KOMPENSACJA
WYDŁUŻEŃ CIEPLNYCH
PRZEWODÓW

dr inż. Andrzej Górka
Politechnika Poznańska

Współczynnik rozszerzalności liniowej

a

Zmienność współczynnika

a

dla stali

a

mm/(m*K)]

T [

°C]

Zmienność współczynnika

a

dla PEX

0,000

0,050

0,100

0,150

0,200

0,250

0

20

40

60

80

100

120

a

mm/(m*K)]

T [

°C]

Wydłużenie liniowe przewodu

D

L

– wydłużenie cieplne przewodu [mm]

a

– współczynnik rozszerzalności liniowej

materiału przewodu [mm/(m*K)]

L

– długość prostego odcinka przewodu [m]

t

max

– maksymalna temperatura przewodu [°C]

(=t

z

instalacji)

t

min

– minimalna temperatura przewodu [°C]

( = 0

°C dla przewodów w budynku,

= t

e

dla przewodów poza budynkiem)





min

max

t

t

L

L









D

a

Naprężenie w przewodzie

(powstaje, gdy nie pozwalamy na wydłużenie)

s

– naprężenie w przewodzie [MPa]

D

L

– teoretyczne wydłużenie cieplne

przewodu [m]

L

– długość prostego odcinka

przewodu [m]

E

– moduł sprężystości materiału

[MPa]

E

L

L

D



s

f

P





s

P

– siła działająca na podporę stałą

[MN]

s

– naprężenie w przewodzie [MPa]

f

– pole przekroju poprzecznego

ścianki rury [m

2

]

Ogólne zasady kompensacji wydłużeń



Umożliwić każdemu prostemu odcinkowi

swobodne wydłużanie się



Nie dopuścić do tego, aby wydłużenie

działało na zbyt krótki odcinek przewodu



Przewody miedziane i stalowe do 5m nie

wymagają kompensacji

Kompensacja wydłużeń



Kompensacja naturalna

(prowadzenie przewodów po linii łamanej i
odpowiednie rozmieszczenie punktów stałych)



Kompensatory U-

kształtowe



Kompensatory osiowe

– Mieszkowe
– Dławicowe

Kompensacja naturalna



L

s

– długość ramienia elastycznego [mm]



D

z

– średnica zewnętrzna ramienia [mm]



D

L

– wydłużenie cieplne przewodu [mm]



K

– stała zależna od materiału rury:

– Stal:

K = 70

– Miedź:

K = 61

– Tworzywa sztuczne:

K = wg danych producenta (15



76)

L

D

K

L

z

s

D





Kompensator
U-kształtowy



L

s

– długość ramienia

[mm]



A

min

– min. szerokość kompensatora Cu: 0,5*L

s

; PP-R: 2*

D

L+150mm



D

z

– średnica zewnętrzna

[mm]



D

L

– wydłużenie cieplne przewodu [mm]



K

– stała zależna od materiału rury:

– Stal:

K = 20

– Miedź:

K = 33

– Tworzywa sztuczne:

K = wg danych producenta

(8



38)

L

D

K

L

z

s

D





Naprężenie wstępne kompensatora

2

L

D

K

L

z

s

D





Konstrukcja punktu stałego

Punkty przesuwne z wkładkami gumowymi

Kompensator mieszkowy

Kompensator dławicowy, mufowy

Ogólne zasady kompensacji wydłużeń



Umożliwić każdemu prostemu odcinkowi

swobodne wydłużanie się



Nie dopuścić do tego, aby wydłużenie

działało na zbyt krótki odcinek przewodu



Przewody miedziane i stalowe do 5m nie wymagają kompensacji

Przykład 1





Przykład 2





Przykład 3

