EKONOMIA – E-LEARNING (WARSZTATY 6)

1

WARSZTATY 6

ROZWIĄZANIA ZADAŃ

ZADANIA OBOWIĄZKOWE

Zadanie 1

Poniższa tabela przedstawia koszty i utargi pewnego przedsiębiorstwa:

Produkcja

(liczba jednostek na

tydzień)

Cena

sprzedaży

(zł)

Utarg

całkowity

(zł)

Koszt

całkowity

(zł)

Zysk

(zł)

Utarg

krańcowy

(zł)

Koszt

krańcowy

(zł)

1

25

25

10

15

2

23

46

23

23

21

13

3

20

60

38

22

14

15

4

18

72

55

17

12

17

5

15

75

75

0

3

20

6

12,5

75

98

- 23

0

23

W zadaniu należało odnieść się do następujących poleceń:

1. Obliczyć koszt krańcowy przy wzroście produkcji.

Koszty krańcowe informują o tym, jak wzrastają koszty całkowite przy wzroście produkcji o
jednostkę wyrobu. Aby obliczyć wysokość kosztu krańcowego należy więc wziąć pod uwagę jedynie
wysokość kosztu całkowitego.
Przykładowo – koszt krańcowy dla 2 jednostek produkcji na tydzień = 13 zł. Skąd taki wynik?
Biorąc pod uwagę rubrykę: koszt całkowity – widzimy, że dla 2 jednostek produkcji na tydzień –
koszt ten wynosi: 23 zł, dla 1 jednostki produkcji na tydzień – koszt ten wynosi 10 zł, czyli 23 zł –
10 zł = 13 zł (tyle wynosi koszt krańcowy)

2. Obliczyć utarg krańcowy przy wzroście produkcji (uwaga: najpierw należało obliczyć utarg

całkowity). Utarg całkowity = produkcja x cena sprzedaży

Aby obliczyć wysokość utargu krańcowego należy wziąć pod uwagę jedynie wysokość utargu
całkowitego.
Przykładowo – utarg krańcowy dla 4 jednostek produkcji na tydzień = 12 zł. Skąd taki wynik?
Biorąc pod uwagę rubrykę: utarg całkowity – widzimy, że dla 4 jednostek produkcji na tydzień –
utarg ten wynosi: 72 zł, dla 3 jednostek produkcji na tydzień – utarg ten wynosi 60 zł, czyli 72 zł –
60 zł = 12 zł (tyle wynosi utarg krańcowy).

3. Obliczyć wielkość zysku przy każdym poziomie produkcji.
Zysk = wysokość utargu całkowitego – wysokość kosztu całkowitego
4. Wskazać, przy jakiej wielkości produkcji zostanie osiągnięty maksymalny zysk?
Zysk przedsiębiorstwa jest maksymalny (wynosi: 23 zł) przy produkcji wynoszącej 2 jednostki na
tydzień.

EKONOMIA – E-LEARNING (WARSZTATY 6)

2

Zadanie 2

Zadanie 2
Opisz cechy konkurencji doskonałej ze zwróceniem szczególnej uwagi na zachowanie się
przedsiębiorstwa w tej strukturze rynkowej.
Konkurencja doskonała – to struktura rynku, z która mamy do czynienia gdy spełnione są
następujące warunki:

1. na rynku występuje duża liczba kupujących i sprzedających. Każdy z producentów

wytwarza znikomą część łącznej produkcji. Zmiana wielkości ich produkcji nie wpływa
na podaż. Producenci nie mają wpływu na ceny – cena jest niezależna od producenta,
kształtuje się na rynku pod wpływem podaży i popytu. Jest inaczej tzw. cenobiorcą. Musi
on akceptować cenę rynkowa ukształtowaną przez siły podaży i popytu. Elastyczny
względem ceny popyt szybko maleje, gdy cena rośnie. Jeżeli w tej sytuacji
przedsiębiorstwo będzie usiłowało wyznaczyć cenę wyższą niż cena rynkowa – sprzedaż
jego produktów/ usług może spaść do zera. Dopóki firma stanowi bardzo małą cząstkę
rynku, dopóty może ona sprzedawać tyle, ile zechce – nie mając wpływu na cenę.

2. kupujący i sprzedający posiadają doskonałą znajomość rynku (dysponują pełną

informacją). Oznacza to, że producenci mają pełne rozeznanie dotyczące cen, kosztów i
możliwości sprzedaży produktów na rynku a konsumenci mają pełną informację o
cenach, jakości i dostępności dóbr.

3. oferowane na sprzedaż towary mają jednakowe (zbliżone) cechy użytkowe. Są to

produkty jednorodne. Reklama i marka nie odgrywają żadnej roli.

4. istnieje doskonała mobilność czynników produkcji (czyli: swobodny ich przepływ

między poszczególnymi gałęziami produkcji) oraz możliwość zakładania nowych
przedsiębiorstw.

5. nie ma ograniczeń wejścia do danej gałęzi dla innych firm.

