Witold T. Bielecki

KOMPUTEROWE

SYSTEMY

WSPOMAGANIA

ZARZĄDZANIA

czyli

informatyzacja zarządzania

Witold T. Bielecki

Plan Wykładu

•Decyzje menedżerskie na tle struktury

organizacji.

•Podstawowe klasyfikacje komputerowych

systemów wspomagania zarządzania.

•Zintegrowane systemy zarządzania.

•Systemy wspomagania decyzji.

•Systemy wspomagania decyzji

grupowych.

•Systemy informacyjne kierownictwa.

•Systemy eksperckie.

Witold T. Bielecki

Klasyfikacja decyzji

 Operacyjne i strategiczne - ze

względu na ich wpływ na
działalność organizacji.

 Definiowalne i trudno

definiowalne - ze względu na ich
strukturę.

 Zależne i niezależne - ze

względu na ich odniesienie do
pozostałych decyzji w organizacji.

Witold T. Bielecki

Kategorie systemów

informatycznych

Systemy transakcyjne (Transaction

Processing Systems - TPS).

Systemy nowoczesnego biura (Office

Automation Systems - OAS).

Systemy informacyjne zarządzania

(Management Information Systems - MIS).

Systemy wspomagania zarządzania

produkcją (Manufacturing Resourse
Planning - MRP II).

Witold T. Bielecki

Zintegrowane systemy zarządzania

(Computer Integrated Manufacturing - CIM)
lub (Enterprise Resource Planning - ERP).

Systemy wspomagania zarządzania

(Management Support Systems - MSS)

Systemy wspomagania decyzji (Decision

Support Systems - DSS).

Systemy informacyjne kierownictwa

(Executive Information Systems - EIS).

Systemy wspomagające kierownictwo

(Executive Support Systems - ESS).

Systemy eksperckie (Expert Systems).

Witold T. Bielecki

CAD - Computer Aided Design, CADD - Computer

Aided Design and Drafting, CAE - Computer Aided
Engineering, CASE - Computer Aided System
Engineering
- wspieranie prac projektowych i inżynierskich

CAP - Computer Aided Planning – wspomaganie

planowania i harmonogramowania.

CAQ- Computer Aided Quality Assurance -

wpieranie kontroli jakości

CAL (CAT) - Computer Assisted Learning

(Training) – wspomaganie terningu i podnoszenia
kwalifikacji przez załogę.

CAM - Computer Assisted Manufacturing –

wspomaganie sterowania procesami wytwórczymi.

Witold T. Bielecki

EIS-ESS

DSS

MSS:MIS - CIM - MRP II/ERP

EPD: TPS - OAS - TPS

Relacje między systemami informatycznymi w organizacji

Koncentracja na misji i celach strategicznych

Poszukiwanie i wypracowywanie

najlepszych
decyzji

Bieżące kierowanie i sterowanie firmą,
koncentracja na informacji

Koncentracja na danych

Witold T. Bielecki

TYP DECYZJI

Szczebel

operacyjny

Szczebel

kierowniczy

Planowanie

strategiczne

Systemy

wspoma-

gające

Dobrze

ustrukturalizowane

Dobrze definiowalne

programowalne

Księgowość

Zamówienia

materiałów

Rejestracja dostaw

Przygotowanie

korespondencji

Analiza budżetu

Krótko terminowa

prognoza

Analizy ekonomiczne

Sprawozdania

podatkowe

Lokalizacja

inwestycji

System

dystrybucji

Szkolenie

personelu

TPS

OAS

MIS

ES

MRP

CAQ

Słabo

ustrukturalizowane

Techniczne

przygotowanie

produkcji

Gospodarka

magazynowa

Kontrola jakości

Opracowanie budżetu

Analiza kosztów

Harmonogra-

mowanie projektów

Opracowanie systemu

wynagrodzeń

Ocena kredytu

Planowanie

nowego produktu

Określanie

centrów kosztów i

zysku

Ocena projektów

inwestycyjnych

MIS

DSS

ES

CRM

MRP II

ERP

CIM

CAQ

CAP

CAE

CAM

Nieustruktutralizo-

wane.Trudno

definiowalne

Nieprogramowalne

Rozmyte

Heurystyki

Wielokryterialne

Długi horyzont

czasowy

Wybór dostawcy

surowców

Zakup

oprogramowania

Negocjacje

Rekrutowanie kadry

kierowniczej

Zakup komputerów

Marketing

Planowanie R&D

Rozwój nowej

technologii

Polityka socjalna

firmy

Polityka

współpracy z

dostawcami i

odbiorcami

DSS

ES

ESS-EIS

Systemy wspomagające zarządzanie na tle szczebli decyzyjnych w firmie

Witold T. Bielecki

CIM składa się z zazwyczaj z

czterech modułów:

•

Modułu informowania kierownictwa

(indywidualne rozwiązania zależne od rodzaju,
wielkości i struktury organizacyjnej firmy).
• Modułu sterowania produkcją (któraś z
wersji MRP II).
• Modułu wspomagania projektowania i
produkcji (CAD/CAM).
• Modułu sieciowego doprowadzającego
informację do stanowisk roboczych (sieć
lokalna).

