Zewnętrzne źródła finansowania przedsiębiorstw

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie –
oddział w Dębicy

Ekonomika Przedsiębiorstw

Temat: Zewnętrzne źródła finansowania

przedsiębiorstw

Opracowanie:

Marzena Gluza
Kinga Świstak

Ekonomika Przedsiębiorstw

ŹRÓDŁO FINANSOWANIA

jest to zasób środków pieniężnych(kapitał)

finansujących określoną działalność lub przedsięwzięcie gospodarcze

KAPITAŁEM PRZEDSIĘBIORSTWA

nazywa się źródła finansowania

majątku. Kapitał może pochodzić od właścicieli i wtedy nazywa się kapitałem
własnym lub od wierzycieli i jest to kapitał obcy.

KAPITAŁ ODBIORCY

jest to wielkość środków finansowych , które

wierzyciele dali do dyspozycji przedsiębiorstwa na czas ograniczony. Środki
pieniężne powinny być zwrócone w określonym terminie. Kapitał obcy w tym

http://portalwiedzy.onet.pl/26234,,,,zrodlo_finansowania,haslo.html

Danuta Krzemioska-Finanse przedsiębiorstw Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej Poznao 2000 str. 32

http://www.google.pl/images?hl=pl&q=%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a%20finansowania%20przedsi%C4%99biorst

w&um=1&ie=UTF-8&source=og&sa=N&tab=wi&biw=1024&bih=605

Ekonomika Przedsiębiorstw

znaczeniu powiększa bazę finansowania co znaczy także o powiększeniu się
przedsiębiorstwa. Wnoszący kapitał obcy w formie kredytów, pożyczek, mają
prawo do poniesienia pewnych kosztów, które występują w formie odsetek. Gdy
dysponujemy kapitałem obcym nie możemy nim rozdysponowywać.

Kapitał obcy napływa do przedsiębiorstwa poprzez:



rynek kapitałowy i pieniężny



obrót towarowy i kredytowy



zastosowanie szczególnych form finansowania Finansowanie poprzez środki

uzyskane z rynku kapitałowego i pieniężnego przybiera postać kredytów i
po

życzek krótko- i długoterminowych , zobowiązań obligacyjnych i innych

instrumentów finansowych.

Fundusze i kapitały stanowiące wewnętrzne źródło finansowania przedsiębiorstwa
mają ograniczone rozmiary i zazwyczaj nie wystarczają do sfinansowania wszystkich
potrzeb związanych z działalnością gospodarczą danego przedsiębiorstwa. Niezbędne
tym samym staje się poszukiwanie źródeł finansowania „na zewnątrz”
przedsiębiorstwa. Inaczej finansowanie zewnętrzne można określić jako finansowanie
pożyczonym kapitałem nie należącym do przedsiębiorstwa. Kapitał dostarczany jest
poprzez wierzycieli, którzy nie stają się tym samym współwłaścicielami, a jedynie przez
określony czas przedsiębiorstwo jest ich dłużnikiem.

KREDYT BANKOWY

a) KREDYT BANKOWY

– jest to umowa zawarta w formie pisemnej pomiędzy

bankiem

, a kredytobiorcą. Bank zobowiązuje się udostępnić określoną kwotę na

określony cel oraz czas a kredytobiorca zobowiązuje się wykorzystać kredyt
zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zwrócić pobraną kwotę wraz z
należnym bankowi wynagrodzeniem w postaci prowizji i odsetek. Na podstawie
tej definicji kredyt postrzegany jest jako specyficzny rodzaj stosunków
zobowiązaniowych,

którego

wyróżniającymi

cechami

są:

zwrotność,

terminowość i oprocentowanie.

b) KREDYTOBIORCA

to osoba fizyczna lub pr

awna, która otrzymała kredyt od

kredytodawcy

pod warunkiem spłaty wraz z odsetkami, w określonym terminie.

Uzyskanie kredytu zależy od bankowej oceny wiarygodności kredytowej
przedsiębiorstwa.

http://www.e-conomic.pl/systemksiegowy/slownik/kapital-obcy

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kredyt_bankowy

Ekonomika Przedsiębiorstw

W zależności od okresu kredytowania wyróżniamy kredyty



krótkoterminowe do 1 roku,



średnioterminowe od 1 roku do 3 lat,



długoterminowe powyżej 3 lat

c) RODZAJE KREDYTÓW

 Konsumpcyjne:

Kredyt konsumpcyjny służy do sfinansowania dóbr

konsumpcyjnych, a więc np. samochodu, pralki, kina domowego, wycieczki
zagranicznej, wymarzonych wakacji, remon

tu domu, wyposażenia mieszkania,

opłaty za studia czy kurs językowy. Kredyty konsumpcyjne mogą być udzielone
osobie fizycznej na cele bezpośrednio nie związane z działalnością
gospodarczą.

 Obrotowe:

Kredyt obrotowy udzielany jest na określony cel związany

z pokryciem bieżących wydatków takich jak: zaopatrzenie, sprzedaż,
świadczenie usług, wypłata wynagrodzeń lub rozliczenia z kontrahentem

 Inwestycyjne:

Kredyt inwestycyjny przeznaczany jest na różnego rodzaju

inwestycje. Można zakupić urządzenia, dokonać ich modernizacji, dokonać
zakupu nieruchomości, budować i remontować obiekty, zakupić wartości
niematerialne takie jak licencje, koncesje, papiery wartościowe.

 Dyskontowe:

Udzielany przez bank kredyt, którego zabezpieczeniem są

weksle.

Od kwoty udzielonego kredytu bank potrąca odsetki, zwane dyskontem,

których wysokość zależy od kwoty wpisanej na wekslu oraz terminu
pozostającego

jego

wykupu.

 Akceptacyjne:

umowa, na mocy której bank zobowiązuje się do akceptowania

ciągnionych na niego weksli przez osobę do tego upoważnioną, przy
zachowaniu wszelkich innych warunków umowy, w zamian za prowizję
akceptacyjną; w konsekwencji bank staje się głównym dłużnikiem wekslowym,
zobowiązanym do jego wykupienia. Weksel musi być na urzędowym blankiecie

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.47

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kredyt_bankowy

Ekonomika Przedsiębiorstw

 Lombardowe:

Kredyt udzielany przez banki osobom fizycznym, a zwłaszcza

firmom, pod zastaw papierów wartościowych, ruchomości (np. samochody,
maszyny, urządzenia) i nieruchomości (grunty, budynki). Kredyt ten
charakteryzuje się niższą stopą oprocentowania niż kredyt zwykły.

