kasetowe.qxd

fabrycznie nagra-

nych minidysków.

Rynkiem radioodtwarzaczy sa-

mochodowych w³adaj¹ od lat wielkie fir-

my znane z produkcji domowego sprzêtu

audio-wideo, takie jak Sony, Panasonic czy

Pioneer. Niezale¿nie od ich wyrobów w spe-

cjalnych sklepach mo¿na spotkaæ radiood-

twarzacze firm specjalizuj¹cych siê w produk-

cji samochodowego sprzêtu graj¹cego (Alpi-

ne, Blaupunkt, Clarion). W bran¿y tej od pa-

ru lat jedni producenci znikaj¹, inni siê poja-

wiaj¹, np. niedawno zniknê³a znana firma

Gelhard, która wczeniej po³¹czy³a siê z rów-

nie znan¹ Interconti.

Nieco wczeniej Philips przekaza³ ca³¹ pro-

dukcjê radioodtwarzaczy samochodowych,

stowarzyszonej z nim firmie VDO Dayton.

Wysi³ki konstruktorów nowych modeli radio-

odtwarzaczy id¹ w kierunku poprawienia

komfortu obs³ugi i jakoci dwiêku bez

zmniejszania bezpieczeñstwa jazdy.

Jakoæ dwiêku

Bezporedni wp³yw na jakoæ dwiêku ma

stopieñ mocy radioodtwarzacza, przy czym

cztery niezale¿ne kana³y s¹ ju¿ stan-

dardem.

Oprócz nich wielu

producen-

tów

montuje ponadto

wyjcie aktywnego g³o-

nika niskotonowego, tzw. sub-

woofera uzupe³nione specjalnymi filtrami

dolnoprzepustowymi. Niezale¿nie od tego

stopnie mocy dro¿szych radioodtwarzaczy

buduje siê z tranzystorami MOSFET, co za-

pewnia lepsz¹

jakoæ dwiêku ni¿

w klasycznych konstruk-

cjach. Osobne wyjcia przedwzmacniaczy

(o napiêciu od 2 do 5 V) umo¿liwiaj¹ do³¹-

czenie dodatkowych wzmacniaczy i dalsze

zwiêkszenie liczby kana³ów.

Wad¹ dotychczasowych rozwi¹zañ samo-

chodowych systemów g³onikowych jest

umieszczanie ich w dolnych partiach kabiny

pasa¿erskiej, co t³umi rozchodzenie siê

dwiêku. Inaczej jest usytuowany centralny

g³onik firmy Panasonic, a mianowicie w prze-

dniej p³ycie radioodtwarzacza CQ-FRX920.

Jest on niewielki, sterowany wzmacniaczem

o mocy 5 W, wysuwany automatycznie po na-

ciniêciu przycisku.

Na optymalizacjê efektów dwiêkowych ma-

j¹ te¿ wp³yw ró¿ne systemy sterowane pro-

cesorami sygna³owymi (DSP) oraz syste-

my uwypuklania tonów niskich. Bardziej

rozbudowane konstrukcje zawieraj¹ sy-

stemy analizuj¹ce w³aciwoci propaga-

cji dwiêku w kabinie i automatycznie do-

bieraj¹ce parametry pola dwiêkowe-

go. Inne z kolei, mniej skomplikowane,

dostosowuj¹ poziom g³onoci do

prêdkoci jazdy oraz do poziomu

szumów w kabinie.

Wygoda obs³ugi

D¹¿y siê, by kierowca obs³u-

giwa³ radioodtwarzacz nie prze-

rywaj¹c obserwacji sytuacji na dro-

dze i nie zdejmowa³ r¹k z kierownicy. Za-

pewnia to system Voice Drive II firmy Sony.

Najwa¿niejszymi funkcjami radioodtwarza-

cza steruje siê komendami g³osowymi, zapi-

sanymi wczeniej przez kierowcê w specjal-

nej pamiêci (funkcja Voice Memo). Elemen-

tem systemu jest mikrofon, ukryty za os³on¹

przeciws³oneczn¹.

