INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

INSTALACJE

405

DOM

BEZPIECZNY

I

INTELIGENTNY

Poradnik Buduj¹cego Dom

Klasyfikacje, definicje, parametry

To, czy budynek wymaga ochrony odgromowej, zale¿y od stopnia zagro¿enia piorunowego. Okreœla siê je za
pomoc¹ wskaŸnika zagro¿enia piorunowego, w zale¿noœci od takich czynników jak: rodzaj budynku, jego
wielkoœæ i konstrukcja, wyposa¿enie, otoczenie (rodzaj zabudowy, drzewa), typ terenu (p³aski, górzysty), rejon
Polski.

Normy nie wymagaj¹ stosowania instalacji odgromowej w budynkach jednorodzinnych do 500 m

2

.

Warto jednak pamiêtaæ, ¿e mo¿e jej za¿¹daæ firma ubezpieczeniowa.

Ochrona odgromowa mo¿e byæ:
n zewnêtrzna,

n wewnêtrzna.

n

Instalacja odgromowa zewnętrzna

ma na celu przejêcie pr¹du pochodz¹cego z wy³adowania

pioruna i sprowadzenie go do ziemi w sposób zapewniaj¹cy bezpieczeñstwo ludzi, konstrukcji budynku oraz
urz¹dzeñ elektrycznych i elektronicznych. Pr¹d piorunowy powinien byæ rozprowadzany jak najwiêksz¹ liczb¹
przewodów. Poza specjaln¹ instalacj¹ odgromow¹ mog¹ byæ wykorzystane istniej¹ce elementy przewodz¹ce
budynku.
Instalacja zewnêtrzna sk³ada siê z:
n zwodów przejmuj¹cych pr¹d od pioruna, które uk³ada siê w najwy¿szych miejscach dachu (na kominach,
kalenicy itp.) i przy³¹cza do nich wszystkie metalowe przedmioty (rynny, wywietrzniki); zwody maj¹ formê
przewodów lub metalowych p³askowników, mo¿na te¿ wykorzystaæ pokrycie dachowe z blachy (pod
warunkiem, ¿e ma dostateczn¹ gruboœæ).
n przewodów odprowadzaj¹cych i uziemiaj¹cych, ³¹cz¹cych zwody z uziomami; przewody odprowadzaj¹ce
uk³ada siê na œcianach zewnêtrznych budynku z dala od okien i drzwi i ³¹czy z przewodami uziemiaj¹cymi
przez zaciski kontrolne
n uziomów s³u¿¹cych do rozprowadzenia pr¹du w ziemi; jako uziomy mog¹ byæ wykorzystane metalowe
elementy konstrukcji (zbrojenie fundamentów, ruroci¹gi).

n

Instalacja odgromowa wewnętrzna

zapobiega tworzeniu siê tak zwanych przepiêæ poprzez

wyrównanie potencja³ów pomiêdzy wszystkimi instalacjami w budynku. Stosuje siê j¹ niezale¿nie od tego,
czy w budynku jest przewidziana instalacja odgromowa zewnêtrzna. Polega na zainstalowaniu w budynku
po³¹czeñ wyrównawczych (szyny ekwipotencjalnej z zaciskami) i ograniczników przejmuj¹cych pr¹d
przepiêciowy i odprowadzaj¹cych go bezpoœrednio do uziomu. Ograniczniki pierwszego stopnia (klasy B)
stosuje siê w przypadku, gdy istnieje prawdopodobieñstwo przenikniêcia pr¹du piorunowego do instalacji
wewnêtrznej: w budynkach z instalacj¹ odgromow¹ lub przy³¹czem elektrycznym napowietrznym.
Ograniczniki instaluje siê w z³¹czu lub przy g³ównej rozdzielnicy budynku. Ograniczniki drugiego stopnia
(klasy C) instaluje siê przy g³ównej rozdzielnicy budynku (w odleg³oœci kilku metrów od ograniczników klasy
B). Ograniczniki trzeciego stopnia (klasy D) instaluje siê bezpoœrednio przed chronionymi urz¹dzeniami.

Nowe materia³y stosowane obecnie w budownictwie czêsto utrudniaj¹ rozprzestrzenianie siê p³omieni, co
powoduje, ¿e po¿ar w pocz¹tkowej fazie mo¿e mieæ inny przebieg ni¿ w budynku wybudowanym w
technologii tradycyjnej. D³u¿sza jest bezp³omieniowa faza po¿aru, w której czêsto wystêpuje rozk³ad
termiczny lub tlenie siê materia³u po³¹czone z du¿¹ iloœci¹ dymu (którego lokalne stê¿enie mo¿e osi¹gaæ
wysokie wartoœci) przy jednoczesnym braku wydzielania du¿ej iloœci ciep³a. Po wolno rozwijaj¹cej siê fazie
po¿aru bezp³omieniowego nastêpuje faza pojawienia siê otwartego p³omienia i szybki rozwój po¿aru.
Ochrona przeciwpo¿arowa w budynku mo¿e byæ realizowana ró¿nymi sposobami.

Preparaty i ok³adziny ogniochronne s³u¿¹ do zabezpieczenia: wyk³adzin pod³ogowych, drewna
(konstrukcyjnego i dekoracyjnego), elementów konstrukcji stalowych i ¿elbetowych, p³yt gipsowo-
kartonowych, kabli i przejϾ kablowych.

Drzwi ogniochronne maj¹ konstrukcjê analogiczn¹ jak zwyk³e drzwi, z wype³nieniem ze szk³a ognioodpornego
lub ognioodpornych paneli stalowych (mog¹ byæ dymoszczelne).

n

n

Ochrona odgromowa

n

n

Ochrona przeciwpożarowa

Dom bezpieczny i inteligentny

Ochrona odgromowa

zewnêtrzna
wewnêtrzna

Wróæ

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

INSTALACJE

406

DOM

BEZPIECZNY

I

INTELIGENTNY

Urz¹dzenia do oddymiania (okienne urz¹dzenia oddymiaj¹ce ze sterowaniem elektrycznym lub
pneumatycznym, wentylatory oddymiaj¹ce dachowe i œcienne, klapy oddymiaj¹ce do œwietlików) maj¹ za
zadanie odprowadzenie dymu z ró¿nych miejsc budynku.

