lab ćw2 poliuretany i poliamidy

background image

Katowice, 12.03.2015 r.

Sprawozdanie z zajęć laboratoryjnych

Ćwiczenie 2: Synteza poliuretanów i poliamidów

1. Wstęp teoretyczny:

Poliamidy są to polimery heterołańcuchowe, zawierające w głównym łańcuchu makrocząsteczki
powtarzające się grupy amidowe -NH–C(O)-. Poliamidy mają bardzo silną tendencję do
krystalizacji, dodatkowo wzmacnianą tworzeniem się wiązań wodorowych między atomem tlenu
i azotu z dwóch różnych grup amidowych. Można je otrzymywać m.in. przez polimeryzację
laktamów lub polikondensację dwuamin z kwasami dwukarboksylowymi albo z chlorkami kwasów
dwukarboksylowych. Jedną z metod syntezy poliamidów jest polikondensacja na granicy faz,
w której każda z dwóch faz zawiera inny rozpuszczony monomer. Jest to reakcja monomerów
z wytworzeniem makrocząsteczek o dużym ciężarze, w wyniku kontaktu pomiędzy dwoma
warstwami niemieszających cieczy (reakcja zachodzi tylko na granicy faz). Powstający polimer jest
natychmiast "wyciągany" z układu reakcyjnego tak aby utrzymywać cały czas dużą powierzchnię
styku faz. W wyniku tej polikondensacji otrzymuje się włókna lub bardzo cienkie folie, mogą
również powstawać produkty uboczne o małej masie cząsteczkowej. Zaletą tej metody jest duża
szybkość oraz fakt, że nie trzeba przestrzegać dużej czystości monomerów, poza tym można
uzyskiwać polimery o dużych ciężarach. Wadą jest duże zużycie rozpuszczalników oraz możliwość
powstawania dużej ilości oligomerów cyklicznych.

Poliuretany są to polimery powstające w wyniku polimeryzacji addycyjnej wielofunkcyjnych
izocyjanianów z poliolami. Cechą wyróżniającą poliuretany od innych polimerów jest
występowanie w ich głównych łańcuchach ugrupowań uretanowych −O−C(O)−NH−. Do
otrzymywania poliuretanów można użyć polimeryzacji w masie (blokowej), która może być
prowadzona w stałej, ciekłej lub gazowej fazie monomeru, w obecności inicjatora lub nie. Zaletą tej
metody polimeryzacji jest możliwość otrzymywania bardzo czystych polimerów o dużym ciężarze
cząsteczkowym oraz brak powstawania dużej ilości ścieków, wadą natomiast są poważne trudności
technologiczne związane z odprowadzaniem ciepła reakcji, ponieważ w miarę jej postępu reagująca
mieszanina staje się coraz bardziej lepkim roztworem.

2. Opis doświadczenia i obserwacje:

Otrzymywanie poliamidów:

W zlewce rozpuszczono 1g 1,6 – heksanodiaminy w 25 ml roztworu Na

2

CO

3

, następnie dodano 2

krople fenoloftaleiny, po czym roztwór przybrał intensywnie różową barwę. W drugiej zlewce
przygotowano roztwór zawierający 2,5 ml chlorku sebacylu i 25 ml heksanu (roztwór wykazywał
brązowe zabarwienie). Pierwszy roztwór przeniesiono do krystalizatora, a następnie ostrożnie
dodano drugi roztwór. W wyniku polikondensacji zachodzącej na granicy faz powstała cienka
błonka polimeru, którą sukcesywnie zbierano bagietką. Powstały poliamid przemyto wodą.

Proces przebiegał według reakcji:

n H

2

N-(CH

2

)

6

-NH

2

+ n ClOC-(CH

2

)

8

-COCl →[-HN-(CH

2

)

6

-NH-C(O)-(CH

2

)

8

-C(O)-]

n

+ 2n HCl

Otrzymany poliamid to nylon 6.10. Wykazywał on białe zabarwienie oraz nierozpuszczalność
w wodzie. Wydzielający się podczas reakcji chlorowodór został pochłonięty w fazie wodnej.
Otrzymywanie poliuretanów:

background image

Po zmontowaniu zestawu do ogrzewania z chłodnicą zwrotną, w kolbie okrągłodennej
umieszczono 1,77 ml 1,4-butanodiolu i 1,77 ml diizocyjanianu heksametylu oraz 6 ml
chlorobenzenu. Jednorodną, bezbarwną mieszaninę ogrzewano w temperaturze 98 °C do zmętnienia
roztworu, potem ogrzewanie prowadzono jeszcze przez 30 minut. Po zakończeniu grzania,
mieszaninę reakcyjną ochłodzono i przesączono. Otrzymano biały polimer o zapachu migdałów.

Proces przebiegał zgodnie z reakcją:

n HO-(CH

2

)

4

-OH + n O=C=N-(CH

2

)

6

-N=C=O →

[-O-C(O)-NH-(CH

2

)

6

-NH-C(O)-O-(CH

2

)

4

-O-C(O)-NH-(CH

2

)

6

-]

n

3. Wnioski:

Poliamidy są wytrzymałe mechanicznie, odporne na ścieranie i elastyczne. Ich właściwości zależą
od struktury, przede wszystkim od stosunku liczby ugrupowań amidowych (możliwości tworzenia
wiązań wodorowych między atomem tlenu i azotu z dwóch różnych grup amidowych) do
metylenowych. Wraz ze wzrostem liczby grup amidowych w polimerach wzrasta ich temperatura
topnienia, twardość oraz polarność. Poliamidy rozpuszczają się w rozpuszczalnikach polarnych (np.
w stężonym kwasie siarkowym, aminach), nie rozpuszczają się w wodzie. Są odporne na działanie
olei, paliw, benzenu i rozpuszczalników.
Ze względu na swoje właściwości mogą być stosowane do wytwarzania są folii, włókien
syntetycznych, powłok fluidalnych na metale, kół zębatych, śrub, nakrętek.
Nylon 6.10 (PA610) jest semikrystalicznym poliamidem, powszechnie stosowanym w postaci
włókien do produkcji między innymi szczoteczek do zębów, różnych wyrobów tekstylnych oraz
tworzyw sztucznych. Ze względu na niską absorpcję wilgoci, w porównaniu do pozostałych
poliamidów, zachowuje swoje właściwości w środowisku wodnym (wytrzymałość mechaniczna,
brak zmiany kształtu).

Właściwości fizyczne i chemiczne poliuretanów zależą również od ich składu i ciężaru
cząsteczkowego. Poliuretany są stosowane do wyrobu żywic lanych, miękkich i twardych pianek,
lakierów, klejów, włókien elastycznych typu spandeks (lycra, elastan). Poliuretany są polimerami
łatwiej topliwymi od poliamidów, dzięki czemu łatwiej się je przetwarza, mają oprócz tego
mniejszą odporność mechaniczną.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Fizyka lab ćw2
pem1 lab cw2 wagi, Mechatronika, 1 Rok
ELO lab cw2
chemia lab cw2 (1)
lab ćw2, mechanika, BIEM- POMOCE, laborki z fizy
sem VI WiK lab cw2
fiz lab cw2 sprawko
fia lab cw2
SIP Lab cw2
sem VI WiK lab cw2
sem VI WiK lab cw2 02
2 lab ćw2
sem VI WiK lab cw2
fiz lab cw2 pomocny arkusz
sem IV TWiS lab inne cw2 AnetaSzot
Lab psr cw2

więcej podobnych podstron