Kurs internetowy dla nauczycieli
EDUKACJA
EDUKACJA
GLOBALNA
GLOBALNA
z klasÄ…
z klasÄ…
Slajd  1
MODUA
3
Moduł 3
Obraz dobrej edukacji globalnej
Kurs internetowy jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy
rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2011 r.
OBRAZ DOBREJ
OBRAZ DOBREJ
EDUKACJI GLOBALNEJ
EDUKACJI GLOBALNEJ
14 listopada  4 grudnia 2011
Celem modułu jest przedstawienie metod charakterystycznych dla edukacji globalnej i ważnych dla niej zasad.
Po ukończeniu tego modułu:
ºbÄ™dziesz wiedziaÅ‚/a, jak prowadzić zajÄ™cia z edukacji globalnej, by uczniowie i uczennice uczyli siÄ™ efektywniej;
Slajd  2
ºbÄ™dziesz potrafiÅ‚/a w sposób etyczny mówić o problemach globalnych i dobierać obrazy do swoich zajęć;
Moduł 3
ºwytÅ‚umaczysz zasady dobrej edukacji globalnej;
ºbÄ™dziesz posiadaÅ‚/a podstawowÄ… wiedzÄ™ na temat migracji miÄ™dzynarodowych.
Podejście do
Podejście do
EDUKACJI
EDUKACJI
Edukacja globalna to nie tylko nowe treści, ale również specyficzny sposób ich przedstawiania i uczenia o nich.
Wiele tematów edukacji globalnej (np. zakres praw człowieka) to kontrowersyjne zagadnienia; szczególnie w takich
wypadkach warto stworzyć uczniom i uczennicom więcej przestrzeni i przenieść na nich część odpowiedzialności za
proces uczenia siÄ™. Sprzyja temu:
Slajd  3
Moduł 3
ºodkrywanie różnych
ºzadawanie pytaÅ„
punktów widzenia i wartości
ºÅ‚Ä…czenie faktów i zjawisk ºzachÄ™canie do zaangażowania
Na kolejnych slajdach rozwijamy te wątki i proponujemy ćwiczenia, które zwracają na nie szczególną uwagę.
PODejśCie
DO eDUkACji
Na podstawie  Getting started with Global Citizenship: A Guide for New Teachers , Oxfam GB 2008
zadawanie Pytań
zadawanie Pytań
Uczniowie i uczennice będą uczyli się bardziej efektywnie, jeśli będą mogli zadawać pytania.
ºGdy uczennice i uczniowie sami zadajÄ… pytania, sÄ… bardziej zaangażowani w proces uczenia siÄ™.
ºZadanie pytaÅ„ kluczowych nadaje strukturÄ™ procesowi uczenia siÄ™.
ºZadawanie pytaÅ„ skÅ‚ania do refleksji nad naszymi przekonaniami i stereotypami (np.  Dlaczego tak myÅ›lisz? ).
Jedną z ról nauczyciela jest zachęcanie młodych ludzi do zadawania pytań. Dobrym ćwiczeniem jest na przykład  A
ańcuch DLACZEGO ; pozwala między innymi
dotrzeć do prawdziwych przyczyn omawianego zjawiska.
Slajd  4
Moduł 3
Dlaczego ludzie emigrujÄ… do Polski?
Dlaczego? UciekajÄ…
Dlaczego? By zarobić Dlaczego? Wierzą,
jako uchodz
cy.
więcej pieniędzy. że w Polsce ich
życie będzie
Dlaczego? Konflikt
Å‚atwiejsze
etniczny.
Dlaczego? W ich
Dlaczego? By wysłać
krajach toczy siÄ™
je do rodziny do domu.
konflikt, który im
Dlaczego? MajÄ…
zagraża.
Dlaczego? Nie majÄ… Dlaczego? Wojna
nadzieję, że w Polsce
pracy. domowa.
znajdÄ… pracÄ™,
Dlaczego? Ich rodzin
otrzymają dostęp do
nie stać na leki lub
opieki medycznej
edukacje dzieci.
i edukacji.
Dlaczego? Konflikt
Dlaczego? Ich kraj
Dlaczego? Za mało
o zasoby.
został zaatakowany
zarabiajÄ… za swoje
przez inne państwo.
plony.
