Materiały pomocnicze do nauki przedmiotu „Materiały budowlane” na kierunku
„Budownictwo” na Wydziale Inżynierii WAT.
Na prawach rękopisu. Prawa autorskie zastrzeżone. Wyrażam zgodę na
kserowanie wyłącznie na potrzeby studentów Wydziału Inżynierii WAT.
mgr inż. Tadeusz Błażejewicz

METODY BADANIA BETONU W KONSTRUKCJI

1. Metoda sklerometryczna badania wytrzymałości betonu na ściskanie

za pomocą młotka Schmidta typ N.

Zasady pomiaru podają PN-EN 12504-2 oraz Instrukcja ITB nr 210/1977.

1.1. Zasada pomiaru.

Młotki Schmidta określają powierzchniową twardość betonu na

podstawie pomiaru odskoku masy uderzeniowej młotka. Wartość odskoku
czyli tzw. liczbę odbicia L odczytuje się na skali młotka. Na podstawie liczby
odbicia, z krzywej regresji R

c

= f(L) wyznacza się wytrzymałość betonu na

ściskanie. Krzywa regresji obowiązuje tylko dla tego betonu, dla którego
została opracowana.

1.2. Zakres stosowania metody.

Młotek Schmidta daje informacje o wytrzymałości elementów

betonowych o grubości do 20 cm przy dostępie jednostronnym, a 40 cm przy
dwustronnym. Stosowany jest głównie do diagnostyki konstrukcji
betonowych. W prefabrykacji może być wykorzystywany do bieżącej kontroli
wytrzymałości betonu, jednakże dla elementów konstrukcyjnych
podlegających obowiązkowej certyfikacji nie może zastępować badania
próbek normowych. Ze względu na dużą energię uderzenia nie nadaje się do
badania elementów o małej sztywności (o grubości poniżej 10 cm),
wprawianych w drgania pod uderzeniem młotka. Warstwy powierzchniowe
betonu, w przypadku zmiany ich właściwości (wskutek korozji,
karbonatyzacji itp.), powinny być przed pomiarem usunięte, gdyż ich
wytrzymałość jest odmienna, niż wynikająca z krzywej regresji. Przy braku
znajomości krzywej regresji dla danego betonu, za pomocą młotka Schmidta

można ocenić tylko jednorodność betonu. Młotkiem typu N nie należy badać
betonów, dla których liczby odbicia są niższe od 20 (klas poniżej B10).

1.3. Obsługa młotka Schmidta.

Młotek Schmidta należy wciskać zawsze prostopadle do powierzchni

badanego betonu aż do uderzenia i nie zwalniając nacisku wcisnąć przycisk
blokujący wskazówkę, po czym odczytać liczbę odbicia. Lekkie wciśnięcie
trzpienia młotka i zwolnienie nacisku powoduje wysunięcie trzpienia, co
umożliwia kolejny pomiar. Przed każdym badaniem i po jego zakończeniu
należy skontrolować działanie młotka na kowadle kontrolnym o twardości
500 według Brinnela, na którym młotek Schmidta powinien pokazać liczbę
odbicia L = 80

±2.

1.4. Wybór miejsc do badań.

Na elemencie konstrukcyjnym (belka, słup, płyta stropowa, ściana

wykonana z jednej partii betonu itp.), należy wykonać badania w co najmniej
12 miejscach pomiarowych. Dopuszcza się zmniejszenie liczby miejsc
pomiarowych do 6 przy kontroli elementów prefabrykowanych
wykonywanych w warunkach przemysłowych (beton bardzo jednorodny).
Miejsca badań powinny być rozłożone równomiernie na całej powierzchni
elementu. Korzystniejsze jest badanie powierzchni pionowych betonu, gdyż
beton jest tam bardziej jednorodny i nie występuje wymagające zeszlifowania
mleczko cementowe. Przy wyborze miejsc do badań występują następujące
ograniczenia:
- nie należy uderzać w ziarna kruszywa grubego, gdyż wpływa to na

zawyżenie wyników;

