„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Urszula Ran
Wykonywanie montażu urządzeń RTV 725[01].Z2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
dr inż. Jerzy Gremba
mgr inż. Zbigniew Miszczak
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Danuta Pawełczyk
Konsultacja:
mgr inż. Gabriela Poloczek
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 725[01].Z2.01
„Wykonywanie montażu urządzeń RTV”,
zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu monter elektronik.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
12
5.1. Zjawiska towarzyszące propagacji fal radiowych
12
5.1.1. Ćwiczenia
12
5.2. Instalacje antenowe
15
5.2.1. Ćwiczenia
15
5.3. Wzmacniacze antenowe – funkcje i parametry
18
5.3.1. Ćwiczenia
18
5.4. Bloki funkcjonalne odbiorników radiowych i telewizyjnych
21
5.4.1. Ćwiczenia
21
5.5. Rodzaje sprzętu RTV
26
5.5.1. Ćwiczenia
26
5.6. Zdalne sterowanie urządzeniami RTV
28
5.6.1. Ćwiczenia
28
5.7. Telewizja kablowa i satelitarna. Magnetowidy
30
5.7.1. Ćwiczenia
30
5.8. Nagrywarki i odtwarzacze DVD
33
5.8.1. Ćwiczenia
33
5.9. Wzmacniacze elektroakustyczne – zasada działania, funkcje i parametry
35
5.9.1. Ćwiczenia
35
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
37
7. Literatura
51
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter elektronik 725[01].
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne,
−
wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
−
przykładowe scenariusze zajęć,
−
propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,
−
ewaluację osiągnięć ucznia,
−
wykaz literatury, z jakiej można korzystać podczas zajęć.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem:
−
pokazu z objaśnieniem,
−
tekstu przewodniego,
−
metody projektów,
−
ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
−
plan testu w formie tabelarycznej,
−
punktacje zadań,
−
propozycje norm wymagań,
−
instrukcję dla nauczyciela,
−
instrukcję dla ucznia,
−
kartę odpowiedzi,
−
zestaw zadań testowych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
725[01].Z2
Montaż urządzeń elektronicznych
725[01].Z2.01
Wykonywanie montażu urządzeń RTV
725[01].Z2.02
Wykonywanie montażu urządzeń
multimedialnych i teletechnicznych
725[01].Z2.03
Wykonywanie naprawy urządzeń
elektronicznych
Schemat układu jednostek modułowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
dobierać przyrządy pomiarowe,
−
obsługiwać podstawowe przyrządy pomiarowe,
−
mierzyć wielkości elektryczne,
−
rozróżniać elementy i podzespoły elektroniczne na podstawie oznaczeń i wyglądu,
−
montować elementy elektroniczne,
−
uruchamiać i testować proste układy cyfrowe i analogowe,
−
objaśniać budowę i działanie podstawowych układów cyfrowych i analogowych,
−
korzystać z różnych źródeł informacji,
−
korzystać z jednostek układu SI,
−
stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
–
posłużyć się dokumentacja techniczną urządzeń RTV,
–
rozróżnić podstawowe materiały konstrukcyjne stosowane w produkcji urządzeń
radiowo-telewizyjnych,
–
zidentyfikować na schematach montażowych urządzenia RTV ze względu na stosowane
symbole graficzne,
–
zidentyfikować na schematach montażowych urządzeń RTV rodzaje kabli, gniazd,
złączy,
–
rozróżnić rodzaje sprzętu RTV: radioodbiorniki, tunery, magnetowidy, nagrywarki
i odtwarzacze DVD (ang. Digital Versatile Disc), telewizory kineskopowe, LCD (ang.
Liquid Crystal Display), plazmowe, kino domowe i inne, ze względu na funkcje
i podstawowe parametry użytkowe,
–
wyjaśnić zasadę działania urządzeń radiowych i telewizyjnych w oparciu o schematy
blokowe,
–
dobrać narzędzia do planowanych prac montażowych,
–
wykonać montaż mechaniczny urządzeń radiowych i telewizyjnych,
–
rozpoznać urządzenia telewizji kablowej i satelitarnej ze względu na funkcje
i podstawowe parametry użytkowe,
–
zmontować wzmacniacze antenowe,
–
zmontować urządzenia radiowe i telewizyjne,
–
zmontować urządzenia sterujące sprzętem RTV,
–
zbadać podstawowe parametry urządzeń radiowych i telewizyjnych,
–
przetestować urządzenia radiowe i telewizyjne,
–
sprawdzić poprawność prac montażowych,
–
ocenić jakość i estetykę wykonanej pracy,
–
zademonstrować poprawność wykonanego montażu,
–
zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
–
zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska, obowiązujące podczas montażu urządzeń radiowo-telewizyjnych,
–
przewidzieć zagrożenia występujące przy montażu układów RTV.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Monter elektronik 725[01]
Moduł:
Montaż urządzeń elektronicznych 725[01].Z2
Jednostka modułowa:
Wykonywanie montażu urządzeń RTV 725[01].Z2.01
Temat: Instalowanie i programowanie zestawu kina domowego.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności instalowania i programowania poszczególnych
urządzeń kina domowego.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
dobrać urządzenia dla określonej konfiguracji zestawu kina domowego,
−
dobrać przewody połączeniowe niezbędne dla danej konfiguracji,
−
zaprogramować urządzenia zgodnie z instrukcją obsługi,
−
dobrać kolumny głośnikowe i poprawnie je zainstalować,
−
dokonać analizy poprawności działania urządzeń wideo.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
−
organizowania i planowania pracy,
−
pracy w zespole,
−
oceny pracy zespołu.
Metody nauczania–uczenie się:
−
metoda przewodniego tekstu,
−
ćwiczenie praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
praca w 2–3 osobowych zespołach.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
odtwarzacz DVD,
−
wzmacniacz AV (ang. Audio Video),
−
odbiornik telewizyjny,
−
instrukcje obsługi poszczególnych urządzeń,
−
komplet przewodów połączeniowych,
−
komplet głośników do zestawu kina domowego,
−
płyty DVD z nagranymi filmami,
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
Uczestnicy:
−
uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie monter elektronik.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia:
Zainstaluj kompletny zestaw kina domowego i zaprogramuj poszczególne urządzenia tego
zestawu.
Faza wstępna:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Zaznajomienie uczniów z pracą metodą przewodniego tekstu.
4. Prezentacja zakresu i techniki wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
5. Podział uczniów na zespoły.
6. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
Faza właściwa
Informacje
1. Jakie urządzenia wchodzą w skład zestawu kina domowego?
2. Jakie złącza wykorzystujemy do połączenia odtwarzacza DVD z wzmacniaczem AV?
3. Jakie zadania spełnia subwoofer?
4. Jakie urządzenia pozwalają na odtworzenie obrazów o wysokiej jakości?
5. Jakie systemy dźwięku umożliwiają odsłuch przestrzenny w kinie domowym?
Planowanie
1. Ustal, jaka kolejność czynności powinna być zachowana przy uruchamianiu zestawu kina
domowego.
2. Ustal, jak należy zainstalować zestaw głośników kina domowego.
3. Ustal, jak powinno przebiegać sprawdzenie poprawności działania zestawu kina
domowego.
Ustalanie
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.
