Strona 1 z 3
PIELGRZYMKA NA WSCHÓD – ISLAM A CHRZEŚCIJAŃSTWO
Islam jest religią monoteistyczną. Jest także nazywany „religią księgi”. Zapoczątkował ją w VII w.
po narodzeniu Chrystusa Mahomet (Muhammad). Urodził się około 570 roku n.e. w Mekce. Do czterdziestego
roku życia zajmował się handlem, odbył wiele podróży wraz z karawanami kupieckimi. Ożenił się z bogatą
Chadidżą, co zapewniło mu stabilizację materialną. Według tradycji koło 610 r. objawił mu się archanioł
Gabriel, który przekazał mu Boże posłannictwo. Odtąd Mahomet zaczął publicznie głosić wiarę w jednego
Boga – Allaha. Jego nauki wywołały niechęć w mieszkańcach Mekki i dlatego w 622 r. Mahomet musiał
uciekać do Medyny. Od tego roku, zwanego hidżrą (ucieczką), muzułmanie liczą lata swojej ery. Mahomet
zjednał dla swojej nauki wielu ludzi. Był nie tylko autorytetem religijnym i duchowym, ale także świetnym
przywódcą politycznym i wojskowym. W 630 r. wkroczył ponownie do Mekki, gdzie nakazał zburzenie
pogańskich posągów, a świątynię Kaaba uczynił centrum nowej wiary – islamu, czyli poddanie się woli Bożej.
Z biegiem czasu podporządkowały mu się wszystkie plemiona arabskie.
Podstawowym wyznaniem wiary dla muzułmanów są słowa: „Nie ma Boga prócz Allaha, a Mahomet jest jego
prorokiem”. Każdy kto z wiarą wypowie te słowa, jest uznawany za muzułmanina. Wyznawcy islamu
przyjmują jedność Boga, zmartwychwstanie umarłych, sąd ostateczny. Przedstawiają wieczną szczęśliwość
według ziemskiej wizji. Bóg, którego muzułmanie nazywają Allahem, traktowany jest jako ktoś wielki, komu
tylko należy składać hołdy. Jedną z modlitw ukazujących składanie hołdu Allahowi jest różaniec muzułmański
(TASBIH) często składa się z 99 bądź 33 paciorków – tyle jest imion (atrybutów) Boga w islamie.
Chrystus traktowany jest jako jeden z proroków, po Abrahamie i Mojżeszu, i największym po Mahomecie. Jest
to prosta konsekwencja braku nauki o odkupieniu. Jeśli nie ma odkupienia, to Chrystus nie jest Synem Bożym
i nie jest odkupicielem.
Muzułmanie za swoją księgę uważają Koran. Ze czcią odnosi się ona do matki Jezusa. Muzułmanie często
wzywają Maryję w różnych potrzebach. Bóg wybrał Maryję i uchronił ją od wszelkiej zmazy, wyróżnił ją
spośród wszystkich niewiast na świecie. Wiara muzułmanów opiera się na pięciu podstawowych filarach:
wiara,
modlitwa (Sala),
troska o potrzebujących (zaka),
post / samooczyszczenie w miesiącu Ramadhan
pielgrzymka do Mekki dla tych, których na to stać.
Wiara
Nie ma bóstwa oprócz Boga, a Mahomet jest Wysłannikiem Boga. To wyznanie wiary nazywane Szehada jest
podstawą Islamu. W języku arabskim pierwsze zdanie brzmi: La ilaha illa Allah – nie ma bóstwa prócz
Boga; słowo ilah (bóstwo) może odnosić się do wszystkiego, co może być czczone zamiast Boga – bogactwa,
władza, namiętności, itp. Natomiast illa Allah znaczy oprócz Boga, który jest źródłem wszelkiego
Stworzenia. Oznacza to że odrzuca się wiarę we wszelkie fałszywe bóstwa, i wierzy się tylko w Boga
Jedynego. Drugie zdanie Szehady brzmi: Muhammadun rusulu Allah – Mahomet jest Wysłannikiem Boga.
