FUCHS OIL CORPORATION (PL) Sp. z o.o.
ul. Kujawska 102, 44-101 Gliwice
tel. +48 32 40 12 200, fax: +48 32 230 25 90
www.fuchs-oil.pl; e-mail: gliwice@fuchs-oil.pl
Oleje na zimowy okres eksploatacji samochodu
Jako
ść
stosowanych zim
ą
płynów eksploatacyjnych takich jak: paliwa, oleje silnikowe
i przekładniowe, płyny do układu chłodzenia, płyny hamulcowe oraz płyny do
spryskiwaczy, maj
ą
zasadnicze znaczenie dla zimowej eksploatacji pojazdu.
Ż
eby silnik naszego samochodu w zimie nie stwarzał problemów z uruchomieniem,
sprawdzi
ć
nale
ż
y jakie parametry ma eksploatowany przez nas olej.
Przydatno
ść
oleju do stosowania w okre
ś
lonych temperaturach opisuj
ą
klasyfikacje
lepko
ś
ciowe SAE J 300 dla olejów silnikowych i SAE J 306 dla olejów
przekładniowych. Dost
ę
pna na rynku znakomita wi
ę
kszo
ść
ś
rodków smarnych to
oleje wielosezonowe. Musz
ą
one spełnia
ć
parametry wyznaczone przez SAE
(Ameryka
ń
skie Stowarzyszenie In
ż
ynierów Samochodowych).
Dla olejów letnich i zimowych SAE opracowało jedena
ś
cie klas olejów, z których
sze
ść
0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W to oleje zimowe, natomiast klasy 20, 30, 40,
50, 60 to oleje letnie.
Oleje do eksploatacji zimowej maj
ą
klasy lepko
ś
ciowe oznaczone liter
ą
W. Im ni
ż
sza
liczba przed liter
ą
„W” tym olej lepiej zachowuje si
ę
w niskich temperaturach.
Najni
ż
sz
ą
klas
ą
lepko
ś
ciow
ą
olejów silnikowych jest 0W, a dla olejów
przekładniowych 70W. Uzyskanie dobrych olejów pracuj
ą
cych w niskich
temperaturach wymaga zastosowania syntetycznych baz olejowych. Zmiany
konstrukcji silnika id
ą
w kierunku oszcz
ę
dno
ś
ci paliwa i opracowywania coraz
wy
ż
szej jako
ś
ci olejów silnikowych mog
ą
cych sprosta
ć
coraz trudniejszym
warunkom pracy w silnikach najnowszej konstrukcji (wy
ż
sza temperatura pracy
silnika, wy
ż
sze stopnie spr
ęż
ania, wy
ż
sze pr
ę
dko
ś
ci obrotowe, niska emisja spalin).
Istotn
ą
rol
ę
mog
ą
odegra
ć
oleje silnikowe nowej generacji oraz inne płyny
eksploatacyjne. Oleje na bazie mineralnej nie s
ą
w stanie spełni
ć
tych wymaga
ń
–
stan
ę
ły przed barier
ą
technologiczn
ą
.
Takie mo
ż
liwo
ś
ci maj
ą
tylko oleje produkowane w technologii syntetycznej.
Nowoczesna obróbka rafineryjna baz olejowych w procesach hydrokrakingu i
hydroizomeryzacji (oleje bazowe III grupy wg. API) pozwala uzyska
ć
oleje bazowe
zbli
ż
one jako
ś
ci
ą
do bazy polialfaolefinowej.
Główn
ą
zalet
ą
olejów cz
ęś
ciowo lub w pełni syntetycznych jest bardzo wysoki
wska
ź
nik lepko
ś
ci i niskie temperatury krzepni
ę
cia. Jednak oleje syntetyczne s
ą
dro
ż
sze od olejów przeznaczonych do eksploatacji w umiarkowanych warunkach
temperaturowych. W naszych warunkach klimatycznych, najcz
ęś
ciej stosowane s
ą
oleje wielosezonowe np. 15W – 40, 10W – 40, 5W – 30 czy 0W –20. Oleje klasy
lepko
ś
ciowej 0W20 posiadaj
ą
wa
ż
ne cechy: znacznie ni
ż
sz
ą
lepko
ść
, z czego
wynika ich energooszcz
ę
dno
ść
, ekstremalnie krótki czas potrzebny do pełnego
smarowania silnika od chwili jego rozruchu (zdecydowanie szybsze dotarcie oleju od
pompy olejowej do najdalej poło
ż
onych punktów smarnych silnika), zapewniaj
ą
prawidłow
ą
prac
ę
popychaczy hydraulicznych w porównaniu np. z olejem 15W40.
Jakkolwiek obni
ż
enie lepko
ś
ci oleju powoduje zmniejszenie zu
ż
ycia paliwa, to
stosowanie olejów o niskiej lepko
ś
ci (0W – 20, 5W – 20) jest zalecane tylko w
silnikach, w których przewidziano stosowanie tego typu olejów. W przeciwnym
przypadku dochodzi do przy
ś
pieszonego zu
ż
ycia elementów silnika, szczególnie w
warunkach pracy silnika z wysok
ą
pr
ę
dko
ś
ci
ą
obrotow
ą
.
