66

Kopalnia wêgla brunatnego w Sieniawie

5802

Lokalizacja:

województwo lubuskie

powiat œwiebodziñski

gmina £agów

miejscowoϾ Sieniawa

Rejon geograficzny:

Pojezierza Po³udniowoba³tyckie

Pojezierze Zachodniopomorskie

Pojezierze £agowskie

Jednostka geologiczna:

monoklina przedsudecka niecki Szczecina

strefa Gorzów-Jarocin

zlodowacenie pó³nocnopolskie

3522

Toporów

Miêdzyrzecz

W strefie peryferyjnej mioceñskiego basenu

wêglowego, w miejscowoœci Sieniawa (woj. lubuskie),

usytuowana jest kopalnia odkrywkowa wêgla brunatnego.

Na obszarze tym plejstoceñskie lodowce zostawi³y po

sobie zaburzenia glacitektoniczne oraz osady wszystkich

trzech zlodowaceñ.

Dla morfologii rejonu Sieniawy najbardziej znacz¹cym by³

stadia³ poznañski zlodowacenia pó³nocnopolskiego, jaki mia³

miejsce ok. 32-20 tys. lat temu. Osady starsze – mioceñskie

pok³ady wêgla, pierwotnie zalegaj¹ce poziomo, zosta³y

wówczas silnie sfa³dowane.

Z wychodni jednej z antyklin (tzw. siod³a VI), w latach

60-tych ubieg³ego stulecia pozyskiwano wêgiel brunat-

ny metod¹ podziemn¹, w latach 90-tych rozpoczêto

eksploatacjê odkrywkow¹. W profilu œciany pó³nocnej tej

odkrywki miocen reprezentowany jest przez seriê œl¹sko-

³u¿yck¹, seriê mu¿akowa i seriê poznañsk¹. Dolna partia

serii œl¹sko-³u¿yckiej jest wieku œrodkowomioceñskiego i

powsta³a 16-11 mln lat temu. Jej mi¹¿szoœæ ocenia siê na

40-50 metrów. Tworz¹ j¹ podwêglowe osady piaszczysto-

mu³kowe, a górne partie stanowi¹ pok³ady wêgla brunat-

nego. Wêgiel wystêpuj¹cy w siodle VI jest ziemisty, miêkki

i zawiera ksylity (z dobrze zachowan¹ struktur¹ drewna).

Nad pok³adem wêglowym zalega seria mu¿akowa; tworz¹

j¹ naprzemianleg³e warstwy piasków drobnoziarnistych

i mu³ków piaszczystych z ³yszczykami. Ostatni¹ seriê

– poznañsk¹ stanowi¹ silnie zawêglone brunatne i³y oraz

i³y szarozielone.

Obiekt znajduje siê w otulinie £agowskiego Parku Krajo-

brazowego. W pobli¿u przebiega œcie¿ka rowerowa. Dojazd

do obiektu jest wyj¹tkowo dogodny. Drog¹ krajow¹ nr 137

nale¿y udaæ siê w kierunku Sulêcina, by w miejscowoœci

Templewo (oddalonej o 28 km) skrêciæ na po³udnie. W

Sieniawie na wysokoœci osiedla górniczego, skrêciæ w pra-

wo, wje¿d¿aj¹c na drogê gruntow¹ jechaæ pod górê oko³o

2 kilometry.

Centraln¹ czêœæ siod³a VI wype³nia woda, tworz¹c jezior-

ko. Œciany wyrobiska s¹ dobrze ods³oniête i nieco strome.

Zwiedzanie obiektu jest mo¿liwe, zw³aszcza w grupach

zorganizowanych, tylko po wczeœniejszym uzyskaniu zgody

od zarz¹dcy kopalni i zachowaniu szczególnej ostro¿noœci

przy œcianach wyrobiska.

The brown-coal mine in Sieniawa

In the peripherial zone of Miocene brown-coal basin, in

Sieniawa village a brown-coal open pit mine was developed.

In this area glacitectonic features are visible together with

glacial successions deposited by all three glacial periods in

Poland.

For the Sieniawa area the most important was the

Poznañ Stade of the Northern Poland glacial period (32,000-

-20,000 years ago). The Miocene brown-coal seams, initially

flat-lying, were strongly folded into anticlines.

In the No. IV anticline, in the northern pit wall a variety

of Tertiary and Quaternary sediments can be observed to-

gether with interesting geomorphological forms: erosional

scours and alluvial fans.

The Miocene is represented by the Silesian-Lusatia, the

Mu¿aków and the Poznañ series. The lower portion of the

Silesian-Lusatia Series is 40-50-meters-thick sequence of

post-coal, sandy and silty beds with brown-coal seams in

the upper part. Coal from No. IV anticline is earthy, soft and

contains xylite with well-preserved wood structure. This

sequence is of Middle Miocene age (16-11 Ma ago). Above,

the Mu¿aków series is developed as alternating layers of fine-

grained sands and sandy mudstones with mica flakes.

3524

Sulêcin

5804

1

2

3

4

67

Wybrana literatura: 359, 412, 452

Sieniawa

Geological cross-section through the area between No. VI

and No. IX anticlines illustrates fold structures produced by ad-

vancing ice sheets during consecutive glaciations. Both anticlines

are abut 1.5 kilometer distant and connected by road.

The site is located within the £agów Landscape Park and

Autorzy karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:

M. Schiewe, R. Dobracki (2005)

close to the bike trail. The access is very easy – from No.

137 state highway heading to Sulêcin, after 28 kilometers,

in Templewo village, turn to the south heading to Sieniawa

village. Here, at the miner’s housing estate, turn right to the

gravel road and drive about 2 kilometers uphill.

1

2

3

4