I. CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM

Od wielu miesiêcy trwa³a dyskusja wokó³ niefortunnego pomys³u
Regionalnego Zarz¹du Gospodarki Wodnej o wyciêciu 10 000
drzew rosn¹cych pomiêdzy wa³ami na prawym brzegu Wis³y na
odcinku od mostu siekierkowskiego a¿ do zoo w Warszawie.
Argumentowano, ¿e drzewa, które tam rosn¹, hamuj¹ przep³yw
wody w okresie wezbrañ, powoduj¹ podpiêtrzanie Wis³y
zwiêkszaj¹c groŸbê wylewu. Pomys³ ten by³ krañcowym
przeciwieñstwem koncepcji wy³onionej w drodze kosztownego
konkursu, a zaprezentowanej na warszawskim Ratuszu wiosn¹
tego roku, który zak³ada³ nadzwyczajn¹ troskê o tereny zielone
wzd³u¿ Wis³y, a tak¿e niezwyk³¹ dba³oœæ o byt dzikich
mieszkañców tych enklaw, co w sumie mia³o tworzyæ ca³oœæ
zapieraj¹c¹ dech w piersiach ca³ej Europie. Planowana wycinka
nadwiœlañskich drzew wizje te ca³kowicie przekreœla³a. Zreszt¹
wydaje siê, ¿e zarówno ci, którzy planowali wycinanie drzew, jak i
tworzenie nadzwyczajnych, dzikich enklaw przyrody w mieœcie,
nad rzekê nie zagl¹daj¹, nie umiej¹ p³ywaæ, nigdy nie siedzieli
nawet w kajaku i prawdopodobnie nie odró¿niaj¹ wydry od bobra.
W krajach cywilizowanych, o rozwiniêtej infrastrukturze, takich
pomys³ów nie ma, bowiem tam oko³o 18 proc. wód opadowych
mo¿na zatrzymaæ w zbiornikach retencyjnych zmniejszaj¹c tym
samym zagro¿enia powodziowe. W Polsce istniej¹ce zbiorniki
retencyjne mieszcz¹ oko³o 6 proc. wód opadowych i mamy
niewielkie mo¿liwoœci regulowania szybkoœci ich sp³ywu. W
czasie obfitych opadów i gwa³townych wezbrañ wód jesteœmy
bezradni i mo¿emy rwaæ sobie w³osy z g³ów, obserwuj¹c jak
woda rujnuje miasta, domy, drogi, mosty, linie kolejowe, szko³y,
fabryki, niszczy zasiewy i uprawy. (...)
Popularyzowana ostatnio s³uszna koncepcja tworzenia tzw.
ma³ej retencji polegaj¹ca na budowie ma³ych zbiorników
wodnych na niewielkich rzekach i strumieniach nie rozwi¹¿e
krajowych problemów w gospodarce wod¹, a realizowana w
prostacki, dyletancki sposób prowadzi do ca³kowitej degradacji
istniej¹cych cieków i otaczaj¹cej je przyrody. Odpowiednie
urzêdy wydaj¹ce zezwolenia wodno-prawne na budowê
niewielkich zapór i korzystanie z ich wód, powinny jednoczeœnie
stawiaæ warunek utrzymania ci¹g³oœci ich przep³ywu i budowy
przep³awek dla ryb. Tego nie robi¹ i przegrodzone tamami koryta
wielu niewielkich rzek okresowo wysychaj¹. Zmienia siê
siedliskowy charakter ich otoczenia, gin¹ ryby...

J ZYK POLSKI

SESJA WIOSENNA

2008

OLIMPUS

P

II. LITERATURA

Maciej Zdzienicki,

[w:]

„Przyroda Polska”, grudzieñ 2006, s.16-17.

Miêdzy jedn¹ powodzi¹ a drug¹.

