1

1

Publicznoprawna ochrona

konkurencji i konsumentów (1)

dr Igor Postuła

PPG 2008

2

Podstawy prawne

• Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji

i konsumentów (uokik)

• Bezpośrednie stosowanie art. 81, 82 EC Traktatu

ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE)

• Rozporządzenie Rady 1/2003 w sprawie wprowadzenia

w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82
TWE (Rozporządzenie Modernizacyjne)

• Zasada równoległego stosowania

– jeżeli zachowanie przedsiębiorców ma wpływ na handel między

państwami członkowskimi – stosuje się TWE

– jeżeli nie ma takiego wpływu – stosuje się uokik
– pełna harmonizacja w zakresie porozumień, minimalny standard

w zakresie nadużywania pozycji dominującej

3

Zasady równoległego stosowania

• Zdecentralizowane stosowanie TWE w

sprawach antymonopolowych

– sieć władz stosujących prawo konkurencji – Komisja,

krajowe organy ds. konkurencji (NCA), sądy
(konsultacja, kooperacja, wymiana informacji)

– UOKiK powiadamia Komisję o podjęciu sprawy na

podstawie TWE

– wcześniejsze podjęcie lub rozstrzygnięcie sprawy

przez Komisję zwalnia UOKiK z obowiązku
prowadzenia sprawy

4

System ochrony konkurencji

• Działania wyprzedzające - przeciwdziałanie koncentracji
• Działania następcze – zwalczanie praktyk

ograniczających konkurencję oraz interesy
konsumentów i przedsiębiorców:

– porozumienia ograniczające konkurencję (praktyki kolektywne)
– nadużywanie pozycji dominującej (praktyki indywidualne)
– naruszanie zbiorowych interesów konsumentów

• Działanie w interesie publicznym - uokik
• Działanie w interesie prywatnym - ustawa o zwalczaniu

nieuczciwej konkurencji

(wprowadzające w błąd oznaczenie

przedsiębiorstwa, towarów lub usług, fałszywe oznaczenie pochodzenia

geograficznego towarów, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,
nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, pomawianie lub
nieuczciwe zachwalanie, nieuczciwa lub zakazana reklama)

5

Organy ochrony konkurencji (1)

Prezes UOKiK – centralny organ, nadzór Prezesa RM, 5-

letnia kadencja, konkurs, odwołanie - rażące naruszenie,
choroba, rezygnacja.

• Kompetencje - decyzje w sprawach ograniczania

konkurencji przez przedsiębiorców, naruszania
zbiorowych interesów konsumentów, przeciwdziałanie
koncentracji, kary pieniężne, nadzorowanie pomocy
publicznej, nadzór nad bezpieczeństwem i zgodnością
produktów

• Delegatury w 9 miastach.
• Nadzoruje Państwową Inspekcję Handlową.

6

Organy ochrony konkurencji (2)

• Organy terenowe - samorządy, organizacje

konsumenckie

• Powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów

powoływany przez radę powiatu.

• Zadania - poradnictwo, interwencje u

przedsiębiorców, wytaczanie powództw na rzecz
konsumentów, inicjowanie postępowania o
wykroczenia w sprawach konsumenckich,
Krajowa Rada Rzeczników Konsumentów

• Obowiązek udzielania odpowiedzi i zajmowania

stanowiska przez przedsiębiorców

2

7

Organy ochrony konkurencji (2)

• Sąd Ochrony Konkurencji i

Konsumentów
(rozpatruje odwołania od decyzji Prezesa
UOKiK, energetyka, telekomunikacja,
transport kolejowy, uznawanie
postanowień wzorców umownych za
niedozwolone)

• badanie legalności i celowości

8

Praktyka ograniczająca

konkurencję

• Ograniczenie samodzielności kontrahentów,

konkurentów, konsumentów - pogorszenie
sytuacji

• Wymuszenie warunków mniej korzystnych niż w

warunkach konkurencji

• Działanie przedsiębiorcy, grupy

przedsiębiorców, związków (izby, zrzeszenia)

• Wynikiem jest nielegalne nadużycie władzy

rynkowej (bezprawna praktyka zakazana
klauzulą ustawową) wynikającej z pozycji
zajmowanej na właściwym rynku

9

Właściwy rynek (1)

• Praktyki są podejmowane na rynku,

źródłem jest pozycja rynkowa

• Pojęcie rynku właściwego (relewantnego)

– wymiar produktowy (asortymentowy)

– wymiar przestrzenny (geograficzny)

– wymiar podmiotowy

– wymiar czasowy

10

Właściwy rynek (2)

• Wymiar produktowy - obejmuje towary lub usługi

uznawane przez konsumenta za wzajemnie
substytucyjne ze względu na właściwości, ceny i
przeznaczenie (samochody osobowe małolitrażowe,
rynek gazu w butlach)

• Wymiar przestrzenny - obejmuje obszar, na którym

przedsiębiorstwa występują jako nabywcy lub
sprzedawcy, a warunki konkurencji są dostatecznie
jednolite aby można go odróżnić od sąsiednich
obszarów o odmiennych warunkach

• Wymiar podmiotowy – detal, hurt
• Wymiar czasowy – rynki sezonowe