Materiał dla nauczycieli sprawdzających próbny egzamin maturalny z historii sztuki

w marcu 2008

Ocenianie zadań egzaminu maturalnego z historii sztuki na poziomie

podstawowym

oraz pierwszej, testowej części arkusza na poziomie rozszerzonym powinno odbywać się

ściśle według wskazówek zawartych w modelu odpowiedzi i schemacie punktowania. Jedynie

w ocenie zadania 13. i 27. w arkuszu na poziomie podstawowym i w ocenie zadania 11.

w teście arkusza z poziomu rozszerzonego egzaminator powinien uwzględniać również inne,

właściwe, a nieujęte w model odpowiedzi spostrzeżenia ucznia. W trakcie oceniania zadań nie

wolno przyznawać punktów cząstkowych, ocenia się tylko odpowiedź pełną i całkowicie

poprawną. Jeśli uczeń udziela dwóch wykluczających się odpowiedzi (np. pytany o autora

dzieła wskazuje dwóch różnych twórców), punktów nie przyznaje się, nawet gdy jedna

z udzielonych odpowiedzi jest właściwa.

Sprawdzanie drugiej i trzeciej części arkusza egzaminu maturalnego

z historii sztuki na poziomie

rozszerzonym wielu sprawdzającym, szczególnie tym, którzy nie

ukończyli kursów dla egzaminatorów organizowanych przez okręgowe komisje

egzaminacyjne, może nastręczyć wielu trudności. Model odpowiedzi do zadań rozszerzonej

wypowiedzi jest stosunkowo ogólny i nie zawiera wszystkich możliwych odpowiedzi ucznia

ani wariantów skomponowania przez niego rozprawki syntezującej. Uściślenia prezentowane

poniżej powstały w celu ułatwienia pracy sprawdzającym. Przedstawiono tu szczegółowe

zasady dotyczące przyznawania punktów za analizę wskazanych dzieł sztuki a także szerzej

zinterpretowano poszczególne kategorie oceniania wypracowania. Zawarto tu również

informacje na temat sprawdzania rozprawek niezgodnych z tematem lub realizujących go

jedynie częściowo.

Część II - Analiza porównawcza

Zadanie 12.

Odnośnie kategorii:

• A – Kompozycja
• B – Światłocień
• C – Kolorystyka
• D – Ekspresja

Sprawdzający poza propozycjami zamieszczonymi w modelu odpowiedzi

winien

uwzględniać również inne, słuszne spostrzeżenia ucznia. W żadnej z tych kategorii

sprawdzający nie można przyznać punktacji maksymalnej, jeśli odpowiedź

zawiera poważny

błąd rzeczowy. Odpowiedzi wzajemnie wykluczające się nie podlegają punktacji. Ze względu

na pewną umowność wskazanych do analizy kategorii sprawdzający powinien na korzyść

ucznia rozpatrywać wszelkie wskazane przez niego cechy obrazu, które zostały umieszczone

w innej części tabeli, niż zakłada to model odpowiedzi (np. jeśli w trakcie analizy kolorystyki

obrazu Poussina piszący zauważy, że kolor podporządkowany jest rysunkowi, egzaminator

winien to spostrzeżenie punktować z puli punktów przeznaczonej na analizę ekspresji dzieła

sztuki).

Uwaga: Informacje wpisane przez ucznia w kategoriach od A do D nie podlegają

„przeniesieniu” do Krótkich wniosków końcowych. Ten element zadania wymaga

umiejętności syntezy i wnioskowania z uprzednio przeprowadzonej analizy, więc punktowany

jest odrębnie.

Krótkie wnioski końcowe 0-2 pkt

• 2 punkty można przyznać, gdy:

- uczeń trafnie rozpoznał styl obu dzieł

- zauważył, że reprezentują one różne środowiska malarskie

- wskazał przynajmniej jedno podobieństwo lub różnicę

• 1 punkt można przyznać wyłącznie wówczas, gdy uczeń prawidłowo nazwał styl obu

dzieł

Część III - Dłuższa wypowiedź na temat

Zadanie 13.

1.

Konstrukcja wypowiedzi i sposób formułowania myśli:

a) Kompozycja pracy – właściwa struktura i proporcje między poszczególnymi

częściami (graficznie i merytorycznie) – 1 punkt

Punkt przyznaje się, gdy praca ma wyraźnie zaznaczoną trójdzielną budowę,

główne części zostały wyodrębnione, cała praca została napisana na temat, zawiera

wnioski, nie ma w niej powtórzeń tej samej myśli.

b) logika wywodu, poprawność merytoryczna, klarowność, interpretacja zjawisk – 1

punkt

Punkt przyznaje się, gdy w pracy wystąpił nie więcej niż jeden błąd rzeczowy i nie

zawiera ona rażących błędów merytorycznych.

2.

Trafność przytoczonych przykładów i umiejętność ich omówienia w związku z tematem

(sposób werbalizowania wrażeń wizualnych)

a) Poprawność analizy formalnej wskazanej liczby dzieł (dotyczy tylko trafnie

dobranych przykładów) – 2 punkty

2 punkty przyznaje się, jeśli uczeń dokonał poprawnej analizy formy (nie musi ona

być pełna, ważne, by wskazane w niej cechy istotnie charakteryzowały dzieło i określały

jego specyfikę) czterech dzieł w przypadku wybrania tematu pierwszego i trzech dzieł

w przypadku wybrania tematu drugiego.