- nie należy wykonywać pomiaru w miejscach rakowatych i uszkodzonych;
- nie należy wykonywać uderzeń bliżej niż 3 cm od krawędzi elementu;
- nie należy badać miejsc skorodowanych (należy usunąć skorodowaną

warstwę do zdrowego betonu, a do obliczeń nośności przyjąć przekrój
betonu nie skorodowanego);

- nie należy badać betonu wilgotnego zamarzniętego (wytrzymałość lodu w

temperaturze –15

o

C odpowiada wytrzymałości betonu około B20);

- nie należy badać betonu zamarzniętego podczas wiązania (jego krzywa

regresji byłaby odmienna);

- nie należy badać elementów o małej sztywności, nie gwarantujących

sprężystego odbicia (należy przed badaniem elementy usztywnić).

W każdym miejscu pomiarowym (o powierzchni około 10 x 10 cm) należy
wykonać co najmniej 9 miarodajnych odczytów liczby odbicia. Poszczególne
punkty pomiarowe powinny być odległe od siebie o nie mniej niż 25 mm.

1.5. Przygotowanie miejsc do badań.

Przygotowanie miejsc do badań ma na celu zapewnienie warunków dla

sprężystego odbicia części ruchomych młotka obciążających dynamicznie
badaną powierzchnię betonu.

Miejsca pomiarowe należy wygładzić (najlepiej mechanicznie) za

pomocą kamienia ściernego i odkurzyć (kurz może zmniejszyć liczbę odbicia
o 2 jednostki). Dla starych betonów (co najmniej kilkuletnich), zwłaszcza
eksploatowanych w warunkach przemiennego nawilżania i wysychania,
należy w kilku miejscach zeszlifować beton głębiej (nawet do 10 mm),
wykonując co 2 mm pomiar twardości młotkiem Schmidta i prowadząc
szlifowanie aż do ustabilizowania się (braku spadku) liczb odbicia. Czynność
ta umożliwia stwierdzenie, czy beton nie utwardził się powierzchniowo
wskutek karbonatyzacji oraz umożliwia wyznaczenie wartości poprawki na
ewentualną karbonatyzację. W zeszlifowanych głęboko miejscach należy
ocenić beton wizualnie, ustalając:
- na jakim kruszywie został wykonany (rodzaj, uziarnienie, jednorodność);
- czy spoiwo świadczy o dużej, czy małej zawartości cementu;
- jakie jest zagęszczenie betonu.

Powyższe dane są przydatne przy doborze hipotetycznej krzywej regresji. W
przypadku badania próbek sześciennych 15 cm, w celu wyznaczenia krzywej
regresji próbkę należy badać w 6 miejscach pomiarowych na całej
powierzchni za wyjątkiem górnej płaszczyzny podczas betonowania. W
czasie badania próbki powinny być zaciśnięte w maszynie wytrzymałościowej
tak, by naprężenia ściskające wynosiły 2 MPa (jak w przeciętnej konstrukcji).

1.6. Opracowanie wyników pomiarów.

Podczas wykonywania badań w danym miejscu pomiarowym odrzuca

się na bieżąco jako nie miarodajne liczby odbicia różniące się w istotny
sposób od pozostałych (o co najmniej 5 jednostek w stosunku do średniej).
Dla każdego badanego miejsca pomiarowego należy wyliczyć średnią liczbę

odbicia, a następnie średni odczyt sprowadzony (przeliczony na poziome
położenie młotka podczas pomiaru). Na wyznaczone wartości liczb odbicia
ma wpływ siła ciężkości, która oddziaływuje na masę uderzeniową młotka i
przy położeniu młotka pionowo w dół powoduje maksymalne zaniżenie liczb
odbicia, a przy położeniu pionowo w górę maksymalne zawyżenie (przy
poziomym położeniu młotka brak wpływu siły ciężkości na odczytywane
wartości L). Aby wyliczyć średni odczyt sprowadzony, do średniej liczby
odbicia należy dodać poprawkę zależną od kąta położenia młotka podczas
pomiaru oraz od zakresu liczb odbicia:

