Awangarda

Awangarda

w Edukacji

w Edukacji

Magazyn o Edukacji w przyszłości.

Magazyn o Edukacji w przyszłości.

Przyszłości, która zaczyna się już jutro…

Przyszłości, która zaczyna się już jutro…

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Dwumiesięcznik - Magazyn wydawany przez Instytut Nowoczesnej Edukacji
Redaktor naczelna: Małgorzata Taraszkiewicz
tel. [phone]

[e-mail]

Fundacja Instytut Nowoczesnej Edukacji
ul. Kaliskiego 29a, 01-476 Warszawa
tel. [phone]
email:

[e-mail]

Grzegorz Pytkowski - Prezes Zarządu
Prof. dr hab. Paweł Rowiński - Przewodniczący Rady Naukowej
Katarzyna Lotkowska - Dyrektor Zarządzający
Małgorzata Taraszkiewicz - Dyrektor ds. projektów

Rada Ekspertów:

Chris Alexiou

jeden z założycieli firmy Accelerated Learning Systems Hellas, działającej na terenie Grecji oraz Europy

Południowej. Wykorzystuje metodę Przyspieszonego Uczenia Się, opartej m.in. na nagrodzonych Nagrodą Nobla badaniach
Howarda Gardnera, jak też pionierskiej pracy Colina Rose. Metodę tę wykorzystuje się obecnie w nauczaniu języków obcych, w
szkoleniach motywacyjnych, szkoleniach menedżerskich i rozwoju osobistego, pomocach naukowych dla dzieci i wielu innych
dziedzinach nauczania.

Robert Kozak

Pełni funkcję Chief Executive Officer ekskluzywnego serwisu analitycznego dla zarządów i właścicieli

globalnych firm działających na rynku Europy Środkowej i Wschodniej. Karierę zawodową zaczynał jako naukowiec na
Wydziale Chemii UW. Większość życia zawodowego spędził w mediach jako dziennikarz i menadżer. 15 lat spędził w BBC,
gdzie zaczynał jako korespondent, a potem stworzył i prowadził oddział BBC w Polsce. Uczestniczył w powstaniu Radia TOK
FM. Wychował całe pokolenie dziennikarzy. Pracował w TVP, gdzie kierował "Wiadomościami" i "Teleexpressem". Od kilku lat
jest wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi na kierunku Dziennikarstwo.
Prowadzi też szkolenia dla dziennikarzy i menadżerów zarządzających mediami.

Ivar Nakken

Kierownik Science Circus (Cyrku Przyrodniczego) przy Centrum Eksperymentalnym w Muzeum Przyrodniczym

Jaermuseet w Norwegii. Był twórcą i kierownikiem Science Circus przy Science Centre (Centrum Eksperymentalnym)
"Technoteket" przy Muzeum Technicznym w Oslo. Uczestniczył w budowie pierwszego Science Centre w Reykjaviku na
Islandii. Jest nauczycielem, a przez wiele lat był również dyrektorem szkoły podstawowej.

dr Olga Stankiewicz Nakken

-

Nauczycielka fizyki w liceum Dalane w Egersund w Norwegii. Zdobyła tytuł doktora fizyki

jądrowej na Uniwersytecie Göteborgskim. Była przewodniczącą stowarzyszenia "Różnorodność przeciwko bezmyślności"
(Mangfald Mot Enfald) przy Liceum Frölunda (Frölundagymnasiet), którego celem jest praca przeciwko rasizmowi i przemocy .
Od lat prowadzi kursy dla nauczycieli na temat nowych metod nauczania matematyki. Pomaga mężowi przy realizacji programu
Science Circus.

Colin Rose

-

psycholog i ekspert w zakresie nowoczesnych metod uczenia się. Stworzył wiele programów szybkiego rozwoju

i uczenia się dla wszystkich grup wiekowych. np. "Zabawy FundaMentalne" oraz "Młody Mistrz". Jest autorem licznych
publikacji, np. "Accelerated Learning" i "Accelerated Learning for the 21st Century" ("Ucz się szybciej, na miarę XXI wieku").
Założyciel i prezes angielskiej firmy Accelerated Learning Systems, jest też doradcą uniwersytetów i koncernów. Jako członek
organizacji rządowych w Wielkiej Brytanii współtworzy sieć ośrodków edukacyjnych dla rodziców. Jest członkiem zarządu
brytyjskiego stowarzyszenia Kampania dla Nauki.

Marek Szurawski

-

tłumacz, żeglarz, dziennikarz i szkoleniowiec, ekspert w zakresie rozwoju osobowości i nowoczesnych

technik pracy umysłowej, w tym technik uczenia się i twórczego myślenia. Twórca Wakacyjnych Szkół Treningu Pamięci,
Sprawnego Myślenia i Rozwoju oraz programu Memoriad Szkolnych - uczniowskich Mistrzostw w Zapamiętywaniu. Autor
licznych tłumaczeń, programów radiowych i telewizyjnych, i dwóch bestsellerowych książek "Pamięć. Trening interaktywny" i
"Pamięć i intelekt. Trening mistrzowski". Autor programów szkoleniowych dla firm, instytucji i szkół wyższych. Odznaczony
Złotym Krzyżem Zasługi, w 1999 r opłynął przylądek Horn na s/y "Zawisza Czarny".

Brian Tracy

- j

eden z największych światowych autorytetów w zakresie zarządzania i planowania strategicznego. Jest

wymieniany obok Petera Druckera, Stephena Coveya czy Jacka Welcha za jednego z najbardziej wpływowych liderów biznesu
na świecie. Niezwykle kreatywny i pracowity - na świecie wydano ponad 300 programów edukacyjnych jego autorstwa! W
prowadzonych przez niego seminariach wzięło udział ponad cztery miliony osób w 53 krajach, w tym zarządy i kadra
menadżerska wielu koncernów plasujących się w ścisłej czołówce światowej gospodarki. Autor 42 książek przetłumaczonych na
35 języków, w tym światowych bestsellerów: "Maksimum osiągnięć", "Sposób na sukces" czy "Turbostrategie".

2

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Od redakcji........................................................................................ str. 4

1. wstęp

2. jak poznać własny styl uczenia się.

2.1 Jaki jest twój najsilniejszy zmysł, czyli kanał informacji?

2.2.Jak w związku z tym powinieneś się uczyć?

2.3. Jaki jest Twój profil inteligencji? różne rodzaje inteligencji?

2.4. Jak w związku z tym powinieneś się uczyć?

2.5. Pamięć

3. jak uczyć się w odpowiednim pozytywnym stanie.

3.1. ćwiczenia

3.2. myśli i przekonania

4. dobre strategie zdawania egzaminów

4.1. egzamin pisemny

4.2. strój i tak dalej

4.3. ćwiczenia „na start”

5. wskazówki na zakończenie

Prawa autorskie zastrzeżone. Korzystanie z materiałów dozwolone do użytku własnego i pracy
z uczniami; przedruki i inne formy używania materiałów są możliwe po uzgodnieniu z redakcją.

3

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Od redakcji

Prawdopodobnie jesteś uczniem w klasie przedmaturalnej – bo to właśnie do Ciebie

kierujemy ten poradnik.

Numer 7 „Awangardy w Edukacji” to numer specjalnie przygotowany dla tych, przed

którymi w niedalekiej przyszłości jest matura!