ºzadawanie pytaÅ„ ºodkrywanie różnych
punktów widzenia i wartości
ºÅ‚Ä…czenie faktów i zjawisk ºzachÄ™canie do zaangażowania
y
ródło:  Getting started with Global Citizenship: A Guide for New Teachers , Oxfam GB 2008
A
ączenie faktów
A
ączenie faktów
i zjawisk
i zjawisk
Nauczyciel powinien zachęcać uczniów do łączenia faktów i zjawisk na kilku poziomach:
ºposzukiwanie zwiÄ…zków pomiÄ™dzy ludz
mi żyjącymi w różnych regionach świata (np. poprzez handel
ºmiÄ™dzynarodowy powiÄ…zani sÄ… robotnicy w fabryce i konsumenci);
ºposzukiwanie poÅ‚Ä…czeÅ„ pomiÄ™dzy tematami, które sÄ… omawiane (np. handel miÄ™dzynarodowy i ubóstwo);
ºpokazywanie poÅ‚Ä…czenia tego, co lokalne z tym, co globalne (np. odpowiedzialne wybory konsumenckie rodziny i ich wpÅ‚yw na warunki pracy w odlegÅ‚ych
fabrykach).
Możesz wykorzystać ćwiczenie pt.  Zagadka by zachęcić uczniów do samodzielnego połączenia pozornie niezwiązanych ze sobą faktów.
Dlaczego jean nie chodzi do szkoły? (jak powiązane są losy jeana i krzyśka?)
Slajd  5
Moduł 3
Krzysiek ma 13 lat i właśnie dostał od rodziców kolejny telefon.
W 2009 roku na świecie sprzedano ponad 1,2 miliarda telefonów komórkowych.
Zyski z kopalni zagarniają zagraniczni właściciele, a pracownicy otrzymują mniej niż 10 zł dziennie.
W klasie Krzyśka wszyscy koledzy mają telefony komórkowe.
W Kongo, w prowincji Jeana, dzieci stanowią 1/3 pracowników kopalń kobaltu.
Do produkcji telefonów komórkowych wykorzystuje się 30 rodzajów metali.
Rodzice Krzyśka bardzo się denerwują, gdy nie wiedzą, gdzie jest.
Jean musi zarabiać, aby jego rodzice i czterej bracia mieli co jeść.
Kongo jest jednym z dwóch krajów afrykańskich odpowiadających za połowę wydobycia złóż kobaltu.
Jean ma 13 lat i pracuje w kopalni, gdzie przez 6 dni w tygodniu po 11 godzin dziennie nosi ciężkie worki z kobaltem.
Kopalnie w Afryce stanowią zagrożenie dla życia ludzi i dla środowiska naturalnego.
W wiosce Jeana nie ma prądu, wody pitnej, nie ma też dobrze wyposażonej kliniki medycznej.
Krzysiek często gubi swoje telefony komórkowe.
Jean musiał przestać chodzić do szkoły.
Zapoznaj się z całym ćwiczeniem.
ºzadawanie pytaÅ„ ºodkrywanie różnych
punktów widzenia i wartości
ºÅ‚Ä…czenie faktów i zjawisk ºzachÄ™canie do zaangażowania
y
ródło:  Getting started with Global Citizenship: A Guide for New Teachers , Oxfam GB 2008
odkrywanie różnych
odkrywanie różnych
Punktów widzenia
Punktów widzenia
i wartości
i wartości
Edukacja globalna zakłada między innymi:
ºÅ›wiadomość, że nasze przekonania i poglÄ…dy wynikajÄ… z naszego systemu wartoÅ›ci (np. to jak oceniamy
przyczyny ubóstwa), a inni mogą zupełnie inaczej postrzegać te same zagadnienia;
ºposzanowanie innych punktów widzenia, nawet w sytuacji, w której siÄ™ z nimi nie zgadzamy.
Slajd  6
Moduł 3
Jest kilka metod, które pomagają uczniom porównać poglądy i odpowiedzieć sobie na pytanie, skąd wynikają ich
przekonania. Jednym z nich jest dyskusja TAK/NIE.
Po dwóch przeciwnych stronach sali powieś kartki z napisami  zgadzam się oraz  nie zgadzam się . Poproś uczniów
i uczennice, aby zajęli miejsca w klasie w taki sposób, by ich położenie odzwierciedlało stosunek do stwierdzenia
 kraje ubogie powinny same sobie pomóc, a nie liczyć na wsparcie od bogatszych państw. Zachęć ich do wyrażenia
swojej opinii i przedstawienia argumentacji za swoim stanowiskiem. Ćwiczenie można powtarzać z innymi
stwierdzeniami, np.  Polska powinna otworzyć granice dla wszystkich imigrantów, którzy chcą się tutaj osiedlić .