Poprawki

Uderzenie w górę Uderzenie

w

dół

Liczba

odbicia L

Kąt 90

o

Kąt 45

o

Kąt 45

o

Kąt 90

o

20 -5,4 -3,5 +2,5

+3,4

30 -4,7 -3,1 +2,3

+3,1

40 -3,9 -2,6 +2,0

+2,7

50 -3,1 -2,1 +1,6

+2,2

60 -2,3 -1,6 +1,3

+1,7

Następnie należy obliczyć średni odczyt sprowadzony, odchylenie standardo-
we liczb odbicia S

L

oraz współczynnik zmienności

ν

L

dla każdego elementu

konstrukcyjnego.

(

)

1

2

−

−

∑

=

n

L

L

S

i

L

L

S

L

L

=

υ

1.7. Wyznaczenie krzywej regresji.

Krzywą regresji można wyznaczyć:
- metodą statystycznej analizy korelacyjnej wyników badania próbek

betonowych;

- metodą doboru hipotetycznej krzywej regresji i korygowania jej przebiegu

na podstawie badania odwiertów rdzeniowych pobranych z konstrukcji.

a) Metoda statystycznej analizy korelacyjnej (skalowania).

Skalowanie przeprowadza się na podstawie badania wytrzymałości i liczby
odbicia co najmniej 30 próbek z badanego betonu, dla których wyniki

badania wytrzymałości powinny być rozproszone w całym zakresie
skalowania. To rozproszenie uzyskuje się badając próbki po różnych
czasach dojrzewania. Próbki do celów skalowania wykonuje się specjalnie
lub uzyskuje poprzez losowy wybór podczas normalnej produkcji betonu o
stałym składzie. Następnie należy dobrać krzywą regresji jak najlepiej
aproksymującą wyniki badań. W Polsce zaleca się przyjmowanie krzywej
regresji w postaci paraboli drugiego stopnia:

R = aL

2

+ bL + c,

a w przypadku paraboli bardzo płaskich można przyjmować także
zależność prostoliniową:

R = aL. + b.

Wartości parametrów a, b i c dla konkretnego betonu wyznacza się metodą
najmniejszych kwadratów. Wyznaczona krzywa regresji może być
stosowana do wyznaczania wytrzymałości betonu w konstrukcji z
wystarczającą dokładnością, jeżeli:

-

paraboliczny współczynnik regresji jest większy od 0,75;

-

średnie kwadratowe odchylenie względne

ν

k

jest mniejsze od 12%.

100

1

2

⋅

−

⎟⎟

⎠

⎞

⎜⎜

⎝

⎛

−

∑

=

n

R

R

R

OI

i

oi

k

υ

,

gdzie: R

oi

– wytrzymałość i-tej próbki odczytana z krzywej regresji;

R

i

- wytrzymałość wyznaczona w maszynie wytrzymałościowej.

b) Metoda doboru hipotetycznej krzywej regresji.

Metoda jest stosowana dla konstrukcji już istniejących, dla których nie

wyznaczono krzywej regresji dla wbudowanego betonu. Hipotetyczną
krzywą regresji dobiera się z literatury technicznej, przy czym powinna to
być krzywa uzyskana metodą skalowania dla betonu o składzie i właściwo-
ściach jak najbardziej zbliżonych do betonu w badanej konstrukcji. Na
przykład: dla betonów na żwirze wykonanych przed rokiem 1980, klas B15
– B30, można przyjmować hipotetyczną krzywą regresji z Instrukcji ITB nr
210 w postaci:

R

cube

= 0,04094

⋅ L

2

– 0,91425

⋅ L + 7,36 [MPa].

