Star system, czyli filmowy Olimp – gwiazdy, mity, rynek

Star system – czyli metoda kreowania, promowania i odkrywania gwiazd w klasycznym Hollywood –

znamy to już z kina niemego, więc nie będę raz jeszcze wszystkiego omawiał. Generalnie u progu
epoki

klasycznej w samym systemie niewiele się zmienia. Wytwórnie wciąż mają znaczną kontrole

nad swoimi gwiazdami. Są one takimi ich wizytówkami. Każdy duża wytwórnia ma swoja gromadkę
gwiazd –

aktorke komediowa, uwodzicielkę, femme fatale, amanta, gangstera etc. Za to epoka

dźwiękowa dość znacznie zmienia panteon gwiazd.

I tak kończą się hollywoodzkie kariery Johna Gilberta (zbytnia teatralnośc, dośc wysoki głos, nie

pasujący do amanta), Poli Negri (polski akcent), Mary Pickford – także nie bardzo odnajduje się w

kinie dźwiękowym – nie chciała zerwać z wizerunkiem kobiety-dziecka. No i oczywiście Gloria
Swanson 

. Z kretesem przepadło także większość slapstickowych komików – Harold Lloyd, Buster

Keaton, Charcie Chaplin – to inna bajka –

dobrze ją znamy.

Za to

część dawnych gwiazd lat 20. jak na przykład Greta świetnie odnalazło się w nowej epoce

dźwięku (Garbo mówi), Greta, podobnie jak szereg innych aktorek – emigrantek uczynila ze swojego
nieco obcego akcentu atut- Gralo kobiety egzotyczne, uwodzicielki, st

ało się to częścią jej emploi.

Tak samo świetnie w kino dźwiękowe weszła Joan Crawford – stała się jedna z najcenniejszych

gwiazd MGM w latach 30. Później przeszła do Warner Bros. i rywalizowała z Bette Davis –
legendarny konflikt.

W epokę dźwiękowa cudownie weszła Marlena. W Niemczech Grala w filmach niemych, dość

słabych. Potem zagrała w pierwszym dźwiękowym filmie niemieckim – Błękitnym Aniele, a po nim

od razu wyemigowała do Hollywood, gdzie stała się obok Grety największą gwiazda melodramatów w
latach

30s. Ona także swoje emploi opierala na wizerunku „tej obcej”, „egzotycznej”.

Jeszcze przed wprowadzeniem w życie Kodeksu Produkcyjnego w 1934 wielką gwiazdą stała się Mae
West –

jej dwuznaczne filmy były bardzo pikantne. Debiutowała na ekranie w 1932 w wieku 38 lat.

Jej kariera była krotka ale bardzo zauważalna

Jean Harlow – „Platynowa blondynka” –

zmarła w wieku 26 lat, ale była mega ikoną, dziewczyny

farbowały się na blond.

Bette Davis –

przez prawie całą karierę związana tylko z Warner Bros – aż do 1949. Głównie

melodramaty, nie bała się grac kobiet złych, brzydkich, mściwych i starszych. Dwa Oscary, najlepsze

filmy z Williamem Wylerem. Procesowała się z wytwórnią (1935), ale niestety przegrała i musiała się

podporządkować, za to przetarła szlak Oliwii de Havilland, która 10 lat później wygrała proces.

Barbra Stanwick –

też popularność od początku lat 30s

Jean Arthur –

grała „dziewczyny z sąsiedztwa” u Franka Capry

Panowie: Przede wszystkim Clark Gable – amant, Spencer Tracy, Henry Fonda – aktorzy od

wszystkiego, głownie dramaty. Gary Cooper, i Jimmy Stewart -> uroczy panowie, chłopcy z

sąsiedztwa - > Frank Capra
Cary Grant – od lat 30 do 60 caly czas na topie.
William Powell i Myrna Loy – duet komediowy
Ginger Rogers i Fred Astaire -> duet tanczno-musicalowy
Sonja Henje –

łyżwiarka – aktorka

Esther Williams –

pływaczka – aktorka

Olivia de Havilland (1 lipca skończy 98 lat i ma się świetnie) I Errol Flyyn – duet w filmach
przygodowych – romansach
Claudette Colbert –

głównie komedie.

Bracia Marx – komedie, bardzo pecyficzne.

W czasie wojny następuje mała rotacja. MGM traci Gretę Garbo, zmienia się także troche typ

gwiazdy, już nie taka posągowa marmurowa, obca, egoztyczna, ale raczej dziewczyny z Ameryki,

swojskie, piękne, seksowne, bliższe ludizom.

Wielka dominacja Katharine Hepburn (która popularna była już w II Polowie lat 30s, ale lata 40s to jej
mega kariera –

zwłaszcza duety ze Spencerem Trącym.

Oliwia de H. także wielka popularnośc w latach 40s – zwłaszcza II połowa, kiedy wygrywa proces z
wy

twornia i może sama wybierać role – 2 Oscary, za 1946 i 1949. Jej siostra, Joan Fontanie, też mega

gwiazda, ale w I polowe lat 40s.

John Wayne -

> wielka popularnośc od Dyliżansu (1939), westerny, przygodowe etc.

Greer Garson, Judy Garland –

także MGM

Lat

a 40s, wciąż wielka popularność Bette Davis i Joan Craword.

Rita Hayworth, Bette Grable, Hedy Lamarr, Dorothy Lamour -> bardzo seksowne
Jane Wyman i Donna Reed –

och, graly takie poczciwe żony, matki I wzorowe kobiety.

Od Casablanki zaczyna się wielka kariera Ingrid Bergman – aż do końca lat 40 w USA, mega

populranośc, potem we Wloszech.

Lata 40s wspaniały duet w klimacie noir – Lauren Bacall i Humphrey Bogart <3

Lata 50s – Grace Kelly, Marilyn Monroe, Audrey Hepburn, Elizabeth Taylor -> królowe <3

Monty Clift, James Dean, Marlon Brando – tzw.

“książęta Actor;s Studio” – nowy typ aktorstwa.

Jimmy Stewart dzięki filmom Hitchcocka wciąż na topie. Henry Fonda także – cała lata 40, 5o i 60s.

Marlena wraz z końcem lat 50, zmienia medium, z kina na estradę (i az do 1975 występuje i śpiewa).
William Holden, Ray Milland –

mega popularni całe lata 50s

Kirk Douglas (żyje i ma prawie 100 lat) – także po wojnie staje się mega gwiazdą

Hollywood odwiedzaly tez gościennie inne wielkie gwiazdy: Laurencje Olivier i Vivien Leigh (w

USA zdobyła status gwiazdy), Anna Magnani (50s) i Alida Valli oraz Burt Lancaster (40s) z Włoch.

Och, tych gwiazd było znacznie więcej, to tylko te najjaśniejsze! Niemal każda gwiazda budowala

swoja legendę, niektóre stały się wręcz mityczne, jak Marlena, Greta, Marilyn, Monty, Jean

Harlow….ale żeby to wszystko opisać trzeba by jeszcze milion stron. Warto wiedziec, ze wraz z

końcem lat 50 Star system słabł, a lata 60 i kontrkultura niemal całkowicie go zmyła – w tej formie
formalnej. Bo ta

k naprawdę cały czas istniej kult gwiazd i w tej materii aż tak wiele się nie zmieniło.