LABORATORIUM METROLOGII WIELKOŚCI GEOMETRYCZNYCH

Katedra Przeróbki Plastycznej i Metrologii Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej

Opracował: Stanisław Fita, Jacek Ziemba

Strona 1

Ćwicz. 2 - Pomiary kątów i stożków

Nazwiska i Imiona osób realizujących ćwiczenie:

Data ćwiczenia ……………………………………..………

1 …………………………………………………………………....

Stały termin odbywania ćwiczeń:

2 ……………………………………………..…………………..…

Dzień tygodnia: …………………… godz.: ………..……

3 ………………….………………………………………………….

ĆWICZENIE nr 2

Pomiary kątów i stożków

A. Pomiary kątów kątomierzami.

Na rysunku przedmiotu zaznaczyć mierzone kąty.

Tab.1. Wyniki pomiaru kąta kątomierzami

Narzędzie pomiarowe

Oznaczenie kąta

Lp.

Wyniki pomiarów

Wartość średnia

Kątomierz uniwersalny

1

2

3

Wynik obliczeń kąta: α = wartość średnia ±Δα =

………………°……………………’

1

2

3

Wynik obliczeń kąta: β = wartość średnia ±Δβ =

………………°……………………’

Działka elem. skali głównej:

…….….°

, Działka elem. noniusza

:

…………

’

, Moduł:

……,

Nr inw.:

………………….............

Kątomierz optyczny

1

2

3

Wynik obliczeń kąta: α = wartość średnia ±Δα =

………………°……………………’

1

2

3

Wynik obliczeń kąta: β = wartość średnia ±Δβ =

………………°……………………’

Działka elem. skali głównej:

…….….°

, Działka elem. noniusza

:

…………

’

, Moduł:

……,

Nr inw.:

………………….............

LABORATORIUM METROLOGII WIELKOŚCI GEOMETRYCZNYCH

Katedra Przeróbki Plastycznej i Metrologii Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej

Opracował: Stanisław Fita, Jacek Ziemba

Strona 2

Ćwicz. 2 - Pomiary kątów i stożków

B. Pomiar poziomnicami

Na wskazanym przez prowadzącego przedmiocie wykonać trzykrotny pomiar poziomnicami

w dwóch wzajemnie prostopadłych kierunkach.

Tab. 2. Wyniki pomiaru poziomnicami

C. Pomiar kąta na mikroskopie warsztatowym

Na rysunku przedmiotu zaznaczyć 2 kąty, które będą mierzone na mikroskopie – oznacz je
odpowiednio przez

α

oraz β

.

Rysunek mierzonego przedmiotu

Tab.3. Opis cech metrologicznych narzędzia pomiarowego – mikroskopu warsztatowego.

Nazwa

Zakres zmienności

Wartość działki elementarnej

od

do

skali głównej

noniusza

Ruch poprzeczny stolika

Ruch wzdłużny stolika

Kąt obrotu stołu

Głowica kątowa

Kąt pochylenia kolumny

Przysłona oświetlacza D

p

Ustawiono przysłonę D

p

= …………………

Wysokość osi kłów H

H = ………………………………………………….

Nr fab. mikroskopu: …………………………………………

Nr ewid. mikroskopu: ……………………………………

Narzędzie

pomiarowe

Oznaczenie kierunku

Lp.

Wyniki pomiarów

Wartość średnia

Poziomnica

………………………………..

Działka elementarna:

………………………………….

wzdłuż

1

2

3

Wynik obliczeń kąta: α = wartość średnia ±Δα =

………………°……………………’

poprzecznie

1

2

3

Wynik obliczeń kąta: β = wartość średnia ±Δβ =

………………°……………………’

Optyczna

poziomnica kątowa

(OPK)

Działka elementarna:

………………………………..

wzdłuż

1

2

3

Wynik obliczeń kąta: α = wartość średnia ±Δα =

………………°……………………’

poprzecznie

1

2

3

Wynik obliczeń kąta: β = wartość średnia ±Δβ =

………………°……………………’

LABORATORIUM METROLOGII WIELKOŚCI GEOMETRYCZNYCH

Katedra Przeróbki Plastycznej i Metrologii Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej

Opracował: Stanisław Fita, Jacek Ziemba

Strona 3

Ćwicz. 2 - Pomiary kątów i stożków

Tab.4. Wyniki pomiarów kąta na mikroskopie warsztatowym

Mierzona wielkość

Lp.

