(Microsoft PowerPoint Wyk 263ad dla student 363w)id 1

Materiały czasowe do wypełnień

Materiały podkładowe

Amalgamaty

Materia

Materiały czasowe

y czasowe

do wype

do wypełnie

nie

nień

CZĘŚĆ 1

Materiały tymczasowe

Tymczasowe zaopatrzenie ubytku

Cechy:

Proste w użyciu

Szczelna przyleganie brzeżne

Nieprzepuszczalne dla leków zakładanych do ubytków

Nie reagujący z lekami

Trwałość (względna)

Nieszkodliwy dla tkanek zęba i przyzębia

Forma:

Do zarabiania ręcznego (proszek + płyn)

Gotowa pasta

Cement cynkowo-siarczany

Tlenek cynku z eugenolem

Wzmocniony cement

tlenkowo-cynkowo-eugenolowy

Gotowe materiały tymczasowe

Materiały tymczasowe

Cement

cynkowo-siarczany

Fleczer

Dentyna wodna

Cement cynkowo-siarczany –

Fleczer – Dentyna wodna

Proszek:

tlenek cynku, bezwodny siarczan cynku,tymol,

magnazja, mastyks, dentyna

Woda destylowana

(czasem dodatki: guma arabska,

alkohol, fenol, eugenol)

Cement cynkowo-siarczany
– Fleczer – Dentyna wodna

Zalety

Nieszkodliwy dla tkanek

Dobre przyleganie

do ścian ubytku

Działa p-bakteryjnie

Izolator termiczny

i chemiczny

Łatwy do usunięcia

Wady

Nietrwały, szybko się

wypłukuje z ubytku (5-7 dni)

Nieszczelny, kruchy

(kruchość rośnie wraz
z dostępem śliny w czasie
wiązania)

Twardnieje 30 sek.

Nieestetyczny

Zarabiamy do 2
konsystencji

Pasty

-do zamknięcia

ubytku

Gęstej śmietany

-do

zamknięcia wkładki
dewitalizującej

Szorstka

strona płytki,

łopatka metalowa

Do ubytku przenosimy
nakładaczem

Kondensujemy
upychadłem kulkowym

Po związaniu można
wygładzić powierzchnię
nasączoną w wodzie
kuleczką z waty.

Cement cynkowo-siarczany

– Fleczer – Dentyna wodna

Multidentin
(Chema)

w różnych kolorach-

czerwony (D-

dewitalizacja

)

biały

żółty(K-

kanały

)

Thymodentin
(Chema)

dodatkiem
tymolu

Oxidendin
(Chema)

Aqua Dentin

Aquadentin

Aguatin

Fletscher

Proyi-Dentin

Proyiplen

Cement cynkowo-siarczany

– Fleczer – Dentyna wodna

PREPARATY ZAGRANICZNE

Tlenek cynku

z eugenolem

Tlenek cynku z eugenolem

Proszek:

tlenek cynku

Silnie higroskopijny

Działa bakteriostatycznie

Właściwości odontotropowe

Płyn:

eugenol

Przeciwbakteryjny

Lekko znieczulający

(zahamowanie migracji komórek
i syntezy prostaglandyn
oraz zmniejszenie aktywności
mitochondriów na poziomie
komórkowym)

Przeznacznie ZnO+E

Tymczasowe zaopatrzenie ubytku

Zęby mleczne

Niecierpliwość pacjenta

Caries profunda (próchnica głęboka)

Leczenie biologiczne miazgi (pośrednie przykrycie
miazgi)

Czasowe osadzanie koron protetycznych

Tlenek cynku z eugenolem

Trwały (do 6 miesięcy)

Szczelny

Wiąże w obecności śliny

Twardnieje 30 min.

Izolator termiczny
i elektryczny

Naturalne pH

Antyseptyczny,
znieczulający

ODONTOTROPOWY

Zaburza polimeryzację

materiałów
kompozytowych
i cementów krzemowych

Przebarwia tkanki zęba
(kolor żółty) - wielokrotnie
zakładany do ubytku

Goździkowy posmak

Zalety

Zarabiany (ex tempore)
do 2 konsystencji:

Pasty

- do zamknięcia ubytku

Gęstej śmietany-

wypełnienia kanału
korzeniowego w leczeniu
endodontycznym, do osadzania
koron

Szorstka

strona płytki, łopatka

metalowa

Do ubytku przenosimy
nakładaczem

Kondensujemy upychadłem
kulkowym / można watką
obtoczoną w proszku

Cementy złożone z 2 past
mieszamy do uzyskania
jednolitego koloru

Tlenek cynku z eugenolem

Tlenek
cynku-
proszek

(Chema)