1 punkt przyznaje się, jeśli uczeń dokonał poprawnej analizy formy trzech dzieł

w przypadku wybrania tematu pierwszego i dwóch dzieł w przypadku wybrania tematu

drugiego.

b) interpretacja treści – umiejętna, bogata, obfitująca w skojarzenia i porównania

wskazanej liczby dzieł (dotyczy tylko trafnie dobranych przykładów) – 2 punkty

2 punkty przyznaje się, jeśli uczeń dokonał poprawnej analizy treści (nie musi ona być

pełna) czterech dzieł w przypadku wybrania tematu pierwszego i trzech dzieł

w przypadku wybrania tematu drugiego.

1 punkt przyznaje się, jeśli uczeń dokonał poprawnej analizy treści trzech dzieł

w przypadku wybrania tematu pierwszego i dwóch dzieł w przypadku wybrania tematu

drugiego.

Uwaga 1.: W przypadku tematu pierwszego punkty z tego kryterium przyznaje się

tylko wtedy, kiedy wymienione dzieła przedstawiają (zgodnie z tematem) motyw rodziny.

Aby uzyskać maksymalną punktację z obu kategorii uczeń musi także dobrać dzieła

pochodzące przynajmniej z dwóch różnych epok. Np. praca zawierająca opis czterech

barokowych dzieł o tej tematyce może być w kategorii analizy oceniona maksymalnie na

2 punkty (1- analiza formy, 1- analiza treści), jeśli oczywiście nie zawiera ona innych

błędów odnośnie treści punktowanych w tych kategoriach.

W przypadku tematu drugiego uczeń uzyskuje punkty tylko wtedy, gdy wymienia

dzieła powstałe w baroku. Aby uzyskać maksymalną liczbę punktów z obu kategorii,

uczeń musi także dobrać dzieła reprezentujące przynajmniej dwie różne odmiany tego

stylu (np. caravaggionistyczną i klasycyzującą itp.). Na przykład praca zawierająca opis

trzech barokowych dzieł prezentujących tę samą tendencję stylistyczną może być

w kategorii analizy oceniona maksymalnie na 2 punkty (1 – analiza formy, 1 – treści),

jeśli oczywiście nie zawiera ona innych błędów odnośnie treści punktowanych w tych

kategoriach.

Uwaga 2.: Analizy dzieł reprodukowanych w arkuszu przy ocenie rozprawki syntezującej

nie ocenia się, zgodnie z zaleceniem zawartym w sformułowaniu tematu.

Uwaga 3.: Ocenianiu podlegają tylko te dzieła, które zostały jednoznacznie określone

przez piszącego, np. przez wskazanie tytułu, autora, miejsca, w którym dzieło się znajduje

itd.

Uwaga 4.: Ocenie w żadnej kategorii nie podlegają dzieła z błędnie wskazanym

autorstwem, np. Rodzina linoskoczków Matisse’a czy Portret Innocentego X Caravaggia.

3.

Znajomość materiału historyczno-artystycznego

Znajomość opisywanego okresu – ludzie, fakty, wydarzenia, daty, kierunki, style

i tendencje oraz ich wpływ na indywidualny styl artysty – 2 punkty

2 punkty przyznaje się, jeśli uczeń przywołał przynajmniej 7 prawdziwych i zgodnych

z tematem informacji z tej kategorii: należy uznać wszystkie właściwie przywołane

i związane logicznie z wywodem piszącego informacje, np. inne wymienione (poza

analizowanymi) dzieła, nazwiska mecenasów, wydarzenia historyczne, prądy filozoficzne

itp., które miały wpływ na ukształtowanie się dzieła, konteksty literackie, biograficzne

i inne, istotne daty, powiązanie cech omawianych dzieł ze stylem typowym dla artysty,

środowiska czy epoki.

1 punkt przyznaje się, jeśli uczeń przywoła przynajmniej 4 informacje z tej kategorii.

4. Terminy i pojęcia

Poprawność terminologiczna – przytaczanie terminów z dziedziny historii sztuki

(nazwy stylów, kierunków, epok, terminy związane z opisem dzieł architektury

i sztuk plastycznych itp.) – 1 punkt

Punkt przyznaje się, gdy uczeń zastosował w pracy przynajmniej 5 terminów

punktowanych w tej kategorii (nazwy kierunków, specjalistyczna terminologia stosowana

podczas analizy dzieła plastycznego). Punktu nie przyznaje się, jeśli uczeń popełnił

poważny błąd terminologiczny.

5. Język i styl

Estetyka języka i jego poprawność – 1 punkt

Punkt przyznaje się, gdy praca jest napisana językiem komunikatywnym,

niezawierającym rażących błędów fleksyjnych i składniowych, piszący posługuje się stylem

dostosowanym do sytuacji komunikacyjnej (pozbawionym kolokwializmów).

Uwaga 1.: poprawność/brak poprawności w zakresie ortografii i interpunkcji nie jest

nadrzędnym kryterium oceny języka.

Uwaga 2.: drobne błędy w zapisie

obcojęzycznych nazwisk traktuje się jako usterkę,

niewpływającą na ocenę języka pracy. Jeśli jednak zapis nazwiska artysty powoduje

uzasadnione wątpliwości i uniemożliwia jednoznaczne określenie, o jakiego artystę chodzi

(błędy typu Maglis, bracia Limburzetti), traktuje się to jako błąd merytoryczny i obniża

punktację w stosownych kategoriach.