Witold T. Bielecki

Główne korzyści bezpośrednie i

pośrednie z wdrożenia systemu typu CIM

w firmie to:

• wzrost produktywności,
• zwiększenie możliwości produkcyjnych,
• zwiększenie elastyczności w sferze

produkcji,

• wzrost szybkości reakcji na bodźce rynku,
• wzrost obrotów,
• redukcja kosztów jednostkowych wyrobów,
• zwiększenie udziałów w rynku,
• wzrost zysków,
• lepszy image i notowania (pozycja na rynku).

Witold T. Bielecki

Podsystemy występujące w systemach

MRP II

•Planowanie biznesowe (Business

Planning),

•Planowanie produkcji i sprzedaży (SOP

– Sales and Operation Planing),

•Harmonogramowanie planu produkcji

(MPS – Master Production Scheduling),

•Zarządzanie popytem (DEM – Demand

Management),

•Planowanie potrzeb materiałowych

(MRP – Material Requirements Planing),

Witold T. Bielecki

Podsystem struktur wyrobów (Bill of
Material Subsystem),
Podsystem transakcji materiałowych
(INV – Inventory Transaction
Subsystem),
Podsystem harmonogramów spływów
(SRS – Scheduled Receipts Subsystem),
Sterowanie produkcją (SFC – Shop Floor
Control),
Planowanie zdolności produkcyjnych
(CRP – Capacity Requirements Planing),

Witold T. Bielecki

Zarządzanie środowiskiem roboczym
(Input/Output Control),
Zaopatrzenie (PUR – Purchasing),
Planowanie dystrubucji (DRP –
Distribution Resource Planing),
Pomoce warsztatowe (Tooling),
Interfejs do planowania
strategicznego (Financial Planing
Interface),
Symulacja (Simulation),
Pomiar działania systemu
(Performance Mea – Surement).

Witold T. Bielecki

Określono cztery klasy

wdrożenia A,B,C i

D w zależności od stopnia spełnienia

bardzo precyzyjnie określonych

wymogów. Oto niektóre z nich dla klasy

A:

 zwrot nakładów 90% planowanego ROA,
 sprzedaż na poziomie 90% planowanej

sprzedaży,

 produkcja stanowi 95% planu

produkcyjnego,

 asortyment produkcji w 95 % zgodny z

planowanym,

Witold T. Bielecki

 zlecenia produkcyjne uruchomione na

czas stanowią 95% wszystkich
uruchomionych zleceń,

 przepracowane godziny w 95% zgodne

z przyjętym harmonogramem,

 zgodność struktur na poziomie 98%,

lokalizacja zapasów na poziomie 95% ,

 zgodność przebiegów

technologicznych na poziomie 98%,
realizacja przyjętych zleceń
zewnętrznych na poziomie 95%.

Witold T. Bielecki

MRP II/ERP liczace się na rynku:

• Baan IV,
• SAP,
• TETA_2000,
• Oracle Applications,
• Exact, BPCS,
• Movex,
• KAMELEON 2000,
• IFS, MFG/PRO,
• TRITON, R/3 (R/4),
• Renesans CS.

W dodatku specjalnym tygodnika Computerworld nr 15/97
porównano bardzo wszechstronnie 26 systemów typu MRP II.

Witold T. Bielecki

Nowy kierunek stanowią aplikacje typu SFA – Sales Force
Automation czy też CRM - Consumer Relationships
Management określane mianem front office. Pakiety te
koncentrują się na kompleksowej obsłudze sprzedaży w
firmie. Obejmują gromadzenie i przetwarzanie danych
dotyczących współpracy z klientami, rozmów
handlowych, zleceń, zamówień, działalności
przedstawicieli handlowych. Zawierają moduły
optymalizacji i automatyzacji sprzedaży, konfigurowania
zleceń i przygotowania ofert, sporządzania analiz i
prognozowania popytu, a także wsparcia np. punktów
obsługi klienta tzw. call center. Systemy typu CRM
posiadają proste interfejsy do systemów typu ERP i
pochodnych. Coraz częściej są to rozwiązania oparte o
przeglądarki internetowe co umożliwia wykorzystanie
sieci typu WWW do przesyłania danych. Wiodące firmy
specjalizujące się w tego typu oprogramowaniu to:
Siebel, Vantive, Onyx, Saratoga, Trilogy, czy SalesLogix.

