OCENA RYZYKA
PRZY KREDYTOWANIU
PRZEDSIĘBIORSTW

ANALIZA DYSKRYMINACYJNA ALTMANA

WYKŁADOWCA: DR TADEUSZ KACZMAREK

dr T. Kaczmarek

1

PLAN :

Analiza opisowa,

Metoda punktowa,

Analiza dyskryminacyjna,

Ocena przedsięwzięcia inwestycyjnego

dr T. Kaczmarek

2

PODSTAWOWE WIELKOŚCI

Wartość majątku przedsiębiorstwa (trwałego
i obrotowego) i jego struktura
Struktura kapitałów,
Struktura zobowiązań,
Płynność środków,
Wartość sprzedaży i jakość produkcji,

Pozycja na rynku,
Sprawność i kwalifikacje kadry kierowniczej i

reszty załogi

dr T. Kaczmarek

3

1. ANALIZA OPISOWA

Na podstawie dokumentacji klienta

Metoda najprostsza

Ocenia się tradycyjne wskaźniki, tj. płynności rentowności
oraz uzupełnia wskaźnikami niemierzalnymi, tj. możliwości
zbytu, perspektywy rozwojowe

dr T. Kaczmarek

4

5 C -

KREDYTOBIORCY:

Charakter

: charakter, osobowość, kwalifikacje

Capacity

: możliwości wynikające z bieżącej sytuacji, np..

Zamówienia i perspektyw na przyszłość,

Collateral

: zabezpieczenia spłaty

Capital:

posiadany kapitał.

Condition

: uwarunkowania, sytuacja w branży

dr T. Kaczmarek

5

NAJWAŻNIEJSZE
DOKUMENTY

Bilanse i rachunki wyników z ostatnich lat,
Rachunek przepływów pieniężnych, plany
finansowe,
Dane dotyczące liczby., warunków i

wartości zawartych transakcji,
Dane dotyczące rozpoczętych inwestycji
Stan zadłużenia w innych instytucjach,
Spis zabezpieczeń do dyspozycji banku.

dr T. Kaczmarek

6

ANALIZA BILANSU I RACHUNKU ZYSKU

I STRAT - WADY

Dokument dotyczący przeszłości, a ma

służyć do oceny kondycji przedsiębiorstwa

w przyszłości
W przyszłości mogą nastąpić problemy z

porównywaniem (nowe produkty, techniki,

zmiany popytu, itp.)
Służy do przekazywania informacji różnym

adresatom (organom finansowym,

pracownikom) i może nie dawać pełnego

obrazu funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Niektóre istotne pozycje mogą nie być

uwzględniane w bilansie.

dr T. Kaczmarek

7

WSKAŹNIKI

STOSOWANE

DO ANALIZY ZDOLNOŚCI

KREDYTOWEJ

• Rentowności

• Płynności

• Sprawności działania

• Zadłużenia

• Struktury majątku i kapitału

dr T. Kaczmarek

8

WSKAŹNIKI

RENTOWNOŚCI

Wskaźnik rentowności aktywów ROA:

ROA = (zysk operacyjny)/(aktywa ogółem)

Wskaźnik rentowności sprzedaży – ROS

ROS = (zysk operacyjny)/(przychody ze

sprzedaży)

dr T. Kaczmarek

9

WSKAŹNIKI

RENTOWNOŚCI

Wskaźnik rentowności kapitału - ROE:

ROE = (zysk netto/kapitał własny)

Wskaźnik rentowności brutto – RB:

RB = (zysk brutto/kosztu operacyjne)

dr T. Kaczmarek

10

WSKAŹNIKI

RENTOWNOŚCI

Wskaźnik rentowności kapitału całkowitego - ROI:

ROI = (zysk)/(kapitał całkowity)

dr T. Kaczmarek

11

WSKAŹNIKI

PŁYNNOŚCI

Wskaźnik płynności bieżącej:

(aktywa obrotowe)/(pasywa krótkoterminowe)

Wskaźnik płynności szybki:

(aktywa obrotowe

– zapasy)/(pasywa

krótkoterminowe)

Wskaźnik płynności bardzo szybki:

