geografia polityczna pyt pr

Geografia polityczna

– poziom rozszerzony

   



 

   

    ą ś  ł   

 

 

 ś

 ą

 







ą        

     ęł ę  ś  ł

      


    ę  ł ż ł   ł

  



    ś  ł    

  ń ęł ę  ł    





   

 ę   ł   ęś ł

ę  
  ł    
  ł  ą   
   ą    

   

 ż   ś  ął   

  ą ł   ż    

  



  ż   

  ł 

Zadanie 1. (2 pkt)

Źródło: CKE 2005 (PR), zad. 52.

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz II

Zadanie 59. (4 pkt)

Uzupełnij tabelę, dobierając do podanych kontynentów po dwa okręgi przemysłowe.

1) Damodar, 2) Doniecko-Nadnieprzański, 3) Kuźniecki, 4) Minas Gerais,
5) Moskiewski, 6) Nadatlantycki, 7) Przyjeziorny, 8) Shaba, 9) Witwatersrand.

Kontynent Okręgi przemysłowe

Azja

Afryka

Ameryka Północna

Europa

Zadanie 60. (2 pkt)

Na podstawie zamieszczonego poniżej tekstu źródłowego oraz własnych wiadomości

przedstaw po dwa pozytywne i negatywne następstwa globalizacji dla krajów słabo

rozwiniętych.

„Globalizacja sama w sobie nie jest ani zła, ani dobra – jest nieuchronna. Ma natomiast

pozytywne i negatywne skutki i właśnie o to toczy się jeden z najgorętszych sporów.

Skutki globalizacji to między innymi wymiana informacji, która pomaga w tworzeniu

społeczeństw obywatelskich, ułatwianie migracji, przenoszenie kapitału do krajów, gdzie

inwestycje zagraniczne są warunkiem rozwoju całych społeczeństw, narodziny marek

znanych na całym świecie, które ułatwiają wybór konsumentom. Pojawiają się również inne

opinie na temat globalizacji – kryzysy finansowe całych regionów – tak jak stało się podczas

kryzysu azjatyckiego w 1997 roku; globalna kultura jest świetnym wynalazkiem, ale kultura

masowa coraz częściej kształtowana jest przez działy marketingu globalnych kooperacji.”

Źródło: opracowanie własne

Pozytywne następstwa:

1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Negatywne następstwa:

1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 2. (2 pkt)

Źródło: CKE 2006 (PR), zad. 60.

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz II

Zadanie 64. (2 pkt)

Wymień trzy problemy społeczne występujące w krajach, w których zatrudnionych jest

ponad 30% ogółu dzieci.

1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
3. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 65. (4 pkt)

Według Raportu WHO głównymi przyczynami zagrożenia życia ludności w krajach wysoko

rozwiniętych gospodarczo są choroby serca, nowotwory i choroby psychiczne, natomiast

życiu ludności krajów słabo rozwiniętych zagrażają choroby zakaźne i AIDS.

Podaj po dwie społeczne przyczyny zagrożenia życia ludności krajów wysoko i słabo

rozwiniętych wymienionymi chorobami.

Kraje wysoko rozwinięte:

Kraje słabo rozwinięte

Zadanie 3. (4 pkt)

Źródło: CKE 2006 (PR), zad. 65.

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz II

Zadanie 44. (2 pkt)

Tabela: Wydobycie ropy naftowej na Bliskim Wschodzie w 2002 r.

Lp. Kraj Wielkość wydobycia

w mln ton

Udział w światowym

wydobyciu

w %

Arabia Saudyjska

Iran

Irak

Kuwejt

Zjednoczone Emiraty Arabskie

Libia

Egipt

Katar

394

181

115

101

12,3

5,5

3,6

3,1

3,0

2,0

1,3

1,0

Razem 1030

31,8

Świat 3329

100,0

Wykorzystując własną wiedzę oraz dane z tabeli wyjaśnij, dlaczego konflikt zbrojny

w regionie Zatoki Perskiej może być niebezpieczny dla światowej gospodarki.

