fabrycznie nagra-
nych minidysków.
Rynkiem radioodtwarzaczy sa-
mochodowych w³adaj¹ od lat wielkie fir-
my znane z produkcji domowego sprzêtu
audio-wideo, takie jak Sony, Panasonic czy
Pioneer. Niezale¿nie od ich wyrobów w spe-
cjalnych sklepach mo¿na spotkaæ radiood-
twarzacze firm specjalizuj¹cych siê w produk-
cji samochodowego sprzêtu graj¹cego (Alpi-
ne, Blaupunkt, Clarion). W bran¿y tej od pa-
ru lat jedni producenci znikaj¹, inni siê poja-
wiaj¹, np. niedawno zniknê³a znana firma
Gelhard, która wczeniej po³¹czy³a siê z rów-
nie znan¹ Interconti.
Nieco wczeniej Philips przekaza³ ca³¹ pro-
dukcjê radioodtwarzaczy samochodowych,
stowarzyszonej z nim firmie VDO Dayton.
Wysi³ki konstruktorów nowych modeli radio-
odtwarzaczy id¹ w kierunku poprawienia
komfortu obs³ugi i jakoci dwiêku bez
zmniejszania bezpieczeñstwa jazdy.
Jakoæ dwiêku
Bezporedni wp³yw na jakoæ dwiêku ma
stopieñ mocy radioodtwarzacza, przy czym
cztery niezale¿ne kana³y s¹ ju¿ stan-
dardem.
Oprócz nich wielu
producen-
tów
montuje ponadto
wyjcie aktywnego g³o-
nika niskotonowego, tzw. sub-
woofera uzupe³nione specjalnymi filtrami
dolnoprzepustowymi. Niezale¿nie od tego
stopnie mocy dro¿szych radioodtwarzaczy
buduje siê z tranzystorami MOSFET, co za-
pewnia lepsz¹
jakoæ dwiêku ni¿
w klasycznych konstruk-
cjach. Osobne wyjcia przedwzmacniaczy
(o napiêciu od 2 do 5 V) umo¿liwiaj¹ do³¹-
czenie dodatkowych wzmacniaczy i dalsze
zwiêkszenie liczby kana³ów.
Wad¹ dotychczasowych rozwi¹zañ samo-
chodowych systemów g³onikowych jest
umieszczanie ich w dolnych partiach kabiny
pasa¿erskiej, co t³umi rozchodzenie siê
dwiêku. Inaczej jest usytuowany centralny
g³onik firmy Panasonic, a mianowicie w prze-
dniej p³ycie radioodtwarzacza CQ-FRX920.
Jest on niewielki, sterowany wzmacniaczem
o mocy 5 W, wysuwany automatycznie po na-
ciniêciu przycisku.
Na optymalizacjê efektów dwiêkowych ma-
j¹ te¿ wp³yw ró¿ne systemy sterowane pro-
cesorami sygna³owymi (DSP) oraz syste-
my uwypuklania tonów niskich. Bardziej
rozbudowane konstrukcje zawieraj¹ sy-
stemy analizuj¹ce w³aciwoci propaga-
cji dwiêku w kabinie i automatycznie do-
bieraj¹ce parametry pola dwiêkowe-
go. Inne z kolei, mniej skomplikowane,
dostosowuj¹ poziom g³onoci do
prêdkoci jazdy oraz do poziomu
szumów w kabinie.
Wygoda obs³ugi
D¹¿y siê, by kierowca obs³u-
giwa³ radioodtwarzacz nie prze-
rywaj¹c obserwacji sytuacji na dro-
dze i nie zdejmowa³ r¹k z kierownicy. Za-
pewnia to system Voice Drive II firmy Sony.
Najwa¿niejszymi funkcjami radioodtwarza-
cza steruje siê komendami g³osowymi, zapi-
sanymi wczeniej przez kierowcê w specjal-
nej pamiêci (funkcja Voice Memo). Elemen-
tem systemu jest mikrofon, ukryty za os³on¹
przeciws³oneczn¹.
Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2001
M
imo ¿e produ-
cenci radiood-
twarzaczy ofe-
ruj¹ wiele mo-
deli z odtwarza-
czem CD, to
jednak krajowi
u¿ytkownicy
nadal wol¹ tradycyjne odtwarzacze kaseto-
we. Wynika to nie tylko z ogromnej i stale po-
wiêkszaj¹cej siê ró¿nicy cen miêdzy tymi
nonikami dwiêku (oczywicie na korzyæ
kasety), lecz równie¿ z tego, ¿e obs³uga ka-
sety jest prostsza i bezpieczniejsza ni¿ p³yty
CD. Wprowadzony na rynek dziesiêæ lat te-
mu minidysk chyba przespa³ swoj¹ szansê
i choæ wielu producentów umieszcza w swo-
jej ofercie równie¿ radioodtwarzacz
MD, to jednak wybór tych mo-
deli jest równie
znikomy, jak
Radio samochodowe
od czasu swojej
wiatowej
prapremiery w 1929
roku przesz³o
prawdziw¹
metamorfozê.
Wspó³czesne radio
samochodowe jest
zintegrowane
z odtwarzaczem kaset
magnetofonowych,
p³yt kompaktowych
lub minidysków.
Radioodtwarzacz kasetowy
XR-CA800 firmy Sony z
dwoma
pilotami
KASETOWE RADIOODTWARZACZE
SAMOCHODOWE
Radioodtwarzacz kasetowy CQ-FRX920 firmy
Panasonic z
metalicznym wywietlaczem
35
NA RYNKU AV
Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2001
Inne rozwi¹zania maj¹ce wp³yw na poprawê
komfortu obs³ugi polegaj¹ na umieszczeniu
pokrête³ i przycisków zgodnie z zasadami
ergonomii, zamontowania na kierownicy bez-
przewodowych pilotów czy stosowaniu spe-
cjalnych wywietlaczy.
S¹ to obecnie nie tylko
wywietlacze wie-
lokoloro-
we, lecz
równie¿ ze
z m i e n n ¹
( p ³ y n ¹ c ¹ )
barw¹, anali-
zatorem widma
oraz animacja-
mi. Mo¿na
j e d n a k
m i e æ
w¹tpli-
w o c i ,
czy takie
rozwi¹zania
wp³ywaj¹ dobrze na
bezpieczeñstwo jazdy. Bardziej u¿yteczne
wydaj¹ siê byæ systemy wywietlania,
w których u¿ytkownik mo¿e wybraæ kolor wy-
wietlacza (najczêciej dwa do wyboru),
przy czym zmieniaj¹c kolor wywietlacza
zmienia siê jednoczenie kolor podwietle-
nia przycisków.
Nietypowy wywietlacz punktowy o nazwie
Metaliczny Day & Night montuje Panasonic
we wspomnianym ju¿ swoim szczytowym
modelu radioodtwarzacza CQ-FRX020.
W dzieñ zarówno wywietlacz, jak i przyciski
maj¹ metaliczn¹ choæ nie ra¿¹c¹ barwê,
w nocy za przyjemn¹ niebiesk¹. Dodatkowo
jest trójstopniowa regulacja jaskrawoci.
Wywietlacze musz¹ spe³niaæ coraz wiêcej
zadañ wynikaj¹cych np. z funkcji systemu
RDS. Dlatego s¹ coraz wiêksze
i coraz mniej miejsca zostaje
dla elementów manipulacyj-
nych, nie mówi¹c ju¿ o otwo-
rze kasety. W najdro¿szych
modelach, po w³¹czeniu od-
twarzacza, zdej-
mowana p³yta
czo³owa jest
automatycz-
nie obracana
(Flip Down),
otwieraj¹c dostêp do
kieszeni kasety.
Konstruktorzy radioodtwarzaczy
staraj¹ siê pozostawiæ kierowcy bezporedni
dostêp tylko do najwa¿niejszych funkcji. Po-
zosta³e funkcje s¹ programowane wstêpnie
w specjalnych trybach ustawiania. Typowym
przyk³adem takiego rozwi¹zania jest tryb
Expert Mode w radioodtwarzaczach Grundi-
ga, umo¿liwiaj¹cy zapro-
gramowanie w naj-
dro¿szych
m o d e -
lach ponad dwu-
dziestu ró¿nych funkcji
u¿ytkowych (w tym ustawianie:
barwy _ osobno w kana³ach tylnych i prze-
dnich, koloru, kontrastu i trybu nocnego lub
dziennego wywietlacza, zegara, trybu auto-
matycznej regulacji g³onoci w zale¿noci od
prêdkoci jazdy SCV, g³onoci i trybu wyci-
szania do³¹czonego telefonu, logiki stacyjki,
kodu zabezpieczaj¹cego i innych).