3. Zapoznaj się z instrukcjami obsługi poszczególnych urządzeń.
4. Dokonaj analizy możliwości poszczególnych urządzeń i ich sposobów programowania.
5. Sprawdź parametry wzmacniacza AV i odtwarzacza DVD.
6. Zaprojektuj usytuowanie głośników zestawu kina domowego.
Wykonanie
1. Narysuj schemat połączeń urządzeń i głośników zestawu kina domowego.
2. Dobierz odpowiednie przewody połączeniowe dla poszczególnych urządzeń.
3. Zainstaluj kompletny zestaw kina domowego.
4. Uruchom zestaw po uzyskaniu zgody nauczyciela.
5. Sprawdź poprawność działania zestawu.
6. Zaprogramuj poszczególne urządzenia.
7. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy. Zespoły uczniowskie wyznaczają osobę,
która dokonuje prezentacji ćwiczenia.
Sprawdzenie
1. Oceń jakość dźwięku przy odtwarzaniu filmu DVD.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
2. Sprawdź dźwięk i obraz dla różnych ustawień programowych.
3. Czy poprawnie została wykonana instalacja i programowanie poszczególnych urządzeń
kina domowego?
4. Czy zgodnie z zasadami bhp przebiegały ćwiczenia?
Faza końcowa
Analiza zajęć
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
w przyszłości.
Zakończenie zajęć
Sposób uzyskania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:
−
Anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania
zadania i opanowanych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Monter elektronik 725[01]
Moduł:
Montaż urządzeń elektronicznych 725[01].Z2
Jednostka modułowa:
Wykonywanie montażu urządzeń RTV 725[01].Z2.01
Temat: Badanie parametrów głowicy FM (ang. Frequency Modulation) odbiornika
radiowego.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności wykonywania pomiarów parametrów technicznych
odbiornika radiowego.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–
zorganizować stanowisko do badania parametrów głowicy zgodnie z zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy,
–
określić na podstawie schematu ideowego odbiornika radiowego, punkty pomiarowe
głowicy FM,
–
określić rodzaj pomiarów niezbędnych do badania głowicy FM,
–
sporządzić schemat blokowy głowicy FM,
–
wykorzystać dane techniczne odbiornika do analizy poprawności wykonania pomiarów,
–
dobrać odpowiednie przyrządy pomiarowe,
–
wyznaczyć parametry techniczne na podstawie wykonanych pomiarów,
–
zaprezentować zrealizowane zadanie.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
−
organizowania i planowania pracy,
−
pracy w zespole,
−
oceny pracy zespołu.
Metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenie praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów
−
3–4 osobowe zespoły.
Czas: 150 minut.
Środki dydaktyczne:
–
stanowisko do badania odbiorników radiowych,
–
odbiornik radiowy w postaci makiety z wydzielonymi punktami pomiarowymi,
–
generator sygnałowy FM,
–
multimetry cyfrowe,
–
antena sztuczna,
–
instrukcja serwisowa odbiornika radiowego,
–
instrukcja do ćwiczeń,
–
instrukcje obsługi urządzeń pomiarowych,
–
literatura wskazana przez nauczyciela.
Uczestnicy:
−
uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie monter elektronik.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Prezentacja zakresu i techniki wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
4. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
5. Realizacja tematu:
−
uczniowie w grupach zapoznają się z instrukcjami obsługi poszczególnych
przyrządów pomiarowych oraz z instrukcja serwisową odbiornika radiowego,
−
uczniowie w grupach projektują ogólny schemat blokowy do przeprowadzenia
pomiarów,
−
nauczyciel wyznacza dla poszczególnych grup, parametr głowicy FM do zbadania
(selektywność, czułość, charakterystyka działania ARW, charakterystyka ARCz),
−
uczniowie, na podstawie instrukcji do ćwiczenia, wykonują projekt przeprowadzenia
pomiaru danego parametru, poprzez dobór przyrządów pomiarowych, analizę
sygnałów wejściowych, tabel pomiarowych,
−
nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i weryfikuje na bieżąco projekty,
−
po zatwierdzeniu projektu uczniowie wykonują pomiary.
6. Na bazie pomiarów i wykonanych wykresów uczniowie określają parametry techniczne
głowicy FM.
7. Uczniowie dokonują analizy parametrów porównując wyniki z wielkościami
fabrycznymi.
8. Grupy uczniów wyznaczają osobę, która dokona prezentacji ćwiczenia.
9. Przedstawiciele grup prezentują wyniki i tworzą zestawienie zbiorcze wszystkich
parametrów technicznych głowicy FM.
10. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.
Zakończenie zajęć.
Praca domowa:
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: sposoby strojenia odbiorników radiowych
stacjonarnych i samochodowych. Na podstawie uzyskanych informacji przeanalizuj na bazie
schematu ideowego odbiornika radiowego rolę elementów elektronicznych biorących udział
w strojeniu odbiornika. Wyciągnij wnioski i zaznacz na schemacie ideowym elementy
i podzespołu biorące udział w procesie strojenia odbiornika. Przynieś opracowany schemat na
zajęcia i porównaj go z innymi.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
Anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Zjawiska towarzyszące propagacji fal radiowych
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Podaj zakres częstotliwości sygnału SOS (ang. Save Our Souls lub Save our Ship) oraz
zakres częstotliwości fal wykorzystywanych w kuchenkach mikrofalowych.
Wskazówki do realizacji
:
Uczniowie pracując indywidualnie, korzystając z dostępnej literatury. Trzech uczniów,
którzy najszybciej wykonają zadanie, oddaje zeszyty do sprawdzenia nauczycielowi.
Otrzymują oceny za poprawne rozwiązane zadanie. Czas wykonania zadania określa
nauczyciel np. 5 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać częstotliwości: sygnału SOS oraz fal wykorzystywanych w kuchenkach
mikrofalowych w literaturze wskazanej przez nauczyciela,
2) zakwalifikować do jakiego zakresu fal radiowych należą te fale,
3) wyznaczyć długość tych fal,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
materiały i przybory do pisania.
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Oblicz natężenie pola elektrycznego E w odległości r = 40 km, 80 km i 120 km od anteny
w kierunku maksymalnego promieniowania. Całkowita moc promieniowana przez antenę
wynosi P = 150 W, a współczynnik kierunkowości anteny wynosi D = 5. Narysuj
charakterystykę E = f(r). Powtórz obliczenia dla anteny, która nie jest kierunkowa.
Wskazówki do realizacji
:
Uczniowie, pracując indywidualnie, obliczają natężenie pola oraz rysują charakterystyki.
Pięciu uczniów, którzy najszybciej wykonają zadanie, oddaje zeszyty do sprawdzenia
nauczycielowi, otrzymuje oceny za poprawne rozwiązane zadanie. Czas wykonania zadania
określa nauczyciel np. 10 minut.
Uwaga: Jeśli proponowane przez ucznia rozwiązanie jest błędne nie otrzymuje on oceny
negatywnej. Po upływie wyznaczonego czasu na wykonanie ćwiczenia pozostali uczniowie
przedstawiają rozwiązanie zadania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać
określone
treści
z
poradnika
dotyczące
zmian
natężenia
fali
elektromagnetycznej,
2) przeanalizować treść zdania,
3) wykonać obliczenia natężenia pola elektrycznego w podanych odległościach od anteny,
4) narysować wykres zmian natężenia pola elektrycznego w funkcji odległości od anteny,
5) wykonać obliczenia dla anteny, która nie jest kierunkowa (D = 1),
6) narysować wykres E = f(r) dla anteny, której współczynnik kierunkowości D = 1,
7) porównać natężenia pola elektrycznego obu anten na podstawie obliczeń i wykresów,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
poradnik dla ucznia,
–
materiały i przybory do pisania,
–
kalkulator,
–
literatura wskazana przez nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Narysuj przebiegi dwóch fal: S
1
(t) = A
1
· sin 2πf
1
·t i S
2
(t) = A
2
· sin 2πf
2
·t oraz przebieg
wypadkowy fali uzyskanej w wyniku interferencji podanych fal. Dane: A
1
= 3, A
2
= 2,
f
1
= 50 Hz, f
2
= 48 Hz. Wyjaśnij z jakim zjawiskiem mamy do czynienia.