Wyniki pomiarów

Różnica

Wartość średnia

Odczyt I

Odczyt II

kąt α

1

2

3

Wynik pomiaru: α = wartość średnia ±Δα =

………………………………......

kąt β

1

2

3

Wynik pomiaru: β = wartość średnia ±Δβ =

…………………………………….

C. Pomiary stożków

Metody pomiarowe:

- pomiar stożka zewnętrznego wałeczkami o jednakowej średnicy:

zbieżność:

C =

Metoda

pomiarowa

Mierzona

wielkość

Wyniki pomiarów

Wartość

średnia

Pomiar 1

Pomiar 2

Pomiar3

Pomiar wałeczkami
o jednakowej
średnicy

A =

………………………

B =

……………………….

h =

……………………….

Wynik obliczeń

Kąt stożka α =

……………………….

±

……………………….

, zbieżność C =

……………………………………….

- pomiar stożka zewnętrznego wałeczkami o różnych średnicach:

Metoda

pomiarowa

Mierzona

wielkość

Wyniki pomiarów

Wartość

średnia

Pomiar 1

Pomiar 2

Pomiar3

Pomiar wałeczkami
o 2 różnych
średnicach

D =

………………………

d =

……………………….

A =

……………………….

B =

……………………….

Wynik obliczeń

1)

Kąt stożka α =

……………………….

±

……………………….

, zbieżność C =

……………………………………….

1) Dla każdej z metod pomiaru stożka wartość niepewności pomiarowej należy wyznaczyć w sposób określony dla

metody pośredniej pomiaru – patrz „dodatek do ćwiczeń laboratoryjnych.

A

B

h



2



stos p

łytek

stos p

łytek

2



B

A

D

d



LABORATORIUM METROLOGII WIELKOŚCI GEOMETRYCZNYCH

Katedra Przeróbki Plastycznej i Metrologii Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej

Opracował: Stanisław Fita, Jacek Ziemba

Strona 4

Ćwicz. 2 - Pomiary kątów i stożków

- pomiar stożka zewnętrznego pierścieniami:

Metoda

pomiarowa

Mierzona

wielkość

Wyniki pomiarów

Wartość

średnia

Pomiar 1

Pomiar 2

Pomiar3

Pomiar
pierścieniami o 2
różnych średnicach

A =

………………………

B =

……………………….

l =

……………………….

g =

……………………….

Wynik obliczeń

1)

Kąt stożka α =

……………………….

±

……………………….

, zbieżność C =

……………………………………….

- pomiar stożka zewnętrznego z wykorzystaniem liniału sinusowego:

l = 100,00mm

Metoda

pomiarowa

Mierzona

wielkość

Wyniki pomiarów

Wartość

średnia

Pomiar 1

Pomiar 2

Pomiar3

Pomiar z
wykorzystaniem
liniału sinusowego

h =

………………………

l =

100mm

Czujnik
zegarowy

Działka elementarna czujnika i =

………………………………….

Wynik obliczeń

1)

Kąt stożka α =

……………………….

±

……………………….

, zbieżność C =

……………………………………….

- pomiar stożka wewnętrznego kulkami:

(gdy 2 kulki są poniżej krawędzi)

→ α

(gdy 1 kulka jest powyżej krawędzi

→ α

Metoda

pomiarowa

Mierzona

wielkość

Wyniki pomiarów

Wartość

średnia

Pomiar 1

Pomiar 2

Pomiar3

Pomiar wałeczkami
o 2 różnych
średnicach

D =

………………………

d =

……………………….

A =

……………………….

B =

……………………….

Wynik obliczeń

1)

Kąt stożka α =

……………………….

±

……………………….

, zbieżność C =

……………………………………….

l

D

d



2

g

h

l





stos

płytek