Mineralogia Ć1

1. Kryształ – ciało stałe o uporządkowanej sieciowej budowie wewnętrznej, mające postad

wielościanu o naturalnie płaskich ścianach

2. Ściany, krawędzie, naroża – elementy powierzchniowe kryształu
3. Krystalit – ciało stałe o uporządkowanej sieciowej budowie wewnętrznej, ograniczone

przypadkowanymi płaszczyznami

4. Ciało krystaliczne – ciało stałe będące kryształem, krystalitem lub polikrystalitem (?)
5. Ciało amorficzne – ciało stałe o nieperiodycznej sieci atomów; brak uporządkowania

dalekiego zasięgu

6. Symetria – prawidłowośd powt. się w przestrzeni pewnego motywu
7. Przekształcenia symetryczne – operacje geometryczne dokonane za pomocą elementów

symetrii przy użyciu, których uzyskuje się symetryczne powtórzenie dowolnego motywu

8. Elementy symetrii – zbiór punktów nie ulegających przemieszczeniu w przekształceniu

symetrycznym

9. Przekształcenia symetryczne

a. Proste

i. Zamknięte

1. Inwersja
2. Obrót
3. Odzwierciedlenie

ii. Otwarte

1. Translacja

b. Złożone

i. Zamknięte

1. Obrót inwersyjny
2. Obrów zwierciadlany

ii. Otwarte:

1. Obrót śrubowy
2. Odzwierciedlenie poślizgowe

10. Inwersja – przekształcenie symetryczne względem punktu zwanego środkiem symetrii

(centrum). Każda prosta przeprowadzona przez środek symetrii napotyka po obu stronach, w
tej samej odległości, jednakowe elementy powierzchniowe kryształu.

11. Obrót – przekształcenie symetryczne polegające a obrocie wokół osi symetrii. Oś symetrii n-

krotna jest prosta wokół której kryształ obrócony o kąt 360 stopni zajmie n razy to samo
położenie przestrzenne.

12. Symbolika Grotha:

a.

- osie symetrii; n – krotnośd osi

b.

− środek symetrii

c.

- płaszczyzna symetrii

13. Oś symetrii

a. Biegunowa (polarna) – oś symetrii, która przechodzi na krysztale przez 2 różne

jakościowo elementy powierzchni

b. Dwubiegunowo – oś symetrii, która przechodzi na krysztale przez 2 jednakowe

jakościowo elementy powierzchniowe

14. Odzwierciedlenie – przekształcenie symetryczne względem płaszczyzny zwierciadlanej

(symetrii). Płaszczyzna symetrii dzieli kryształ na dwie części, które pozostają do siebie w
takim stosunku jak przedmiot do swego odbicia w zwierciadle płaskim.

15. Układy krystalograficzne

a. Układy odniesienie utworzone z osi krystalograficznych x,y,z określone przez

parametry sieciowe. Układ odniesienia umożliwia opis morfologiczny kryształów oraz
sieci krystalicznej

b. Zespoły klas krystalograficznych, których elementy symetrii powodują jednakowe

ograniczenia stałych sieciowych. Inaczej mówiąc układ krystalograficzny grupuje
wszystkie kryształy, które można opisad za pomocą tego samego układu osi. Kryształy
należące do jednego układu wykazują pewne wspólne cechy symetrii narzucone
przez dany system osiowy.

UKŁAD KRYSTALOGRAFCZNY

SYMETRIA MINIMALNA

SYMETRIA MAKSYMALNA

Trójskośny

-

C

Jednoskośny

L

2

lub P

L

2

PC

Rombowy

3L

2

lub L2P

3L

2

3PC

Tetragonalny

L

4

lub inw.

L

4

4L

2

5PC

Trygonalny

L

3

lub inw

L

3

3L

2

3PC

Heksagonalny

L

6

lub inw.

L

6

6L

2

7PC

Regularny

4L

3

3L

4

4L

3

6L

2

9PC

16. Klasa symetrii – grupuje kryształy wykazujące taką samą symetrię, tzn. taką samą liczbę i

jakośd elementów symetrii (32 klasy krystalograficzne)