Magdalena Burda



Funkcjonowanie

sektora

publicznego

wprowadziło pojęcie audytu do prawa polskiego.

Obecnie jego uregulowanie znajdziemy w ustawie

o finansach publicznych i rozporządzeniach

wykonawczych

do

niej.

Ze

względu

na

obszerność

administracji

państwowej

i

samorządowej rola i miejsce audytu bywa różnie

regulowane

wewnątrz

funkcjonowania

poszczególnych organizacji sektora publicznego.

Przyjęto ogólną role audytora wewnętrznego jako

narzędzia

usprawniającego

funkcjonowanie

administracji publicznej.

Ustawodawca nie ograniczył roli audytora jedynie do

strażnika finansów publicznych w organizacji ale

także uprawnił go wprowadzania usprawnień w

całości działania danej organizacji:

Rozdział 5 ustawy z dnia 30 czerwca 2005r. o

finansach publicznych (Dz.U. 05, Nr 249, poz

2104) zawiera uregulowania dotyczące audytu,

zakres przedmiotowy a także podmiotowy.

Artykuł 48 ww. ustawy precyzuje definicję audytu

wewnętrznego: Audytem wewnętrznym jest ogół

działań obejmujących:

niezależne badanie systemów zarządzania i kontroli

w jednostce, w tym procedur kontroli finansowej, o

których mowa w art. 47 ust. 3, w wyniku którego

kierownik

jednostki

uzyskuje

obiektywną

i

niezależną ocenę adekwatności, efektywności i

skuteczności tych systemów;

2)

czynności

doradcze,

w

tym

składanie

wniosków,

mające

na

celu

usprawnienie

funkcjonowania jednostki.

Ocena, dotyczy w szczególności:
1)

zgodności

prowadzonej

działalności

z

przepisami

prawa

oraz

obowiązującymi

w jednostce procedurami wewnętrznymi;

2)

efektywności i gospodarności podejmowanych

działań

w

zakresie

systemów

zarządzania

i kontroli;

3)

wiarygodności sprawozdania finansowego oraz

sprawozdania z wykonania budżetu.



Kwota, której przekroczenie powoduje obowiązek

przeprowadzenia audytu wewnętrznego w jsfp

uregulowana jest rozporządzeniem Ministra

Finansów z dnia 24 czerwca 2006r. (Dz.U. 06, Nr

112, poz 763).

Rozporządzenie określa:

łączną kwotę środków publicznych gromadzonych w

ciągu roku kalendarzowego oraz łączną kwotę

wydatków i rozchodów środków publicznych,

dokonywanych w ciągu roku kalendarzowego,

termin, w ciągu którego jednostki będą zobowiązane

do rozpoczęcia audytu wewnętrznego.

Łączna kwota środków publicznych gromadzonych w

ciągu roku kalendarzowego, której przekroczenie

powoduje

obowiązek

prowadzenia

audytu

wewnętrznego w jednostkach, wynosi 40.000 tys.

zł.

Łączna kwota wydatków i rozchodów środków

publicznych,

dokonywanych

w

ciągu

roku

kalendarzowego, której przekroczenie powoduje

obowiązek prowadzenia audytu wewnętrznego w

jednostkach, wynosi 40.000 tys. zł.

Jednostki

są

zobowiązane

do

rozpoczęcia

prowadzenia audytu wewnętrznego przed upływem

trzeciego kwartału roku następującego po roku, w

którym nastąpiło przekroczenie kwoty, o której

mowa w § 2 lub 3.

W związku z wejściem Polski do

Unii Europejskiej, Polska

zobowiązała się do racjonalizacji wydatków publicznych,

dbałości o prawidłowe wykorzystanie środków pochodzących z

funduszy UE oraz przeciwdziałanie nadużyciom finansowym.

Zobowiązania te

mają być spełnione przez właściwe, pod względem formalnym,

prawnym

i

organizacyjnym,

ukształtowanie

publicznej

wewnetrznej kontroli finansowej. W dokumencie Agenda 2000,

Komisja Europejska stwierdziła, że „organy kontroli wewnetrznej

i zewnętrznej nie osiągnęły

dostatecznego poziomu skuteczności i nie można ich uznać za

spójne z ogólnie pojętymi normami europejskimi – zarówno na

poziomie Państw Członkowskich, jak i Wspólnoty.

