Zakres ćwiczenia:

1. Zapoznanie ze specyfikacją techniczna obiektu technicznego.

2. Metodyka oględzin pojazdu samochodowych.

3. Wykonanie pomiarów, określenie stanu technicznego samochodu.

4. Analiza uzyskanych wyników oceny obiektu technicznego.

Do wykonania przez studentów:

1. Zapoznać się z obsługą przyrządów pomiarowych i zasadą działania.

2. Wykonać procedurę identyfikacyjną obiektu technicznego.

3. Określić stan techniczny pojazdu samochodowego.

4. Opracować wyników pomiarów zgodnie z szablonem.

5. Zaliczyć ćwiczenie.

Opracował: mgr inż. Jacek Caban

POLITECHNIKA LUBELSKA

Wydział Mechaniczny

INSTYTUT TRANSPORTU, SILNIKÓW

SPALINOWYCH I EKOLOGII

Laboratorium Eksploatacji Urządzeń Transportu

Temat ćwiczenia: Ocena stanu technicznego pojazdu samochodowego

2

1. PODSTAWY TEORETYCZNE OCENY STANU TECHNICZNEGO OBIEKTU

Celem ćwiczenia jest wskazanie sposobu postępowania podczas realizacji oceny stanu

technicznego samochodu osobowego. Przed przystąpieniem do badań obiektu oceny, należy
dla własnych potrzeb określić rodzaj, kolejność i ilość czynności jakie należy wykonać w
ramach postawionego zadania. Dokonując oceny decydujemy czy ma ona charakter
organoleptyczny czy też wymagane będzie użycie odpowiednich przyrządów dodatkowych.

Przy opracowaniu konkretnej opinii powinno się korzystać z dostępnych materiałów
źródłowych: literatury fachowej, katalogów, instrukcji, programów itp.

Przed rozpoczęciem badań należy dokonać szczegółowej identyfikacji pojazdu.

Typowy plan działania obejmuje:



przegląd dokumentacji pojazdu, w tym dotyczącej wykonywanej obsługi technicznej,
napraw itp.,



przeprowadzenie oględzin zewnętrznych:



nadwozia wraz z określeniem grubości powłoki lakierowej,



osprzętu zewnętrznego i wewnętrznego,



kół jezdnych,



przeprowadzenie oceny stanu technicznego silnika - na postoju z uruchomieniem i

osłuchaniem,



sprawdzenie podwozia pojazdu.

Stanowiska diagnostyczne i oprzyrządowanie

Do oceny stanu technicznego samochodu osobowego wykorzystuje się właściwe

stanowiska diagnostyczne oraz stosowne oprzyrządowanie. Typowe stanowiska
diagnostyczne obejmują:



podnośnik samochodowy lub kanał rewizyjny z oświetleniem,



urządzenie do pomiarów ustawienia kół,



stanowisko do pomiaru punktów bazowych podwozia / nadwozia ( z bazą danych
fabrycznych)



urządzenie do sprawdzania luzów w elementach układu kierowniczego, zawieszenia
(„szarpak"),



stanowisko rolkowe do oceny skuteczności działania układów hamulcowych,



stanowisko kontrolne do sprawdzania działania amortyzatorów,



analizator spalin do sprawdzania składu spalin samochodów z silnikiem o zapłonie
iskrowym,



dymomierz do określania stopnia „zadymienia spalin" silników z zapłonem
samoczynnym,



wyważarka do kół,



tester do sprawdzenia działania elektronicznie sterowanych zespołów pojazdu.

Identyfikacja obiektu wyceny

Należy podać pełne dane identyfikujące model pojazdu (markę, typ, model, rodzaj

nadwozia i rok produkcji itp.), jego numery identyfikacyjne (VIN), przebieg, kolor, kod i
rodzaj lakieru, stan i kompletację wyposażenia, opis stanu ogumienia. Zgodność numerów
identyfikacyjnych odczytanych potwierdza się z numerami zapisanymi w dokumentach
pojazdu.