Wskazówki do realizacji
:
Uczniowie pracując indywidualnie rysują przebiegi i podają z jakim zjawiskiem mamy
do czynienia. Pięciu uczniów, którzy najszybciej wykonają zadanie, oddaje zeszyty do
sprawdzenia nauczycielowi. Otrzymują oceny za rozwiązane zadanie. Czas wykonania
zadania określa nauczyciel np. 15 minut.
Uwaga: Jeśli proponowane przez ucznia rozwiązanie jest błędne nie otrzymuje on oceny
negatywnej. Po upływie wyznaczonego czasu na wykonanie ćwiczenia pozostali uczniowie
przedstawiają rozwiązanie zadania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać
określone
treści
z
poradnika
dotyczące
interferencji
fal
elektromagnetycznych,
2) przeanalizować treść zdania,
3) narysować przebiegi podanych fal oraz fali wypadkowej,
4) wyjaśnić z jakim zjawiskiem mamy do czynienia,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Środki dydaktyczne:
–
poradnik dla ucznia,
–
materiały i przybory do pisania,
–
literatura wskazana przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
5.2. Instalacje antenowe
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Pomiar poziomu sygnałów TV naziemnej.
Wskazówki do realizacji
:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie
prezentują swoją pracę. Czas wykonania 60 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) ustalić na jakich kanałach nadawane są programy TV naziemnej w danym regionie,
2) przygotować anteny na pasmo VHF i UHF (ang. Very High Frequency i Ultra High
Frequency),
3) zamontować symetryzatory i kabel z wykonanym przyłączem zgodnym z wejściem
miernika sygnałów,
4) zapoznać się z instrukcją obsługi miernika poziomu sygnału,
5) przyłączyć antenę do miernika i przygotować miernik do pomiaru sygnału z kanału
do odbioru programu TVP1,
6) zmieniając położenie anteny ustalić miejsce, w którym należałoby zamontować antenę
(najsilniejszy sygnał),
7) zanotować poziom sygnału w tabeli,
8) ustalić polaryzację sygnału (poziomą lub pionową),
9) w miejscu wyznaczonym wcześniej dokonać pomiaru poziomu sygnałów pozostałych
programów,
10) wyniki zanotować w tabeli,
11) porównać otrzymane wyniki z wartościami minimalnymi podanymi w rozdziale 4.2
poradnika ucznia,
12) porównać moce sygnałów i dokonać doboru anten ze względu na ilość elementów,
13) zaprezentować wyniki z wykonanego ćwiczenia,
14) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
anteny pasmowe UKF, VHF i UHF,
–
symetryzatory,
–
kabel koncentryczny 75 Ω,
–
miernik poziomu sygnałów telewizji naziemnej,
–
instrukcja obsługi miernika poziomu,
–
przybory i materiały do pisania i rysowania,
–
literatura wskazana przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Ćwiczenie 2
Pomiar tłumienia rozgałęźnika i odgałęźnika antenowego.
Wskazówki do realizacji
:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie
prezentują swoją pracę. Czas wykonania 60 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pomiarowe,
2) podłączyć na wejście rozgałęźnika wyjście testowe miernika poziomu sygnału lub
generator szumów,
3) podłączyć na kolejne wyjścia miernik poziomu sygnałów,
4) podłączyć na wejście rozgałęźnika miernik,
5) określić różnicę poziomów sygnałów pomiędzy wejściem i wyjściami rozgałęźnika,
6) wyznaczyć tłumienie rozgałęźnika dla wszystkich wyjść,
7) porównać otrzymane wyniki z danymi katalogowymi rozgałęźnika,
8) dokonać pomiaru tłumienia wg pkt 2-7 dla wyjścia przelotowego i odgałęzień
odgałęźnika,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
10) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
dowolny rozgałęźnik i odgałęźnik,
–
generator szumów,
–
miernik poziomu mocy sygnałów telewizji naziemnej,
–
kabel koncentryczny 75 Ω,
–
karty katalogowe rozgałęźnika i odgałęźnika,
–
instrukcje obsługi sprzętu pomiarowego,
–
przybory i materiały do pisania, linijka,
–
literatura wskazana przez nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Wykonanie i pomiar instalacji zbiorczej z wykorzystaniem rozgałęźnika i gniazd
nieprzelotowych.
Wskazówki do realizacji
:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie
prezentują swoją pracę. Czas wykonania 90 minut.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować przyrządy i sprzęt pomiarowy,
2) zmontować układ zgodnie z rys. 17 stosując rozgałęźnik i gniazda nieprzelotowe,
3) na wejście rozgałęźnika podłączyć generator szumu,
4) zmierzyć poziom sygnału na wejściu rozgałęźnika,
5) zmierzyć poziom sygnału na wyjściach rozgałęźnika,
6) zmierzyć poziom sygnału na wyjściach TV gniazda antenowego,
7) wyniki zanotować w tabeli,
8) porównać otrzymane wyniki i sformułować wnioski,
9) określić wzmocnienie wzmacniacza przyłączonego do wejścia tej instalacji
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
generator szumu,
–
rozgałęźnik antenowy,
–
gniazda antenowe nieprzelotowe,
–
kabel koncentryczny 75 Ω,
–
miernik poziomu mocy sygnałów telewizji naziemnej,
–
instrukcja obsługi miernika i generatora,
–
przybory i materiały do pisania, linijka,
–
literatura wskazana przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
5.3. Wzmacniacze antenowe – funkcje i parametry
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Badanie parametrów wzmacniacza antenowego szerokopasmowego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie
prezentują swoją pracę. Czas wykonania 60 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pomiarowe, przyrządy i sprzęt pomiarowy,
2) zapoznać się z instrukcją montażu wzmacniacza szerokopasmowego,
3) podłączyć na wejścia wzmacniacza anteny za pomocą kabla koncentrycznego zgodnie
z opisem wejść,
4) zmierzyć poziom sygnału na wejściu i wyjściu wzmacniacza dowolnego programu
w każdym paśmie częstotliwości,
5) porównać otrzymane wyniki i sformułować wnioski dotyczące wzmocnienia przez
wzmacniacz sygnałów dla poszczególnych pasm częstotliwości,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
antena na pasmo UKF, VHF, UHF,
–
wzmacniacz antenowy szerokopasmowy,
–
odbiornik telewizyjny,
–
miernik poziomu mocy sygnałów telewizji naziemnej,
–
instrukcje obsługi wzmacniacza i sprzętu pomiarowego,
–
kabel koncentryczny 75 Ω,
–
literatura wskazana przez nauczyciela,
–
materiały i przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Badanie parametrów wzmacniacza kanałowego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie
prezentują swoją pracę. Czas wykonania 120 minut.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pomiarowe, przyrządy i sprzęt pomiarowy,
2) zapoznać się z instrukcją instalowania i programowania wzmacniacza kanałowego,
3) podłączyć na wejścia wzmacniacza anteny za pomocą kabla koncentrycznego zgodnie
z opisem wejść,
4) zmierzyć poziom sygnału na wejściu i wyjściu wzmacniacza dowolnego programu
w paśmie UKF i VHF, przy minimalnym i maksymalnym wzmocnieniu wzmacniacza
w tych pasmach,
5) porównać otrzymane wyniki i sformułować wnioski dotyczące możliwości wzmocnienia
przez wzmacniacz sygnałów dla w/w pasm częstotliwości,
6) zaprogramować - przypisać wybrany kanał z programem TV w paśmie UHF do danego
wejścia wzmacniacza,
7) podłączyć do tego wejścia antenę na zakres UHF,
8) zmierzyć poziom sygnału na wejściu i wyjściu wzmacniacza wszystkich programów
nadawanych w tym paśmie, przy minimalnym i maksymalnym wzmocnieniu
wzmacniacza dla wybranego kanału,
9) porównać otrzymane wyniki i sformułować wnioski dotyczące możliwości wzmocnienia
i tłumienia przez wzmacniacz sygnałów dla pasma UHF,
10) dokonać regulacji wzmacniacza tak aby sygnały z poszczególnymi programami miały
taki sam poziom na wyjściu wzmacniacza,
11) podłączyć wyjście wzmacniacza kablem koncentrycznym z odbiornikiem telewizyjnym,
12) zaprogramować odbiornik telewizyjny do odbioru wskazanych programów,
13) sprawdzić jakość uzyskanych obrazów,
14) sformułować wnioski,
15) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
16) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
antena na pasmo UKF, VHF, UHF,
–
wzmacniacz antenowy kanałowy,
–
odbiornik telewizyjny,
–
miernik poziomu mocy sygnałów telewizji naziemnej,
–
instrukcje obsługi wzmacniacza i sprzętu pomiarowego,
–
kabel koncentryczny 75 Ω,
–
literatura wskazana przez nauczyciela,
–
materiały i przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Na podstawie zadanego schematu ideowego zmontuj wzmacniacz antenowy na zakres fal
radiowych UKF i zmierz jego wzmocnienie.
