ZARZĄDZANIE: celowe podejmowanie decyzji i działań prowadzących do osiągnięcia złożonych celów skutecznie i sprawnie.
GŁÓWNYM AKTOREM PROCESU ZARZĄDZANIA JEST: Menager
ZARZĄDZA SIĘ ZASOBAMI: rzeczowymi,ludzkimi,finansowymi,technologią, informacjami. Zarządzanie jest działalnością kompleksową w 3 wymiarach : szczebel
zarządzania, obszar, funkcja
SZCZEBEL ZARZĄDZANIA: I kierownictwo naczelne, II kierownik wydziału zakładu, III kierownik sekcji, zmiany, mistrz.
OBSZAR ZARZĄDZANIA- obszar za który odpowiada menager.
FUNKCJE ZARZĄDZANIA: planowanie, organizowanie, kierowanie ludźmi, kontrolowanie
CZYNNOŚĆI MIĘDZYFUNKCYJNE : informowanie, koordynowanie, nadzorowanie
EKOLOGIA- nauka o związkach między organizmami a środowiskiem oznacza naukę o miejscu życia organizmów. Jest nauką inter dyscyplinarną łączy dorobek biologii i nauk
o środowisku.
POPULACJA- zbiór osobników tego samego gatunku na danym obszarze, zdolnych do wymiany materiału genetycznego.
BIOCENOZA- zbiór populacji (różne gatunki)
EKOSYTEM- Biocenoza+Biotop
BIOM- obszar o ściśle określonym klimacie, ze specyficznymi ekosystenami
BIOSFERA- obszar kuli ziemskiej zamieszkały przez organizmy żywe obejmujące powieszchniową warstwę litosfery, hydrosfery i dolną warstwę troposfery.
NISZA- wielowarstwowa przestrzeń obejmująca zespół wszystkich warunków środowiska w jakich zyje organizm.
ŚRODOWISKO- ogół el. Przyrody które znajdują się w stanie naturalnym jak i przekształconym w wyniku działalności człowieka.
CZYNNIKI OGRANICZAJĄCE WYSTĘPOWANIE ORGANIZMÓW : *abiotyczne(oddziaływanie nieożywionych el. Środowiska na organizmy np.: czynniki klimatyczne),
*biotyczne(oddziaływanie org. Na siebie czyli zaleznosci wewn. Gatunkowe i wpływy org. Na srodowisko abiotyczne np.:wydmy). *Ceną za postępy cywilizacji są stałe zmiany
w srodowisku naturalnym(zmiany lokalne, potem globalne)
POWODY: znaczny wzrost wydajności pracy,przyrost ludności, materiały pochodzące z obiegów naturalny przetworzone w odpady.
ATMOSFERA-pełni funkcję magazynowania, przekazywania, filtrowania i izolacji cieplnej.
SKŁAD I STRUKTURA ATMOSFERY: *azot78%, *tlen21%, *argon0,93%, *dw. Wegl. 0,0035%, * gazy śladowe.
PYŁY- zarodniki kondensacji i krystalizacji.
TROPOSFERA- sięga na biegunach do wysokości 8km na równiku do 18km zachodzą tu wszystkie zmiany pogodowe, co jest konsekwencją rozkładu temp.
PRZYCZYNY ZMIAN TEMP. POW. Z WYSOKOŚCIĄ: wzrost temp. W termosferze wynika z pochłaniania długofalowego UV przez tlen. *w mezosferze, temp obniza się z
wysokością.* w stratosferze pochłaniany jest krótkofalowe UV, i temp rosnie z wysokością.
PROMIENIOWANIE- ziemia otrzymuje energie przede wszystkim w postaci krótkofalowego elektromagnetycznego promieniowania slonca, przemieniona jest w ciepło, ta
sama ilość energii oddawana jest w formie długofalowego z ziemi lub usuwana po wykorzystaniu konwekcji.
EKSTYNKCJA- rozbicie/rozproszenie podlega jej krótkofalowe promieniowanie w atmosferze ziemi.
BRYZA DZIENNA (przykład konwekcji) :morze zimne, ląd emituje pow. Ciepłe, pow. Chłodne wilgotne napływa nad ląd.