Możesz poprowadzić zajęcia na podstawie scenariusza  Moim zdaniem
ºzadawanie pytaÅ„ ºodkrywanie różnych
punktów widzenia i wartości
ºÅ‚Ä…czenie faktów i zjawisk ºzachÄ™canie do zaangażowania
y
ródło:  Getting started with Global Citizenship: A Guide for New Teachers , Oxfam GB 2008
zachęta do
zachęta do
zaangażowania
zaangażowania
Edukacja globalna stawia sobie za cel zachęcenie młodych ludzi do zaangażowania na rzecz zmiany w skali globalnej i lokalnej. W tym
kontekście konieczne jest:
ºtÅ‚umaczenie uczennicom i uczniom, że dziaÅ‚ania podejmowane przez zwykÅ‚ych ludzi (np. odpowiedzialne wybory konsumenckie)
majÄ… znaczenie;
ºpokazywanie sposobów odpowiedzialnego zaangażowania i motywowanie do niego;
ºwyposażanie mÅ‚odych ludzi w umiejÄ™tnoÅ›ci potrzebne do podejmowania dziaÅ‚aÅ„ mÄ…drych i skutecznych.
Dobrze, jeśli zajęcia dotyczące wyzwań globalnych i współzależności kończą się refleksją nad możliwością zmiany sytuacji. Takim
Slajd  7
podsumowaniem pracy nad pewnym działem może być poniższe ćwiczenie. Warto też zachęcić uczniów do zaangażowania w jedno
Moduł 3
z działań, które zaproponują (nawet jeśli będzie to  tylko wypromowanie strony wybranej kampanii społecznej przez swoje konto na
Facebooku).
Poproś uczniów o narysowanie poniższego diagramu i zapisanie na osiach, jak ich zdaniem może rozwijać się sytuacja, którą omawiacie.
Preferowana przyszłość
Obecna sytuacja
Prawdopodobna przyszłość
y
ródło:  Getting started with Global Citizenship: A Guide for New Teachers , Oxfam GB 2008
ºzadawanie pytaÅ„ ºodkrywanie różnych
punktów widzenia i wartości
Rolą nauczyciela jest pokazywanie możliwości zaangażowania i tłumaczenie jego zasadności, nie możemy jednak jako nauczyciele
ºÅ‚Ä…czenie faktów i zjawisk ºzachÄ™canie do zaangażowania
zmuszać młodych ludzi do działania.
DOBRA EDUKACJA
DOBRA EDUKACJA
GLOBALNA
GLOBALNA
Nauczyciele zajmujący się eG często zadają sobie pytanie, jak poprawić efektywność pracy. W odpowiedzi
przygotowaliśmy zestaw wskazówek, które pomagają ulepszać naszą pracę z dnia na dzień. ich zadaniem
jest zwrócenie uwagi na rzeczy kluczowe dla powodzenia edukacji globalnej.
Warto stosować je jako kryterium oceny własnych zajęć, a także doboru materiałów do pracy z klasą czy oferowanych
Slajd  8
przez organizacje pozarządowe projektów edukacyjnych.
Moduł 3
Na kolejnym slajdzie podaliśmy 10 zasad dobrej edukacji.
DOBRA EDUKACJA
DOBRA EDUKACJA
GLOBALNA
GLOBALNA
ºEdukacja globalna kÅ‚adzie nacisk na współzależnoÅ›ci pomiÄ™dzy globalnÄ… PółnocÄ… i globalnym PoÅ‚udniem,
nie ogranicza się do prezentacji problemów globalnych.
ºEdukacja globalna uczy krytycznego myÅ›lenia i formuÅ‚owania wÅ‚asnych opinii na tematy globalne, nie
promuje jednej ideologii, nie oferuje gotowych odpowiedzi.
ºEdukacja globalna ukazuje procesy globalne w ich wymiarze lokalnym, pokazujÄ…c ich konsekwencje dla
zwykłych ludzi; nie ogranicza się do abstrakcyjnych pojęć.
