© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2012

Wypełnia uczeń

Wypełnia

nauczyciel

Kod ucznia

dysleksja

Sprawdzian z języka polskiego

na rozpoczęcie nauki

w szóstej klasie szkoły podstawowej

informacje dla ucznia
1. Upewnij się, czy sprawdzian zawiera 8 stron. Ewentualny brak

stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod.
3. Przeczytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
4. Rozwiązania zadań zapisz długopisem lub piórem. Nie używaj

korektora.

5. Rozwiązania zadań zapisz czytelnie w wyznaczonych miejscach

zgodnie z poleceniami.

6. W zadaniach, w których są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D,

wybierz tylko jedną i zamaluj na karcie odpowiedzi kratkę

z odpowiadającą jej literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź „A”:

7. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale

jeśli się pomylisz,

błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź, np.

Powodzenia!

CzAS PRACy:
45 minut

LiCzBA
PUNktóW
Do UzySkANiA:
30

2

WRZESIEŃ 2012

Język polski w szóstej klasie szkoły podstawowej

Nikos Chadzinikolau
Tułaczka Odysa (fragment)

Sześć dni płynął samotnie statek odysa, aż dotarł do wyspy, która wydawała się

żeglarzom nie zamieszkała. Doświadczenie jednak nakazywało ostrożność. Podzielili
się na dwie grupy. Ciągnęli losy. odys ze swoją grupą pozostał na statku. Eurylochos
natomiast udał się w głąb wyspy. za bujnym gajem cytrusowym zauważyli piękny pałac
z błyszczących kamieni. Przed nim spacerowały oswojone lwy i wilki, które wyciągały
łapy jakby na powitanie. zdziwienie żeglarzy jeszcze wzrosło, gdy usłyszeli piękny
śpiew. to kirke, córka Słońca śpiewała. Na ich widok przerwała pracę na krosnach
i poprosiła do salonu. Dała im jeść i pić, potem czarodziejską różdżką zamieniła
w wieprze i wypędziła ich do obory. tylko Eurylochos zdążył uciec w postaci ludzkiej
i donieść odysowi o tym zdarzeniu.

– Eurylochosie, pokaż mi drogę – rzekł zdenerwowany odys.
– Ja zostanę tu, odysie – powiedział zalęknionym głosem Eurylochos. – ty też nie

idź.

– Nie idź, nie idź – wołali wszyscy.
– też przepadniesz… Lepiej uciekajmy stąd – prosił Eurylochos.
– Dobrze zostań… Pójdę sam… Muszę uratować moich towarzyszy, powiedział

odys, wziął miecz i ruszył.

kirke przyjęła go serdecznie. Nakarmiła go i napoiła. Potem różdżką chciała go

zaczarować mówiąc:

– idź teraz do swoich towarzyszy, do obory.
odys odskoczył, wyciągnął miecz… Machnięciem odrzucił daleko różdżkę.
– Nie uratujesz się, przeklęta, jeśli nie przyrzekniesz na zeusa, że uwolnisz moich

przyjaciół…

– zlituj się nade mną – prosiła kirke. – Przyrzekam na zeusa…
– Wstań – rzekł odys.
kirke wstała, chwyciła odysa za rękę i zaprowadziła do obory. Posmarowała

oliwą wieprze, dotknęła różdżką, przywracając im postać ludzką. A była taka dobra
i kochająca, że odys spędził w jej gościnnym pałacu cały rok.

Na pożegnanie kirke dała im zapasy jedzenia i picia oraz cenne rady, jak omijać

niebezpieczeństwa w dalszej podróży.

N. Chadzinikolau, Tułaczka Odysa, w: Mity greckie, Dom Wydawniczy REBiS, Poznań 1991.

Zadania od 1. do 5. wykonaj na podstawie tekstu.

1. Akcja utworu rozgrywa się
a. na niezamieszkałej wyspie.
B. na wyspie Eurylochosa.
c. na wyspie córki Słońca.
D. na nieznanym lądzie.

3

WRZESIEŃ 2012

Język polski w szóstej klasie szkoły podstawowej

2. kirke zamieniła towarzyszy odyseusza
a. w woły.

B. w łabędzie.

c. w krowy.

D. w świnie.

3. odyseusz udał się na wyspę, bo
a. zafascynował go piękny głos śpiewaczki.
B. zaciekawił go wygląd tajemniczej wyspy.
c. chciał uratować towarzyszy podróży.
D. chciał poznać piękną kirke.

4. Eurylochos sprzeciwiał się wyprawie odysa, bo
a. niepokoił się o pozostawionych na wyspie żeglarzy.
B. bał się o los pozostawionego bez opieki statku.
c. obawiał się o życie swojego towarzysza.
D. lękał się o los kirke, córki Słońca.

5. W opisie domostwa kirke: „za bujnym gajem cytrusowym zauważyli piękny pałac

z błyszczących kamieni” epitety

a. zwalniają tempo akcji.
B. uplastyczniają opis pałacu.
c. informują o niezwykłym spotkaniu.
D. wpływają na dynamikę wypowiedzi.

6. Na podstawie tekstu uzupełnij tabelę.

Fantastyczne

Realistyczne

Postacie

Wydarzenia

Przedmioty

7. Główna cechą mitów jest
a. ukazanie losów bogów i ludzi.
B. szczęśliwe zakończenie wydarzeń.
c. występowanie postaci historycznych.
D. przedstawienie niezwykłych zwierząt.