 Hipoteczne:

kredyt udzielany na zakup gruntów. Jego zabezpieczeniem jest

wartość ziemi wraz z dobrami jej przypisanymi. Kredyt hipoteczny umożliwia
zakup towarów pod indywidualne budownictwo mieszkaniowe, wielorodzinne
budownictwo

czynszowe,

budownictwo

charakterze

handlowym

i przemysłowym (np. stacje naprawy samochodów, warsztaty wytwórcze,
magazyny itp.)



Zobowiązaniowe: Istotą kredytów zobowiązaniowych jest to, że bank przejmuje

zobowiązania klienta lub ryzyko transakcji (kontraktu), jakie ponosi wierzyciel,
nie dokonując jednakże bezpośredniej płatności na jego rzecz. Bank w takich
transakcjach nie angażuje bezpośrednio swoich środków pieniężnych, ale tylko
swoją zdolność kredytową lub przejmuje określone umową ryzyko.

d) METODA KREDYTOWA

MOŻE BYD



W rachunku bieżącym polega na tym, że zadłużenie występuje w postaci salda

debetowego (ujemnego) rachunku bieżącego kredytobiorcy. Bank na podstawie
umowy kredytu upoważnia klienta do spowodowania debetu do wysokości
przyznanego limitu, wskazanego w umowie. Cechą charakterystyczną kredytu w
rachunku bieżącym jest jego odnawialność, co oznacza, że każda całkowita lub
częściowa spłata wykorzystanego kredytu daje możliwość ponownego,
wielokrotnego zadłużenia się klienta w ramach przyznanego kredytu.

 W rachunku kredytowym

( pożyczkowym ) polega na prowadzeniu odrębnych

rachunków kredytów ( obok rachunku bieżącego kredytobiorcy).

http://poradnik-finansowy.pl/rodzaje-kredytow-bankowych,717.html

http://kredyty-gotowkowe.blogspot.com/2008/04/cechy-i-rodzaje-kredytw-bankowych.html

Ekonomika Przedsiębiorstw

e) NIEZBĘDNE ELEMENTY UMOWY KREDYTOWEJ



kwotę i walutę kredytu



cel, na który kredyt został udzielony



zasady i termin spłaty kredytu



wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany



sposób zabezpieczenia spłaty kredytu



zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu



terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych



wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje



warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy

LEASING

Przekazywanie (oddawanie) przez jedną stronę (wynajmującego, wydzierżawiającego,
leasingodawcę) drugiej stronie(najemcy, dzierżawcy, leasingobiorcy ) rzeczy do
korzystania za ustaloną w umowie opłatą i na uzgodnionych warunkach( możliwość
zakupu rzeczy lub praw po upływie czasu trwania leasingu) określane jest mianem
leasingu.

PODMIOTY LEASINGU

 Leasingodawca (

finansujący), to właściciel przedmiotu, który daje ten

przedmiot w odpłatne użytkowanie drugiej osobie na określony czas i na
określonych warunkach.

 Leasingobiorca

(korzystający), to osoba korzystająca z przedmiotu leasingu

na warunkach określonych w umowie.

 Zbywca

to osoba, od której finansujący nabywa własność rzeczy.

RODZAJE LEASINGU

http://kredyty-gotowkowe.blogspot.com/2008/04/cechy-i-rodzaje-kredytw-bankowych.html

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.51

http://pl.wikipedia.org/wiki/Leasing

Ekonomika Przedsiębiorstw

 Leasing operacyjny-

polega na tym, że przedmiot leasingu jest przekazywany

na krótki okres leasingobiorcy, a po zakończeniu umowy leasingu przedmiot ten
wraca do leasingodawcy.

 Leasing finansowy-

polega na oddaniu rzeczy w użytkowanie, w zamian za

raty leasingowe. Przedmiot leasingu jest własnością finansującego, amortyzuje
go korzysta

jący, natomiast przeniesienie tytułu własności może być

zagwarantowane w umowie.

 Leasing zwrotny-

polega na zakupie przez finansującego dobra inwestycyjnego

od przyszłego korzystającego, który następnie oddaje mu je do używania i
pobierania pożytków. Korzystający zatrzymuje dobro inwestycyjne i
jednocześnie przekształca kapitał stały w kapitał płynny.

ZALETY I WADY LEASINGU

ZALETY

WADY

opłaty leasingowe w leasingu
oper

acyjnym są kosztem uzyskania

przychodu -

szybciej zatem wrzuci się

w koszty przedmiot leasingu niż przy
zakupie na kredyt czy za własne
pieniądze, bo wtedy trzeba
amortyzować;

leasingobiorca może stracić przedmiot
leasingu gdy upadnie leasingodawca;

zobow

iązania z tytułu umowy

leasingowej mają charakter
pozabilansowy i nie powodują
zmniejszenia zdolności kredytowej
leasingobiorcy;

leasingodawca nie odpowiada za wady
przedmiotu leasingu;

zabezpieczeniem jest z reguły
przedmiot leasingu i weksel in blanco,
nie są wymagane dodatkowe
zabezpieczenia jak przy kredycie;

opóźnienia w spłacie rat leasingowych
są poważnym naruszeniem umowy i
niosą za sobą niekiedy surowe sankcje
dla leasingobiorcy;

procedura zawarcia umowy
leasingowej jest prosta i szybka

jeśli wystąpi sytuacja że leasingobiorca
w jakiś sposób utraci przedmiot
leasingu nadal musi opłacać raty
leasingowe do końca trwania umowy;

nie trzeba angażować własnego

rzadko istnieje możliwość skrócenia

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.52

http://pl.wikipedia.org/wiki/Leasing

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.52

http://biznes.wieszjak.pl/forum/thread/10761,Wady-i-zalety-leasingu.htm

Ekonomika Przedsiębiorstw

kapitału;

bądź wypowiedzenia umowy przez
leasingobiorcę;

korzystne pakiety ubezpieczeń na
samochody z firm leasingowych;

często występują spory podatkowe
spowodowane faktem, iż nie wszystkie
umowy leasingowe noszą znamiona
umów leasingowych uznanych przez
przepisy prawa podatkowego;

PRZYCZYNY POPULARNOŚCI LEAINGU



Łatwość dostępu do źródła finansowania inwestycji,



Brak konieczności posiadania wysokich zabezpieczeń,



Eliminacji ryzyka działalności gospodarczej,



Możliwości szybkiej zmiany profilu działalności,



Ewentualności rezygnacji z działalności bez ponoszenia dodatkowych kosztów

wynikających z likwidacji posiadanego majątku w przypadku niepowodzenia
przedsięwzięcia,



Korzyściach podatkowych,



Ograniczonych formalnościach w porównaniu z umową kredytową,



Trudnościach związanych z uzyskaniem kredytu bankowego.