Eugenol-
płyn

(Chema)

Materiały fabryczne:

Caryosan, Caulk IRM

Czas wiązania zależy od:

Rodzaju proszku-wielkości cząsteczek

Dodatku środków przyspieszających wiązanie

Octan cynku

Kwas octowy

Stosunku płynu do proszku

Obecności wilgoci w trakcie rozrabiania
(dodanie niewielkiej ilości wody przyspiesza
wiązanie cementu)

Temperatury

Cement tlenkowo-cynkowo-

eugenolowy wzmocniony(typ II) /

z dodatkiem innych substancji

EBA- kw.etoksybenzoesowy

Zwiększa wytrzymałość

Czas pracy ok.22 min (!brak wilgoci), mieszanie- 30 sek. do
konsystencji

plasteliny

, później

kolejne 60 sekund

HV-EBA-dodatek EBA i estrów winylowych

IRM (Dentsply)

– szczelne wypełnienie czasowe

Zabezpieczenie czasowe zebów mlecznych / stałych

Leczenie kanałowe

Mieszany ręcznie lub kapsułkowany

Cementy ZnO+E specjalne

+antybiotyki (np.tetracykliny) /sterydy

Pośrednie przykrycie miazgi

+w/w oraz siarczan baru

Wypełnienia kanałów w leczeniu endodontycznym

......pamiętamy o alergiach

Nie

eugenolowe

cementy tlenkowo-cynkowe (typ I)

wytwarza się z olejków innych niż eugenol

jako materiał alternatywny dla pacjentów

uczulonych na eugenol.

Gotowe preparaty

tymczasowe

Chemoutwardzalne

Skład podstawowy:

Tlenki i siarczany cynku oraz wapnia
i wodorotlenek wapnia

Plastyfikatory typu poliwinylu i chlordiazotylu
oraz glikolazetol itp.

Światłoutwardzalne

Skład podstawowy

Dimetyloakrylany i SiO

Gotowe

materiały tymczasowe

Gotowe

materiały tymczasowe

Szczelne-dobre przyleganie brzeżne

Twarde

Wygodne w pracy – łatwość zakładania

Nie wymagają dodatkowego przygotowania

W znacznym stopniu homogeniczne

Twardnieją pod wpływem
śliny / powietrza

Proces wiązania polega na wymianie
jonowej lub uwalnianiu niektórych
plastyfikatorów w wilgotnym środowisku
jamy ustnej

Gotowe materiały tymczasowe

Chemoutwardzalne

Światłoutwardzalne

Coltosol F (Coltene)

Prowident (Zhermapol)

Plastidentin (CHEMA)

Cavit (ESPE) -3 różne twardości

o różnym oznaczeniu kolorystycznym
(Cavit, Cavit W, Cavit G)

Cimpat PINK, WHITE, N (Septodont)

Fermit (Vivadent)

Clip, Clip F (Voco)

DuoTEMP (Coltene Whaledent)

materiały tymczasowe stosowane w

protetyce

TempoSil2 (Coltene )

Temp-Bond NE (Kerr)

Original

Clear

http://www.dentalshop.com.pl/img_prod/images/temposil3.jpg

Materiały podkładowe

CZĘŚĆ 2

Materiały podkładowe

Funkcje podstawowe:

OPOROWA

(base)

Zabezpieczenie miazgi przed urazami mechanicznymi i
termicznymi

USZCZELNIAJĄCA

(liner)

Izolacja przed czynnikami chemicznymi z materiału
wypełniającego oraz środowiska jamy ustnej

Obie funkcje łączą cementy:

Polikarboksylowe

Glassionomerowe

Pozostałe materiały podkładowe pełnią rolę

Linera

: lakiery żywicze, cementy wodorotlenkowo-wapniowe

Base

: np. cement fosforowy

Zabezpieczenie miazgi

Próchnica głęboka (caries profunda)

Próchnica średnia (caries media)

Właściwości idealnego materiału podkładowego

Łatwość pracy

Szybkość wiązania

Obojętność biologiczna

Wytrzymałość mechaniczna

Ochrona miazgi przed czynnikami

Termicznymi (np. pod amalgamat)