Wskazówki do realizacji
:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie
prezentują swoją pracę. Czas wykonania 120 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko do montażu, przyrządy i sprzęt pomiarowy,
2) zapoznać się ze schematem ideowym wzmacniacza,
3) zapoznać się z elementami wzmacniacza,
4) zmontować wzmacniacz,
5) podłączyć na wejścia wzmacniacza antenę za pomocą kabla koncentrycznego zgodnie
z opisem wejść,
6) zmierzyć poziom sygnału na wejściu i wyjściu wzmacniacza dowolnego programu
radiowego UKF,
7) porównać otrzymane wyniki i sformułować wnioski dotyczące wzmocnienia przez
wzmacniacz sygnałów UKF,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
elementy do zmontowania wzmacniacza,
–
przyrządy do montowania,
–
schemat ideowy wzmacniacza,
–
antena na pasmo UKF,
–
odbiornik radiowy FM,
–
miernik poziomu mocy sygnałów radiowych,
–
instrukcje obsługi wzmacniacza i sprzętu pomiarowego,
–
kabel koncentryczny 75 Ω,
–
literatura wskazana przez nauczyciela,
–
materiały i przybory do pisania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
5.4. Bloki funkcjonalne odbiorników radiowych i telewizyjnych
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj pomiar czułości głowicy odbiornika radiowego AM.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych. Czas wykonania ćwiczenia 60 min.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją ćwiczenia,
2) zapoznać się z odbiornikiem radiowym i jego instrukcją serwisową,
3) zapoznać się z przyrządami pomiarowymi i ich instrukcjami,
4) przygotować stanowisko do pomiarów,
5) zmontować układ pomiarowy do badania czułości odbiornika,
6) ustawić na generatorze AM sygnał wyjściowy zmodulowany sygnałem1 kHz i głębokości
modulacji 20% ,
7) dostroić odbiornik do częstotliwości nośnej,
8) dobrać taki najmniejszy poziom sygnału wejściowego, przy którym uzyskuje się
znormalizowaną moc wyjściową i dopuszczalny poziom szumów,
9) przeprowadzić ten sam pomiar dla innej częstotliwości nośnej zmodulowanej AM,
10) dokonać pomiaru szumów, tzn. dla fali nośnej niemodulowanej,
11) dokonać analizy wyników i zapisać wnioski,
12) zaprezentować wyniki z wykonanego ćwiczenia,
13) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
odbiornik radiowy w postaci makiety z wydzielonymi punktami pomiarowymi,
−
instrukcja serwisowa odbiornika radiowego,
−
generator sygnałowy AM,
−
multimetr cyfrowy,
−
antena sztuczna,
−
instrukcja ćwiczenia,
−
instrukcje obsługi urządzeń elektronicznych,
−
literatura wskazana przez nauczyciela,
−
materiały i przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Badanie toru pośredniej częstotliwości w odbiorniku AM i odbiorniku FM.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych, na podstawie schematu ideowego
odbiornika określają punkty pomiarowe. Projektują schemat blokowy do wykonania pomiaru.
Czas wykonania ćwiczenia 150 min. Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel
powinien omówić jego zakres i sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zmontować układ do badania odbiornika AM,
2) ustawić odpowiedni sygnał wyjściowy z wobuloskopu (f = 465 kHz, dewiacja 5%),
3) podać sygnał na wejście wzmacniacza p.cz. AM,
4) odebrać sygnał wyjściowy z odbiornika radiowego po detektorze AM,
5) przerysować otrzymaną charakterystykę częstotliwościową wzmacniacza p.cz.,
6) na podstawie charakterystyki wyznaczyć selektywność wzmacniacza p.cz.,
7) zmontować układ do badania odbiornika FM,
8) ustawić odpowiedni sygnał wyjściowy z wobuloskopu (f = 10,7 MHz, dewiacja 10%),
9) powtórzyć ćwiczenie dla odbiornika FM od pktu 2) do 5),
10) przeanalizować otrzymane charakterystyki,
11) zaprezentować wyniki z wykonanego ćwiczenia,
12) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
odbiornik radiowy AM/FM w postaci makiety z wydzielonymi punktami pomiarowymi,
−
instrukcja serwisowa odbiornika radiowego,
−
wobuloskop,
−
instrukcja obsługi wobuloskopu,
−
sondy pomiarowe,
−
przybory do pisania i rysowania,
−
literatura wskazana przez nauczyciela,
−
materiały i przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Montaż odbiornika radiowego AM, zrealizowanego na układach scalonych.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują indywidualnie, na gotowych zestawach zakupionych przez uczniów.
Czas wykonania ćwiczenia 90 min. Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel
powinien omówić jego zakres i sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze schematem i instrukcją montażu radioodbiornika,
2) przygotować stanowisko do montażu,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
3) wykonać montaż elementów na płytce drukowanej, zgodnie ze schematem,
4) sprawdzić czy odbiornik działa,
5) dokonać regulacji elementów obwodu zgodnie z instrukcją,
6) zaprezentować wykonany odbiornik radiowy
.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
gotowy zestaw do montażu odbiornika,
−
instrukcja montażu i uruchomienia odbiornika,
−
lutownica i drut lutowniczy do montażu na płytce drukowanej,
−
słuchawki,
−
przyrządy monterskie,
−
baterie zasilające,
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Montaż odbiornika radiowego FM stereo, zrealizowanego na układach scalonych.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują indywidualnie, na gotowych zestawach zakupionych przez uczniów.