Objawienie Boże zostało nam przekazane za pośrednictwem zwykłego człowieka, takiego jak my sami.
Modlitwa
Sala to nazwa modlitw obowiązkowych odmawianych pięć razy dziennie, które łączą wierzącego bezpośrednio
z Bogiem. W islamie nie ma hierarchicznej władzy, ani kapłanów. Modlitwę prowadzi wykształcona osoba
znająca Koran, wybrana przez wspólnotę. Modlitwy te zawierają m.in. wersety koraniczne i recytowane
są w języku arabskim, języku Objawienia, ale osobiste prośby mogą być wypowiadane we własnym języku.
Modlitwy odmawia się o świcie, w południe, po południu, po zachodzie słońca i po zapadnięciu zmroku,
oddając w ten sposób rytm całego dnia. Chociaż wspólna modlitwa w meczecie jest najpopularniejsza to jednak
muzułmanin może odmawiać modły prawie wszędzie, na polu, w biurze, w fabryce czy na uniwersytecie.
Strona 2 z 3
Ludzie zwiedzający świat islamu są zadziwieni skupieniem modlitw w dniu powszednim. Nawet Papież,
Jan Paweł II podziwia muzułmanów w swojej książce Przekroczyć Próg Nadziei.
1
Zaka
Jedną z najważniejszych zasad islamu jest wiara, że wszystko należy do Boga a bogactwo jest tylko powierzone
człowiekowi. Słowo zaka oznacza oczyszczenie i wzrost. Nasze bogactwo oczyszcza się poprzez jałmużnę dla
potrzebujących i, jak w przypadku podcinania roślin, zapewnia to dalszy rozwój. Każdy muzułmanin sam
ustala swoją zaka. W większości przypadków jest to coroczna danina w wysokości 2,5 procent posiadanego
kapitału.
Pobożna osoba może dać tyle, ile zechce, w sekrecie jako Sadaka. Słowo to można przetłumaczyć jako
dobrowolna jałmużna ale ma ono szersze znaczenie. Prorok powiedział: (…) nawet powitanie brata
z
uśmiechem to Sadaka.
Post
Co roku, w miesiącu ramadan, wszyscy muzułmanie poszczą od brzasku do zachodu słońca, powstrzymując się
od jedzenia, picia i stosunków seksualnych. Chorzy, starcy lub podróżujący oraz kobiety w ciąży lub karmiące
mogą przerwać post i nadrobić opuszczone dni postu w innym miesiącu. Jeśli nie mogą pościć w ogóle,
powinni nakarmić biednych za każdy dzień niezachowanego postu. Dzieci zaczynają pościć (i odmawiać
modlitwy) od okresu dojrzewania, chociaż wiele z nich zaczyna wcześniej. Mimo że post jest zbawienny dla
zdrowia, to jednak przede wszystkim traktuje się go jako metodę duchowego samooczyszczenia. Poprzez
odcięcie się od ziemskich wygód, nawet na krótki okres, poszczący zdobywa się na większe współczucie dla
cierpiących głód oraz wzbogaca swe życie duchowe.
Pielgrzymka (hadż)
Coroczna pielgrzymka do Mekki – hadż – jest obowiązkowa tylko dla tych, którzy są w stanie ją odbyć pod
względem fizycznym i finansowym. Niemniej jednak, około dwóch milionów ludzi podróżuje co roku do
Mekki ze wszystkich krańców świata, co daje możliwość spotkania się pielgrzymom, reprezentującym różne
narody i kultury. Chociaż Mekka jest zawsze wypełniona gośćmi, hadż rozpoczyna się dwunastego miesiąca
w kalendarzu muzułmańskim (który jest księżycowy a nie słoneczny, więc bywa, że hadż czy ramadan czasem
przypadają latem, czasem zimą). Pielgrzymi noszą specjalną odzież, proste białe szaty niwelujące wszelkie
różnice społeczne lub kulturowe, i podkreślające, że wszyscy są równi wobec Boga. Obrzędy hadż, wywodzące
się jeszcze z czasów Proroka Abrahama, obejmują siedmiokrotne obejście Al-Kaby i siedmiokrotne przejście
między wzgórzami As-Safa i Al-Marwa, tak jak uczyniła to Hagar, szukając wody. Potem pielgrzymi skupiają
się na równinie Arafy i odmawiają modlitwę prosząc Boga o przebaczenie, uważaną niekiedy za zapowiedź
Dnia Sądu Ostatecznego.
