ANATOMIA I

U K Ł A D R O Z R O D C Z Y

POWSTAWANIE, BUDOWA I ROLA GAMET

SPERMATOGENEZA

OOGENEZA

~ 67 ~

ANATOMIA I FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA

U K Ł A D R O Z R O D C Z Y . R O Z W Ó J E M B R I O N A L N Y

POWSTAWANIE, BUDOWA I ROLA GAMET

FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA

. R O Z W Ó J E M B R I O N A L N Y

~ 68 ~

KOMÓRKA PLEMNIKOWA

Funkcje komórki plemnikowej:

a) dostarczenie połowy materii genetycznej (przyszłej) zygocie
b) decyduje o płci
c) pobudza komórkę znajdującą się w jajowodzie do zakończenia oogenezy (z jajnika wypada oocyt II-rzędu w

stadium metafazy)

d) pobudza komórkę jajową do bruzdkowania

Przystosowania:
a) haploidalność
b) obecność akrosomu (powstaje z aparatu Golgiego), w którym zawarte są substancje ułatwiające przenikanie

plemnika przez osłonki komórki

c) obecność wici warunkującej ruch
d) redukcja cyto- i karioplazmy – zmniejszenie wielkości i masy komórki
e) obecność wielu mitochondriów wytwarzających energię (ATP), która jest niezbędna do ruchu
f) opływowy kształt ułatwiający ruch w płynach żeńskiego układu rozrodczego

KOMÓRKA JAJOWA

Funkcje komórki plemnikowej:
a) dostarczenie połowy materii genetycznej (przyszłej) zygocie
b) przekazanie mitochondriów zygocie (mtDNA dziedziczy się wraz z cytoplazmą komórki jajowej – po matce)
c) u zwierząt jajorodnych dostarcza składników odżywczych rozwijającemu się zarodkowi

Przystosowania:
a) haploidalność
b) obecność mitochondriów
c) u zwierząt jajorodnych – żółtko
d) duża i nieruchoma

CECHA

PORÓWNYWANA

OOGENEZA

SPERMATOGENEZA

miejsce

jajniki

jądra

produkt

1 aktywna biologicznie komórka

4 aktywne biologicznie

komórki

czas trwania

- komórki powstają cyklicznie w

naprzemiennie aktywnych jajnikach

- rozpoczyna się w okresie zarodkowym, a

kończy w każdym cyklu płciowym

odbywa się w sposób ciągły

w okresie rozrodczym

~ 69 ~

BUDOWA I FUNKCJE UKŁADU ROZRODCZEGO

MĘSKI UKŁAD ROZRODCZY

Jądra
- produkują komórki plemnikowe i męski hormon płciowy (testosteron)
- leżą poza jamą brzuszną – w worku mosznowym
- zachowują fizjologiczną ruchomość

Najądrza
- magazynują plemniki

Nasieniowody
- wyprowadzają komórki plemnikowe w płynnej zawiesinie – spermie

Cewka moczowa
- wspólne ujście układu rozrodczego i wydalniczego
- znajduje się w obrębie prącia

Prącie
- jest narządem kopulacyjnym męskim
- jest zbudowane z tkanki erekcyjnej: dwóch ciał jamistych i ciała gąbczastego
- wyprowadza nasienie na zewnątrz organizmu

Pęcherzyki nasienne
- ich wydzielina pobudza plemniki do ruchu, zawiera substancje odżywcze

Gruczoł krokowy
- ich wydzielina zawiera m.in. fibrynolizynę (przeciwdziała krzepnięciu nasienia w temp. 37°C), prostaglandyny

(hamują pracę mięśniówki żeńskiego układu rozrodczego)

Gruczoły opuszkowo – cewkowe
- ich wydzielina przygotowuje cewkę na przejście nasienia