Komisja Europejska zaleciła więc Polsce:
Opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania

finansowego i kontroli,

Wprowadzenie do administracji publicznej audytu

wewnętrznego jako narzędzia oceny i

doradztwa dla najwyższego kierownictwa,
Opracowanie metodologii wytyczania ścieżek audytu,
Stosowanie międzynarodowych standardów kontroli

finansowej i audytu wewnętrznego



W grudniu 1999 roku Rada Unii Europejskiej

w znowelizowanej „Decyzji z 30 marca 1998 roku

w sprawie zasad, priorytetów, celów i warunków

zawartych

w

Partnerstwie

dla

Członkostwa

z Polska” zobligowała Polskę do wprowadzenia

takich zmian w ustawie o finansach publicznych,

aby

zostały

spełnione

wymagania

dotyczące

kontroli finansowej, niezależności funkcjonalnej

komórek przeprowadzających audyt wewnętrzny

oraz stosowania w tym zakresie powszechnie

obowiązujących międzynarodowych standardów.

Zadanie to powierzono Ministerstwu Finansów.

Komisja Europejska zaleciła więc Polsce:
Opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania

finansowego i kontroli,

Wprowadzenie do administracji publicznej audytu

wewnętrznego jako narzędzia oceny i

doradztwa dla najwyższego kierownictwa,
Opracowanie metodologii wytyczania ścieżek audytu,
Stosowanie międzynarodowych standardów kontroli

finansowej i audytu wewnętrznego



Dotychczasowe

uregulowanie

audytu

wewnętrznego spowodowało jego rozproszenie np.

znajduje się on nie tylko w Urzędzie Miasta X, ale

także w jego jednostkach organizacyjnych jeżeli

dysponują

znacznymi

zasobami

40

mln.

Równocześnie beneficjentem środków unijnych jest

Gmina a projekty często są realizowane przez

jednostki budżetowe jak np., Zarządy Dróg. Taka

sytuacja powoduje zamieszanie kompetencyjne w

ramach różnych zespołów audytowych jednostki

samorządowej

i

podsektora

samorządowego.

Zwłaszcza w sytuacji obowiązkowego badania

wydatkowania tych środków.



Połączone komórki audytu i kontroli:



Łódź:



liczba audytorów-5,



liczba kontrolerów-10,



liczba audytorów w podległych jednostkach organizacyjnych-2,



Poznań:



liczba audytorów-7,



liczba kontrolerów-10,



liczba audytorów w podległych jednostkach organizacyjnych-5,



Rzeszów:



liczba audytorów-1,



liczba kontrolerów-4,



liczba audytorów w podległych jednostkach organizacyjnych-2,



Rozdzielone komórki audytu i kontroli:



Warszawa:



liczba audytorów-10,



liczba kontrolerów-34,



liczba audytorów w podległych jednostkach

organizacyjnych-5,



Kraków:



liczba audytorów-3,



liczba kontrolerów-20,



liczba audytorów w podległych jednostkach

organizacyjnych-5,



Audytor

wewnętrzny

podlega

bezpośrednio

kierownikowi

jednostki,

który

zapewnia

organizacyjną

odrębność

wykonywania przez audytora zadań określonych w ustawie.

Rozwiązanie

stosunku

pracy

z

audytorem

wewnętrznym,

zatrudnionym w jednostkach, o których mowa w art. 49 ust. 1

pkt 2-20 i ust. 2, nie może nastąpić bez zgody Ministra

Finansów. Zmiana warunków pracy audytora wewnętrznego

zatrudnionego w jednostkach, o których mowa w art. 49 ust. 1

pkt 2-20 i ust. 2, może być dokonana po zasięgnięciu opinii

Ministra Finansów. Minister Finansów może zażądać informacji i

dokumentów dotyczących rozwiązania stosunku pracy z

audytorem wewnętrznym, w zakresie niezbędnym do wyrażenia

zgody, o której mowa w ust. 9. W jednostkach sektora finansów

publicznych audyt wewnętrzny może prowadzić audytor

wewnętrzny

zatrudniony

w

jednostce

nadrzędnej

lub

nadzorującej.

Audyt wewnętrzny, z zastrzeżeniem ust. 2, przeprowadza się na podstawie rocznego

planu audytu wewnętrznego jednostki sektora finansów publicznych, zwanego

dalej "planem audytu".