Uwzględnij w wyjaśnieniu dwa argumenty.

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………….…..
…………………………………………………………………………………………….…..
…………………………………………………………………………………………….…..
…………………………………………………………………………………………….…..
…………………………………………………………………………………………….…..
…………………………………………………………………………………………….…..
…………………………………………………………………………………………….…..

Zadanie 45. (1 pkt)

Spośród podanych w tabeli (zadanie 44.) krajów, wymień trzy kraje położone nad

Zatoką Perską, w których w końcu XX wieku miały miejsce konflikty zbrojne

z sąsiadami.

1. ………………………, 2. …………………………, 3. ……………………………

Nr zadania

42.

43.

44.

45.

Maks. liczba pkt

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz II

Zadanie 44. (2 pkt)

Tabela: Wydobycie ropy naftowej na Bliskim Wschodzie w 2002 r.

Lp. Kraj Wielkość wydobycia

w mln ton

Udział w światowym

wydobyciu

w %

Arabia Saudyjska

Iran

Irak

Kuwejt

Zjednoczone Emiraty Arabskie

Libia

Egipt

Katar

394

181

115

101

12,3

5,5

3,6

3,1

3,0

2,0

1,3

1,0

Razem 1030

31,8

Świat 3329

100,0

Wykorzystując własną wiedzę oraz dane z tabeli wyjaśnij, dlaczego konflikt zbrojny

w regionie Zatoki Perskiej może być niebezpieczny dla światowej gospodarki.

Uwzględnij w wyjaśnieniu dwa argumenty.

Zadanie 45. (1 pkt)

Spośród podanych w tabeli (zadanie 44.) krajów, wymień trzy kraje położone nad

Zatoką Perską, w których w końcu XX wieku miały miejsce konflikty zbrojne

z sąsiadami.

1. ………………………, 2. …………………………, 3. ……………………………

Nr zadania

42.

43.

44.

45.

Maks. liczba pkt

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 4. (1 pkt)

Źródło: CKE 2006 (PR), zad. 45.

(powyżej)

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz II

Zadanie 53. (2 pkt)

Euroregiony utworzone na wschodniej granicy Polski odznaczają się znacznie mniejszą

aktywnością gospodarczą i społeczno-kulturalną w porównaniu z euroregionami

na zachodniej i południowej granicy kraju.
Przedstaw dwie przyczyny, które o tym decydują. Wykorzystaj własną wiedzę

i załączoną mapę.

1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 54. (1 pkt)

Podaj przyczyny uznania współpracy na rzecz ochrony środowiska za działanie

priorytetowe w euroregionie Nysa.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Nr zadania

51.

52.

53.

54.

Maks. liczba pkt

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 5. (2 pkt)

Źródło: CKE 2006 (PR), zad. 53.

Egzamin maturalny z geografii

Arkusz II

Zadanie 53. (2 pkt)

Euroregiony utworzone na wschodniej granicy Polski odznaczają się znacznie mniejszą

aktywnością gospodarczą i społeczno-kulturalną w porównaniu z euroregionami

na zachodniej i południowej granicy kraju.
Przedstaw dwie przyczyny, które o tym decydują. Wykorzystaj własną wiedzę

i załączoną mapę.

1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 54. (1 pkt)

Podaj przyczyny uznania współpracy na rzecz ochrony środowiska za działanie

Nr zadania

51.

52.

53.

54.

Maks. liczba pkt

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 6. (1 pkt)

Źródło: CKE 2006 (PR), zad. 54.

Próbny egzamin maturalny z geografii

Poziom rozszerzony

Zadanie 32. (1 pkt)

Zmiany strukturalne w przemyśle, zapoczątkowane na przełomie lat 70. i 80. XX w., określa

się mianem współczesnej rewolucji przemysłowej.

Podkreśl jej trzy charakterystyczne cechy.