Chemicznymi

Elektrycznymi (prądy galwaniczne)

Odpowiednie właściwości chemiczne względem stosowanych
materiałów wypełniających

Adhezja

Kontrast rtg

Brak rozpuszczalności w kwasach i płynach ustrojowych

Rozszerzalność termiczna zbliżona do rozszerzalności
termicznej tkanek zęba

Właściwości przeciwbakteryjne i remineralizujące

Odpowiednia barwa i przezierność

5 głównych rodzajów cementów

opartych na reakcji kwas-zasada

CEMENT

FOSFOROWY

CEMENT TLENKOWO-

CYNKOWO-EUGENOLOWY

CEMENT

POLIKARBOKSYLOWY

CEMENT SZKLANO-

JONOMEROWY

CEMENT KRZEMOWY

Tlenek

cynku

Fluorowane szkło

glinowo-krzemowe

Eugenol

Kwas

fosforowy

Kwas

poliakrylowy

Cementy

cynkowo

cynkowo----fosforanowe

fosforanowe

(fosforanowe, fosforowe)

Cementy cynkowo-fosforanowe

(fosforanowe, fosforowe)

Skład:

Proszek:

tlenek cynku 75-98% - wyprażony (w temperaturze powyżej 1000

tlenek magnezu 7-15%

tlenek wapnia

tlenek glinu

w niewielkich ilościach kwas krzemowy, barwniki (tlenki żelaza
lub manganu)

składniki zwiększające działanie bakteriobójcze (sole srebra i miedzi)

fluorki, Si0

i trójtlenek bizmutu

Płyn:

50-70% roztwór wodny mieszaniny kwasów fosforowych (głównie
ortofosforowego oraz kwasów meta- i pirofosforowego)

często z domieszkami soli – fosforanów glinu i cynku, utworzonych przez
rozpuszczenie tlenków cynku lub glinu w płynie.

Reakcja wiązania

Wymieszanie proszku z płynem

Twardnieniu towarzyszy

wydzielanie ciepła (reakcja wiązania jest egzotermiczna)

skurcz materiału 0,05 – 2,0%

Stosuje się cementy szybko- i wolnowiążące

Na szybkość wiązania mają wpływ:

sposób wytwarzania proszku

(wyższa temperatura spiekania

składników proszku

mniejsza reaktywność)

wielkość

ziaren

proszku

(bardziej

drobnoziarnisty

proszek,

w porównaniu z gruboziarnistym, wiąże szybciej)

rodzaj płynu

: obniżenie pH przyspiesza proces twardnienia

dodatek

soli cynku

skraca czas wiązania cementu,

dodatek

substancji bufonujących

(wodorotlenki, jony glinu) wydłuża

czas wiązania.

sposób zarabiania

cementu - dodawanie proszku do płynu małymi

porcjami wydłuża, a zbyt szybkie dodanie proszku do płynu skraca czas
wiązania – czas pracy cementem.

Przyspieszyć twardnienie może

także:

dodanie zbyt dużej ilości proszku w stosunku do płynu

obecność wilgoci

podwyższona temperatura otoczenia – cement wiąże szybciej
w temperaturze jamy ustnej niż w temp. pokojowej.

Zalety

wady

cementu fosforowego

łatwość zarabiania i pracy

względna przylepność

(dość znaczna w czasie zarabiania). Nie łączy się

chemicznie z zębiną i szkliwem, utrzymuje się przede wszystkim dzięki retencji
mechanicznej

dobra wytrzymałość mechaniczna

szybki czas wiązania cementu

(cement twardnieje w ciągu 5-10 minut, a w

ciągu pierwszej godziny uzyskuje dwie trzecie ostatecznej wytrzymałości)

dobra izolacja termiczna

dobra izolacja elektryczna

niewielka szkodliwość dla tkanek otaczających

mała grubość warstwy

wysoka kwasowość

cementu w trakcie wiązania (pH świeżo rozrobionego

cementu waha się

l,6 - 3,6

). W miarę twardnienia pH rośnie, a powierzchnia staje

się prawie obojętna (pH ok.