Czas wykonania ćwiczenia 90 min. Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel
powinien omówić jego zakres i sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze schematem i instrukcją montażu radioodbiornika,
2) przygotować stanowisko do montażu,
3) wykonać montaż elementów na płytce drukowanej, zgodnie ze schematem,
4) sprawdzić czy odbiornik działa,
5) dokonać regulacji elementów obwodu zgodnie z instrukcją,
6)
zaprezentować wykonany odbiornik radiowy
.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
gotowy zestaw do montażu odbiornika,
−
instrukcja montażu i uruchomienia odbiornika,
−
lutownica i drut lutowniczy do montażu na płytce drukowanej,
−
słuchawki,
−
przyrządy monterskie,
−
baterie zasilające,
−
literatura wskazana przez nauczyciela,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Ćwiczenie 5
Montaż odbiornika telewizyjnego z wykorzystaniem modułów.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują indywidualnie, na gotowych zestawach zakupionych przez uczniów.
Czas wykonania ćwiczenia 180 min. Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel
powinien omówić jego zakres i sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się ze schematem i instrukcją montażu odbiornika telewizyjnego,
2) przygotować stanowisko do montażu,
3) wykonać montaż modułów zgodnie ze schematem,
4) wykonać połączenia pomiędzy modułami,
5) sprawdzić czy odbiornik działa,
6) dokonać regulacji elementów obwodu zgodnie z instrukcją,
7) zaprezentować wykonany odbiornik telewizyjny
.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
gotowy zestaw modułów do montażu odbiornika telewizyjnego,
−
instrukcja montażu i uruchomienia odbiornika,
−
lutownica i drut lutowniczy do montażu na płytce drukowanej,
−
przyrządy monterskie,
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
Ćwiczenie 6
Badanie przebiegów czasowych toru wizji i fonii analogowego odbiornika telewizyjnego.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych, czas wykonania 60 minut. Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób
wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z schematem ideowym odbiornika,
2) narysować uproszczony schemat blokowy odbiornika telewizyjnego,
3) przygotować stanowisko pomiarowe (odseparować od sieci zasilającej transformatorem
separującym lub zastosować zabezpieczenia różnicowo-prądowe),
4) wyznaczyć punkty pomiarowe w torze sygnałowym wizji i fonii do obserwacji
przebiegów czasowych,
5) przygotować oscyloskop i sondy pomiarowe do badania,
6) włączyć odbiornik do sieci (uzgodnić z nauczycielem),
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
7) na wejście odbiornika podać sygnał z generatora sygnału telewizyjnego, zmodulowany
sygnałem wizji w postaci pionowych pasów kolorowych i sygnałem fonii o f =1kHz ,
8) dostroić odbiornik do częstotliwości w.cz. generatora,
9) w zaplanowanych punktach dokonać obserwacji przebiegów czasowych,
10) przerysować zaobserwowane przebiegi i porównać je z typowymi przebiegami podanymi
przez producenta,
11) na podstawie wykonanych pomiarów dokonać oceny pracy poszczególnych podzespołów
odbiornika,
12) zaprezentować wyniki z wykonanego ćwiczenia,
13) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
odbiornik telewizyjny w postaci makiety z wydzielonymi punktami pomiarowymi,
−
instrukcja serwisowa odbiornika telewizyjnego,
−
generator sygnału telewizyjnego,
−
oscyloskop,
−
sondy pomiarowe,
−
transformator separujący,
−
instrukcje przyrządów pomiarowych,
−
przybory do pisania i rysowania,
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
5.5
Rodzaje sprzętu RTV
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Instalowanie zestawu kina domowego.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych, czas wykonania 90 minut. Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcjami obsługi zestawu kina domowego,
2) dobrać odpowiednie przewody połączeniowe,
3) wykonać połączenia odtwarzacza DVD i amplitunera AV,
4) rozmieścić głośniki kina domowego,
5) dołączyć głośniki do amplitunera AV,
6) dołączyć odbiornik telewizyjny do odtwarzacza DVD,
7) narysować schemat wykonanych połączeń,
8) włączyć zestaw i odbiornik telewizyjny po uzyskaniu zgody nauczyciela,
9) uruchomić odtwarzacz DVD,
10) przeanalizować poprawność działania zestawu kina domowego,
11) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
zestaw głośników kina domowego,
−
wzmacniacz AV,
−
odtwarzacz DVD,
−
odbiornik telewizyjny,
−
instrukcje obsługi poszczególnych urządzeń,
−
przewody połączeniowe,
−
płyty DVD,
−
literatura wskazana przez nauczyciela,
−
materiały i przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Porównaj parametry odbiorników telewizyjnych z kineskopami CRT, plazmowych
i LCD.
Wskazówki do realizacji
:
Uczniowie pracując indywidualnie korzystają z dostępnej literatury i internetu. Trzech
uczniów, którzy najszybciej wykonają zadanie, oddaje zeszyty do sprawdzenia
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
nauczycielowi. otrzymują oceny za prawidłowe rozwiązane zadanie. Czas wykonania zadania
określa nauczyciel np. 60 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać określone treści z poradnika dotyczące porównywanych odbiorników oraz
parametrów telewizora,
2) korzystając z internetu wyszukać dane dla kilku odbiorników danego typu,
3) zapisać parametry analizowanych odbiorników w postaci tabelarycznej,
4) porównać parametry analizowanych telewizorów,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
poradnik dla ucznia,
–
komputer z dostępem do Internetu,
–
literatura wskazana przez nauczyciela,
–
materiały i przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Dobór telewizora ze względu na potrzeby, wielkość pomieszczenia, dodatkowe funkcje,
możliwość naprawy oraz możliwości finansowe.
Wskazówki do realizacji
:
Uczniowie pracując indywidualnie korzystają z dostępnej literatury. Trzech uczniów,
którzy najszybciej wykonają zadanie, oddaje zeszyty do sprawdzenia nauczycielowi.
Otrzymują oceny za poprawne rozwiązane zadanie. Czas wykonania zadania określa
nauczyciel np. 15 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować informacje zawarte w rozdziale 4.4 poradnika,
2) wypisać w postaci tabelarycznej parametry poszczególnych typów odbiorników
telewizyjnych,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
arkusz z tabelą parametrów, przybory do pisania,
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
5.6. Zdalne sterowanie urządzeniami RTV
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Badanie możliwości sterowania za pomocą nadajnika zdalnego sterowania.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują indywidualnie. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie prezentują swoją
pracę. Czas wykonania 30 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przeanalizować informacje zawarte w rozdziale 4.6 poradnika,
2) przerysować symbole z nadajnika i przypisać określone funkcje poszczególnym
klawiszom,
3) wykonać sterowanie zdalne odbiornika telewizyjnego sprawdzając poszczególne
klawisze,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
poradnik dla ucznia,
−
nadajnik zdalnego sterowania (pilot),
−
odbiornik telewizyjny,
−
instrukcja obsługi telewizora i nadajnika,
−
zeszyt, przybory do pisania,
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Rozpoznawanie nadajników zdalnego sterowania sprzętu RTV.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie
prezentują swoją pracę. Czas wykonania 30 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zestawem nadajników,
2) na podstawie menu rozpoznać do jakiego urządzenia jest to nadajnik,
3) zapoznać się z instrukcjami poszczególnych nadajników,
4) porównać poszczególne nadajniki,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
zestaw nadajników zdalnego sterowania sprzętem RTV,
–
instrukcje obsługi nadajników,
–
zeszyt, przybory do pisania,
–
literatura wskazana przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
5.7. Telewizja kablowa i satelitarna. Magnetowidy
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Porównanie parametrów konwerterów.