A. Znaczący wzrost roli przemysłów wysokiej techniki, zwłaszcza przemysłu

elektronicznego.

B. Znaczący wzrost roli przemysłu wydobywczego.

C. Telekomunikacja jako istotny sektor produkcji przemysłowej i równocześnie sektor usług

(telefonia komórkowa, Internet).

D. Mniejsze zużycie energii i surowców na jednostkę produkcji.

E. Większe zużycie energii i surowców na jednostkę produkcji.

Zadanie 33. (2 pkt)

Wpisz do tabeli nazwy państw graniczących z Polską, wchodzących w skład danego

euroregionu.

Euroregion Państwa – sąsiedzi Polski - wchodzące w skład euroregionu

Nysa

1. 2.

Niemen

1. 2.

Karpaty

1. 2.

Zadanie 34. (1

pkt)

Podaj nazwę kontynentu, na którym powstało największe ognisko dla każdej

z wymienionych chorób.

AIDS - .....................................................................
SARS - ....................................................................

Zadanie 35. (2 pkt)

Podaj trzy przyczyny szybkiego rozprzestrzeniania się współczesnych chorób

zakaźnych.

1. .................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
2. .................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
3. .................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................

Zadanie 7. (2 pkt)

Źródło: CKE 2006 (PR), zad. 33.

Egzamin maturalny z geografii

Poziom rozszerzony

Zadanie 5. (2 pkt)

Zaznacz wśród podanych trzy procesy lub zjawiska, które mogą wystąpić w zachodniej

części Kępy Żarnowieckiej po wylesieniu tego obszaru.

A. wzmożone spłukiwanie
B. nasilenie erozji gleb
C. rozwój procesów krasowych
D. powstawanie wiatrołomów
E. zmniejszenie retencji wody w gruncie
F. nasilenie się wietrzenia biologicznego

Zadanie 6. (2 pkt)

Odszukaj na mapie wymienione poniżej miejscowości i uzupełnij tabelę, wpisując obok

każdej z podanych cech nazwę właściwej miejscowości.

Gniewino (F1), Dębki (A2), Żarnowiec (C2), Krokowa (C4)

Cecha odnosząca się do podanych miejscowości Miejscowość

Latem dzień jest tu najdłuższy.

Wysokość górowania Słońca w ciągu roku jest tu największa.

W tej miejscowości najwcześniej w ciągu doby góruje Słońce.

Zadanie 7. (1 pkt)

Zaznacz cechę, która określa stan polityczny widocznego na mapie fragmentu Morza

Bałtyckiego.

A. Jest to część pasa wód terytorialnych Polski.
B. Ta część Bałtyku nie należy do wyłącznej strefy ekonomicznej Polski.
C. Linia brzegowa morza stanowi granicę polityczną terytorium Polski.
D. Jest to fragment wód wewnętrznych Polski.

Zadanie 8. (2 pkt)

Na południowo-wschodnim brzegu Jeziora Żarnowieckiego, na terenach przemysłowych

nieukończonej elektrowni atomowej (pole E2-E3) działalność gospodarczą obecnie rozwija

kilkanaście firm różnych branż przemysłu m.in. tworzyw sztucznych, przemysłu

spożywczego, materiałów budowlanych. Pojawiły się również firmy, które pragną tu stworzyć

zakłady wysokiej technologii.
Wykorzystaj mapę i podaj trzy czynniki, które mogą zachęcać inwestorów do podjęcia

działalności gospodarczej na tym obszarze.

1. ..............................................................................................................
2. ..............................................................................................................
3. ..............................................................................................................

zadania

6. 7. 8.

Maks.

liczba

pkt 2 1 2 1 2 2 1 2

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z geografii

Poziom rozszerzony

Zadanie 33. (2 pkt)

Organizacje pozarządowe są ważnym partnerem rządów i samorządów terytorialnych

w rozwiązywaniu problemów, dotyczących spraw lokalnych i ogólnoświatowych.

a) Podaj cechę organizacji pozarządowych, która odróżnia ich działalność od innych

organizacji funkcjonujących na świecie.

b) Podaj dwie nazwy organizacji pozarządowych, wybierając je spośród podanych

poniżej.