7,0

) po ok. 48 godz. (wolne kwasy fosforowe

utrzymują się w materiale nawet przez 48 godzin).

kruchość

(niewielka wytrzymałość na rozciąganie)

brak szczelności brzeżnej

pomiędzy cementem fosforowym a zębiną

porowatość

niewielka odporność na działanie czynników chemicznych

(uleganie

procesowi rozpuszczenia w płynach ustrojowych,

duża wrażliwość na wilgoć

)

zmiana objętości podczas wiązania

Nieodpowiednia barwa

Brak przezierności

Wskazania

Dawniej:

podkład pod wypełnienia stałe

materiał do wypełnień kanałów korzeniowych
(zęby przeznaczone do resekcji wierzchołka korzenia zęba)

Obecnie:

materiał łączący do osadzania wkładów, koron i mostów,
na zębach filarowych bez żywej miazgi i z żywą miazgą

do osadzania pierścieni ortodontycznych

(???)

materiał do wypełnień stałych w zębach mlecznych

(???)

materiał do podbudowy filarów protetycznych

(wypełnienia ubytków) zębów przeznaczonych na filary pod
korony protetyczne

Cementy fosforanowe zarabiamy metalową łopatką na

szorstkiej

powierzchni szklanej płytki

Proszek odmierza się zwykle za pomocą łyżeczki dostarczanej w
opakowaniu przez producenta.

Proszek dzielimy

w jednym kącie płytki

na 4-6 porcji wprowadzane kolejno

do płynu co 15 sekund mieszania

(w zależności od pożądanej gęstości końcowego produktu)

Całkowity czas mieszania powinien wynosić

60-120 sekund

(zbyt

długie, jak i zbyt krótkie zarabianie obniża wartość materiału)

Ochłodzenie płytki (

ok. 21°C

) , na której miesza się cement, pozwala

zwiększyć czas pracy

Należy ściśle przestrzegać wskazówek producenta !!!

Konsystencja (gęstość) zarobionego cementu zależy od przeznaczenia
(materiał podkładowy-do konsystencji

miękkiej plasteliny

)

Materiał przeznaczony do osadzania prac protetycznych zarabiamy do
konsystencji półpłynnej (

gęstej śmietany

)

Twardnieje w jamie ustnej

w ciągu 5-10 minut od rozpoczęcia

mieszania

Ze względu na wady cementy fosforanowe są coraz bardziej
wypierane przez cementy karboksylowe, glassionomerowe i
żywicze.

Przygotowanie materiału

Preparaty fabryczne

Agatos W (wolnowiążący); S (szybkowiążący);

HA (z dodoatkiem hydroksyapatytu)

Adhesor

Harvard Cement

Preparaty miedziowe i srebrowe

Są to cementy zbliżone składem do fosforanowych

proszek dodatkowo zawiera sole srebra lub związki miedzi.

Użycie tlenku miedzi (I) (miedziawego)
- nadaje barwę czerwoną

Użycie tlenku miedzi (II) (miedziowego)
- nadaje barwę czarną

Cementy te charakteryzuje się:

bardziej drażniącym działaniem na miazgę niż czysty
cement fosforanowy

silniejszymi właściwościami bakteriobójczymi, dlatego jest
używany do zębów mlecznych, w których nie da się usunąć
całkowicie próchniczej zębiny.

Cementy miedziowe są również używane do mocowania
aparatów ortodontycznych i szyn dentystycznych

Cementy na bazie

wodorotlenku wapnia

Cementy na bazie

wodorotlenku wapnia

Preparaty nie twardniejące

(Biopulp, Pulpodent, Calxyl, Calasept),

w postaci

gotowych past

proszku

do przygotowywania pasty po zmieszaniu

wodą destylowaną

. Po wprowadzeniu do ubytku nie tworzą

one zbitej warstwy materiału.

Preparaty twardniejące

(cementy Ca(OH)

)

(Dycal,Life, Alkaliner, Calcipulpe),

po związaniu tworzące w

ubytku zbitą warstwę materiału podkładowego.

Produkowane są w postaci pasty jako:

materiały dwuskładnikowe

(baza i katalizator) wiążące

pod wpływem reakcji chemicznej po zmieszaniu past

materiały jednoskładnikowe

wiążące pod wpływem

światła halogenowego lampy polimeryzacyjnej.

Cementy na bazie

wodorotlenku wapnia

Skład cementu wodorotlenkowo-wapniowego:

Baza: wodorotlenek wapnia, dwutlenek tytanu,
wolframian wapnia oraz ester salicylowy
1,3-butylenoglikolu.

Katalizator: wodorotlenek wapnia, tlenek cynku
i stearynian cynku

Skład preparatu nie twardniejącego:

Proszek - wodorotlenek wapnia (52,5%),
metyloceluloza (47,5%).