A więc witam Cię serdecznie,

zacznę od krótkiego przedstawienia się - jestem psychologiem edukacyjnym. Od bardzo

wielu lat zajmuję się efektywnym uczeniem, piszę na ten temat, uczę tego nauczycieli, a

także pracuję z uczniami. Uczę uczniów jak się mogą uczyć, aby możliwie szybko i na

długo zapamiętali to, co trzeba oraz żeby umieli to dobrze zaprezentować („sprzedać”)

na egzaminie.

Pracuję z małymi dziećmi, uczniami ze wszystkich typów szkół, przygotowuję młodych

ludzi do zdawania egzaminów na studia, pracuję także z osobami z trudnościami w

uczeniu się, i jak łatwo się domyśleć, z wieloma kłopotami w szkole i życiu.

Mam więc spore doświadczenie w tym obszarze.

Tym doświadczeniem pragnę podzielić się także z Tobą.

Zapewne w szkole o samym uczeniu się dowiedziałeś się niewiele. Być może korzystasz

tylko z tradycyjnych metod uczenia się, tj. czytaniu i powtarzaniu na pamięć, czyli

popularnie mówiąc tzw. wkuwaniu. Taka metoda uczenia się jest nudna i mozolna, często

też mało efektywna – wiadomości szybko ulatują z pamięci. A przecież trzeba się nimi

wykazać na egzaminie!

Co więc robić? Uczyć się całe wieki? Nie!

Dalej zaproponuję Ci wiele innych metod, dzięki którym będziesz się uczył szybciej, ze

zrozumieniem, w sposób trwały. Poznasz różne sposoby uczenia się, odkryjesz Twój

własny sposób. Nauczysz się uczyć w sposób wygodny dla Ciebie.

Przed Tobą egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe, za kilka miesięcy masz się

wykazać nabytymi umiejętnościami i posiadaną wiedzą – poświęć nieco czasu na

rozpoznanie swego stylu uczenia się oraz dobrego sposobu zdawania egzaminów, a w

nagrodę gwarantuję Ci: nie tylko dobrze zdany egzamin, ale także umiejętności, które

4

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

przydadzą Ci się na całe życie. Bo w naszych czasach, trzeba się stale czegoś uczyć, aby

nie zostać w tyle... Nikt nie marzy o zajmowaniu pozycji w ogonie!

Może już wkrótce założysz własną firmę, a ja będę Twoją klientką?

Tymczasem życzę powodzenia i zapraszam do lektury i ćwiczeń.

Pamiętaj – Twoją misją jest wykazanie się wiedzą i właściwymi umiejętnościami oraz

bardzo dobre zdanie egzaminu, więc – startujemy!

Małgorzata Taraszkiewicz

Ilustracje wykonał Jerzy Kępiński

http://www.j-v-m.pl/

5

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

I

Uczenie się jest jak wybieranie czekoladek z bombonierki? Dziwisz się? To zrób

eksperyment. Otwórz bombonierkę (oczywiście pełną różnych czekoladek) i zacznij

częstować innych. Przekonasz się, że każdy zanim weźmie czekoladkę chwilę się

zastanawia, przygląda, niektórzy czasem czytają „spis treści” (czasem jest na spodzie

pudełka), niektórzy wąchają, potrząsają, wybierają wg koloru opakowania... Każdy

wybiera wg jakiegoś klucza, szuka czegoś najlepszego dla siebie! Tak samo jest z

uczeniem się: każdy z nas ma swój ulubiony sposób uczenia się, kiedy uczy się

najszybciej, trwale, najprzyjemniej – czasem nawet nie zdając sobie sprawy, że się uczy.

Ja się wcale nie uczyłem, ja się bawiłem, to mnie wciągnęło – założę się, że to był sposób

uczenia się, który jest dla ciebie najlepszy.

Jak wybrana przez Ciebie czekoladka!

6

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Teraz kilka słów o tym, czego chcę Cię nauczyć:

1.

Każdy powinien poznać własny styl uczenia się, bo wtedy uczymy się zgodnie z tym

jak jesteśmy skonstruowany neurologicznie. Przepraszam za to trudne słowo, ale to

znaczy, że każdy powinien się uczyć w taki sposób w jaki jest mu najwygodniej.

Zaproszę Cię do wykonania kilku testów, aby rozpoznać Twój styl uczenia się. Na

podstawie tego dam Ci kilka wskazówek jak powinieneś się uczyć.

2.

Uczymy się tylko w odpowiednim pozytywnym stanie. Zauważyłeś może, że kiedy

jesteś zmęczony, zdenerwowany lub zestresowany nauka przychodzi o wiele trudniej,

a właściwie nie idzie. A kiedy jesteś odpowiednio nastawiony – idzie szybciej, czasem

jak z płatka. Poznasz kilka zasad i ćwiczeń, które pomogą Ci osiągnąć odpowiedni stan

i w czasie nauki przed egzaminem, przed samym egzaminem, a nawet w trakcie

egzaminu.

3.

Poznasz także strategie zdawania egzaminów. Można powiedzieć, że egzamin

zaczynamy zdawać dużo wcześniej, niż myślisz. Egzamin jest sumą przygotowań:

a) zarówno od strony merytorycznej – na co się składa twoja wiedza i umiejętności

dotyczące konkretnych wymagań egzaminacyjnych,

b) jak też umiejętności dotyczące samego zdawania egzaminów, na co się składa np.

to, co komunikujesz innym (tu: komisji egzaminacyjnej) swoim zachowaniem,

wyglądem, postawą, tonem głosu,

c) a na zakończenie – choć właściwie to jest początek, weź pod uwagę, że wynik

egzaminu zależy od sposobu myślenia o tym egzaminie. Co czujesz na samą myśl o tym

egzaminie? Co myślisz o sobie? Czy myślisz: Dam sobie radę? Jakoś to będzie? Na

pewno zawalę? W życiu się tego nie nauczę? Pokażę Ci, że to naprawdę wiele zależy

od tego jak myślisz o tym, co Cię czeka

7

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

1. Poznaj własny styl uczenia się

1.1. Zapraszam do rozpoznania Twojego stylu uczenia się odnośnie ulubionego typu in-

formacji

Na pewno jest przynajmniej jedna rzecz, której lubisz się uczyć, uczysz się tego

bardzo chętnie. Pomyśl, co to takiego jest?

Trudno tu dawać przykłady, bo ludzi interesuje tak wiele rzeczy, że trudno coś

wybrać. Skupmy się na tym czego najbardziej lubisz się uczyć, czyli słuchać o

tym, oglądać, rozmawiać, wykonywać, czytać, robić.

Teraz ważne jest, aby wybrać czynności, dzięki którym się uczysz.

Jeśli lubisz oglądać filmy, czytać, robić notatki, podkreślać na kolorowo – prawdo-

podobnie jesteś tzw. wzrokowcem. (Zaraz będzie więcej na ten temat).

Jeśli lubisz raczej słuchać jak ktoś ci opowiada, rozmawiać o tym, brać udział w

dyskusjach, a w czasie uczenia się lubisz słuchać muzyki – prawdopodobnie jesteś

słuchowcem.

Być może wolisz ucząc się raczej dużo rysować, wykonujesz schematy, robić mode-

le i makiety, skręcać coś lub rozkręcać (czyli po prostu) wykonywać – jestem praw-

dopodobnie kinestetykiem, co znaczy że uczysz się poprzez ruch rąk i ciała.

Człowiek odbiera informacje ze świata zmysłami - inaczej się nie da!

Informacje docierają do nas przez oczy, uszy, dotyk i zmysł równowagi.

Każdy człowiek, ma swój ulubiony naturalny kanał informacji, które płyną ze świa-

ta. Każdy jest wrażliwy na nieco inne informacje i lepiej je pamięta!