Dla betonów na żwirze wykonywanych współcześnie, klas B20 – B40,
można przyjmować hipotetyczną krzywą regresji z instrukcji młotka
Schmidta w postaci:

R

cube

= 0,0108

⋅ L

2

+ 0,8983

⋅ L–12,9

Dla betonów wysokiej wytrzymałości, klas do B-70, można przyjmować
hipotetyczną krzywą regresji (Inżynieria i Budownictwo, nr 7/2000) w
postaci:

R

cube

= 0,107

⋅ L

2

– 4,37

⋅ L + 55,3.

Następnie z badanej konstrukcji należy pobrać 3 odwierty rdzeniowe i zba-
dać ich wytrzymałość w maszynie wytrzymałościowej oraz liczbę odbicia,
po czym tak przesunąć hipotetyczną krzywą regresji, aby przechodziła
przez punkt wyznaczony przez średnią wytrzymałość i liczbę odbicia
odwiertów. W tym celu należy wyliczyć współczynnik korygujący C

k

:

C

k

=

h

R

R

gdzie:

R

- średnia wytrzymałość odwiertów wyznaczona w maszynie;

R

h

- średnia wytrzymałość wyznaczona z krzywej hipotetycznej na

podstawie liczb odbicia.

Następnie współczynniki a, b i c krzywej hipotetycznej należy pomnożyć
przez współczynnik korygujący C

k

. Wyznaczona skorygowana krzywa

regresji może być stosowana do oszacowania średniej wytrzymałości
betonu w konstrukcji.

1.8. Wyznaczenie klasy betonu w konstrukcji.

Przy stosowaniu parabolicznej zależności R = f(L) odchylenie

standardowe wytrzymałości S

R

można wyliczyć ze wzoru:

(

)

.

64

,

1

4

2

2

2

2

2

2

R

G

b

L

L

R

S

R

R

b

L

b

a

L

a

L

S

−

=

+

⋅

⋅

+

+

⋅

⋅

=

υ

υ

1.9. Dobór współczynników poprawkowych dla wytrzymałości betonu w

konstrukcji.

a) W przypadku badania betonu nasyconego wodą wytrzymałość wyliczoną z

krzywej regresji należy pomnożyć przez 1,12.

b) Dla konstrukcji silnie wytężonych, przy naprężeniach w betonie od 2 do 5

MPa wytrzymałość wyliczona z krzywej regresji może być zawyżona do
25%.

c) Karbonatyzacja betonu poprzez utwardzenie powierzchni może powodo-

wać zawyżenie wytrzymałości wyznaczonej młotkiem Schmidta do 70%.
Wartość poprawki należy określić empirycznie na konstrukcji (przez
szlifowanie głębokie betonu).

d) Betony prefabrykatów naparzanych do temperatury powyżej 80

o

C mają

odmienne krzywe skalowania.

e) Poprzez badanie młotkiem Schmidta i wyliczenie wytrzymałości betonu z

krzywych regresji otrzymuje się aktualną wytrzymałość betonu w
konstrukcji. Dla wyliczenia wytrzymałości 28-dniowej należy uwzględnić
współczynnik poprawkowy na wiek betonu. Aktualnie produkowane
cementy szybko uzyskują pełną wytrzymałość i dalszy jej przyrost jest
niewielki. Młotek Schmidta reaguje przede wszystkim na twardość
zaczynu – wyższe liczby odbicia będą wykazywały betony na zaczynach o
wysokim stosunku c/w oraz na cementach wysokich klas (nawet przy słab-
szym kruszywie i stosunkowo niewysokiej sumarycznej wytrzymałości.

2. Metoda ultradźwiękowa badania wytrzymałości betonu na ściskanie.

Zasady pomiaru określa Instrukcja ITB nr 209 oraz PN-74/B-06261.