Czujniki (detektory) dymu s³u¿¹ do wykrywania po¿aru w jego wczesnej fazie, kiedy pojawia siê ju¿ dym, a
nie ma jeszcze p³omieni i zauwa¿alnego wzrostu temperatury (materia³ dopiero zaczyna siê tliæ). Domowe
czujniki dymu s¹ przeznaczone do stosowania w niedu¿ych obiektach, w pomieszczeniach zamkniêtych, w
których w normalnych warunkach nie wystêpuje dym, kurz i skraplanie pary wodnej (w piwnicach, gara¿ach,
na strychach). Mog¹ pracowaæ samodzielnie lub w sieci (kilka czujników po³¹czonych ze sob¹). W czujnikach
izotopowych cz¹steczki dymu ³¹cz¹ siê ze zjonizowanymi (przez izotop promieniotwórczy) cz¹steczkami
powietrza, co powoduje zmianê natê¿enia pr¹du elektrycznego w obwodzie urz¹dzenia, wys³anie sygna³u do
centrali i w³¹czenie alarmu. W czujnikach fotoelektrycznych stosuje siê dwa rozwi¹zania. W pierwszym z nich
promieniowanie podczerwone znajduj¹ce siê w komorze pomiarowej (niedostêpnej dla œwiat³a zewnêtrznego)
zostaje rozproszone przez cz¹steczki dymu, w drugim- dym blokuje wi¹zkê œwiat³a; w obu przypadkach
zjawisko jest wykrywane przez fotokomórkê, która w³¹cza alarm. Czujniki mo¿na ³¹czyæ miêdzy sob¹ kablem,
tworz¹c sieæ w chronionym obiekcie; wykrycie zagro¿enia po¿arowego przez jeden czujnik powoduje
wówczas uruchomienie sygnalizacji alarmowej w pozosta³ych.

Czujniki temperatury (ciep³a) stosuje siê do wykrywania zagro¿enia po¿arowego w pomieszczeniach, w
których w pierwszej fazie po¿aru mo¿na spodziewaæ siê bardzo szybkiego przyrostu temperatury i gdzie ze
wzglêdu na panuj¹ce warunki nie jest mo¿liwe zastosowanie czujników dymu. Czujniki temperatury kontroluj¹
najczêœciej dwa parametry: prêdkoœæ przyrostu temperatury otoczenia oraz maksymaln¹ wartoœæ temperatury
otoczenia. S¹ szczególnie przydatne w pomieszczeniach takich jak kuchnia, gdzie para wodna lub dym
powstaj¹cy podczas sma¿enia mog¹ wywo³aæ fa³szywy alarm.

Czujniki p³omienia s¹ przeznaczone do wykrywania p³omieni powstaj¹cych podczas zagro¿enia po¿arowego.
Reaguj¹ na emitowane przez p³omieñ promieniowanie ultrafioletowe, które padaj¹c na powierzchniê czynn¹
detektora powoduje, w wyniku zjawiska fotoemisji, wzrost liczby impulsów zliczanych przez uk³ad pomiarowy.
S¹ odporne na sztuczne œwiat³o nie zawieraj¹ce promieni UV.

Rêczne ostrzegacze po¿arowe s³u¿¹ do przekazywania informacji o po¿arze do wspó³pracuj¹cej centrali
sygnalizacji po¿arowej przez osobê, która zauwa¿y³a po¿ar i rêcznie uruchomi³a ostrzegacz (zbi³a szybkê).

Centrale sygnalizacji po¿arowej s¹ przeznaczone do wykrywania i sygnalizowania zagro¿enia po¿arowego
po odebraniu informacji od wspó³pracuj¹cych z ni¹ czujników i rêcznych ostrzegaczy po¿arowych. Zale¿nie
od modelu umo¿liwiaj¹ w³¹czanie dodatkowych urz¹dzeñ sygnalizacyjnych, przekazywanie sygna³ów do
systemu monitoringu po¿arowego, uruchomienie urz¹dzeñ gaœniczych (zawieraj¹cych œrodek gasz¹cy w
postaci gazowej lub ciek³ej), sterowanie procesem samoczynnego gaszenia oraz jego monitorowanie. Maj¹
obudowê przystosowan¹ do mocowania na œcianie. Przód centrali stanowi¹ drzwi, na których znajduj¹ siê
elementy manipulacyjne i sygnalizacyjne, wyœwietlacze i zamek z kluczykiem, umo¿liwiaj¹cym dostêp do
funkcji centrali.

Urz¹dzenia do wykrywania po¿aru s¹ przystosowane do zasilania pr¹dem z baterii o napiêciu 9 V lub pr¹dem
o napiêciu bezpiecznym 17- 24 V. Poniewa¿ s¹ zabezpieczone przed iskrami, mog¹ byæ instalowane w
strefach zagro¿onych wybuchem.

Zabezpieczenie mechaniczne budynku jednorodzinnego powinno obejmowaæ: drzwi wejœciowe, okna i drzwi
balkonowe oraz ogrodzenie posesji. Dodatkowo mo¿na zabezpieczyæ cenniejsze przedmioty w mieszkaniu
przez ukrycie ich w skrytkach lub sejfach.

n

Zabezpieczenie okien i drzwi

W drzwiach wejœciowych nale¿y za³o¿yæ dobre zamki, a same drzwi powinny byæ masywne i trudne do wy-
wa¿enia.
Idealny zamek do drzwi powinien spe³niaæ nastêpuj¹ce wymagania:
n zabezpieczenie przed otwarciem wytrychem,

n zabezpieczenie przed podrobieniem klucza na podstawie odcisku z zamka,

n zabezpieczenie przed podrobieniem klucza na podstawie klucza oryginalnego,

n odpornoœæ na wy³amanie zasuwy,

n zabezpieczenie przed otwarciem przez nawiercenie.
Najlepiej kupiæ zamek, do którego klucz mo¿e dorobiæ tylko producent lub uprawnione jednostki.

n

n

Zabezpieczenia mechaniczne

Zamek

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

INSTALACJE

407

DOM

BEZPIECZNY

I

INTELIGENTNY

Poradnik Buduj¹cego Dom

Klasyfikacje, definicje, parametry

Drzwi powinny byæ wyposa¿one w blokady przeciwwywa¿eniowe, a w przypadku, gdy otwieraj¹ siê na ze-
wn¹trz– wzmocnione blach¹ lub listwami. Przyda siê te¿ za³o¿enie ³añcucha oraz wizjera drzwiowego (juda-
sza) o dobrej jakoœci, szerokok¹tnego (o k¹cie widzenia 180°). Montowanie drzwi antyw³amaniowych ma
sens wówczas, gdy wszystkie inne otwory okienne i drzwiowe (drzwi do gara¿u, na balkon, taras) s¹ zabez-
pieczone w takim samym stopniu jak drzwi wejœciowe, a œciany maj¹ odpowiednio solidn¹ konstrukcjê. Drzwi
antyw³amaniowe maj¹ najczêœciej ramê ze stalowych kszta³towników, pokryt¹ obustronnie blach¹ stalow¹
ocynkowan¹ (pojedyncz¹ lub podwójn¹), g³adk¹ lub wyt³aczan¹ (czasami grub¹ p³yt¹ wiórow¹) oraz wzmoc-
nion¹ dodatkowo: prêtami ze stali hartowanej, krat¹, profilowan¹ blach¹ itp. Stopieñ zabezpieczenia zale¿y nie
tylko od drzwi, ale tak¿e od konstrukcji oœcie¿nicy i sposobu jej zakotwienia w œcianie budynku. Drzwi antyw-
³amaniowe musz¹ mieæ odpowiednie atesty. Najwy¿sz¹ odpornoœæ na w³amanie zapewniaj¹ drzwi antyw³a-
maniowe posiadaj¹ce œwiadectwo klasy C.