Halina Waniak-Michalak, Pozabankowe źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw. Kraków 2007

str.43

Ekonomika Przedsiębiorstw

FRANCHISING

Franchising-

jest to obce zewnętrzne źródło finansowania rozwoju przedsiębiorstwa.

Polega na

udzieleniu przez jedną osobę (franczyzera) drugiej osobie(franczyzantowi)

zezwolenia, k

tóre upoważnia franczyzanta do prowadzenia działalności handlowej, pod

znakiem towarowym lub nazwą firmy franczyzera oraz do wykorzystania całego pakietu
zawierającego niezbędne elementy: kompletną koncepcję przedsiębiorstw, proces
wprowadzania i szkolenia, stałą pomoc i poradnictwo za opłatą franchisingową.

a) STRONAMI FRANKCZYZNY są

 Franczyzodawca -

to strona umowy udzielająca praw (i nakładająca obowiązki)

franczyzy.

Upoważnia biorcę do korzystania z pakietu franczyzowego.

 Franczyzobiorca -

to strona umowy uzyskująca prawa (i przyjmująca

obowiązki) składające się na franczyzę takie jak płacenie franczyzodawcy
wynagrodzenia, udostępnianie do kontroli oraz prowadzenie działalności na
własny rachunek i we własnym imieniu.

b) KORZYŚCI I WADY JAKIE ODNOSI FRANCHISINGODAWCA I

FRANCHISINGOBIORCA

orzyści jakie odnosi

FRANCHISINGODAWCA

FRANCHISINGOBIORCA



Rozwija się, korzystając z kapitału

biorcy,



Pozbycie się problemów

operacyjnych zw. z zarządzaniem
personelem, kontrolą zapasów w
punktach sprzedaży itp.



Wysoka efektywność działania

całego systemu dzięki osobistemu
zaangażowaniu i motywacji
biorców.



Uzyskanie dostępu do

sprawdzonej koncepcji
działania(obniżenie ryzyka
prowadzonej działalności),

 Wsparcie ze strony

franchisingodawcy w postaci
szkoleń, pomoc w otrzymaniu
kredytu, zakupie wyposażenia itd.

 Korzystanie z

siły marki i reputacji

franchisingodawcy,

 Uczestnictwo w programach

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.53

http://pl.wikipedia.org/wiki/Franczyza

Kompendium wiedzy o handlu Zespół autorski katedry zarządzania przedsiębiorstwem handlowym AE w

poznaniu Wydawnictwo Naukowe PWN str.308-309

Ekonomika Przedsiębiorstw

marketingowych



Wyższa efektywność wniesionego

kapitału pod kierunkiem dawcy.

Wady

FRANCHISINGODAWCA

FRANCHISINGOBIORCA



Trudność znalezienia

odpowiedniego partnera

 Kopiowanie koncepcji w celu

prowadzenia działalności
samodzielnie przez
franchisingobiorcę,



Trudność w utrzymaniu

wymaganego standardu.

 Ryzyko bankructwa dawcy,


Trudność w oszacowaniu wartości

koncepcji,



Konieczność ponoszenia opłat na

rzecz nadawcy.



Błędy popełniane przez

anchisingodawcę mogą działać

na szkodę biorcy,



Ograniczenie możliwości rozwoju,



Konieczność poddania się

procedurom kontrolnym,
uczestnictwa w szkoleniach.

c) RODZAJE FRANCHISINGU



Wg rodzaju działalności:



Dystrybucyjny (handlowy)-

Rodzaj franczyzy, w której Franczyzodawca

udostępnia franczyzobiorcy swoje know-how w postaci
asortymentu towarów i wiedzy jak należy je sprzedawać.



Usługowy- rodzaj franczyzy, w której Franczyzodawca udostępnia

franczyzobiorcy swoje know-how w postaci receptur i procedur
wykonywania usługi. Franczyzobiorca oznacza prowadzony przez siebie
punkt usługowy znakiem towarowym franczyzodawcy oraz najczęściej
korzysta ze wsparcia w zakresie wizualizacji punktu usługowego, wyboru i

http://franchising.pl/abc-franczyzy/210/rodzaje-franczyzy/

Ekonomika Przedsiębiorstw

realizacji usług, przeszkolenia personelu, obsługi klienta, promocji i
marketingu.



Produkcyjny- r

odzaj franczyzy, w której Franczyzodawca udostępnia

franczyzobiorcy swoje know-how w postaci technologii produkcji
i doświadczenia technicznego. Franczyzobiorca w prowadzonym przez
siebie zakładzie produkcyjnym może wtedy wytwarzać wyroby
o identycznej jakości i takich samych cechach zewnętrznych, jakie mają
dobra produkowane w macierzystej fabryce franczyzodawcy. Umowa
upoważnia franczyzobiorcę do posługiwania się znakiem towarowym
franczyzodawcy oraz oznaczania przez niego wyrobów znakami
towarowymi należącymi do franczyzodawcy.



Mieszany-

powstał na podstawie trzech form franczyzy: produkcyjnej,

dystrybucyjnej i

usługowej, polega na tym, że Franczyzodawca jest

producentem, a franczyzobiorcy

zajmują się dystrybucją jego towarów

oraz świadczeniem usług związanych z ich zastosowaniem.



Według rodzaju know-how przekazywanego franczyzobiorcy:



Dystrybucji produktu

- rodzaj franczyzy, w k

tórej Franczyzodawca

(dystrybutor lub producent) udostępnia franczyzobiorcy swoje know-how
w postaci asortymentu produktów lub usług. Franczyzobiorca ma prawo
do sprzedaży wskazanego asortymentu towarów lub usług.



