1

Psychologia Procesów

Poznawczych

Zajęcia 1

Ewa Magier

Wymagania

Warunki konieczne zaliczenia:
•- obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie
nieobecności bez względu na powód).
•-W razie wypadków losowych
uniemożliwiających spełnienie tego warunku
wymagana jest pisemna zgoda prowadzącego
oraz Prodziekana na inną formę realizacji
zajęć.
• -uzyskanie pozytywnej oceny z obydwu
testów wiadomości

2

Wymagania cd.

Końcowa ocena uzależniona od:
- oceny kolokwium testowego (2x30 pkt.)

Testy obejmują treści z literatury oraz podawane na zajęciach.
Mogą je poprawiać (jednokrotnie) osoby, które uzyskały mniej
niż 16 pkt. Za poprawiony test student uzyskuje najwyżej 16 pkt.

- oceny dowolnych prac domowych (max. 15 pkt)

Praca

jest

indywidualna,

nieobowiązkowa.

Polega

na

przygotowaniu projektu badawczego o tematyce określonej
problematyką

bieżących zajęć.

Zawiera opis wszystkich

poszczególnych etapów badania z przewidywanymi wynikami.

Praca powinna być oddana najpóźniej 3 tygodnie od odbycia
zajęć z jej zakresu tematycznego.

- ocen z wejściówek (15 pkt)

Będą 3 niezapowiedziane możliwości przystąpienia do
wejściówki z literatury zadanej na bieżące zajęcia.

- aktywności i sumienność studenta na zajęciach (10 pkt)

oceniana po każdych zajęciach tematycznych.

Punktacja:

35 – 45

pkt

3,0

46 – 56

pkt

3,5

57 – 67

pkt

4,0

68 – 78

pkt

4,5

79 – 89

pkt.

5,0

90 – 100 pkt

6

3

Uwagi ogólne

• ! Ocena końcowa wynika z pracy w całym

semestrze !

• Na każde ćwiczenia student przychodzi po

przeczytaniu wskazanej literatury.

• W trakcie zajęć może zostać podana

dodatkowa

literatura

z której

student

zobowiązany jest przygotować się.

Dzięki czemu wiemy, że coś jest lub nie jest

naukowe?

Pozwalają
• Odróżnić jedną naukę (naukową dyscyplinę) od

drugiej (psychologię poznawczą od innych
dziedzin psychologii)

• Odróżnić to co naukowe od tego co nienaukowe

(poznanie naukowe od poznania
potocznego/zdroworozsądkowego)

Kryteria Naukowości

4

Psychologia poznawcza

Cel

Przedmiot

Metoda

Język

Kryteria

A jak to jest w Psychologii Poznawczej?

Cel

• Poznanie poznania
• Czym jest poznanie:
(1)zdolność do odbioru informacji z

otoczenia, przetwarzanie ich w celu
skutecznej kontroli działania, i lepszego
przystosowania

(2) ogół procesów i struktur poznawczych

biorących udział w przetwarzaniu
informacji

Cel

Przedmiot

Metoda

Język

Kryteria

5

Cel

Przedmiot

Metoda

Język

Kryteria

Trojaki cel każdej nauki:

Deskryptywny

opis: jak jest?

Opis procesów poznawczych

Eksplanacyjny

dlaczego?

(1)Szukanie mechanizmów funkcjonowania umysłu w celu
próby wyjaśnienia jego działania
(2)próby wyjaśnienia funkcjonowania poznawczego w
określonym modelu np. adaptacyjnym

Predyktywny

Co można
przewidzieć

(1)Generowanie ogólnych modeli umysłu w celu
przewidywania zachowania (wyjaśniania innych
zachowań)
(2) zastosowanie modeli/teorii w praktyce (np.
wykorzystanie mechanizmów poznawczych (np.w
reklamie, w technikach negocjacyjnych, tworzeniu profili)

• Przedmiot:

Poznanie

Cel

Przedmiot

Metoda

Język

Kryteria

•Post

awy

•Zdo

lnośc

i

•Pref

erenc

je

•Styl

e

•Orie

ntacj

e

•Cech

y

•Stan

y

•Typ

y

•Proc

esy

6

Metoda:

!!! EKSPERYMENTALNA !!!

Cel

Przedmiot

Metoda

Język

Kryteria

•In

ters

ubi

ekt

yw

nie

spr

aw

dza

lna

•Re

plik

acy

jna

Wi

ęc:

•M

usi

być

dys

kur

syw

na

Metoda Eksperymentalna

Spełnia (lub w zamierzeniu ma spełniać) warunek:
Intersubiektywnej sprawdzalności (kontrolowalności)

Dane twierdzenie (lub teza) jest intersubiektywnie sprawdzalne jeśli grupa

naukowców, specjalistów z danej dziedziny, na mocy swojej wiedzy
akademickiej jest w stanie zaakceptować to twierdzenie jako prawdziwe na dany
moment rozwoju nauki

Dąży się do spełnienia tego kryterium poprzez zastosowanie metody

eksperymentalnej i jednoznacznie określonych warunków „dobroci” badania i
teorii

Dlatego metoda eksperymentalna jest replikacyjna

Przeprowadzanie z reguły serii eksperymentów, cel: zminimalizowanie

niebezpieczeństwa artefaktu: błędu, w wyniku którego otrzymywane są
nierzeczywiste rezultaty poddawane analizie (błąd wynikający np. z procedury, z
niewłaściwej metody)

Replikacyjność i intersubiektywność można zaliczyć do
kolejnych kryteriów naukowości.

7

Cel

Przedmiot

Metoda

Język

Kryteria

Język:
•

Hermetyczny:

Spuścizna rozwoju nauki
Opisujący czynności/zjawiska
niewystepujące poza nauką (np.
operacjonalizacja, aktywacja, zasoby uwagi)

•

Uzależniony od paradygmatu
badawczego

(np. przetwarzanie informacji, zasoby uwagi,
interferencja, kodowanie, struktury
poznawcze, reprezentacja poznawcza, sieć
semantyczna)

„The basic reason for studying cognitive processes

has become as clear as the reason for studying
anything else: because they are there.”

1967, Ulric Neisser „Cognitive Psychology”

8

Pojęcie Paradygmatu

w szerokim sensie

•Paradygmat:

zespół założeń

1. ontologicznych,
2. epistemologicznych,
3. metodologicznych
wyznaczających kierunek, ujęcie i sposób badania przedmiotu,

podzielanych przez społeczność badaczy

w wąskim sensie

• Paradygmat:

metoda badawcza(eksperymentalna) stosowana

w eksperymencie w celu weryfikacji postawionych hipotez.

Np. paradygmat: zadania podwójnego; poprzedzania (primingu);

Stroopa,

Podstawowe założenia paradygmatu

poznawczego

• To co istotne to

poznawczy proces

a nie

zachowanie.

• Podmiot poznający

nie jest pasywnym odbiorcą

bodźców płynących ze środowiska..

• Podmiot poznający

aktywnie

czyni relacje

mentalne pomiędzy nowymi a starymi
informacjami.

• Podmiot poznający organizuje wiedzę w kategorie

i sieć.

9

Nad czym będziemy się zastanawiać?

• Czy odbieramy świat obrazami czy

słowami?

• Co przyciąga naszą uwagę?

• Kiedy i dlaczego zapominamy?

• Czy jesteśmy logiczni?

• Czy potrzebna jest nam świadomość?