„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Janusz Wojtkiewicz-Lazman

Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej

725[01].O2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr inż. Jan Diaczuk
mgr inż. Zbigniew Miszczak



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Danuta Pawełczyk



Konsultacja:
mgr inż. Gabriela Poloczek









Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 725[01].O2.01
„Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu monter elektronik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

12

5.1. Podstawy rysunku technicznego

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2. Materiały konstrukcyjne, pomiary warsztatowe

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Obróbka ręczna i ręczno–maszynowa

17

5.3.1. Ćwiczenia

17

5.4. Połączenia mechaniczne

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

22

7. Literatura

37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazuję Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter elektronik 725[01].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu ukształtowanie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

ewaluację osiągnięć ucznia,

−

wykaz literatury, z jakiej można korzystać podczas zajęć.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metody projektów,

−

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

725[01].O2

Proste prace montażowe

725[01].O2.01

Wykonanie prostych prac z zakresu

obróbki ręcznej

725[01].O2.02

Wykonywanie montażu mechanicznego

w urządzeniach elektronicznych

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się podstawowymi przyrządami kreślarskimi,

−

obsługiwać komputer,

−

rozróżniać symbole chemiczne pierwiastków i związków,

−

stosować jednostki układu SI,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

odczytać schematy montażowe i rysunki warsztatowe,

–

wykonać proste rysunki maszynowe,

–

dobrać przyrządy do pomiaru wielkości geometrycznych,

–

rozróżnić połączenia rozłączne i nierozłączne stosowane w konstrukcjach mechanicznych,

–

rozróżnić i sklasyfikować podstawowe materiały konstrukcyjne,

–

rozróżnić elementy maszyn i urządzeń stosowanych przy obróbce ręcznej,

–

rozróżnić metody łączenia elementów maszyn i urządzeń,

–

rozróżnić metody obróbki elementów,

–

obsłużyć wiertarkę ręczną i elektryczną,

–

wykonać pomiary warsztatowe,

–

dobrać sposoby ochrony metali przed korozją,

–

zaplanować proste działania w zakresie obróbki ręcznej,

–

przygotować bezpieczne stanowisko pracy,

–

wykonać bruzdy, otwory w różnego typu podłożach,

–

wykonać proste operacje obróbki ręcznej,

–

utrzymać porządek na stanowisku pracy,

–

zademonstrować poprawność wykonywania zadań,

–

ocenić jakość i estetykę wykonanej pracy,

–

skorzystać z katalogów i norm,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Monter elektronik 725[01]

Moduł:

Proste prace montażowe 725[01].O2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej

725[01].O2.01

Temat: Gwintowanie ręczne.

Cel ogólny: Wykonać ręcznie gwint wewnętrzny.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać rodzaje gwintów,

−

przygotować stanowisko pracy z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz ergonomii,

−

dobrać narzędzia do wiercenia i gwintowania,

−

dobrać narzędzia i przyrządy pomiarowe,

−

zaplanować kolejność czynności podczas gwintowania,

−

wiercić otwory przelotowe,

−

wykonać gwintowanie ręczne,

−

ocenić jakość wykonanej pracy,

−

pozyskać informacje z różnych źródeł.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

stanowisko robocze do obróbki ręcznej metali,

−

narzędzia do wiercenia i gwintowania,

−

narzędzia i przyrządy pomiarowe,

−

zestaw pytań prowadzących,

−

poradnik mechanika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Uczestnicy: uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie monter

elektronik.

Zadanie dla ucznia:

Za pomocą wzornika określ rodzaj gwintu na śrubie otrzymanej od nauczyciela,

a następnie wykonaj w płytce metalowej otwór przelotowy gwintowany pod tę śrubę. Podczas
wiercenia i gwintowania stosuj zasady bezpiecznej pracy.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Jak dzielimy gwinty wg zarysów?
2. Jak dzielimy gwinty wg systemów?
3. Jak oznaczamy gwinty?
4. W jaki sposób sprawdzamy gwinty?
5. Jak dobieramy średnicę otworu do wykonywanego gwintu?
6. Jakie stosujemy rodzaje wiertarek?
7. W jaki sposób dobieramy wiertła?
8. W jaki sposób dobieramy gwintowniki?
9. Jak przebiega proces wykonywania gwintu wewnętrznego?
10. Jakie są przyczyny wadliwego wykonywania gwintów?

Faza II. Planowanie
1. Jak określimy rodzaj gwintu na śrubie?
2. Jak zidentyfikujemy rodzaj materiału, w którym będziemy wykonywać otwór

gwintowany?

3. Jakiej wiertarki użyjemy do wykonania otworu?
4. Jak będzie zamocowane wiertło?
5. W jaki sposób zamocujemy materiał, w którym będzie wykonywany gwint?
6. Jak dobierzemy wiertło do wykonania otworu pod gwint?
7. Jakich gwintowników użyjemy?
8. Jak sprawdzimy poprawność wykonanej pracy?

