Języki świata

1

Języki świata

Języki świata - obecnie na świecie używa się ok. 6-7 tysięcy języków. Dokładne ustalenie tej liczby utrudnia brak

zgody wśród językoznawców co do klasyfikacji niektórych etnolektów jako odrębnych języków bądź dialektów.

Przeważająca część języków świata pozostaje w formie bezpiśmiennej.

Podstawową jednostką klasyfikacji języków jest rodzina językowa. W obrębie rodziny mniejszymi jednostkami są:

grupa i zespół. Czasem wyróżnia się też dodatkowe jednostki pośrednie, jak podrodzina i gałąź.

Rodziny językowe są łączone w jednostki wyższego rzędu: makrorodziny i fyle. Są one jednak rzadko stosowane,

gdyż udowodnienie pokrewieństwa poszczególnych rodzin między sobą jest trudne i z reguły ma charakter

hipotetyczny. Niekiedy uważa się, że wszystkie ludzkie języki wywodzą się od jednego prajęzyka, nazywanego

Proto-Human (zob. prajęzyk ludzkości).

Podstawowa klasyfikacja języków świata

Mapa rodzin językowych świata

Rozmieszczenie najważniejszych języków świata

Dokładniejsze klasyfikacje znajdują się w

hasłach dotyczących poszczególnych rodzin

i grup.

Eurazja

• Języki indoeuropejskie - pod względem

liczby mówiących (ok. 45%

mieszkańców Ziemi) największa rodzina

językowa świata. Obejmuje języki z

terenów Europy i Azji

Środkowo-Zachodniej, obecnie

rozpowszechnione na wszystkie

kontynenty.

• Języki anatolijskie

• Języki indoaryjskie

• Języki irańskie

• Języki nuristańskie

• Języki helleńskie

• Języki italskie, wraz z językami

romańskimi

• Języki celtyckie

• Języki germańskie

• Języki tracko-ormiańskie

• Języki tocharskie

• Języki bałtyckie

• Języki słowiańskie

• Języki iliryjskie

• Języki tyrreńskie - wymarła starożytna rodzina z okolic Morza Śródziemnego

Języki świata

2

Procentowy udział rodzin językowych wśród mieszkańców świata

• Języki uralskie - języki z północnej

Eurazji i Węgier, ze względu na

odrębność języka jukagirskiego coraz

częściej nazywana uralsko-jukagirską

• Język jukagirski

• Języki ugrofińskie

• Języki samojedzkie

• Języki ałtajskie - języki Azji północnej,

środkowej i Turcji, ok. 6% ziemskiej

populacji, przez niektórych

językoznawców rodzina ałtajska jest

uznawana za ligę językową, a jej grupy

klasyfikowane są jako odrębne rodziny

• Języki tureckie

• Języki mongolskie

• Języki tungusko-mandżurskie

• Języki czukocko-kamczackie -

wymierające języki północno-wschodniej

Syberii

• Język czukocki

• Język koriacki

• Język kerecki

• Język alutorski

• Język itelmeński

• Języki drawidyjskie - języki południowych Indii i Sri Lanki, ok. 3% ziemskiej populacji, ze względu na włączanie

przez niektórych językoznawców w obręb rodziny języka elamickiego nazywana czasami elamo-drawidyjską

• Język elamicki

• Języki północno-zachodniodrawidyjskie

• Języki środkowodrawidyjskie

• Języki południowodrawidyjskie

• Języki abchasko-adygijskie (północno-zachodniokaukaskie) - wymierające języki ze wschodniego wybrzeża

Morza Czarnego

• Języki północno-wschodniokaukaskie - języki Czeczenii i Dagestanu, dawniej używane też na terenach Bliskiego

Wschodu

• Języki kartwelskie (południowokaukaskie) - język gruziński i pokrewne dialekty

• Języki chińsko-tybetańskie - języki wschodniej i południowo-wschodniej Azji, pod względem liczby mówiących

druga rodzina językowa świata (ok. 22% ziemskiej populacji)

• Języki chińskie

• Języki kareńskie

• Języki tybeto-birmańskie

• Języki dajskie - języki południowo-wschodniej Azji, ok. 1.5% ziemskiej populacji

• Języki lati-gelao

• Języki li-laqua

Języki świata

3

• Języki be-kam-tai

• Języki austroazjatyckie - języki południowo-wschodniej Azji, Bangladeszu i wschodnich Indii, ok. 2% ziemskiej

populacji

• Języki munda

• Języki mon-khmer

• Języki miao-yao (języki hmong-mien) - niewielka rodzina języków południowych Chin i południowo-wschodniej

Azji

• Język miao

• Języki yao

• Języki jenisejskie - wymierające języki środkowej Syberii

Afryka

• Języki afroazjatyckie - języki Afryki północnej i Bliskiego Wschodu, ok. 5% ziemskiej populacji

• Języki semickie

• Języki berberyjskie

• Języki omockie

• Języki czadyjskie

• Język egipski

• Języki kuszyckie

• Języki nilo-saharyjskie - języki górnego dorzecza Nilu, Czadu i Sudanu

• Języki songhaj

• Języki saharyjskie

• Języki magan

• Języki fur

• Języki wschodniosudańskie

• Języki środkowosudańskie

• Języki berta

• Języki kunama

• Języki komuz

• Języki nigero-kongijskie - języki Afryki subsaharyjskiej, ok. 6% ziemskiej populacji