Slajd  9
Moduł 3
ºEdukacja globalna pokazuje znaczenie dziaÅ‚aÅ„ jednostek w reakcji na globalne wyzwania, nie utrwala
poczucia bezradności.
ºEdukacja globalna tÅ‚umaczy potrzebÄ™ odpowiedzialnego zaangażowania w rozwiÄ…zywanie problemów
globalnych, nie służy wyłącznie zbieraniu funduszy na cele charytatywne.
ºEdukacja globalna stosuje aktualny i obiektywny opis ludzi i zjawisk, nie utrwala istniejÄ…cych stereotypów.
ºEdukacja globalna pokazuje przyczyny i konsekwencje zjawisk globalnych, nie ogranicza siÄ™ do faktografii.
ºEdukacja globalna promuje zrozumienie i empatiÄ™, nie odwoÅ‚uje siÄ™ tylko do współczucia.
ºEdukacja globalna szanuje godność prezentowanych osób, nie siÄ™ga do drastycznych obrazów, nie szokuje
przemocÄ….
ºEdukacja globalna oddaje gÅ‚os ludziom, których sytuacjÄ™ pokazuje, nie opiera siÄ™ na domysÅ‚ach
i wyobrażeniach.
Zapoznaj się z opisem zasad dobrej edukacji globalnej, ich znajomość jest konieczna do wykonania zadania praktycznego.
kliknij tutaj by pobrać tekst
film i obraz
film i obraz
w edukacji
w edukacji
GLOBALNEJ
GLOBALNEJ
Coraz częściej w edukacji globalnej wykorzystujemy filmy i zdjęcia wykonane w krajach globalnego Południa. Materiały wizualne są
atrakcyjnym narzędziem do wykorzystania:
ºuÅ‚atwiajÄ… wyobrażenie sobie realiów życia w innym regionie Å›wiata,
ºstymulujÄ… do dyskusji,
Slajd  10
ºpozwalajÄ… na przekazanie dużej iloÅ›ci informacji w przystÄ™pnej formie,
Moduł 3
ºsÄ… atrakcyjne dla uczniów i uczennic.
O czym należy pamiętać wykorzystując film i zdjęcia?
ºFilmy lub zdjÄ™cia to tylko narzÄ™dzia pracy, nigdy nie sÄ… celem samym w sobie; dlatego trzeba dobrać je w taki sposób, by uÅ‚atwiaÅ‚y
realizację ustalonego celu zajęć.
ºPrezentujÄ…c materiaÅ‚y wizualne powinniÅ›my poinformować uczennice i uczniów gdzie, kiedy i przez kogo zostaÅ‚y stworzone.
ºMÅ‚odym ludziom trudno skupić siÄ™ przez dÅ‚uższy czas na oglÄ…daniu filmu, dlatego warto przygotować karty obserwacji, które
ukierunkujÄ… ich uwagÄ™ na kluczowe kwestie.
ºWybierajÄ…c filmy lub zdjÄ™cia musimy upewnić siÄ™, że nie sÄ… drastyczne, zostaÅ‚y zrobione z poszanowaniem godnoÅ›ci ludzi na ich
przedstawianych i nie będą podtrzymywały stereotypów.
ºNigdy nie powinniÅ›my pozostawiać filmu ani zdjęć bez omówienia.
ºNawet film dokumentalny może być nieobiektywny, może przedstawiać niepeÅ‚ny obraz sytuacji  to reżyser decyduje, co i w jaki
sposób pokazać. Twoim zadaniem jest wtedy uzupełnienie obraz sytuacji.
W czasie warsztatu stacjonarnego uczestniczki i uczestnicy otrzymają zestaw 10 filmów dokumentalnych na temat zagadnień globalnych
razem ze scenariuszami zajęć i kartami obserwacji stworzonymi na ich podstawie. Zachęcamy do wykorzystywania ich w pracy z uczniami!
temat: migracje
temat: migracje
Migracje to kolejny temat z zakresu edukacji globalnej, który wymaga wieloaspektowego pokazania.
Tematykę tę można z powodzeniem prezentować na geografii, historii, wiedzy o społeczeństwie, na
lekcjach języka polskiego i języków obcych. Można również przygotować zadania dotyczące migracji na
zajęcia z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych.