Faza III. Ustalenie
Uczniowie:
1. określają metodę sprawdzenia gwintu na śrubie,
2. określają rodzaj materiału w którym wykonają gwint,
3. pracując w zespołach proponują rozwiązania szczegółowe procesu wiercenia i gwintowania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

4. konsultują wypracowane w grupie rozwiązanie z nauczycielem i wnoszą ewentualne

poprawki.

Faza IV. Wykonanie
Uczniowie:

1. samodzielnie identyfikują materiał w którym będzie wykonany gwint bądź uzyskują

informację na jego temat od nauczyciela,

2. dokonują sprawdzenia gwintu na otrzymanej śrubie,
3. dobierają niezbędne narzędzia i przyrządy,
4. wiercą w otrzymanym materiale otwór przelotowy,
5. wykonują ręcznie gwint wewnętrzny.

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonania otworu gwintowanego przez

wkręcenie śruby.

2. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych prac.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności były
ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Monter elektronik 725[01]

Moduł:

Proste prace montażowe 725[01].O2

Jednostka modułowa:

Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej

725[01].O2.01

Temat: Trasowanie na płaszczyźnie.

Cel ogólny: Wykonać trasowanie na płaszczyźnie.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zdefiniować pojęcie trasowania,

−

wymienić rodzaje przyrządów traserskich,

−

wymienić czynności przygotowawcze do trasowania,

−

zorganizować stanowisko pracy,

−

dobrać przyrządy traserskie,

−

przygotować detal do trasowania,

−

odczytać rysunek techniczny,

−

dobrać bazy traserskie,

−

nanieść linie i punkty za pomocą dobranych narzędzi,

−

sformułować wnioski z przeprowadzonego ćwiczenia,

−

scharakteryzować wymagania bezpieczeństwa pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu,

−

prezentacji uzyskanych wyników.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

pokaz z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów

−

dwuosobowe zespoły.

Czas: 120 minut.

Środki dydaktyczne:

−

stanowisko do trasowania,

−

komplet narzędzi traserskich,

−

narzędzia pomiarowe,

−

rysunki wykonawcze,

−

literatura wskazana przez nauczyciela.

Uczestnicy:

−

uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie monter elektronik.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Wykonywanie ćwiczenia.

Zadanie dla ucznia:
Na materiale otrzymanym od nauczyciela wykonaj trasowanie płaskie zgodnie

z otrzymanym rysunkiem. Podczas wykonywania ćwiczenia zwróć uwagę na dokładność
i staranność wykonywanych prac.

Instrukcja do wykonania ćwiczenia:

−

zapoznaj się dokładnie z treścią zadania,

−

przeanalizuj rysunek, który otrzymałeś od nauczyciela,

−

przygotuj stanowisko do trasowania,

−

dobierz narzędzia i przyrządy pomiarowe,

−

przygotuj przedmiot do trasowania,

−

nanieś odpowiednie linie i punkty na przedmiot,

−

dokonaj bieżącej kontroli wykonywanych zabiegów,

−

przeanalizuj jakość wykonanej pracy,

−

ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności,

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i omawia mocne i słabe strony,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Praca domowa:
Na podstawie przeprowadzonego ćwiczenia przygotuj sprawozdanie w formie pisemnej
zawierające:

−

opis wykonywanych czynności traserskich,

−

analizę popełnionych błędów,

−

wnioski.

Sposób uzyskiwania informacji zwrotnej po zakończonych zajęciach:

−

Anonimowe ankiety dotyczące oceny zajęć i trudności podczas realizowania zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawy rysunku technicznego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw w rzutowaniu prostokątnym przedmiot pokazany w rzucie ukośnokątnym.

Wskazówki do realizacji

Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na przygotowanie przez ucznia stanowiska pracy.

Należy sprawdzić, czy uczeń posiada przybory niezbędne do wykonania ćwiczenia. W trakcie
wykonywania zadania należy kontrolować powstawanie kolejnych rzutów przedmiotu (uczeń
powinien pamiętać o zasadzie minimalnej ilości rzutów). Czas wykonania ćwiczenia wynosi 20
minut.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy wraz z potrzebnymi przyborami,
2) dokonać wyboru odpowiedniego układu rzutni i odpowiedniego ustawienia przedmiotu

względem rzutni głównej,

3) wykonać rzuty przedmiotu z uwzględnieniem linii niewidocznych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

materiały i przybory rysunkowe,

–

zestaw przyrządów kreślarskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ćwiczenie 2

Na rysunku pokazana jest figura w rzucie ukośnym w przekroju wzdłużnym. Wykonaj

rzuty prostokątne tej figury (w odpowiedniej ilości). Za pomocą zaproponowanego przekroju
pokaż budowę wewnętrzną oraz zwymiaruj tą figurę.