W poprzednich stuleciach hadż był bardzo trudnym przedsięwzięciem. Współcześnie Arabia Saudyjska
zapewnia milionom ludzi wodę, nowoczesny transport i najlepsze warunki sanitarne.
Hadż kończy się Świętem Ofiary, Id al-Adha, połączonym z modłami i wymianą darów w społeczności
muzułmańskiej. To święto oraz Id al-Fitr czyli Święto Zakończenia Ramadan u są najważniejszymi
w kalendarzu muzułmańskim.
2
Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego (KKKK) przypomina nam:
Czego domagają się słowa Pana Jezusa: „ Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu
służyć będziesz” (Mt 4, 10)?
Słowa Pana Jezusa: Panu Bogu swemu będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz (Mt 4, 14)
domagają się adoracji Boga jako Stwórcy wszystkiego, co istnieje; oddawania należnego Mu kultu w wymiarze
indywidualnym i społecznym; modlitwy wyrażającej się w uwielbieniu, dziękczynieniu i prośbie; składania
1
Z całym szacunkiem trzeba się odnieść do religijności muzułmanów, nie można nie podziwiać na przykład ich wierności modlitwie.
Obraz wyznawcy Allaha, który bez względu na czas i miejsce pada na kolana i pogrąża się w modlitwie pozostaje wzorem dla
wyznawców prawdziwego Boga. Zob. Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei, Lublin 1994, s. 83.
2
Zob. http://www.planetaislam.com/islam/filary.html
Strona 3 z 3
Bogu ofiary, przede wszystkim ofiary duchowej naszego życia, łączącej się z doskonałą ofiarą Chrystusa na
krzyżu; wypełnienia złożonych Bogu przyrzeczeń, ślubów.
3
Nie wszyscy jednak rozumieją, czego domaga się od nich wiara w Jednego Boga. Ciągle jeszcze na świecie
dochodzi do przemocy na tle religijnym.
Zapewne już nie jeden raz słyszeliście o problemie nawrócenia muzułmanów na chrześcijaństwo.
W ostatnich latach, zwłaszcza w kontekście dnia modlitw za kościół prześladowany, sporo można
o tym usłyszeć. Koran, który jest świętą księgą muzułmanów, przewiduje karę śmierci dla człowieka,
który dobrowolnie porzuci islam. Nakaz ten jest gorliwie przestrzegany w świecie islamu. Muzułmanie,
którzy przechodzą na chrześcijaństwo, nie czują się bezpiecznie. Wielu wyjeżdża na zachód, by na nowo
ułożyć sobie życie, choć i tam nie zawsze są bezpieczni. Jednak mimo takiego zagrożenia znaczna
liczba muzułmanów porzuca religię Mahometa i idzie za Chrystusem. Jedną z takich osób jest Abdul Rahman,
który postanowił się ochrzcić. Publicznie postanowił wyrazić swoją wiarę w Chrystusa. Oto kilka słów o nim:
„Chyba wszyscy słyszeli o Abdulu Rahmanie, 41-letnim Afgańczyku, któremu w rodzinnym kraju groziła kara
śmierci za apostazję. Dzięki mobilizacji światowej opinii publicznej, udało się go ocalić od śmierci i dziś
mieszka on we Włoszech. Z tej okazji przez dwa tygodnie wszystkie gazety we Włoszech i w całej Europie pisały
na temat problemu apostazji w islamie i kary śmierci, którą przewiduje prawo islamskie dla apostaty [Giorgio
Paolucci].