ONZ, Czerwony Krzyż, FAO, Greenpeace, Grupa Wyszehradzka

......................................................................., ...........................................................................

Zadanie 34. (2 pkt)

Na mapie zaznaczono obszary wybranych współczesnych konfliktów zbrojnych i sporów

terytorialnych.

Uzupełnij poniższą tabelę, podając nazwy państw, stanowiących strony konfliktów

zbrojnych lub sporów terytorialnych oraz litery, którymi oznaczono na mapie obszary

ich występowania.

Obszar konfliktu

lub sporu

Nazwy krajów stanowiących strony

konfliktów lub sporów

Litera

na mapie

Kaszmir

................................... / ...................................

....................

Kuryle

................................... / ...................................

....................

Nr zadania

18.

19.

20.

21.

22.

Maks.

liczba

pkt 2 2 2 2 2

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 8. (1 pkt)

Zadanie 9. (2 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PR), zad. 7.

Źródło: CKE 2008 (PR), zad. 33.

Egzamin maturalny z geografii

Poziom rozszerzony

Zadanie 33. (2 pkt)

Organizacje pozarządowe są ważnym partnerem rządów i samorządów terytorialnych

w rozwiązywaniu problemów, dotyczących spraw lokalnych i ogólnoświatowych.

a) Podaj cechę organizacji pozarządowych, która odróżnia ich działalność od innych

organizacji funkcjonujących na świecie.

b) Podaj dwie nazwy organizacji pozarządowych, wybierając je spośród podanych

poniżej.

ONZ, Czerwony Krzyż, FAO, Greenpeace, Grupa Wyszehradzka

......................................................................., ...........................................................................

Zadanie 34. (2 pkt)

Na mapie zaznaczono obszary wybranych współczesnych konfliktów zbrojnych i sporów

terytorialnych.

Uzupełnij poniższą tabelę, podając nazwy państw, stanowiących strony konfliktów

zbrojnych lub sporów terytorialnych oraz litery, którymi oznaczono na mapie obszary

ich występowania.

Obszar konfliktu

lub sporu

Nazwy krajów stanowiących strony

konfliktów lub sporów

Litera

na mapie

Kaszmir

................................... / ...................................

....................

Kuryle

................................... / ...................................

....................

Nr zadania

18.

19.

20.

21.

22.

Maks.

liczba

pkt 2 2 2 2 2

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z geografii

Poziom rozszerzony

Zadanie 34. (2 pkt)

Poniższy tekst przedstawia warunki, w jakich doszło do powstania smogu w Londynie.
Listopad i początek grudnia 1952 r. były wyjątkowo chłodne i mieszkańcy Londynu zużywali

do ogrzewania znacznie więcej węgla niż zwykle. Kominy palenisk domowych i fabryk

emitowały olbrzymie ilości sadzy. Nad południową Anglią panował wyż baryczny.

Osiadające powietrze uniemożliwiało odpływ zanieczyszczeń znad miasta.

Piątego grudnia niebo nad Londynem było błękitne, wiał delikatny wiatr i powietrze przy

gruncie było wilgotne. Panowały idealne warunki do powstania mgły radiacyjnej. Wkrótce

grubość mgły osiągnęła 200 m. W nocy mgła jeszcze bardziej zgęstniała i widzialność spadła

do kilku metrów.

W środkowym Londynie przez 144 godziny widoczność nie przekraczała 500 m, a przez

48 godzin była mniejsza od 50 m. Z 370 ton wyemitowanego dwutlenku siarki powstało

w atmosferze około 800 ton kwasu siarkowego – najgroźniejszego składnika smogu.