Koncepcji działalności - rodzaj franczyzy, w której Franczyzodawca

przekazuje franczyzobiorcy

całe swoje know-how w postaci pełnej

koncepcji prowadzenia d

ziałalności. Franczyzobiorca otrzymuje wiedzę

związaną nie tylko ze sprzedażą produktu czy wykonywaniem usługi, ale
dotyczącą prowadzenia całego przedsiębiorstwa (od wytycznych
odnoszących się do wizualizacji punktu, uniformów noszonych przez
personel prze

z sposoby realizacji usług, obsługę klienta, aż po wskazówki

w promocji i marketingu).



Według organizacji systemu:

Ekonomika Przedsiębiorstw



Bezpośredni-

Franczyza bezpośrednia to najprostszy i najczęstszy

sposób rozwoju systemu franczyzowego. Umowa franczyzy zawierana
jest

bezpośrednio

przez

Franczyzodawca

franczyzobiorcą.

Franczyzodaw

ca sam świadczy na rzecz biorcy licencji usługi opisane w

umowie franczyzy oraz sam wype

łnia wszystkie czynności kontrolne,

umożliwiające prawidłowe funkcjonowanie przedsiębiorstwa (udziela
pomocy i stałego doradztwa, szkoli pracowników, prowadzi działania
marketingowe, reklamowe i finansowo-

księgowe).



Wielokrotna - w ramach franczyzy wielokrotnej franczyzobiorca

wielokrotny

uzyskuje wyłączność na tworzenie na określonym terenie

jednostek systemu franczyzowego

. Ze swej strony zobowiązuje się on

zazwyczaj do utworzenia określonej liczby jednostek systemu
w terminie wyznaczonym w umowie franchisingu wielokrotnego.



Masterfranczyza (subfranchising) -

a podstawie umowy kreującej

stosunek subfranchisingu franczyzodawca udziela franczyzobiorcy
wyłączności

korzystanie

jego

pakietu

franczyzowego

w prowadzeniu działalności na danym terenie.



Przedstawicielstwo regionalne - przedstawiciel regionalny to osoba lub

firma

, która na danym terytorium ma wyszukiwać nowych i

świadczyć pewne usługi funkcjonującym franczyzobiorcom. Nie ma prawa
do podpisywania

umów franczyzowych: wszystkie umowy zawierane są

bezpośrednio między franczyzodawcą i
franczyzobiorcami,

wszystkie

opłaty

licencyjne

płacone

są

franczyzodawcy

bezpośrednio.

obowiązków

przedstawiciela

regionalnego należą reklama lokalna, szkolenia i nadzór nad
franczyzobiorcami.

EMISJA OBLIGACJI

Obligacje są emitowanymi w serii papierami wartościowymi, w których emitent
stwierdza, że jest dłużnikiem wobec właściciela obligacji ( obligatariusza )
i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia ( wykupu
obligacji ).

Ekonomika Przedsiębiorstw

a) OBLIGACJA -

stanowi pozabankow

ą formę zaciągania pożyczki na finansowanie

inwestycji u podmiotów gospodarczych i osób fizycznych. W obligacji
wyrażony jest dług przedsiębiorstwa lub instytucji, które ja wyemitowały.
Pożyczka ta ma charakter terminowy, podlega spłacie i jest oprocentowana.
Obligacja ta ma pierwszeństwo do zapłaty przy likwidacji przedsiębiorstwa
emitującego. Obligacja nie obciąża kupującego, a obciąża ryzykiem
emitującego. Obligacja jest zatem formą kredytowania przedsiębiorstwa.

Od momentu emi

sji obligacji do czasu jej wykupu może ona wielokrotnie zmieniać

właściciela. Wierzycielem emitenta nie jest ten, kto pożyczył mu pieniądze jako
pierwszy, ale każdy kolejny jej posiadacz (obligatariusz).

Zgodnie z

powyższą definicją nabywca obligacji w zamian za udzieloną emitentowi

obligacji pożyczkę, ma prawo do:

w przypadku świadczenia pieniężnego - zwrotu, w ściśle określonym terminie,
pożyczonej kwoty wraz z należnymi odsetkami,

w przypadku świadczenia niepieniężnego - przyznania mu pewnych praw np. do
udziału w przyszłych zyskach emitenta, zamiany obligacji na akcje spółki
będącej emitentem tych obligacji, czy też prawa pierwszeństwa do objęcia
emitowanych w

przyszłości akcji spółki.

b) KAŻDA OBLIGACJA POWINNA ZAWIERAC INFORMACJE



podstawę prawną emisji (uchwała właściwych władz o emisji obligacji),



nazwę obligacji i cel jej wyemitowania,



wartość nominalną,



datę, od której nalicza się oprocentowanie, oraz jego wysokości,



zakres i formę zabezpieczenia albo informację o jego braku,



miejsce i datę wystawienia obligacji.

c) EMISJA OBLIGACJI PRZEDSIĘBIORSTWA

może być własna lub obca. Emisja

własna jest wtedy, gdy przedsiębiorstwo samo organizuje sprzedaż swoich
obligacji. Obligacje emitowane przez przedsiębiorstwa w Polsce to obligacje

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.47-48

http://bossa.pl/index.jsp?layout=2&page=0&news_cat_id=178

http://mojafirma.infor.pl/biznes-finanse/88142,Emisja-obligacji-jako-forma-pozyskania-kapitalow-dla-

firmy.html

Ekonomika Przedsiębiorstw

zamienne . Finanso

wanie inwestycji za pomocą emisji obligacji zamiennych

nazywane jest hybrydowym.

d) RODZAJE OBLIGACJI



Ze względu na podmiot będący emitentem



Skarbowe (państwowe)-

są emitowane przez Skarb Państwa, który jest

reprezentowany przez Ministra Finansów, charakteryzują się bardzo
wysoką płynnością.



Komunalne -

emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego

(miasta, gminy), które mogą wystawiać je z ulgami podatkowymi,
charakteryzują się mniejszą płynnością finansową.



Korporacyjne

(przedsiębiorstw) -

są emitowane przez podmioty

gospodarcz

e posiadające osobowość prawną, charakteryzują się bardzo

dużym zróżnicowaniem stopnia ryzyka, które jest uzależnione, od
kondycji finansowej emitenta.