Wskazówki do realizacji

Prowadzący zajęcia powinien zwrócić uwagę na układ rzutów wybrany przez ucznia.

Istotnym jest wybór rzutu głównego, gdyż będzie to miało duży wpływ na czytelność
dokonanego w drugiej części ćwiczenia przekroju. Należy też zwrócić uwagę na sposób
wymiarowania średnic otworów pokazanych na rysunku. Czas wykonania ćwiczenia wynosi 25
minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zanalizować przekrój zaproponowany na podanym rysunku,
2) dokonać prawidłowego ustawienia przedmiotu względem rzutni pionowej,
3) wykonać rzut główny zarysu przedmiotu oraz zaznaczyć ślady płaszczyzny przekroju,
4) za pomocą odpowiedniego przekroju ukazać wszystkie istotne elementy budowy

wewnętrznej przedmiotu,

5) nanieść wszystkie wymiary niezbędne do wykonania przedmiotu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

zestaw przyrządów kreślarskich,

–

literatura wskazana przez nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Materiały konstrukcyjne, pomiary warsztatowe

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz materiał na obudowę, do wybranego przez Ciebie układu do samodzielnego

montażu.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracując w dwuosobowych zespołach lub indywidualnie. W dobrze materiału

kierują się wskazówkami podanymi w Sposobie wykonania ćwiczenia. W przypadku braku
dostępu do Internetu uczniowie powinni korzystać z katalogów materiałowych, poradników.
Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie prezentują swoją pracę. Czas wykonania 60 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić gabaryty urządzenia uwzględniając wielkość i rozmieszczenie poszczególnych

elementów układu,

2) ocenić dopuszczalną wagę urządzenia biorąc pod uwagę czy urządzenie będzie przenośne

czy stacjonarne,

3) określić warunki w jakich będzie eksploatowane urządzenie (temperatura, wilgotność,

wpływ czynników chemicznych itp.),

4) określić rodzaj niezbędnych powłok dekoracyjnych i ochronnych oraz sposób ich

nanoszenia,

5) wybrać rodzaj materiału odpowiadający powyższym warunkom,
6) określić ilość i postać materiał (np. płyta, blacha),
7) znaleźć w Internecie sprzedawców wybranego materiału,
8) wyselekcjonować ofertę najlepszą pod względem ceny i jakości,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
10) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

treść ćwiczenia,

–

komputer PC z dostępem do Internetu,

–

oprogramowanie umożliwiające przeglądanie plików w wersji pdf,

–

materiały i przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Wykonaj nakładaną powłokę ochronno-dekoracyjną z użyciem wybranych przez Ciebie

farb na powierzchni metalowej wskazanej przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Wybór powierzchni do nakładania

powłoki powinien wynikać z potrzeb warsztatu lub pracowni, a więc mieć uzasadnienie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

praktyczne. Podczas ćwiczenia uczniowie nie tylko uczą się nakładać powłoki, ale również
planować przebieg prac, dobierać narzędzia, czytać ze zrozumieniem instrukcje. Ze względu na
toksyczność niektórych farb, lakierów i rozpuszczalników należy uczniom uświadomić te
zagrożenia i zapewnić właściwe warunki pracy. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie
prezentują swoją pracę i dokonują samooceny staranności i precyzji jej wykonania. Czas
wykonania 120 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze stanowiskiem pracy i jego wyposażeniem oraz instrukcjami obsługi

maszyn i urządzeń stosowanych podczas wykonywania ćwiczenia (pistolet do malowania,
kompresor itp.),

2) zapoznać się z zaleceniami producentów farb ochronnych i dekoracyjnych dotyczącymi

BHP, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska (informacje te znajdziesz na
opakowaniach farb i lakierów),

3) zaplanować etapy pracy i zapisać je w postaci tabeli:

Lp.

Nazwa i opis czynności

Narzędzia i materiały

Przewidywany czas

wykonania

4) przedstawić do zatwierdzenia powyższy plan nauczycielowi,
5) wykonać kolejno zaplanowane czynności,
6) porównać rzeczywisty czas wykonania kolejnych czynności z planowanym,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

instrukcje obsługi maszyn i urządzeń zastosowanych podczas ćwiczenia,

−

ulotki informacyjne producentów farb i lakierów dotyczące właściwości, zakresu
zastosowania i sposobu nanoszenia różnych wyrobów malarskich,

−

farby,

−

pędzle,

−

rozpuszczalniki,

−

narzędzia i środki do przygotowania powierzchni pod powłokę ochronno-dekoracyjną,

