Wykład 1

Ergon (gr.) – praca, czyn

Nomos (gr.) – zasada, wiedza, prawo

1857 – W. Jastrzębowski – 1 użycie słowa ergonomia

Człowiek  elementy pracy

Zapewnienie człowiekowi: higieny pracy, bezpieczeostwa, komfortu, eliminacja zagrożeo = zwiększa
się wydajnośd i wysokośd sprawności procesu produkcji

Zadania ergonomii wyrobów:



dostosowanie obiektów do wymiarów i kształtów człowieka,



zapewnienie funkcjonalności obiektu technicznego,



zapewnienie bezpieczeostwa i komfortu użytkowania,



eliminacja negatywnego wpływu wyrobu na warunki środowiska człowieka,



dbałośd o estetykę kształtów i barw obiektu technicznego

Zadanie ergonomii warunków pracy:



wykonywanie pomiarów oraz określanie dopuszczalnych wartości (norm) intensywności
czynników tworzących fizyczne, biologiczne i chemiczne środowiska pracy,



określanie wpływu tych czynników na człowieka na drodze badao diagnostycznych i
prospektywnych,



określanie sposobów eliminacji uciążliwości i zagrożeo powodowanych przez czynniki
środowiskowe oraz realizacja projektów korygujących warunki pracy

Wykład 2

Fizjologia pracy – bada biologiczne zjawiska zachodzące w czasie pracy (zmęczenie, wydatek
energetyczny)
Higiena pracy – optymalizacja środowiska w celu zmniejszenia szansy wypadku i wystąpienia chorób
zawodowych
Psychologia pracy – przystosowanie człowieka do pracy
Organizacja pracy – badania metod pracy, zasady ekonomii ruchu
Antropometria – metody pomiarów ludzkiego ciała
Biomechanika – badania właściwości mechanicznych człowieka
Medycyna pracy – profilaktyka i leczenie chorób zawodowych
Pedagogika pracy – metody kształcenia i podnoszenia kwalifikacji

Definicja ergonomii:
Interdyscyplinarna nauka zajmująca się przystosowaniem narzędzi, maszyn, środowiska i warunków
pracy do anatomicznych i psychofizycznych cech człowieka, zapewniając sprawne, wydajne i
bezpieczne wykonanie przez niego pracy, przy stosunkowo niskim koście.



przeprowadzanie analizy relacji między pracownikiem a pozostałymi elementami,



stawia diagnozę dotyczącą stanu, przyczyny, znaczenia i rozwoju,



określa sposoby systemowe, syntetyczne projekty rozwiązao optymalnych

Rozwój ergonomii :



początek wytwarzania narzędzi (człowiek wytwarza narzędzia sam dla siebie – jest wstanie
określid własne ograniczenia – tworzy narzędzia przystosowane tylko dla samego siebie),



powstanie produkcja rzemieślnicza (zaczyna narastad dystans między wytwórca a
użytkownikiem, coraz ciężej zrobid narzędzia idealnie dostosowane do danej osoby)



rewolucja przemysłowa (produkcja masowa, całkowity brak kontaktu między wytwórcą a
odbiorcom):
-podział procesu pracy na coraz węższe zadania,
-przydzielanie zadao odpowiednio dobranym i przeszkolonym pracownikom.

F. Taylor 1908 – „zależności między wielkością łopaty, masą ładunku, siła robotnika a wydajnością
pracy”
Twórca „tayloryzmu” – 1 naukowy system organizacji pracy



dobór do danej pracy ludzi najsprawniejszych,



starannie opracowane, sztywne algorytmy pracy,



stosowanie silnych bodźców ekonomicznych dla pracowników najwydajniejszych przy
jednoczesnym eliminowaniu osób nie spełniających norm

Założenia „tayloryzmu” nie przyniosły wzrostu ekonomicznego, a wręcz przeciwnie. Powodem tego
stanu rzeczy było złe określenie norm, które były ustalone na podstawie osób najlepiej
przystosowanych do danego stanowiska, co nie miało przełożenia na biologiczne cechy człowieka - na
podstawie krzywej Gaussa można określid, że najwięcej jest osób „średnich” a nie „najlepszych”

1949 – powstaje w Wielkiej Brytanii Naukowe Towarzystwo Ergonomiczne
1961 – powstaje Międzynarodowe Stowarzyszenie Ergonomiczne (IEA)
1977 – powstaje Polskie Towarzystwo Ergonomiczne (PTErg) członek IEA