2. W uzasadnionych przypadkach audyt wewnętrzny przeprowadza się poza planem

audytu.

3. Plan audytu przygotowuje audytor wewnętrzny w porozumieniu z kierownikiem

jednostki.

4. Plan audytu zawiera w szczególności:

1) analizę obszarów ryzyka w zakresie gromadzenia środków publicznych i

dysponowania nimi;

2) tematy audytu wewnętrznego;

3) proponowany harmonogram realizacji audytu wewnętrznego;

4) planowane obszary, które powinny zostać objęte audytem wewnętrznym w

kolejnych latach.

5. Audytor wewnętrzny przedstawia kierownikowi jednostki i Ministrowi Finansów:

1) do końca marca każdego roku - sprawozdanie z wykonania planu audytu za

rok poprzedni;

2) do końca października każdego roku - plan audytu na rok następny;

3) w każdym czasie, na ich wniosek, informację o przeprowadzanych audytach

wewnętrznych.

Główne zadania komórki to:



Zadania do wykonania z planu audytu,



Realizacja

zadań

doradczych

na

wniosek

zainteresowanych

wydziałów

i

jednostek

organizacyjnych,



Realizacja

zadań

doraźnych

zleconych

przez

kierownika jednostki,



Koordynacja

działań

audytu

wewnętrznego

prowadzonego

w

miejskich

jednostkach

organizacyjnych,



Koordynowanie działań z audytorami zewnętrznymi w

tym

monitorowanie

wykonania

zaleceń

pokontrolnych.

Przed rozpoczęciem audytu wewnętrznego w

komórce organizacyjnej audytor wewnętrzny

zawiadamia

kierownika

tej

komórki

o

przedmiocie

i

czasie

trwania

audytu

wewnętrznego.

Kierownik komórki, o której mowa w ust. 1,

zapewnia audytorowi wewnętrznemu warunki

niezbędne

do

sprawnego

przeprowadzania

audytu

wewnętrznego,

przedstawia

żądane

dokumenty

oraz ułatwia terminowe udzielanie wyjaśnień

przez pracowników tej komórki.

Audytor wewnętrzny przygotowując a następnie realizując

zadanie audytowe, przy zachowaniu przepisów o ochronie

informacji niejawnych, ma w szczególności prawo do:



wstępu do pomieszczeń,



kontaktowania się ze wszystkimi pracownikami,



wglądu do dokumentów i innych materiałów związanych z

działalnością komórki,



sporządzania z przedstawionych dokumentów niezbędnych

odpisów, kopii, wyciągów oraz zestawień i obliczeń,



żądania od pracowników udzielenia informacji i ustnych

wyjaśnień oraz sporządzenia niezbędnych zestawień i

obliczeń,



odbywania narad z pracownikami,



przeprowadzania

oględzin

pomieszczeń,

składników

majątkowych oraz obserwacji wykonywanych zadań



Odpisy lub kopie dokumentów, które zostały przedłożone

audytorowi

wewnętrznemu

są,

na

jego

wniosek,

potwierdzane

przez

pracownika

danej

komórki

organizacyjnej . Zestawienia

i obliczenia

sporządzane

przez

pracowników

danej

komórki

organizacyjnej są zatwierdzane przez kierownika tej

komórki.



Udzielone informacje oraz ustne wyjaśnienia złożone

przez

pracowników

danej

komórki

organizacyjnej

wymagają utrwalenia na piśmie. Ponadto pracownicy

komórki audytowanej posiadają prawo złożenia, z własnej

inicjatywy, oświadczenia dotyczącego przedmiotu audytu.



§ 3. 1. Audytor wewnętrzny, w celu prowadzenia audytu

wewnętrznego, ma prawo wglądu do wszelkich informacji,

danych, dokumentów i innych materiałów związanych

z

funkcjonowaniem

jednostki,

w

tym

zawartych

na elektronicznych nośnikach informacji, jak również

do wykonywania z nich kopii, odpisów, wyciągów,

zestawień lub wydruków, z zachowaniem przepisów

o tajemnicy ustawowo chronionej.