Witold T. Bielecki

DSS to system informatyczny,
który dostarcza informacje w
danej dziedzinie przy
wykorzystaniu analitycznych
modeli decyzyjnych z
dostępem do baz danych w
celu wspomagania
decydentów w skutecznym
działaniu w kompleksowym i
źle ustrukturalizowanym
środowisku.

Witold T. Bielecki

Modele

optymalizacyjne

Modele

symulacyjne

Modele

heurystyczne

Finansowa
Produkcyjna

Marketingowa Kadrowa

Specjalistyczne
Zewnętrzne

System
System
zarządzania
zarządzania
bazami
bazami
danych
modeli

BAZY DANYCH

BAZY MODELI

INTERAKTYWNY

DIALOG

DECYDENT

Ogólny schemat systemów typu DSS

Witold T. Bielecki

Główne cechy promujące DSS w

firmie:

• łatwy w użyciu,
• łatwa i szybka manipulacja danymi,
• prawie wcale niezależny od

profesjonalnych informatyków,

• zintegrowany z istniejącymi w

firmie bazami danych,

• zwiększa profesjonalność podejścia

do procesów planowania i
podejmowania decyzji w firmie,

Witold T. Bielecki

• umożliwia szybkie analizy w tym także

prowadzenie analizy wrażliwości,

• daje dokładne i trafne rozwiązanie,
• zwiększa jakości informacji,
• zwiększa znacznie liczbę możliwych

ocen i szacunków,

• wymusza podniesienie wiedzy o

zarządzaniu na szczeblach
kierowniczych wykorzystujących
model.

Witold T. Bielecki

Systemy typu DSS:



PMS - Portofolio Management System,



IRIS - Industrial Relations Information,



IFPS - Interactive Financial Planning System,



ISSPA - Interactive Support System for Policy

Analysis,



IMS - Interactive Marketing System.

•

QSB - Quantitative Systems for Business - Decision

Support Systems,

•

CMMS - Computer Models for Management

Science,

•

VISA - Visual Interactive Sensitivity Analysis for

Multiple Criteria Decision Aid,

•

DSSMS - Decision Support Systems for

Management Science,

•

QMwin - Quantitative Models for Windows.

Witold T. Bielecki

Systemy wspomagania decyzji

grupowych

• GDS - Group Decision Support,
• GDSS - Group Decision Support

Systems lub coraz częściej GSS -
Group Support Systems.

• CSCW – Computer Supported Co-

operative Work.

• EMS - Electronic Meeting Support.

Witold T. Bielecki

Przykłady systemów GDSS

• SODA (Strtegic Options Development

and Anaslysis),

• Strategic Choice,
• Decision Conferencing,
• Coordinator,
• VisionQuest, SAMM,
• TeamFocus, OptionFinder,
• GroupSystems,
• Lotus Notes,
• GroupWise,
• Groupsytems for Windows

Witold T. Bielecki

ESS to wykorzystanie najnowszych
rozwiązań z dziedziny informatyki
dla stworzenia jak najbardziej
komfortowych warunków dla
podejmowania decyzji menedżerom
najwyższego szczebla.
ESS pomaga kierownictwu
prowadzić tzw. monitoring skupiając
jednak uwagę bardziej na ogólnym
sprawnym działaniu firmy czy
organizacji niż na optymalizacji
konkretnych decyzji. Służą temu
rozbudowane systemy zapytań oraz
indywidualizacja przedstawianych
raportów i narzędzi do komunikacji z
systemem.

Witold T. Bielecki

EIS

Niepewna przyszlosc

Analizy

i

diagnozy

Raporty

i

prezentacje

Pewna przeszlosc

DSS

ESS

EIS

Relacje między EIS, ESS i DSS (

źródło: Turban, 1990, s 368

).

Witold T. Bielecki

Przykłady systemów typu EIS-

ESS:

• RediMaster,
• Easel,
• EIS-EPiC,
• HOLOS, FOCUS/EIS,
• EIS-TRACK,
• Express/EIS,
• GURU,
• EISToolKit,
• EIS Solution.

Witold T. Bielecki

Systemy eksperckie
starają się naśladować
decyzje eksperta-
człowieka w konkretnej
wybranej dziedzinie i
potrafią to robić
wielokrotnie w przyjazny
dla użytkownika sposób.

Witold T. Bielecki

EKSPERT - CZŁOWIEK

WIEDZA TEORETYCZNA

+

DOŚWIADCZENIE

UŻYTKOWNIK

INŻYNIERIA

WIEDZY

SYSTEM

EKSPERCKI

DIAGNOZA +WYJAŚNIENIE

PROBLEMY

I

BADANE OBIEKTY

Schemat ideowy systemu eksperckiego

Witold T. Bielecki

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