Płyn: woda destylowana

Wskazania

Biologiczne leczenie miazgi

Przykrycie pośrednie

Przykrycie bezpośrednie

NIE

stanowią jedynego podkładu

pod wypełnienie!!

Antyseptyczne leczenie kanałowe
- wypełnienie czasowe

Ostateczne wypełnienie kanałów korzeniowych
(uszczelniacz)

Preparaty nie twardniejące

miesza się

na szorstkiej powierzchni płytki szklanej
wprowadzając do wody destylowanej
kolejno niewielkie porcje proszku, do
konsystencji luźnej papki

Preparaty jednoskładnikowe

są

produkowane w postaci półpłynnej masy,
do bezpośredniej aplikacji

Preparaty twardniejące
dwuskładnikowe

wymagają zmieszania,

przy pomocy metalowej łopatki lub np.
upychdała kulkowego, równych porcji
bazy i katalizatora.

Przygotowanie cement

Przygotowanie cementóóóów na bazie

w na bazie

wodorotlenku wapnia

Mechanizm biologicznego działania tych materiałów uwarunkowany
jest właściwościami

wodorotlenku wapnia

Odczyn silnie zasadowy

(pH 8 – 13)

Działają silnie

przeciwbakteryjnie

, znacznie lepiej niż

paramonochlorfenol i formokrezol

Lecznicze działanie wodorotlenku wapnia związane jest z obecnością
jonów

i OH

Jony hydroksylowe-

obniżenie ciśnienia tlenu i wzrost pH

(zobojętnianie

kwaśnego środowiska w ubytku próchnicowym.

Jony Ca

stymulujący wpływ na działanie fosfatazy zasadowej

od której zależą procesy mineralizacji – tworzenie tkanki kostnej.

Jony wapniowe mogą przenikać przez zębinę.

Działanie

odontotropowe

, tworzenie tzw.mostu zebinowego(„pory”)

Preparaty te

nie są

jednak

obojętne

dla miazgi zębów

Mała wytrzymałość mechaniczną (najniższa)

Znikoma adhezja do tkanek zęba i materiałów wypełniających

Z czasem ulegają resorpcji i rozpuszczeniu

Zakłócają polimeryzacje materiałów kompozytowych

Nieestetyczny, mało przezierny

Zalety i wady cement

Zalety i wady cementóóóów na bazie

w na bazie

wodorotlenku wapnia

Preparaty fabryczne

PREPARATY NIETWARDNIEJĄCE

Biopulp, Reogan (Rapid, Liqu-idum), Calcicur,

Calastept, Calxyl (pasta, zawiesina), Hypocal.

PREPARATY TWARDNIEJĄCE

Alce Liner, Calcimol, Calcipulpe, Reocap.

PREPARATY ŚWIATŁOUTWARDZALNE

Cavalite, Calcimol LC, Prisma CLV

Cementy polikarboksylowe

(karboksylowe, poliakrylowe)

Cementy polikarboksylowe

(karboksylowe, poliakrylowe)

Skład:

Proszek:

głównie tlenek cynku,

w mniejszych ilościach tlenki magnezu, bizmutu, wapnia
oraz fluorek wapnia.

kwas poliakrylowy w proszku (w niektórych preparatach)

Płyn:

co najmniej 40% roztwór wodny kwasu poliakrylowego
o przeciętnej masie cząsteczkowej pomiędzy
15000 a 150000.

Cementowanie koron protetycznych

(np. Durelon) - cementy posiadające
mniejsze cząsteczki kwasu poliakrylowego w
płynie (mniejsza lepkość)

Materiały podkładowe

pod wypełnienia stałe -

cementy o dużej lepkości płynu (większa
masa cząsteczkowa kwasu poliakrylowego)

Wskazania

Postępowanie

Cementy polikarboksylowe należy zarabiać

metalową

łopatką na szorstkiej powierzchni płytki szklanej

łącząc z płynem kolejne porcje proszku

Proszek łączymy z płynem możliwie szybko
wprowadzając jednorazowo do płynu zasadniczą
część odmierzonego proszku

(ok. 4/5)

- ocena

konsystencji...

Zarabianie cementu nie powinno trwać dłużej niż

30 sekund

, jeśli producent nie określi inaczej.

zarobiony do konsystencji półpłynnej

„gęstej

śmietany”,

pozwalającej na jego naniesienie

i swobodne rozprowadzenie zgłębnikiem
lub niewielkim upychadłem kulkowym)
po powierzchni zębiny.