Wskazówki do realizacji
:
Uczniowie pracując indywidualnie zapoznają się z poszczególnymi rodzajami
konwertorów. Trzech uczniów, którzy najszybciej wykonają zadanie, oddaje zeszyty do
sprawdzenia nauczycielowi. Otrzymują oceny za poprawne rozwiązane zadanie. Czas
wykonania zadania określa nauczyciel np. 5 minut.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko do pracy,
2) zapoznać się z konwerterami,
3) odczytać ich parametry techniczne z tabliczek znamionowych,
4) wyszukać w Internecie oraz w katalogach konwertery innych producentów,
5) zapisać ich parametry techniczne,
6) porównać parametry konwerterów,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
różne typy konwerterów,
−
katalogi sprzętu satelitarnego różnych producentów,
−
komputera z dostępem do Internetu,
−
literatura wskazana przez nauczyciela,
−
materiały i przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Instalowanie i programowanie tunera analogowego.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych. Na przeprowadzenie ćwiczenia mają
60 minut. Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i sposób wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się dokładnie z instrukcją obsługi tunera analogowego,
2) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać wszystkie niezbędne połączenia: tuner-antena, tuner-telewizor,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
4) uruchomić odbiornik telewizyjny i tuner satelitarny,
5) wywołać menu programowe tunera,
6) przeprowadzić programowanie zgodnie z instrukcją obsługi, w zależności od typu
odbiornika,
7) zapisać każdy program do pamięci odbiornika,
8) przeprowadzić programowanie dla jednego satelity,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
10) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
antena satelitarna obrotowa lub z drugim konwerterem,
−
tuner satelitarny analogowy,
−
instrukcja obsługi tunera analogowego,
−
odbiornik telewizyjny,
−
wykaz programów analogowych wraz z ich parametrami,
−
literatura wskazana przez nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Określanie parametrów anteny odbiorczej oraz kąta elewacji i azymutu dla wybranego
miejsca.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych. Na przeprowadzenie ćwiczenia mają
60 minut. Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i sposób wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z dostępnymi metodami określania kąta azymutu i elewacji,
2) określić, korzystając z internetu, położenie geograficzne miejsca wykonywania
ćwiczenia,
3) obliczyć kąt azymutu i elewacji dla dwóch dowolnych satelitów,
4) określić wymiary anteny odbiorczej,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
komputer z dostępem do Internetu,
−
tabele z danymi dotyczącymi położenia satelitów,
−
przybory i materiały do pisania, kalkulator,
–
literatura wskazana przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
Ćwiczenie 4
Programowanie magnetowidu.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych. Na przeprowadzenie ćwiczenia mają
60 minut. Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego
zakres i sposób wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją obsługi magnetowidu,
2) połączyć magnetowid z anteną telewizyjną i odbiornikiem telewizyjnym,
3) przeanalizować różne możliwości połączenia magnetowidu z OTV,
4) włączyć po uzyskaniu akceptacji nauczyciela urządzenia do sieci zasilającej,
5) zaprogramować tuner telewizyjny w magnetowidzie,
6) zaprogramować czas początku i końca nagrania dowolnego programu TV,
7) sprawdzić wykonane nagranie,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
magnetowid kasetowy VHS (ang. Video Home System),
−
odbiornik telewizyjny,
−
kasety VHS,
−
przewody połączeniowe,
−
instrukcja obsługi magnetowidu,
−
literatura wskazana przez nauczyciela,
−
instrukcja obsługi OTV.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
5.8. Nagrywarki i odtwarzacze DVD
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Instalacja odtwarzacza DVD do odbiornika telewizyjnego.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w grupach dwuosobowych, czas wykonania 60 minut. Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją obsługi odtwarzacza DVD i odbiornika telewizyjnego,
2) przeanalizować różne możliwości połączeń w/w urządzeń,
3) dobrać odpowiednie przewody połączeniowe,
4) połączyć odtwarzacz z odbiornikiem telewizyjnym,
5) włączyć urządzenia do sieci zasilającej (po uzyskaniu zgody nauczyciela),
6) dokonać obserwacji obrazu i odsłuchu dźwięku,
7) porównać jakość obrazu i dźwięku dla innych sposobów połączeń,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
odtwarzacz DVD,
−
odbiornik telewizyjny,
−
instrukcje obsługi odtwarzacza i telewizora,
−
płyta DVD,
−
przewody połączeniowe.
Ćwiczenie 2
Programowanie funkcji odtwarzacza DVD.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w grupach dwuosobowych, czas wykonania 60 minut. Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją obsługi odtwarzacza DVD,
2) zanotować sposób uruchamiania poszczególnych funkcji,
3) połączyć odtwarzacz z odbiornikiem telewizyjnym,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
4) włączyć urządzenia do sieci zasilającej (po uzyskaniu zgody nauczyciela),
5) uruchomić kolejno poszczególne funkcje (np. OSD – ang. On Screen Display, TITLE,
ZOOM, SUB TITLE),
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
– ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
odtwarzacz DVD,
–
odbiornik telewizyjny,
–
instrukcje obsługi odtwarzacza i OTV,
–
płyta DVD,
–
przewody połączeniowe,
–
literatura wskazana przez nauczyciela,
–
materiały i przybory do pisania.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
5.9. Wzmacniacze elektroakustyczne – zasada działania, funkcje
i parametry
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Pomiar pasma przenoszenia mocy wzmacniacza elektroakustycznego.
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w grupach dwuosobowych, czas wykonania 60 minut. Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2) zmontować układ pomiarowy zgodnie z instrukcją do ćwiczenia,
3) doprowadzić wzmacniacz do znamionowych warunków pracy,
4) zwiększać amplitudę sygnału wejściowego do takiej wartości, aby na wyjściu otrzymać
określony współczynnik zawartości harmonicznych,
5) określić moc wyjściową,
6) wykonać pomiary w funkcji częstotliwości dla stałej wartości współczynnika
harmonicznych,
7) określić na podstawie otrzymanych wyników pasmo przenoszenia mocy,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
−
wzmacniacz akustyczny,
−
generator m.cz.