2. Pracownicy jednostki są obowiązani, na żądanie

audytora wewnętrznego, udzielać informacji i wyjaśnień,

a

także

potwierdzać

kopie,

odpisy,

wyciągi

lub

zestawienia, o których mowa w ust. 1. Udzielone ustnie

informacje i złożone ustnie wyjaśnienia powinny być

utrwalone na piśmie oraz podpisane przez osobę, która

ich

udzieliła

lub

je

złożyła,

i

przez

audytora

wewnętrznego,

albo

przez

samego

audytora

wewnętrznego

Dowodem dla audytora może być każdy nośnik

informacji (zapisy, stwierdzenia faktu lub inne

informacje). Dowody zgromadzone w trakcie

prowadzenia audytu powinny być:



dostateczne – oparte na faktach, adekwatne

i przekonujące na tyle, że inna wystarczająco

kompetentna osoba dojdzie na ich podstawie

do takich samych wniosków,



kompletne

–

rzetelne

i

możliwie

najlepsze

do uzyskania przy użyciu właściwych technik,



istotne

–

potwierdzające

ustalenia

audytu

i powiązane z obiektami audytu,

Dowodem dla audytora może być każdy nośnik

informacji (zapisy, stwierdzenia faktu lub inne

informacje). Dowody zgromadzone w trakcie

prowadzenia audytu powinny być:



użyteczne – pozwalające na zrealizowanie celów

audytu wewnętrznego,



wiarygodne – godne zaufania, pewne. Ocena, czy

dany dowód audytowy jest wiarygodny, a przez to

możliwy do wykorzystania, stanowi przedmiot

indywidualnej

i swobodnej oceny audytora.

Techniki przeprowadzania audytu:



zapoznawanie się z dokumentami i innymi

materiałami informacyjnymi (w tym przygotowanymi

przez audytora, jak np.: ankieta, kwestionariusz) –

polega

na

dokonaniu

przeglądu

dostępnej

dokumentacji (procedury, regulaminy, sprawozdania

itp.) w celu zrozumienia specyfiki działania procesu

oraz zidentyfikowania mechanizmów kontrolnych.



rozmowa/wywiad

–

technika

badania,

umożliwiająca

audytorowi

uzyskanie

wyjaśnień

i informacji od pracowników komórki audytowanej.

Audytor

wewnętrzny

może

również

uzyskiwać

informacje uzupełniające od innych pracowników, a w

razie potrzeby także od innych jednostek (o ile mają

do nich dostęp na podstawie upoważnienia).



zapytania-mogą być prowadzone w formie

ustnej i pisemnej. Informacje ustne należy

potwierdzić u innej osoby lub dokonać

późniejszej

weryfikacji

informacji

ustnej

z pisemną.



graficzna analiza procesów (diagram) –

to mapa procesu, której celem jest lepsze

zrozumienie

samego

procesu

oraz

zidentyfikowanie

ważnych

punktów

kontrolnych

i/lub

ryzyk

związanych

z procesem.



Obowiązkiem

audytora

jest

weryfikacja

procedury

pod

kątem

poprawności,

kompletności i aktualności. Jeśli komórka

audytowana

nie

dysponuje

diagramem

ilustrującym

obowiązujące

procedury,

audytor

samodzielnie

przygotowuje

prezentację graficzną. Symbole w graficznej

prezentacji procesu reprezentują czynności,

dokumenty, decyzje, kontrole, dane, bazy

danych i inne elementy procesu, w takiej

kolejności w jakiej są wykonywane.



Zadanie zapewniające jest to dostarczenie

zapewnienia kierownikowi jednostki zgodnie

z ustawą o finansach publicznych.



Zadanie

–czynności

doradcze

działania

podejmowane

przez

audytora

których

charakter

i

zakres

jest

uzgadniany

z kierownikiem jednostki w której jest

zatrudniony, której celem jest usprawnienie

funkcjonowania jednostki z zastrzeżeniem,

że

audytor nie przejmuje na siebie

obowiązków związanych z zarządzaniem.



Glosariusz w Międzynarodowych Standardach

Profesjonalnej Praktyki Audytu Wewnętrznego

(źródło

www.mofnet.gov.pl

)

tak definiuje usługi

doradcze:

Działania

doradcze

i

pokrewne

związane z obsługą klienta, których charakter

i zakres jest uzgodniony z klientem oraz, które

mają

na

celu

przysparzanie

wartości

i

usprawnienie

nadzoru

właścicielskiego

w organizacji, zarządzania ryzykiem i procesu

kontroli bez przejmowania przez audytora

wewnętrznego

obowiązków

kierownictwa.