ściana kanalika nasiennego

k. plemnikowe

k. Sertoliego

k. Leydiga

~ 70 ~

pęcherzyk Graffa

ŻEŃSKI UKŁAD ROZRODCZY

Jajniki
- produkują komórki jajowe i hormony płciowe żeńskie
- leżą w dolnej części jamy brzusznej

Jajowody
- odbywa się tu zapłodnienie
- jajo wędruje do macicy ok. 7 dni

Macica
- implantacja (wszczepienie) zarodka (blastocysty) w ścianę macicy
- jamę macicy otacza mięsień gładki pokryty nabłonkiem (błona śluzowa, tzw. endometrium)
- przedłużeniem macicy jest szyjka (zamknięta w trakcie ciąży)

Pochwa
- ujście układu rozrodczego

hormon folikulotropowy (FSH) hormon luteinizujący (LH)

hormony płciowe

u kobiet

pobudza pęcherzyk Graffa do
produkcji estrogenów, które:
- warunkują dojrzewanie

komórek jajowych

- powodują rozwój śluzówki

macicy

powoduje produkcję
progesteronu w ciałku
żółtym;
warunkuje utrzymanie
ciąży

estrogeny warunkują:
- rozwój zarodka żeńskiego
- dojrzewanie płciowe
- popęd płciowy

u mężczyzn

pobudza spermatogenezę

warunkuje produkcję
testosteronu w
komórkach Leydiga

testosteron warunkuje:
- rozwój zarodka męskiego
- dojrzewanie płciowe
- popęd płciowy

komórka jajowa

k. ziarniste

~ 71 ~

CYKL PŁCIOWY

W świecie zwierząt występuje sezonowość rozrodu.
Człowiek nie wykazuje sezonowości rozrodu.

Faza I – faza złuszczania błony śluzowej macicy (ok. 4 dni)

Faza II – faza folikularna (ok. 10 dni) – jej długość jest zmienna, zależy m.in. od warunków klimatycznych, stanu
zdrowia, przeżyć emocjonalnych, diety.

Pod wpływem FSH pęcherzyk Graffa dojrzewa. Wzrasta ilość estrogenów. Pod wpływem estrogenów pogrubieniu
ulega śluzówka macicy.

Faza III – faza jajeczkowania (owulacja)

Polega na wypadnięciu komórki jajowej z jajnika. W momencie owulacji działa dodatnie sprzężenie zwrotne. Pod
wpływem estrogenów produkowany jest FSH i LH.

Faza IV – faza lutealna (14 dni)

Pusty pęcherzyk Graffa zajmuje komórki lutealne – powstaje ciałko żółte. Pod wpływem LH ciałko żółte produkuje
progesteron.
W połowie tej fazy śluzówka jest najlepiej przygotowana do przyjęcia zapłodnionego jaja. Jeśli nie doszło do
zapłodnienia, ciałko żółte degeneruje. Spada poziom progesteronu. Cykl kończy się.

Jeżeli dojdzie do procesu zapłodnienia, to ciałko żółte produkuje progesteron podtrzymujący ciążę (utrzymuje grubą
warstwę śluzówki macicy).
Funkcje ciałka żółtego w produkcji progesteronu przejmuje n
utrzymujące odpowiedni stan mięśnia macicy.

ZAPŁODNIENIE

Zapłodnienie zachodzi w górnej części jajowodu, do którego docierają plemniki dzięki własnej ruchliwości, skurczom
macicy i jajowodu. Z ogromnej ilości plemników (ok. 300 mln w ejakulacie) tylko około 100 dociera do górnej części
jajowodu. Żywotność plemników jest różna (zależy od wieku osobnika męskiego) i może dochodzić nawet do 5 dni.