Drzwi antyw³amaniowe, o zwiêkszonej odpornoœci na w³amanie (klasy C), musz¹ byæ wyposa¿one
w nastêpuj¹ce elementy:
n zamek podstawowy (g³ówny) o konstrukcji przystosowanej do wspó³pracy z klamk¹ lub ga³k¹,

n zamek dodatkowy,

n klamkê i uchwyt z tarczami,

n zawiasy czopowe z os³onami,

n kotwy œcienne do mocowania oœcie¿nicy,

n czopy przeciwwywa¿eniowe,

n os³onê otworu zaczepowego.
Zamek podstawowy i zamki dodatkowe mog¹ byæ zast¹pione jednym zamkiem wielopunktowym.

Szyby antyw³amaniowe ze szk³a hartowanego lub szk³a z wprasowan¹ (ewentualnie naklejon¹) foli¹ umiesz-
cza siê od wewn¹trz pomieszczenia; w przeciwnym wypadku podczas w³amania zarówno szyba zewnêtrzna,
jak te¿ wewnêtrzna ulegaj¹ zniszczeniu i mog¹ pokaleczyæ ludzi. Szyba antyw³amaniowa nie zapewni wystar-
czaj¹cej ochrony, je¿eli nie zostan¹ jednoczeœnie zastosowane odpowiednie ramy, okucia i sposób osadzenia
okna.
Zale¿nie od klasy szyby antyw³amaniowe oznaczone s¹ symbolami O1, O2, P1– P8.

Kraty wykonuje siê najczêœciej z prêtów o œrednicy 8– 20 mm (gruboœæ prêtów zale¿y od prawdopodobieñ-
stwa w³amania– w miejscach odludnych stosuje siê grubsze kraty). Mocuje siê je w kilku punktach do œcia-
ny po stronie zewnêtrznej lub wewnêtrznej okna. Kraty wewnêtrzne w wiêkszym stopniu zabezpieczaj¹ przed
w³amaniem (¿eby siê do nich dostaæ, trzeba najpierw st³uc szybê). Krata zewnêtrzna musi byæ zamocowana
w taki sposób, ¿eby nie mo¿na by³o wspi¹æ siê po niej do okien wy¿szych kondygnacji. Szczeliny miêdzy ra-
m¹ kraty i miejscami mocowania powinny byæ na tyle w¹skie, ¿eby nie da³o siê przez nie wsun¹æ no¿yc. Kra-
ty mog¹ byæ zamocowane na sta³e (jednak w razie po¿aru uniemo¿liwiaj¹ ucieczkê z pomieszczenia), sk³ada-
ne, rozsuwane lub rolowane. Kraty sk³adane maj¹ powierzchniê podzielon¹ na kilka czêœci po³¹czonych za-
wiasami. Kraty rozsuwane podczas otwierania i zamykania przesuwaj¹ siê (na rolkach) w swojej p³aszczyŸ-
nie (po otwarciu zachodz¹ na œcianê). Tak¹ konstrukcjê maj¹ najczêœciej kraty zabezpieczaj¹ce drzwi wejœcio-
we do budynku. Kraty rolowane zwija siê podobnie jak rolety (rêcznie korb¹ lub elektronicznie). Stosowane s¹
przede wszystkim w obiektach u¿ytecznoœci publicznej (np. do ochrony wystaw sklepowych).

Rolety antyw³amaniowe sk³adaj¹ siê z: kasety, pokrywy rewizyjnej, prowadnicy, listwy dolnej, pancerza i wa³-
ka nawojowego. Dostateczne zabezpieczenie przed w³amaniem zapewnia tylko pancerz stalowy lub aluminio-
wy ze stalowymi wk³adkami wzmacniaj¹cymi. Kasety powinny byæ nierozbieralne (najlepiej spawane), a pro-
wadnice zabezpieczone przed zdemontowaniem. Roleta musi byæ wyposa¿ona w blokadê uniemo¿liwiaj¹c¹
podniesienie pancerza od zewn¹trz.

Klasa szyby

Rodzaj zabezpieczenia

Zastosowanie

O1, O2, P1

– ochrona przed zranieniem przy rozbiciu szyby

Mieszkania, szko³y, biura, zak³ady produkcyjne:

– utrudnienie rozbicia szyby przy gwa³townym zamkniêciu

– drzwi wewnêtrzne

okna lub drzwi

– okna na parterze
– okna na piêtrach

P1, P2

– ochrona przed zranieniem przy rozbiciu szyby

Domy wolnostoj¹ce, bloki mieszkalne, kioski, hotele,

– czasowa ochrona przy próbie w³amania podjêtej

biura, obiekty handlowe o ma³ej wartoœci, hale sportowe

bez przygotowania

P3, P4

– utrudnienie w³amania

Wille, biura, hotele, obiekty handlowe o znacznej

– szyby zastêpuj¹ kraty o oczkach 15 cm z drutu

wartoœci chronionej, apteki

stalowego o œrednicy 10 mm

P5, P6

– zwiêkszona odpornoœæ na w³amanie

Ekskluzywne wille, obiekty handlowe o du¿ej wartoœci

– szyby zastêpuj¹ kraty z prêtów stalowych o œrednicy 12 mm

chronionej, muzea, galerie sztuki, kantory, sale operacyjne banków

P7, P8

– wysoka odpornoœæ na w³amanie

Banki, obiekty specjalne, wystawy obiektów handlowych

– szyby zastêpuj¹ kraty z prêtów stalowych o œrednicy 16 mm

o du¿ej wartoœci chronionej, zak³ady i sklepy jubilerskie

Drzwi

Okno

Kraty

Rolety

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

INSTALACJE

408

DOM

BEZPIECZNY

I

INTELIGENTNY

Okiennice zewnêtrzne, jednoskrzyd³owe lub wieloskrzyd³owe, montuje siê najczêœciej w oknach budynków
parterowych (ze wzglêdu na trudnoœci z otwieraniem i zamykaniem). Mocuje siê je do bocznych czêœci
oœcie¿nicy albo do œciany. S¹ produkowane z drewna, aluminium lub PVC (usztywniane stalowymi profilami).
O stopniu zabezpieczenia przed w³amaniem decyduje masywnoœæ skrzyd³a, sposób osadzenia zawiasów (lep-
sze s¹ wewnêtrzne), dodatkowe mechanizmy zabezpieczaj¹ce przed wywa¿eniem (zawiasy antywywa¿enio-
we, haki blokuj¹ce) i zamkniêcia (metalowa sztaba).