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2001

imo ¿e produ-

cenci radiood-

twarzaczy ofe-

ruj¹ wiele mo-

deli z odtwarza-

czem CD, to

jednak krajowi

u¿ytkownicy

nadal wol¹ tradycyjne odtwarzacze kaseto-

we. Wynika to nie tylko z ogromnej i stale po-

wiêkszaj¹cej siê ró¿nicy cen miêdzy tymi

nonikami dwiêku (oczywicie na korzyæ

kasety), lecz równie¿ z tego, ¿e obs³uga ka-

sety jest prostsza i bezpieczniejsza ni¿ p³yty

CD. Wprowadzony na rynek dziesiêæ lat te-

mu minidysk chyba przespa³ swoj¹ szansê

i choæ wielu producentów umieszcza w swo-

jej ofercie równie¿ radioodtwarzacz

MD, to jednak wybór tych mo-

deli jest równie

znikomy, jak

Radio samochodowe

od czasu swojej

wiatowej

prapremiery w 1929

roku przesz³o

prawdziw¹

metamorfozê.

Wspó³czesne radio

samochodowe jest

zintegrowane

z odtwarzaczem kaset

magnetofonowych,

p³yt kompaktowych

lub minidysków.

Radioodtwarzacz kasetowy

XR-CA800 firmy Sony z

dwoma

pilotami

KASETOWE RADIOODTWARZACZE
SAMOCHODOWE

Radioodtwarzacz kasetowy CQ-FRX920 firmy

Panasonic z

metalicznym wywietlaczem

Inne rozwi¹zania maj¹ce wp³yw na poprawê

komfortu obs³ugi polegaj¹ na umieszczeniu

pokrête³ i przycisków zgodnie z zasadami

ergonomii, zamontowania na kierownicy bez-

przewodowych pilotów czy stosowaniu spe-

cjalnych wywietlaczy.

S¹ to obecnie nie tylko

wywietlacze wie-

lokoloro-

we, lecz

równie¿ ze

z m i e n n ¹

( p ³ y n ¹ c ¹ )

barw¹, anali-

zatorem widma

oraz animacja-

mi. Mo¿na

j e d n a k

m i e æ

w¹tpli-

w o c i ,

czy takie

rozwi¹zania

wp³ywaj¹ dobrze na

bezpieczeñstwo jazdy. Bardziej u¿yteczne

wydaj¹ siê byæ systemy wywietlania,

w których u¿ytkownik mo¿e wybraæ kolor wy-

wietlacza (najczêciej dwa do wyboru),

przy czym zmieniaj¹c kolor wywietlacza

zmienia siê jednoczenie kolor podwietle-

nia przycisków.

Nietypowy wywietlacz punktowy o nazwie

Metaliczny Day & Night montuje Panasonic

we wspomnianym ju¿ swoim szczytowym

modelu radioodtwarzacza CQ-FRX020.

W dzieñ zarówno wywietlacz, jak i przyciski

maj¹ metaliczn¹ choæ nie ra¿¹c¹ barwê,

w nocy za przyjemn¹ niebiesk¹. Dodatkowo

jest trójstopniowa regulacja jaskrawoci.

Wywietlacze musz¹ spe³niaæ coraz wiêcej

zadañ wynikaj¹cych np. z funkcji systemu

RDS. Dlatego s¹ coraz wiêksze

i coraz mniej miejsca zostaje

dla elementów manipulacyj-

nych, nie mówi¹c ju¿ o otwo-

rze kasety. W najdro¿szych

modelach, po w³¹czeniu od-

twarzacza, zdej-

mowana p³yta

czo³owa jest

automatycz-

nie obracana

(Flip Down),

otwieraj¹c dostêp do

kieszeni kasety.

Konstruktorzy radioodtwarzaczy

staraj¹ siê pozostawiæ kierowcy bezporedni

dostêp tylko do najwa¿niejszych funkcji. Po-

zosta³e funkcje s¹ programowane wstêpnie

w specjalnych trybach ustawiania. Typowym

przyk³adem takiego rozwi¹zania jest tryb

Expert Mode w radioodtwarzaczach Grundi-

ga, umo¿liwiaj¹cy zapro-

gramowanie w naj-

dro¿szych

m o d e -

lach ponad dwu-

dziestu ró¿nych funkcji

u¿ytkowych (w tym ustawianie:

barwy _ osobno w kana³ach tylnych i prze-

dnich, koloru, kontrastu i trybu nocnego lub

dziennego wywietlacza, zegara, trybu auto-

matycznej regulacji g³onoci w zale¿noci od

prêdkoci jazdy SCV, g³onoci i trybu wyci-

szania do³¹czonego telefonu, logiki stacyjki,

kodu zabezpieczaj¹cego i innych).

