1. Informacje wstępne: klasa IV szkoły podstawowej, kształcenie kulturowo-etyczne,

czas 45 minut

2. Temat lekcji: Poznajemy świat zmysłami.

Cele lekcji

a)

ogólny: wzbudzenie w uczniach wrażliwości na świat zewnętrzny poprzez korzystanie

z różnych zmysłów i tolerancji wobec osób niewidomych i słabowidzących

b)

szczegółowe: uczniowie

zastanawiają się co to są zmysły,

wymieniają znane im zmysły,

zastanawiają się czy wszystkie zmysły mają jednakową ważność czy też nie,

wykonują ćwiczenia związane z poznaniem świata różnymi zmysłami,

czytają samodzielnie,

przedstawiają treść czytanego tekstu w sposób spójny,

umieją odpowiedzieć na pytania szczegółowe związane z czytanym tekstem,

podają cechy charakterystyczne opisujące bohatera tekstu,

próbują opisać świat osobie niewidomej za pomocą innych zmysłów;

Metody:

podające: wyjaśnienie, pogadanka

aktywizujące (praktyczne): praca z podręcznikiem i kartą pracy

Formy pracy:

w zespole pod kierunkiem nauczyciela,

praca samodzielna;

Materiały i wyposażenie

Podręcznik do języka polskiego autorstwa A. Łuczak i A. Murdzek "Między nami" dla

klasy 4 SP, s. 26-30.

3. Przebieg lekcji:

Wprowadzenie: Wprowadzenie ma na celu udowodnienie uczniom, że w poznawaniu świata
posługujemy się zmysłami. Nauczyciel wypisuje na tablicy różne przykłady (banan, sierść
kota, konwalie, chrzęszczenie śniegu, znak „STOP”, lody czekoladowe, woda w jeziorze,
klekotanie bociana,

zielone światło) świadczące o tym, że człowiek posługuje się różnymi

zmysłami, następnie losowo wybiera po jednym i prosi o opisanie jakimi zmysłami
doświadczamy danego „zjawiska”. Uczniowie uświadamiają sobie, że pewne rzeczy można
poznawać różnymi zmysłami, a jeden z nich zawsze jest bardziej wyostrzony (umownie
nazwijmy go „głównym zmysłem” pozostałe zaś „zmysłami pobocznymi” lub
„pomocniczymi”).
Sekwencja czynności uczenia się: Podsumowując ćwiczenie wstępne zapisujemy na tablicy,
a następnie w zeszycie, jakimi zmysłami posługuje się człowiek. Uczniowie podają własne
przykłady i określają jakimi zmysłami można ich doświadczyć, mówią również, który z nich
jest „zmysłem głównym”. Powracamy do przykładu z zielonym światłem, które zostało
odłożone na później, opisanie go pozwoli płynnie przejść do kolejnej części lekcji. Uczniowie
zastanawiają się czy istnieją jakieś pomoce pozwalające osobom niewidomym przejść przez
przejście dla pieszych. Przypominają sobie czy widzieli kiedyś, albo czy znali osobę
niewidomą lub słabowidzącą. Opisują jak wygląda i zachowuje się taka osoba. Nauczyciel
wprowadza przez to pytanie do tekstu. Czytamy fragment „Spotkania nad morzem” Jadwigi

Korczakowskiej (podręcznik s.26-29, na ocenę). Po przeczytaniu zastanawiamy się jak
opisane jest pierwsze spotkanie Elzy i Danusi. (Czego dowiadujemy się z tekstu o
bohaterkach? Kim są? Co robią? Co lubią robić? Gdzie i z kim mieszkają?) Jakimi zmysłami
posługują się dziewczynki podczas opisywania otaczającego ich świata? (na podstawie
fragmentów tekstu oraz schematu z zad.3 s.29) Skąd biorą się te różnice?
Zakończenie: Przypominamy co mówiliśmy o opisywaniu rumianku przez Elzę.
Sprawdzenie czy uczniowie potrafiliby żyć bez zmysłu wzroku – uświadomienie im jak
ważny jest wzrok: z zamkniętymi oczami starają się rozpoznać poprzez dotyk co nauczyciel
trzyma w ręce (pluszowy kwiatek), sprawdzają czy potrafią go opisać.
Zadanie domowe: zad.6 s.30 (Wyobraź sobie, że wybrałeś się z niewidomym przyjacielem
na jesienny spacer po parku lub lesie. Zapisz co widzisz i jak o tym opowiesz przyjacielowi,
by mógł sobie to wyobrazić.)
Zadanie dodatkowe dla chętnych: Poproś mamę, babcię, rodzeństwo, żeby do jakiegoś
worka powrzucali różne przedmioty, które następnie będziesz poznawać z zamkniętymi
oczami.

1.