BRYZA NOCNA : morze pow. Ciepła, ląd chłodny, z nad lądu ciepłe powietrze, chłodne suche)
EFEKT CIEPLARNIANY - część wychodzącego z ziemi promieniowania długofalowego czerwonego jest absorbowane przez gazy cieplarniane powłoki powietrznej i przez nie
emitowane we wszystkich kierunkach. Powierzchnia ziemi otrzymuje część długofalowego odbitego promieniowania co przyczynia się do jej ocieplenia.
EFEKT CIEPLARNIANY ZWIEKSZA SIĘ PRZEZ: freony, ozon, podtlenek azotu, CO2, metan. Przyczyny zmian klimatu: efekt cieplarniany, efekt aerozolowy, zmiany
cyrkulacji oceanicznej, wybuch wulkanu, zmienność aktywności słońca, zmiany w ozonosferze.
KONWENCJE NARODOWE: Rio De Janerio 1992 (ustabilizowanie gaz. Cieplarnianych), Kioto 1997(prot. O redukcji gazów cieplarnianych)
MECHANIZM POWSTAWANIA PRĄDÓW OCEANICZNYCH: woda pomiędzy zwrotnikami ogrzewa się i płynie do bieguna i jest bardziej słona, a prąd zimnny cięższy
płynie po dnie.
KONSEKWENCJE GLOBALNEGO OCIEPLENIA: oddziaływanie na obieg wody, susze, ulewy, powodzie, erozje.
ZNISZCZENIE POWŁOKI OZONOWEJ: ozon wpływa toksycznie na organizmy i jest gazem wywołującym efekt cieplarniany co sprawia że gaz jest nieporządany w
troposferze, a w stratosferze potrzebny do życia
*krok1. O2+UVO+O,
*krok2. O+O2O3 (x2)
PROTOKUŁ Z MONTREALU: zakaz stosowania freonów. KWAŚNE DESZCZE- powstają przez stosowanie szkodliwych substancji w przemyśle, spalanie kopalnych paliw,
wzrost zużycia w gospodarstwach rolnych które docierają do atmosfery gdzie rozpuszczają się w opadach i obniżają Ph.(wpływa to na wegetację, budowle, i techniczne
urządzenia).SO2,NOx,NH3 powstają w wyniku spalania paliw kopalnych, ruchu drogowego nawożenia.
SMOG KLASYCZNY- nagromadzenie substancji szkodliwych, (SO2, CO2) na pewnym obszarze, muszą być spełnione warunki: położenie w dolinie, które w dużym stopniu
wstrzymuje boczny dopływ powietrza i inwersja.
SMOG LONDYŃSKI- zanieczyszczenia , pyły ,CO, SO2, tworzy się grudzień, styczeń(rano) Temp powietrza(-1 do 4) wilgotność ponad 85% mgła, prędkość wiatru:0m/s
SMOG LOS ANGELES- zanieczyszczenia O3, NO, NO2, CO , tworzy się : (sierpień, wrzesień(popołudnie) temp (24-32) wilgotność 70%, prędkość wiatru :3m/s
SMOG FOTOCHEMICZNY- zależny od : wysoki stopień napromieniowania, obecność tlenków azotu, i węglowodoru lub tlenku węgla. Występuje w aglomeracjach miejskich
położonych w dolinie. Przy wysokiej intensywności napromieniowania.
WPŁYW AREOZOLU(PYŁKÓW) NA KLIMAT : efekt bezpośredni (przez rozpraszanie i pochłanianie promieniowania słonecznego dochodzącego do powierzchni ziemi),
efekt pośredni (oddziaływania areozolu na własności chmur i czas ich życia)
JAK POWSTAJE BURZA – zetknięcie mas chłodnego powietrza i ciepłego wilgotnego. Ciepłe powietrze unosi się do góry nawet na 20km wilgoć w górze tworzy kowadło.
Zimne opada w dół zmienia się prędkość wiatru tworzy się chmura i są opady.