U
ż
ycie wła
ś
ciwego oleju w silniku i przekładni ułatwia rozruch silnika zim
ą
oraz
obni
ż
a zu
ż
ycie paliwa. Nieprawidłowo dobrany olej z wysok
ą
liczb
ą
przed liter
ą
„W”
stosowany w okresie zimowym mo
ż
e spowodowa
ć
nieprawidłowe smarowanie
silnika w jego najtrudniejszym okresie tj. przy rozruchu zimnego silnika.
Spowodowane jest to znacznie szybszym wzrostem lepko
ś
ci oleju letniego w niskich
temperaturach. Wła
ś
ciwo
ś
ci niskotemperaturowe oleju przed nadaniem mu
odpowiedniej klasy lepko
ś
ciowej podlegaj
ą
badaniu w te
ś
cie symulacji zimnego
rozruchu oraz ocenie podatno
ś
ci na pompowanie w niskich temperaturach. Nawet
nowoczesne pompy oleju nie s
ą
w stanie przetłoczy
ć
i wytworzy
ć
wymaganego klinu
olejowego we wszystkich w
ę
złach smarowania przy zbyt wysokiej lepko
ś
ci oleju
(Lepko
ść
MRV – pompowalno
ść
ma wpływ na szybko
ść
dopływu oleju do punktów
smarowania bezpo
ś
rednio po uruchomieniu silnika; im jest ni
ż
sza w danej
temperaturze tym szybciej olej dopłynie do w
ę
złów tarcia). Elementy silnika ulegaj
ą
najwi
ę
kszemu zu
ż
yciu podczas jego rozruchu. Zbadano,
ż
e jedno uruchomienie
silnika w niskich temperaturach powoduje zu
ż
ycie silnika odpowiadaj
ą
ce
przejechaniu przez pojazd od 220 km do 450 km. Typowy olej potrzebuje około 1,5
min. na dotarcie do najdalej poło
ż
onych cz
ęś
ci silnika przy temperaturze – 20
0
C.
Typowe oleje mineralne klasy 15W – 40 s
ą
najcz
ęś
ciej zalecane do temperatury
otoczenia od – 20
0
C do + 40
0
C.
Do temperatury nie ni
ż
szej ni
ż
– 25
0
C s
ą
zalecane oleje półsyntetyczne 10W – 40,
do temperatury poni
ż
ej – 30
0
C oleje syntetyczne 5W – 40 lub 0W – 20.
Druga cz
ęść
oznaczenia oleju silnikowego, liczby od 20 do 60, okre
ś
laj
ą
mo
ż
liwo
ś
ci
smarne oleju w wysokich temperaturach. Im wy
ż
szy parametr, tym olej lepiej znosi
ekstremalne warunki termiczne i rzadziej dochodzi do jego rozkładu. Nale
ż
y
nadmieni
ć
,
ż
e je
ż
eli eksploatowany silnik jest o znacznym przebiegu i luzach w
układzie tłokowo – korbowym a stosowany olej zaliczany jest do najni
ż
szej klasy
temperaturowej, to zastosowanie oleju o niskiej lepko
ś
ci z bogatym pakietem
dodatków dysperguj
ą
co – myj
ą
cych mo
ż
e spowodowa
ć
wymycie osadów,
doprowadzaj
ą
c do rozszczelnienia silnika lub jego uszkodzenia.
W przypadku olejów przekładniowych najszerszy temperaturowy zakres stosowania
posiadaj
ą
oleje syntetyczne SAE 75W – 90 (od minus 30
0
C do powy
ż
ej + 40
0
C).
Przygotowuj
ą
c samochód do okresu zimowego nale
ż
y:
•
Sprawdzi
ć
poziom oleju w misce olejowej. Pomiar ten pozwoli nam
zorientowa
ć
si
ę
czy w oleju jest nadmiar paliwa – olej szybciej b
ę
dzie
spływał ze wska
ź
nika, czy nie ma w oleju płynu z układu chłodzenia
(glikolu) – zag
ę
szczaj
ą
cego olej i bardzo niebezpiecznego dla silnika.
•
Sprawdzi
ć
przebieg oleju. W przypadku przebiegu wi
ę
kszego ni
ż
zalecany, olej mo
ż
e mie
ć
zbyt du
żą
lepko
ść
spowodowan
ą
procesami
utleniania, niedogrzaniem silnika lub w silnikach z zapłonem
samoczynnym sadz
ą
. Ponadto olej mo
ż
e mie
ć
obni
ż
ony poziom
dodatków chroni
ą
cych go przed zu
ż
yciem i korozj
ą
•
W ramach okre
ś
lonych przez producenta samochodu, mo
ż
na w okresie
zimowym zastosowa
ć
olej o ni
ż
szej lepko
ś
ci.
mgr in
ż
. Stanisław Dykiel
Fuchs Oil Corporation (PL)
Główny Specjalista ds. Motoryzacji
Gliwice, pa
ź
dziernik 2003