GEOGRAFIA POLITYCZNA I GEOPOLITYKA
Nauki humanistyczne:
- społeczne: prawo, socjologia, historia, n. polityczne, geopolityka
- filologiczne: języki, dzieła pisane
Nauki teoretyczne:
- matematyka, fizyka, chemia (stosowane)
- teologia, historia
Geopolityka to nauka stosowana, stosuje się ją w planowaniu wojskowym, ekonomicznym, podczas
stosunków i aktywności dyplomatycznych, oraz w elementach strategii bezpieczeostwa.
Geopolityka jest nauką interdyscyplinarną: polityka, geografia, historia, geografia religijna-kulturowa,
elementy biologii i botaniki.
Naukowe jest tylko to co możemy sprawdzid za pomocą doświadczenia.
Celem badao geopolitycznych będą zależności między ukształtowaniem terenu, a aktywnością
społeczno-polityczną, a w przypadku zaistnienia takiej zależności zbadaniem jej.
1. Metoda empiryczna:
- ankieta
- rozmowa
- obserwacje bezpośrednie
- obserw. uczestniczące
- obserw. faktów.
Dedukcja: ogólne założenie -> badania szczegółowe (np. matematyka)
Indukacja: Badanie szczegółowe -> uogólnienia (np. geopolityka, geografia polityczna)
Nauki społeczne zaczęły powstawad w pierwszej połowie XIXw. Prekursorem nauk społecznych był
August Comte, francuski filozof, matematyk. Ojcem polskiej socjologii jest Bolesław Limanowski.
Zawodową administracje paostwową wprowadził w Prusach Fryderyk II, wprowadził też pensje dla
urzędników oraz zagwarantował im wykształcenie. Nauki polityczne rozwijały się we wszystkich
europejskich paostwach w XIX w, a na początku XX wieku powstaje geopolityka.
Okresy w geopolityce:
- Okres klasyczny (od XIX wieku do kooca II wojny światowej)
- Okres „Zimna wojna” (od 1945r. do 1990 (układ binarny) okres rywalizacji USA z ZSRR – starcie
militarne np. Wietnam)
Fryderyk Ratzel - był prekursorem geografii politycznej i geopolityki. Twierdziło on, że organizmy
społeczne rozwijają się wg. podobnego wzoru jak organizmy biologiczne tj. mają wspólny cykl życia
oraz kierują się zasadami dobrobytu naturalnego. Kolejnym czynnikiem jest zapotrzebowanie obszaru
nazwanego przestrzenią życiową potrzebną do rozwoju.
Karl Haushofen – profesor geografii politycznej doradca Hitlera, kontynuował kierunek myślenia
Ratza, uważał on, że:
- Niemcy nie powinny prowadzid wojny z Rosją.
- Ekspansja niemiecka powinna byd natury gospodarczej.
- Ekspansja polityczna powinna byd skierowana na bliski wschód: Iran, Turcja celem zdobycia ropy
naftowej.
- Sojusz Niemcy z Rozją i Japonią przeciwko UK i USA.
Rudolf Kiellen – był Szwedem. Prof. N. geopolitycznych. Był germaoskim nacjonalistom. Chciał
stworzyd federację paostw germaoskich: Szwecji Anglii Danii Norwegii i Holandii. Uważał że podstawą
rozwoju narodu jest paostwo. Zwolennik teorii iż organizmy społeczne rozwijają się na wzór
organizmów biologicznych. Stworzył on naukę o Paostwie:
- Krotopolityka (struktury paostwa)
- Socjopolityka
- Etnopolityka ( psychologia narodu)
- Ekopolityka (gospodarka)
- Geopolityka
„Terytorium to ciało paostwa, a rząd to mózg, armia stanowi siłę”
Geopolityka germaoska – Polityka deterministyczna, ukształtowanie terenu paostwa ma znaczenie i
określa aktywnośd polityczną ludności na tym terenie.
Holford McKinder – Minister Spraw Zagranicznych Wielkiej Brytanii. Napisał artykuł „Geograficzna oś
historii” jest to doktryna wyspy świata. – Wszystko co najważniejsze na świecie dzieje się w
określonym obszarze – serce świata. Powstają największe religie i cywilizacje. Uważał, że ten kto
panuje w europie wschodniej panuje na sercem świata.
Pojęcia:
- Koncepcja Wyspy Świata (serca świata)