−
multimetry,
−
normalne obciążenie zastępcze (rezystancja równa modułowi impedancji obciążenia przy
częstotliwości 1000 Hz – wartość jej jest podana przez producenta),
−
miernik zawartości harmonicznych, instrukcje przyrządów pomiarowych,
−
instrukcja wzmacniacza,
−
instrukcja do ćwiczenia,
−
literatura wskazana przez nauczyciela,
−
materiały i przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Korzystając z Internetu przedstaw ofertę wzmacniaczy elektroakustycznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Wskazówki do realizacji:
Uczniowie pracują w grupach dwuosobowych, czas wykonania 45 minut. Przed
przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres i sposób
wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować stanowisko pracy,
2) wyszukać strony internetowe producentów sprzętu hi-fi,
3) zanotować parametry oferowanych wzmacniaczy,
4) porównać parametry wybranych wzmacniaczy,
5) wskazać wzmacniacze do sprzętu hi-fi najwyżej jakości,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
–
komputer z dostępem do Internetu,
–
zeszyt, przybory do pisania,
–
literatura wskazana przez nauczyciela.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montażu
urządzeń RTV”
Test składa się z 20 zadań, z których:
–
zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18 i 20 są z poziomu podstawowego,
–
zadania 3, 9, 10 i 19 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
–
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,
–
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań,
–
dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
–
bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. c, 4. c, 5. d, 6. c, 7. a, 8. c, 9. d, 10. b, 11. b,
12. d, 13. a, 14. a, 15. a, 16. d, 17. b, 18. b, 19. b, 20. d.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Określić rodzaje modulacji sygnałów nośnych
A
P
d
2
Wyjaśnić przeznaczenie heterodyny
odbiornika radiowego
B
P
c
3
Określić rolę dodatkowych informacji
zawartych w sygnale radiowym
C
PP
c
4
Określić zadania mieszacza sygnałów
B
P
c
5
Określić parametry toru p.cz
A
P
d
6
Określić sygnały sterujące głowicą
B
P
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
7
Określić parametry przetwarzania sygnału w
OTV
B
P
a
8
Podać znaczenie układu ARW
B
P
c
9
Scharakteryzować rolę bloków funkcjonalnych
OTV
C
PP
d
10
Określić pozycję dowolnego satelity
telekomunikacyjnego
C
PP
b
11 Wyjaśnić budowę konwertera
B
P
b
12
Określić zadanie subwoofera w zestawie kina
domowego
B
P
d
13
Określić parametry przewodu do antenowej
instalacji zbiorczej
B
P
a
14
Wskazać podstawowe rodzaje zbiorczych
instalacji antenowych
A
P
a
15 Określić funkcję zwrotnicy antenowej
A
P
a
16
Dobrać gniazda wykorzystywane do instalacji
antenowej Internetu
B
P
d
17
Określić przeznaczenie rozgałęźników
i odgałęźników
B
P
b
18 Wskazać liczbę elementów anteny
B
P
b
19 Dobrać anteny do określonych zastosowań
C
PP
b
20
Określić pasmo wzmacnianych sygnałów
przez wzmacniacz kanałowy
A
P
d
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na typy zadań testowych, jakie
będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
1. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności: zadania 3, 9, 10 i 19 są z poziomu
ponadpodstawowego, a pozostałe – z poziomu podstawowego. Wszystkie zadania są
zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
4. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi – zaznacz prawidłową
odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).
5. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
6. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą
przysporzyć Ci zadania: 3, 9, 10 i 19, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż
pozostałe. Przeznacz na ich rozwiązanie więcej czasu.
7. Na rozwiązanie testu masz 35 min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Modulację FM stosuje się dla fal o zakresach
a) krótkich.
b) średnich.
c) długich.
d) ultrakrótkich.
2. Do stabilizacji częstotliwości generatora lokalnego służy układ
a) ARW.
b) FM.
c) ARCz.
d) PLL.
3. Częstotliwość pilota w sygnale stereofonicznym wynosi
a) 38 kHz.
b) 56 kHz.
c) 19 kHz.
d) 23 kHz.
4. Układ mieszacza wchodzi w skład
a) toru p.cz.
b) toru w.cz.
c) toru m.cz.
e) toru stereofonii.
5. Szerokość pasma toru p.cz. dla sygnału FM wynosi
a) 20 kHz.
b) 58 kHz.
c) 156 kHz.
d) 206 kHz.
6. Układ ARW steruje pracą
a) wzmacniacza m.cz.
b) układu heterodyny
c) głowicą w.cz.
d) demodulatorem.
7. Linia opóźniająca w torze luminancji powoduje opóźnienie sygnału o
a) 64 µs.
b) 0,8 µs.
c) 6,4 µs.
d) 8 µs.
8. Układ ARW w odbiorniku telewizyjnym służy do
a) automatycznej regulacji wzmocnienia w torze fonii.
b) automatycznej regulacji wzmocnienia w torze chrominancji.
c) automatycznej regulacji wzmocnienia sygnału wizji.
d) automatycznej regulacji wzmocnienia sygnałów synchronizacji.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
9. Metoda quasi-równoległa służy do odbioru
a) sygnału telewizji kolorowej.
b) sygnału telegazety.
c) sygnału synchronizacji.
d) sygnału fonii.
10. Wyznaczenie kąta azymutu i elewacji służy do
a) określenia pozycji satelity.
b) określenia ustawienia anteny odbiorczej.
c) określenia współrzędnych geograficznych punktu.
d) obliczenia wielkości odbieranego sygnału.
11. Polaryzator w konwerterze służy do
a) zmiany pasma odbieranej częstotliwości.
b) odbieraniu sygnałów o różnych polaryzacjach.
c) przełączaniu częstotliwości generatora lokalnego.
d) ustawienia kąta skręcenia konwertera.
12. Subwoofer to głośnik
a) centralny.
b) efektowy.
c) niskotonowy (basowy).
d) satelitarny.
13. Zbiorcza instalacja antenowa powinna być wykonana z przewodu
a) koncentrycznego o impedancji 75 Ω.
b) koncentrycznego o impedancji 300 Ω.
c) symetrycznego o impedancji 75 Ω.
d) symetrycznego o impedancji 300 Ω.
14. Podstawowe rodzaje zbiorczych instalacji antenowych to
a) szeregowa, gwiaździsta, mieszana.
b) szeregowa i równoległa.
c) równoległa i mieszana.
d) mieszana, równoległa, odgałęźna.
15. Zwrotnica antenowa służy do
a) sumowania sygnałów z anten.
b) rozdziału sygnałów z anten.
c) wzmacniania sygnałów z anten.
d) sumowania i wzmacniania sygnałów z anten.
16. Dla potrzeb instalacji antenowej Internetu wykorzystywane są gniazda
a) przelotowe.
b) końcowe.
c) nieprzelotowe.
d) z kanałem zwrotnym.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
17. Rozgałęźniki i odgałęźniki przeznaczone są do
a) sumowania i rozdziału sygnałów.
b) rozdziału sygnałów.
c) sumowania sygnałów.
d) wzmacniania i rozdziału sygnałów.
18. Oznaczenie anteny AVT 4/6-12 informuje, iż antena składa się z
a) 6 elementów.
b) 12 elementów.
c) 4 elementów.
d) od 6 do 12 elementów.
19. Aby uzyskać szeroki kąt widzenia anteny stosuje się anteny
a) o dużej ilości elementów.
b) o małej ilości elementów.
c) szerokopasmową.
d) kanałową.
20. Wzmacniacz kanałowy służy do wzmacniania sygnałów
a) z całego pasma częstotliwości.
b) z jednego pasma częstotliwości.
c) w paśmie 80 MHz.
d) w paśmie 8 MHz.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………..
Wykonywanie montażu urządzeń RTV
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie montażu
urządzeń RTV”
Test składa się z 20 zadań, z których:
−
zadania 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18 i 19 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 5, 7, 12 i 20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
–
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,
–
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań,
–
dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
–
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. b, 4. a, 5. a, 6. c, 7. c, 8. a, 9. c, 10. b, 11. b,
12. b, 13. c, 14. a, 15. a, 16. a, 17. a, 18. d, 19. a, 20. c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Wyjaśnić zadania heterodyny odbiornika
radiowego
B
P
b
2
Wyjaśnić podstawowe parametry toru
pośredniej częstotliwości
A
P
c
3
Określić podstawowe wielkości toru m.cz
A
P
b
4
Określić zadania ARW
B
P
a
5
Wymienić rolę elementów w odbiorniku
telewizyjnym
C
PP
a
6
Scharakteryzować rolę bloków funkcjonalnych
w°odbiorniku telewizyjnym
B
P
c
7
Określić zasady przesyłania sygnałów
satelitarnych
C
PP
c
8
Wyjaśnić przeznaczenie konwertera
B
P
a
9
Zastosować dodatkowe urządzenia
w instalacjach satelitarnych
B
P
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
10
Scharakteryzować parametry odbiornika
telewizyjnego.
A
P
b
11
Wskazać gdzie wykorzystywane są gniazda
umożliwiające transmisję zwrotną.
