Ćwiczenie 6 - Wyznaczanie współczynnika tarcia czopowego

1. Omówić doświadczalną metodę wyznaczania współczynnika tarcia czopowego;

- zmierzyć parametry (r i l) wahadła,
- włączyć silnik napędowy i za pomocą potencjometru ustawić zadaną wartość prędkości obrotowej
czopa wahadła,
- po ustaleniu się drgań okresowych wahadła określić wartości eksperymentalne wychyleń ramienia
wahadła od położenia pionowego,
- określić położenie środka drgań wahadła











2

przy drganiach ustalonych,
- wyznaczyć średni współczynnik tarcia czopowego.

2. Budowa łożyska ślizgowego;

Łożysko ślizgowe – łożysko nie posiadające ruchomych elementów pośredniczących. Czop wału lub
inny obrotowy element jest umieszczony w cylindrycznej panewce z pasowaniem luźnym.

3. Długość zredukowana wahadła;

Długość zredukowana – jeden z parametrów wahadła fizycznego. Jest to taka długość wahadła
matematycznego, które wykonuje drgania o takim samym okresie jak dane wahadło fizyczne.
Wartość długości zredukowanej wyraża się równaniem









gdzie:
I – moment bezwładności wahadła względem osi obrotu (kg·m2),
m – masa wahadła (kg),
a – odległość od osi obrotu do środka ciężkości (m).

Znajomość długości zredukowanej wahadła fizycznego pozwala na obliczenie jego okresu ze wzoru na
okres wahadła matematycznego

  2







gdzie:
g – przyspieszenie ziemskie (m/s2).
Aby wyznaczyć długość zredukowaną, wykorzystuje się właściwość wahadła fizycznego polegającą na
tym, że jeśli wahadło zawieszone jest na osi przechodzącej przez punkt A, a następnie przez punkt B
posiada ten sam okres, wówczas odległość między tymi punktami jest długością zredukowaną tego
wahadła. Właściwość ta wykorzystywana jest w wahadle rewersyjnym.

4. Drgania samowzbudne;

Drgania samowzbudne charakteryzują się tym, że występują bez udziału zewnętrznych sił
wymuszających, a mimo to energia jest doprowadzona do układu. Dopływ energii jest sterowany
przez sam ruch układu drgającego. Amplituda i częstość drgań samowzbudnych określone są
parametrami samego układu (nie zależy od warunków początkowych). Najbardziej charakterystyczną
cechą drgającego układu samowzbudnego jest uzupełnianie energii utraconej na skutek
występującego tarcia.

5. Rodzaje tarcia;

Tarcie (pojęcie fizyczne) (opory ruchu) to całość zjawisk fizycznych towarzyszących przemieszczaniu
się względem siebie dwóch ciał fizycznych (tarcie zewnętrzne) lub elementów tego samego ciała
(tarcie wewnętrzne) i powodujących rozpraszanie energii podczas ruchu.

Podstawowy podział tarcia:
- tarcie zewnętrzne

- tarcie ślizgowe

- tarcie spoczynkowe (tarcie statyczne)
- tarcie ruchowe (tarcie kinetyczne)

- tarcie toczne

- tarcie wewnętrzne