8

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Wyobraź sobie, że trzy osoby wychodzą z kina, z tego samego filmu. Są to:

-

Ania Oczko - typowy wzrokowiec

-

Jaś Uszko – typowy słuchowiec

-

I Adam Wierciuch – typowy kinestetyk.

Na gorąco komentują film, jak to zwykle bywa równocześnie:

Ania: „Ale mieli cudowne ciuchy! Widzieliście te pejzaże!

Jaś: „A jak on mu wtedy powiedział... ale tekst” – pokrzykuje nucąc muzykę z na-

pisów końcowych.

Adam na to: „Nie, no co wy! Ten wyścig! Po prostu rewela! Ale jazda! Dawno czegoś

takiego nie przeżyłem, aż mnie skręcało!”

Rozumiecie to, ludzie wyszli z tego samego filmu, a komentują zupełnie coś innego,

każdy według tego, co im się najbardziej „rzuciło” w oczy, uszy lub czucie.

Przeczytaj teraz opisy jak zachowują się wzrokowcy, słuchowcy i kinestetycy w

różnych sytuacjach. Być może odnajdziesz charakterystyczny dla siebie styl za-

chowania.

A potem zapraszam do zrobienia testu.

Wzrokowiec lubi porządek wokół siebie i drażnią go np. nierówno ustawione książki na półce.

Przechodząc obok sterty gazet na pewno postara się je wyrównać. Wzrokowiec pamięta

dobrze kolory i rysunki z okładek książek oraz ich lokalizację w biblioteczce, ale z

trudem przypomina sobie tytuł i nazwisko autora. W czasie uczenia się woli czytać i

robić własne notatki.

Używa słów i zwrotów: punkt widzenia, to jest jasne, zauwazyć, przegląd, widok,

perspektywa, być świadkiem, to jest niejasne, pole widzenia, ciemna sprawa, z lotu

9

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

ptaka, mglista sprawa, naświetlać, światło w tunelu, perspektywa krótkowzroczna

(dalekowzroczna), olśniewające, kolorowe, wyraźne, oko w oko, wyraźny obraz.

Słuchowiec lubi dużo mówić, mówi z dużą łatwością, płynnie i melodyjnie. Woli słuchać

nagrań, wykładów niż czytać. Może robić wiele błędów ortograficznych (bo pisze jak

słyszy). Miewa kłopoty z geometrią, mapami. Z filmów dobrze pamięta melodie i dialogi.

W czasie rozmowy często używa zwrotu: posłuchaj. Powie: “posłuchaj jak tu ładnie”,

“słuchaj jakie to dobre”.

Używa słów i zwrotów:

Słyszalny, głośny, cichy, melodyjne, niemelodyjny, słyszeć, stwierdzić, zaniemówić,

harmonia, akcentować, brzmieć dobrze, (źle), dobrze wyrażony, jest na tej samej fali,

donośny, zdać szczegóły, to mi zgrzyta, uczta dla uszu, dobry ton, przyjemny dla ucha

Kinestetyk lubi ruch. Siedzenia na wykładach i słuchanie to najmniej odpowiedni sposób

uczenia się, bardzo się wtedy męczy lub radzi sobie – rysując lub wykonując np. origami.

Często trenuje jakąś dyscyplinę sportu lub chociażby chodzi regularnie na dalekie

spacery lub potańcówki. Nie przeszkadza mu nieporządek, wręcz przeciwnie to jego

żywioł. W czasie rozmowy dość żywiołowo gestykuluje i lubi poklepywać siebie i innych.

Czuciowiec - (odmiana kinestetyka) to osoba, która jest raczej spokojna, wyciszona,

empatyczna i wrażliwa. Lubi myśleć, snuć refleksje, zastanawiać się. Mówi cicho,

spokojnie. Silnie przeżywa wszystko. Ma bogate życie emocjonalne. Używa słów: czuję,

mam wrażenie, mam poczucie, odczuwam.

Używają słów i zwrotów: naładowany, emocjonalny, czuję, płynę, to mnie porusza, mam

przeczucie, czuję nacisk, napięcie, niepokój, to ma dobry smaczek, śliska sprawa, mocna

podstawa, w gorącej wodzie kąpany, gorący temat, targany sprzecznościami.

10

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Zrób teraz test:

TEST – PREFERENCJI ZMYSŁÓW czyli PREFERENCJI SENSORYCZNYCH

Które stwierdzenie jest dla ciebie prawdziwe?

Zaznacz każdą odpowiedź:

4 = zawsze , 3 = zazwyczaj, 2 = często, 1 = od czasu do czasu, 0 = nigdy

Odpowiedz na pytania tak szybko, jak tylko potrafisz.

W razie wątpliwości wybierz tą odpowiedź, która wydaje ci się najbardziej

prawdopodobna.

START

1. Gdy kontaktujesz się z ludźmi, co wolisz:

a. spotkanie twarzą w twarz

b. rozmowę przez telefon

c. wspólne spędzenie czasu na spacerze, uprawiając sport..

2. Gdy jesteś zły, czy:

a. cichniesz i zamykasz się w sobie?

b. krzyczysz i wszyscy dookoła wiedzą o twoich emocjach?

c. zaciskasz pięści, zgrzytasz zębami i wybiegasz z pokoju trzaskając drzwiami?

3. Gdy zamykasz oczy, aby sobie coś wyobrazić, czy w sposób naturalny trzymasz głowę:

a. wysoko uniesioną?

b. lekko przechyloną na bok?

c. opuszczoną na dół?

4. Gdy zamykasz oczy, aby sobie coś wyobrazić, czy:

a. widzisz wyraźne, szczegółowe obrazy?

b. myślisz w dźwiękach i wyrazach?

c. odczuwasz coś, być może w jakichś zamazanych obrazach?

5. Jak z twoją pamięcią? Czy:

a. zapominasz imiona, ale pamiętasz twarze?

b. pamiętasz imiona, słowa, cyfry?

c. najlepiej pamiętasz rzeczy, które wykonałeś?

11

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

6. Czy twój pokój jest:

a. czysty i posprzątany?

b. dookoła wyposażony w wieże stereo?

c. urządzony tak, byś odczuwał wygodę, nie musi być posprzątany?

7. Gdy masz wolny czas, to najbardziej wolisz:

a. oglądać TV, czytać?

b. słuchać muzyki albo radia?

c. wykonywać coś „fizycznie” np. pójść na spacer?

8. Czy w czasie rozmowy:

a. nie lubisz mówić lub słuchać zbyt długo?

b. słuchasz, ale też dużo mówisz?

c. żywo gestykulujesz?

9. Gdy musisz siedzieć i czekać, to czy:

a. rozglądasz się dookoła, oglądasz rzeczy, czytasz wszystkie napisy wokół?

b. mówisz do siebie lub rozmawiasz z innymi ludźmi?

c. wiercisz się, obgryzasz paznokcie?

10. Gdy czytasz, to:

a. lubisz opisy przyrody, scenerii, wyobrażasz sobie wyraźnie sceny?

b. lubisz dialogi, słyszysz jak bohaterowie mówią?

c. wolisz akcję albo nie czytasz zbyt dużo?

11. Jaki rodzaj odzieży lubisz nosić:

a. dobry krój i właściwe kolory?

b. wcale o tym nie myślisz?

c. luźne, wygodne?

12. Czy twój głos jest:

a. dosyć szybki i wysoki?

b. rytmiczny i masz tendencje do mówienia do siebie ?

c. niższy i wolniejszy?