LINKIA SZKWAŁÓW KOŁNIERZ BURZOWY – powstaje w 10-15 min gdy zderzą się dwie masy powietrza, szkwały – chmura silnego powietrza.
TORNADO – silny wiatr powietrza o średnicy od kilkuset metrów do 2km i pionowej lub ukośnej względem powierzchni ziemi osi obrotu. Wyrasta zwykle w przedniej części
chmury burzowej kumulonimbus w postaci ciemnego leja. Tworzy się wir. Niezbędne do powstania są : wysoka temperatura pkt rosy, uskok wiatru i silny prąd wysoko w górze.
ABY POWSTAŁ CYKLON : - miejsce od 5 do 15 stopni szer. Geogr. Po obu stronach równika –temperatura wody morskiej nie niższa niż 26,5 st. C –ciśnienie atmosferyczne
niskie. Występuje zachodnia część oceanu spokojnego wyspy Indonezji , Półwysep Indyjski, Japonia.
Ilość energii zużywanej w domu zależy od projektu budynku, materiałów, aktywności i potrzeb ludzi.
BUDYNEK ENERGOOSZCZĘDNY : korzysta z wyprodukowanego ciepła z różnych urządzeń domowych, pozwala na wykorzystanie naturalnego światła, na racjonalne
gospodarowanie wodą, wykorzystuje domowy system wentylacji.
DOM PASYWNY – ma znacznie większe zyski wewnętrzne przez ścianę, okna i zużyta energia jest śladowa.
Warstwy izolacji termicznej mają grubości od 20 do 30 cm, ściany działowe mają grubość 20 cm.
BADANIA TERMOWIZYJNE- metoda sprawdzania izolacyjności cieplnej budynku za pomocą kamery termowizyjnej(termogramy)
SYSTEMY PASYWNE :-system zysków bezpośrednich,-korektor trombea(sciana magazynująca, podwójna szyba, szczelina wentylacyjna otwory wentylacyjne, regulacja,
izolacja),-zintegrowane szklarnie.
WSPOMAGANIA SYS. PASYWNYCH: ściana kumulująca, ekrany odbijające, dogrzewanie nocą powietrzem, akumulowany w ciągu dnia na strychu i poddaszu.
SZKLARNIA -nierozłączny el. Budynku, el. Dostawiony do budynku, obudowa fragmentu lub całego budynku.
SYSTEMY AKTYWNE: wymagają doprowadzenia dodatkowej energ. Z zewnątrz zwykle do kolektora słonecznego.
KOLEKTORY DZIELIMY NA : *cieczowe, *powietrzne
ELEM. KOLEKTORA SŁONECZNEGO: *izolacja termiczna, *obudowa, *szyba, *rury, *płyta pochłaniająca.
WENTYLACJA W DOMU: w domach jednorodzinnych kominy grawitacyjne lub wentylacja mechaniczna bez odzysku ciepła od powietrza wyrzuconego na zewnątrz. W
nowszych powietrze nie świeże przepływa najpierw przez płytowy wymiennik ciepła w którym oddaje ciepła zasysanego z zewnątrz powietrzu świeżemu.
PODSTAWOWE ELEMENTY INSTALACJI(centrala rekuperacyjna, czerpnia powietrza, wyrzutnia zużytego, anemostaty wywiewne i nawiewne)
GRUNTOWY WYMIENNIK CIEPŁA- system rur ułożonych w gruncie na głębokości ok. 1.5m, przepływa przez niego powietrze zasysane przez czerpnie i odbiera on ciepło
od gruntu zimą a oddaje latem.
POMPA CIEPŁA- wykorzystuje niskotemperaturową energię zakumulowaną w gruncie, wodach powierzchniowych, podziemnych, lub powietrzu. A następnie przekazuje
energię cieplną w wyższej temp. Do instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej.
ZALETY POMP CIEPŁA: *dostarcza prawie darmową energie pobierając ją ze środowiska, *jest w pełni zautomatyzowana , *posiada wysoką trwałość(30 lat i więcej),
*pozwala w znacznym stopniu uniezależnić się od wzrostu cen paliw.