1. Decyzja o wyciêciu drzew zosta³a wydana w celu:
a) zapewnienia miastu bezpieczeñstwa
b) ochrony miejskich terenów zielonych
c) wygospodarowania wolnej przestrzeni rekreacyjnej
d) przeciwdzia³ania powodziom

8. Strój staro¿ytnego aktora sk³ada³ siê z:

a) maski

b) chitonu

c) wieñca z wawrzynu

d) koturnów

11. Antygona domaga³a siê:
a) równych praw dla wszystkich mieszkañców Teb
b) pochowania zmar³ego brata
c) respektowania praw boskich
d) dziedziczenia tronu

3. Uznano, ¿e powódŸ mo¿e powstaæ na skutek:
a) braku zbiorników retencyjnych
b) nadmiernego zadrzewienia terenu
c) zasiedlenia brzegów rzek przez dzikie zwierzêta
d) wezbrania i spiêtrzenia rzeki

7. Zasada trzech jednoœci w dramacie staro¿ytnym

dotyczy³a:

a) miejsca

b) czasu

c) postaci

d) akcji

10. Kreon skaza³ Antygonê pomimo:

a) okazanej przez ni¹ skruchy b) przestrogi wró¿biarza
c) proœby Ismeny

d) b³agañ Hajmona

2. Decyzja Regionalnego Zarz¹du Gospodarki Wodnej

by³a sprzeczna z d¹¿eniem do:

a) ochrony siedzib dzikich zwierz¹t
b) budowy niewielkich zapór
c) zak³adania terenów zielonych
d) tworzenia obszarów leœnych

9.Rola chóru w „Antygonie” polega na:

a) spotêgowaniu nastroju b) komentowaniu zdarzeñ
c) wprowadzeniu w akcjê d) tworzeniu odrêbnych w¹tków

12. Prawid³owo zosta³y zestawione terminy:

a) dramat - didaskalia

b) liryka - narrator

c) epika - powieϾ

d) nowela - punkt kulminacyjny

GIMNAZJUM

KLASA 3

5. Niewielkie zapory spe³nia³yby sw¹ rolê, gdyby:
a) budowano je w sposób fachowy
b) uwzglêdnia³y potrzeby œrodowiska
c) skutecznie zamyka³y dostêp faunie wodnej
d) gromadzi³y co najmniej 6% wód opadowych

4. Autor artyku³u boleje, ¿e urzêdy nie zadba³y o:
a) szybk¹ wycinkê drzew
b) ochronê naturalnych cieków
c) bezpieczeñstwo warszawiaków
d) urodê terenów nadwiœlañskich

6. Zgodnie z za³o¿eniem autora odbiorc¹ tego tekstu

jest:

a) Regionalny Zarz¹d Gospodarki Wodnej
b) cz³owiek zainteresowany ekologi¹
c) warszawski urzêdnik
d) czytelnik tekstów popularno-naukowych

III. NAUKA O JÊZYKU

25. Homonimem jest wyraz:

a) zaj¹czek
b) postaæ
c) mina
d) kraj

29. Formant zerowy zawiera wyraz:

a) bieg
b) zwi¹zek
c) myœl
d) zakaz

23. Chc¹c przekszta³ciæ mowê zale¿n¹:

na mowê

niezale¿n¹, nale¿y zmieniæ:

„Mama

poprosi³a, ¿ebyœmy poszli z ni¹ do babci”

a) formy rzeczowników
b) formê czasownika
c) interpunkcjê
d) zaimek

21. Mowê zale¿n¹ stanowi zdanie podrzêdnie z³o¿one:

a) podmiotowe
b) dope³nieniowe
c) przydawkowe
d) orzecznikowe

14. W „Quo vadis?” Neron zorganizowa³ widowisko z

udzia³em Ligii, aby:

a) po³o¿yæ kres chrzeœcijañstwu
b) ukaraæ Winicjusza
c) okazaæ Petroniuszowi sw¹ w³adzê
d) st³umiæ bunt publicznoœci

19. Zdaniem podrzêdnie z³o¿onym podmiotowym jest

wypowiedzenie:

a) Pomo¿e ci ka¿dy, kto tylko ma dobr¹ wolê.
b) Nie wiem, kto mo¿e to zrobiæ.
c) Okazuje siê, ¿e wszyscy mog¹ pomóc.
d) Dowiedzia³em siê, ¿e nie przyjdziesz.