12

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

ODPOWIEDZI do TESTU – STYLE REPREZENTACYJNE

Odpowiedzi te są tylko krótkim wprowadzeniem i nie powinny być brane zbyt poważnie.

Wszystkie pytania są tylko uogólnieniem i zawsze mogą być wyjątki.

Odpowiedzi (A) odnoszą się do wzrokowców

Odpowiedzi (B) odnoszą się do słuchowców

Odpowiedzi (C/ odnoszą się do kinestetyków

Policz ile masz odpowiedzi typu A, B i C. Liczby wpisz w tabelkę niżej.

Liczba

odpowiedzi

typu

A

(preferencje

wzrokowe)

B

(preferencje

słuchowe)

C

(preferencje

kinestetyczne)

13

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Jeśli uzyskałeś ponad 30 punktów dla danej grupy preferencji sensorycznych,

prawdopodobnie masz właśnie takie silne, naturalne „oprogramowanie”. Masz wrażenie,

że czasem z kimś nadajecie na innych falach? Prawdopodobnie ten ktoś nadaje w

innym systemie, nadajecie inne audycje, choć często na ten sam temat. Ale trudno jest

się porozumieć. Często prowadzę szkolenia dla pracowników, którzy muszę się

kontaktować z wieloma różnymi klientami. Muszą się tego nauczyć, muszą nauczyć się

nadawać na tych samych falach, co znaczy np.: chociażby używać podobnych słów jak

klient. (na temat używanych słów była mowa wyżej).

Upewnij się, że gdy uczysz się czegoś nowego, uczysz się właśnie używając metod i

technik, które są odpowiednie dla twojego systemu. Pamiętając o swoim stylu - warto,

abyś korzystał także z innych metod. Kiedy je wykorzystujesz, to tak jakbyś ćwiczył

inne „mięśnie uczenia się”. Jak powszechnie wiadomo – organ ćwiczony nabiera mocy i

objętości – a więc więcej się nauczysz!

Jeśli uzyskałeś od 0 do 15 punktów dla jakiejś grupy preferencji sensorycznych, jest

to informacja, że jest to poza Twoim: naturalnym oprogramowaniem”. Może tak być, to

normalne. Ucząc się w tym nie preferowanym systemie – musisz się bardziej

koncentrować. Mam nadzieję, że pomogą Ci dalsze wskazówki.

Jeśli uzyskałeś podobną wysoką punktację we wszystkich 3 systemach wskazuje to

na twoje elastyczne podejście i daje ci więcej możliwości wyboru, gdy uczysz się lub

uczysz kogoś. Pamiętaj, chociaż każdy ma swoje ulubione kanały sensoryczne – zawsze

poprzez ćwiczenia, można je rozwijać, aby się lepiej komunikować, lepiej uczyć i lepiej

nauczać. Zapoznaj się z różnymi metodami uczenia się i ucz się jeszcze lepiej!

14

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Zbierz teraz wszystkie informacje na temat najczęściej wykorzystywanego przez
Ciebie zmysłu i zapisz w kolejności od najsilniejszego do najrzadziej używanego.

1. Mój najsilniejszy zmysł to:

2. Drugi w kolejności to:

3. A ten najrzadziej używany to:

Weź pod uwagę pierwsze dwa i zapisz własny wzór.

Skorzystaj ze skrótów:

W – zmysł (kanał) wzrokowy

S – zmysł (kanał) słuchowy

K – zmysł (kanał) kinestetyczny, tj. ruchowi i/lub czuciowy.

15

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Teraz zapoznaj się ze sposobami uczenia się, które są zgodne z Twoim stylem

przyjmowania informacji.

Kod Typ czynności proponowanej
w czasie uczenia się

Co się dzieje?

V

Czytam, oglądam, obserwuję
Korzystam z kolorów, podkreślam
Wizualizuję materiał – wyobrażam sobie w myślach sceny,
filmy
Aby łatwiej coś zapamiętać tworzę (rysuję) ideogramy,
obrazki, plakaty, schematy, linie czasu

WIDZĘ TO

A

Słucham (głosu nauczyciela, innych, taśm)
Rozmawiam, dyskutuję
Czytam na głos - powtarzam na głos własnymi słowami
Czytam dramatycznie, np. dużo głośniej fragmenty, które
trzeba zapamiętać
Stawiam pytania i odpowiada na nie (na głos)
Uczę innych, wyjaśniam to innym (nawet jak ich nie ma)
Rapuję, rytmizuję, czyli np. mówię do rytmu
Tworzę mnemotechniki słuchowe (głupie wierszyki, które
są łatwe do zapamiętania, typu: „Chemiku młody...”)
Słucham muzyki odpowiedniej do tego, czego potrzebuję:
relaksacyjnej, energetyzującej, integrującej.

SŁYSZĘ TO

VA

Oglądam filmy
Wizualizuję z muzyką, czyli tworzę coś w formie filmu, z
muzyką dramatyczną
Tworzę prezentacje multimedialne

WIDZĘ I SŁYSZĘ

16

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

K

Odpowiadam pisemnie
Robię notatki
Rysuję np. tematyczne „ściągawki - pocztówki”
Ustawiam fragmenty w logicznej całości
Uaktywniam fizycznie, odgrywam – odtwarzam ruchowo
Zapisuję zamaszystymi ruchami w powietrzu treści (np.
wzory matematyczne)
Wykonuję eksperymenty
Wykorzystuję ruch do osiągania odpowiednich stanów dla
efektywnego uczenia się: integracji, relaksu,
energetyzacji
(ćwiczę mięśnie uczenia się)

ROBIĘ

WYKONUJĘ

CZUJĘ TO

V K

Tworzę projekty,
wykonuję modele
Rozrysowuję treści na linii czasu (chronologicznie)
Rysuję mapy mentalne Aby łatwiej coś zapamiętać tworzę
(rysuję) ideogramy, obrazki, plakaty, schematy, linie czasu
Wykorzystuję ruch do osiągania odpowiednich stanów dla
efektywnego uczenia się: integracji, relaksu,
energetyzacji
(ćwiczę mięśnie uczenia się)

WIDZĘ TO

ROBIĘ

WYKONUJĘ

CZUJĘ TO

KA

Powtarzam na głos treści równocześnie np. spacerując
Opisuję słownie jakieś temat, jednocześnie przesadnie,
teatralnie gestykulując, rysując w powietrzu to, o czym
mówię
ćwiczę mięśnie uczenia się

VAK

Wykonuję samodzielnie projekt
Uczę się wszystkimi zmysłami!
ćwiczę mięśnie uczenia się

Widzę – słyszę – czuję -

działam

17

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Wiesz już, którym kanałem zmysłowym uczysz się najlepiej.

Tą drogą zapewne nauka idzie Ci najłatwiej, najszybciej.

Ale zapamiętaj bo to bardzo ważne:

Najwięcej się nauczysz, kiedy swój naturalny styl poszerzysz o inne kanały zmysłowe.

Postaraj się – kiedy tylko możesz, dany materiał do nauczenia „przepuścić” przez

wszystkie zmysły: zobacz (także w wyobraźni), usłysz, poczuj i wykonaj!

Każdy jest inteligentny!

Każdy na swój indywidualny profil inteligencji.

Żaden profil nie jest lepszy od drugiego!

Rysunek przykład do wyboru

18

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Każdy z nas przychodzi na świat z różnymi talentami chyba po to, by wypełnić swoją

misję, by wykonać jakieś ważne zadanie. Co z tych talentów pozostaje?

