Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2001

Amplitunery AV

to urz¹dzenia bardzo

z³o¿one i kosztowne.

Jednak ich mo¿liwoœci

tworzenia przestrzeni

dŸwiêkowej przewy¿szaj¹

zdecydowanie mo¿liwoœci

typowych zestawów

stereo.

S

chemat uk³adu ma³ej czêstotliwo-

œci przedstawiono na rys. 1. Uwagê

zwraca rozbudowany selektor wej-

œciowy, który musi prze³¹czaæ wie-

le wejœæ dla urz¹dzeñ do³¹czanych do ampli-

tunera. Oprócz typowych sygna³ów audio (tu-

ner, CD, DVD/MD, magnetofon/MD) mo¿na

do³¹czyæ akustyczne sygna³y ze Ÿróde³ sy-

gna³ów wideo (video, CBL/SAT, D-TV, VCR).

Osobn¹ grupê wejœæ stanowi¹ wejœcia sygna-

³ów cyfrowych, przeznaczone do do³¹czenia

AMPLITUNER AV RX-V596/RDS

FIRMY YAMAHA

ROZWI¥ZANIA UK£ADOWE

Ÿróde³ sygna³ów cyfrowych: DVD/LD, CBL/SAT

oraz odbiornika telewizji cyfrowej D-TV.

Poniewa¿ wejœcia dla sygna³ów z DVD/LD

oraz odbiornika telewizji kablowej lub satelitar-

nego _ CBL/SAT s¹ podwójne typu BNC lub

optyczne, selektor wejœciowy wyposa¿ono

w detektor sygna³u z wejœæ BNC.

W przypadku wykorzystania funkcji efektów

dŸwiêkowych sygna³y analogowe, zanim zosta-

n¹ doprowadzone do wejœæ procesora DSP,

podlegaj¹ przetworzeniu w przetworniku

analogowo-cyfrowym. Dalej sygna³y s¹

doprowadzane do dwóch oddzielnych zespo-

³ów przetworników cyfrowo-analogowych,

z których jeden dostarcza sygna³y do kana³ów

g³ównych lewego i prawego, a drugi do dwóch

kana³ów tylnych oraz do kana³u centralnego.

G³ówny regulator wzmocnienia jest wspólny dla

wszystkich kana³ów, ale kana³y centralny, dwa

tylne oraz kana³ subwoofera maj¹ jeszcze dodat-

kowe regulatory poziomu sygna³u, jednak dostêp

do nich wymaga wywo³ania specjalnej funkcji.

W kana³ach g³ównych, lewym i prawym, umie-

szczono równie¿ regulator barwy dŸwiêku oraz

regulator balansu.

Nad ca³oœci¹ czuwa specjalizowany mikro-

procesor, odbieraj¹cy sygna³y z prze³¹czni-

ków p³yty czo³owej oraz steruj¹cy wszystkimi

zasadniczymi blokami urz¹dzenia.

Wzmacniacz mocy

Wzmacniacz mocy w amplitunerze AV jest

zwykle konstrukcj¹ bardzo rozbudowan¹

z uwagi na fakt, ¿e urz¹dzenie zawiera piêæ ka-

na³ów mocy.

W amplitunerze Yamahy RX-V596 zastosowa-

ne wzmacniacze mocy s¹ uk³adowo jedna-

kowe. W porównaniu z typowymi rozwi¹zania-

mi dro¿szych wzmacniaczy stereofonicznych

jest to uk³ad niezbyt skomplikowany i niemal

klasyczny, jednak nie pozbawiony pewnych

specyficznych rozwi¹zañ.

W stopniu wejœciowym (rys. 2) zastosowano

wzmacniacz ró¿nicowy z niesymetrycznym wyj-

œciem zbudowany na tranzystorach T1 i T2.

Wspólny rezystor R5 umieszczony w emite-

rach tych tranzystorów jest zasilany z napiêcia

stabilizowanego przez diodê Zenera D3, której

pr¹d zasilaj¹cy stabilizuje siê za pomoc¹ Ÿród³a

r

SCHEMATY i

SERWIS

16

Rys. 1. Schemat amplitunera AV RX-V596/RDS

Rys. 2. Schemat blokowy wzmacniacza mocy amplitunera A

V RX-V596/RDS

17

pr¹dowego (tranzystor T12). Stopniem na-

stêpnym jest tranzystor steruj¹cy uk³adem

wyjœciowym.

Dodatnie napiêcie zasilaj¹ce ca³y wzmacniacz

napiêciowy jest pobierane z uk³adu filtru aktyw-

nego z tranzystorem T14. W obwodzie bazy te-

go tranzystora umieszczono dwa klucze T15

i T16, które umo¿liwiaj¹ mikroprocesorowi

ograniczenie mocy wyjœciowej wzmacniacza.

