PRĄDY DIADYNAMICZNE - wykład

1

PRĄDY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

Prądy DD – diadynamiczne Bernarda

Są to prądy powstałe w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmienionego o częstotliwości
50Hz zostały opisane przez lekarza francuskiego i nazwane przez niego diadynamicznymi.

Wyróżnia się dwie składowe prądu DD:
- prąd stały – basis /podstawa/ o I=1-3 mA
- prąd sinusoidalny – prąd sinusoidalnie zmienny, który nakłada się na prąd stały. Natężenie
jego określamy mianem dosis /dawka/.

Wszystkie impulsy w prądach DD mają kształt sinusoidy o czasie impulsu = 10ms.

Wykazują silne działanie przeciwbólowe i przekrwienne.

Wyróżnia się 6 rodzajów prądów DD: MF, DF, RS, CP, LP, MA.

MF - (monophase fixe) jest to jednopołówkowo wyprostowany prąd sinusoidalnie zmienny o
częstotliwości 50Hz oraz czasie trwania impulsów i przerw między impulsami ok. 10ms.
Prąd MF – monofaza stała

DF – (diphase fixe) powstaje w wyniku nałożenia na jednopołówkowo wyprostowany prąd
sinusoidalnie zmiennego o częstotliwości 50Hz, drugiego takiego samego prądu,
przesuniętego w fazie o 180

o

. Uzyskuje się prąd impulsowy o częstotliwości 100Hz o czasie

trwania impulsów 10ms.

CP – (courant module en courtes periodes) powstaje w wyniku okresowej zmiany prądów DF i
MF, które płyną na przemian w czasie 1s.

LP – uzyskuje się poprzez nałożenie na prąd MF analogicznego prądu modulowanego w
amplitudzie i przesuniętego w fazie o 180

o

. Okres trwania modulacji – 10s. Po nim

generowany jest prąd MF przez 5 sekund. Prąd LP jest długookresowy.

RS – (rhythme syncope) jest to przerywany prąd MF. Czas przepływu prądu i przerwy są
sobie równe i każdy z nich trwa po 1s.

MM – (monophase module) jest to prąd MF modulowany w amplitudzie. Obwiednie modulacji
odpowiada połówce sinusoidy, czas modulacji oraz czas trwania przerwy między modulacją
wynosi 10s.

Dynamogenia – pojemność wprowadzona przez Bernarda oznacza pobudzenie tkanek i
przywracanie im fizjologicznej sprawności.

W odniesieniu do mięśni i ich stymulacji zostało potwierdzone, nie dotyczy to jednak w równie
jednoznaczny sposób innych tkanek.

Próg pobudliwości zakończeń nerwowych.
Najmniejsza wartość natężenia prądu stałego i nałożonego na niego prądu sinusoidalnego,
przy którym impulsy są odczuwalne.

Próg bólu – natężenie wywołujące uczucie bolesności

Zakres czynnościowy – strefa pomiędzy progiem pobudliwości, a progiem bólu. W tym
zakresie natężenia prądu przeprowadza się zabiegi prądem DD.
Wpływ na naczynia krwionośne

Prądy diadynamiczne powodują powstanie w tkankach substancji mających właściwości
rozszerzania naczyń krwionośnych.

Rozszerzenie jest silniej wyrażone w okolicy elektrody połączonej z ujemnym biegunem źródła
prądu diadynamicznego – katoda.

PRĄDY DIADYNAMICZNE - wykład

2

Uważa się, że prądy DD pobudzają także włókna nerwowe układu autonomicznego
odpowiedzialnego za rozszerzanie naczyń.

- wzmożenie aktywności naczynioruchowej,
- lepsze ukrwienie tkanki, a tym samym usprawnienie procesów odżywiania i przemiany
materii tkanek odgrywają istotną rolę w leczeniu wielu stanów chorobowych, a szczególnie
obrzęków pourazowych oraz zaburzeń ukrwienia obwodowego.

Wpływ na mięśnie szkieletowe
Prąd MF (f=50Hz) powoduje wzmożenie napięcia mięśniowego
Prąd DF (f=100Hz) zmniejsza napięcie mięśniowe

Naprzemienne stosowanie MF i DF, które występuje w prądach CP i LP powoduje izometryczną
gimnastykę mięśnia, daje jego przekrwienie i obniżenie napięcia.

Działanie to wykorzystuje się w zespołach bólowych przebiegających ze wzmożonym
napięciem mięśniowym takich jak dyskopatie, choroba zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa.

Prądy RS i MM wykorzystuje się do elektrostymulacji mięśni zdrowych (np. w zanikach mięśni)
lub nieznacznie uszkodzonych.
Mięśnie porażone wiotko nie reagują skurczem na ten rodzaj prądów.

Działanie przeciwbólowe.

Prądy DD powodują podwyższenie progu odczuwania bólu.

Prądy CP i LP wykazują działanie przeciwbólowe.
Dobre efekty analgetyczne uzyskuje się stosując prąd DF.

Inhibicja pierwotna – podwyższenie progu odczuwania bólu w czasie zabiegu trwające
kilkanaście minut do kilku godzin.
Inhibicja wtórna – podwyższenie progu odczuwania bólu trwające kilka lub kilkanaście
godzin.