Przejście plemnika przez warstwę komórek ziarnistyc
przejrzystą otaczającą oocyt wywołuje reakcję akrosomalną
a) uwolnienie enzymów akrosomalnych
b) wytrawienie za pośrednictwem enzymów drogi, którą plemnik dostaje się do wnę

Wniknięcie plemnika do oocytu inicjuje szereg przemian w obrębie oocytu II rzędu:
a) dyfuzja jonów Ca

2+

z retikulum do cytoplazmy

b) aktywacja oocytu do zakończenia II podziału mejotycznego (zatrzymanego w metafazie) i

komórkę jajową wraz z utworzeniem ciałka kierunkowego II rzędu

c) fagocytoza cytoplazmy plemnika
d) kariogamia – połączenie się jądra plemnika z jądrem komórki jajowej
e) utworzenie par chromosomów homologicznych z chromosomów plemnika i komórki jajowej
f) rozpoczęcie szeregu podziałów mitotycznych, dzięki którym zygota przekształca się w zarodek

Natura zapobiega polispermii w momencie gdy plemnik wnika do komórki:
a) następuje szybki napływ jonów Na

+

powodujący depolaryzację błony

b) dochodzi do zmian chemicznych warstwy korowej cytoplazmy komórki jajowe

dla plemników

~ 72 ~

Jeżeli dojdzie do procesu zapłodnienia, to ciałko żółte produkuje progesteron podtrzymujący ciążę (utrzymuje grubą

Funkcje ciałka żółtego w produkcji progesteronu przejmuje następnie łożysko. Łożysko produkuje także estrogeny
utrzymujące odpowiedni stan mięśnia macicy.

Zapłodnienie zachodzi w górnej części jajowodu, do którego docierają plemniki dzięki własnej ruchliwości, skurczom

ogromnej ilości plemników (ok. 300 mln w ejakulacie) tylko około 100 dociera do górnej części

jajowodu. Żywotność plemników jest różna (zależy od wieku osobnika męskiego) i może dochodzić nawet do 5 dni.

Przejście plemnika przez warstwę komórek ziarnistych (wieniec promienisty) i zetknięcie plemnika z osłoną

reakcję akrosomalną, w czasie której następuje:

uwolnienie enzymów akrosomalnych

wytrawienie za pośrednictwem enzymów drogi, którą plemnik dostaje się do wnętrza oocytu

Wniknięcie plemnika do oocytu inicjuje szereg przemian w obrębie oocytu II rzędu:

z retikulum do cytoplazmy

oocytu do zakończenia II podziału mejotycznego (zatrzymanego w metafazie) i

ę jajową wraz z utworzeniem ciałka kierunkowego II rzędu

połączenie się jądra plemnika z jądrem komórki jajowej

e) utworzenie par chromosomów homologicznych z chromosomów plemnika i komórki jajowej

częcie szeregu podziałów mitotycznych, dzięki którym zygota przekształca się w zarodek

Natura zapobiega polispermii w momencie gdy plemnik wnika do komórki:

powodujący depolaryzację błony

chemicznych warstwy korowej cytoplazmy komórki jajowej, która staje się nieprzepuszczalna

Jeżeli dojdzie do procesu zapłodnienia, to ciałko żółte produkuje progesteron podtrzymujący ciążę (utrzymuje grubą

astępnie łożysko. Łożysko produkuje także estrogeny

Zapłodnienie zachodzi w górnej części jajowodu, do którego docierają plemniki dzięki własnej ruchliwości, skurczom

ogromnej ilości plemników (ok. 300 mln w ejakulacie) tylko około 100 dociera do górnej części

jajowodu. Żywotność plemników jest różna (zależy od wieku osobnika męskiego) i może dochodzić nawet do 5 dni.

h (wieniec promienisty) i zetknięcie plemnika z osłoną

, w czasie której następuje:

trza oocytu

oocytu do zakończenia II podziału mejotycznego (zatrzymanego w metafazie) i przekształcenie w

e) utworzenie par chromosomów homologicznych z chromosomów plemnika i komórki jajowej

częcie szeregu podziałów mitotycznych, dzięki którym zygota przekształca się w zarodek

j, która staje się nieprzepuszczalna

~ 73 ~

osłonka przejrzysta

mitoza

mitoza

mitoza

ROZWÓJ ZARODKA I PŁODU:

Etapy rozwoju zarodka:
a) po zapłodnieniu zygota przechodzi podziały mitotyczne prowadzące do powstania moruli, złożonej z

blastomerów

b) z moruli tworzy się blastocysta, składająca się z:

- węzła zarodkowego (embrioblastu)
- jamy blastocysty
- trofoblastu, z którego powstaną błony płodowe i łożysko

c) implantacja blastocysty rozpoczyna się 6-9 dnia po zapłodnieniu; zewnętrzne komórki trofoblastu mnożą się bez

podziału cytoplazmy, tworząc syncytiotrofoblast, podczas gdy wewnętrzny trofoblast pozostaje komórkowym
cytotrofoblastem

d) blastocysta wydziela gonadotropinę kosmówkową hCG, której działanie jest podobne do LH (działanie hCG

opisane jest w „Funkcje łożyska”);
ciałko żółte nie degeneruje, lecz rośnie, przekształcając się w ciałko żółte ciążowe, które wytwarza więcej
progesteronu

e) syncytiotrofoblast, stanowiący zewnętrzną część kosmówki, trawi błonę śluzową macicy i wchodzi w kontakt z

naczyniami krwionośnymi matki;
błona śluzowa macicy, bogato ukrwiona, złożona z komórek bogatych w glikogen, tworzy tkankę doczesnową

f) w 12 dniu po zapłodnieniu rozpoczyna się proces powstawania błon płodowych, w obszarze węzła zarodkowego

tworzy się jama owodni, a poniżej tarcza zarodkowa, składająca się z dwóch listków: ektodermy i endodermy;
komórki ektodermy przenikają do przestrzeni między ektodermą i endodermą tworząc mezodermę zarodkową;
bierze ona udział w powstawaniu szypuły brzusznej, do której wrasta uchyłek jelita zarodka, tworząc omocznię;
w miarę rozwoju omoczni do szypuły wnikają trzy duże naczynia krwionośne, przyszłe naczynia pępowinowe płodu

zygota

morula

blastula
= blastocysta (u ssaków)

BŁONA PŁODOWA

FUNKCJA U GADÓW

FUNKCJA U SSAKÓW

pęcherzyk żółtkowy

otacza żółtko – materiał zapasowy dla
zarodka

zanika – zarodek odżywiany przez
matkę

omocznia

ogranicza przestrzeń gromadzącą
azotowe produkty przemiany materii

szybko zanika pozostawiając naczynia –
łożysko kosmówkowo - omoczniowe;
mocznik oddawany jest matce przez
łożysko

owodnia

ogranicza przestrzeń wypełnioną płynem owodniowym, stanowiącym środowisko
dla zarodka

kosmówka

ogranicza jajo

Powstawanie i funkcje łożyska:
Łożysko zaczyna się tworzyć około 12 dnia po zapłodnieniu, w dziewiątym
tygodniu jest już dobrze rozwinięte. Powstaje z kosmówki, stanowiącej część
zarodkową łożyska i tkanki doczesnowej
naczynia krwionośne zarodka i matki leżą tak blisko siebie, że zachodzi
pomiędzy nimi wymiana substancji pokarmowych, gazów i produktów
metabolizmu na drodze dyfuzji. Krew matki nie ma bezpośredniego
kontaktu z krwią płodu. Zarodek, a potem płód, połączony jest z łożyskiem
pępowiną, w której biegną trzy naczynia krwionośne: dwie tętnice i jedna
żyła. W tętnicach płynie krew żylna (zawierająca CO
tętnicza (bogata w O

2

).

