Film amerykański w okresie wielkiego kryzysu, 1929 – 1933

Kryzys -

epoka jazzu, lata 20, szybki rozwój gospodarki, amerykański sen, krach na

nowojorskiej, bezrobocie, inflacja, ubóstwo, niskie zarobki. Kryzys wpłynął negatywnie na

wszystkie dziedziny życia, w tym na kulturę popularną i kinematografię, spadła frekwencja w
kinach,

pomimo obniżenia biletów, dochody przemysłu filmowego zmalały, największy

kryzys dotknął właścicieli dużych przedsiębiorstw. Strategie były różne na przetrwanie,

produkowano często filmy klasy B, niskobudżetowe.

Kodeks produkcyjny -

restrykcyjne przepisy dot. tego, czego nie można pokazywać na

ekranie. 1933 - delegat Watykanu wzywa Amerykanów do oczyszczenia kinematografii,

stworzono Legion Przyzwoitości, liczył później 9 mln osób, które bojkotowały filmy uznane
za nieodpowiednie. Zag

rożeni bojkotem producenci, zaczęli przestrzegać postanowień

Kodeksu, na czele specjalnie utworzonej komisji stanął Joseph I.. Breen, mieli prawo

ingerować w produkcję na poziomie scenariusza i gotowego dzieła, by film był

dystrybuowany musiał otrzymać pieczęć aprobaty.

Kino gangsterskie:

Mały Cezar (1931) Mervyn Le Roy
Wróg publiczny (1931) William wellman

Człowiek z blizną (1931) Howard Hawks

Kino więzienne - realistyczne obrazy życia w więzieniach.

Szary dom (1930) Hill -

brutalizacja zycia więziennego, alternatywne społeczeństwa tworzone

przez więźniów, własna gwara, prawa i kary. Analiza systemu więziennego, charakterów,

skazanych i strażników, typowe dla tej formuły postaci: silny, opanowany i milczacy, który

zdobywa posłuch. Odkupuje winy i wychodzi na wolność -> Chester Morris jako Morgan.

brutalny skazaniec, który zabija każdego na swojej drodze -> Wallace Beery jako Butch,

inteligenty wrażliwiec -> Robert Mongomery jako Kent, informator -> Flecher Gordon jako

Olivier, dziewczyna pomocna dłoń -> Leila Hyams jako Annie, uczciwy naczelnik ->Lewis

Stone oraz sadystycznych strażników.
Jestem zbiegiem (1932) Mervyn LeRoy -

na podstawie Roberta Burnesa, który został skazany

na 10 lat za niepopełnioną zbrodnię, nie mógł wytrzymać i uciekał dwukrotnie, aż został

ułaskawiony, wywołał dyskusję społeczną np. zlikwidowano skuwanie grupy więźniów

jednym łańcuchem.

Strona tytułowa (1930) Lewis Milestone
Jestem niewinny (1934) Fritz Lang -

Lang przybył do Ameryki w 1934 roku, ten film uznano

za najlepszy jak

i nakręcił za oceanem, Joe - zostaje aresztowany omyłkowo w drodze do

narzeczonej, pod zarzutem porwania dziecka, plotka szybko się rozprzestrzenia, pod aresztem

zbiera się tłum gotowy zlinczować Joe, Szeryf odmawia, podpalają areszt. Wszyscy myślą, że
zgi

nął, ale on wydostaje się z płomieni i poprzysięga zemstę. Napastnicy stają przed sadem,

nie chcę się przyznać. W sądzie wyświetlony zostaje FILM, na którym widać ich działanie.

Na sali sądowej pojawia się Joe i w emocjonalnym przemówieniu mówi o tym, że stracił

wiarę w sprawiedliwość. Lang widział w tym kontynuację M-jak morderca i Testament

Doktora Mabuse. Intersował go proces przeistaczania się normalnych ludzi w morderców,

wszechobecność zła, interpretowano film jako ostrzezenie przed faszyzmem.
Grona gniewu (1940) John Ford - historia rodziny Joadów z

Oklahomy, która straciła farmę

z

powodu suszy i wyrusza do Kalifornii w poszukiwaniu pracy, podróż jest koszmarem, a

ziemia obiecana piekłem nędzy, nienawiści i nietolerancji. Opowieść o ludziach przegranych,

ofiarach systemu i kryzysu, których marzenia umierają. Z drugiej strony opowieść o

amerykanskim optymizmie i wierze w przyszłość, dzięki niezniszczalnej instytucji rodziny.
Stylizacja na dokument.

Mała księżniczka (1939) Walter Lang, William A. Seiter - Shirley Temple!

Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków (1937) David Hand: Pierwszy w historii kina

pełnometrażowy film animowany. Kiedy w 1937 roku prasa ogłosiła, że Walt Disney zabrał

się za produkcję pełnometrażowego filmu animowanego przeznaczonego do kin, pomysł ten

został wszem i wobec nazwany "szaleństwem Disneya" (Disney's Folly). Już wtedy sławny

producent miał dość sporą popularność wynikłą ze swoich wcześniejszych,

krótkometrażowych dziełek, kojarzonych głównie z myszką Mickey. Takie filmy pojawiały

się też w kinach, najczęściej na kilka minut przed seansem filmu, aby zabawić czymś

zbierających się na sali gości. Jednak film pełnometrażowy?! Zaraz pojawiły się zdania

krytyków: "czy to mają być same gagi? Przez ponad godzinę będzie to męczące!". Głos

zabrali też specjaliści od optyki: "oglądanie przez tak długi obraz kolorowych, animowanych

obrazów w ciemności kinowej sali może doprowadzić do utraty wzroku". Walt Disney chciał,

ażeby film nie był wyłącznie zbiorem gagów. Wybrał właśnie fabułę "Królewny Śnieżki",

gdyż uważał, że jej akcja i wątek nadadzą filmowi nie tylko odcień komiczny, ale też

wzruszający. I nie mylił się. Kiedy w dniu premiery zaproszeni goście, "wielcy" ówczesnego