Ze względu na sposób i wielkość naliczania odsetek:



O stałej stopie procentowej - oprocentowanie jest niezmienne przez

cały czas trwania obligacji aż do momentu wykupu.



O zmiennej stopie procentowej-

zmienność oprocentowania oznacza,

że w poszczególnych okresach odsetkowych, oprocentowanie obligacji
może ulegać zmianie w zależności od kształtowania się określonego
wskaźnika finansowego.



Z kuponem zerowym -

posiadaczowi obligacji nie przysługują odsetki

przed okresem wykupu. Nabywca obligacji otrzymuje kwotę równą

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.48-50

http://poradnik-finansowy.pl/obligacje,713.html

Ekonomika Przedsiębiorstw

wartości nominalnej, która obejmuje naliczone odsetki i kapitał, w
terminie wymagalności. Oprocentowanie obligacji wynika ze sposobu ich
sprzedaży – po cenie niższej od wartości nominalnej.



Ze względu na czas trwania obligacji:



Krótkoterminowe (okres wykupu do 1 roku),



Średnioterminowe (okres wykupu od 1 roku do 10 lat),



Długoterminowe (okres wykupu powyżej 10 lat),

Ryzyko związane z zakupem obligacji to na przykład utrata obligacji - kiedy emitent
obligacji nie jest w stanie jej wykupić, skutkiem czego nabywca obligacji nie może
odzyskać swoich pieniędzy. Transakcji sprzedaży obligacji dokonuje się na rynku
papierów wartościowych, kurs obligacji uwarunkowany jest oprocentowaniem
rynkowym.

echą charakterystyczną obligacji jest stosunkowo niskie ryzyko nabywcy

i relatywnie wysoki zysk.

e) WADY I KORZYŚCI EMISJI OBLIGACJI

KORZYŚCI

WADY

Elastyczność zarządzania długiem

Wysokie koszty

Konstrukcja spłaty długu

Długa procedura

Dostęp do dużych kapitałów
i zróżnicowanych pożyczkodawców

Wymóg dobrej kondycji finansowej

Możliwość pozyskania inwestorów
instytucjonalnych

Wzrost kapitału obcych przedsiębiorstw

Wieksza płynność obrotu
Niższy koszt kapitału
Wzrost wiarygodności
Efekt marketingowy

http://www.google.pl/images?hl=pl&q=emisja%20obligacji&um=1&ie=UTF8&source=og&sa=N&tab=wi&biw=10

24&bih=605

http://www.google.pl/images?hl=pl&q=emisja%20obligacji&um=1&ie=UTF8&source=og&sa=N&tab=wi&biw=10

24&bih=605

Ekonomika Przedsiębiorstw

SUBWENCJE

Subwencja - to bezzwrotna pomoc finansowa, udzielana przez

państwo ze środków

budżetowych różnym podmiotom w celu wsparcia ich działalności. Subwencja (dotacja)
stanowi bezzwrotną formę dochodów, mającą niekiedy odmienną formę prawną. Ta
forma pomocy finansowej udzielana jest jednostkom niepaństwowym, instytucjom
społecznym, osobom fizycznym jak również gminom. Subwencje są współcześnie
rozwinięta instytucją prawno finansową. Przeznaczane są na finansowanie działalności
zarówno społecznej, jaki i gospodarczej. Subwencje występują niezależnie od dotacji
celowych. Różnica między nimi polega na tym, że dotacje celowe przeznaczane są na
finansowanie zadań własnych i zleconych, natomiast subwencje ogólne przeznacza się
jedynie na finansowanie zadań własnych.

a) RODZAJE SUBWENCJI



subwencje ogólne – to pomoc finansowa udzielana przez państwo innym

podmiotom na podstawie kryteriów obiektywnych np. liczby mieszkańców

 subwencje przedmiotowe

– to bezzwrotna pomoc finansowa przeznaczana na

alizację konkretnych zadań np. dopłata do kredytów dla rolników, dopłata do

czynszów komunalnych itp. (tzn. na konkretny cel – celowość wydatkowania
przyznawanych przez państwo środków)



SUBWENCJA OŚWIATOWA - otrzymywaną przez gminy, powiaty

i województwa przyznawaną wg zasad ustalonych przez MEN



SUBWENCJE WYRÓWNAWCZE- przyznawaną na rzecz gmin powiatów

i województw których potencjał fiskalny stanowi w przypadku gmin mniej niż
92% średniej krajowej, powiatów 85% średniej krajowej, województw mniej niż
75%.

KREDYT OBROTOWY

http://mfiles.pl/pl/index.php/Subwencja

http://pl.wikipedia.org/wiki/Subwencja

Ekonomika Przedsiębiorstw

Kredyty obrotowe

– przeznaczone są na finansowanie działalności eksploatacyjnej

podmiotu gospodarczego, działalności związanej z wykorzystaniem posiadanych już
urządzeń do celów produkcji i świadczenia usług.

Są to kredyty udzielane przez banki na finansowanie działalności eksploatacyjnej
kredytobiorcy, są utożsamiane z kredytami krótkoterminowymi, dla których okres spłaty
nie przekracza roku, chociaż udziela się także kredytów obrotowych finansujących
działalność eksploatacyjną w okresie dłuższym, np. kredyty na zapasy sezonowe.

a) KREDYTY OBROTOWE MOŻEMY PODZIELIĆ NA KILKA RODZAJI:

Dokładniej możliwy jest podział na trzy grupy

kredyty w rachunku bieżącym,

- kredyt rewolwingowy,

- kredyt na rachunku kredytowym.

Kredyty obrotowe w naszym życiu odgrywają bardzo istotną rolę.