Zdalne sterowanie funkcjami radioodtwarza-
czy staje siê powoli standardem i jeli nie
jest oferowane w wyposa¿eniu fabrycznym,
to mo¿e byæ zakupione jako opcja. Firma
Sony oferuje standardowo w niektórych mo-
delach (np. XR-CA800) nawet dwa typy pilo-
tów: RM-X55 w postaci joysticka oraz opcjo-
nalny RM-X116.
Typowy pilot np. RC-700 oferowany wraz
z radioodtwarzaczami Kenwooda i montowa-
ny pod ko³em kierownicy umo¿liwia: regula-
cjê g³onoci, wyciszanie i prze³¹czanie
róde³ dwiêku, wyszukiwanie nagrañ, prze-
szukiwanie zasobów zmieniacza p³yt CD,
zawartoci p³yty i wyszukiwanie stacji.
Tunery,
magnetofony
i zmieniacze p³yt CD
Tutaj nie ma istotnych zmian. Konstruktorzy
koncentruj¹ siê na zwiêkszeniu odpornoci
stopni wejciowych tunerów na zak³ócenia,
a za nowoæ trudno ju¿ uznaæ przysz³ociow¹
funkcjê sterowania cyfrowego radia DAB. Ty-
powy tuner to tuner cyfrowy z tzw. syntez¹
czêstotliwoci z sy-
stemem RDS,
trzema zakresa-
mi fal (ultrakrót-
kich, rednich
i d³ugich)
i szecioma
przyciska-
mi (tzw.
bezporedniego
dostêpu) umo¿liwiaj¹cy-
mi natychmiastowy wybór stacji
zapamiêtanych w tzw. trybie Autostore (za-
pamiêtywania stacji o aktualnie najsilniejszym
sygnale) oraz stacji wczeniej zaprogramo-
wanych (patrz tablica). W takim tunerze s¹
funkcje RDS, jak przeszukiwanie zawartoci pa-
miêci Preset Scan lub ca³ego pasma czêsto-
tliwoci danego zakresu odbiornika Scan po-
³¹czone z krótkotrwa³ym ods³uchem ka¿dej
zapamiêtanej lub wyszukanej stacji.
Typowy odtwarzacz kasetowy jest wyposa-
¿ony w: autorewers, funkcjê wyszukiwania
utworów z trybem powtarzania i opuszczania
pustych miejsc Blank Skip oraz automatycz-
ny prze³¹cznik rodzaju tamy. System re-
dukcji szumów Dolby B ju¿ te¿ mo¿na uznaæ
jako standard. Jego wersja Dolby C jest mon-
towana tylko w dro¿szych modelach. Bar-
dzo wygodn¹ funkcj¹ jest Full Logic, czyli
sterowanie wszystkimi funkcjami ruchu tamy
przez lekkie naciniêcie odpowiedniego
przycisku.
Radioodtwarzacze kasetowe s¹ czêsto wy-
posa¿ane w wejcie Aux do do³¹czenia ze-
wnêtrznego ród³a dwiêku, np. odtwarzacza
p³yt CD, minidysków lub zmieniaczy. Nie-
które radioodtwarzacze umo¿liwiaj¹ nie tyl-
ko zdaln¹ zmianê p³yt CD w zmieniaczu
,lecz maj¹ szereg przydatnych funkcji obs³u-
gowych, takich, jak: prze-
gl¹danie utworów, za-
wartoci p³yt, po-
wtarzanie po-
szczególnych
utworów jak
i ca³ych p³yt,
w tym odtwarza-
nie losowe,
a tak¿e wywie-
tlanie i przewija-
nie tekstów CD
(Panasonic CQ-
FRX920).
W nastêpnym nu-
merze ReAV bêdzie
przedstawiony przegl¹d do-
stêpnych na polskim rynku radio-
odtwarzaczy CD i MD.
n
Leszek Halicki
Radioodtwarzacz CR3200
firmy VDO Dayton
Radioodtwarzacz kasetowy
firmy Alpine TDM-7585R
Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2001
36