−

materiały i przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Wykonaj szkic przedmiotu płaskiego otrzymanego od nauczyciela, a następnie wykonaj

pomiary pozwalające na zwymiarowanie przedmiotu. Wyniki pomiarów nanieś na linie
wymiarowe szkicu zgodnie z zasadami rysunku technicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują indywidualnie lub w zespołach dwuosobowych. Po wykonaniu szkicu

konsultują się z nauczycielem w celu oceny prawidłowości jego wykonania. Podczas wyboru
narzędzi pomiarowych, a także w trakcie procesu mierzenia uczniowie powinni mieć
możliwość konsultacji z nauczycielem. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie prezentują efekty
swojej pracy. Czas wykonania 120 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) powtórzyć wiadomości z rozdziału „Podstawy rysunku technicznego” ze szczególnym

uwzględnieniem szkicowania oraz wymiarowania,

2) wykonać szkic przedmiotu,
3) określić rodzaje wymiarów koniecznych do zmierzenia,
4) dobrać przyrządy pomiarowe,
5) określić dokładność z jaką będą wykonywane pomiary,
6) przeprowadzić pomiary,
7) nanieś wyniki pomiarów na wcześniej przygotowany szkic,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

stanowisko pomiarowe,

–

zestaw przyrządów pomiarowych,

–

przedmioty przeznaczone do szkicowania i mierzenia,

–

materiały i przybory rysunkowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Obróbka ręczna i ręczno-maszynowa

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj szkic rozwinięcia obudowy urządzenia elektronicznego w kształcie

prostopadłościanu, którą możesz wykorzystać do umieszczenia w niej układu do
samodzielnego montażu. Na podstawie szkicu wykonaj na arkuszu blachy trasowanie
rozwinięcia obudowy.

Wskazówki do realizacji

Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. W pierwszej fazie ćwiczenia uczniowie

projektują konstrukcje obudowy. Na tym etapie konieczne są częste konsultacje
z nauczycielem, które powinny wyeliminować ewentualne błędy, których korekta na dalszych
etapach tworzenia obudowy może być trudna. Podczas wykonywania trasowania przez
uczniów należy zwrócić uwagę na BHP oraz na staranność wykonywania prac. Po
zakończeniu ćwiczenia uczniowie prezentują swoją pracę. Czas wykonania 120 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zaprojektować szczegółowe rozwiązanie konstrukcji obudowy z uwzględnieniem

właściwości użytego materiału, sposobu łączenia elementów obudowy, chłodzenia
wnętrza itp.,

2) sporządzić szkic rozwinięcia obudowy z zaznaczonymi wymiarami zewnętrznymi

obudowy, otworami na montaż wyłączników, lampek sygnalizacyjnych, potencjometrów,
kabli zasilających, wskaźników, bezpieczników itp.,

3) zaplanować kolejność czynności trasowania,
4) dobrać narzędzia traserskie,
5) przygotować powierzchnię materiału do trasowania,
6) nanieś na powierzchnię blachy odpowiednie linie, punkty, okręgi zgodnie z wykonanym

wcześniej szkicem przy zachowaniu zasad bezpiecznej pracy,

7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny jakości wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

stanowisko traserskie,

−

materiały i przybory rysunkowe do wykonania szkicu,

−

zestaw narzędzi traserskich.

Ćwiczenie 2

Wykonaj na elemencie z ćwiczenia 1 operację cięcia blachy zgodnie z wyznaczonymi

liniami traserskimi. W celu uniknięcia pomyłki przeanalizuj, które linie stanowią linie cięcia, a
które gięcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Wskazówki do realizacji

Bieżące ćwiczenie jest kontynuacją ćwiczenia nr 1 zatem uczniowie powinni pracować

w grupach dwuosobowych takich samych jak w ćwiczeniu poprzednim. Podczas cięcia blach
należy zwrócić szczególną uwagę na BHP i na precyzję wykonywania tej operacji.
Po zakończeniu ćwiczenia prezentują swoją pracę. Czas wykonania 60 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać narzędzia do cięcia (piłka, nożyce ręczne, elektryczne, dźwigniowe, piła taśmowa).

Wybór należy uzależnić od rodzaju użytego materiału i jego grubości,

2) zapoznać się z instrukcjami obsługi wybranych narzędzi i urządzeń,
3) wykonać precyzyjnie cięcia wzdłuż linii traserskich z zachowaniem zasad bezpiecznej

pracy,

4) spiłować zadziory powstałe podczas cięcia,
5) ocenić jakość wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

element z ćwiczenia 1,

–

narzędzia do cięcia,

–

instrukcje obsługi narzędzi i urządzeń używanych na stanowisku do cięcia.