WADY POMP CIEPŁA: *sprężarka wykorzystuje energię el(brak zasilania i instalacji wspomagającej), *jest droga, *niewielu fachowców potrafi zaprojektować układ z pompą
ciepła tak aby w pełni zaspokajał potrzeby domowników.
ETYKIETY ENERGETYCZNE: pozwalają poznać charakterystykę poszczególnych urządzeń,(klasa efektywności energetycznej A-G, roczne zużycie energii, zużycie wody na
cykl, pojemność/wydajność, emisje hałasu.)
ODPYLACZE GRAWITACYJNE I UDERZENIOWO INTERCYJNE: skuteczne dla dużych cząstek, wstępny etap oczyszczania gazu.

ODPYLACZE ODŚRODKOWE: wykorzystuje się bardziej efektywny mechanizm odpylania polegający na działaniu sił odśrodkowych na cząstki pyłu. Znajdują one szerokie
zastosowanie w przemyśle zwg. Na prostą i zwartą budowę. Brak części ruchomych. Możliwość pracy w warunkach wysokiej temperatury i wysokiego ciśnienia. Niewielkie
koszty wykonania.
ODPYLACZE FILTRACYJNE: działanie otwarte na przypływie strumienia odpylanego gazu przez zespół porowatych elementów. W wyniku działania mechanizmów
inercyjnego, dyfuzyjnego częściowo elektrostatycznego i efektu zaczepienia cząstki osadzają się na powierzchni tych elementów a z biegiem czasu na uprzednio wydzielonych
cząstkach. Stanowią wtedy właściwą warstwę filtracyjną . która musi być okresowo usuwana gdy spadek ciśnienia gazu osiągnie dopuszczalną wartość.
ELEKTROFILTRY-działanie polega na budowaniu elektrostatycznych cząstek, wydzielaniu naładowanych cząstek z pola elektrostatycznego i usuwaniu cząstek pyłu z
powierzchni wydzielania.
ODPYLACZE MOKRE: strumień zapylanego gazu jest odpylany w skutek kontaktu z cieczą. Aparaty te są nazywane skruberami lub płuczkami. W odpylaczach tych obok
odpylania prowadzone mogą być też procesy oczyszczania gazów i zanieczyszczeń gazowych. Chłodzenie i nawilżanie gazów.
ODPYLANIE W ODPYLACZACH UDERZENIOWO INERCYJNYCH: polega na bezpośrednim uderzeniu oczyszczanego strumienia aerozolu o powierzchnię cieczy a
następnie na zmianie jego kierunku przepływu. Cząstki aerozolowe są wydzielane głównie w wyniku inercyjnego osadzania na powierzchni cieczy i na tworzących się kroplach.
ODPYLACZE PUŁKOWE : stanowią pionową kolumnę z jedną lub wieloma perforowanymi półkami, zapylony gaz przepływa przez otwory półek pokryte cieczą. Mogą być
one kołowe lub szczelinowe co określa typ półki- sitowa lub resztowa.
ODPYLACZE Z WYPEŁNIENIEM NIERUCHOMYM: są typu kolumnowego lub komorowego wypełnione różnego rodzaju el. Ciał stałych o różnym kształcie tworzącymi
porowatą warstwę.
FUNKCJE GLEBY: gleby tworzą górną ożywioną rozwiajającą się powłokę ziemi, powstałą w wyniku wietrzenia, humifikacji i mineralizacji i transportu substancji.
SKŁAD I STRUKTURA GLEBY: porowate medium które zawiera części stałe(minerały, próchnica), ciekłe(wody gruntowe) i gazowe(g. podziemne) i zwierzęce i roślinne
pierdoły.
PROFILE GLEBY: (warstwy gleby):
A1. Powłoka organiczna, podściółka w różnych stanach rokładu.
A2 Górna gleba, wzbogacenie próchnicą , główny obszar rozrostu korzeni roślin
B1/2 Dolna gleba, wzbogacenie produktów składowych, takich jak glina, tlenek glinu lub silnie przeobrażone
materiały.