Zadzia³anie jednego z kluczy spowoduje, ¿e

napiêcie zasilania zmaleje dwukrotnie. W ob-

wodzie kolektorowym tranzystora T3 pracuj¹-

cego w stopniu steruj¹cym umieszczono dyna-

miczne Ÿród³o pr¹dowe z uk³adem typu boot-

strap, w którego sk³ad wchodz¹ rezystory R51,

R52 i kondensator C19. Uk³ad ten jest zasila-

ny równie¿ z napiêcia filtrowanego. Filtr aktyw-

ny umieszczony w obwodzie zasilania two-

rz¹ tranzystory T17 i T18 w po³¹czeniu z rezy-

storem R59 oraz kondensatorem C22. Tranzy-

stor T19 pe³ni funkcjê klucza ograniczaj¹cego

ujemne napiêcie zasilaj¹ce w przypadku

zmniejszenia siê napiêcia dodatniego na wyj-

œciu tranzystora T14 (+ BV). W tym celu baza

tranzystora T19 jest po³¹czona z dzielnikiem

tworzonym przez rezystory R55 i R56. W przy-

padku, gdy istniej¹ oba napiêcia zasilaj¹ce

stopieñ steruj¹cy, napiêcie na bazie tranzy-

stor T19 ma polaryzacjê dodatni¹, ale nie

przekraczaj¹c¹ 0,5 V czemu sprzyja równie¿

istnienie diody D12. W tym stanie tranzystor

T19 jest zatkany. W momencie ograniczenia

wartoœci napiêcia dodatniego, na bazie tranzy-

stora T19 pojawi siê napiêcie ujemne, tranzy-

stor przejdzie w stan przewodzenia, a napiê-

cie na wyjœciu (emiter tranzystora T17) co do

wartoœci bezwzglêdnej bêdzie w przybli¿eniu

równe napiêciu BV na emiterze tranzystora

T14. Stopieñ koñcowy wzmacniacza zreali-

zowany zosta³ w postaci pe³nokomplemen-

tarnej przy wykorzystaniu uk³adów Darlingto-

na. Tranzystor T4 pe³ni funkcjê stabilizatora

pr¹du spoczynkowego tranzystorów koñco-

wego stopnia. W uk³adzie wzmacniacza zasto-

sowano typowe uk³ady zabezpieczeñ przed

zwarciem wyjϾ do masy oraz przed pojawie-

niem siê sta³ego potencja³u na wyjœciach co

jest groŸne dla g³oœników.

Jako detektor nadmiernego pr¹du wyjœciowe-

go pracuje tranzystor T9, który jest wysterowy-

wany sygna³em pobieranym z rezystora R20.

Tranzystor ten nasycaj¹c siê wysterowuje

z kolei tranzystor T10. Sygna³ z kolektora tran-

zystora T10 po ograniczeniu przez diodê Ze-

nera D2 jest doprowadzany do mikroproceso-

ra jako sygna³ PRI, prowadz¹c w konsekwen-

cji do roz³¹czenia zestyków przekaŸników wyj-

œciowych. Baza tranzystora T10 jest wêz³em

sumacyjnym dla sygna³ów ze wszystkich ka-

DANE TECHNICZNE

Znamionowa moc wyjœciowa w pasmie 20 Hz

÷

20 kHz

RL = 8

Ω

, h

≤

0,06%

5 x 70 W

Znamionowa moc wyjœciowa dla f = 1 kHz

h = 0,09%, RL = 8

Ω

5 x 80 W

Moc wyjœciowa dynamiczna przy RL = 8/6/4/2

Ω

90/110/135/160 W

Wspó³czynnik t³umienia w pasmie

20 Hz

÷

20 kHz, RL = 8

Ω

80

Pasmo przenoszenia dla wejœcia CD

10 Hz

÷

100 kHz

±

3 dB

Wspó³czynnik zniekszta³ceñ nieliniowych h

w pasmie 20 Hz

÷

20 kHz, RL = 8

Ω

, Pwy = 0,5 Pznam.

0,06%

Stosunek sygna³/zak³ócenia dla wejœcia CD 99 dB

Znamionowe napiêcie wejœciowe

dla wejϾ CD, magnetofon

150 mV/47 k

Ω

zewn. dekoder

150 mV/47 k

Ω

Poziom sygna³ów:

wyjœcie: magnetofon/MD

150 mV/1,2 k

Ω

przedwzmacniacz _ wyjœcie

2,1 V/1,2 k

Ω

Subwoofer

4,0 V/1,2 k

Ω

S³uchawki

0,34 V/560

Ω

Separacja kana³ów dla f = 1 kHz/10 kHz 60 dB/45 dB

Regulacja barwy dŸwiêku:

basy

±

10 dB dla f = 50 Hz

soprany

±

10 dB dla f = 20 kHz

r

SCHEMATY i

SERWIS

18

Sekcja wideo

Typ sygna³u

NTSC lub PAL

Poziom sygna³u video

1 Vpp/75

Ω

Stosunek sygna³/zak³ócenia

50 dB

Pasmo przenoszenia dla wyjœcia monitorowego

5 Hz

÷

10 MHz _ 3 dB

Sekcja FM

Zakres przestrajania

87,5

÷

108 MHz

Znamionowe napiêcie wejœciowe:

sygna³ mono (S/N = 26 dB)