Dokonując oceny decydujemy czy ma ona charakter organoleptyczny czy też

wymagane będzie użycie odpowiednich przyrządów (np SM-1 lub SM-2 wg ich instrukcji,
trawienie pól numerowych itp.) i spisujemy dane identyfikacyjne z natury. Zwracać należy
uwagę na wygląd pola numerowego oraz na precyzję wykonania, ustawienie, głębokość i

3

cechy geometryczne liter i cyfr numeru identyfikacyjnego a następnie porównać je z
wzorcem.
Przy tym powinno się sprawdzić:



znajdujące się na nadwoziu: grubość warstwy powłoki lakierowej na polu numerowym

i na sąsiednich elementach (powinny być takie same); jednorodność blachy danego
elementu (sposób połączenia z nadwoziem fragmentu blach zawierającej numer);



na silnikach: ślady obróbki mechanicznej (frezowania) pola numerowego bądź jego

brak oraz zniekształcania znaków,



na tabliczkach znamionowych: oryginalność ich połączeń z elementami nadwozia

(nitów, kleju) oraz jakość znaków na nich wybitych.

Numery wybite na nadwoziu/ramie powinny być zgodne z numerami na tabliczce

znamionowej. W przypadku braku tabliczki znamionowej należy odnotować ten fakt w
uwagach ekspertyzy. W przypadku nie odczytania numerów identyfikacyjnych pojazdu na
nadwoziu/ramie lub numeru silnika z powodu skorodowania lub utlenienia się pola
numerowego powinno się oczyścić pole mechanicznie lub chemicznie i wykonać odrębną
ekspertyzę.

W przypadku braku numeru identyfikacyjnego spowodowanego naprawą zespołów

(nadwozia/silnika) ekspertyzę wykonuje się w oparciu o ocenę techniczną i protokół szkody.

W przypadku zaistnienia wątpliwości:

co do zgodności roku produkcji pojazdu z oznaczeniem VIN należy przeprowadzić
dodatkowe oględziny dat produkcji innych elementów wyposażenia takich jak: szyby, pasy
bezpieczeństwa, elementy z tworzyw sztucznych oraz osprzęt silnika lub uzyskać informacje
od Dealera.
Oględziny zewnętrzne
Nadwozie – należy ocenić:



stan poszyć i szkieletów nadwozia pod kątem ewentualnego występowania

odkształceń, śladów napraw powypadkowych i uszkodzeń powłoki lakierowej -
badanie bezprzyrządowe.



organoleptycznie, stan nadwozia pod kątem ewentualnego występowania korozji -

określić typ, zakres występowania i stopień korozji: punktowa, powierzchniowa
(naloty) podpowłokowa, szczelinowa, wżery korozyjne,



jakość powłok lakierowych.

Osprzęt i wyposażenie nadwozia - należy ocenić:



stan kompletności, stopień zużycia oraz funkcjonowanie osprzętu i wyposażenia ze

specjalnym uwzględnieniem bezpieczeństwa użytkowania pojazdu,



stan wyposażenia zewnętrznego: (zderzaki, listwy, lampy, kierunkowskazy, lusterka),

pod kątem kompletu i spełnienia wymogów określonych w przepisach,



stan pokryć tapicerskich, wykładzin, pasów bezpieczeństwa, poduszek powietrznych,

zestawów wskaźników, oświetlenia, lampek kontrolnych, układu klimatyzacyjnego
itd.

Koła jezdne pojazdu - należy zwrócić uwagę na:



stan techniczny obręczy kół oraz ich wzajemną zgodność pod kątem typu i wymiaru

dotyczy także koła zapasowego,



markę, typ, rodzaj oraz indeks prędkości i nośności opon,



zużycie opon oraz określić wysokość bieżnika w mm lub zużycie w procentach w

odniesieniu do opony nowej tej samej marki i typu,



ocenić równomierność zużycia opon.