Informacje wstępne: klasa V szkoły podstawowej, kształcenie językowe, czas 45

minut

2. Temat lekcji: Poprawiamy dyktando. Ćwiczymy trudności.

Cele lekcji

a)

ogólny: poprawienie błędów z dyktanda i uświadomienie uczniom, że ortografia nie

jest wcale bardzo trudna

b)

szczegółowe: uczniowie

ćwiczą trudności ortograficzne,

przypominają sobie zasady pisowni wielką i małą literą,

utrwalają zdobytą już wiedzę,

Metody:

podające: wyjaśnienie

aktywizujące (praktyczne): ćwiczenia praktyczne;

Formy pracy:

w zespole pod kierunkiem nauczyciela;

3. Przebieg lekcji:

Wprowadzenie: Podczas sprawdzenia obecności nauczyciel rozdaje uczniom poprawione
prace. Uczniowie je oglądają (prace są do zwrotu).
Sekwencja czynności uczenia się: Nauczyciel prosi, żeby każdy przeczytał notatkę
nauczyciela pod dyktandem, a jeśli uczeń ma jakieś wątpliwości może się zgłosić. Następuje
wspólne poprawianie najczęstszych błędów. Nauczyciel wypisuje poprawne formy, które
powinny się znaleźć w dyktandzie, uczniowie zapisują i zapamiętują dlaczego tak należy
napisać. Po poprawieniu błędów i omówieniu prac nauczyciel zbiera je. Sprawdzenie zadania
domowego (w ćwiczeniach). Przechodzimy do powtórzenia z ostatniej lekcji. Pod koniec
poprzedniej lekcji uczniowie przepisali do zeszytu pewne nazwy własne i rzeczowniki
pospolite. Teraz mają zadecydować jakimi literami (wielką czy małą) należy je zapisać.
Oprócz zapisanych nauczyciel podaje inne rzeczowniki, zadaniem uczniów jest powiedzenie
jaka reguła (z poznanych wcześniej) rządzi pisownią danego wyrazu. Dalsze ćwiczenie
trudności.
Zakończenie: Zapowiedzenie, że kolejna lekcja to ostatnia
Zadanie domowe: ćw.1, 2, 3 s.91-92.

TREŚĆ DYKTANDA
Panna to gwiazdozbiór zodiakalny znajdujący się w rejonie równika niebieskiego. Według
starożytnych wyobraża on pannę (w 5b słowo zmienione na „kobietę”) trzymającą w ręku
kłos. Przedstawia zazwyczaj grecką boginię sprawiedliwości Dike […], albo boginie pełniące
różne podobne funkcje w innych kulturach , np. w Mezopotamii Astarte, w Egipcie Izydę (5b-
„Izyda”), w Grecji Atenę (5b-„Atena”), […] córkę (5b-„córka”) Ikariosa. W Pannie oraz
sąsiednim Warkoczu Bereniki, znajduje się najbliższa nam duża gromada galaktyk –
Gromada w Pannie.

ZESTAWIENIE BŁĘDÓW I POPRAWNYCH FORM ZAPISU

1.

ziodiakalny, zodjakalny

–

zodiakalny

(wyraz obcego pochodzenia, nie stosuje się „j”,

bo taka litera nie była używana w języku greckim)

2.

Starożytni

– starożytni (jest to nazwa pospolita, a nie nazwa plemienia, rasy, albo

narodu)

3.

panne, kobiete, boginie

–

pannę, kobietę, boginię

(w bierniku liczby pojedynczej

rodzaju żeńskiego na końcu wyrazu musi być -ę)

boginie

– w przeciwieństwie do liczby mnogiej na końcu tego wyrazu musi być -e:

widzę jedną boginię, ale kiedy jest ich kilka to: widzę boginie

4.

Mezopotami, Mezopotani, Mezopotamni

–

Mezopotamii

(wyraz pochodzenia obcego

– wyrazy zakończone w mianowniku na –ia, w dopełniaczu liczby pojedynczej
zakończone są podwójnym „i” np. Mezopotamii)

5.

wedug, wedłóg

– według (do zapamiętania)

6.

Grecką Boginię Sprawiedliwości

-

grecką boginię sprawiedliwości

(to nie jest nazwa

własna, tylko nazwa pospolita, tak samo bóg świata podziemnego Hades, itp.)

7.

np, np:, naprzykład

–

np., np.:, na przykład

(jeżeli piszemy skrótem, to po literach „n”

i „p” musi być kropka, jeśli coś wymieniamy, to stawiamy najpierw kropkę, dopiero
później dwukropek; pisząc całym słowem należy pamiętać, że na przykład tak, jak „na
stole” piszemy osobno)

8.

gwiazdozbiur

–

gwiazdozbiór

(przypomnienie z klasy 4: „ó” piszemy, gdy wymienia

się na „a”, „o”, „e”)

9. wyjaśnienie kwestii równika niebieskiego – za błędne napisanie wielkimi literami nie

były odejmowane punkty, ale zaznaczałam w pracy kółkiem, „równik niebieski” to
nazwa pospolita (to taka sama najdłuższa linia dzieląca globus na pół, tylko na
globusie przedstawiającym niebo nad ziemią)

10.

Panna, panna

– „Panna” to nazwa gwiazdozbioru, a „panna”, to inaczej kobieta

11.

kóltóra, kóltura, kultura

–

kultura

(jak łatwo zapamiętać sobie to słowo: kultura

piszemy przez u otwarte, ponieważ jest otwarta dla wszystkich, dostępna dla
wszystkich, np. każdy może pójść do kina, obejrzeć program kulturalny w telewizji,
itp.)

*Projekt i wykonanie: H.S., studentka polonistyki UAM, 2009 r.

(Jeśli skorzystasz z mojego pomysłu, napisz proszę jak wyszła lekcja, co zmieniłeś i jak

podobała się uczniom; będę wdzięczna.)

[e-mail]