Środki udostępnione w ramach kredytu obrotowego mogą być przeznaczone na
finansowani

e bieżącej działalności (np. zakup towarów, surowców) lub regulowanie

należności wobec kontrahentów i organów podatkowych.

b) KORZYŚCI Z KREDYTÓW OBROTOWYCH



stabilne i bezpieczne finansowanie bieżącej działalności,



komfort posiadania zaplecza finansowego n

a realizację bieżących płatności -

poprawa płynności,



wzrost rentowności firmy, dzięki wykorzystaniu efektu dźwigni finansowej,



możliwość dopasowania waluty finansowania do potrzeb Kredytobiorcy (kredyty
w złotych lub innych walutach wymienialnych),



możliwość wykorzystania kredytu obrotowego na płatności z tytułu akredytywy
lub jako zabezpieczenie akredytyw otwieranych w Banku,



automatyczna i natychmiastowa spłata kredytu z wpływów na rachunek (w
przypadku kredytu w rachunku bankowym),



możliwość automatycznego przedłużania okresu finansowania bez zbędnych
formalności (kredyt standardowy),

Andrzej Rymka, KREDYTY poradnik dla praktyków tom 1, Warszawa 1993, strona 34

pl.wikipedia.org

www.poradnikkredytowy.edu.pl

Ekonomika Przedsiębiorstw



możliwość uzyskania najdłuższego na rynku okresu finansowania kredytem
obrotowym,



możliwość ograniczenia ryzyka kursowego w przypadku współpracy z
kontrahentem zagranicznym (kredyty dewizowe),



możliwość wielokrotnego wykorzystania przyznanego limitu (w przypadku
kredytów w formie linii odnawialnych),



uruchomienia transz kredytu bez wizyty w oddziale -

możliwość wykorzystania

elektronicznego kanału (ING Business OnLine) do składania dyspozycji,

10. KREDYT KUPIECKI

Kredyt kupiecki -

nazywany też handlowym udzielany jest przez sprzedawcę

nabywcy w transakcjach między przedsiębiorstwami i ma formę odroczenia terminu
zapłaty w stosunku do daty sprzedaży. Jeśli nabywca zapłaci wkrótce po sprzedaży-
korzysta z opustu. Jeżeli w odroczonym terminie- obowiązuje go pełna zapłata.

a) KOSZT KREDYTU KUPIECKIEGO

- jest koszt nieskorzystania z opustu

i dokonania zapłaty w pełnej wysokości w odroczonym terminie.

Kredyt kupiecki

to metoda rozliczeń, która jest często stosowana pomiędzy

partnerami biznesowymi.

Główną korzyścią kredytu tego typu jest możliwość

efektywnej sprzedaży swoich usług oraz towarów

b) RODZAJE KREDYTU KUPIECKIEGO

 Zaliczka (kredyt odbiorcy)
 Kredyt dostawcy

Jedną z zalet kredytu handlowego jest to, że umożliwia on zwiększenie atrakcyjności
produktów w porównaniu do konkurencji dzięki czemu zyski ze sprzedaży mogą się
znacznie zwiększyć.

c) CHARKTERYSTYCZNE CECHY KREDYTU KUPIECKIEGO



Określany jest mianem najtańszego kredytu,

ponieważ dzięki niemu kupujący

ma możliwość sprzedaży towaru nawet przed terminem płatności, a tym samym

www.ingbank.pl

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.145, 147

http://kredyty-finanse.eu/kredyt-kupiecki

Ekonomika Przedsiębiorstw

nie musi angażować na ten okres własnych środków lub uruchamiać kredytów
obrotowych.

 Jest silnym argumentem przetargowym w negocjacjach handlowych,



Stanowi ważną broń w walce z konkurencją,



Może być elementem wspierania eksportu,



Może być narzędziem ekspansji gospodarczej,



Ożywia popyt,



może się okazać istotnym czynnikiem nakręcającym koniunkturę ekonomiczną

11. FAKTORING

Faktoring -

jest formą krótkoterminowego finansowania przedsiębiorstwa, polegającą

na sprzedaży należności faktorowi będącemu pośrednikiem w
rozliczeniach z tytułu sprzedaży towarów i usług między sprzedawcą a odbiorcą.
Funkcje faktora może pełnić bank lub inna wyspecjalizowana instytucja,
np. towarzystwo ubezpieczeniowe oraz przedsiębiorstwo factoringowe.

Faktor odkupuje od dostawcy bieżące należności wynikające z umów sprzedaży bądź
świadczenia usług, a następnie zajmuje się ich egzekwowaniem. Dostawca w
momencie przedłożenia faktury może otrzymać od faktora kwotę wynikającą
z dostarczonych dokumentów pomniejszoną o odsetki dyskontowe i prowizje.

W zależności od warunków umowy początkowo wypłacana może być tylko zaliczka
(70% -

90% kwoty minus prowizje i odsetki). Pozostała kwota wypłacana jest po

uregulowaniu długu przez odbiorcę. Cała procedura przebiega szybciej niż
w przypadku udzielania pożyczki bądź kredytu - sprzedający otrzymuje pieniądze
w przeciągu 2-3 dni.

a) PODMIOTY FAKTORINGU

 Faktorant (klient)-

przedsiębiorca trudniący się sprzedażą, dostawą towarów

lub świadczeniem usług,

 Faktor-

podmiot działający (czyniący) za pośrednika, np. instytucje bankowe,

wyspecjalizowane spółki factoringowe,



Dłużnik- odbiorca towarów lub usług zobowiązany do zapłaty,

Factoring jest korzystny dla firmy

– dostawcy, szczególnie w sytuacji kiedy

posiada ona wielu odbiorców. Dostawca nie musi badać wypłacalności swoich

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.59

Ekonomika Przedsiębiorstw

klientów, ponieważ ryzyko tym związane bierze na siebie faktor. Jednocześnie
sytuacji Taka nakłada na bank kredytujący, obowiązek dokładnego badania
kondycji faktora, która jest uzależniona od sytuacji wielu odbiorców, przez cały
czas trwania umowy factoringowej. Z tego tez względu, nie każdy nabywca
może być uczestnikiem omawianej transakcji. Warunkiem udziału jest jego
wypłacalność w terminach umownych

b) RODZAJE FAKTORINGU



Pełny - wraz z cesją wierzytelności na faktora przechodzi ryzyko

niewypłacalności dłużnika i w przypadku gdy dłużnik nie jest w stanie spłacić
wierzytelności, faktor nie ma prawa regresu w stosunku do zbywcy
wierzytelności. Ta forma faktoringu jest korzystna dla zbywcy wierzytelności,
bowiem po dokonaniu transakcji sprzedaży towaru lub usługi na rzecz dłużnika
faktorant od razu dysponuje środkami finansowymi i wyzbywa się
odpowiedzialności

ewentualną

niewypłacalność

dłużnika.