Posłuchajmy bajki:

Pewnego dania zwierzęta postanowiły i założyły szkołę, aby młode zwierzęta przestały

biegać samopas i zostały porządnie przygotowane do zwierzęcego życia.

Wymyślono obowiązkowe przedmioty, niezwykle przydatne w życiu. Tak więc każde

zwierzę musiało brać udział w nauce biegania, wspinania, pływania i latania.

Kaczka wykazywała niezwykłe zdolności w pływaniu. Była zawsze najlepsza. Była nawet

lepsza od nauczyciela. Osiągała jednak bardzo słabe postępy w bieganiu i lataniu.

Ponieważ była bardzo słaba w bieganiu, musiała poświęcić więcej czasu na ten trening,

tak że zaniedbała pływanie. Wprawdzie w efekcie poprawiła nieco umiejętności biegania,

ale jej wyniki w pływaniu osiągnęły poziom bardzo przeciętny. Oczywiście nikt się tym

nie przejął - przeciętność jest akceptowana.

Zając, który był najlepszy w bieganiu nabawił się nerwowych tików w nodze.

Spowodowane to było przypuszczalnie dodatkowymi treningami pływackimi.

Wiewiórka była najlepsza we wspinaniu. Jednak codziennie upominał i wyzywał ją

nauczyciela latania, który wymagał by zaczęła wreszcie latać.

Orzeł był zawsze pierwszy w osiąganiu szczytów. Był jednak codziennie karany,

ponieważ robił to niezgodnie z przyjętymi w programie zaleceniami.

Jak sądzisz, jakie posiadasz talenty, jakie są twoje najsilniejsze strony?

19

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

1.2. Zapraszam do rozpoznania Twojego stylu uczenia się zgodnie z Twoim profilem in-

teligencji

Wiele uczniów (i dorosłych też) to dziwi, ale uwierz mi każdy jest inteligentny. Gdyby

wszyscy mieli być tak inteligentni jak tego chcieliby nauczyciele, po świecie chodziliby

sami ... nauczyciele i intelektualiści, a nie byłoby komu projektować ogrodów, budować

domów, naprawiać samochodów, komponować nowe potrawy i tak dalej.

Mam nadzieję, że kierunek szkoły którą teraz kończysz jest zgodny z Twoimi zaintere-

sowaniami, talentami i predyspozycjami, które są zapisane w Twoich genach. Jeśli ro-

bisz coś z pasją i naprawdę czujesz, że TO JEST TO – na pewno tak jest.

Naprawdę warto jest rozpoznać swoje talenty i kierować się nimi w projektowaniu swej

drogi zawodowej. Tylko wtedy człowiek jest zadowolony, a może nawet więcej – szczę-

śliwy. Najgorzej jak robimy coś, do czego nie mamy przekonania. Ale to tak na margine-

sie.

Wróćmy do uczenia się. Proponuję Ci teraz wykonać krótki test, który pokaże Twój pro-

fil inteligencji. Potem podpowiem jak się uczyć w zależności od otrzymanego profilu.

20

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

PROFIL WIELORAKIEJ INTELIGENCJI

Za chwilę ustosunkujesz się do 40 stwierdzeń.

Jeśli czujesz, że zgadzasz się z tym co przeczytałeś w zupełności – zakreślasz trzy

kratki w tabelce odpowiedzi, w wersie zaznaczonym w nawiasie na końcu stwierdzenia.

Jeśli czujesz, że średnio się zgadza ten opis z Tobą – zakreślasz dwie kratki.

Jeśli zaś czujesz, że to do Ciebie zupełnie nie pasuje – nic nie zakreślasz.

Przykład:

Czytam opis pierwszy z listy:

Lubię rozwiązywać zagadki i problemy logiczne. (1)

Uważam, że to jest świetny opis mojej osoby, więc zakreślam trzy kratki w tabelce

odpowiedzi, w pierwszym wersie bo na końcu opisu jest (1)

NAZWA TYPU INTELIGENCJI
1. LOG-MAT

2. JĘZYKOWA

3. RUCHOWA

4. MUZYCZNA

5. INTERPERS

6. WIZ-PRZESTRZ

7. PRZYRODN

8. INTRAPERS

Czytam kolejny, drugi opis:

Jestem dobry w liczeniu w pamięci, szacowaniu i mierzeniu. (1)

21

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Uważam, że to także jest bardzo dobry opis mojej osoby – zakreślam kolejne trzy

kratki:

NAZWA TYPU INTELIGENCJI
1. LOG-MAT
2. JĘZYKOWA
3. RUCHOWA
4. MUZYCZNA
5. INTERPERS
6. WIZ-PRZESTRZ
7. PRZYRODN
8. INTRAPERS

Do każdego typu inteligencji opracowano pięć opisów. Możesz więc zakreślić maksymalnie

15 kratek. Oczywiście jak wszystkie Twoje odpowiedzi są na „trzy kratki”.

Kiedy skończysz opisywać pierwsze pięć stwierdzeń, kolejne odpowiedzi wpisujesz do

drugiego wersu.

Czytasz zdanie nr 6, a odpowiedz zapisujesz w wersie 2, tak jak podaje numer w

nawiasie na końcu zdania:

Jestem dobrym rozmówcą, posługuję się bogatym słownictwem. (2)

Uważam, że w ogóle mnie to nie dotyczy, zakreślam jedną kratkę

NAZWA TYPU INTELIGENCJI
1. LOG-MAT
2. JĘZYKOWA
3. RUCHOWA
4. MUZYCZNA
5. INTERPERS
6. WIZ-PRZESTRZ
7. PRZYRODN
8. INTRAPERS

22

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Kiedy wpiszesz wszystkie swoje odpowiedzi – otrzymasz własny profil inteligencji.

Niżej podaję dwa przykłady, ale uwaga w tym teście nie ma profilów lepszych lub

gorszych! Każdy ma swój własny, osobisty profil, tak jak każdy ma inny wzór linii

papilarnych na palcach. Profil inteligencji to znakomity materiał dla psychologa lub

doradcy zawodowego. A my wykorzystamy go do podpowiedzi jak się powinieneś uczyć,

zgodnie ze swoimi naturalnymi zasobami.

NAZWA TYPU INTELIGENCJI
1. LOG-MAT
2. JĘZYKOWA
3. RUCHOWA
4. MUZYCZNA
5. INTERPERS
6. WIZ-PRZESTRZ
7. PRZYRODN
8. INTRAPERS

Jest to profil osoby - jak widać czarno na białym, która ma trzy najsilniejsze
inteligencje: językową, muzyczną i interpersonalną. Na pewno więc lubi język (czytanie,
pisanie), muzykę (słucha muzyki, śpiewa) oraz ma naturalną łatwość nawiązywania
kontaktów z innymi, duże zdolności komunikacyjne.
Może zostać nauczycielem języków obcych lub przewodnikiem wycieczek
zagranicznych...

A co jest dla niej właściwe, jeśli chodzi o uczenie się?
Na pewno taka osoba w czasie uczenia się będzie swobodnie korzystać zarówno z lektur
(czytanie), jak i wykładów (słuchanie), a wymieniać się informacjami i powtarzać materiał
– będzie chciała najlepiej w grupie przyjaciół.