(gotówka na rachunku)/(pasywa

krótkoterminowe)

dr T. Kaczmarek

12

WSKAŹNIKI SZYBKOŚCI

DZIAŁANIA

Wskaźnik rotacji należności w dniach:

(przeciętny stan należności/sprzedaż)*360

Wskaźnik obrotu zapasami w dniach:

(przeciętny stan zapasów/sprzedaż)*360

dr T. Kaczmarek

13

WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA I

STOPNIA POKRYCIA

Wskaźnik kapitałowy:

(kapitał własny/aktywa ogółem)*100

Wskaźnik pokrycia obsługi długu:

(zysk netto + odsetki + amortyzacja)/(rata spłaty kredytu +

odsetki)

dr T. Kaczmarek

14

WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA I

STOPNIA POKRYCIA

Wskaźnik pokrycia I stopnia:

(kapitał własny/majątek trwały)*100

Złota reguła bilansowa – kapitał własny musi pokrywać co
najmniej majątek trwały przedsiębiorstwa + część majątku
obrotowego

dr T. Kaczmarek

15

WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA I

STOPNIA POKRYCIA

Wskaźnik pokrycia II stopnia:

((kapitał własny + długoterminowy kapitał obcy)/majątek
trwały)*100

Także związany ze złotą regułą bilansową.

dr T. Kaczmarek

16

WSKAŹNIKI STRUKTURY

I MAJĄTKU

Wskaźnik udziału majątku obrotowego w całkowitym
majątku:

(majątek obrotowy/suma bilansowa)*100

Wskaźnik udziału kapitału własnego w całkowitym kapitale:

(kapitał własny/kapitał całkowity)*100

dr T. Kaczmarek

17

2. METODA

PUNKTOWA

Polega na przypisywaniu danym

wielkościom określonych punktów (wag).
Składa się z 3 etapów:

w

pierwszym

wybierane są kryteria oceny,

w

drugim

przypisywane są im wielkości

punktów, w tym też ustala się wielkości
minimalne i maksymalne,

a w

trzecim

-

punkty są sumowane i tworzą

ocenę.

dr T. Kaczmarek

18

PRZYKŁAD METODY

PUNKTOWEJ

Metoda dwumianowa

– dwa kryteria:

I

– analiza wskaźnikowa

II

– regulowanie należności bankowych przez kredytobiorcę.

dr T. Kaczmarek

19

I – ANALIZA WSKAŹNIKOWA

Obszary analizy

wskaźnikowej:

Liczba punktów:

Rentowność

0-10

Płynność

0-10

Poziom Zadłużenia

0-10

Zbyt

0-5

Stopień uzależnienia

rynkowego

0-5

Perspektywy rozwoju

0-6

Zabezpieczenie kredytu

0-6

Jakość zarządzania

Maksymalna liczba punktów

58

dr T. Kaczmarek

20

W ZALEŻNOŚCI OD ŁĄCZNEJ LICZBY PUNKTÓW KREDYTOBIORCA

JEST ZALICZANY DO GRUPY O OKREŚLONEJ ZDOLNOŚCI

KREDYTOWEJ:

Liczba punktów:

Zdolność kredytowa:

58-40

Nie budząca obaw

39-29

Budząca obawy

28-17

Zagrożona

16-0

utracona

dr T. Kaczmarek

21

II – REGULOWANIE NALEŻNOŚCI BANKOWYCH PRZEZ

KREDYTOBIORCĘ

Wszystkie należności kredytobiorcy klasyfikuje się do jednaj z

grup:

1.

Normalne

2.

Poniżej standardu

3.

Wątpliwe

4.

Stracone

dr T. Kaczmarek

22

ŁĄCZNA OCENA

WG KRYTERIUM I ORAZ II

Kategoria kredytu

Liczba punktów

58-40

39-29

28-17

16-0

Normalny

Poniżej standardu

Wątpliwy

Stracony

I

I-Ia

Ia

II

I-Ia

Ia

Ia-II

II-III

Ia

Ia-II

II

III

II-III

III
III
III

dr T. Kaczmarek

23

PRZEŁOŻENIE NA WARUNKI KREDYTOWANIA

Grupa

Kredyt

I

W pełni dostępny

Ia

Trudniej dostępny,

konieczność wzmocnienia

zabezpieczenia oraz stała

obserwacja w czasie

kredytowania

II

W zasadzie niedostępny

(z wyjątkiem posiadania przez

kredytobiorcę prawnych form

zabezpieczenia w postaci

gwarancji rządowych lub

gwarancji banku o ustalonej

renomie)