4

W przypadku stwierdzenia uszkodzeń opony na kołach jezdnych takich jak:

rozwarstwienie, pęknięcie, należy odnotować to w ocenie, a jeżeli uszkodzenia zagrażają
bezpieczeństwu jazdy, należy odstąpić od badań ruchowych.
Podwozie

Badanie podwozia pojazdu należy przeprowadzić na stanowisku podnośnikowym lub

z kanału przeglądowego. UWAGA: przed przystąpieniem do badań należy zapewnić warunki
bezpieczeństwa i niezbędne oświetlenie spodu pojazdu. Podczas badań należy zwrócić
szczególną uwagę na:



stan podłużnie i wzmocnień płyty podłogowej pojazdu. W przypadku stwierdzenia

poważniejszych uszkodzeń lub widocznych przemieszczeń punktów bazowych, jak
również wykrycia śladów napraw płyty podłogowej, wskazane jest skierowanie
pojazdu na sprawdzenie położenia,



punktów bazowych według zasad podanych w stosownej dokumentacji technicznej

pojazdu,



stan uszczelnień pokryw i łożysk silnika, zespołów napędowych oraz uszczelnień

układu paliwowego, chłodzącego, hamulcowego,



stan obudowy katalizatora spalin, przewodów wydechowych oraz tłumików,



stan układu kierowniczego oraz zawieszeń przedniego i tylnego (uniesione koła), pod

kątem występowania ewentualnych nadmiernych luzów w łożyskowaniu piast kół,
zwrotnic i przegubów; jeżeli jest możliwość należy skorzystać z „szarpaka"; w
przypadku stwierdzenia nadmiernych luzów lub uszkodzeń, należy wnioskować o
poddanie pojazdu naprawie warsztatowej.

Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku pobierania próbek olejów silnikowych i
przekładniowych. Oleje te są szczególnie niebezpieczne dla zasobów wody. Także wkłady
filtrów olejowych, pojemniki tych filtrów i wkłady osuszaczy są również odpadami
specjalnymi i należy się z nimi obchodzić w sposób nie powodujący zagrożenia środowiska
W podobnym zakresie należy traktować wszelkie płynne paliwa silnikowe. Płyny
eksploatacyjne np.: płyny do układów chłodzenia, płyny do hydraulicznych układów
wspomagania, płyny do układów klimatyzacji, płyny hamulcowe oraz elektrolity
akumulatorowe, należą również do płynów niebezpiecznych dla środowiska.

Uruchamianie silników w celu oceny efektywności ich pracy powinno być

wykonywane na otwartym powietrzu lub w halach posiadających systemy odprowadzenia
spalin.

Jeśli w czasie oceny podstawowej ujawni się wada jakiegoś zespołu, czy części, gdzie

dla ewentualnego wykrycia przyczyny jej powstania powinny być przeprowadzone próby
stanowiskowe lub laboratoryjne rzeczoznawca informuje o tym zleceniodawcę.
Jeśli ocena ogólnego stanu pojazdu jest pozytywna (pojazd w pierwszych latach eksploatacji)
i nie należy się spodziewać „wad ukrytych" można próby ruchowe – jazdę próbną –
ograniczyć do 1 – 2 km , jak również zrezygnować z rozszerzonych prób stanowiskowych np.
amortyzatorów, ustawienia kół, luzów w zawieszeniu itp.

W przypadku wykonywania oceny dla celów wyceny pojazdu, szczególnej uwagi i

opisu wymaga, obok identyfikacji pojazdu, ustalenie stanu jego wyposażenia oraz
ujawnionych i ukrytych śladów napraw blacharsko-lakierniczych, oraz ogólna ocena stanu
utrzymania pojazdu.

2. OPRACOWANIE WYNIKÓW I SPRAWOZDANIA

Ćwiczenie laboratoryjne należy wykonać zgodnie z przedstawionymi zaleceniami, a

wszystkie wyniki oględzin zanotować w przeznaczonym do tego celu protokole oględzin.