MAZOWSZE I PODLASIE

Mazowsze to historyczna i etnograficzna kraina położona w środkowej Polsce, po obu
stronach Wisły,
na terenach Niziny Mazowieckiej, jednej z najbardziej rozległych
polskich krain geograficznych. Nizina Podlaska, rozciągająca się
w widłach Narwi i Biebrzy oraz w dorzeczu środkowego Bugu,
stanowi jej naturalne przedłużenie. Mazowsze to jedna
z najstarszych dzielnic historycznych Polski. Znaczenie zyskała
jednak dopiero w XVI w. Wówczas król Zygmunt III Waza przeniósł
z Krakowa do Warszawy siedzibę dworu królewskiego, i tym
samym, stolicę Polski.

Najsilniejszym magnesem ściągającym turystów na
Mazowsze jest właśnie Warszawa i oferowane przez nią
atrakcje: zabytki, muzea, teatry, galerie, placówki handlowe.
Druga miejscowość turystyczna o randze międzynarodowej to
Żelazowa Wola. Ale warto również zajrzeć do Łodzi,
chociażby po to, by przespacerować się ulicą Piotrkowską -
najdłuższym w Europie traktem handlowym, największym w
Polsce skupiskiem pubów, nocnych klubów i restauracji.
Na Podlasiu nie ma dużych aglomeracji miejskich, są za to
niewielkie miasteczka i wioski, zamieszkane przez
wyznawców prawosławia, w których można zobaczyć piękne
cerkwie i zapoznać się z prawosławnymi tradycjami. Przede
wszystkim czeka na przybysza wspaniała przyroda - dwie
rozległe puszcze, Kampinoska i Białowieska, oraz unikatowe

w skali Europy rozlewiska dwóch rzek, Narwi i Biebrzy, z ogromnym bogactwem świata
roślinnego i zwierzęcego.

Przyroda

Jeszcze w średniowieczu większość regionu porastały wielkie puszcze. Do dziś
zachowały się tylko ich fragmenty, ale i tak są to imponujące kompleksy leśne, objęte
ochroną w parkach narodowych. W pobliżu Warszawy jest położona Puszcza
Kampinoska. Stanowi świetne tereny rekreacyjne, idealne dla wycieczek pieszych,
konnych i rowerowych. Utworzony tu park narodowy chroni nie tylko bogatą florę i faunę
(m.in. łosie), ale także

1

Czy wiesz, że...

Warszawa jest stolicą

Polski od 1596 r.

Wcześniej funkcję

stolicy pełniły: Gniezno,

Poznań oraz -

najdłużej, bo aż pięć

wieków - Kraków.

zespół wydm śródlądowych. Jeszcze cenniejsza pod względem przyrodniczym jest
Puszcza Białowieska. To największy naturalny obszar leśny w Europie, ostatni fragment
pierwotnej puszczy o niespotykanym w innych lasach europejskich bogactwie fauny i
flory. Puszcza została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a Białowieski
Park Narodowy zaliczono również do Rezerwatów Biosfery i uhonorowano Dyplomem
Europy. Średni wiek rosnących tu drzew wynosi 126 lat. W puszczy mieszkają m.in.
żubry, największe europejskie ssaki. Wytyczone szlaki turystyczne pozwalają przyjrzeć
się z bliska skarbom tego najcenniejszego na kontynencie lasu.

Warto odwiedzić położone na obrzeżach puszczy
miejscowości
- Białowieżę i Hajnówkę. Ich mieszkańcy to w większości
wyznawcy prawosławia. Można tu obejrzeć m.in. ciekawe,
zabytkowe cerkwie. Północno-wschodnia część regionu to
jeden z najpiękniejszych i najdzikszych zakątków kraju.
Znajdują się tu rozlewiska dwóch rzek - Biebrzy i Narwi.
Rozlewiska Biebrzy to najrozleglejszy i najlepiej zachowany
naturalny zespół torfowisk w Europie, chroniony przez park
narodowy, a także międzynarodową konwencję Ramsar,
obejmującą szczególnie wartościowe przyrodniczo obszary
wodno-błotne o dużym znaczeniu dla ptactwa wodnego.
Biebrza i Narew to prawdziwy raj dla miłośników obserwacji
ptaków. Nad Biebrzą żyje aż 269 gatunków ptactwa, nad
Narwią - ponad 200. Oprócz tego licznie występują tu łosie,
bobry i wydry. Tereny są dzikie, ale nie niedostępne. Najlepiej
zwiedzać je w łódce lub kajaku.