Na kolejnych ekranach zaprezentujemy:
ºpodstawowe definicje,
Slajd  11
ºprzyczyny i skutki migracji,
Moduł 3
ºargumenty zwolenników i przeciwników otwarcia granic,
ºsytuacjÄ™ migrantów w Polsce i stosunek naszego spoÅ‚eczeÅ„stwa do tego tematu.
Posłużymy się przy tym tekstami, mapami i wykresami, odwołamy się do konkretnych przykładów z życia migrantów.
migracje,
migracje,
uchodz
stwo
uchodz
stwo
Migracje to przemieszczenia różnych grup społecznych pomiędzy różnymi skupiskami ludności, np. pomiędzy krajami
lub miastami, pomiędzy różnymi rejonami geograficznymi i państwowymi. Dzielimy je na przymusowe (gdy ktoś musi
uciekać) lub dobrowolne (gdy ktoś chce, ale nie musi wyjechać), legalne (gdy ktoś przemieszcza się legalnie i posiada
dokumenty na legalny pobyt) i nielegalne oraz na stałe (czyli bezpowrotne) i czasowe (powrotne).
imigracja to przybycie do kraju w celu osiedlenia się lub długotrwałego pobytu. Imigrantami są osoby, które przyjeżdżają
do danego kraju np. do Polski.
Slajd  12
Moduł 3
emigracja to opuszczenie swojego kraju w celu osiedlenia się lub długotrwałego pobytu w innym kraju czyli np. emigracja
z Polski do Wielkiej Brytanii.
Uchodz
cy to osoby, którym przyznano status uchodz
cy. We wszystkich krajach, które podpisały Konwencję Genewską
(międzynarodowy dokument ONZ z 1951 roku), w tym także w Polsce, przyznaje się status uchodz
cy. Status uchodz
cy
może otrzymać  osoba, która opuściła swój kraj pochodzenia, ponieważ odczuwa uzasadnioną obawę przed
prześladowaniem z powodu rasy, religii, narodowości, poglądów politycznych, przynależności do określonej grupy
społecznej (wg Konwencji Genewskiej).
y
ródło:  Migracje na świecie kinga Białek
Przyczyny migracji
Przyczyny migracji
Powody migracji mogą być:
ºekonomiczne (emigracja do kraju o lepszym statusie ekonomicznym, np. migranci poszukujÄ… lepszej pracy);
ºnaukowe (przyjazdy do kraju, w którym można zdobyć wyksztaÅ‚cenie, np. studenci i studentki biorÄ… udziaÅ‚
w programach stypendialnych );
ºbiznesowe (przyjazdy do kraju, w którym jest legalna możliwość pracy, ale status ekonomiczny tego kraju nie
musi być lepszy od statusu kraju pochodzenia, np. nauczyciele języków obcych, biznesmeni);
ºzapewnienie bezpieczeÅ„stwa (przyjazdy do krajów gwarantujÄ…cych bezpieczeÅ„stwo, np. uchodz
cy);
ºÅ›rodowiskowe (opuszczenie obszarów szczególnie zagrożonych klÄ™skami żywioÅ‚owymi lub obszarów o niedoborze
Slajd  13
wody pitnej  pustynniejÄ…cych).
Moduł 3
Dokładnie pamiętam, kiedy mama podeszła do mnie i ze łzami w oczach powiedziała  Zostałeś wybrany, wyjeżdżasz
do szkoły na kubę . Był rok 1985. Miałem wtedy dwanaście lat, a w moim kraju wybuchła straszna wojna domowa.
Tarik, lat 39, Południowy Sudan
Możesz poprosić uczniów o zidentyfikowanie przyczyn migracji
korzystając z opowiadania Tarika  Moja podróż dookoła świata .
skala migracji na
skala migracji na
świecie
świecie
Obecnie prawie 3% populacji świata żyje poza krajem swojego urodzenia, jest to około 214 mln ludzi. Z roku na rok
liczba międzynarodowych migrantów zwiększa się. (Dane Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji).
LiCZBA MiGrANTóW MięDZyNArODOWyCh
Slajd  14
Moduł 3
200 000 000
100 000 000
0
1990 1995 2000 2005 2010
Dane z UN World Migrant Stock (http://esa.un.org/migration).
Wspólnie z uczniami i uczennicami odpowiedzcie na pytanie: dlaczego liczba migrantów międzynarodowych stale się
zwiększa? Co temu sprzyja? Co to oznacza?