Zmiany rytmu impulsów w czasie zabiegu bardziej podwyższają próg odczuwania bólu niż
utrzymywanie jednego rytmu.
Doświadczenia nad przyzwyczajaniem się do bodźców potwierdzają to spostrzeżenie.

Zalecenia dotyczące stosowania prądów DD:
- basis – prąd stały ustala się do wysokości 3mA
Stosuje się zazwyczaj trzy sekwencje prądów DD.
- dosis – prąd sinusoidalnie zmienny reguluje się kierując się subiektywnymi odczuciami
pacjenta – uczucie mrowienia, a w przypadku elektrostymulacji – wystąpienie skurczu
- zabieg rozpoczyna się zwykle prądem DF
Czas trwania prądu DF: 1-2 minuty. Odczuwany jest najłagodniej i daje najsilniejszą
habilitację.
- prądy CP i LP trwają od 0,5-3 minut
- RS i MM wykorzystuje się w elektrostymulacji, układając elektrody jak w elektrostymulacji
dwubiegunowej,
- czas trwania całego zabiegu to 2-10 minut,

W połowie zabiegu należy zmienić polaryzację, oprócz zabiegu na pnie nerwowe.
Stosuje się elektrody:
- płytkowe – różnej wielkości, układając elektrodę czynną (katodę) w miejscu bólu w terapii
przeciwbólowej i elektrodę bierną przeciwlegle,
- cynkowe – wymagają czynnego udziału terapeuty przez cały czas trwania zabiegu.
Podkładami są gąbki zwilżone wodą i włożone w gniazda elektrod.

Cykl zabiegowy
6-10 zabiegów codziennie lub, co drugi dzień.
Można stosować 2-3 serie z przerwami tygodniowymi.

PRĄDY DIADYNAMICZNE - wykład

3

Prądy izodynamiczne – są odmianą prądów DD.

Podczas stosowania naprzemiennego prądów MF i DF jak ma to miejsce w prądach CP i LP
składową MF odczuwa się intensywniej niż składową DF.

W prądach izodynamicznych zwiększana jest składowa DF, dzięki czemu obie składowe
odczuwa się jednakowo.

Rodzaje:
- PM: silniej odczuwa się składową MF. Stosuje się w terapii przeciwbólowej i stanach
pourazowych z obrzękiem.
- ISO: obie składowe odczuwalne są tak samo. Stosuje się w zespołach bólowych,
przewlekłych stanach zapalnych i zwyrodnieniach stawów.
- PD: silniej odczuwalna jest składowa DF. Stosowana jest w stanach chorobowych
przebiegających ze zwiększonym napięciem mięśni gładkich.

Prądy Träberta – 2/5 UR – Ultra Reiz
Prąd o stałych parametrach – jednokierunkowy, impulsowy, małej częstotliwości, prostokątny
o czasie impulsu = 2ms, czasie trwania przerwy = 3ms i częstotliwości 143Hz.

Działanie:
- hamuje przewodnictwo nerwowe: efekt przeciwbólowy pojawia się dość szybko,
- obniża aktywność układu współczulnego: rozluźnia mięśnie, co skutkuje zwiększeniem
zakresu ruchu w stawach,
- zwiększa przekrwienie tkanek,
- czuciowo: wrażenie wibracji (drżeniowe pobudzanie mięśni, bez skurczu tężcowego – masaż
prądem bodźcowym).

Metodyka:

1.

Metoda miejscowa – w miejscu bólu

Elektrody wielkości ok. 70-80cm

2

położone w odległości 3-4cm od siebie, wzdłuż lub w

poprzek mięśni; w miejscu bólu katoda.

2.

Metoda segmentarna – działanie polega na hamowaniu przewodnictwa bólowego i
hamowania zwiększonej aktywności układu sympatycznego.

Elektrody układa się podłużnie na odpowiednim odcinku kręgosłupa.

Ułożenie elektrod:
Szyjne – elektroda dogłowowa w okolicy dolnej potylicznej i kręgach szyjnych, elektroda
doogonowa 3cm poniżej (bóle głowy i szyi – katoda dogłowowo)
Piersiowe – elektroda dogłowowa C

7

, elektroda doogonowa 3cm poniżej (bóle głowy, szyi,

obręczy barkowej i kończyny górnej – katoda dogłowowo, dolegliwości klatki piersiowej i
zaburzenia krążenia w kończynie górnej – katoda doogonowo)
Piersiowo-lędźwiowe – katoda dogłowowo lub doogonowo w zależności od poziomu
dolegliwości (stosowane w nerwobólach nerwów międzyżebrowych i dolegliwościach
żołądkowo-jelitowych)
Lędźwiowo-krzyżowe – elektroda doogonowa L

4

-S

3

, dogłowowa 3cm powyżej (bóle dolnej

części kręgosłupa – katoda dogłowowo, dolegliwości w obrębie miednicy lub kończyny dolnej –
katoda doogonowo)

Elektrody: węglowo-gumowe 8/10cm, 6/8cm
Natężenie: 15-25 mA / 0,2 mA/cm

2

Czas zabiegu: 10 minut
Seria zabiegów: 6-8 codziennie lub co 2 dzień