n

Zabezpieczenie wartościowych przedmiotów w mieszkaniu

Sejfy s³u¿¹ do przechowywania pieniêdzy, bi¿uterii, broni, dokumentów i innych cennych przedmiotów. Wy-
konuje siê je ze stalowej blachy wysokiej jakoœci. Zale¿nie od klasy odpornoœci antyw³amaniowej mog¹ byæ
jedno– lub dwup³aszczowe. P³aszcz zewnêtrzny ma gruboœæ 2– 3 mm, wewnêtrzny– 1.5 mm. Przestrzeñ
miêdzy p³aszczami wype³niona jest materia³em o podwy¿szonej odpornoœci ogniowej oraz dodatkowo zbro-
jeniem. Drzwi wykonuje siê z blachy o wiêkszej gruboœci (5– 8 mm). Instaluje siê w nich zamki kluczowe, szy-
frowe lub elektroniczne (pojedyncze lub kilka) wyposa¿one w mechanizmy zabezpieczaj¹ce przed wybiciem
i przewierceniem. Dodatkowym zabezpieczeniem s¹ przyzawiasowe listwy rygluj¹ce, które uniemo¿liwiaj¹
wywa¿enie drzwi (tak¿e po zniszczeniu zawiasów). Wewn¹trz sejfu znajduj¹ siê pó³ki z mo¿liwoœci¹ regulacji
wysokoœci zamocowania. W wielu modelach istnieje mo¿liwoœæ zamontowania wewnêtrznych skrytek, a tak-
¿e otworów wrzutowych. Zale¿nie od typu sejfy montuje siê do œciany, pod³o¿a lub do mebli.

Dobry system alarmowy musi:
– szybko reagowaæ na zagro¿enie,
– byæ odporny na zniszczenie (elementy sk³adowe musz¹ posiadaæ dostateczn¹ wytrzyma³oœæ mechaniczn¹
albo dostêp do nich musi byæ utrudniony– np. mog¹ byæ dobrze ukryte).
Poniewa¿ systemy alarmowe reaguj¹ na obecnoœæ wszystkich osób (tak¿e domowników), przy wyborze
rodzaju ochrony istotna jest decyzja, czy ruch osób ma byæ swobodny, czêœciowo ograniczony czy ca³kowicie
wyeliminowany.

n

Elementy systemu

Najprostszy system alarmowy sk³ada siê z:
– czujników– elementów odbieraj¹cych informacje o zagro¿eniu i przetwarzaj¹cych je na odpowiednie
sygna³y,
– sygnalizatora– elementu powiadamiaj¹cego o zagro¿eniu.
Ka¿dy bardziej z³o¿ony system alarmowy jest te¿ wyposa¿ony w centralkê (pulpit sterowniczy) nadzoruj¹c¹
i kontroluj¹c¹ jego pracê. Centralka zbiera, zapamiêtuje i analizuje informacje otrzymane z czujników, w³¹cza
i wy³¹cza alarm, kontroluje zasilanie systemu, w³¹cza lub wy³¹cza ochronê. Do w³¹czania i wy³¹czania
systemu s³u¿¹ klucze, które mog¹ byæ: elektromechaniczne, elektroniczne (szyfrowe), radiowe, na
podczerwieñ (piloty). Systemy alarmowe s¹ zwykle wyposa¿one w dwa rodzaje zasilania: podstawowe z sieci
i awaryjne– z baterii lub akumulatora.

n

Czujniki

Przyciski i maty alarmowe s¹ to ukryte urz¹dzenia montowane w niewidocznych miejscach (pod dywanem,
na schodach, przy drzwiach wejœciowych), które s¹ uruchamiane w przypadku zagro¿enia przez osobê
znaj¹c¹ ich lokalizacjê lub przypadkowo przez intruza.
Czujniki reaguj¹ce na przerwanie obwodu pr¹du maj¹ postaæ cienkich przewodów (wklejanych w szyby lub
drzwi), pasków do przyklejania, farb przewodz¹cych. Stosowane s¹ do ochrony okien i drzwi. Ich zalet¹ jest
niski koszt i niewielkie prawdopodobieñstwo wywo³ania fa³szywego alarmu, wad¹– niezbyt estetyczny
wygl¹d, ³atwoœæ uszkodzenia i niewielka trwa³oœæ.
Czujniki stykowe (prze³¹czniki elektromechaniczne) reaguj¹ na przemieszczenia chronionych elementów
(np. okien, drzwi). Stosuje siê je do ochrony drzwi wejœciowych, furtek, bram gara¿owych, ¿aluzji. Ich zalety
to: niezawodnoœæ, odpornoœæ na uszkodzenia i wp³ywy mechaniczne, niewielkie rozmiary, ³atwoœæ
montowania i maskowania.
Czujniki magnetyczne (kontaktronowe) sk³adaj¹ siê ze szklanej rurki, w której umieszczone s¹ mikrostyki
oraz magnesu. Rurkê ze stykami mocuje siê na elemencie sta³ym (np. oœcie¿nicy drzwiowej lub okiennej), a
magnes– na elemencie ruchomym (np. skrzydle drzwi, ramie okiennej). Styki czujników zwieraj¹ siê pod
wp³ywem pola magnetycznego (np. przy poruszeniu wybranych przedmiotów lub urz¹dzeñ). Zalety czujników
magnetycznych to: niewielkie rozmiary, prosty monta¿, ³atwoœæ ukrycia, odpornoœæ na zanieczyszczenia (py³,
kurz). Wad¹ jest wra¿liwoœæ na wstrz¹sy.
Czujniki pasywne podczerwieni wykrywaj¹ promieniowanie cieplne (emitowane np. przez cia³o ludzkie).
Sygnalizuj¹ obecnoœæ obiektów, których temperatura ró¿ni siê od temperatury otoczenia (nawet tylko o 2°C).
Sygna³y s¹ wychwytywane z wybranych „pasów’ chronionej przestrzeni– czujniki montuje siê na okreœlonej

n

n

Systemy alarmowe

Okiennice

Sejfy

System alarmowy

składa się z:

czujników
sygnalizatora
centralki

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

INSTALACJE

409

DOM

BEZPIECZNY

I

INTELIGENTNY

Poradnik Buduj¹cego Dom

Klasyfikacje, definicje, parametry

wysokoœci i pod okreœlonym k¹tem. S¹ wra¿liwe na wstrz¹sy i nie powinny byæ montowane w miejscach o
temperaturze otoczenia zbli¿onej do temperatury cia³a ludzkiego (36°C).
Czujniki aktywne podczerwieni (bariery, bramki) reaguj¹ na przerwanie toru podczerwieni sk³adaj¹cego siê z
nadajnika, odbiornika i przesy³anej miêdzy nimi niewidocznej wi¹zki promieniowania podczerwonego. Kilka
torów podczerwieni tworzy barierê lub bramkê, której zakres zale¿y od wzajemnego ustawienia nadajników i
odbiorników (mo¿na wykorzystaæ zjawisko odbijania promieni np. od lustra). Zasiêg dzia³ania czujników
zlokalizowanych na zewn¹trz budynku zale¿y od pogody (np. podczas mg³y mo¿e byæ bardzo ma³y). Niektóre
modele s¹ dostosowane do pracy w trudnych warunkach atmosferycznych. Wad¹ jest ³atwoœæ wykrycia
miejsc zamontowania i obejœcia systemu ochrony. Czujniki aktywne podczerwieni najlepiej nadaj¹ siê do
ochrony korytarzy, obszernych pomieszczeñ, du¿ych szklanych powierzchni.
Czujniki ultradŸwiêkowe (detektory ruchu) reaguj¹ na zmianê czêstotliwoœci fali odbitej w stosunku do
czêstotliwoœci fali wysy³anej. Sk³adaj¹ siê z nadajnika i odbiornika (umieszczonych najczêœciej w jednej
obudowie– czasami z centralk¹ i sygnalizatorem) fal ultradŸwiêkowych tworz¹cych strefê ochronn¹ o
balonowym kszta³cie, nie przenikaj¹c¹ przez konstrukcjê budynku. Nie powinny byæ stosowane w
pomieszczeniach o intensywnym ruchu powietrza (czêste wietrzenie, przeci¹gi, kominki, grzejniki o du¿ej
mocy itp.). Najlepiej nadaj¹ siê do ochrony niewielkich szczelnych pomieszczeñ.
Czujniki mikrofalowe sk³adaj¹ siê z nadajnika i odbiornika (które mog¹ byæ umieszczone w jednej obudowie)
mikrofal. Zale¿nie od modelu reaguj¹ na: poch³anianie fal, przeciêcie wi¹zki miêdzy nadajnikiem i odbiornikiem,
ruch w strefie ochronnej (której zasiêg reguluje siê pokrêt³em). Poniewa¿ mikrofale przenikaj¹ przez
konstrukcjê budynku, jeden czujnik mo¿e byæ wykorzystany do ochrony kilku obiektów (pod warunkiem, ¿e
t³umienie nie bêdzie zbyt du¿e). Czujniki mikrofalowe nadaj¹ siê przede wszystkim do ochrony du¿ych
pomieszczeñ. Ich wad¹ jest du¿e zu¿ycie pr¹du oraz wywo³ywanie fa³szywych alarmów (wskutek drgañ,
wstrz¹sów, b³êdów ustawienia).
Czujniki sejsmiczne stosuje siê do ochrony œcian i stropów pomieszczeñ. Reaguj¹ na drgania wywo³ane
próbami przebicia. Wykorzystuje siê je przede wszystkim do ochrony du¿ych obiektów.
Czujniki mikrofonowe (detektory t³uczenia szk³a) sygnalizuj¹ t³uczenie szk³a. Ich zalety to: niewielkie rozmiary,
mo¿liwoœæ jednoczesnej ochrony kilku szyb z odleg³oœci do kilkunastu metrów.
Czujniki impedancyjne dotykowe (pojemnoœciowe) wykrywaj¹ zmiany impedancji elektrycznej elementów
metalowych wywo³ane dotkniêciem. Nadaj¹ siê do ochrony przedmiotów metalowych (zamków, krat, szafek)
lub niemetalowych zawieraj¹cych metalowe elementy (np. obrazów).
Czujniki impedancyjne antenowe (detektory ruchu) wykrywaj¹ zmiany impedancji elektrycznej w zasiêgu
dzia³ania anteny (obszar chroniony ma najczêœciej kszta³t walca) mikronadajnika pracuj¹cego z
czêstotliwoœci¹ 400– 900 MHz. Powstanie sygna³u zale¿y od odleg³oœci poruszaj¹cego siê obiektu od anteny,
jego masy i prêdkoœci przemieszczania siê. Zasiêg pracy czujnika mo¿na ustawiaæ przy pomocy regulatora, a
strefa ochronna przenika przez elementy konstrukcji budynku, dziêki czemu mo¿liwe jest objêcie ochron¹
kilku pomieszczeñ, kilku par drzwi lub kondygnacji. Nie nadaj¹ siê do ochrony pomieszczeñ, w których
przebywaj¹ ludzie i zwierzêta (w czasie przebywania).
Czujniki impedancyjne z kablami w ziemi maj¹ przewody ukryte p³ytko pod ziemi¹ (mog¹ byæ przykryte
asfaltem lub betonem). Strefa ochronna jest zlokalizowana miedzy kablami (których d³ugoœæ waha siê od 100
m do 20 km), a prac¹ ca³ego systemu (który jest niewidoczny) steruje komputer. Czujniki nie reaguj¹ na
biegaj¹ce zwierzêta. Nadaj¹ siê dobrze do stosowania w wolno stoj¹cych willach.
Czujniki ciœnieniowe (objêtoœciowe) reaguj¹ na zmianê ciœnienia w zamkniêtym pomieszczeniu po otwarciu
drzwi, okien lub wybiciu szyby. S¹ przeznaczone do ochrony zamkniêtych pomieszczeñ o powierzchni do 200
m

2

.

Wideodetektory ruchu analizuj¹ obraz z kamer wideo (zwykle chroniony obszar jest na monitorze podzielony
na prostok¹ty) i reaguj¹ na ruch lub zmiany naœwietlenia w wybranych fragmentach.

n

Sygnały

Sygna³ alarmowy mo¿e byæ akustyczny (czêsto po³¹czony z sygnalizacj¹ œwietln¹) lub tzw. dyskretny–
polegaj¹cy na przes³aniu informacji o próbie w³amania. Alarm akustyczny pe³ni tylko rolê odstraszaj¹c¹.
Natomiast alarm dyskretny jest najczêœciej uruchamiany w sposób niewidoczny przez intruza i umo¿liwia
interwencjê.
Informacja mo¿e byæ przesy³ana:
n telefonicznie; ten sposób przesy³ania mo¿e byæ realizowany dwiema metodami: przez specjalne przystawki
do aparatów telefonicznych, które automatycznie wybieraj¹ zakodowane w nich uprzednio numery telefonów
albo przez przy³¹czenie specjalnych odbiorników i nadajników do linii telefonicznej
n do agencji ochrony mienia przez zainstalowane tam specjalne koñcówki alarmowe

n przez linie elektryczne– celowe przede wszystkim na terenach o rzadkiej zabudowie.