Do przykładów można zaliczyć poradnictwo,

doradztwo, ułatwianie działań i szkolenie

Glosariusz ten dzieli zadania na:



Formalne zadania doradcze



Nieformalne zadania doradcze



Specjalne zadania doradcze



Zadania doradcze w sytuacjach wyjątkowych



Zgodnie

z

rozporządzeniem

przed

rozpoczęciem

realizacji

zadania

zapewniającego

na

żądanie

audytora

wewnętrznego kierownik k.a. przekazuje

dokumenty i udziela informacji w zakresie

związanym z zadaniem.



Wstępny

przegląd-

to

gromadzenie

informacji

organizacyjnych

dotyczących

badanego obszaru. Rozpoznawanie istotnych

aspektów

dotyczących

audytowanej

jednostki. Na tym etapie możemy zapoznać

się z wynikami kontrolo/audytów jeżeli były

prowadzone

w badanym obszarze, ilości zatrudnionych

osób,

urlopach,

priorytetach

pracy,

alokacjach

kosztów,

sposobach

przetwarzania informacji.



Wyniki

wstępnego

przeglądu

powinny

być

udokumentowane. Na tym etapie już informujemy

o

istotnych

słabościach

wykrytych

w

trakcie

wstępnego przeglądu.



Zadaniem audytora wewnętrznego na tym etapie jest

zapoznanie się z przepisami dotyczącymi kontroli

wewnętrznej, udokumentowanie tego systemu oraz

ustalenie czy te kontrole są istotne dla celów zadania.

Jeżeli są istotne należy przeanalizować czy są

właściwie zaprojektowane i wdrożone.



Podczas

planowania

kontroli

należy

zachować

sceptyzm zawodowy i brać pod uwagę ryzyko, że

informacje pozyskane na tym i na późniejszym etapie

od audytowanych mogą być mylące i nieprawdziwe.

Badanie i ocena systemów kontroli wewnętrznej powinna

uwzględniać:



zebranie informacji,



ustalenie, które elementy systemu kontroli wewnętrznej mają

zasadnicze znaczenie dla badanej działalności,



dokonanie wstępnej oceny ryzyka zawodności systemów

kontroli wewnętrznej każdej części składowej tego systemu,

która jest istotna i objęta celami kontroli,



przeprowadzenie testów kontroli wewnętrznej na próbie

operacji w celu sprawdzenia czy kluczowe elementy systemu

kontroli wewnętrznej działają tak jak powinny,



dokonanie oceny systemu kontroli wewnętrznej i sprawdzenie

czy wstępna ocena ryzyka zawodności systemów kontroli

wewnętrznej została potwierdzona.

Następnie należy udokumentować wiedzę uzyskaną w wyniku

powyższego testowania, przeprowadzone testy i ocenę ryzyka

kontroli.



System kontroli uznajemy za silny, jeżeli np.:



procedury

są

dobrze

udokumentowane,

funkcjonują skuteczne narzędzia kontroli

wewnętrznej,



wstępny przegląd lub poprzednie audyty

(kontrole)

nie

ujawniły

istotnych

nieprawidłowości.



kierownicy oraz pracownicy przestrzegają

przepisów wewnętrznych i procedur,



poprzednie kontrole nie ujawniły istotnych

słabości lub problemów,



System kontroli uznajemy za dobry, jeżeli np.:



pomimo,

że

dokumentacja

procedur

jest

niekompletna lub nieaktualna jest użyteczna

i może być łatwo uaktualniona,



wstępny przegląd lub poprzednio wykonane

zadania

ujawniły

istotne

problemy

w

funkcjonowaniu

systemu

kontroli

lecz

kierownictwo podjęło działania naprawcze lub

zrealizowało zalecenia audytu,



kierownictwo oraz pracownicy zwracają uwagę na

przestrzeganie

przepisów

wewnętrznych

i

procedur,

ponadto

wykazują

postawę

współpracy w zakresie przestrzegania regulacji,



System kontroli uznajemy za słaby, jeżeli np.



