Procesy emocjonalne
Procesy emocjonalne
POTRZEBY:
• biologiczne (pierwotne, organiczne)
uwarunkowane fizjologicznie: np. głód, sen,
potrzeby seksualne
• psychiczne i społeczne (wtórne, nabyte)
powstałe wskutek oddziaływania środowiska
Procesy emocjonalne
Działanie celem zaspokojenia potrzeby
biologicznej to
popęd
Niezaspokojona potrzeba pobudza do
działania zmierzającego do jej zaspokojenia
Potrzeba Działanie
Procesy emocjonalne
• Zaspokajanie potrzeb wiąże się z
dążeniem do bodźców pozytywnych
lub unikaniem bodźców negatywnych.
• Odczucia te związane są z układem
nagrody i kary.
Procesy emocjonalne
EMOCJE (uczucia) - wyrażają stosunek
do zjawisk, ludzi, rzeczy i samego siebie
RODZAJE EMOCJI:
– NASTROJE: długotrwałe stany emocjonalne o nie
znacznym natężeniu
– WZRUSZENIA: krótkotrwałe stany emocjonalne o
nagłym początku, zaznaczonych objawach
wegetatywnych i obniżonej zdolności logicznego
myślenia
– AFEKTY (silne wzruszenia): krótkotrwałe stany
emocjonalne o nagłym początku, wyraźnych
objawach wegetatywnych i obniżonej zdolności
logicznego myślenia, znacznym natężeniu i
znużeniu po ich ustąpieniu
Procesy emocjonalne
PODZIAŁ EMOCJI
• ze względu na potrzeby z jakimi są związane:
–związane z popędami (z potrzebami biologicznymi)
–wyższe (związane z potrzebami
psychospołecznymi)
• ze względu na wpływ na gotowość do działania:
–steniczne (mobilizują np. gniew)
–asteniczne (demobilizują)
Zaburzenia procesów emocjonalnych
LĘK – wobec sytuacji, które mają lub mogą
nastąpić, czasem nie wiąże się z żadną
przyczyną (w sytuacjach bezpośredniego
zagrożenia odczuwa się strach)
OBNIŻENIE NASTROJU
PODWYŻSZENIE NASTROJU
DYSFORIA – drażliwość połączona z
obniżeniem nastroju
NIETRZYMANIE AFEKTU – gwałtowne reakcje
gniewu z podnieceniem ruchowym i słownym
Zaburzenia procesów emocjonalnych
APATIA – obniżenie nastroju, zainteresowań,
aktywności. Towarzyszy temu poczucie rezygnacji
ZOBOJĘTNIENIE UCZUCIOWE –zanik uczuć
wyższych, zmiana stosunku do bliskich; reakcje
emocjonalne są nieadekwatne do sytuacji lub
ekspresja emocji nie jest zgodna z jej treścią.
CHWIEJNOŚĆ EMOCJONALNA – zbyt łatwa
zmienność nastroju
LEPKOŚĆ EMOCJONALNA – nadmiernie długie
trwanie raz wzbudzonego nastroju lub wzruszenia
AMBIWALENCJA EMOCJONALNA –
występowanie emocji sprzecznych tj o odmiennych
znakach
Procesy emocjonalne
PODZIAŁ EMOCJI
• ze względu na potrzeby z jakimi są związane:
–związane z popędami (z potrzebami biologicznymi)
–wyższe (związane z potrzebami
psychospołecznymi)
• ze względu na wpływ na gotowość do działania:
–steniczne (mobilizują np. gniew)
–asteniczne (demobilizują)
Aktywność i ruch
Aktywność i jej zaburzenia
AKTYWNOŚĆ – świadome, uporządkowane
dążenie do określonego celu.
ZABURZENIA AKTYWNOŚCI
–OBNIŻENIE AKTYWNOŚCI
–PODWYŻSZENIE AKTYWNOŚCI
–AMBITENDENCJA - obecność sprzecznych
dążeń
Zaburzenia ruchu
SPOWOLNIENIE I ZAHAMOWANIE RUCHOWE
POBUDZENIE RUCHOWE
STEREOTYPIE RUCHOWE - wielokrotne, monotonne
wykonywanie prostych i tych samych czynności
ruchowych
ZMANIEROWANIE RUCHOWE - wykonywanie
dziwacznych czynności ruchowych
NATRĘCTWA RUCHOWE - wielokrotnie wykonywane
czynności, mimo przeświadczenia o ich niedorzeczności
AUTOMATYZMY PSYCHICZNE – uporczywe, wbrew woli
wykonywane czynności ruchowe, odczuwane jako obce
Świadomość
Świadomość
ŚWIADOMOŚĆ – zdolność do:
–zdawania sobie sprawy z przeżywania zjawisk
psychicznych
–utrzymywania poziomu czuwania
umożliwiającego odbierania, rejestrowania,
przetwarzania informacji i reagowania na nie
Ilościowe zaburzenia świadomości
• PRZEDSENNOŚĆ – lekkie przyćmienie,
skłonność do zasypiania, ale budzi się
samorzutnie
• SENNOŚĆ PATOLOGICZNA – wyraźna
skłonność chorego do snu, nieodparta potrzeba
snu
• SEN GŁĘBOKI – zachowanie reaktywności na
silne bodźce i obecność odruchów obronnych
• ŚPIĄCZKA – całkowite wyłączenie świadomości
wyrażające się brakiem wszelkiej reaktywności
Jakościowe zaburzenia świadomości
PRZYMGLENIE (Zmącenie)
–zorientowanie co do własnej osoby,
upośledzona orientacja głównie co do
czasu, mniej co do miejsca
–zaburzona koncentracja uwagi, percepcja i
tok myślenia
–apatia
–nieruchliwość, drżenie
Jakościowe zaburzenia świadomości
ZESPÓŁ MAJACZENIOWY (Delirium)
–zorientowanie co do własnej osoby, brak
zorientowania co do miejsca i czasu
–niepokój ruchowy
–złudzenia i omamy
–urojenia niespójne, często prześladowcze
–lęki, dysforia, euforia
–po ustąpieniu zachowana jest częściowa
pamięć
Jakościowe zaburzenia świadomości
ZESPÓŁ POMROCZNY
–rozdwojenie osobowości, brak
zorientowania co do osoby, miejsca i czasu
–może być obecne podniecenie ruchowe
–po ustąpieniu całkowita niepamięć przeżyć
Jakościowe zaburzenia świadomości
ZESPÓŁ SPLĄTANIOWY (AMENTYWNY)
–brak orientacji co do własnej osoby, miejsca
i czasu
–podniecenie ruchowe, mogą być stereotypie
ruchowe
–inkoherencja myślenia – czytanie słownika
–brak reaktywności na bodźce zewnętrzne
lub jest ona paradoksalnie wzmożona
–po ustąpieniu całkowita niepamięć przeżyć