n drog¹ radiow¹

n torami podczerwieni

n liniami specjalnymi

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

INSTALACJE

410

DOM

BEZPIECZNY

I

INTELIGENTNY

Domofony s¹ to urz¹dzenia zastêpuj¹ce tradycyjne dzwonki montowane przy furtce lub drzwiach
wejœciowych, umo¿liwiaj¹ce rozmowê z odwiedzaj¹c¹ osob¹ i uruchomienie mechanizmu otwieraj¹cego
bramê bez koniecznoœci wychodzenia z domu.
Domofony analogowe stosuje siê przede wszystkim w budownictwie jednorodzinnym. Sk³adaj¹ siê z:
n bramofonu,

n unifonów (jednego lub kilku),

n centrali.
Unifony s¹ to urz¹dzenia przypominaj¹ce wygl¹dem telefon, które s³u¿¹ do prowadzenia rozmowy z osob¹
znajduj¹c¹ siê przy bramie. Sk³adaj¹ siê z podstawy i s³uchawki. Najczêœciej montuje siê je na œcianie, ale
dostêpne s¹ te¿ modele przeznaczone do po³o¿enia na stole lub ustawienia na specjalnej podstawce. Mo¿na
te¿ kupiæ bezs³uchawkowe unifony g³oœnomówi¹ce. Unifony wyposa¿one s¹ w przyciski do sterowania
elektrozaczepem otwieraj¹cym bramê lub furtkê i przyciski (jeden lub kilka) wywo³ania wewnêtrznego, które
mog¹ byæ wykorzystane do innych celów. Mo¿liwe jest pod³¹czenie kilku unifonów (np. w budynku
mieszkalnym, gara¿u, warsztacie), które jednoczeœnie sygnalizuj¹ wywo³anie przy bramie, dodatkowo
mo¿liwe jest realizowanie pomiêdzy nimi ³¹cznoœci wewnêtrznej.
Bramofony s¹ to elementy domofonu montowane przy bramie lub furtce. S¹ wyposa¿one w przyciski
wywo³ania, g³oœnik, mikrofon, ewentualnie wyœwietlacz z nazwiskiem lokatora. Dostêpne s¹ w wersji
przeznaczonej do wmurowania w œcianê lub natynkowej (w obudowie). Mog¹ byæ zamontowane na s³upku
ogrodzenia. Maj¹ jeden lub kilka przycisków, z których ka¿dy obs³uguje inny unifon. W przypadku, gdy na
terenie posesji znajduje siê kilka bram, stosuje siê modu³y bramowe prze³¹czaj¹ce rozmowê do unifonu z
bramy, z której nast¹pi³o wywo³anie. Bramofony wykonuje siê ze stali lub aluminium, a w wersji
uszlachetnionej– ze stali chromoniklowej lub polerowanego mosi¹dzu. Dostêpne s¹ tez bramofony w formie
skrzynek na listy.
Centrala ma postaæ kasety, wewn¹trz której umieszczone s¹ podzespo³y elektroniczne, które: wzmacniaj¹
sygna³y z mikrofonów bramofonu i unifonu, generuj¹ sygna³y wywo³ania i ³¹cznoœci wewnêtrznej. Mog¹ byæ
dodatkowo wyposa¿one w funkcje alarmu lub sygnalizacji zamkniêcia drzwi. Kaseta powinna byæ
umieszczona wewn¹trz budynku. Spotyka siê tak¿e rozwi¹zania, w których rolê centrali pe³ni unifon.
Najprostsze domofony wykorzystuj¹ tylko dwa przewody. Maj¹ tylko jeden przycisk wywo³ania i jeden unifon.
Zalet¹ takiego rozwi¹zania jest mo¿liwoœæ wymiany dzwonka na domofon bez koniecznoœci wymiany
przewodów. Najczêœciej stosuje siê instalacje piêcio– lub szeœcioprzewodowe. Liczba ¿y³ wynosi zwykle
5+n, gdzie n jest liczb¹ niezale¿nych unifonów wywo³ywanych przyciskami z bramofonu. Po³¹czenie miêdzy
bramofonem i central¹ wykonuje siê przewodem niskonapiêciowym (stosuje siê specjalne kable ¿elowane do
instalacji niskonapiêciowych lub przewody telekomunikacyjne przeznaczone do uk³adania w gruncie).
Instalacje domofonowe powinny posiadaæ zabezpieczenia przed przepiêciami (³atwo mog¹ ulec awarii
podczas burzy).
Domofony bezprzewodowe sk³adaj¹ siê z: bramofonu, po³¹czonego z nim nadajnika (zamontowanego po
wewnêtrznej stronie ogrodzenia) steruj¹cego elektrozaczepem otwieraj¹cym bramê, s³uchawki z odbiornikiem
i zestawu do ³adowania akumulatorów w s³uchawce. Zalet¹ takiego rozwi¹zania jest mo¿liwoœæ swobodnego
poruszania siê z domofonem w obrêbie mieszkania i posesji. Wad¹ jest koniecznoœæ czêstej wymiany baterii
w nadajniku przy bramie (komplet wystarcza na kilka miesiêcy).
Domofony cyfrowe stosuje siê przede wszystkim w du¿ych obiektach, np. domach wielorodzinnych.
Najczêœciej posiadaj¹ cyfrow¹ klawiaturê, z której wybiera siê numer lokalu i która pe³ni jednoczeœnie rolê
zamka szyfrowego– ka¿demu lokalowi przypisany jest czterocyfrowy kod wprowadzany po podaniu numeru
lokalu.
Wideofony s¹ to urz¹dzenia, które pe³ni¹ funkcje domofonu pozwalaj¹c dodatkowo na obserwacjê
wchodz¹cych osób. Sk³adaj¹ siê z kasety rozmównej z ukryt¹ kamer¹, zintegrowanego ze s³uchawk¹ monitora
i zasilacza. Kasety miniaturowe umo¿liwiaj¹ rejestracjê obrazu przez niewielki ukryty otwór (kamera jest
niewidoczna dla obserwatora). Bardziej z³o¿one modele umo¿liwiaj¹ zapis obrazu wraz z godzin¹ zdarzenia.

Automatyczne systemy zarz¹dzania budynkiem steruj¹ prac¹ wszystkich domowych urz¹dzeñ i umo¿liwiaj¹
ich kompleksow¹ kontrolê z dowolnego miejsca w domu, samochodzie, pracy. Rozwi¹zanie takie ma na celu
integracjê pracy wszystkich urz¹dzeñ, a poprzez kontrolê– zapewnienie bezpieczeñstwa i zmniejszenie
prawdopodobieñstwa w³amania lub napadu.