Funkcje łożyska:
a) łączy matkę z zarodkiem (płodem)
b) warunkuje wymianę substancji pomiędzy matką i

- przekazuje O

2

i substancje odżywcze od matki do płodu

- odbiera od dziecka CO

2

i produkty przemiany materii

c) stanowi barierę (nieszczelną) dla wielu szkodliwych czynników środowiska; przez łożysko

- wirusy
- alkohol
- nikotyna
- immunoglobuliny γ (przeciwciała)

d) produkuje hormony:

- gonadotropina kosmówkowa (hCG)

*

hamuje reakcje immunologiczne

*

stymuluje wytwarzanie androgenów i przekształcenie w estrogeny

*

pobudza nadnercza płodu

- somatotropina kosmówkowa (hCS)

*

stymuluje wzrost płodu

*

stymuluje spalanie tłuszczów i hamuje zużycie celulozy

*

zatrzymuje w organizmie matki jony K

- relaksyna

*

rozluźnia więzadło łonowe

*

zmniejsza kurczliwość macicy

- progesteron

*

zapobiega poronieniu zmniejszając kurczliwość macicy

*

pobudza rozwój gruczołów mlekow

- estrogeny

*

wpływają na rozwój gruczołów mlekowych

*

tłumią wydzielanie gonadotropin (FSH, LH) z przysadki

*

zwiększają wrażliwość macicy na oksytocynę

~ 74 ~

Łożysko zaczyna się tworzyć około 12 dnia po zapłodnieniu, w dziewiątym
tygodniu jest już dobrze rozwinięte. Powstaje z kosmówki, stanowiącej część
zarodkową łożyska i tkanki doczesnowej pochodzącej od matki. W łożysku
naczynia krwionośne zarodka i matki leżą tak blisko siebie, że zachodzi

pokarmowych, gazów i produktów

metabolizmu na drodze dyfuzji. Krew matki nie ma bezpośredniego

Zarodek, a potem płód, połączony jest z łożyskiem

pępowiną, w której biegną trzy naczynia krwionośne: dwie tętnice i jedna
żyła. W tętnicach płynie krew żylna (zawierająca CO

2

), a w żyle – krew

warunkuje wymianę substancji pomiędzy matką i płodem:

i substancje odżywcze od matki do płodu

i produkty przemiany materii i przekazuje matce

c) stanowi barierę (nieszczelną) dla wielu szkodliwych czynników środowiska; przez łożysko

gonadotropina kosmówkowa (hCG)

stymuluje wytwarzanie androgenów i przekształcenie w estrogeny

stymuluje spalanie tłuszczów i hamuje zużycie celulozy
zatrzymuje w organizmie matki jony K

+

i Ca

2+

zapobiega poronieniu zmniejszając kurczliwość macicy

mlekowych

wpływają na rozwój gruczołów mlekowych
tłumią wydzielanie gonadotropin (FSH, LH) z przysadki
zwiększają wrażliwość macicy na oksytocynę

c) stanowi barierę (nieszczelną) dla wielu szkodliwych czynników środowiska; przez łożysko przenikają:

~ 75 ~

PORÓD

Faza I
- wysoki poziom estrogenu sprawia, że macica staje się bardzo wrażliwa na
oksytocynę
- pojawiają się skurcze porodowe macicy stopniowo nasilające się
- rozwarcie szyjki macicy
- pęka pęcherz płodowy i odchodzą wody płodowe

Faza II
- przejście dziecka przez kanał rodny
- pierwsza rodzi się głowa
- płód obraca się
- wydostaje się reszta płodu






Faza III
- wydalenie łożyska i błon płodowych
- obcięcie pępowiny rozpoczyna samodzielne życie dziecka

Przez ok. 6 tygodni po porodzie trwa połóg (macica goi się i wraca do stanu wyjściowego). Do 48 godzin po porodzie
pojawia się laktacja (prolaktyna uwolniona z przysadki mózgowej). Pierwsze porcje mleka zawierają przeciwciała matki
– dlatego karmienie piersią jest ważne dla prawidłowego, psychofizycznego rozwoju dziecka.