Ćwiczenie 3

Wykonaj gięcia elementów blaszanej obudowy z ćwiczenia 2.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracując w dwuosobowych zespołach tak jak w ćwiczeniu nr 2. Należy

zwrócić uwagę na właściwy dobór narzędzi, staranność wykonywania gięcia oraz zasady
bezpiecznej pracy. Po zakończeniu ćwiczenia uczniowie prezentują swoją pracę. Czas
wykonania 60 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać narzędzia i urządzenia do gięcia biorąc pod uwagę rodzaj materiału oraz jego

grubość (młotki, imadła, nakładki na szczęki itp.),

2) umocować przedmiot zginany w szczękach imadła zaopatrzonego w odpowiednie

nakładki,

3) giąć materiał wzdłuż wytrasowanych linii,
4) ocenić jakość wykonanej pracy zwracając uwagę na precyzję dopasowania elementów

obudowy do siebie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Środki dydaktyczne:

–

stanowisko robocze ze stołem i imadłem,

–

zestaw nakładek na szczęki imadła,

–

zestaw młotków,

–

elementy obudowy z ćwiczenia 2.

Ćwiczenie 4

Za pomocą wzornika określ rodzaj gwintu na śrubie otrzymanej od nauczyciela,

a następnie wykonaj w płytce metalowej i z tworzywa sztucznego otwór przelotowy
gwintowany pod tą śrubę.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Realizują kolejne polecenia, a po

zakończeniu ćwiczenia prezentują swoją pracę. Czas wykonania 90 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić za pomocą wzornika rodzaj gwintu na śrubie,
2) dobrać na podstawie poradnika mechanika średnicę otworu pod gwint wewnętrzny

w zależności od rodzaju gwintu, średnicy oraz rodzaju materiału, w którym będzie
wykonany,

3) dobrać odpowiednie wiertło,
4) zapoznać się z instrukcją użytkowania wiertarki,
5) wykonać otwór przelotowy w otrzymanej płytce,
6) dobrać komplet gwintowników,
7) wykonać operację gwintowania kolejnymi gwintownikami,
8) ocenić jakość wykonanej pracy przez wkręcenie w nagwintowany otwór śruby,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

wzornik do gwintów,

–

wiertarka elektryczna na stojaku,

–

instrukcja użytkowania wiertarki,

–

komplet gwintowników,

–

poradnik mechanika,

–

płytka metalowa do wykonania w niej otworu gwintowanego,

–

stół ślusarski z imadłem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Połączenia mechaniczne

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj, zgodnie z przyjętą wcześniej koncepcją, połączenia stałe i rozłączne

w obudowie którą wykonałeś w ramach ćwiczeń nr 1, 2, 3 w poprzednim rozdziale.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Czas wykonania 60 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić sposób połączenia części obudowy w całość,
2) zaplanować w zależności od przyjętego rozwiązania rozmieszczenie nitów, śrub, punktów

zgrzewania, spoin,

3) przygotować niezbędne materiały i narzędzia,
4) wykonać zaplanowane połączenia zwracając uwagę na zasady bezpiecznej pracy,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

szkic zaprojektowanej obudowy,

–

zestaw materiałów i narzędzi do wykonywania połączeń.

Ćwiczenie 2

Wykonaj demontaż urządzenia elektronicznego z elementami mechanicznymi (np.

odtwarzacz video, magnetofon, radiootwarzacz, drukarka itp.), a następnie dokonaj analizy
konstrukcji mechanizmu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić cel, zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uczniowie pracują w dwuosobowych zespołach. Czas wykonania 180 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) upewnić się czy urządzenie jest wyłączone z sieci,
2) przygotować zestaw narzędzi do demontażu,
3) zdemontować urządzenie zwracając uwagę by nie spowodować uszkodzenia,
4) przeanalizować konstrukcję mechaniczna urządzenia,
5) zamieścić wyniki analizy w tabeli zgodnie z poniższym przykładem,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Lp.

Nazwa

części/mechanizmu

Funkcja

Czy część/mechanizm

można naprawiać?

Sposób naprawy

1.

Łożyska silnika
elektrycznego

Podtrzymują
wirnik

nie

Wymianie podlega cały
silnik elektryczny.

2.

Mechanizm napędu
wskaźnika skali

Pokazuje
częstotliwość
wybranej
stacji

tak

Wymianie podlegają:
cięgno, sprężyny
napinające, rolki
prowadzące.

6) zmontować urządzenie,
7) zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia,

–

urządzenie do demontażu,

–

zestaw narzędzi (wkrętaki, klucze płaskie, imbusowe),

–

materiały i przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie prostych prac z
zakresu obróbki ręcznej”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań,

–

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. b, 4. a, 5. b, 6. a, 7. d, 8. c, 9. a, 10. b, 11. d,
12. c, 13. a, 14. b, 15. b, 16. a, 17. c, 18. c, 19. c, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozróżnić rodzaje rysunków technicznych