C martwe podłoże skalne
CECHY MECHANICZNEGO WIETRZENIA: podział materiału skalnego, brak zmian chemicznych, głównie występuje przy powierzchni. Czynniki: zamarzanie i
rozmarzanie wody, krystalizacja soli, zmiany temp.
WIETRZENIE CHEMICZNE: rozkład skał przez zmiany składu chemicznego, wymaga wilgoci silniejsze w rejonach wilgotnych, wymaga tlenu, wody, CO2, wyróżnia się
procesy : utlenianie, hydroliza, nasycanie CO2.
HYDROLIZA- rozpuszczanie skał przez co zwiększa się ich objętość co powoduje ich rozdrabnianie.
WŁAŚCIWOŚCI GLEB: *magazynowanie i przewodzenie wody, *transport substancji, *IŁY(dobre właściwości magazynowania, a złe przewodzenia), *PIASKI(złe
właściwości magazynowania, siła grawitacji przeważa nad siłami kapilarnymi kohezji i adhezji dobre
jest przewodzenie wody).
FILTRACJA- gleby są w stanie odfiltrować niektóre substancje transportowane przez wodę. Mechanizmy: efekt sita(mechaniczne oczyszczanie wynikające z rozkładu wielkości
porów),efekt adsorbcji(odkładanie sub. Na powierzchniach ), Rozkład i przetwarzanie sub. Przez org. Glebowe. Filtracja jest pożyteczna bo czysta woda dociera do podziemnych
zasobów.
ZDOLNOŚĆ GLEB DO SPEŁNIANIA SWYCH FUNKCJI: (problemy): erozja przez wiatr lub wodę, uszczelnienie lub rozluźnianie struktury, zasolenie, zakwaszenie,
kontaminacja sub. Szkodliwymi.
EROZJA- niechroniona gleba jest porywana przez wiatr i wodę i pozostawiona w innych miejscach (zwykle gleby rolnicze) jest to proces naturalny, ale przez nadmierną
eksploatacje jest wzmacniany(wycinanie drzew,
gwałtowne opady deszczu)
NASTĘPSTWA EROZJI: * zmniejszenie rzyzności gleb, *zanieczyszczenie rzek i jezior przez zawiesiny i sub.szkodliwe, *eutrofizacja wód, *zamulanie jezior na drodze
sedymentacji, *uszkadzanie roślinności.
EROZJA WODNA: przemieszczanie się materialu glebowego po powierzchni gleby pod wpływem wody pod wpływem wody jako źródło transportu.
SZKODY POWODOWANE PRZEZ EROZJE WODNĄ: w obszarze zmywania(skrócenie profilu glebowego, zubożenie w substancje org. Uszkadzanie funkcji gleby,
niszczenie roślin uprawnych, spłukiwanie materiału siewnego, nawozów i środków ochrony roślin) w obszarze namywania(koncentracja nawozów i środków ochrony roślin,
przykrycie roślin, zanieczyszczenie i zalanie środków komunikacyjnych, obszarów mieszkalnych, nanoszenie do wód powierzchniowych, składników osadowych, subst.
Odżywczych i szkodliwych.
EROZJA WIETRZNA: napór wiatru na powierzchnię gruntu powoduje porywanie cząstek gleby,i następuje ich
transp[ortowanie, aby doszło do tego potrzebne jest przekroczenie krytycznej prędkości wiatru.
PRZYCYZNY PUSTYNNIENIA: zmiany klimatu, susze, złe praktyki rolnicze, opalanie drewnem
ZAKWASZENIE GLEB: proces naturalny, przebiega powoli. Wpływy antropogeniczne prowadzą do
przyśpieszenia prędkości zakwaszania przez zwiększony napływ substancji kwaśnych. Z jednej strony powstają kwaśne deszcze, z drugiej przez suche deponowanie na
powierzchniach gleb dużej ilości nawozów i środków ochrony roślin.
NEGATYWNE SKUTKI ZAKWASZANIA GLEB: wymywanie substancji odżywczych dla roślin
ŚRODOWISKO- ogół elementów przyrodniczych w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka a w szczególności powierzchnia ziemi, kopaliny, wody,
powietrze, krajobraz, klimat itp.