III

Wykluczony !

dr T. Kaczmarek

24

3. ANALIZA DYSKRYMINACYJNA

(MODEL ALTMANA)

Metoda matematyczno-statystyczna

Altman zbadał 33 przedsiębiorstwa, które zbankrutowały i 33

przedsiębiorstwa z tej samej branży o dobrej kondycji.
W pierwszym etapie wybrał 22 wskaźniki najbardziej

przydatne do oceny kondycji przedsiębiorstwa, a później

zawęził je do 5.

dr T. Kaczmarek

25

MODEL ALTMANA

Z = 1,2 x

1

+ 1,4x

2

+ 3,3x

3

+ 0,6x

4

+ 1,0x

5,

gdzie:

X

1

= kapitał pracujący/aktywa ogółem,

X

2

= skumulowany zysk zatrzymany/aktywa ogółem

X

3

= zysk przed opodatkowaniem i zapłaceniem

odsetek/aktywa ogółem
X

4

= wartość rynkowa kapitału własnego/wartość

rynkowa kapitałów obcych,
X

5

= sprzedaż/aktywa ogółem

dr T. Kaczmarek

26

KLASYFIKACJA

METODĄ ALTMANA

Z > 2,99

– dobra kondycja finansowa,

Z<1,81

– bankrut

Ważna wielkość 2,675

Z<2,675

– u 94% firm, które zbankrutowały

Z>2,679

– u 97% firm, które nie zbankrutowały.

dr T. Kaczmarek

27

ANALIZA DYSKRYMINACYJNA WG

DEUTSCHE BUNDESBANK

Z = ax

1

+ bx

2

+ cx

3

,

Gdzie:

X1

– udział kapitałów własnych w kapitale

całkowitym (kapitał własny/kapitał całkowity)
X2

– rentowność obrotu (wynik finansowy/łączne

przychody)

X3

– ROI ((przychody – wydatki)/kapitał całkowity)

a,b,c

– szacowane parametry modelu.

dr T. Kaczmarek

28

KLASYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTW NA

PODSTAWIE Z:

A

– bez zastrzeżeń

B

– nie do stwierdzenia 9grupa przejściowa)

C

– zagrożone.

dr T. Kaczmarek

29

EFEKTY BADAŃ SKUTECZNOŚCI TEJ

METODY:

90% przedsiębiorstw z grupy A nie ogłosiło niewypłacalności,
a 10% zostało błędnie zaliczonych do tej grupy,

98% z grupy B nie ogłosiło niewypłacalności, błąd 2%

75% z grupy C nadal działało, a 25% zbankrutowało.

dr T. Kaczmarek

30

OCENA PRZEDSIĘWZIĘCIA

INWESTYCYJNEGO

Dwuetapowa ocena wniosku kredytowego:

• Analiza celowości i realności projektu – ma ocenić

możliwość wykonania przedsięwzięcia według

zaproponowanych rozwiązań,

• Ocena ekonomiczno-finansowa przedsięwzięcia na

podstawie analizy projektu.

dr T. Kaczmarek

31

ANALIZA CELOWOŚCI I REALNOŚCI

PROJEKTU

Zasadność przedsięwzięcia z punktu widzenia

realności zbytu
Nowoczesność rozwiązań technologicznych
Dostępność surowców
Lokalizacja,
Zgodność z normami ochrony środowiska
Harmonogram prac
Realność źródeł finansowania
Przyszłe efekty finansowe

dr T. Kaczmarek

32

OCENA EKONOMICZNO-FINANSOWA

PRZEDSIĘWZIĘCIA

Wartość zaktualizowana netto NPV,
Wewnętrzna stopa zwrotu IRR

Stopa pokrycia kosztów przez przychody

Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych

Prosta stopa zysku w normalnym roku eksploatacji

Próg rentowności.

dr T. Kaczmarek

33

dr T. Kaczmarek

34

Dziękuję za uwagę!