Przebieg egzorcyzmu
Sakramentalium egzorcyzmu udziela się zgodnie z zalecaniami Rytuału rzymskiego.
Egzorcyzmy odbywają się w miejscu odosobnionym, np. w kaplicy lub w odpowiednim
pomieszczeniu, gdzie zwykle znajduje się widoczny wizerunek Ukrzyżowanego
Chrystusa, Najświętszej Maryi Panny, aniołów.
Poza kapłanem w egzorcyzmie mogą wziąć udział kapłani i świeccy, którzy mają za
zadanie modlić się w intencji dręczonej osoby i pomagać księdzu w razie takiej
potrzeby. Nie mogą oni wypowiadać jakiejkolwiek formuły egzorcyzmu.
Rozeznanie
Pierwszym zadaniem egzorcysty jest rozpoznanie, czy ma do czynienia z rzeczywistym
wpływem złego ducha oraz wykluczenie (np. na podstawie opinii lekarza) zaburzeń
psychicznych. Jeśli jest podejrzenie co do działania demonicznego, przeprowadza się
rozpoznanie możliwych przyczyn i objawów. Ksiądz egzorcysta ocenia skalę
zakorzenienia zła i to, w jaki sposób szatan oddziaływuje na człowieka (np. przez
obsesje demoniczne, dręczenie, opresje, opętanie). W drugiej kolejności przeprowadza
się modlitwę o uwolnienie, która poza skutkiem duchowym pozwala upewnić się, czy
dana osoba jest istotnie pod wpływem złego ducha. Jeśli w czasie jej odmawiania
pojawią się dodatkowe objawy świadczące o wpływie złych mocy, wtedy przechodzi
do egzorcyzmu uroczystego.
Egzorcyzm
Pełne egzorcyzmy obejmują obszerne modlitwy wstępne, po których następują trzy
różne egzorcyzmy właściwe (wedle z Rytuału 2000 r.). Na początku egzorcysta kropi
osobę wodą święconą na upamiętnienie oczyszczenia otrzymanego w chrzcie świętym.
Następuje modlitwa: litania, czytanie psalmów i Ewangelii. Ksiądz egzorcysta kładzie
ręce na osobę dręczoną błagając Ducha Świętego, aby zły duch odszedł od niej.
Podczas modlitwy tchnie w twarz dręczonego ("zgładzi go tchnieniem ust swoich i
zatraci objawieniem swego przyjścia" 2 Tes 2,8). Następnie recytuje się wyznanie
wiary albo odnawia przyrzeczenia chrzcielne. Następuje Modlitwa Pańska (Ojcze
Nasz...), po której egzorcysta ukazuje Krzyż święty i błogosławi osobę dręczoną.
Wypowiada formułę błagalną skierowaną do Boga oraz formułę rozkazującą
wyrzucającą diabła w imię Jezusa Chrystusa. Egzorcyzmy kończą się pieśnią
dziękczynną, modlitwą oraz błogosławieństwem.
Zwykle modlitwa o uwolnienie przebiega w sposób spokojny. W trakcie egzorcyzmów
nad opętanymi mogą wystąpić manifestacje złego ducha. Osoba, nad którą sprawuje
się to sakramentalium, może odczuwać niepokój, zmęczenie, osłabienie, czasem
występują bóle żołądka, głowy, gardła i kręgosłupa. W rzadkich przypadkach opętań
mogą wystąpić dodatkowe zjawiska u osoby opętanej, jak np. mówienie obcymi
językami (których ta osoba się nie uczyła), słabnięcie albo siła niewspółmierna do
budowy ciała człowieka, znajomość rzeczy ukrytych, występowanie na ciele symboli
związanych z szatanem, wypluwanie przedmiotów. W ten sposób demon stara się
przeszkadzać egzorcyście i wyraża swoją wściekłość. Jednak owładnięcie szałem
występuje dość rzadko.
W przypadku ujawnienia się złego ducha, ksiądz egzorcysta może zadawać pytania o
liczbę i imiona demonów, przyczynę oraz czas ich przebywania w ofierze. Czasem zły
duch próbuje zachować pozory obojętności i milczenie, albo chcąc odwrócić uwagę
kapłana staje się bardzo gadatliwy i udaje żal (zwłaszcza w momentach święcenia lub
dotknięcia stułą). Nierzadko złe duchy trzeba przynaglać do odpowiedzi dając im
rozkaz w Imię Jezusa, a także błogosławiąc daną osobę wodą święconą i pokazując jej
krzyż. Obecność sacrum wywołuje reakcje, np. złość, nienawiść ku temu, co święte.
Upadłe anioły o Bogu i Najświętszej Marii Pannie nie mówią wprost, ale "On", "twój

1

Przywódca", "Ona", "twoja Pani". Jeśli święte imię zostanie wymówione, to nierzadko
wśród bluźnierstw.
Skutki egzorcyzmu
Egzorcyzmy mogą trwać od kilkunastu minut do kilku godzin. Objawy w czasie i po
egzorcyzmie mogą ulegać zmianie: jeśli słabną, to mogą być znakiem początku
uzdrowienia; jeżeli przybierają na sile, kontynuuje się przeprowadzanie uwalniania.
Jednak możliwe, że nawet w braku początkowych oznak, osoba egzorcyzmowana w
perspektywie czasu doświadcza pozytywnych skutków tego sakramentalium. W
niektórych przypadkach osoby egzorcyzmowane mogą nie pamiętać przebiegu
egzorcyzmu albo pamiętać go tylko mgliście. Egzorcyzmy zwykle są przeprowadzane
kilkukrotnie, aż do pełnego uwolnienia danej osoby.

2