Tabelka odpowiedzi do testu

Zgadzam się w zupełności – 3 punkty (zakreśl 3 kratki)

Odpowiedź typu „średnio” - 2 punkty (zakreśl 2 kratki)

To do mnie nie pasuje - 1 punkt (zakreśl 1 kratkę)

23

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

NAZWA TYPU INTELIGENCJI
1. Logiczno-
matematyczna
2. Językowa

3. Ruchowa
(kinestetyczna)
4. Muzyczna

5. Interpersonalna

6. Wizualno-
przestrzenna
7. Przyrodnicza

8. Intrapersonalna

24

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Lubię rozwiązywać zagadki i problemy logiczne. (1)

Jestem dobry w liczeniu w pamięci, szacowaniu i mierzeniu. (1)

Jestem dobry w wyszukiwaniu połączeń pomiędzy zagadnieniami. (1)

Lubię przedmioty ścisłe i techniczne. (1)

Potrafię dobrze zaplanować czas, jaki poświęcam na pracę domową i uczę się

dobrze dzięki logicznym wyjaśnieniom. (1)

Lubię słowa - czytanie książek, chodzenie do teatru, poezję. (2)

Lubię rozwiązywać krzyżówki i zagadki słowne. (2)

Łatwo uczę się z książek, kaset, internetu i wykładów. (2)

Jestem dobrym rozmówcą, posługuję się bogatym słownictwem. (2)

Dobrze piszę, na przykład opowiadania, poezję, listy, polecenia. (2)

Lubię ćwiczenia fizyczne. (3)

Uczę się dobrze, gdy mogę coś wykonać. (3)

Jestem dobry w sporcie i grach. (3)

Mam zdolności manualne, na przykład potrafię sporządzać modele, majsterkować,

szyć. (3)

W tańcu czuję się jak ryba w wodzie (3)

Jestem dobry w tworzeniu muzyki, śpiewaniu lub graniu na instrumentach. (4)

Z łatwością zapamiętuję wiersze, poezję i rymowanki. (4)

Często słucham muzyki i łatwo przychodzi mi rozpoznawanie melodii. (4

Mam dobre wyczucie rytmu. (4)

Czytam nuty, umiem komponować muzykę (4)

25

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Jestem wrażliwy na to, co myślą i czują inni. (5)

Jestem przekonywujący i potrafię uczyć innych tego, czego się nauczyłem. (5)

Lubię należeć do klubów lub kółek zainteresowań. (5)

Lubię pracować w zespole i dobrze przychodzi mi uczenie się w grupie. (5)

Łatwo zawieram przyjaźnie. (5)

Mam zmysł orientacji i potrafię dobrze oceniać odległości i przestrzenie. (6)

Jestem dobry w wyobrażaniu sobie rzeczy w umyśle. (6)

Jestem dobrym obserwatorem - dostrzegam rzeczy, których nie zauważają inni.

(6)

Uczę się z wykresów, diagramów i map. (6)

Jestem dobry w sztuce, modelowaniu lub rzeźbieniu. (6)

Interesują mnie kwestie związane ze środowiskiem naturalnym. (7)

Podobają mi się programy przyrodnicze i/lub trzymam w domu zwierzęta. (7)

Potrafię rozpoznać i nazwać wiele rodzajów kwiatów, roślin i drzew. (7)

Potrafię wyobrazić sobie siebie pracującego w rolnictwie, albo jako biologa lub

astronoma. (7)

Interesuje mnie los naszej planety (7)

Jestem dobry w tworzeniu planów i określaniu swoich celów. (8)

Lubię pracować/uczyć się samotnie i w ciszy. (8)

Jestem dobry w uczeniu się na swoich błędach i doświadczeniach. (8)

Prowadzę pamiętnik lub zapiski. (8)

Jestem bardziej wrażliwy niż inni (8)

26

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Narysuj własny profil.
Sprawdź, który typ inteligencji ma u Ciebie najwyższe notowania
i przeczytaj jak powinieneś się zgodnie z tym uczyć.

27

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

WIELORAKIE INTELIGENCJE

Jak się uczyć? Na przykład:

1. logiczno-

matematyczna

Układam w logicznej kolejności
Układam i rozwiązuję zagadki
Zadaję pytania dotyczące treści i na nie
odpowiadam
Opracowuję zasady, reguły,
Wyjaśniam jak coś działa, dlaczego tak jest?
Obliczam

2. językowa

Czytam, streszczam
Opowiadam własnymi słowami
Robię notatki

Opracowuję słowniki, definicje
Opracowuję „pocztówki” tematyczne (to tak
jakbyś do kogoś pisał kartkę na temat tego,
czego się uczysz”

3. ruchowa

Rysuj schematy
Rozpisz etapy procesów na osobnych kartkach
i układaj je w kolejności
Wykonuj modele
Odgrywaj ciałem (udawaj na niby, że coś
wykonujesz)
Odgrywaj scenki

4. muzyczna

Ucz się na głos – dramatyzuj swoje
wypowiedzi, np. zaśpiewaj wzór
Zrytmizuj jakiś porządek (np. składniki ciasta)
Wykorzystuj muzykę podczas uczenia się (ale
uwaga nie każda jest dobra, dalej będą
przykłady)

28

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

5. interpersonalna

Opowiedz dany fragment materiału komuś
innemu (bratu, koledze)
Porównajcie swoje notatki
Dyskutujcie i zadawajcie pytania

6 wizualno- przestrzenna

Wykonuj modele przestrzenne
Wyobrażaj sobie możliwie z detalami
Kręć film w swojej wyobraźni
Rysuj mapy mentalne

7. przyrodnicza

Po pewnym fragmencie materiału, którego się
uczysz – zastanów się jakie to ma znaczenie
dla życia ludzi, świata, przyrody?

8. intrapersonalna

Przed uczeniem się – zastanów się po co się
uczysz?
Postaw sobie ważny dla siebie cel?
Pomyśl o korzyściach z nauczenia się czegoś:
do czego Ci się to przyda?
Kiedy to możesz wykorzystać?
Czy rozumiesz to, czego się uczysz?
Czy sposób w jaki się uczysz jest efektywny?
Czy wykorzystujesz wszystkie kanały
zmysłowe i różne typy inteligencji, aby
wielostronnie opanować materiał?
Czy jesteś zadowolony z rezultatów Twojego
uczenia się?
Jak byś chciał się uczyć?

29

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Pamiętasz może:

-

jakieś wydarzenia z dzieciństwa. Co to było?

-

Wspomnienie z wakacji i detale okoliczności ?

-

Zabawną, dziwną, straszną historię ze swego życia?

-

Co robiłeś dokładnie miesiąc temu?

Zapamiętujesz

lepiej, kiedy informacja jest według Ciebie:

1. interesująca
2. pasjonująca
3. zaskakująca, niezwykła, lub wyolbrzymiona
4. łatwa do zrozumienia
5.

kolorowa

6. powtarzana wielokrotnie
7. zabawna, upiorna lub nawet grubiańska!

8. Rzeczy, które dzieją się na początku, lub na końcu.

Zapominasz

, gdy:

1. niezbyt dokładnie rozumiesz
2. jesteś zmęczony, zatroskany lub zestresowany
3. nie słuchasz lub nie jesteś skupiony
5. nie powtarzasz przerobionego materiału wystarczająco dużo razy.

30

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

2.4. Pamięć

Podstawą uczenia się jest pamięć. Pamięć jest podstawą codziennego funkcjonowania.

Niektórzy mówią: ja nie mam pamięci? Jak to nie masz? – odpowiadam. Nie wiesz jak się

nazywasz, gdzie mieszkasz, jak zrobić kanapkę czy pojechać do szkoły? Na pewno wiesz,

inaczej byś był zagubiony jak ci z wyspy. Sprawdź sam, że pamiętasz wszystko, zgodnie z

regułami ze strony obok. A nie pamiętasz rzeczy, które nie miały emocjonalnego klimatu

lub były rzadko powtarzane.

