W Polsce spotykamy 22 gatunki należą-
ce do rodzin podkowcowatych i mroczko-
watych. Ponieważ odżywiają się owadami,
a zjadają ich kilka tysięcy gatunków, mają
wielki wpływ na ochronę ekosystemów
roślinnych. Chemia i urbanizacja spowo-
dowały, że nietoperzy jest coraz mniej. Są
jednak miejsca, w których panują szczegól-
nie przyjazne dla nich warunki. W Polsce
najwięcej, bo około 30 tys. nietoperzy żyje
w budowlach Międzyrzeckiego Rejonu
Umocnień. Utworzono tam rezerwat
,,Nietoperek”
- raj dla nietoperzy oraz osób interesują-
cych się tymi jedynymi latającymi ssaka-
mi. Nietoperze są oczywiście pod ochroną.
Do ich ochrony zobowiązują nas również
konwencje międzynarodowe: Ramiarska,
Berneńska i Bońska. W związku z reali-
zacją Konwencji Bońskiej (Konwencja o
Ochronie Wędrownych Gatunków Dzi-
kich Zwierząt) zawarte zostało Porozu-
mienie o Ochronie Populacji Nietoperzy
Europejskich - EUROBATS, do którego
Polska należy od 1996 r.
Na Podkarpaciu nietoperze żyją m.in.
na terenie Czarnorzecko-Strzyżowskie-
go Parku Krajobrazowego. Park położo-
ny jest między Karpatami Zachodnimi
i Wschodnimi, a spotyka się tam gatunki
roślin górskich oraz niżowych. Tutaj ma
swoją północną granicę narecznica górska,
a południową szarota żółto-biała. Ochroną
gatunkową objętych jest 140 parkowych
kręgowców.
Tereny te stają się coraz popularniej-
sze wśród turystów. Miejscowe władze
tworzą warunki do poznawania przyrody.
Pomaga w tym wydatnie Wojewódzki
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodar-
ki Wodnej w Rzeszowie. Minionej jesieni
zastępca prezesa Funduszu inż. Tadeusz
Błaszczyszyn symbolicznie otworzył dwie
nowe ścieżki przyrodniczo-turystyczne.
Obie rozpoczynają się na parkingu położo-
nym opodal majestatycznych ruin zamku
,,Kamieniec”. Został on wzniesiony w
XIV w. dla ochrony szlaku handlowego
z Węgier. Właścicielem zamku był przez
pewien czas Aleksander Fredro, wniosła
mu go w wianie Zofia Jabłonowska. Tu
działa się historia ,,Zemsty”.
Ekościeżki
Ścieżka ,,Czerwona” prowadzi na
,,Prządki” - grupę skał z piaskowca cięż-
kowickiego, wyrzeźbionych przez erozję.
Związanych jest z nimi wiele legend.
Miejscowi ludzie od dawien dawna nazy-
wają te skały ,,Matka”, ,,Baba”, ,,Herszt”
i ,,Madej”. Młodzież uprawiająca tu wspi-
naczkę używa innych nazw, mi.in. ,,Schod-
ki”, ,,Orzechy”, ,,Rozległa”, ,,Amant”,
,,Trojak” i ,,Goryl”.
Otwarta została również ,,Niebieska”
dwukilometrowa ścieżka przyrodniczo-
turystyczna ,,Strzelnica - Sucha Góra”.
Prowadzi przez tereny porośnięte charakte-
rystycznymi dla podgórza lasami miesza-
nymi, starodrzewami dębowo-grabowymi
i laskami olszynowymi. Szczególne atrak-
cje stanowią jaskinie erozyjno-wietrzenio-
we oraz sztolnie. Sztolnie są pozostałością
po kopalniach piaskowca, który był uży-
wany do produkcji osełek. Prezes Błasz-
czyszyn, który jako student wrocławskiej
Akademii Rolniczej trafił w te okolice na
obóz naukowy, pamięta, do czego służą
przechowywane przez mieszkańców, lecz
już niewykorzystywane narzędzia kamie-
niarskie.
W czarnorzeckich sztolniach nad Czają
żyje 5 gatunków nietoperzy: nocek duży,
nocek rudy, nocek wąsaty, gacek brunatny
i mopek. Rozpiętość skrzydeł nocka
dużego dochodzi do 40 cm, ale waży on
tylko 20-40 gramów. Lata bardzo nisko
i odżywia się biegającymi po ziemi dużymi
owadami. Nocki rude i wąsate należą do
małych nietoperzy. Rude odżywiają się owa-
dami łapanymi tuż nad powierzchnią wody,
a wąsate muchówkami, motylami i pająkami.
Gacki brunatne żerują wokół koron drzew
i krzewów. Mopki odżywiają się głównie
motylami nocnymi.
W ostatnich latach dużą popular-
ność w regionie zyskała organizowana
w Czarnorzekach koło Krosna wrześ-
niowa ,,Noc nietoperzy”.
Ścieżka ,,Niebieska” dochodzi do
Suchej Góry wznoszącej się 600 m n.p.m.
Można stamtąd obserwować piękną o
wszystkich porach roku okolicę. W zimie
czynny jest też wyciąg orczykowy. Świet-
nym punktem widokowym jest wybudo-
wana w latach sześćdziesiątych zeszłego
wieku 120-metrowa wieża telewizyjna. Nie
pasuje do okolicy, ale stanowi jej bardzo
charakterystyczny punkt. Warto wybrać
się w te piękne strony na przyrodniczo-
krajoznawczą wycieczkę.
Adam Erechemla
ZIELONA SZKOŁA
Na świecie żyje prawie 1000 gatunków nietoperzy. Nie ma ich tylko na Arktyce. W Polsce nietoperze
są chronione przez prawo.
NOCKI
NOCKI I
I MOPKI
na
na ekościeżkach
NOCKI
NOCKI I
I MOPKI
na
na ekościeżkach
PAPIER
EKOLOGICZNY
12
LUTY 2006
NR 2 (151)