• Języki atlantyckie

• Języki mande

• Języki woltyjskie (gur)

• Języki kwa

• Języki benue-kongijskie (tu należą m.in. języki bantu)

• Języki adamawa-ubangi

• Języki kordofańskie

• Języki khoisan - języki Buszmenów i Hotentotów, posiadają charakterystyczne mlaski

• Język hadza

• Język sandawe

• Języki północne khoisan

• Języki środkowe khoisan

• Języki południowe khoisan

Języki świata

4

Ameryka Północna

• Języki eskimo-aleuckie - podbiegunowe języki Czukotki, Alaski, północnej Kanady i Grenlandii

• Języki eskimoskie

• Języki aleuckie

• Języki na-dene - rdzenne języki Ameryki Północnej

• Język haida

• Języki tlingit

• Języki atapaskańskie

• Języki algijskie

• Języki algonkińskie

• Języki makrosiouańskie - nadrodzina, często nieuznawana

• Języki siouańskie

• Języki irokeskie

• Języki kaddo

• Języki juma

• Języki majańskie (maja)

• Języki muskogejskie (muskogi)

• Języki otomang

• Języki penutiańskie

• Języki salisz

• Języki uto-azteckie

• Języki wakaskie (wakasz)

Ameryka Południowa

• Języki tupi

• Języki tupi-guarani

• Języki ajmarskie (ajmara)

• Języki araukańskie

• Języki arawak

• Języki czibczańskie

• Języki że

• Języki karibi

• Języki keczua

• Języki mura

Języki świata

5

Australia i Oceania

• Języki indopacyficzne - rdzenne języki Tasmanii, Nowej Gwinei i Oceanii, hipotetyczna makrorodzina lub fyla

językowa zaproponowana przez Josepha Greenberga

• Języki tasmańskie

• Języki andamańskie

• Języki nowogwinejskie

• Języki zachodniopapuaskie

• Języki east bird's head

• Języki geelvink

• Języki sko

• Języki kwomtari-baibai

• Języki arai

• Języki amto-musian

• Języki torricelli

• Języki sepik-ramu

• Języki wschodniopapuaskie

• Języki austronezyjskie - rdzenne języki Oceanii i Azji Południowo-Wschodniej, ok. 4% ziemskiej populacji

• Języki atayalic

• Języki tsouic

• Języki pajwańskie

• Języki malajsko-polinezyjskie

• Języki australijskie - wymierające rdzenne języki Australii, hipotetyczna makrorodzina, przez część

językoznawców rozbijana na wiele niezależnych rodzin

Języki izolowane

Języki których przynależność jest nieznana lub dyskutowana

• Język ajnoski

• Język baskijski

• Język buruszaski

• Język japoński, wraz z językami riukiu

• Język koreański

• Język kusunda

• Język nahali

• Język niwchijski

• Język sumeryjski

Języki świata

6

Zobacz też

• klasyfikacja języków

• najczęściej używane języki świata

• rodzina językowa

• prajęzyk

• język migowy

• języki sztuczne

• językoznawstwo

Linki zewnętrzne

• Katalog języków SIL International

[1]

• Klasyfikacja języków wg Merritta Ruhlena

[2]

Przypisy

[1] http:/

/

www.

ethnologue.

com/

family_index.

asp

[2] http:/

/

www.

ling.

hawaii.

edu/

faculty/

stampe/

Linguistics/

Ruhlen/

ruhlen.

html

Źródła i autorzy artykułu

7

Źródła i autorzy artykułu

Języki świata  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=24378271  Autorzy: Antares, BartekChom, Chepry, Chrumps, Ciacho5, Cień, Dartys, Dixi, Ency, Etermed, Eteru, Fon,
Fraximus, Garcia 2.0, Gdarin, Kocio, Konradek, Kpjas, Krzys, LION, Lord Ag.Ent, Makawity, Marcin Suwalczan, Menai1, Michal dln, MonteChristof, Mzopw, Nizar, Nolik, Oscar 0, Ozi,
Ptolmis, Qurqa, Remedios44, Sarcelles, SkyMaja, Slawojar, Stoigniew, Sławojar, Tawananna, Wiher, Wiklol, Youandme, Zimbru, conversion script, geopc099.geo.uj.edu.pl,
geopc117.geo.uj.edu.pl, 27 anonimowych edycji

Źródła, licencje i autorzy grafik

Plik:Human Language Families (wikicolors).png  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Human_Language_Families_(wikicolors).png  Licencja: Apache  Autorzy: User:Mike
A Mitchel jr

Plik:Languengl.gif  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Languengl.gif  Licencja: GNU Free Documentation License  Autorzy: User:84.231.183.53

Plik:Languages.png  Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Languages.png  Licencja: GNU Free Documentation License  Autorzy: Dedee73, Garcia1, Man vyi

Licencja

Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/

/

creativecommons.

org/

licenses/

by-sa/

3.

0/