4

WRZESIEŃ 2012

Język polski w szóstej klasie szkoły podstawowej

konstanty ildefons Gałczyński
Kronika olsztyńska (fragment)

Jutro popłyniemy daleko,
jeszcze dalej niż te obłoki,
pokłonimy się nowym brzegom,
odkryjemy nowe zatoki:

nowe ryby znajdziemy w jeziorach,
nowe gwiazdy złowimy w niebie,
popłyniemy daleko, daleko,
jak najdalej, jak najdalej przed siebie.

Starym borom nowe damy imię,
nowe ptaki znajdziemy i wody,
posłuchamy, jak bije olbrzymie,
zielone serce przyrody.

k. Gałczyński, Kronika olsztyńska (fragment), w: Wybór poezji, Wydawnictwo ossolineum, Wrocław 1973.

Zadania od 8. do 11. wykonaj na podstawie wiersza.

8. Co jest tematem wiersza?
a. opowiadanie o odbytej wyprawie.
B. Wrażenia z wycieczki krajoznawczej.
c. Sprawozdanie z przebiegu wycieczki.
D. zapowiedź udziału w ciekawej wyprawie.

9. oceń prawdziwość podanego zdania. Podkreśl PRAWDA, jeśli zdanie jest

prawdziwe, lub FAŁSz, jeśli jest fałszywe.

Podmiot mówiący w wierszu wypowiada się w pierwszej osobie liczby pojedynczej.
PRAWDA

FAŁSz

10. Powtarzający się w wierszu epitet nowe można rozumieć jako
a. obce.

B. młode.

c. dziwne.

D. nieznane.

11. Jaką funkcję pełnią czasowniki użyte w wierszu?
a. Wpływają na plastykę obrazu.
B. opisują szczegóły krajobrazu.
c. ożywiają opisany krajobraz.
D. informują o zamierzeniach.

5

WRZESIEŃ 2012

Język polski w szóstej klasie szkoły podstawowej

Artykuł hasłowy ze słownika

Podróżować: Podróżować po świecie. Wędrować: Wędrować po górach.
Pielgrzymować: Pielgrzymować corocznie, - do miejsc świętych. Wojażować (dawn.):
Wojażować po obcych krajach. Jeździć: Jeździć statkiem, koleją, - do miasta, - na
gapę (rub.). Latać: Latać samolotem za granicę. Pływać: Pływać jachtem po morzach,
oceanach, do zamorskich krajów. Przewędrować: Przewędrować od końca do końca
Europę, od wschodu do zachodu Azję. obejść: Obejść świat, miasto. List obszedł wiele
miejsc, nim doszedł do rąk adresata. obleźć: Obleźć wszystkie kąty. zjeździć: Zjeździć
okolicę. złazić: Złazić miasto. oblecieć: Oblecieć wszystkie sklepy, całą wieś, znajomych.

Zadania od 12. do 14. wykonaj na podstawie artykułu hasłowego.

12. z którego słownika pochodzi artykuł hasłowy podróżować?
a. ze słownika wyrazów bliskoznacznych.
B. ze słownika języka polskiego.
c. ze słownika ortograficznego.
D. ze słownika mitów.

13. oceń prawdziwość podanego zdania. Podkreśl PRAWDA, jeśli zdanie jest

prawdziwe, lub FAŁSz, jeśli jest fałszywe.

Artykuł hasłowy podaje informacje o znaczeniu wyrazu i przykłady jego odmiany.
PRAWDA

FAŁSz

14. który z podanych wyrazów jest rzadko używany?
a. Pielgrzymować. B. Przewędrować. c. Wojażować.

D. obejść.

15. Uzupełnij zdanie odpowiednim wyrazem z tekstu w ramce.
turysta przybył do schroniska zmęczony, bo od rana

_____________________

po

tatrzańskich szlakach.

16. Uzupełnij definicje wyrazami pokrewnymi do wyrazu podróż.

Człowiek zwiedzający dalekie kraje to

________________

.

książki opisujące niecodzienne wyprawy to książki

________________

.

Dążyć do odległego miejsca pieszo lub za pomocą środka lokomocji to

_______________________

.

6

WRZESIEŃ 2012

Język polski w szóstej klasie szkoły podstawowej

17. Uzupełnij tekst. Czasowniki podane w nawiasach zapisz w trybie

przypuszczającym.

Chętnie (wyruszyć)

____________________

w podróż w nieznane.

(Przeżywać)

____________________

podobne przygody jak dzielny odyseusz.

Nie (być)

____________________

mi straszne żadne niebezpieczeństwa.

18. Przekonaj kolegów, że warto odwiedzać nieznane miejsca. Podaj przynajmniej

dwa argumenty.

19. Napisz zawiadomienie o odwołaniu zebrania Szkolnego koła turystycznego.

W wypowiedzi podaj, z jakiej przyczyny zebranie się nie odbędzie i zaproponuj
termin kolejnego spotkania.

7

WRZESIEŃ 2012

Język polski w szóstej klasie szkoły podstawowej

20. To było niezapomniane przeżycie… opowiedz o ciekawej przygodzie, która

przydarzyła się tobie lub o której ktoś ci opowiedział.

Twoja praca powinna zająć co najmniej połowę wyznaczonego miejsca.

8

WRZESIEŃ 2012

Język polski w szóstej klasie szkoły podstawowej

KaRTa ODpOWieDzi

Wypełnia uczeń

Wypełnia nauczyciel

Kod ucznia

dysleksja

nr

zad.

Odpowiedzi

1
2
3
4
5
7
8

10
11
12
14

nr

zad.

nr

kryt.

liczba

punktów

0

1

2

6

i

  

9

i

 

13

i

 

15

i

 

16

i

 

17

i

 

18

i

 

19

i

  

ii

 

iii

 

iV

 

20

i

  

ii

 

iii

 

iV

 

V

 

SuMa punKTÓW:

_________