świata filmu, wychodzili z seansu, prawie każdy z nich miał łzy w oczach. Przez wszystkich

krytyków film został okrzyknięty arcydziełem sztuki, recenzje były wręcz fenomenalne. Film

ten bazuje na jedynej wersji baśni o królewnie Śnieżce, na niemieckiej baśni braci Grimm.

Należy jednak też dodać, że Disney zmienił troszeczkę przebieg akcji baśni. W oryginale baśń

jest o wiele okrutniejsza: królowa zjada serce, które przynosi jej myśliwy, sądząc, że jest to

serce jej pasierbicy. Uromantycznienie historii polega na tym, że w oryginale Śnieżka budzi

się ze swego snu nie za sprawą pocałunku, ale poprzez wyplucie zatrutego kawałka jabłka

przy przypadkowym zatrzęsieniu się trumny. W baśni królowa próbuje różnych sposobów na

uśmiercenie dziewczynki: raz daje jej zatruty grzebyk, później próbuje też wcisnąć jej

zaczarowany gorset. Jabłko jest metodą ostateczną Postacie królewny i księcia

odzwierciedlają ideały, jakie panowały w ówczesnych latach 30. Śnieżka ma nawet makijaż

odpowiadający ówczesnym trendom, nie mówiąc o ułożeniu włosów. Pod względem animacji
film

wypada nader dobrze. Postacie ludzkie pojawiły się w animacji po raz pierwszy,

sprawiały więc animatorom nie mały kłopot, w szczególności postać mężczyzny, w tym

przypadku księcia. W tym celu pomagały im specjalnie nakręcone filmy z udziałem aktorów.
Na i

ch podstawie potrafiono umiejętnie oddać ruch, i co za tym idzie, także ruch włosów czy

ubrania. Muzyka w tym fil

mie to prawdziwe dzieło sztuki. "Królewna Śnieżka i siedmiu

krasnoludków" to jeden z najważniejszych filmów w historii kina. Do dziś uznawany jest za

jedno z największych i najważniejszych osiągnięć filmowych oraz jako bezcenne dziedzictwo

amerykańskiej kultury. W 1938 roku Amerykańska Akademia Filmowa wyróżniła Walta

Disneya specjalnym Oscarem. Jedną duża statuetkę i siedem małych (po jednej na każdego z
krasnoludkó

w) wręczyła mu Shirley Temple.

Frankenstein (1930) James Whale
King Kong (1933) Merian C. Cooper, Ernest B. Schoedsack -

horror przygodowy odwołujący

się do archetypicznej Pięknej i Bestii, opowiada o fatalnych konsekwencjach miłości Konga

do pięknej i kruchej Ann Darrow (Fay Wray). Pierwsza cześć dzieje się na Wyspie Czaszki,

Dziwolągi (1932) Tod Browning - film ten zakończył karierę Browning’a. Opowieść o

zemście grupy cyrkowców, upośledzonych fizycznie, na artysce trapezowej i siłaczu za
okradzenie jednego z

karłów. Zatrudniono prawdziwych cyrkowców z deformacjami. Film

wzbudził kontrowersje, a publicznośc go nie zaakceptowała.
Hollywood

tańczy i śpiewa musicale:

Panowie w cylindrach (1935) Mark Sandrich - Fred Astaire (Jerry Travers), Ginger Rogers
(Dale Tremont), Edward Everett Horton, Helen Broderick

Amerykański tancerz Jerry

przyjeżdża do Londynu, by przygotować swój show. Jego przyjaciel oznajmia mu, że jego

żona Madge spędza wakacje w Wenecji i zaprasza ich obu na weekend. Ma ku temu

powody. Chciałaby poznać Jerry'ego z pewną młodą dziewczyną, uważa bowiem, że już

najwyższa pora, by Amerykanin ożenił się i ustatkował.
Dama kameliowa (1937) George Cukor

Przeminęło z wiatrem (1939) Victor Fleming: Najbardziej znana produkcja hollywoodzka

w historii kina, nagrodzona ośmioma Oscarami. Historia namiętnej, ale tragicznej miłości

łączącej rozkapryszoną Scarlett O'Harę z Rettem Butlerem, osadzona w okresie wojny

domowej w USA. Młoda kobieta potrafi poradzić sobie ze wszystkimi przeciwnościami

losu, jakie mogą ją spotkać podczas wojennej zawieruchy, nie potrafi jednak utrzymać

miłości mężczyzny, którego pragnie najbardziej na świecie. To niezwykły film

opowiadający o uczuciu pięknej Scarlett do młodego, lalusiowatego mężczyzny, który

jednak wychodzi za inną i ma z nią dziecko. Scarlett szuka pocieszenia i wsparcia

finansowego w trakcie trwania wojny secesyjnej i po niej również, u zakochanych w niej

mężczyzn, między innymi u bogatego i zarozumiałego Retta Buthlera.