2.1. Zasada pomiaru.

Wytrzymałość wylicza się na podstawie pomiaru prędkości
rozchodzenia się fal ultradźwiękowych w betonie, wykorzystując krzywą
regresji R = f(V). Czas przejścia fali przez beton mierzy się przy pomocy
betonoskopów wyposażonych w głowicę nadawczą (wytwarzającą impuls
ultradźwiękowy) i głowicę odbiorczą. Standardowy zestaw głowic wymaga
przyłożenia ich do betonu z dwóch stron, na jednej linii i dokonania pomiaru
odległości głowic (grubości elementu). Dostępne są także głowice
przykładane do betonu jednostronnie, we wspólnym uchwycie (w tym
przypadku długość drogi impulsu ultradźwiękowego jest równa odległości
przyłożenia głowic).

2.2. Zakres stosowania metody.

Nie

ma

ograniczeń jeżeli chodzi o grubość elementu – betonoskop

pokaże średnią szybkość przebiegu fali (i wytrzymałość betonu będzie średnią
wzdłuż grubości elementu). Fale ultradźwiękowe nie biegną przez powietrze,
więc nie można badać tą metodą ścian z pustką powietrzną lub izolacją
termiczną. Krzywa regresji R = f(V) obowiązuje tylko dla betonu, dla którego
została wykonana.

2.3. Obsługa betonoskopu.

Należy dobrać do pomiaru głowice o odpowiedniej częstotliwości.
Częstotliwość głowic wylicza się ze wzoru:

a

f

o

7000

≥

[kHz],

gdzie: a [mm] – grubość badanego elementu lub odległość od przyłożenia

głowicy do krawędzi elementu (należy wybrać mniejszą z
tych wartości).

Na przykład:
Przy badaniu próbek normowych sześciennych o krawędzi 15 cm a = 75 mm

3

,

93

75

7000 =

≥

o

f

kHz

Należy przyjąć do pomiaru głowice o częstotliwości 100 kHz (0,1 MHz).
Następnie należy przyrząd wyzerować mierząc czas przejścia fali
ultradźwiękowej przez wzorcową płytkę stalową (np.: 2

μ

s). Dla zapewnienia

sprzężenia akustycznego głowic z betonem, powierzchnię betonu w miejscu
przyłożenia głowic należy wyrównać i posmarować smarem (np.: towotem),
aby usunąć powietrze spod przyłożonych głowic. O sprzężeniu głowic
świadczy brak migotania wskaźników cyfrowych przyrządu.

2.4. Wybór miejsc do badań.

Na 1 elemencie konstrukcyjnym należy wykonać pomiary w co

najmniej 20 miejscach, rozłożonych równomiernie na całej powierzchni. Przy
ustaleniu punktów pomiarowych należy unikać:
- miejsc spękanych, rakowatych lub skorodowanych;
- stref z wkładkami obcymi lub zbrojeniem głównym;
- miejsc największej koncentracji naprężeń.

2.5. Opracowanie wyników pomiarów.

Zawilgocenie betonu zwiększa szybkość rozchodzenia się fali, dlatego

przy pomiarach konstrukcji silnie zawilgoconych należy wyliczoną
wytrzymałość obniżyć o 10%. Prędkość rozchodzenia się fali wylicza się z
wzoru:

[ ]

[ ]

s

t

mm

S

s

km

V

μ

=

⎥⎦

⎤

⎢⎣

⎡

Dla danego elementu kostrukcyjnego należy obliczyć średnią prędkość fali,
odchylenie standardowe i współczynnik zmienności prędkości fali
ultradźwiękowej.

2.6. Wyznaczenie krzywej regresji.

Krzywą regresji można wyznaczyć:
- metodą statystycznej analizy korelacyjnej wyników badania co najmniej

30 próbek betonowych;

- metodą doboru hipotetycznej krzywej regresji.

Zasady postępowania w obu przypadkach są takie same, jak dla młotka

Schmidta. Jako hipotetyczną krzywą regresji można przyjąć parabolę z
Instrukcji ITB nr 209:

f

cm

= 2,75

⋅ V

2

– 8,12

⋅ V + 4,83 [MPa].