214000 000
168 000 000
378 000 000
195 000 000
153 000 000
kierunki migracji
kierunki migracji
na świecie
na świecie
Udział migrantów w populacji poszczególnych krajów znacznie się różni. Zamieszczona grafika to mapa, na której
wielkość kraju jest wprost proporcjonalna do liczby migrantów zamieszkujących w nim.
Slajd  15
Moduł 3
y
ródÅ‚o: www.worldmapper.org © Copyright SASI Group (University of Sheffield) and Mark Newman (University of
Michigan).
Możecie razem z klasą zidentyfikować obszary, które są najbardziej popularnymi miejscami pobytu migrantów (USA,
Ue, ale także indie, Pakistan, arabskie kraje Zatoki Perskiej, Nigeria). Podziel klasę na grupy i poproś o wyszukanie
w internecie przyczyn migracji do wymienionych regionów.
skala i kierunki
skala i kierunki
ruchu uchodz
ców
ruchu uchodz
ców
Uchodz
ca to specyficzny typ migranta. W ostatnich latach liczba osób posiadających status uchodz
cy spadła o kilka milionów, ale nadal ponad 16
milionów ludzi posiada ten status (mniej więcej co piętnasty migrant posiada status uchodz
cy, czyli ochronę prawną państwa, w którym przebywa).
LiCZBA UChODy
CóW
20 000 000
10 000 000
Slajd  16
Moduł 3
0
1990 1995 2000 2005 2010 Dane z UN World Migrant Stock (http://esa.un.org/migration).
Obecnie najwięcej uchodz
ców pochodzi z: Schronienia uchodz
com najczęściej udzielają:
ºAfganistanu (ponad 3 mln osób)
ºPakistan (1,9 mln)
ºIraku (ponad 1,5 mln osób) ºIran
ºSyria
ºSomalii
ºNiemcy
ºDemokratycznej Republiki Konga
ºJordania.
ºMyanmar (dawna Birma).
Dane pochodzÄ… z  UNHCR Global Trends 2010
Ustalcie z klasą przyczyny ucieczek ludzi z krajów wymienionych w pierwszej kolumnie. Zastanówcie się, dlaczego takie właśnie kraje przyjmują
najwięcej uchodz
ców?
18 500 000
18 500 000
16 000 000
15 600 000
13 800 000
skutki migracji
skutki migracji
Ekonomiści generalnie oceniają skutki migracji jako pozytywne.
Z perspektywy kraju wysyłającego:
ºprzekazy pieniężne wysyÅ‚ane do ojczyzny od przebywajÄ…cych za granicÄ… to ważny zastrzyk gotówki (dla rodziny
migranta i dla całej gospodarki);
W 2010 roku do krajów globalnego Południa trafiło 307 mld $ w przekazach pieniężnych od migrantów, to dwukrotnie
więcej niż oficjalna pomoc rozwojowa przekazywana przez rządy najbogatszych krajów.
ºdochodzi do zjawiska zwanego  drenażem mózgów (najlepiej wyksztaÅ‚cone osoby emigrujÄ… do krajów bogatych
Slajd  17
dzięki ułatwionemu dostępowi do wiz lub programom stypendialnym; takie programy tworzone są celowo, by
Moduł 3
przyciągnąć najzdolniejszych, ale odbija się to negatywnie na potencjale krajów wysyłających).
W Zambii w ostatnich latach liczba praktykujących lekarzy spadła w wyniku migracji z 1600 do 400.
Oczekuje się, że w najbliższych trzech latach z Indii wyjedzie około miliona inżynierów; wykształcenie jednego fachowca
kosztuje około 20 000 $, w pewnym sensie Indie wesprą więc resztę świata kwotą 20 mld $.
Z perspektywy kraju przyjmujÄ…cego:
ºmożliwość obniżenia kosztów pracy dziÄ™ki taniej sile roboczej (w tym osób chÄ™tnych do wykonywania prac,
których nie chcą wykonywać obywatele danego kraju);
ºw niektórych krajach obecność dużej liczby migrantów może spowodować spadek pÅ‚ac w najsÅ‚abiej opÅ‚acanych
zawodach i odbić się negatywnie na przychodach najbiedniejszych obywateli (prowadzone badania potwierdziły
tę tezę dla USA, ale dla Wielkiej Brytanii wynik był odwrotny);
ºw wielu krajach europejskich różnice kulturowe pomiÄ™dzy migrantami a wiÄ™kszoÅ›ciÄ… populacji prowadzÄ… do
napięć i konfliktów na tle etnicznym.
y
ródło:  economic effects of Migration , The Levin institute, www.globalization101.org
czy możemy
czy możemy
otworzyć granice?
otworzyć granice?