0,9

µ

V

sygna³ stereo (S/N = 46 dB)

28

µ

V

SelektywnoϾ

55 dB

Stosunek sygna³/zak³ócenia:

DIN mono/stereo

75/69 dB

IHF mono/stereo

81/75 dB

Wsp. zniekszta³ceñ nieliniowych h, f = 1 kHz:

mono/stereo

0,1/0,2%

Separacja kana³ów, f = 1 kHz

48 dB

Pasmo przenoszenia

20 Hz

÷

15 kHz +1 dB

Sekcja AM

Zakres przestrajania 530/531 do 1710/1611 kHz

Czu³oœæ u¿yteczna

300

µ

V/m

Stosunek sygna³/zak³ócenia

52 dB

Dane ogólne

Pobór mocy (max)

310 W

Pobór mocy w stanie czuwania (standby)

1 W

Wymiary

435X151X391 mm

Masa

11,2 kg

Cena

2650 z³

na³ów. Napiêcie sta³e, które w sytuacji awaryj-

nej mo¿e pojawiæ siê na wyjœciu wzmacniacza,

po zdzielnikowaniu, jako sygna³ PRD doprowa-

dzane jest równie¿ do mikroprocesora, który

roz³¹czy zestyki przekaŸników, podobnie jak to

mia³o miejsce w przypadku zwarcia wyjœcia do

masy. Do dwóch g³ównych kana³ów przed-

nich, lewego i prawego (GL, GP) mo¿na do³¹-

czyæ dwa zestawy g³oœnikowe A i B, wybiera-

ne prze³¹cznikami S1 i S2 zwracaj¹c jednak

uwagê, aby sumaryczna rezystancja nie by³a

mniejsza ni¿ 4

Ω

.

Dla kana³ów tylnego lewego (TL), tylnego pra-

wego (TP) oraz centralnego takiej mo¿liwoœci

nie przewidziano.

n

Maciej Feszczuk

Klaus Herzog

SAMI NAGRYWAMY P£YTY CD

Przek³ad Wojciech Kaczmarek,

Warszawa 1999, wyd. I, 150 stron

ISBN 83-7158-155-6

Ksi¹¿ka wydana przez Wydawnictwo MIKOM
z Warszawy prezentuje problematykê zwi¹za-
n¹ z samodzielnym nagrywaniem p³yt CD-
ROM. Sk³ada siê z trzech g³ównych czêœci.
W pierwszej zaprezentowano rodzaje czytników
i noœników oraz standardy nagrywania. Druga
czêœæ przedstawia wymagania stawiane kom-
puterom i zawiera wskazówki dotycz¹ce insta-
lacji sprzêtu i oprogramowania. W trzeciej przed-
stawiono stosowane oprogramowanie.
Zawiera wiele praktycznych porad i wskazówek
przydatnych przy pos³ugiwaniu siê nagrywark¹
p³yt CD-R i CD-RW. Omówiono mo¿liwe b³êdy

run” – prawdziwej zmory wszystkich pocz¹tku-
j¹cych nagrywaczy. Z ksi¹¿ki powinny korzystaæ
zarówno osoby, które decyduj¹ siê dopiero na
zakup nagrywarki jak i jej u¿ytkownicy.
Poruszane tematy to m.in.ró¿ne sposoby zapi-
su na p³ytach kompaktowych, ró¿ne standardy
zapisu (Red Book, Yellow Book, Pocket CD,
UDF i inne), systemy plików potrzebnych do na-
grywania danych, obrazu i dŸwiêku oraz ró¿ni-
ce miêdzy systemami Joliet a ISO.
Na uwagê zas³uguje szczegó³owy opis popular-
nych programów do nagrywania WinOnCD fir-
my CeQuadrat oraz Easy CD Creator firmy Ad-
aptec. Jest to bardzo wa¿ne, szczególnie dla
osób nie znaj¹cych jêzyka angielskiego, którym
pos³uguj¹ siê programy, a pragn¹cych z nich ko-
rzystaæ. Jak na razie rynek odbiorców tych pro-
gramów jest doœæ w¹ski i nie ma jeszcze pol-
skich wersji takich programów.

(cr)

Przegl¹d wydawnictw

powstaj¹ce przy nagrywaniu p³yt muzycznych
oraz sposoby ich unikniêcia. Przedstawiono
równie¿ sposoby unikniêcia b³êdu „buffer unde-

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2001