12

OZRÓD – MATKA – NOWORODEK

R

WETERYNARIA

W PRAKTYCE

MONOGRAFIA „ZWIERZĘTA HODOWLANE”

DCC

– elektroniczny

licznik komórek

somatycznych

POPRAWA JAKOŚCI MLEKA

I ZDROWOTNOŚCI ZWIERZĄT

lek. wet. Ewa Tracz-Włodarczyk

DeLaval Sp. z o.o.

Zawartość komórek somatycznych

w mleku jest bardzo czułym wskaźnikiem
stanu zdrowia wymienia oraz jakości
mleka. Oprócz komórek nabłonkowych
w mleku pochodzącym ze zdrowego gru-
czołu znajdują się także wysoko wyspe-
cjalizowane komórki przedostające się
z krwi. Są to głównie białe ciałka krwi,
a w szczególności granulocyty wieloją-
drzaste, makrofagi i limfocyty. Wszyst-
kie wyżej wymienione komórki określane
są jako komórki somatyczne. Całkowita
liczba tych komórek jest nieco wyższa
na początku i przy końcu laktacji, ale
w zdrowym gruczole powinna utrzymy-
wać się poniżej 100 tys./ml.

Zawartość komórek w mleku jest ge-

neralnie niższa w zimie i wyższa w lecie
w wyniku stresu cieplnego lub zwięk-
szenia częstotliwości występowania za-
paleń wymienia w letnich miesiącach.
Stres związany z wysoką temperaturą
może powodować wzrost podatności
na zakażenie, a wilgoć i wysoka tempe-
ratura ułatwiają namnażanie się drob-
noustrojów, natomiast podczas infekcji
gruczołu mlekowego liczba komórek
somatycznych może wzrosnąć do kilku-
-kilkudziesięciu milionów/ml.

Decydujący wpływ na poziom komó-

rek somatycznych w mleku zbiorczym
mają podkliniczne stany zapalne spowo-
dowane przez Staph. aureus i Str. agalac-
tiae, dlatego też tak ważne jest wczesne
wykrywanie stanów podklinicznych za-
palenia wymienia.

Liczba komórek w ćwiartce wolnej od

infekcji powinna wynosić poniżej 200
tysięcy/ml. Jest to próg wyznaczający

granicę między zdrową a chorą ćwiart-
ką. Przekroczenie wymienionej liczby
może już wskazywać na proces zapalny
wymienia. W oborach powyżej 50 krów
tylko niskie wartości liczby komórek
somatycznych w odstawionym mleku
(poniżej 100 000/ml) potwierdzają dobry
stan zdrowia wymion u krów.

W krajach Unii Europejskiej dopusz-

czalna zawartość komórek somatycz-
nych w mleku wynosi 400 000/ml. Na-
leży zwrócić uwagę, że im wyższa liczba
komórek somatycznych, tym mniejsza
jest wydajność chorej ćwiartki i więk-
sze straty w produkcji mleka.

Liczbę komórek somatycznych moż-

na określić na różne sposoby, a jed-
nym z nich jest elektroniczny pomiar
przy pomocy urządzenia firmy DeLa-
val – DCC.

Licznik komórek somatycznych DCC

jest przenośnym, łatwym w obsłudze
urządzeniem do pomiaru komórek so-
matycznych w mleku, które automatycz-
nie zlicza komórki na zasadzie optycznej
poprzez wykonanie zdjęcia wybarwio-
nych jąder komórkowych.

DCC nie wymaga zewnętrznych źró-

deł energii, można go więc stosować
w każdym miejscu i czasie. Aby wyko-
nać pomiar, wystarczy zassać niewielką
ilość badanego mleka do kasety i wsu-
nąć ją do licznika DCC. Wynik dla da-
nej próbki mleka (jako liczba komórek
w 1 ml mleka) ukazuje się na wyświe-
tlaczu już po 45 sekundach od włoże-
nia kasety.

Gospodarstwa, w których występu-

je problem wysokiej liczby komórek

somatycznych, powinny codziennie
oznaczać poziom komórek w mleku
zbiorczym. Tylko wtedy można się do-
wiedzieć o postępach działań, co stano-
wi system wczesnego ostrzegania.

Przykłady zastosowania DCC

w praktyce:
• badanie poziomu komórek somatycz-

nych w mleku zbiorczym – sprawdza-
nie zdrowotności stada,

• sprawdzanie poziomu komórek soma-

tycznych po wycieleniu – po 5 dniach
od wycielenia,

• wczesne wykrywanie mastitis,
• sprawdzanie efektów leczenia,
• wykrywanie stanów podklinicznych

mastitis,

• badanie poziomu komórek somatycz-

nych u krów nowo wprowadzonych
do stada,

• określanie stanu zdrowia wymienia

pod koniec laktacji, czy będzie koniecz-
na terapia w okresie zasuszania.

Elektroniczny licznik komórek so-

matycznych DCC pozwala na szybką
i pewną diagnozę indywidualną krów
mlecznych, a także określenie statusu
zdrowotnego stada. Dzięki zastosowanej
technologii pojedynczych kaset pomia-
rowych nigdy nie dochodzi do miesza-
nia się próbek, co pozwala na precyzyjny
pomiar. DCC jest nieocenionym narzę-
dziem monitoringu poziomu komórek
somatycznych, umożliwiającym wcze-
sne wykrywanie najbardziej kosztow-
nego schorzenia krów mlecznych, jakim
jest mastitis.

‰