Od wielu lat w debatach publicznych spierają się zwolennicy i przeciwnicy wolnej emigracji, zakładającej zupełne
otwarcie granic. Warto przyjrzeć się argumentom obu stron.
Argumenty zwolenników: Argumenty przeciwników:
ºprawo każdego czÅ‚owieka do swobodnego ºosÅ‚abienie instytucji paÅ„stwa, znaczenia
przemieszczania siÄ™; obywatela i narodu;
Slajd  18
Moduł 3
ºuÅ‚atwienie legalizacji pobytu osobom, które już ºbrak kontroli nad przemieszczaniem siÄ™ dużych
przebywają w innym kraju i wyjęcie ich z  szarej grup ludności, co może rodzić problemy związane
strefy ; z przeludnieniem czy nawet kryzysy humanitarne;
ºuproszczenie polityki wizowej i zmniejszenie ºosÅ‚abiona kontrola nad bezpieczeÅ„stwem
kosztów administracyjno-biurowych; narodowym (np. nielegalny pobyt, nielegalny
handel, grupy przestępcze);
ºotwarte granice sprzyjajÄ… komunikacji, rozwijajÄ…
nowe szlaki handlowe i turystykÄ™, sprzyjajÄ…
ºtrudnoÅ›ci w dostosowaniu prawa
tworzeniu nowych więzi społecznych; międzynarodowego do praw lokalnych.
ºduża mobilność ludnoÅ›ci sprzyja zacieraniu siÄ™
granic społecznych i ekonomicznych.
Debata oksfordzka na temat wolnej migracji może być formą prezentacji projektu uczniowskiego o tematyce migracji.
y
ródło:  Migracje na świecie kinga Białek
migranci w Polsce
migranci w Polsce
Polska jest nadal krajem emigracji. Według danych BAEL w 2007 roku poza granicami kraju przebywało około pół miliona
Polek i Polaków (głównie w Niemczech i Wielkiej Brytanii). W tym samym czasie w Polsce legalnie przebywało ponad sto
tysięcy cudzoziemców. Nie wiadomo, ilu nielegalnych imigrantów mieszkało w tym samym czasie w Polsce.
Więcej na ten temat w:  imigranci w polskim społeczeństwie pod red. Pawła Dzilińskiego, Warszawa 2009
Stosunek Polaków do cudzoziemców
Polacy mają różny stosunek do cudzoziemców w zależności od regionu świata, z którego pochodzą.
Slajd  19
Moduł 3 2% 2% 2%
5% 3%
13%
bardzo lubiÄ™
20%
24%
23%
36%
raczej lubiÄ™
Jakie sÄ… Pani(i) odczucia
jeśli chodzi o poszczególne
ani nie lubiÄ™, ani nie lubi/nie wiem
51%
grupy etniczne. W jakim
raczej nie lubiÄ™
stopniu lubi Pani lub też 58%
63% 64%
nie lubi...?
54%
bardzo nie lubiÄ™
24%
13%
11%
8%
10%
4%
3%
1% 3% 3%
y
ródło:  Badanie opinii publicznej na rzecz integracji obywateli państw afrykańskich w Polsce , red. Paweł Średziński,
Warszawa 2010
Zajęcia dotyczące tolerancji mogą być dobrą przestrzenią do dyskusji o tym, skąd wynikają różnice widoczne na
wykresie. Dlaczego bardziej lubimy mieszkańców europy Zachodniej niż romów?
Osoby z krajów b. Związku
Radzieckiego (WNP)
Azjaci
Romowie (Cyganie)
Afrykańczycy
Osoby z Europy Zachodniej
migracje w szkole
migracje w szkole
Matematyka
ºPoproÅ› uczennice i uczniów o przygotowanie krótkiej sondy na temat stosunku ich koleżanek i kolegów ze szkoÅ‚y
do cudzoziemców. Wyniki sondy uczniowie powinni przedstawić na wykresach kołowych i słupkowych, ćwicząc
odpowiednie kalkulacje.