~ 76 ~

CZYNNIKI TERATOGENNE. BADANIA PRENATALNE

wady wrodzone

uwarunkowane genetycznie

powstałe pod wpływem
czynników teratogennych

Czynnik teratogenny – czynnik, który prowadzi do powstania wrodzonych wad rozwojowych, m.in. alkohol, nikotyna,
narkotyki, promieniowanie, wirusy
Badanie prenatalne – badanie zarodka/płodu przed narodzeniem

USG

za

przeciw

- wczesne zdiagnozowanie choroby

pozwala na podjęcie leczenia przed
narodzeniem

- szybkie leczenie po urodzeniu
- przygotowanie rodziców na przyjęcie

chorego dziecka

- podjęcie określonych działań w trakcie

porodu

- w przypadku wykrycia wad rozwojowych

możliwość wykonania aborcji

badanie cytogenetyczne

za

przeciw

wczesne wykrycie wad genetycznych, co
pozwala na:
- podjęcie działań spowalniających rozwój

choroby

- przygotowanie rodziców na narodzenie

dziecka o określonych

- pobranie próbki wód płodowych niesie

ryzyko uszkodzenia płodu

zapłodnienie in vitro

za

przeciw

- posiadanie dzieci w przypadku

bezpłodności rodziców

- umożliwienie chorym genetycznie

rodzicom posiadanie zdrowego dziecka

- wykorzystanie tylko części pozaustrojowo

utworzonych zarodków

- selekcja zarodków przed wprowadzeniem

do organizmu matki

- ingerowanie w prawa natury

~ 77 ~

ANTYKONCEPCJA. CHOROBY WENERYCZNE

Współczynnik Pearla – charakteryzuje skuteczność metody antykoncepcyjnej poprzez określenie liczby ciąż na 100
kobiet stosujących daną metodę w ciągu roku

METODA

ANTYKONCEPCYJNA

SPOSÓB DZIAŁANIA

ZALETY

WADY

doustne środki
hormonalne

hamują owulację, mogą
działać na śluzówkę macicy i
śluz szyjki macicy,
zapobiegają implantacji
zarodka

wysoka skuteczność;
regulują cykl
miesiączkowy

niewielki dyskomfort u
niektórych kobiet; nie powinny
być stosowane przez kobiety
palące powyżej 35 roku życia

środki w zastrzyku
(iniekcje)

hamują owulację

skuteczność,
długotrwałe działanie

nieregularne miesiączki; możliwa
bezpłodność nawet do 6-12
miesięcy po odstawieniu

środki plemnikobójcze
(pianki, galaretki)

niszczą plemniki chemicznie

efekty uboczne
nieznane; mogą być
stosowane wraz z
prezerwatywą lub
krążkiem

uciążliwe, muszą być nakładane
przed stosunkiem

wkładki domaciczne

zapobiegają implantacji
zarodka

zapewniają stałą
ochronę, skuteczność
przez wiele lat

skurcze; wzrost intensywności
krwawień; wzrost stanów
zapalnych miednicy i
bezpłodności nie zalecane
kobietom, które nie mają jeszcze
dzieci

krążki, kapturki

mechanicznie blokują wejście
do szyjki macicy

brak efektów
ubocznych

muszą być nakładane przed
stosunkiem i pozostawione przez
kilka godzin

prezerwatywa

mechanicznie zapobiega
przedostaniu się plemników
do pochwy

brak efektów
ubocznych; ochrona
przed chorobami
wenerycznymi i hiv

nieznacznie obniża doznania
seksualne u mężczyzn; może
pęknąć

st

e

ry

liz

ac

ja

podwiązanie
jajowodów

zapobiega wydostaniu się
komórki jajowej z jajowodu

bardzo wysoka
skuteczność

wymagany zabieg chirurgiczny

wazektomia

zapobiega wydostaniu się
komórek plemnikowych z
nasieniowodów

bardzo wysoka
skuteczność

wymagany zabieg chirurgiczny

kalendarzyk

abstynencja w czasie dni
płodnych

nieznane efekty
uboczne

nieskuteczność

stosunek przerywany

mężczyzna wyjmuje prącie z
pochwy przed ejakulacją

brak efektów
ubocznych

nieskuteczność, plemniki obecne
w płynie nasiennym przed
ejakulacją mogą wystarczyć do
zapłodnienia