Adhezja do twardych tkanek zęba oraz metali
(

siła adhezji ok. 8 MPa

)

Dobra szczelność brzeżna

Większą rozpuszczalność w wodzie niż cementy
glassionomerowe oraz cementy fosforanowe

Skurcz

podczas wiązania (

do 6% objętości

)

Nie wykazują działania przeciwbakteryjnego

Oddziaływanie biologiczne materiałów opartych na
bazie cementu polikarboksylowego jest kwestią
dyskusyjną.

Kolor odbiegający barwą od barwy zęba

Brak przezierności

Zalety i wady cement

Zalety i wady cementóóóów

polikarboksylowych

Preparaty fabryczne

Adhesor Carboxy

Adhesor Carbofine

Durelon

Bondal

Dorifix C

Belfast

Poly-C

Oxicap

Cementy glassionomerowe

(......)

Cementy tlenkowo-

-cynkowo-

fosforanowe

Cementy szklano-

-jonomerowe

Cementy

polikarboksylowe

Cementy tlenkowo-

-cynkowo-

-eugenolowe (ZOE)

Cementy

wodorotlenkowo-

-wapniowe

Wytrzymałość materiałów

Cementy tlenkowo-

-cynkowo-

fosforanowe

Cementy szklano-

-jonomerowe

Cementy

polikarboksylowe

Cementy tlenkowo-

-cynkowo-

-eugenolowe (ZOE)

Cementy

wodorotlenkowo-

-wapniowe

Rozpuszczalność materiałów w wodzie

Materia

Materiały do wype

y do wype

y do wypełnie

nie

nień

---- Amalgamaty

Amalgamaty

CZĘŚĆ 3

Podziękowania dla dr n. med. Agnieszki Pacyk za udostępnienie materiałów do wykładu

Idealny materiał do wypełnień ubytków

twardych tkanek zębów powinien

wykazywać:

Obojętność dla miazgi zębów i błony śluzowej jamy ustnej

Działanie kariostatyczne.

Zdolność łączenia się ze szkliwem i zębiną (mikroprzeciek).

Stabilność w środowisku jamy ustnej (brak rozpuszczalności,
korozji).

Niewielka absorpcja wody.

Mechaniczne właściwości dobrane do działających sił żucia
oraz zbliżone do parametrów szkliwa i zębiny, zwłaszcza
pod względem modułów sprężystości i wytrzymałości.

Odporność na ścieranie.

Estetyka - powinny idealnie imitować ząb pod względem:

koloru,

przezroczystości (transperencji),

współczynnika załamania światła.

Idealny materiał do wypełnień ubytków

twardych tkanek zębów powinien

wykazywać:

Współczynnik rozszerzalności cieplnej zbliżony
do współczynników szkliwa i zębiny.

Mały współczynnik dyfuzji cieplnej.

Brak zmiany objętości podczas wiązania.

Gładkość powierzchni.

Łatwość zarabiania.

Absorpcja promieni rentgenowskich.

Umożliwia wykrycie:

próchnicy wtórnej,

nawisów wypełnień,

nie wypełnionych przestrzeni - tzw. pęcherzy powietrznych.

Plastyczne materia

Plastyczne materiałłłły do wype

y do wype

y do wypełłłłnie

nie

nieńńńń

ubytk

ubytkóóóów i rekonstrukcji

w i rekonstrukcji

twardych tkanek z

twardych tkanek zęęęębbbbóóóów

Amalgamaty

Materiały kompozycyjne

Cementy glassionomerowe

Kompomery

Amalgamat

Amalgamaty są fizykochemicznym

połączeniem rtęci

z metalami lub ze stopami metali.

Hg jest

płynną

substancją, w temperaturze pokojowej –

reaguje ze srebrem i cyną – tworzy plastyczną masę
która wiąże z czasem

Proszek

stanowią małe cząstki stopów metali

o kształtach kulistym – sferycznym lub nieregularnym

Materiał stosowany
do wypełnień ubytków
zębów trzonowych
i przedtrzonowych
klasy I, II, V wg Black’a

Składniki amalgamatów

podstawowe

srebro

cyna

miedź

rtęć

inne

cynk

ind

palad

Podstawowe składniki

Srebro (Ag)

Zwiększa wytrzymałość
mechaniczna

Zwiększa rozszerzalność

Cyna (Sn)