Zadanie 3

Polecenia:

1. Które z poniższych twierdzeń mogą wyrażać rzeczywiste motywy przyświecające

decyzjom produkcyjnym i cenowym przedsiębiorstwa? Wstaw

(+)

w odpowiedniej

rubryce.

a) dążenie do maksymalnych zysków

+

b) dążenie do maksymalnych obrotów

+

c) zwiększenie udziału firmy w rynku

+

d) wypracowanie wystarczająco wysokich
zysków do podziału między akcjonariuszy

+

e) zapewnienie szybkiego rozwoju firmy

+

EKONOMIA – E-LEARNING (WARSZTATY 6)

3

Komentarz:

Każdy z wymienionych motywów może zostać przyjęty za podstawę decyzji

podejmowanych w przedsiębiorstwie, chociaż niektóre z nich dotyczą głównie przedsiębiorstw,
w których występuje rozdział między zarządzaniem i własnością. W takich sytuacjach może
wystąpić sprzeczność między interesami właścicieli i zarządzajacymi. Akcjonariusze, będący
właścicielami spółki, mogą być zainteresowani maksymalizacją zysków, natomiast kierujący
spółką menadżerowie mogą preferować inne cele, takie jak: maksymalne zwiększenie sprzedaży,
zwiększenie udziału w rynku czy zapewnienie ciągłego i szybkiego rozwoju firmy. Nadmierna
niezależność menadżerów to problem występujący zwłaszcza tam, gdzie utrudniony jest nadzór
ze strony właścicieli, np. w spółkach akcyjnych o rozproszonym kapitale.
Ekonomiści przyjmują zwykle założenie, że głównym celem działania przedsiębiorstwa jest
maksymalizacja zysku (a). Jest to założenie dostatecznie realistyczne i ułatwiające analizę.

2.

Jakie jest Twoje zdanie na temat celu prowadzenia działalności gospodarczej (firmy)?

Zarys odpowiedzi:

Poglądy na temat działania przedsiębiorstw stopniowo ulegają ewolucji i do chwili

obecnej są zróżnicowane. Początkowo uważano, że celem jest wyłącznie maksymalizacja zysku.
Ten pogląd jest szeroko rozpowszechniony również i obecnie.
W miarę rozwoju gospodarczego i rozszerzenia badań naukowych pojawiły się także i inne
sformułowania.

Pierwsza grupa poglądów charakteryzuje się dążeniem do określenia jednego, syntetycznego
celu. Można tu wymienić:

1. maksymalizowanie zysków w długim okresie (uwzględnia się w ten sposób

możliwość poświęcenia części zysków bieżących na rzecz przyszłych);

2. osiąganie zadowalających zysków (a więc zysków uznawanych za wystarczające);
3. maksymalizowanie zyskownej sprzedaży (umacnianie pozycji przedsiębiorstwa na

rynku nawet za cenę osiągania mniejszych zysków) itd.

Drugi kierunek poddaje krytyce koncepcje jednego celu i opierając się na badaniach przyjmuje
założenie, że przedsiębiorstwa ustalają i realizują pewne zbiory celów. Do takiego zbioru mogą
wchodzić następujące cele: osiąganie określonej stopy zysku, uzyskiwanie wyznaczonego
udziału w sprzedaży na rynku danego towaru, osiąganie przodującej pozycji w poziomie
technicznym określonych wyrobów, zapewnienie dobrych stosunków z otoczeniem społecznym.
Jeszcze inne podejście wyodrębnia równocześnie kilka zbiorów: społeczne cele, wyrażające
interesy i oczekiwania społeczeństwa; indywidualne cele przedsiębiorstw, odzwierciedlające
interesy, oczekiwania i dążenia właścicieli oraz zatrudnionych w nich pracowników;
operacyjne cele (realizacyjne), obejmujące konkretne zadania gospodarcze, techniczne, socjalne i
inne, których osiąganie zapewnia realizację celów indywidualnych.

W pierwszym zbiorze wymienia się:

1. zaspokajanie popytu na produkty;
2. optymalizowanie efektów gospodarowania;
3. postęp techniczny i rozwój sił wytwórczych;
4. przyczynianie się do rozwoju społecznego, etc.

EKONOMIA – E-LEARNING (WARSZTATY 6)

4

W drugim zbiorze ujmuje się:

1. optymalizowanie dochodów;
2. uzyskiwanie pozytywnej oceny;
3. zwiększenie skali działania;
4. rozszerzenie sfery wpływów i zajmowanie korzystnej (przodującej) pozycji w danej

dziedzinie, etc.

W trzecim zbiorze, jako ważniejsze, występują: zysk, wielkość, kierunki i struktura sprzedaży,
poziom i rozwój techniki, rozwój mocy produkcyjnych, udział w rynkach, etc.