A
P
b
12
Dobrać antenę na podstawie jej oznaczeń.
C
PP
b
13
Określić co oznacza wyrażenie S/N.
B
P
c
14
Określić elementy składowe anteny.
A
P
a
15
Określić sposób montażu przedwzmacniacza
antenowego.
A
P
a
16
Dobrać rodzaj sieci.
B
P
a
17
Rozpoznać elementy sieci telewizji kablowej.
A
P
a
18
Rozpoznać elementy sieci.
B
P
d
19
Określić parametry odbiornika radiowego.
B
P
a
20
Określić zasadę kompatybilności w systemie
stereofonicznego przesyłu sygnałów
dźwiękowych.
C
PP
c
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Zadania: 5, 7, 12 i 20 są z poziomu
ponadpodstawowego, a pozostałe – z poziomu podstawowego. Wszystkie zadania są
zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi – zaznacz prawidłową
odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą
przysporzyć Ci zadania: 5, 7, 12 i 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż
pozostałe. Przeznacz na ich rozwiązanie więcej czasu.
8. Na rozwiązanie testu masz 40 min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Do zmiany częstotliwości heterodyny stosuje się
a) wariometr.
b) waricap.
c) termistor.
d) warystor.
2. Częstotliwość pośrednia dla zakresu AM w Polsce wynosi
a) 480 kHz.
b) 10,7 MHz.
c) 465 kHz.
d) 465 MHz.
3. Wzmocnienie napięciowe wzmacniacza mocy wyraża się w
a) V.
b) dB.
c) W.
d) VA.
4. Do utrzymywania stałego poziomu amplitudy odbieranego sygnału służy
a) układ ARW.
b) układ ARCz.
c) układ pętli PLL.
e) układ szyny danych IIC.
5. Filtry z falą powierzchniową służą do
a) kształtowania charakterystyki p.cz.
b) wydzielania wizji z sygnału telewizyjnego.
c) wydzielania fonii z sygnału telewizyjnego.
d) wydzielania impulsów synchronizacji z sygnału telewizyjnego.
6. Układ ARCz w odbiorniku telewizyjnym służy do
a) stabilizacji impulsów synchronizacji.
b) stabilizacji amplitudy sygnału wizji.
c) stabilizacji częstotliwości heterodyny.
d) stabilizacji amplitudy sygnału fonii.
7. Odległość od równika do orbity geostacjonarnej wynosi
a) 35 000 km.
b) 36 100 km.
c) 35 810 km.
d) 38 810 km
8. Urządzenie do przetworzenia sygnału satelitarnego to
a) konwerter.
b) promiennik.
c) polaryzator.
d) antena odbiorcza.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
9. Siłownik służy do
a) zmiany polaryzacji.
b) zmiany kąta skręcenia konwertera.
c) zmiany kąta azymutu i elewacji anteny odbiorczej.
d) zmiany pasma odbieranego sygnału.
10. Dla standardowego obrazu telewizyjnego stosunek szerokości do wysokości wynosi
a) 3:2.
b) 4:3.
c) 14:9.
d) 16:9.
11. Gniazda umożliwiające transmisję zwrotną wykorzystywane są dla potrzeb
a) telewizji.
b) internetu.
c) radia.
d) telewizji satelitarnej.
12. Oznaczenie anteny DL 8/6-12 informuje, iż antena przystosowana jest do odbioru
kanałów
a) 6 i 12.
b) od 6 do 12.
c) 8.
d) 6,8 i 12.
13. Wyrażenie S/N określa
a) stosunek mocy minimalnej do maksymalnej sygnału.
b) stosunek napięcia minimalnego do maksymalnego sygnału.
c) stosunek mocy sygnału do mocy szumu.
d) stosunek napięcia sygnału do napięcia szumu.
14. Antena typu Yagi-Uda składa się
a) direktorów, dipola i reflektorów.
b) reflektorów, dipoli i direktorów.
c) direktorów, zwierciadeł i dipola.
d) reflektorów, zwierciadeł i dipola.
15. Przedwzmacniacze antenowe montuje się bezpośrednio
a) przy antenie.
b) przed wzmacniaczem głównym.
c) za wzmacniaczem głównym.
d) przy gnieździe antenowym.
16. Sieć budynkową buduje w oparciu o sieć
a) gwiaździstą.
b) przelotową.
c) odgałęźną.
d) szeregową.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
49
17. Centralny punkt sieci TVK nazywany jest
a) stacją czołową.
b) stacją początkową.
c) stacją nadawczą.
d) stacją wejściową.
18. Sieci od stacji czołowej ułożone są w następującej kolejności
a) dystrybucyjna, magistralna, abonencka.
b) abonencka magistralna, dystrybucyjna.
c) magistralna, abonencka, dystrybucyjna.
d) magistralna, dystrybucyjna, abonencka.
19. Zdolność odbiornika do wydzielania sygnału o żądanej częstotliwości spośród innych
sygnałów, jakie są indukowane w antenie to inaczej
a) selektywność.
b) stabilność.
c) czułość.
d) wierność odtwarzania przesyłanego sygnału.
20. Dla spełnienia zasady kompatybilności przez system stereofonii utworzony został sygnał
a) pilota.
b) różnicowy S.
c) sumy M.
d) kompleksowy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
50
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ……………………………………………………..
Wykonywanie montażu urządzeń RTV
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
51
7. LITERATURA
1. Chaciński H.: Odbiorniki radiowe. WSiP, Warszawa 1980
2. Hörnemann E., Hübscher H., Klaue J., Schierack K., Stolzenburg R.: Elektrotechnika.
Instalacje elektryczne i elektronika przemysłowa. WSiP, Warszawa 1998
3. Gremba J., Gremba S.: Naprawa odbiorników satelitarnych. Wyd. W. Haligowski,
Gdańsk 2002
4. Klimasara W.: Wybieram magnetowid i kamerę. WSiP, Warszawa 1995
5. Marusak A. J.: Urządzenia elektroniczne. Cz. I. Elementy urządzeń. WSiP SA, Warszawa
2000
6. Marusak A. J.: Urządzenia elektroniczne. Cz. II. Układy elektroniczne. WSiP SA,
Warszawa 2000
7. Marusak A. J.: Urządzenia elektroniczne. Cz. III. Budowa i działanie urządzeń. WSiP
SA, Warszawa 2000
8. Orzechowski J.: Podstawy techniki telewizyjnej. WSiP S.A., Warszawa 1999
9. Pieniak J.: Anteny telewizyjne i radiowe WKŁ, Warszawa 2001
10. Pokorski M.: Podręcznik internetowy. Technika Satelitarna. www.pokosat.de
11. Praca zbiorowa: Vademecum techniki. Audiovideo. Zeszyty: Telewizja wysokiej jakości,
Urządzenia hi-fi. WNT, Warszawa 1991
12. Praca zbiorowa: Praktyczna elektrotechnika ogólna. REA, Warszawa 2003
13. Czasopismo Dom 11/2003, 12/2003
14. Czasopisma: Elektronika Praktyczna, Radioelektronik, Nowy Elektronik
15. http://audioefm.w.interia.pl/kino.htm
16. http://www.aval.com.pl
17. http://www.diomar.pl
18. http://www.dipol.com.pl
19. http://www.serwis-tv.com
20. http://www.telmor.pl
Literatura metodyczna
1. Krogulec-Sobowiec M., Rudziński M.: Poradnik dla autorów pakietów edukacyjnych.
KOWEZiU, Warszawa 2003
2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997
3. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Instytut Technologii
Eksploatacji, Radom 1998