Miasta i miejsca

2

Wschód słońca nad Biebrzą

Fot. GA

Czy wiesz, że...

Biebrzański i

Białowieski Park

Narodowy zostały

zaproszone do

uczestnictwa w

międzynarodowym

pakiecie promocyjnym

o nazwie PAN PARK

(Protection Area

Network).

Prawdopodobnie wejdą

tym samym do sieci

parków narodowych

reprezentatywnych dla

całej Europy i będą

szeroko promowane w

świecie.

Warszawa to stolica Polski (od 1596 r.) i jednocześnie największe miasto w kraju (1615
tys. mieszkańców). Jest ważnym ośrodkiem naukowym, kulturalnym, politycznym i
gospodarczym kraju, siedzibą parlamentu, prezydenta i władz centralnych. Przed wojną
była zwana Paryżem Północy. Jednak w czasie II wojny światowej hitlerowcy zrównali
miasto z ziemią. Odbudowane z gruzów, częściowo straciło dawny urok. Jego symbolem
stał się wzniesiony w latach 50. Pałac Kultury i Nauki - wielka, socrealistyczna budowla.
W ostatnich latach jak grzyby po deszczu wyrastają nowoczesne szklane wieżowce, ale
wciąż można odnaleźć w stolicy piękne, odrestaurowane pałace i kościoły. Warszawska
Starówka - kolorowe kamienice, mury obronne i Zamek Królewski - została

wpisana na listę UNESCO jako przykład wiernej rekonstrukcji z zachowaniem
oryginalnych fragmentów zabudowy. Warto przespacerować się po Starym Mieście, a
także odwiedzić warszawskie parki. Najbardziej znane są Łazienki, XVIII-wieczny zespół
architektoniczno-parkowy. Latem odbywają się w nim koncerty fortepianowe pod gołym
niebem.
Drugą dużą aglomeracją miejską regionu jest Łódź, drugie pod względem liczby
mieszkańców miasto w Polsce. Przed wojną był to jeden z najważniejszych ośrodków
przemysłowo-handlowych w kraju, a 50% populacji stanowili Niemcy i Żydzi - zamożne
rody kupców i przemysłowców. Pozostały po nich zabytkowe zespoły pałacowo-
fabryczne, a także ulica Piotrkowska, uważana za najdłuższą handlową ulicę w Europie
(4 km ciągłej, zwartej zabudowy). Elegancka, ciekawie zaaranżowana ulica to największe
w kraju skupisku pubów, restauracji, kawiarni i nocnych klubów. Warto przyjechać do
Łodzi choćby po to, by przespacerować się Piotrkowską i skorzystać z oferowanych
przez nią rozrywek. Chętnie odwiedzanym przez turystów miejscem jest również
Żelazowa Wola. W tej niewielkiej wiosce w 1810 r. urodził się Fryderyk Chopin. Miejsce,
w którym przyszedł na świat, to nieduży, opleciony dzikim winem dworek. W środku
można obejrzeć pamiątki po wielkim kompozytorze. Jest też oczywiście fortepian,
wykorzystywany podczas niedzielnych koncertów.

3

Warszawa - Starówka

Fot. J. Lamparski

Warto także odwiedzić stolicę Podlasia, Białystok. Można tu poczuć klimat wschodnich
rubieży oraz zetknąć się z różnorodnymi kulturami i narodowościami. Oprócz cerkwi i
ciekawego skansenu, atrakcją jest barokowy pałac Branickich z przełomu XVII i XVIII w.

4