OCHRONA ŚRODOWISKA: podjęcie lub zaniechanie działań umożliwiające zachowanie lub przywracanie
równowagi przyrodniczej. POLEGA NA:
1.racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu jego zasobami zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju.
2. przeciwdziałaniu zanieczyszczniom.
3. przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego.
ZASADA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU: to taki rozwój społeczno-gospodarczy w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i
społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb, poszczególnych społeczności lub obywateli,
zarówno współczesnego pokolenia jak i przyszłych. MA NA CELU: minimalizowanie wykorzystywania nieodnawialnych zasobow środowiska, zużywanie odnawialnych
zasobów środowiska w tempie umożliwiającym ich naturalną odnowę.
ZASADA PREWENCJI: kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziałowywać na środowisko musi zapobiegać temu oddziaływaniu. Kto może spowodować
zanieczyszczenie ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu. W przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia szkodą w środowisku podmiot korzystający ze
środowiska jest niezwłocznie obowiązany podjąć działanie zapobiegawcze.
ZASADA ZANIECZYSZCZAJĄCY PŁACI: kto powoduje zanieczyszczenie środowiska ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia.
ZASADA KOMPLEKSOWEJ OCHRONY: ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych
elementów. Organ bada wpływ zamierzonej działalności na całość środowiska.
ZASADA LEGALIZMU: decyzja wydana z naruszeniem przepisów dot. Ochrony środowiska jest nie ważna.
ZASADA DOSTĘPU DO INFORMACJI: każdy ma prawo do informacji, organy muszą udostępniać inf..
JAKIE ORGANY MAJĄ OBOWIĄZEK UDOSTĘPNIANIA INFORMACJI: *ministrowie, *centralne organy administracji rządowej, *wojewodowie, *terenowe organy
administracji rządowej, *samorząd terytorialny itp..
EMISJA- wprowadzanie bezpośrednio lub pośrednio w wyniku działalności człowieka do powietrza wody, gleby lub ziemi substancje(pierwiastki chemiczne i ich związki,
mieszaniny lub roztwory wyst. W środowisku lub powstałe w wyniku działalności człowieka), energię(ciepło, hałas, wibracje).
PRZECIWDZIAŁANIE ZANIECZYSZCZENIOM: zapobieganie lub ograniczanie wprowadzania do środowiska substancji lub energii.
EKSPLOATACJA INSTALACJI I URZĄDZENIA: zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska jest obowiązkiem ich właściciela chyba że wykaże on że władającym
instalacją jest na podstawie tytułu prawnego inny podmiot.
HAŁAS- dzwięki o częstotliwościach od 16Hz-16000Hz.
POZWOLENIA EMISYJNE: pozwolenie wymaga eksploatacja instalacji powodująca wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza. Wprowadzenie ścieków do wód lub do
ziemi, wytwarzanie odpadów. Jest ono decyzją administracyjną wydawaną na czas nie dłuższy niż 10 lat.
POZWOLENIA EMISYJNE WYDAJE: starosta co do zasady, marszałek woj. Odnośnie przedsięwzięć dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na
środowisko jest obowiązkowe.
TREŚĆ POZWOLENIA EMISYJNEGO: rodzaj i parametry instalacji, dopuszczalna wielkość emisji, okres ważności, ewentualne zabezpieczenie.
POSTĘPOWANIE KOMPENSACYJNE: na obszarze na którym zostały przekroczone standardy jakości powietrza, wydanie pozwolenia na wprowadzenia gazów lub pyłów do

powietrza dla nowo budowanej instalacji lub zmienianej w sposób istotny jest możliwe jeśli zostanie zapewniona odpowiednia redukcja ilości wprowadzanych do powietrza
gazów lub pyłów powodujących naruszenia tych standardów.
HANDEL UPRAWNIENIAMI DO EMISJI(powietrza): krajowy administrator prowadzi krajowy rejestr uprawnień do emisji do którego zgłasza się zawarcie umowy
sprzedaży uprawnień do emisji, protokół z KIOTO do konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu.