Krzywą tą opracowano w latach 70-tych dla przeciętnych betonów (klas B15
– B30) na żwirze, przy stosunku c/w około 2, na cemencie marki 25. Przy
aktualnie produkowanych cementach i podwyższonych stosunkach c/w
(superplastyfikatory) krzywa ITB bez skorygowania daje znacznie zaniżone
wartości wytrzymałości betonu. Szybkość fali ultradźwiękowej zależy
głównie od procentowej zawartości kruszywa grubego i modułu sprężystości
skały, z której zrobiono kruszywo. Dla betonów z dużą ilością kruszywa ze
skał magmowych lecz ze słabym zaczynem może dawać zawyżone wyniki
wytrzymałości.

3. Ocena wytrzymałości betonu na ściskanie metodą „pull-out”.

Metoda

„pull-out”

służy do badania wytrzymałości warstw

powierzchniowych betonu. Metoda polega na wywierceniu w betonie otworu
z podcięciem w kształcie odwróconego grzybka, umieszczenie w nim

rozprężnej kotwy w kształcie grzybka i następnie wyrwanie kotwy z betonu z
pomiarem siły niszczącej. Ważne są proporcje pomiędzy wymiarami kotwy i
pierścieniem oporowym siłownika, które powinny zapewniać, że kąt
pomiędzy pobocznicami stożka z betonu wyrwanego w miejscu pomiaru
będzie wynosił około 62

o

. Można udowodnić, że w takim przypadku siła

niszcząca jest wprost proporcjonalna do wytrzymałości betonu na ściskanie (a
nie na rozciąganie). Krzywa regresji f

m

= f(P) w metodzie „pull-out” jest

najczęściej linią prostą. Krzywa regresji obowiązuje tylko dla betonu, dla
którego została opracowana. Ponieważ dla betonów o uziarnieniu do 32 mm
krzywa regresji jest w niewielkim stopniu zależna od rodzaju cementu i
stosunku c/w oraz zastosowanych dodatków, IBDM podał ogólną krzywą
korelacyjną dla betonu, która może być stosowana w praktyce inżynierskiej:

f

cm, cube

= 1,41 P – 2,82 dla betonów do B50,

f

cm, cube

= 1,59 P – 9,52 dla betonów powyżej B50.

Klasę betonu wylicza się ze wzoru:

f

ck, cube

= f

cm, cube

/1,3.

Badania na konstrukcji powinny być przeprowadzone w co najmniej 5
miejscach na elemencie (można ich liczbę ograniczyć do 3 przy małym
rozrzucie wyników). Minimalna odległość kotwy od krawędzi elementu
powinna wynosić 100 mm, a od zbrojenia 50 mm. Od nazwy przyrządu
stosowanego do badań metoda nosi też nazwę „Capo-Test”.

4. Ocena wytrzymałości betonu na rozciąganie metodą „pull-off”.

Zasadę pomiaru podaje PN-EN-1542 : 2000. Metoda służy głównie do
pomiaru przyczepności wyrobów do napraw i ochrony konstrukcji
betonowych (powłok żywicznych, izolacjonawierzchni, systemów do napraw
żelbetu, wylewek samopoziomujących). Próba polega na odrywaniu
metalowego krążka o średnicy 50 mm przyklejonego do powierzchni
materiału naprawczego ułożonego na betonie. Przed odrywaniem należy
wiertłem koronowym nawiercić beton w konstrukcji na głębokość 15