22. Mowê niezale¿n¹ wprowadza siê do tekstu w celu:

a) urozmaicenia narracji
b) wskazania na indywidualne cechy postaci
c) ukazania uczuæ bohaterów
d) opisania przez narratora wygl¹du postaci

27. Neologizm frazeologiczny jest zawarty w zdaniu:

a) Nowe przepisy daj¹ ludziom przedsiêbiorczym zielone

œwiat³o.

b) Ta wyj¹tkowa sytuacja wprawi³a nas w zak³opotanie.
c) Poszed³ na zakupy do supermarketu.
d) Okr¹g³y stó³ da³ impuls do nowych dzia³añ.

13. Prawid³owo zosta³y zestawione nazwiska twórców

z dzie³ami w szeregu:

a) A. Mickiewicz - „Sowiñski w okopach Woli”
b) A. Czechow - „Folwark zwierzêcy”
c) T. Ró¿ewicz - „Elegia o... [ch³opcu polskim]”
d) E. Hemingway - „Œwiêtoszek”

15. Ligia uciek³a przed Winicjuszem, poniewa¿:

a) ba³a siê jego natarczywoœci
b) wyznawa³a inne ni¿ on wartoœci
c) kocha³a innego cz³owieka
d) z³o¿y³a œluby panieñskie

17. W „Folwarku zwierzêcym” czytamy, ¿e:

a) „wszystkie zwierzêta s¹ równe, ale niektóre s¹

równiejsze”

b) „cz³owieka mo¿na zniszczyæ, ale nie pokonaæ”
c) „kto nie by³ ni razu cz³owiekiem, temu cz³owiek nic nie

pomo¿e”

d) „mi³oœæ przychodzi odchodzi jest z nami nagle jej nie

ma (...)”

16. „Quo vadis?” jest powieœci¹ historyczn¹, gdy¿:

a) opowiada o zdarzeniach znanych z historii
b) zawiera w¹tki fikcyjne
c) przedstawia zdarzenia odleg³e autorowi
d) ukazuje postacie Winicjusza i Ligii

18. Aby utrzymaæ siê przy w³adzy, œwinie:

a) zmieni³y prawo
b) pos³u¿y³y siê przeszkolonymi psami
c) sprowadzi³y do folwarku broñ i amunicjê
d) zrêcznie manipulowa³y mieszkañcami folwarku

20. Zdaniem podrzêdnie z³o¿onym orzecznikowym jest

wypowiedzenie:

a) Jest taki, ¿e nikt mu nie ufa.
b) By³ tym, za kogo siê podawa³.
c) Dzieñ by³ taki, ¿e zaraz ruszyliœmy na wycieczkê.
d) Oni s¹ tymi, o których w³aœnie mówi³am.

24. Prawid³owo s¹ zestawione synonimy w szeregu:

a) ekspert - dyletant
b) kompetencja - szacunek
c) konspiracja - podziemie
d) oracja - przemówienie

26. Homonimy powoduj¹, ze wypowiedŸ staje siê:

a) ciekawsza
b) niejednoznaczna
c) monotonna
d) urozmaicona

28. B³êdnie zosta³ podany zwi¹zek frazeologiczny w

zdaniu:

a) Porwa³ siê z siekier¹ na s³oñce.
b) Patrzy siê jak osio³ w malowane wrota.
c) Ten plan spali³ z panewki.
d) B¹dŸ odpowiedzialny i stañ na wysokoœci zadania.

30. Dwie podstawy s³owotwórcze zawiera wyraz

a) podg³ówek
b) Pomorze
c) zapoznawczy
d) rozchmurzyæ