POZWOLENIE ZINTEGROWANE: jest wymagane dla instalacji która może powodować znaczne zanieczyszczenie środowiska. Ustala się dopuszczalną wielkość emisji
gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza z instalacji, warunki wytwarzania i sposoby postępowania z odpadami, warunki poboru wód powierzchniowych lub podziemnych.
OBOWIĄZKOWY RAPORT O ODZIAŁOWYWANIU NA ŚRODOWISKO : jest obowiązkowy dla : elektrowni, na powietrznych linii elektroenergetycznych, hut,
koksowni, rafinerii, kopalni, lotnisk, autostrad. Obowiązeksporządzenia raportu może zostać nałożony na: fabryki samochodów lub silników, produkcje betonu, asfaltu, szkła,
garbarnie. Itp.
OCHRONA WÓD: polega na zapewnieniu jak najlepszej ich jakości w tym na poziomie zapewniającym ochronę równowagi biologicznej (rysunek)
OBOWIĄZKI WŁAŚCICIELA WODY: zachowywać i odtwarzać stan dna i brzegu, regulować stan wód lub przepływów, dbać o utrzymanie dobrego stanu wód, zapewnić
swobodny spływ wód powodziowych i lodów, konserwować budowle regulacyjne
WŁASNOŚĆ SKARBU PAŃSTWA: wody morza terytorialnego, morskie wody wewnętrzne, wszystkie oprócz rowów, śród lądowe wody powierzchniowe PŁYNĄCE! Wody
podziemne
WŁASNOŚĆ WŁAŚCICIELA NIERUCHMOŚCI: jeziora nie przepływowe , stawy, oczka wodne, studnie
RODZAJE KORZYSTANIA Z WÓD: powszechne (podmiot- każda osoba fizyczna, przedmiot-wody morskie i śródlądowe powierzchniowe wody publiczne, uprawnienia-
zaspokajanie potrzeb osobistych gospodarstwa domowego lub rolnego, wypoczynek. Nie daje prawa do wprowadzania ścieków ani wydobywania kamieni i żwiru, nie podlega
opłatom, nie wymaga pozwoleń) zwykłe-(podmiot- właściciel gospodarstwa, przedmiot-woda stojąca i woda w rowach i woda poziemna, uprawnienia-zaspokajanie potrzeb
gospodarstwa. Nie podlega opłatom, nie wymaga pozwoleń, nie daje prawa do poboru wody, ani odprowadzania ścieków ponad 5m3 na dobe), szczególne- (podmiot- adresat
pozwolenia wodno prawnego, przedmiot- korzystanie wykraczające poza powszechne i zwykłe, uprawnienia- piętrzenie wód i rybactwo. Nie wymaga pozwoleń wodno prawnego.
POZWOLENIE WODNOPRAWNE: specyficzna decyzja administracyjna która określa zakres i sposób szczególnego korzystania z wody, zezwala na wykonanie urządzeń
wodnych i regulację wód jest pozwoleniem emisyjnym. *wydaje je starosta lub marszałek województwa.
KATASTER WODNY: system informatyczny o gospodarowaniu wodami, zawiera informacje o jakości i poborze wód, źródłach zanieczyszczeń itp. Prowadzi go prezes
krajowego zarządu gospodarki wodnej i dyrektorzy zarządów regionalnych.
OCHRONA WÓD:
a)jakościowa(zakaz wprowadzania ścieków do wód podziemnych i stojących, odpadów do wód, mycia
pojazdów nad brzegami),
b) ilościowa- oszczędne wykorzystywanie wód i przeciwdziałanie marnotrawieniu.
ODPAD- każda substancja lub przedmiot należący do jednej z kategorii których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się.
RODZAJE ODPADÓW: komunalne (z gospodarstw domowych) , medyczne(ze swiadczen zdrowotnych)
ODZYSK ODPADÓW: działania niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi i ich środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części lub
odzyskiwanie substancji lub energii ich wykorzystywania
METODY ODZYSKU ODPADÓW:
*recykling,
*regeneracja,
RECYKLING: odzysk który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub
materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny. Z wyjątkiem odzysku energii.