± 5 mm

wokół krążka. W badaniach normowych zaleca się stosowanie wzorcowych
podłoży betonowych o uziarnieniu do 8 mm. Przy badaniu wytrzymałości
betonu w konstrukcji na odrywanie należy liczyć się z tym, że wraz ze
wzrostem wymiarów kruszywa w betonie mogą wystąpić duże rozrzuty
wyników i w przypadku żwirów – obniżenie wytrzymałości na odrywanie.
Dla żwirów o większym D

max

celowe byłoby użycie krążków o większych

średnicach (niektóre przyrządy mają też krążki 75 mm). Podczas badania
należy zwracać uwagę na dobre wypoziomowanie przyrządu. W protokole z
badań należy podać, jaki charakter miało zniszczenie (adhezyjny czy
kohezyjny) i w której warstwie (beton, warstwa naprawcza, klej epoksydowy)
wystąpiła. Dla izolacji z żywic wymagana jest przyczepność do podłoża
betonowego co najmniej 2,5 MPa (beton B25), a dla zapraw naprawczych
polimerowo-cementowych do żelbetu wytrzymałość podłoża betonowego na
odrywanie powinna wynosić co najmniej 1,5 MPa.

5. Ocena głębokości karbonatyzacji otuliny betonowej.

Najlepszym sposobem jest pobranie betonu z otuliny (np.: przez

nawiercenie), rozdrobnienie, sporządzenie 10% zawiesiny w wodzie
destylowanej i po przesączeniu oznaczenie pH pehametrem. Do oceny na
konstrukcji można wykorzystać ciekłe wskaźniki pH, które natryskuje się na
beton zwilżony wodą destylowaną. Często stosowana w tym celu
fenoloftaleina nie jest dobrym wskaźnikiem, gdyż zmienia barwę z
bezbarwnej na buraczkową już od pH 8,5. Brak zmiany barwy tego
wskaźnika następuje więc dopiero wtedy, gdy beton jest całkowicie
skarbonatyzowany. Lepszym wskaźnikiem jest tymoloftaleina, która zmienia
barwę z bezbarwnej na niebieską przy pH 9,3

÷ 10,5. Dostępne są

kompozycje wskaźników pH (np.: „Rainbow-Test” firmy Germann
Instruments), które od pH 6 do 8 mają barwę żółtą, od 8 do 10 zieloną, od 10
do 12 jasnofioletową i powyżej 12 ciemnofioletową.

Zdrowy beton powinien mieć pH powyżej 12,5. pH wyciągu wodnego

betonu jest tym niższe, im bardziej zaawansowana jest karbonatyzacja lub
korozja kwasowa. Przy spadku pH do około 11 beton traci właściwości
pasywujące w stosunku do stali zbrojeniowej.

6. Sporządzenie mapy zasolenia betonu w konstrukcji.

Próbki betonu można pobrać z konstrukcji nawiercając beton do różnej

głębokości i zbierając zwierciny. Są dostępne urządzenia do pobierania
betonu metodą szlifowania do określonej głębokości (można pobierać próbki
co kolejne 0,5 mm). Pobrane próbki betonu po rozdrobnieniu poddaje się
ekstrakcji wodą destylowaną (w stosunku 1 : 10), a następnie w przesączu
oznacza zawartość wolnych jonów chlorkowych i siarczanowych metodą
analizy chemicznej ilościowej.

W przypadku potrzeby oznaczenia całkowitej zawartości chlorków

(także związanych chemicznie w betonie w postaci soli Friedla), próbkę
betonu rozpuszcza się w stężonym kwasie azotowym. Są dostępne przenośne
zestawy odczynników dla orientacyjnego oznaczenia zawartości chlorków.

Normy dopuszczalnej zawartości jonu chlorkowego w betonie (w

betonie niezbrojonym do 1%, w żelbecie do 0,4%, w konstrukcjach
sprężonych do 0,2%; dla betonu skarbonatyzowanego powyższe normy są o
50% niższe) są określone w procentach masy cementu (a nie betonu). Przy
braku znajomości zawartości cementu w betonie można przyjmować
orientacyjnie, że zawartość cementu wynosi 360 kg/m

3

, a gęstość pozorna

betonu 2400 kg/m

3

.