Ciężar

odpowiedzialności za niewypłacalność dłużnika spoczywa na faktorze, który przy
tej formie faktoringu analizuje głównie sytuacją finansową dłużnika, jako
zobowiązanego do zapłaty.



Niepełny - dokonanie cesji wierzytelności nie obejmuje przejęcia ryzyka

niewypłacalności dłużnika wobec faktora. Jest to zaciągnięcie kredytu
krótkoterminowego przez faktoranta, lecz w przypadku niedokonania zapłaty
prz

ez dłużnika, on musi to uczynić na rzecz faktora.

 Mieszany -

to połączenie faktoringu pełnego i niepełnego. Faktor przejmuje

ryzyko odpowiedzialności dłużnika wyłącznie do pewnej kwoty, natomiast
odpowiedzialność spoczywa nadal na faktorancie.

CECHY CHARAKTERYTYCZNE FAKTORINGU:

 Szybki czas podpisania umowy,


Mniej formalności,



Większa dostępność,



Prosta i zrozumiała procedura,

Andrzej Rymka, KREDYTY poradnik dla praktyków tom 1, Warszawa 1993, strona 37

http://pl.wikipedia.org/wiki/Faktoring

http://www.cashflow.com.pl/?p=pl/menu/02/f/index

Ekonomika Przedsiębiorstw

d) WADY FAKTORINGU

 Wysoki koszt,


Obniżenie rentowności,



Zmniejszenie zysków,



Zawierana jest niewielka ilość umów z przejęciem ryzyka niewypłacalności,

 Umowy zawierane z bankami

świadczącymi faktoring cechuje długotrwała

procedura.

ZALETY FAKTORINGU



Poprawa płynności,



Zabezpieczenie ryzyka utraty należności,



Profesjonalna usługa wierzytelności,



możliwość finansowania rozwoju skorelowanego z obrotem,

 rabaty u

dostawców,

Kiedy skorzystać z faktoringu

Faktoring jest szczególnie korzystnym rozwiązaniem gdy:

w twojej firmie występują okresowe niedobory gotówki, wynikające np.

z przyznania odbiorcom kredytu kupieckiego

twoi odbiorcy żądają dłuższych terminów płatności, tobie natomiast zależy na

wolumenie sprzedaży i szybkim otrzymywaniu gotówki za sprzedane produkty i
usługi

rozpoczynasz współpracę z nowym kontrahentem i nie znasz jego pozycji rynkowej

i zdolności do terminowego regulowania zobowiązań

http://www.ipo.pl/faktoring/wady_faktoringu/wady_faktoringu_109.html

http://www.ipo.pl/faktoring/pytania_o_faktoring/faktoring_za_i_przeciw_592560.html

Ekonomika Przedsiębiorstw

Jakie korzyści osiągniesz

Rozliczanie się z dłużnikami za pośrednictwem faktora zapewni twojej firmie
otrzymanie szybkiej zapłaty za sprzedane towary i usługi, a co za tym idzie -
pozytywnie wpływa na poprawę płynności finansowej. Ponadto:



poprawi się obieg kapitału obrotowego - co jest szczególnie ważne, gdy twoja
firma działa w branży charakteryzującej się dużymi wahaniami sezonowymi



przyspieszy się przepływ gotówki



zmniejszą się bieżące koszty funkcjonowania firmy



uzyskasz możliwość wydłużenia terminów płatności bez stwarzania zagrożenia
dla płynności finansowej; spowoduje to także wzrost wolumenu sprzedaży -
przyszłe należności stają się dostępne od zaraz



będziesz mógł w terminie regulować zobowiązania firmy, co pozwoli negocjować
lepsze warunki umów



nie będziesz musiał na bieżąco zasilać kapitału obrotowego z przepływów
pieniężnych, co da twojej firmie większe możliwości inwestowania we własny
rozwój



możesz zwiększyć ilość odbiorców gdyż ryzyko kredytowe zostaje przejęte przez
faktora



faktor może w imieniu swego klienta prowadzić usługi dodatkowe, jak np.
rozliczenia księgowe, sporządzanie sprawozdań, monitorowanie i zarządzanie
należnościami.

Ile to kosztuje

Na koszt faktoringu składają się:



odsetki -

liczone od kwoty zaliczki wypłaconej faktorantowi (ok. 8-15%)



opłata dodatkowa (inkasowe, doradcze, księgowe) - może mieścić się
w granicach od 0,3 do 4% wartości zakupionych przez faktora wierzytelności



prowizja przygotowawcza -

ok. 1% kwoty objętej factoringiem.

12. POŻYCZKA

Pożyczka-operacja polegająca na udzieleniu przez osobę fizyczną lub instytucję
określonej kwoty środków pieniężnych lub określonych przedmiotów do dyspozycji
pożyczkobiorcy, na czas oznaczony lub nieoznaczony, nie jest wymagane określenie
celu na jaki pieniądze zostaną wydatkowane oraz naliczenie i pobranie odsetek.

biznes.elfin.pl

http://pl.wikipedia.org/wiki/Po%C5%BCyczka

Ekonomika Przedsiębiorstw

Poprzez umowę pożyczki- dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność
biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku,
a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy
tego samego gatunku i tej samej ilości.

13. BUSINESS ANGELS

a) ANIOŁAMI BIZNESU

są inwestorzy indywidualni wnoszący kapitał do spółki

znajdującej się na początkowym etapie rozwoju, bądź firmy wymagającej finansowania
w celu realizacji strategii ekspansji. Oprócz dodatkowych funduszy, aniołowie biznesu
zapewniają firmie pomoc w zarządzaniu, tworzeniu i realizacji planów strategicznych,
kształtowaniu struktury organizacyjnej.

Anioły zawsze inwestują swoje własne

fundusze, Mała, lecz rosnąca grupa aniołów w Polsce łączy się w sieci aniołów lub
grupy aniołów, by wymieniać doświadczenia i łączyć pule inwestowanego kapitału.

b) SIECI BUSINESS ANGELS

są to organizacje pośredniczące w kontaktach

pomiędzy przedsiębiorcami i inwestorami indywidualnymi, nazywanymi aniołami
biznesu. Sieci aniołów biznesu nadzorują w pewnym stopniu działalność aniołów
biznesu oraz współpracują z władzami regionalnymi w realizacji polityki rozwoju
regionalnego. Sieci aniołów biznesu mogą pełnić również funkcję promotorów
przedsiębiorczości i innowacyjności, ponieważ aniołowie biznesu z powodu wyższej
tolerancji ryzyka inwestują w przedsięwzięcia charakteryzujące się z jednej strony
dużym prawdopodobieństwem niepowodzenia, a z drugiej strony wysokim zyskiem
z inwestycji w przypadku odniesienia sukcesu.