W uczeniu się pamięć jest podstawą. Każdy może mieć dobrą pamięć – jak będzie ją

ćwiczył\ i stosował zgodnie z opisanymi regułami, np. jak się można coś lepiej zapamiętać

prze udziwnienie czegoś przykład poniżej.

Rysunek księżyca

To jest rysunek księżyca.

Odpowiedz czy idzie na nów czy zbliża się do pełni.

Nie wiesz?

Zapamiętaj, że jak jest taki ( to CIENIEJE, czyli idzie na nów

A jak jest taki to ) DUŻEJ E , czyli zbliża się do pełni.

Skojarz kształt ze słowem. To prosty przykład tzw. mnemotechniki (techniki

pamięciowej).

Powtórz sobie kilka razy, a zapamiętasz to do końca życia.

Już wiesz, że zgodnie z tym jaki typ informacji jest dla nas najbardziej atrakcyjny,

możemy mieć dobrą pamięć wzrokową, słuchową lub kinestetyczną.

Ale najbardziej pamiętamy rzeczy, które mają dla nas znaczenie emocjonalne i docierają

do nas wielozmysłowo, wszystkimi kanałami, jak reklamy telewizyjne. Informacja

połączona z obrazem, ruchem, kolorem, intrygującą fabułą, emocjami, a często

31

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

rytmizacją narracji i melodią powoduje, że dana treść zostaje odbierana przez wiele

zmysłów i aż trudno wymazać ją z pamięci.

Gdyby tak się właśnie uczyć!!!

Nie pamiętamy wydarzeń nijakich emocjonalnie, bez wyrazu.

Pamiętamy natomiast zdarzenia, które były: śmieszne, przerażające, zaskakujące,

tragiczne, poruszające. A także – mające dla nas znaczenie, wartość.

Dlatego tak ważne jest postawienie sobie pytania na temat korzyści z nauczenia się
czegoś:
do czego mi się to przyda? Jak to mogę wykorzystać w życiu?
Rozumiesz teraz, że im bardziej wykorzystujesz wszystkie kanały zmysłowe i różne typy
inteligencji, tym łatwiej i szybciej opanowujesz dany materiał?
Jest on jak gdyby ostrzelany ze wszystkich stron!

32

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Jak uczyć się w

odpowiednim pozytywnym

stanie.

3.1. myśli i przekonania

3.2. ćwiczenie

Człowiek, aby się uczyć

efektywnie powinien się znaleźć w odpowiednim „stanie skupienia”.

Trudno się uczyć, kiedy jesteśmy np. zdenerwowani, zmęczeni, głodni i spragnieni, albo

umysł nasz zaprzątają jakieś ważne sprawy, odczuwamy niepokój, presję, stres. Aby

się uczyć – musimy wejść w odpowiedni stan aktywacji organizmu.

Te pożądane stany to:

koncentracja i skupienie,

odpowiedni poziom siły i energii,

poczucie bezpieczeństwa

i najlepiej jeszcze – zainteresowanie, pozytywna motywacja,

pozytywny nastrój.

33

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Warto więc, abyś opanował podstawowy pakiet ćwiczeń, które pomagają się uczyć:

a) po pierwsze jako rozgrzewka: aby wyostrzyć zmysły, ogólnie skoordynować i

zintegrować ciało, dodać energii lub obniżyć napięcie;

b) i po drugie – aby dobierać właściwe ćwiczenia odpowiednio do zadania, które przed

nami stoi (czytanie, wypowiedź ustna, pisanie wypracowania, rozwiązywanie zadań z

matematyki, mecz koszykówki itp.)

(Uwaga opisywane tu ćwiczenia wykonują także sportowcy wielu dyscyplin, przed

treningiem, przed zawodami, aby się skupić, skoordynować, ustawić umysł i ciało na

najlepszym poziomie. To naprawdę działa!)

Dobrze jest wiedzieć jak możesz wpływać na swój stan, aby startować do uczenia się

z możliwie najlepszej pozycji. Masz wtedy do dyspozycji „narzędzia” uczenia się,

możesz aktywnie panować nad przebiegiem własnego procesu uczenia się... i „stuknąć”

gdzie trzeba lub „podkręcić” co trzeba, w odpowiednim momencie.

Do wykonania czegokolwiek potrzebna nam jest ENERGIA.

Energię daje ruch, woda i świeże powietrze!

Zrób test – jak to działa:

Otwórz okno, napij się szklankę wody i wykonaj kilka „pajacyków”

Zaraz poczujesz zmianę, przypływ sił i zapał... oby do uczenia się!

34

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Poniżej prezentujemy zestaw kilka bardzo dobrych ćwiczeń – naucz się ich i

korzystaj.

Część z nich to ćwiczenia z zakresu Kinezjologii Edukacyjnej, tzw. metody Dennisona.

Ćwiczenie podstawowe tzw. PACE

1. Picie wody Woda zwiększa ilość tlenu
w mózgu, pobudza jej przepływ,
przyspiesza przewodzenie impulsów
nerwowych. Czyli – spokojnie popijamy
wodę, małymi łykami, najlepiej z dobrej
studni, mineralną (niegazowaną) lub
przegotowaną.

2. Punkty na myślenie

Stajemy swobodnie w lekkim rozkroku. Jedną dłoń kładziemy na pępku,
drugą masujemy dwa punkty, są to wgłębienie znajdujące się tuż pod
obojczykiem, po obu stronach mostka. Wykonujemy delikatny masaż
około 20-30 sekund, cały czas spokojnie głęboko oddychamy. Zmieniamy
ręce.
Dzięki temu ćwiczeniu: zwiększamy przepływ energii; poprawiamy
równowagę lewej i prawej strony ciała; odprężamy się i aktywizujemy.

35

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

3.Ruchy naprzemienne
Ćwiczenie polega na naprzemiennym marszu w
miejscu:
Ćwiczenie to wykonujemy tak, że widzimy jak
podniesiona noga krzyżuje się w powietrzu z ręką w
wymachu.
Spróbuj też wykonać to ćwiczenie z tyłu: dotykaj
ręką do stopy.
Ćwiczenie to wykonujemy jak najwolniej! Ćwiczenie to
aktywizuje działanie mózgu, pomaga w przełamaniu
tzw. blokady pisarskiej, koordynuje pracę rąk,
podwyższa zręczność rąk, usprawnia wzrok, poprawia
wymowę, pisanie, słuchanie, czytanie i rozumienie,
zwiększa koordynację prawej
i lewej strony ciała.
Uwaga – naturalne ruchy naprzemienne to najprostszy

energiczny marsz.

4.Pozycja Dennisona, zwana też pozycją Cooka
Jej cel to przekroczenie jak najwięcej linii środka, jak
największe skręcenie ciała.
Stajemy swobodnie, krzyżujemy nogi w kostkach. Ręce
wyciągamy przed siebie, krzyżujemy w nadgarstkach, palce
splatamy. Teraz splecione ręce wykręcamy i opieramy na
mostku. Stoimy swobodnie oddychając, koniuszek języka
kładziemy na podniebieniu, można zamknąć oczy.
Drugi etap tego ćwiczenia to swobodne stanie w lekkim
rozkroku, dłonie ustawione w piramidę i oparte na pępku.
Swobodne, głębokie oddechy.
Ćwiczenie to jest bardzo pomocne w rozładowaniu stresu,
przywraca koncentrację, poprawia wymowę i uważne słuchanie.

