MECHANIKA PŁYNÓW 2
MECHANIKA PŁYNÓW 2
Wykład Nr 5
ZAGADNIENIE TRZECH ZBIORNIKÓW
Uwaga! Niektóre slajdy są w kolorze.
Rys.1. Schemat układu połączenia 3 zbiorników z liniami energii
Wysokości rozporządzalne w poszczególnych zbiornikach wynoszą
1
e
=
2
e
=
3
e
=
Przyjmujemy taką numerację zbiorników, aby spełniony był warunek
(1)
Przyjmujemy taką numerację zbiorników, aby spełniony był warunek
1
2
3
e
e
e
Możliwe są następujące przypadki przepływu:
A – zbiornik 1 zasila zbiornik 2 i 3
(zbiornik 1 jest zasilający, zbiornik 2 i 3 są zasilane),
(2)
(zbiornik 1 jest zasilający, zbiornik 2 i 3 są zasilane),
B – zbiornik 1 i 2 zasilają zbiornik 3
(zbiornik 1 i 1 są zasilające, zbiornik, a zbiornik 3 jest zasilany),
C- zbiornik 1 zasila zbiornik 3, a dopływ do zbiornika 2 jest równy
zero (zbiornik 1 jest zasilany, zbiornik 2 jest tzw. zbiornikiem
wyrównawczym (kompensacyjnym), zbiornik 3 jest zasilany)
Energia rozporządzalna w węźle e
0
wynosi:
0
( )
v
e q
=
- patrząc od strony zbiornika 1 (zasilającego)
(3)
- patrząc od strony zbiornika 3 (zasilanego)
0
( )
v
e q
=
Zbiornik 2 może być zasilający lub zasilany.
(4)
Jaki warunek musi być spełniony aby zbiornik 2 był zasilający
lub zasilany?
X
Zatem energia rozporządzalna w węźle e
0
patrząc od strony
zbiornika 2 wynosi:
- jeśli zbiornik 2 jest zasilający
2
2
X
p
e
z
ρ
+
(5)
0
( )
v
e q
=
2
X
e
z
g
ρ
+
- jeśli zbiornik 2 jest zasilany
(6)
0
( )
v
e q
=
2
2
X
p
e
z
g
ρ
+
(7)
(8)
Pozostaje wyznaczenie energii rozporządzalnej e
X
tzn. energii w
węźle przy odłączonym zbiorniku 2.
Energia ta może zostać wyznaczona rozwiązując zagadnienie
przepływu pomiędzy dwoma zbiornikami czyli rozwiązując układ
równań utworzony z charakterystyk przepływu zbiornika 1 i 3.
*
2
1
p
e
z
R q
=
+ −
*
2
1
1
1
*
2
3
3
3
X
vX
X
vX
p
e
z
R q
g
p
e
z
R q
g
ρ
ρ
=
+ −
=
+ +
Rozwiązaniem układu równań jest
(9)
vX
X
q
e
=
=
(11)
(10)
Znając trzy równania przepływu zbiornik-przewód (3,4, 6 lub 8)
możemy wykreślić charakterystyki.
Należy zauważyć, że jeśli zbiornik jest zasilający to równaniach
przepływu występuje znak (-), natomiast jeśli zbiornik jest zasilany
przepływu występuje znak (-), natomiast jeśli zbiornik jest zasilany
znak (+).
Obrazem charakterystyk przepływu są parabole symetryczne
względem osi odciętych, a ramionach zwróconych w górę lub w dół
(w zależności od znaku) oraz pochyleniu zależnym od oporności
hydraulicznej przewodu.
hydraulicznej przewodu.
Rozwiązanie graficzne przypadku 1
Zbiornik 1 jest zasilający (ZAWSZE)
*
2
1
0
1
1
( )
v
v
p
e q
z
R q
g
ρ
=
+ −
Zbiornik 2 jest zasilający
*
2
3
( )
p
e q
z
R q
=
+ +
Zbiornik 2 jest zasilający
*
2
2
0
2
2
( )
v
v
p
e q
z
R q
g
ρ
=
+ −
Zbiornik 3 jest zasilany (ZAWSZE)
*
2
3
0
3
3
( )
v
v
e q
z
R q
g
ρ
=
+ +
Bilans strumieni objętości ma postać
(12)
e
3
=
h
3
+
R
3
*q
v
2
2
X
e
h
<
→
zbiornik 2 jest
zasilający
Rozwiązanie graficzne przypadku 2
Zbiornik 1 jest zasilający (ZAWSZE)
*
2
1
0
1
1
( )
v
v
p
e q
z
R q
g
ρ
=
+ −
Zbiornik 2 jest zasilany
*
2
3
( )
p
e q
z
R q
=
+ +
Zbiornik 2 jest zasilany
*
2
2
0
2
2
( )
v
v
p
e q
z
R q
g
ρ
=
+ +
Zbiornik 3 jest zasilany (ZAWSZE)
*
2
3
0
3
3
( )
v
v
e q
z
R q
g
ρ
=
+ +
Bilans strumieni objętości ma postać
(12)
2
X
e
h
>
→
zbiornik 2 jest
zasilany
Regulacja trzech zbiorników
e
1
Z
2
Z
1
e
2
e
X
’
X’
X’ – zb.2 zasilany
X” – zb.2 zasilający
e
3
e
X
”
X”
Przykład:
p
b
1
1
b
n
p
p
h
z
g
g
ρ
ρ
−
=
+ =
2
1
2
b
p
h
z
z
g
ρ
−
= + =
p
b
p
n
=100kPa
1
1
g
g
ρ
ρ
R
1
*=6 10
6
s
2
/m
5
3
b
p
h
g
ρ
−
=
R
1
6 10 s /m
R
3
*=
10
6
s
2
/m
5
1) Numeracja zbiorników zgodnie z warunkiem
1
2
3
e
e
e
> >
2) Charakterystyka przewodów 1 i 3
1
3
e
e
=
=
3) Określenie rodzaju 2 zbiornika
3) Określenie rodzaju 2 zbiornika
*
*
1 3
3 1
*
*
1
3
X
R e
R e
e
R
R
+
=
=
+
ponieważ
X
e
=
to zbiornik 2 jest zasilający czyli charakterystyka przewodu 2
2
e
=
Natomiast strumień objętości q
vX
1
3
*
*
1
3
vX
e
e
q
R
R
−
=
=
+
Zatem, charakterystyki przepływu wykreślone zostaną w zakresie
przepływów od 0 do 4 dm
3
/s (punkt X znajdzie się wówczas
przepływów od 0 do 4 dm /s (punkt X znajdzie się wówczas
mniej więcej na środku wykresu).
q
v
dm3/s
m
m
m
0
15,0
12,0
0
0,5
13,5
11,5
0,25
6
2
1
15 6 10
v
e
q
= − ⋅
6
2
3
10
v
e
q
=
6
2
2
12 2 10
v
e
q
= − ⋅
1
9,0
10,0
1,0
1,5
1,5
7,5
2,25
2
-9,0
4,0
4,0
2,5
―
-0,5
6,25
3
―
―
9,0
3
―
―
9,0
3,5
―
―
12,25
4
―
―
16,0
4) Wykreślenie charakterystyk i rozwiązanie graficzne
12
14
e, m
4
6
8
10
6
2
2
12 2 10
v
e
q
= − ⋅
6
2
1
15 6 10
v
e
q
= − ⋅
6
2
3
10
v
e
q
=
1
2
e
e
+
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
0
2
4
3
,
/
v
q
dm
s