Zmniejsza wytrzymałość
mechaniczna

Zwiększa podatność na korozję

Zmniejsza rozszerzalność

Wydłuża czas wiązania

Miedź (Cu)

Redukuje tworzenie fazy gamma-2

Zwiększa wytrzymałość
mechaniczną i zmniejsza
podatność na odkształcenia
pod wpływem sił żucia

Zmniejsza korozję

Zmniejsza pełzanie

Redukuje nieszczelność brzeżną

Podstawowe składniki

Rtęć(Hg)

Aktywuje reakcję

Jedyny metal który ma postać
płynną w temp. pokojowej

Sferyczne stopy

40 to 45% Hg

Mieszane stopy

45 to 50% Hg

Podstawowe składniki

Wypełniacz (cegiełki)

Sn zwany gamma

O różnych kształtach

Matrix

zwany gamma 1

cement

Hg zwany gamma 2

Puste przestrzenie

Podstawowe składniki

Klasyfikacja oparta na:

Zawartości miedzi

Kształcie opiłków

Skrawane

Sferoidalne (spłaszczone kulki)

Sferyczne

Mieszane

Metodzie dodawania miedzi

•

iskomiedziowe

(

konwencjonalne klasyczne,

tradycyjne)

•

stosowane od XIX wieku

•

ysokomiedziowe

•

o zwiększonej zawartości miedzi

•

opracowane w latach 70-tych XX wieku

Typy

amalgamatów

Zawartość miedzi

Niskomiedziowe stopy

4 do 6% Cu

Wysokomiedziowe stopy

9 do 30% Cu

Reakcja wiązania stopu rtęci z miedzią

AMALGAMACJA

Reakcja wiązania amalgamatów standardowych

produkt cynowo-rtęciowy (Faza Gamma-2)

Przebieg reakcji wiązania amalgamatów wysokomiedziowych

(Non-Gamma-2)
wyeliminowanie Fazy Gamma-2

• Wzrost odporności na korozję
• Wzrost odporności na pęknięcia brzeżne

lepsze właściwości mechaniczne

AMALGAMACJA

Stop srebra (cyna-srebro-miedź)

(γ)

Rtęć

↓

Stop srebra (nieprzereagowany)

(γ)

Miedź-cyna

(η)

Srebro-miedź

(γ

)

Brak fazy (γ

)

Cecha

Typ amalgamatu

niskomiedziowy

cząsteczki

nieregularne

wysokomiedziowy

cząsteczki

mieszane

wysokomiedziowy

cząsteczki

kuliste

Wytrzymałość na rozciąganie

Wytrzymałość na ściskanie

po 30 min (MPa)

111

Wytrzymałość na ściskanie

po 1 godz. (MPa)

109

188

Wytrzymałość na ściskanie

po 1 dniu (MPa)

430

402

451

Płynięcie (%)

2,05

0,44

0,15

Zmiana wymiarów po

24 godz. (µm/cm)

-3

-5

Twardość w skali Knoopa

(kg/mm

)

146

143

166

Wytrzymałość

•

Wzrasta powoli

•

1 godz.: 40 do 60% całości

•

24 godz.: 90% całości

•

Stopy sferyczne szybciej osiągają
wytrzymałość

Korozja

•

Powierzchniowa i podpowierzchniowa

•

Spowodowana reakcjami chemicznymi
(źle wypolerowany materiał) lub elektrochmicznymi
(stopy innych metali)

•

Zmniejsza wytrzymałość

•

Uszczelnia brzegi

•

Mało miedzi

•

6 miesięcy

•

SnO

, SnCl

•

Faza gamma-2

•

Dużo miedzi

•

6 - 24 miesięcy

•

SnO

, SnCl, CuCl

•

eta-faza (Cu

)

Śniedzenie

•

Cienka warstwa
na powierzchni amalgamatu

•

Zmiana zabarwienia

•

Głównie na powierzchniach
źle wypolerowanych

Zmiany objętości

•

Ujemna zmiana objętości

•

mikroprzeciek

•

Dodatnia zmiana objętości

•

Bolesność

•

Pękanie fragmentów zęba

•

trakcie amalgamacji

obserwuje

się zarówno kurczenie jak i powiększanie objętości mieszaniny

•

Rozpuszczanie cząstek

powoduje kurczenie

•

Formowanie cząstek

powoduje powiększanie masy

mieszaniny

Zalety

i i i i

wady

amalgamat

amalgamatóóóów

Trwałość (do 25 lat)