4
Pytania o przemoc na tle religijnym są bardzo trudnymi pytaniami. Bardziej retorycznymi niż dającymi
realistyczną odpowiedź. We współczesnym świecie obserwuje się dużo przemocy ze strony islamistów. Często
słyszymy o tym w mediach. A Jezus mówi:
Będą zaś wydawać was w ręce nieprzyjaciół nawet wasi rodzice, bracia, krewni i przyjaciele i niektórych
spośród was pozbawią życia. Z powodu mojego imienia wszyscy będą was mieć w nienawiści. Lecz nawet jeden
włos z głowy waszej nie przepadnie. Dzięki swej wytrwałości ocalicie wasze dusze.
5
O prześladowaniu uczniów Chrystusa piszą zgodnie wszyscy trzej synoptycy. Uwydatniają szczególnie
prześladowania jakie spadną na chrześcijan tylko za to, że będą głosić Ewangelię. Im jednak Jezus obiecuje
swoją szczególną pomoc i nagrodę w życiu przyszłym.
Z
APAMIĘTAJ
:
I
SLAM JEST NAJMŁODSZĄ RELIGIĄ
,
WŚRÓD RELIGII NIECHRZEŚCIJAŃSKICH
.
J
AK PODKREŚLA
D
EKLARACJA
O
STOSUNKU
K
OŚCIOŁA DO RELIGII NIECHRZEŚCIJAŃSKICH
,
K
OŚCIÓŁ SPOGLĄDA Z SZACUNKIEM NA MUZUŁMAN
,
ODDAJĄCYCH CZEŚĆ JEDNEMU
B
OGU
,
ŻYWEMU I SAMOISTNEMU
,
MIŁOSIERNEMU I WSZECHMOCNEMU
,
STWÓRCY
NIEBA I ZIEMI
(N
OSTRA AETATE
3).
P
ODSTAWĄ DIALOGU
K
OŚCIOŁA Z MUZUŁMANAMI JEST GŁĘBOKA WIARA
W
B
OSKIE POCHODZENIE I CEL LUDZKIEGO ŻYCIA
.
D
LATEGO WINNIŚMY OKAZYWAĆ SZACUNEK WYZNAWCOM
INNYCH RELIGII
,
OTWIERAJĄC SIĘ NA DIALOG I SZUKAJĄC DROGI DO POKOJU
,
KTÓRY MOŻE POCHODZIĆ TYLKO OD
B
OGA
,
O
JCA WSZYSTKICH LUDZI
.
Z
ASTANÓW SIĘ
:
C
O WIESZ NA TEMAT ISLAMU
?
C
ZY UCZENI ISLAMSCY MOGĄ TEKSTY
K
ORANU
,
TRADYCJI I SZARIATU
,
TAK INTERPRETOWAĆ
,
ŻEBY ICH
WYZNAWCY GOTOWI BYLI DO SOLIDARNOŚCI ZE WSZYSTKIMI LUDŹMI NA ŚWIECIE
,
W PRZEKONANIU
,
ŻE
WSZYSCY PONOSIMY ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NASZYCH WSPÓŁBRACI
,
PONIEWAŻ JESTEŚMY STWORZENIAMI
JEDNEGO
B
OGA
?
O
DPOWIEDZ NA PYTANIA
:
J
AKIE SĄ KONSEKWENCJE FUNDAMENTALIZMU W ISLAMIE
?
O
MÓW GŁÓWNE ZAŁOŻENIA ISLAMU
.
P
ODAJ JEGO PIĘĆ FILARÓW
.
J
AKIE JEST ODNIESIENIE ISLAMU DO
B
OGA
,
ŚWIATA
,
CZŁOWIEKA I INNYCH KULTUR
?
J
AKI WPŁYW NA MYŚLENIE I DZIAŁANIE W ISLAMIE MA JUDAIZM I CHRZEŚCIJAŃSTWO
?
3
Zob. KKKK 443.
4
Więcej zob. Chrześcijanie wywodzący się z Islamu, [w:] „Niedziela Ogólnopolska”, 1/2007, s. 16-17.
5
Łk 21, 16-19.