W Polsce od kilku lat istnieją sieci Aniołów Biznesu, które starają się łączyć
i efektywnie badać rynek by zadowolić obie zainteresowane strony. Pierwsza taka sieć
została założona w Polsce w 2003 roku i nazywa się POLBAN. Jest to prywatny klub,
który zrzesza w sobie najaktywniejszych i najlepszych Aniołów w naszym kraju. Cechą,
którą charakteryzuje się POLBAN jest całkowita niezależność i apolityczność. Baza
danych Aniołów Biznesu nie jest udostępniona szerokiemu audytorium, dlatego to sieć
kojarzy Business Angels z przedsiębiorcami, którzy przesłali do stowarzyszenia swoje
biznes plany.

Danuta Krzemioska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznao 2000. Str.50

Halina Waniak-Michalak, Pozabankowe źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw. Kraków 2007

str.162-163

http://pl.wikipedia.org/wiki/Anio%C5%82_biznesu

Halina Waniak-Michalak, Pozabankowe źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw. Kraków 2007

str.94

http://www.ipo.pl/venture_capital/artykuly/kim_sa_aniolowie_biznesu_592651.html

Ekonomika Przedsiębiorstw

Finansowanie zewnętrzne zazwyczaj sprowadza się do korzystania z możliwości

odroczenia terminów różnorodnych płatności oraz do możliwości uczestnictwa w
transakcjach rynku finansowego. Możliwość korzystania z odroczonego terminu
płatności daje przedsiębiorstwu możliwość regulowania własnych zobowiązań z
opóźnieniem w stosunku do otrzymanego świadczenia co jednocześnie stanowi
atrakcyjną formę finansowania działalności. W rzeczywistości przedsiębiorstwa często
starają się korzystać z zewnętrznych form finansowania działalności gdyż stwarzają
one nowe perspektywy rozwoju, lub redukcji problemów zachwiania płynności
przedsiębiorstw. Prawidłowe zarządzanie wewnętrznymi i zewnętrznymi źródłami
finansowania działalności przedsiębiorstwa przyczynia się do prawidłowego działania
danego przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji, a jednocześnie stwarza możliwość
rozwoju przedsiębiorstw. W dzisiejszych czasach prawie niemożliwe staje się
korzystanie tylko z określonych źródeł finansowania czy to zewnętrznych czy
wewnętrznych, gdyż często kształtuje je kontakt przedsiębiorstwa z otoczeniem:
umowy z dostawcami i odbiorcami, usługi świadczone przez banki i instytucje
finansowe itp. Wybór źródeł finansowania powinien być dokładnie przemyślany.
Przedsiębiorstwo powinno zapoznać się ze wszystkimi możliwościami, i zbadać
sygnały docierające z gospodarki i rozpatrzyć obecną sytuację firmy oraz jakie pojawiły
się wymagania w stosunku do dalszej działalności przedsiębiorstwa.

http://www.wkuwanko.pl/ekonomia/ekonomia-zewnEtrzne-ZrOdLa-finansowania-dziaLalnoSci-

przedsiEbiorstwa-%5B21-stron%5D_23_810.html

Ekonomika Przedsiębiorstw

Bibliografia:

- Danuta Krzemińska-Finanse przedsiębiorstw Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej
Poznań 2000 str. 32
- Danuta Krzemińska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej
Poznań 2000. Str.47
- Danuta Krzemińska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznań
2000. Str.51
- Danuta Krzemińska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznań
2000. Str.52
- Halina Waniak-Michalak, Pozabankowe źródła finansowania małych i średnich
przedsiębiorstw. Kraków 2007 str.43
- Kompendium wiedzy o handlu Zespół autorski katedry zarządzania przedsiębiorstwem
handlowym AE w poznaniu Wydawnictwo Naukowe PWN str.308-309
- Danuta Krzemińska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznań
2000. Str.47-48

Andrzej Rymka, KREDYTY poradnik dla praktyków tom 1, Warszawa 1993, strona 34

- Danuta Krzemińska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznań
2000. Str.145, 147
- Danuta Krzemińska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznań
2000. Str.59
- Danuta Krzemińska Finanse Przedsiębiorstwa Wydawnictwo wyższej szkoły bankowej Poznań
2000. Str.50
- Halina Waniak-Michalak, Pozabankowe źródła finansowania małych i średnich
przedsiębiorstw. Kraków 2007 str.162-163

Halina Waniak-Michalak, Pozabankowe źródła finansowania małych i średnich

przedsiębiorstw. Kraków 2007 str.94

- http://portalwiedzy.onet.pl/26234,,,,zrodlo_finansowania,haslo.html
- http://www.e-conomic.pl/systemksiegowy/slownik/kapital-obcy
- http://www.e-conomic.pl/systemksiegowy/slownik/kapital-obcy
-http://pl.wikipedia.org/wiki/Kredyt_bankowy
- http://poradnik-finansowy.pl/rodzaje-kredytow-bankowych,717.html
- http://kredyty-gotowkowe.blogspot.com/2008/04/cechy-i-rodzaje-kredytw-bankowych.html
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Leasing
- http://biznes.wieszjak.pl/forum/thread/10761,Wady-i-zalety-leasingu.htm
- http://franchising.pl/abc-franczyzy/210/rodzaje-franczyzy
- http://mfiles.pl/pl/index.php/Subwencja
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Subwencja
- http://kredyty-finanse.eu/kredyt-kupiecki
- http://www.ipo.pl/faktoring/wady_faktoringu/wady_faktoringu_109.html
- http://www.ipo.pl/faktoring/pytania_o_faktoring/faktoring_za_i_przeciw_592560.html
- http://www.ipo.pl/venture_capital/artykuly/kim_sa_aniolowie_biznesu_592651.html
- http://www.wkuwanko.pl/ekonomia/ekonomia-zewnEtrzne-ZrOdLa-finansowania-
dziaLalnoSci-przedsiEbiorstwa-%5B21-stron%5D_23_810.html