Na podstawie: K. Kożuchowski (red.), Meteorologia i klimatologia,

Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2006

Korzystając z tekstu źródłowego i własnej wiedzy:

a) wyjaśnij, dlaczego wysokie ciśnienie atmosferyczne sprzyja powstawaniu smogu.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
b) podaj antropogeniczne źródło pochodzenia dwutlenku siarki, z którego powstał

w atmosferze kwas siarkowy – składnik smogu.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 35. (2 pkt)

Podanym w tabeli organizacjom przyporządkuj części świata, w których są położone

państwa, należące do tych organizacji.

Afryka, Australia, Ameryka Południowa, Ameryka Północna, Azja, Europa

Organizacja

Części świata

NAFTA

.......................................................................................................

OPEC

1. .......................................................................................................

2. .......................................................................................................

3. .......................................................................................................

Nr zadania

32.

33.

34.

35.

Maks.

liczba

pkt 2 1 2 2

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 10. (2 pkt)

Zadanie 11. (2 pkt)

Źródło: CKE 2008 (PR), zad. 34.

Źródło: CKE 2009 (PR), zad. 35.

Egzamin maturalny z geografii

Poziom rozszerzony

Zadanie 36. (2 pkt)

Na mapie zaznaczono miejsca wybranych konfliktów.

Uzupełnij tabelę, wpisując numer, którym oznaczono na mapie miejsce występowania

danego konfliktu.

Konflikt

Numer na mapie

Konflikt w strefie Gazy

Wojna między plemionami Tutsi i Hutu

Wojna domowa w Darfurze

Nr zadania

36.

Maks. liczba pkt

Wypełnia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 12. (2 pkt)

Źródło: CKE 2009 (PR), zad. 36.

Egzamin maturalny z geografii

Poziom rozszerzony

Zadanie 33. (2 pkt)

Do opisów regionów rolniczych dopisz ich nazwę. Nazwy regionów wybierz spośród

podanych poniżej.
Nazwy regionów: Australijsko-nowozelandzki, Północnoafrykański, Zachodnioeuropejski,

Północnoamerykański, Ameryki Łacińskiej.

Opisy regionów:

A. Występuje tu duże zróżnicowanie rolnictwa: zarówno ekstensywne rolnictwo chłopskie,

samozaopatrzeniowe, jak i wielkoobszarowa ekstensywna gospodarka rynkowa. Cechą

charakterystyczną jest wysoki stopień koncentracji własności ziemi. Występują tu wielkie

gospodarstwa indywidualne (latyfundia, hacjendy), plantacje.

Region ...................................................................

B. Cechą regionu jest bardzo wysoki poziom mechanizacji i nakładów kapitałowych

oraz wysoka wydajność. Występują tu wielkoobszarowe gospodarstwa, zwane farmami,

które są wyspecjalizowane w różnych rodzajach produkcji rolnej, często w całości

przeznaczanej na sprzedaż.

Region ...................................................................

C. Występuje tu duży udział ekstensywnego pasterstwa. Koczowniczy chów związany jest

z wędrówkami ludności za stadami zwierząt w poszukiwaniu pastwisk, co jest

wymuszone panującym klimatem. Równocześnie na małym obszarze występuje

gospodarka zmechanizowana.

Region ...................................................................

D. Rolnictwo regionu jest uprzemysłowione, wysokotowarowe, wielkoobszarowe, co sprzyja

mechanizacji. Na dużej powierzchni prowadzony jest ekstensywny wypas bydła

lub owiec, a rolnictwo intensywne skupione jest na terenach nawadnianych wodami

artezyjskimi.

Region ...................................................................

Zadanie 34. (1 pkt)

Na mapie zaznaczono numerami 1–6 miejsca wybranych konfliktów zbrojnych.

Wpisz numer, którym oznaczono na mapie miejsce występowania danego konfliktu.

Konflikt w Osetii Południowej .......... Konflikt między Syngalezami i Tamilami ..........

Zadanie 13. (1 pkt)

Źródło: CKE 2010 (PR), zad. 34.