B

P

b

2

Rozróżnić stopy metali nieżelaznych

A

P

c

3

Scharakteryzować właściwości tworzyw
sztucznych

B

P

b

4

Określić właściwości metali

A

P

a

5

Określić warunki wykonania pomiarów
warsztatowych

B

P

b

6

Określić zastosowanie przyrządów
pomiarowych

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

7

Opisać budowę przyrządów pomiarowych

B

P

d

8

Scharakteryzować proces trasowania

B

P

c

9

Objaśnić sposób eksploatacji narzędzi do
obróbki ręcznej

B

P

a

10

Określić zastosowanie narzędzi do obróbki
ręcznej

B

P

b

11

Scharakteryzować rodzaje wierteł

B

P

d

12

Dobrać narzędzia do obróbki ręcznej

C

P

c

13

Scharakteryzować odmiany wiercenia

A

P

a

14

Scharakteryzować narzędzia do ciecia

B

P

b

15

Scharakteryzować proces lutowania

B

P

b

16

Określić skład chemiczny stopów metali
kolorowych

C

PP

a

17

Scharakteryzować reakcje wytwarzania
tworzyw sztucznych

C

PP

c

18

Określić właściwości poszczególnych
tworzyw sztucznych

C

PP

c

19

Scharakteryzować metody pomiaru
wielkości geometrycznych

C

PP

c

20

Obliczyć prędkość obrotową przekładni
mechanicznej

C

PP

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na typy zadań testowych, jakie będą

w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań wielokrotnego wyboru o różnym stopniu trudności. Tylko jedna

odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.

Prawidłową odpowiedź zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 16–20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. Przeznacz na ich
rozwiązanie więcej czasu.

8. Na rozwiązanie testu masz 90 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rysunek pokazujący tylko jedną niepodzielną część z uwzględnieniem wszystkich

wymiarów koniecznych do jej wykonania, to rysunek
a) złożeniowy.
b) wykonawczy.
c) zestawieniowy.
d) montażowy.

2. Mosiądzem nazywamy stop

a) cynku i aluminium.
b) magnezu i cynku.
c) miedzi i cynku.
d) aluminium, miedzi i magnezu.

3. Tworzywami sztucznymi które można wielokrotnie przerabiać są

a) tworzywa chemoutwardzalne.
b) tworzywa termoplastyczne.
c) tworzywa termoutwardzalne.
d) wszystkie tworzywa sztuczne.

4. Metalem odpornym na korozję jest

a) platyna.
b) aluminium.
c) żelazo.
d) ołów.

5. Pomiary warsztatowe zaleca się wykonywać w

a) temperaturze około 25

°

C.

b) temperaturze około 20

°

C.

c) temperaturze około 15

°

C.

d) w dowolnej temperaturze.

6. Promieniomierze służą do

a) sprawdzania promieni zaokrągleń wypukłych i wklęsłych.
b) pomiaru promieniowania na stanowiskach pracy wykorzystujących izotopy.
c) mierzenia wielkości promieni okręgów podczas trasowania.
d) porównywania promieni kół zębatych.

7. Wysuwka służy w suwmiarce do

a) blokady zacisku.
b) pomiaru wymiarów zewnętrznych.
c) pomiaru wymiarów wewnętrznych.
d) pomiaru głębokości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

8. Malowanie przedmiotu przed trasowaniem ma na celu

a) zabezpieczenie przedmiotu przed korozją.
b) ograniczenie ślizgania się narzędzi traserskich po płycie.
c) zwiększenie widoczności trasowanych linii.
d) oznaczenie elementu ułatwiające jego identyfikację.

9. Brzeszczot piłki do metalu mocuje się w oprawie

a) tak, aby ząbki piłki miały kierunek nachylenia ku przedniemu uchwytowi.
b) tak, aby ząbki piłki miały kierunek nachylenia ku rękojeści piłki.
c) w dowolny sposób niezależnie od kierunku nachylenia ząbków.
d) tak, aby ząbki wykazywały jak najmniejszy opór podczas ruchu roboczego.

10. Podczas piłowania należy stosować pilniki w następującej kolejności:

a) równiak, zdzierak, gładzik, jedwabnik.
b) zdzierak, równiak, gładzik, jedwabnik.
c) gładzik, zdzierak, równiak, jedwabnik.
d) jedwabnik, równiak, zdzierak, gładzik.

11. Wiertła widiowe stosuje się do wiercenia w

a) tworzywach sztucznych.
b) stali.
c) drewnie.
d) betonie.

12. Wiertło kręte z kątem wierzchołkowym o wartości 85–90

°

służy do wiercenia w

a) stali.
b) miedzi.
c) tworzywach sztucznych.
d) gumie.

13. Powiercanie wykonuje się za pomocą

a) wiertła.
b) pogłębiacza.
c) rozwiertaka.
d) narzynki.

14. Nożyce ręczne stosuje się do cięcia blach o grubości do

a) 0,5 mm.
b) 1 mm.
c) 5 mm.
d) 10 mm.

15. Lutowanie miękkie przeprowadza się z użyciem lutu o temperaturze topnienia

a) do 350ºC.
b) do 450ºC.
c) do 600ºC.
d) do 750ºC.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

16. Prawdziwe zdanie to

a) elektron to stop magnezu, aluminium, cynku.
b) znale to stopy aluminium, krzemu, magnezu.
c) durale to stopy cynku, miedzi, magnezu.
d) mosiądze to stopy miedzi, aluminium, magnezu.