~ 78 ~

Choroba weneryczna – choroba roznoszona drogą płciową

CHOROBA

CZYNNIK

CHOROBOTWÓRCZY

PRZEBIEG CHOROBY

LECZENIE

chlamydioza

bakteria
Chlamydia trachomatis

upławy i pieczenie pry oddawaniu moczu
lub przebieg bezobjawowy; najbardziej
narażeni są mężczyźni w wieku 15-30 lat
mający liczne partnerki

antybiotyki

rzeżączka

bakteria
Neisseria gonorrhoeae
(dwoinka rzeżączki)

toksyny bakteryjne wywołują
zaczerwienienie i opuchliznę zakażonego
miejsca; u mężczyzny ból przy oddawaniu
moczu i ropny wyciek z prącia; u ok. 60%
zakażonych kobiet początkowo brak
objawów; u mężczyzn toksyny atakują
najądrza, u kobiet – jajniki i jajowody,
wywołując bezpłodność; są przyczyną
rozległych infekcji, uszkodzenia zastawek
serca, zapalenia opon mózgowych i stawów

antybiotyki

kiła (syfilis)

bakteria
Treponema pallidum
(krętek blady)

bakterie dostają się do organizmu przez
uszkodzenia skóry; pierwsze objawy to tzw.
szankier twardy (małe, niebolesne
owrzodzenie), tworzące się w miejscu
zakażenia; silne zakaźne stadium; w drugim
stadium pojawia się wysypka (tzw. osutki) i
objawy podobne do grypy, także silnie
zakaźne stadium; trzecie stadium może
trwać 20 lat, pojawiają się uszkodzenia
zwane guzami kilakowymi, niszczące
wątrobę, mózg, kości, śledzionę; w
rezultacie w 5-10% nieleczonych
przypadków następuje śmierć

penicylina

opryszczka
narządów
płciowych

human herpesvirus
(wirus HHV)

drobne, bolesne pęcherzyki na narządach
płciowych; mogą rozwijać się we wrzody;
objawy podobne do grypy, okresowe
nawroty, groźna dla płodów i noworodków

brak skutecznego
leczenia; niektóre leki
mogą jedynie łagodzić
objawy choroby

kłykcina sączysta
(odmiana
brodawczaka)

human papilloma virus
(wirus HPV)

Niektóre szczepy powodują zmiany w
rozmazach cytologicznych, które mogą być
związane z rakiem szyjki macicy; inne
powodują powstanie brodawek na
narządach płciowych

interferon

syndrom nabytego
braku odporności
(AIDS)

human
immunodeficiency virus
(wirus HIV)

Objawy podobne do grypy; opuchlizna
narządów limfatycznych, obniżona
odporność, gorączka, nocne poty, utrata
wagi ciała; zmniejszona odporność
prowadząca do zapalenia płuc; możliwość
wystąpienia rzadkich form nowotworów

brak skutecznych
metod leczenia; różne
leki łagodzą objawy i
przedłużają życie

rzęsistkowica

pierwotniak
Trichomonas vaginalis
(rzęsistek pochwowy)

świąd, upławy, bolesność, do zakażenia
może dojść przez brudne toalety i ręczniki
oraz nieprzestrzeganie zasad higieny
osobistej; u mężczyzn może przebiegać
bezobjawowo

antybiotyk –
Metronidazol

grzybica narządów
płciowych
(kandydoza)

drożdżak
Candida albicans
(bielnik biały)

podrażnienie, bolesność, upławy;
szczególnie częste u kobiet, rzadkie u
mężczyzn; można zarazić się poza drogą
płciową

leki antygrzybicze

TM,

®

& Copyright © 2011 by Adrian Drożdż. All rights reserved