36

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Inne ćwiczenia, które pomagają się uczyć - przykłady

Ćwiczenia dodające energii:

1. picie wody

2. pajacyk (podskoki z klaskaniem nad głową)

3. szybki marsz

4. kilka głębokich oddechów (długi i głęboki wdech nosem, szybki wydech przez usta)

5. rakieta (z przysiadu wyskakujemy do góry z okrzykiem – jak rakieta)

Ćwiczenia relaksacyjne:

1. leżenie (najlepiej z łydkami położonymi na krześle) i słuchanie relaksacyjnej muzyki

2. opukiwanie całego ciała (od dołu do góry: łydki, uda, ręce, barki, głowa)

3. rozciąganie się (dotykanie sufitu)

4. masaż ramion, opukiwanie pleców

5. energiczne podnoszenie i opuszczanie ramion

6. leżenie lub siedzenie, słuchanie muzyki i wizualizacja np. biegania po zroszonej

trawie.

7. relaks dla oczu – patrzenie w dal i na czubek nosa lub miękkie błądzenie wzrokiem po

otoczeniu

8. relaks dla oczu – patrzenie na obrazki 3D (trówymiarowe)

9. relaks dla nadgarstów: energiczne zwijanie i rozwijanie dłoni, trzepotanie dłońmi i

przedramionami (jednocześnie lub po kolei – raz prawą, raz lewą).

10. masaż palców dłoni

11. relaks dla twarzy: robienie przesadnych min, napinanie mięśni twarzy i rozluźnianie

12. głębokie, spokojne oddychanie

13. Tai-chi, joga itp.

37

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Ćwiczenia integrujące:

1. Żonglowanie piłeczkami

2. słuchanie muzyki barokowej (niektórzy uczniowie wolą koncerty largo)

3. rysowanie mandali z dwóch ósemek

ĆWICZ!

Dlaczego nie masz osiągać najlepszych rezultatów,

Każdy się może świetnie uczyć jak tylko odkryje jak się może uczyć!

Każda umiejętność wymaga włożenia w jej opanowanie pewnego wysiłku.

Nic nie przychodzi samo przez się.

Być może masz swojego idola: sportowca, piosenkarkę, itp.

Poczytaj nieco wywiadów z nim/ z nią. Poznaj sposoby w jaki dochodzą do swoich

rezultatów:

-

kilkugodzinne ćwiczenia gimnastyczno-sportowe

-

lekcje śpiewu lub ruchu

-

lekcje rysunku

Nie zazdrość, nie myśl – ach, oni to mają dobrze!

Naśladuj ich – ćwicz jak oni, doskonal swój umysł i ciało!

Pomyśl, że gdybyś ćwiczył kilka godzin dziennie jak ...........................

Oczywiście w miarę posiadanego talentu, bo z wiewiórki orła nie wytrenujesz (było o tym

już wcześniej), ale skąd wiesz, że nie masz zadatków na orła?

38

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Pamiętaj
ruch, ćwiczenia i picie wody pomagają się uczyć!

Wywołuje pozytywny nastrój.

Działa to troszeczkę jak magia (maskotka na szczęście, ulubiony “szczęśliwy”

długopis czy ubranie). Kiedy wierzymy, że coś nam pomaga – uruchomiony jest spory

procent pewności siebie. Każdy z nas ma prawdopodobnie w swej historii takie

doświadczenie!

Muzyka, która sprzyja koncentracji uwagi:

J.S.Bach

largo z koncertu G-dur na flet i smyczki
largo z koncertu F-dur na harfę

A.Corelli

Sarabanda (largo) z koncertu D-dur nr 7
preludium (largo) do koncertu a-mol nr 9

G.Handel

largo z koncertu nr1 na intrumenty dęte
concerti grossi op.3 i op.6

G. Philip Telemann

6 fantazji na harfę
largo z koncertu g-moll na wiolonczelę i smyczki

A.Vivaldi

6 koncertów na flet op.6

Muzyka dobra do podsumowania i powtórki wiadomości:
J.S.Bach Koncerty Brandenburskie nr 2 i nr 5
A.Vivaldi

4 pory roku

Tworzenie pozytywnego nastawienia do nauki

Louis Armstrong

What a Wonderful World

39

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Myśli i przekonania

Wszystko, co powyżej jest mało ważne jeśli z tym nie jesteś w porządku. To znaczy,

jeśli nie wierzysz w siebie, nie wierzysz że możesz się nauczyć, nie wierzysz, że dasz

rade zdać egzamin.

Zastanów się i odpowiedz szczerze jak myślisz o egzaminie.

To i tak nie ma sensu, nie zdam

Jakoś to będzie

To dla mnie ważne. Chcę i mogę się odpowiednio przygotować

Tylko ostatnia wersja jest poprawna!

O tych wyżej zapomnij.

Przeprogramuj swoje myślenie

Zainwestuj w siebie, w swoje życie.

Nabierz odwagi, że możesz, stać Cię na to i ... zacznij się uczyć zgodnie ze swoim stylem

oraz ćwiczyć!

Bo ĆWICZENIE CZYNI MISTRZA

40

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

Strategie zdawania egzaminu:

Miesiące przed egzaminem – wszystko to, o czym było wyżej:

1. poznaj swój styl uczenia się

2. ucz się zgodnie z nim i staraj się wprowadzać nowe elementy

3. Wykonuj ćwiczenia – opracuj własny pakiet na zdenerwowanie, aby umieć go

zastosować

4. Sam sobie rób mini testy zadawaj pytania i na nie odpowiadaj, na głos!

5. Pytaj się sam: czego się właśnie nauczyłem?

6. Czytając instrukcję mrucz sobie pod nosem – opowiadaj co robisz, co trzeba zrobić

dalej, co ci jest do tego potrzebne.

7. Przeglądaj odpowiednie dokumenty (zwłaszcza te dotyczące rynku pracy) i opowiedz

komuś co to jest, do czego służy.

8. Wykonaj kilka prezentacji – tematy na pewno znasz szkoły

9. Kiedy czujesz, że dobrze ci idzie zanuć sobie jakąś melodyjkę (przyda się na

egzaminie)

Kilka dni przed egzaminem:

1. zadbaj o relaks i odpowiednią dietę egzaminacyjną

2. ćwicz, pij wodę

3. przemyśl swój egzaminacyjny image, czyli wygląd, strój fryzurę.

Pamiętaj - lepiej szokować przygotowaniem niż wyglądem!

4. przeglądaj swoje notatki

5. wyobrażaj sobie siebie jak siedzisz nad arkuszem egzaminacyjnym i spokojnie

udzielasz właściwych odpowiedzi, jak spokojnie przygotowujesz projekt. Oddychaj

głęboko i staraj się odczuć spokój i zadowolenie.

41

Awangarda w Edukacji nr 7 (grudzień 2009)

W czasie egzaminu

1. rano, przed egzaminem zjedz energetyczne śniadanie

2. weź ze sobą wodę (człowiek napojony działa lepiej!)

3. wykonaj kilka ćwiczeń – w zależności od tego, czego potrzebujesz, energetyzujących,

wyciszających, dotleniających – a na pewno punkty na myślenie, ruchy naprzemienne

(np. szybki marsz), ósemki

4. zasłoń uszy dłońmi dłońmi skup się, jeśli czujesz chaos i zdenerwowanie – zanuć w

głowie tę swoją melodyjkę – to powinno ustawić Cię we właściwym stanie.

5. spokojnie przejrzyj arkusz egzaminacyjny, zapoznaj się ze sposobem udzielania

odpowiedzi.

6. Weź kilka głębokich oddechów i do roboty – przecież to umiesz!

Trzymaj się! Powodzenia!

42