17. Polimeryzacja to proces podczas którego, małe jednorodne cząsteczki (monomery)

a) dzielą się na cząstki zwane polimerami, a dodatkowo wydzielają się substancje

uboczne np. chlorowodór.

b) tworzą nową substancję o zmienionym składzie chemicznym, a dodatkowo wydzielają

się substancje uboczne np. woda, amoniak.

c) łączą się ze sobą tworząc jedną wielką cząstkę, a powstające substancje mają taki sam

skład chemiczny, jaki miały przed procesem.

d) tworzą pary drobnych cząstek, a powstała substancja ma zmieniony skład chemiczny.

18. Policzterofluoroetylen (teflon)

a) jest niepalny ma duży współczynnik tarcia.
b) jest palny i ma duży współczynnik tarcia.
c) jest niepalny i ma mały współczynnik tarcia.
d) jest palny i ma mały współczynnik tarcia.

19. Metodą pośrednią należy wyznaczać wymiar

a) A.
b) B.
c) C.
d) D.

20. Jeżeli przełożenie przekładni kinematycznej wynosi i = 0,5; a wałek napędzany

(wyjściowy) obraca się z prędkością n

2

= 100 obr/min to prędkość wałka napędzającego

n

1

wynosi

a) 500 obr/min.
b) 200 obr/min.
c) 100 obr/min.
d) 50 obr/min.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie prostych prac z
zakresu obróbki ręcznej”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań,

–

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. d, 4. b, 5. b, 6. d 7. b, 8. a, 9. d, 10. d, 11. c,
12. b, 13. d, 14. b, 15. c, 16. a, 17. c, 18. a, 19. d, 20. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Dobrać metodę wymiarowania

A

P

b

2

Scharakteryzować stopy żelaza z węglem

A

P

b

3

Scharakteryzować stopy metali nieżelaznych

B

P

d

4

Scharakteryzować technologię wytwarzania
i nanoszenia powłok dekoracyjno-
-ochronnych

A

P

b

5

Określić właściwości tworzyw sztucznych

A

P

b

6

Opisać budowę i dokładność pomiarową
suwmiarek

B

P

d

7

Opisać budowę i dokładność pomiarową
przyrządów mikrometrycznych

B

P

b

8

Opisać narzędzia i przyrządy traserskie

B

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

9

Scharakteryzować proces trasowania
płaskiego i przestrzennego

B

P

d

10

Omówić budowę i zastosowanie narzędzi do
przecinania

C

P

d

11

Scharakteryzować technologię piłowania

B

P

c

12

Scharakteryzować technologię
wykonywania otworów

B

P

b

13

Dobrać parametry wiercenia

C

P

d

14

Rozpoznać na podstawie oznaczeń rodzaje
gwintów

C

P

b

15

Scharakteryzować połączenia nierozłączne

B

P

c

16

Obliczyć przełożenie przekładni

C

PP

a

17

Rozpoznać narzędzia do obróbki ręcznej

C

PP

c

18

Rozpoznać rodzaje sprzęgieł

C

PP

a

19

Scharakteryzować materiały pod względem
właściwości i zastosowania

C

PP

d

20

Rozróżnić rodzaje połaczeń

C

PP

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Wszystkie zadania są zadaniami

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi – zaznacz prawidłową

odpowiedź znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. Trudności mogą przysporzyć Ci
zadania: 16–20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. Przeznacz na ich
rozwiązanie więcej czasu.

8. Na rozwiązanie testu masz 60 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. W przypadku przedmiotu pokazanego na rysunku została złamana

Φ

Φ

Φ

a) zasada grupowania wymiarów.
b) zasada niezamykania łańcucha wymiarowego.
c) zasada niepowtarzania wymiarów.
d) zasada nieprzecinania głównych linii wymiarowych.

2. Stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2 % poddany obróbce plastycznej to

a) żeliwo.
b) stal.
c) staliwo.
d) surówka.

3. Stopami, które w połączeniu z tlenem tworzą substancję wybuchową są

a) stopy aluminium.
b) stopy miedzi.
c) stopy cyny.
d) stopy magnezu.

4. Proces pokrywania przedmiotów stalowych warstwą ochronną czarnych tlenków żelaza

nazywamy

a) pokrywaniem galwanicznym.
b) oksydowaniem.
c) fosforanowaniem.
d) platerowaniem.

5. Żywice epoksydowe są

a) termoutwardzalne.
b) chemoutwardzalne.
c) termoplastyczne.
d) elastomerami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

6. Noniusz suwmiarki o długości 9 mm z podziałem na 10 części pozwala mierzyć

z dokładnością

a) 0,09 mm.
b) 0,01 mm.
c) 0,02 mm.
d) 0,1 mm.