dokumentacja

procedur

nie

istnieje

lub

procedury nie są przestrzegane,



wstępny przegląd lub poprzednio wykonane

zadania audytowe ujawniły istotne problemy

w funkcjonowaniu systemu kontroli w badanym

obszarze i nie podjęto działań naprawczych,



kierownictwo

oraz

pracownicy

wykazują

lekceważącą

postawę

w

stosunku

do obowiązujących przepisów wewnętrznych,

regulacji i zewnętrznego przeglądu,



W celu realizacji zadania, audytor wewnętrzny

opracowuje program zadania, uwzględniając

w szczególności: cele i zadania jednostki,

istotne ryzyka, systemy zarządzania ryzykiem

i kontroli, możliwość wprowadzenia

usprawnień systemów zarządzania i kontroli,

datę rozpoczęcie i przewidywany czas trwania

zadania.

W programie zadania zamieszcza się w

szczególności:
1) temat zadania
2) cele zadania;
3) podmiotowy i przedmiotowy zakres zadania;
4) istotne ryzyka w obszarze objętym zadaniem,
5) sposób przeprowadzenia zadania

W uzasadnionych przypadkach ustawodawca

dopuszcza zamiany do programu zadania, ale

muszą one być udokumentowane.



Zakres zadania powinien być wystarczający dla

osiągnięcia celów zadania. Zawsze zawiadamiamy o

zadaniu w formie pisemnej umieszczając w informacji

cel i zakres, harmonogram, nazwiska audytorów,

ewentualny kwestionariusz wstępny jeśli takowy

załączamy.



Dobre planowanie ma zapewnić wykonanie zadania w

sposób oszczędny, wydajny i skuteczny. Zapewnić

powinien to harmonogram przeprowadzenia zadania

zawarty w programie. Właściwe określenie celu

zadania ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia

optymalnego zakresu, wyboru właściwej metodyki.

Cele powinny być tak sformułowane, żeby możliwe

było sprawdzenie ich osiągnięcia.

Analiza ryzyka na etapie zadania:



Rezultatem analizy ryzyka powinna być ocena na ile

można polegać na istniejących kontrolach:

◦

-czy ograniczają prawdopodobieństwo

zmaterializowania się ryzyka,

◦

-czy ograniczają skutki w przypadku

zmaterializowania się ryzyka.

Identyfikacja ryzyka:



Jakie zdarzenie może mieć negatywny wpływ

na zrealizowanie projektu/celu operacyjnego?



Jaki będzie skutek tego zdarzenia?



Jak często może to mieć miejsce?



Należy zwrócić szczególną uwagę na ryzyka, na

które mamy najmniejszy wpływ, którymi nie

zarządzamy.



Następnie oddzielić ryzyka istotne od mniej

istotnych.



Czy w organizacji funkcjonuje proces

zarządzania ryzykami w projekcie?

Metody:



Mapa ryzyka,



Lista ryzyk-ułożone wg priorytetów,



Wspólne warsztaty w organizacji na temat ryzyka-

przeprowadzenie dyskusji, głosowanie nad znaczeniem

i prawdopodobieństwem wystąpienia ryzyka.



Analiza

scenariuszy

najgorszych

zdarzeń-analiza

potencjalnych

skutków

oparta

na

hipotetycznych

zdarzeniach,



Analiza danych historycznych-dotyczących podobnych

zdarzeń,



Benchmarking-proces porównania wyników i rezultatów

pomiędzy organizacjami o podobnym charakterze, może

służyć do uzyskania informacji o prawdopodobieństwie

i skutkach.



Przykładowe ryzyka w dotyczące procesu udzielania

zamówienia publicznego:



W zakresie udzielania zamówień publicznych mogą

wystąpić następujące ryzyka:



Udzielenie zamówienia bez wstępnego ogłoszenia o

planowanych zamówieniach w danym roku,



Udzielenie zamówienia:



z zastosowaniem nieprawidłowego trybu udzielania

zamówień,



z naruszeniem przepisów dotyczących ogłoszenia o

zamówieniu,



niewłaściwe oszacowanie wartości zamówienia,



nieprzestrzeganie obowiązku odrzucenia oferty w

przypadkach określonych ustawą,



domaganie

się

dodatkowych

dokumentów

od

wykonawców z naruszeniem rozporządzenia Prezesa

w sprawie rodzaju dokumentów potwierdzających

spełnienie

warunków

udziału

w

postępowaniu

o udzielenie zamówienia publicznego, jakich może

żądać zamawiający od wykonawcy,



z naruszeniem zasad udzielania zamówień publicznych:

uczciwej konkurencji, bezstronności i obiektywizmu,

jawności, równego traktowania,



z naruszeniem kryterium oceny ofert,



przestrzeganie terminów zawarcia umowy, udzielania

odpowiedzi na protesty i odwołania.