W miarę dobrze tolerują wilgoć w czasie zakładania do ubytku

Produkty korozji amalgamatu działają bakteriobójczo

Nie przewodzą bodźców chemicznych

Łatwe w pracy – nie wymagają skomplikowanej procedury

Łatwość zakładania (czas potrzebny na założenie 2-3 minuty jest
szybszy niż na założenie wypełnienia kompozytowego)

Tanie

Sprawdzony od ponad 100 lat

Nieestetyczne

Przewodzą bodźce termiczne (wymagają podkładu)

Mogą przebarwiać tkanki zęba (izolacja lakierem podkładowym)

Wymagają odpowiedniej preparacji ubytku (podcięcia retencyjne, kształt
oporowy i retencyjny) - czasem konieczne usunięcie zdrowej tkanki
zęba.

Powodowanie prądów elektrogalwanicznych (gdy w pobliżu innych
uzupełnień zawierających metale)

Korozja i ścieranie się amalgamatu

Wysoki współczynnik rozszerzalności termicznej

Fazy pracy

1.Zarabianie

Aparaty dozujące i mieszające
– dawniej stosowane dozowanie „na oko”

Kapsułki do mieszalników

– stały stosunek rtęci

i opiłków

Tabletki do dyspenserów i mieszalników – specjalny
aparat dozujący tzw. dyspenser)

Prawidłowo zarobiony amalgamat

Chrzęści jak śnieg

Daje się wałkować w wałeczek (nie kruszy się)

Odbija linie papilarne

Rzucony z wysokości 0,5 m nie rozkrusza się

2.Przenoszenie amalgamatu do ubytku

Nakładacze do amalgamatu

Pistolety do amalgamatu

Fazy pracy

3.Kondensacja

Małe porcje, stała siła nacisku, upychacz
do amalgamatu / upychadło kulkowe

Ręczna lub mechaniczna za pomocą kondensatora
(upychadła ultradźwiękowe)

Prawidłowa kondensacja wpływa na:

Końcowe twardnienie

Resztkową zawartość Hg

Przyleganie do ścian ubytku

Ekspansję

4. Usunięcie nadmiarów wypełnienia i
kształtowanie powierzchni żującej

5. Polerowanie wypełnienia

Gładzenie finirami lub/i kameniami Arkanzas

Nadanie wysokiego połysku tarczkami i krążkami
ściernymi, gumkami

Zaniechanie tej czynności obniża jakość wypełnienia,
sprzyja korozji

Fazy pracy

Wiązanie amalgamatu

Amalgamaty konwencjonalne wiąże w 2 fazach

Faza twardnienia

(5-30 minut):

usunięcie nadmiarów

odsłonięcie zarysu

dopasowanie z zgryzie

Faza kamienienia

(po 24 h):

polerowanie wypełnienia

Amalgamaty wysokomiedziowe twardnieją
szybciej

Możliwość polerowania bezpośrednio po założeniu

Wiązanie amalgamatu do tkanek zęba

•

Amalgamat nie wiąże z zębiną ani szkliwem

•

Wypełnienie utrzymywane jest dzięki podcięciom retencyjnym

i szorstkiej powierzchni ubytku

•

Produkty korozji wypełniają przestrzeń miedzy wypełnieniem

a tkankami zęba

•

Produkty umożliwiające wiązanie amalgamatu do zęba

•

oparte na żywicy zawierającej 4-META

(4-metakryloksyetyl trimellitate anhydride)

•

zmniejszają przerwę między zębem a wypełnieniem

•

wspomagają utrzymanie wypełnienia w ubytku

•

zwiększają wytrzymałość zęba

•

np. Amalgambond Plus

Charakterystyka użytkowa

Sferyczne

zalety

Łatwość kondensowania

Szybkie wiązanie

Gładka powierzchnia

wady

Trudno odbudować punkty styczne

Większa tendencja do tworzenia nawisów

Charakterystyka użytkowa

Mieszane

zalety

Łatwość odbudowy punktów stycznych

Dobre polerowanie

wady

Wolne wiązanie

niższa początkowa wytrzymałość

Kształt cząsteczek metali

opiłkowe

mało Cu

New True
Dentalloy

dużo Cu

ANA 2000

mieszane

dużo Cu

Dispersalloy, Valiant
PhD

Sferyczne

mało Cu

Cavex SF

dużo Cu

Tytin, Valiant,

Megalloy