Zdalne sterowanie funkcjami radioodtwarza-

czy staje siê powoli standardem i jeli nie

jest oferowane w wyposa¿eniu fabrycznym,

to mo¿e byæ zakupione jako opcja. Firma

Sony oferuje standardowo w niektórych mo-

delach (np. XR-CA800) nawet dwa typy pilo-

tów: RM-X55 w postaci joysticka oraz opcjo-

nalny RM-X116.

Typowy pilot np. RC-700 oferowany wraz

z radioodtwarzaczami Kenwooda i montowa-

ny pod ko³em kierownicy umo¿liwia: regula-

cjê g³onoci, wyciszanie i prze³¹czanie

róde³ dwiêku, wyszukiwanie nagrañ, prze-

szukiwanie zasobów zmieniacza p³yt CD,

zawartoci p³yty i wyszukiwanie stacji.

Tunery,

magnetofony

i zmieniacze p³yt CD

Tutaj nie ma istotnych zmian. Konstruktorzy

koncentruj¹ siê na zwiêkszeniu odpornoci

stopni wejciowych tunerów na zak³ócenia,

a za nowoæ trudno ju¿ uznaæ przysz³ociow¹

funkcjê sterowania cyfrowego radia DAB. Ty-

powy tuner to tuner cyfrowy z tzw. syntez¹

czêstotliwoci z sy-

stemem RDS,

trzema zakresa-

mi fal (ultrakrót-

kich, rednich

i d³ugich)

i szecioma

przyciska-

mi (tzw.

bezporedniego

dostêpu) umo¿liwiaj¹cy-

mi natychmiastowy wybór stacji

zapamiêtanych w tzw. trybie Autostore (za-

pamiêtywania stacji o aktualnie najsilniejszym

sygnale) oraz stacji wczeniej zaprogramo-

wanych (patrz tablica). W takim tunerze s¹

funkcje RDS, jak przeszukiwanie zawartoci pa-

miêci Preset Scan lub ca³ego pasma czêsto-

tliwoci danego zakresu odbiornika Scan po-

³¹czone z krótkotrwa³ym ods³uchem ka¿dej

zapamiêtanej lub wyszukanej stacji.

Typowy odtwarzacz kasetowy jest wyposa-

¿ony w: autorewers, funkcjê wyszukiwania

utworów z trybem powtarzania i opuszczania

pustych miejsc Blank Skip oraz automatycz-

ny prze³¹cznik rodzaju tamy. System re-

dukcji szumów Dolby B ju¿ te¿ mo¿na uznaæ

jako standard. Jego wersja Dolby C jest mon-

towana tylko w dro¿szych modelach. Bar-

dzo wygodn¹ funkcj¹ jest Full Logic, czyli

sterowanie wszystkimi funkcjami ruchu tamy

przez lekkie naciniêcie odpowiedniego

przycisku.

Radioodtwarzacze kasetowe s¹ czêsto wy-

posa¿ane w wejcie Aux do do³¹czenia ze-

wnêtrznego ród³a dwiêku, np. odtwarzacza

p³yt CD, minidysków lub zmieniaczy. Nie-

które radioodtwarzacze umo¿liwiaj¹ nie tyl-

ko zdaln¹ zmianê p³yt CD w zmieniaczu

,lecz maj¹ szereg przydatnych funkcji obs³u-

gowych, takich, jak: prze-

gl¹danie utworów, za-

wartoci p³yt, po-

wtarzanie po-

szczególnych

utworów jak

i ca³ych p³yt,

w tym odtwarza-

nie losowe,

a tak¿e wywie-

tlanie i przewija-

nie tekstów CD

(Panasonic CQ-

FRX920).

W nastêpnym nu-

merze ReAV bêdzie

przedstawiony przegl¹d do-

stêpnych na polskim rynku radio-

odtwarzaczy CD i MD.

Leszek Halicki

Radioodtwarzacz CR3200

firmy VDO Dayton

Radioodtwarzacz kasetowy

firmy Alpine TDM-7585R

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2001