7. Zazwyczaj przyrządy mikrometryczne wyposażone są w śrubę o skoku

a) 0,01 mm.
b) 0,5 mm.
c) 1 mm.
d) 0,1 mm.

8. Skrzynki traserskie stosuje się

a) podczas trasowania przestrzennego.
b) do przechowywania narzędzi traserskich.
c) jako podstawki pod płyty traserskie.
d) podczas trasowania na płaszczyźnie.

9. W celu zwiększenia widoczności linii traserskich na obrobionych przedmiotach stalowych

stosuje się malowanie

a) farbą olejną.
b) lakierem bezbarwnym.
c) roztworem kredy z olejem w wodzie.
d) roztworem siarczanu miedzi.

10. Uzębienie brzeszczotu piłki do metalu jest rozwierane lub falowane w celu

a) lepszego odprowadzenia ciepła podczas przecinania.
b) zwiększenia precyzyjności cięcia.
c) zwiększenia prędkości przecinania.
d) eliminacji zakleszczania się brzeszczotu w materiale.

11. Przedmiot przeznaczony do piłowania umieszcza się w szczękach imadła tak by obrabiana

powierzchnia znajdowała się
a) 1

÷

2 mm ponad szczękami imadła.

b) 1

÷

5 mm ponad szczękami imadła.

c) 5

÷

10 mm ponad szczękami imadła.

d) 10

÷

20 mm ponad szczękami imadła.

12. Prawidłowe prowadzenie wiertła krętego w otworze

a) zapewnia ścin.
b) zapewniają łysinki.
c) zapewniają krawędzie tnące.
d) zapewnia płetwa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

13. Prędkość obrotowa wrzeciona wiertarki powinna być

a) stała, niezależna od materiału w którym odbywa się wiercenie.
b) duża w przypadku wiercenia w stali twardej.
c) mała przy wierceniu stopów miękkich.
d) mała przy wierceniu w stali twardej.

14. Symbol M20 oznacza

a) gwint drobnozwojowy o średnicy wewnętrznej 20 mm.
b) gwint metryczny o średnicy zewnętrznej 20 mm.
c) gwint metryczny o średnicy wewnętrznej 20 mm.
d) gwint calowy o średnicy zewnętrznej 20 mm.

15. W procesie zgrzewania połączenie następuje

a) przez stopienie łączonych elementów.
b) w wyniku wytworzenia spoiny z innego materiału niż elementy łączone.
c) poprzez silny docisk elementów łączonych podgrzanych do temperatury

plastyczności.

d) w wyniku reakcji chemicznych w podwyższonej temperaturze.

16. Jeżeli w przekładni mechanicznej średnica koła napędzanego jest dwa razy większa od

średnicy koła napędzającego to przełożenie przekładni wynosi
a) i = 0,5.
b) i = 1.
c) i = 2.
d) i = 4.

17. Przedstawione na rysunku narzędzie to

a) wiertło.
b) rozwiertak.
c) pogłębiacz.
d) gwintownik.

18. Z przedstawionych na rysunku sprzęgieł sprzęgło kłowe to

a) A.
b) B.
c) C.
d) D.

A

B

C

D

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

19. Prawdziwe zdanie to:

a) mosiądze należą do najlżejszych stopów.
b) aluminium ze względu na dużą wytrzymałość jest często stosowane w stanie czystym.
c) stopy cyny używa się jako materiał konstrukcyjny.
d) cynk stosuje się głównie na przeciwkorozyjne powłoki ochronne.

20. Połączenie przedstawione na rysunku należy do połączeń

a) zgrzewanych.
b) gwintowych.
c) nitowych.
d) lutowanych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie prostych prac z zakresu obróbki ręcznej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

7. LITERATURA

1. Bożenko L.: Maszynoznawstwo. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990
2. Buksiński T., Szpecht A.: Rysunek techniczny. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne,

Warszawa 1993

3. Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. Wydawnictwo

Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1993

4. Lewandowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. Wydawnictwo Szkolne

i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 1995

5. Okoniewski S.: Technologia dla elektroników. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne

Spółka Akcyjna, Warszawa 1996

6. Okoniewski S.: Technologia maszyn. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa

1993

7. Rutkowski A.: Części maszyn. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992
8. Waszkiewiczowie E. S.: Rysunek zawodowy dla zasadniczych szkół zawodowych,

Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1975

9. Zawora J.: Podstawy technologii maszyn. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne Spółka

Akcyjna, Warszawa 2001

10. http://images.google.pl/imghp


Literatura metodyczna
1. Krogulec-Sobowiec M., Rudziński M.: Poradnik dla autorów pakietów edukacyjnych.

KOWEZiU, Warszawa 2003

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia

Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997

3. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Instytut Technologii

Eksploatacji, Radom 1998