Informatyka
ºPoproÅ› uczniów o przygotowanie wykresów dotyczÄ…cych Å›wiatowych trendów w migracjach na podstawie danych
ze stron internetowych Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (www.iom.int) i Wysokiego Komisarza ONZ ds.
Slajd  20
Uchodz
ców (www.unhcr.org). Z pomocą nauczyciela geografii lub WOS-u omów wyniki pracy uczniów.
Moduł 3
Geografia
ºPodziel klasÄ™ na grupy, każdej z nich przydziel inny rodzaj migracji (ekonomiczne, polityczne, Å›rodowiskowe) i poproÅ›
o zaznaczenie na mapie konturowej świata szlaków migracyjnych dla ruchów ludności danego typu.
Wiedza o społeczeństwie
ºZorganizuj w szkole spotkanie z imigrantem, który opowie o sytuacji cudzoziemców w Polsce. JeÅ›li w Twojej
miejscowości nie ma cudzoziemców, pomóż uczniom umówić wywiad z migrantem (np. przez skype a lub telefon).
Wywiad można zamieścić w szkolnej gazetce.
Biologia
ºPrzeanalizuj z klasÄ… zjawisko uchodz
stwa klimatycznego. Poproś uczennice i uczniów, by przygotowali w grupach
plakaty na temat przyczyn migracji środowiskowych, regionów, w których obecnie takie migracje istnieją i prób
zaradzenia temu zjawisku.
więcej informacji
więcej informacji
na temat
na temat
migracji (dla
migracji (dla
zainteresowanych)
zainteresowanych)
Slajd  21
º Migracje Å›wiata tekst Kingi BiaÅ‚ek dla CEO
Moduł 3
ºA. Olszewska, A. Zawadzka  Przespaceruj siÄ™ w moich butach. O spotkaniach miÄ™dzykulturowych , wyd. Instytut
Spraw Publicznych, Warszawa 2009
º DziÅ› przypÅ‚ynÄ… tu dwa trupy reportaż Witolda SzabÅ‚owskiego,  Gazeta Wyborcza z dnia 6 lipca 2009 r.
ºwww.refugee.pl portal REFUGEE to gazeta polskich uchodz
ców
ZADANIE PRAKTYCZNE
ZADANIE PRAKTYCZNE
1. Zapoznaj się z przykładami działań szkolnych opisanych w materiale pomocniczym. Przeanalizuj je pod kątem
zgodności z zasadami edukacji globalnej przedstawionymi w tym module. W sprawozdaniu opisz, w jaki sposób
przykłady realizują zasady trzy wybrane zasady przez Ciebie zasady edukacji globalnej ze slajdu 9.
ºPrzykÅ‚adowe dziaÅ‚ania szkolne z zakresu edukacji globalnej
ºZasady dobrej edukacji globalnej
2. Przeprowadz
z uczniami lekcję z wykorzystaniem filmu dokumentalnego  My kupujemy, kto płaci? z pakietu  Patrz
i zmieniaj . Pakiet otrzymasz dopiero w czasie warsztatu stacjonarnego (18 lub 25 listopada), na poprowadzenie
Slajd  22
zajęć z klasą (90 minut) i ich opisanie w sprawozdaniu pozostanie ci czas do 4 grudnia.
Moduł 3
ZADANie DLA ChęTNyCh
3. Wykorzystaj informacje dotyczące migracji zamieszczone w module, polecane materiały dodatkowe i własną
wiedzę do zaplanowania i przeprowadzenia własnej lekcji, która spełnia Twoim zdaniem warunki dobrej edukacji
globalnej.
Podsumowanie
Podsumowanie
Zapraszamy do wypełnienia sprawozdania z trzeciego modułu, masz na to czas do 4 grudnia.
Już teraz zapoznaj się z pytaniami! Kliknij w zakładkę  Sprawozdanie .
W czwartym module:
ºpoznasz przykÅ‚ad gry symulacyjnej, którÄ… możesz wykorzystać w pracy z uczniami
Slajd  23
ºprzyjrzysz siÄ™ możliwoÅ›ciom prowadzenia projektów uczniowskich o tematyce globalnej
Moduł 3
ºpoznasz kilka sposobów na prowadzenie edukacji globalnej na godzinie wychowawczej
ºdowiesz siÄ™ wiÄ™cej na temat zmian klimatu.