§ 18. 1. Przystępując do realizacji zadania, audytor

wewnętrzny przeprowadza naradę otwierającą z udziałem

audytorów wewnętrznych uczestniczących w zadaniu oraz

kierownika komórki, w której jest przeprowadzany audyt

wewnętrzny, lub wyznaczonego przez niego pracownika.

W naradzie mogą uczestniczyć osoby sprawujące nadzór

nad komórką audytowaną a także ZAW.



Podczas

narady

otwierającej

audytor

wewnętrzny

przedstawia cel, tematykę i założenia organizacyjne

zadania.

3.

Kierownik

komórki,

w

której

jest

przeprowadzany

audyt

wewnętrzny,

przedstawia

informacje dotyczące jej funkcjonowania oraz uzgadnia z

audytorem wewnętrznym sposoby unikania zakłóceń w jej

pracy w trakcie przeprowadzania zadania.



Celem sprawnego przebiegu narady otwierającej

należy

przygotować

wykaz

pytań,

wykaz

dokumentów jakich do przeprowadzenia zadania

będzie potrzebował audytor wewnętrzny. Ważne

jest także uzgodnienie z audytowanymi już na tym

etapie kryteriów oceny badania danego obszaru,

pozwala to uniknąć nieporozumień w przyszłości.



Zasadniczą

korzyścią

płynącą

z

narady

otwierającej jest tzw. „przełamanie lodów”.



Pracownicy komórki audytowanej mogą

złożyć oświadczenia dotyczące przedmiotu

zadania zapewniającego. Audytor załącza je

do akt bieżących.



Po

zakończeniu

zadania

audytor

przeprowadzania naradę zamykającą. Z obu

narad jest zobowiązany sporządzić protokoły

które zawierają w szczególności informacje

o celu, przebiegu i wyniku narad. Powinny

być podpisane przez audytora prowadzącego

naradę, kierownika komórki audytowanej lub

osobie przez niego wskazanej.



obserwacja,



kwestionariusz kontroli wewnętrznej - zawiera pytania

dotyczące zagadnień, które są przedmiotem audytu,

adresowane do kierownictwa komórki audytowanej.

|W kwestionariuszu można zadawać pytania otwarte

i zamknięte.



lista kontrolna - może być stosowana przez audytora na

każdym

etapie

realizacji

zadania

audytowego.

Lista kontrolna:



-

ułatwia pracę, ponieważ zapobiega pominięciu

w badaniu pomaga w ujednoliceniu uzyskanych informacji,



standaryzuje podejście do prowadzonego badania,



eliminuje uznaniowość,



zapewnia

wymianę

wiedzy

pomiędzy

audytorami

wewnętrznymi.



badanie dokumentów (analiza dokumentów) - to

technika,

która

polega

na

weryfikacji

istnienia

dokumentu

(fizycznego)

oraz

ocenie

formalnej,

rachunkowej

i merytorycznej. Sprawdzeniu

podlega również terminowość, zgodność z wewnętrzną

i zewnętrzną dokumentacją oraz ze stanem faktycznym.



oględziny – to wizytacja w pomieszczeniach.



powtórzenie czynności – to technika, w której audytor

krok po kroku powtarza wszystkie czynności związane

z daną transakcją, procesem.



rekonstrukcja wydarzeń lub obliczeń.



Dobór próby do

kontroli-stosowany jest

wówczas, gdy nie ma możliwości zbadania

wszystkich

jednostek

(całej

populacji).

Wówczas

wnioski

należy

wyciągnąć

na

podstawie wyników przeprowadzonych badań

na próbie. Dobór próby może dotyczyć wyboru

jednostek do kontroli, jak i operacji czy

dokumentów

poddawanych

badaniu.

Projektując dobór próby należy zastanowić się

nad celami audytu jakie chcemy osiągnąć,

populację z jakiej chcemy osiągnąć próbę oraz

wielkość próby.