Zarz¹dzanie budynkiem za poœrednictwem systemu inteligentnego obejmuje:
n sterowanie ogrzewaniem i klimatyzacj¹ zale¿nie od przeznaczenia pomieszczenia, pory dnia, temperatury
na zewn¹trz, obecnoœci domowników; kontrola jest realizowana przez termostaty, regulatory temperatury,
czujniki temperatury, kontrolery.

n

n

Domofony i wideofony

n

n

Automatyka, sterowanie, inteligencja

Domofon

składa się z:

bramofonu
unifonów
centrali

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

INSTALACJE

411

DOM

BEZPIECZNY

I

INTELIGENTNY

Poradnik Buduj¹cego Dom

Klasyfikacje, definicje, parametry

n sterowanie oœwietleniem w mieszkaniu i ogrodzie: œciemnianie lamp (w salonach, sypialniach dzieci,
korytarzach), w³¹czanie ró¿nych grup oœwietlenia zale¿nie od sytuacji (wybór jednej z zaprogramowanych
kombinacji), sterowanie podnoszeniem i opuszczaniem rolet (np. w po³¹czeniu z ró¿nymi wariantami
oœwietlenia), dostosowywanie oœwietlenia do pory dnia lub natê¿enia œwiat³a zewnêtrznego, w³¹czanie œwiat³a
zale¿nie od obecnoœci domowników lub ich ruchu (np. oœwietlenie drogi z sypialni do ³azienki w nocy),
iluminacja budynku lub ogrodu, automatyczne w³¹czanie œwiat³a w przypadku po¿aru w celu u³atwienia
ewakuacji, symulacja obecnoœci domowników przez automatyczne w³¹czanie i wy³¹czanie lamp w ró¿nych
pomieszczeniach (dostêpny jest modu³, który w czasie obecnoœci domowników nagrywa ich wybrane
zachowania, a potem je losowo odtwarza), automatyczne w³¹czanie œwiat³a na podjeŸdzie i w gara¿u.
n sterowanie otwieraniem drzwi wejœciowych, bramy wjazdowej i bramy do gara¿u (np. otwieranie bramy do
gara¿u, gdy samochód znajduje siê na podjeŸdzie, sprawdzanie, czy drzwi i okna s¹ zamkniête, gdy
domownicy wychodz¹ z domu lub id¹ spaæ)
n sterowanie roletami, zas³onami i ¿aluzjami poprzez specjalne urz¹dzenia steruj¹ce oferowane razem z
produktami do zas³aniania okien (np. automatyczne opuszczanie zas³on wieczorem i podnoszenie rano)
n sterowanie podlewaniem ogrodu za poœrednictwem systemu automatycznego w³¹czania i wy³¹czania
zraszaczy zale¿nie od wilgotnoœci pod³o¿a.
n zapewnienie bezpieczeñstwa przez integracjê z systemem alarmowym: czujniki reaguj¹ce na ruch,
podczerwieñ lub ha³as i wysy³aj¹ce ustalone sygna³y do innych urz¹dzeñ (które np. gasz¹ lub zapalaj¹ œwiat³o,
opuszczaj¹ rolety itp.), automatyczne zamki z kontrol¹ dostêpu rozpoznaj¹ce osoby wchodz¹ce lub
wychodz¹ce (po przekrêceniu klucza wysy³aj¹ sygna³y j. w. do innych urz¹dzeñ), automatyczne drzwi z
zamkami otwieranymi zdalnie lub kart¹ dostêpu, kamery rozmieszczone wewn¹trz i na zewn¹trz przekazuj¹ce
obraz na dowolny telewizor lub komputer (np. na laptop lub komputer w biurze za poœrednictwem Internetu) z
mo¿liwoœci¹ nagrywania po zarejestrowaniu ruchu.
n sterowanie sprzêtem AGD: wy³¹czanie (po uprzednim zaprogramowaniu) w okreœlonych warunkach (np.
gdy siê popsuj¹) kuchenki elektrycznej, pralki, lodówki, powiadamianie telefoniczne lub radiowe o awarii
n sterowanie sprzêtem audio/ wideo: w³¹czanie i wy³¹czanie sprzêtu zale¿nie od okreœlonych warunków, np.
obecnoœci domowników (nastawienie radia lub telewizora na ulubiony program, w³¹czenie p³yty CD,
przyciszenie telewizora lub odtwarzacza na dŸwiêk dzwonka telefonu)– mo¿liwe jest zaprogramowanie
dowolnych wariantów i parametrów dla ka¿dego pomieszczenia (np. regulacja barwy tonu uwzglêdniaj¹ca
akustykê pomieszczenia i typ zainstalowanych g³oœników)

Centralizacja sterowania oznacza, ¿e mo¿liwe jest dowolne ³¹czenie wszystkich elementów sterowania w
najró¿niejsze kombinacje. Wszystkie urz¹dzenia mog¹ byæ sterowane lokalnie z dowolnego pomieszczenia
lub zdalnie przez telefon, radio albo internet. Mo¿na sterowaæ ka¿dym elementem oddzielnie lub ³¹czyæ je w
grupy. System przekazuje meldunki o awariach (np. naruszeniu strefy ochronnej, awarii ogrzewania, pêkniêciu
rury, otwartym oknie) we wskazane miejsce– bezpoœrednio do w³aœciciela, s¹siada, miejsca pracy lub
prywatnej firmy ochroniarskiej.

n

System INSTABUS EIB

Standardem europejskim jest opracowany w 1990 roku inteligentny system elektroinstalacyjny EIB (European
Installation Bus– Europejska Magistrala Instalacyjna), zastêpuj¹cy klasyczn¹ instalacjê elektryczn¹. Elementy
systemu s¹ po³¹czone jednym przewodem (magistral¹), przez który przekazywane s¹ wszystkie informacje,
a tradycyjne wy³¹czniki i inne elementy sterowania s¹ zast¹pione urz¹dzeniami cyfrowymi pod³¹czonymi do
magistrali. Magistrala jest zasilana pr¹dem o bezpiecznym napiêciu 24 V, natomiast przez pod³¹czone do niej
odbiorniki elektryczne p³ynie pr¹d o napiêciu 230 V. System umo¿liwia ró¿ne konfiguracje, a funkcje pe³nione
przez czêœci sk³adowe mog¹ byæ w ka¿dej chwili dowolnie zmieniane przez u¿ytkownika bez koniecznoœci
modyfikacji instalacji elektrycznej.

Zalety systemu EIB:
n jeden przewód steruj¹cy, zasilany pr¹dem bezpiecznym (24 V),

n elastycznoϾ i dowolnoϾ konfiguracji (przypisywania funkcji elementom systemu),

n mo¿liwoœæ rozbudowy,

n oszczêdnoœæ energii elektrycznej,

n dostêpnoœæ serwisu i ³atwoœæ wymiany czêœci dziêki standaryzacji,

n odpornoϾ na awarie.