Między tymi celami istnieją zależności. Przedsiębiorstwa dążą przede wszystkim do realizacji
swych indywidualnych celów. Dobór celów operacyjnych zależy od systemu funkcjonowania
gospodarki oraz od sytuacji gospodarczej. Od systemu funkcjonowania gospodarki zależy
również to, czy cele operacyjne będą zgodne z celami społecznymi, czy przedsiębiorstwa, dążąc
do realizacji swych celów indywidualnych, będą jednocześnie realizowały cele społeczne.

ZADANIA DODATKOWE

Zadanie 1

Poniżej znajdują się różne stwierdzenia. Przeczytaj je uważnie. Zastanów się, które z nich są
prawdziwe, a które nie. Wstaw (+) w odpowiedniej rubryce (prawdziwe / nieprawdziwe).

Stwierdzenie

Prawdziwe

Nieprawdziwe

a) bilans przedsiębiorstwa to zestawienie danych o kształtowaniu

się przychodów i wydatków w danym roku

+

Bilans to zestawienie

stanu aktywów i

pasywów w określonym

dniu

b) koszt ekonomiczny to koszt księgowy (tzn. udokumentowane

wydatki wraz z amortyzacją) plus koszt alternatywny (nakład
pracy i kapitału właściciela firmy)

+

c) wynikająca z bilansu wartość netto przedsiębiorstwa nie zawsze

odzwierciedla jego rzeczywistą wartość rynkową, na którą
wpływa m.in. renoma firmy

+

d) przedsiębiorstwa maksymalizują swe zyski wtedy, kiedy

produkują i sprzedają tyle, ile tylko się da

+

e) kiedy krzywa popytu na produkty danego przedsiębiorstwa jest

malejąca, wtedy utarg krańcowy także maleje wraz ze wzrostem
produkcji

+

f) przedsiębiorstwo dążące do maksymalizacji zysku będzie starało

się zminimalizować poziom kosztów przy każdej wielkości
produkcji

+

g) spadek ceny i utargu krańcowego powoduje, że optymalna dla

przedsiębiorstwa wielkość produkcji zmniejsza się

+

EKONOMIA – E-LEARNING (WARSZTATY 6)

5

h) przedsiębiorstwo dążące do maksymalnego zysku powinno w

każdej sytuacji produkować tyle, aby zrównać koszt krańcowy z
utargiem krańcowym; zapewni to maksymalizację zysków lub
minimalizację strat

+

Są jednak takie sytuacje,

kiedy najlepszym

wyjściem jest całkowite

wstrzymanie produkcji i

zamknięcie

przedsiębiorstwa.

i) jeśli krzywa popytu na produkt danego przedsiębiorstwa jest

opadająca, to utarg krańcowy będzie zawsze niższy od ceny, po
której sprzedaje się ostatnią jednostkę towaru

+

Zadanie 2

Przedsiębiorstwo działające w warunkach konkurencji doskonałej ma do czynienia z krzywymi
kosztów, pokazanymi na poniższym rysunku. OP jest ceną obowiązującą na tym rynku.

RÓWNOWAGA PRZEDSIĘBIORSTWA W WARUNKACH KONKURENCJI

DOSKONAŁEJ

Polecenia:

1. Przy jakiej wielkości produkcji przedsiębiorstwo maksymalizuje zysk?

EKONOMIA – E-LEARNING (WARSZTATY 6)

6

Przedsiębiorstwo maksymalizuje zysk przy wielkości produkcji OA, kiedy MC = MR

2. Jaki obszar odpowiada sumie zysku osiąganego przez przedsiębiorstwo przy tym

poziomie ceny i tej wielkości produkcji.

Obszar: PBCD

3. Czy - gdyby gałąź znajdowała się w stanie równowagi - uznałbyś tę równowagę za

krótkookresową czy długookresową? Uzasadnij odpowiedź.

Rozpatrywane przedsiębiorstwo osiąga zyski, które przewyższają zysk normalny, zawarty
w koszcie przeciętnym. Jest zatem prawdopodobne, że rysunek pokazuje krótkookresową
równowagę przedsiębiorstwa. Można oczekiwać, że inne firmy, zachęcone nadzwyczajnymi
zyskami, będą usiłowały wejść do gałęzi. Może to być również sytuacja długookresowa
(jeśli dane przedsiębiorstwo ma trwałą przewagę pod względem poziomu kosztów),
wynikającą np. z korzystnej lokalizacji. W takim przypadku wejścia nowych firm zależą od
wyników osiąganych przez krańcowe przedsiębiorstwo działające w gałęzi.

4. Jaki wpływ na sytuację przedsiębiorstwa wywrze spadek popytu rynkowego na dobro

wytwarzane w tej gałęzi?

Spadek popytu wywołałby początkowo obniżkę ceny dobra i zmniejszenie zysków
przedsiębiorstwa. W długim okresie przedsiębiorstwa działające w gałęzi mogą dostosować
się do nowych warunków (np. nierentowne przedsiębiorstwa zaniechałyby produkcji), w
rezultacie zmalałaby podaż i cena znowu by wzrosła.