W sk³ad systemu EIB wchodz¹ nastêpuj¹ce elementy:
n Sensory– urz¹dzenia steruj¹ce wysy³aj¹ce do magistrali rozkazy i informacje dotycz¹ce aktualnej wartoœci
parametrów (temperatura i wilgotnoœæ powietrza, natê¿enie oœwietlenia itp.)
n Aktory– urz¹dzenia wykonawcze odbieraj¹ce wys³ane informacje i rozkazy wysy³ane przez sensory i
realizuj¹ce zawarte w nich polecenia.
n Aktory/sensory– elementy ³¹cz¹ce we wspólnej obudowie funkcje aktorów i sensorów (podtynkowe)

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

INSTALACJE

412

DOM

BEZPIECZNY

I

INTELIGENTNY

Na zewn¹trz widoczne s¹ tylko wy³¹czniki. Elementy wykonawcze s¹ umieszczone w ukrytych szafkach
rozdzielczych. Jeden wy³¹cznik steruje kilkoma dowolnymi urz¹dzeniami lub ich grupami. Wy³¹czniki
dostêpne s¹ w ró¿nych wzorach i kolorach.
Na rynku dostêpne s¹ urz¹dzenia domowe przystosowane do wspó³pracy z systemem EIB.
Podstawowym warunkiem zainstalowania systemu EIB jest okablowanie ca³ego domu na etapie jego
budowy– poprowadzenie w œcianach przewodów umo¿liwiaj¹cych pod³¹czenie w ka¿dym pokoju telefonu,
komputera, telewizora, g³oœników i przesy³anie rozkazów do centrali.

n

System Powernet

System PowerNet jest odmian¹ systemu EIB dostosowan¹ do sieci o napiêciu 230 V. Umo¿liwia on za³o¿enie
systemu zgodnego z EIB w istniej¹cych budynkach, w których jest ju¿ u³o¿ona instalacja elektryczna i
wszêdzie tam, gdzie nie mo¿na z ró¿nych wzglêdów wprowadziæ dodatkowego przewodu magistralnego.
Dodatkow¹ jego zalet¹ jest fakt, ¿e monta¿ jest mo¿liwy podczas u¿ytkowania instalacji. Elementy systemu
Powernet komunikuj¹ siê miêdzy sob¹ za poœrednictwem istniej¹cej sieci zasilaj¹cej 230 / 400 V (informacje
mog¹ byæ wysy³ane w dowolne miejsce w sieci), a urz¹dzenia s¹ wyposa¿one w dodatkowe wejœcia
umo¿liwiaj¹ce lokalne sterowanie przy u¿yciu tradycyjnych wy³¹czników.

n

System Funk Bus EIB

Magistralny system radiowy Funk Bus jest najnowsz¹ odmian¹ instalacji typu EIB. Przeznaczony jest zarówno
do budynków ju¿ istniej¹cych, jak i nowo budowanych. Mo¿e byæ te¿ wykorzystany do rozszerzenia instalacji
Instabus EIB. W systemie tym wszystkie informacje i rozkazy przesy³ane s¹ drog¹ radiow¹ w postaci cyfrowej.
Wszystkie urz¹dzenia wchodz¹ce w sk³ad systemu s¹ wyposa¿one w nadajniki lub odbiorniki radiowe zasilane
bateriami niezale¿nie od sieci elektrycznej 230 V. Ze wzglêdu na niewielk¹ moc urz¹dzeñ baterie starczaj¹ na
kilka lat. Czêstotliwoœæ nadawania wynosi 433,42 MHz i mieœci siê w paœmie ISM (Industry, Science,
Medical).

n

System LON

W lokalnej sieci sterowania LON (Local Operating Network) podstawow¹ jednostk¹ jest wêze³, którego
g³ównym elementem jest Neuron Chip– uk³ad scalony umo¿liwiaj¹cy komunikacjê z otoczeniem (czyli innymi
wêz³ami). Przesy³anie informacji miêdzy wêz³ami mo¿e odbywaæ siê ró¿nymi drogami: przez kabel tradycyjny,
œwiat³owód, sieæ energetyczn¹, drog¹ radiow¹ itp. Zawarta w wêz³ach informacja umo¿liwia komunikacjê
miêdzy ró¿nymi urz¹dzeniami, które mog¹ pochodziæ od ró¿nych producentów. Wszystkie wêz³y sieci s¹
równouprawnione (tzn. ka¿dy mo¿e komunikowaæ siê z ka¿dym). Do systemu mo¿na w dowolnej chwili
do³¹czaæ nowe urz¹dzenia. Ograniczeniem jest tylko przepustowoœæ sieci (kabli).

W budynku inteligentnym wszystkie instalacje tzw. medialne (telewizja kablowa i satelitarna oraz ze zwyk³ej
anteny, komputery, telefony, magnetowidy, odtwarzacze DVD, kamery) s¹ zintegrowane- zaprojektowane i
u³o¿one w sposób umo¿liwiaj¹cy ich przyporz¹dkowanie do okreœlonych pomieszczeñ budynku przy
jednoczesnym zachowaniu odpowiedniej jakoœci sygna³ów.
Z ka¿dego pokoju, do którego doprowadzono sygna³ telewizyjny mo¿na przy pomocy pilota wybieraæ dowolny
kana³ telewizyjny, ogl¹daæ film z kasety lub p³yty DVD, a w miarê potrzeby- tak¿e obraz z kamery
(zainstalowanej przy drzwiach wejœciowych lub np. w pokoju dziecka). Systemy wielopokojowego
nag³aœniania umo¿liwiaj¹ s³uchanie muzyki w ca³ym domu z jednego zestawu muzycznego (g³oœniki ukryte s¹
w œcianach lub suficie). Zale¿nie od systemu sterowanie odbywa siê: bezpoœrednio z centralnego
wzmacniacza/ rozdzielacza, przy pomocy klawiatury (z wyœwietlaczem lub bez) zainstalowanej na œcianie
ka¿dego pokoju lub pilotem przez czujniki œcienne w ka¿dym pomieszczeniu. Klawiatury, czujniki i g³oœniki s¹
dostêpne tak¿e w wersjach odpornych na wilgoæ (do zainstalowania np. obok basenu lub na tarasie). Dziêki
po³¹czeniu ca³ej instalacji telefonicznej z punktem centralnym (zlokalizowanym np. w gara¿u) telefon lub
domofon mo¿na odebraæ w dowolnym pokoju. Sprzêt potrzebny do zintegrowania ca³ej instalacji domowej
umieszcza siê w skrzynce, któr¹ mo¿na ustawiæ np. w gara¿u.

n

n

Okablowanie teleinformatyczne/strukturalne