BIZ y Analiza PEST i SWOT pps

EKONOMIA/

MAKROEKONOMIA

materiały pomocnicze do studiowania

dr Elżbieta Kwella

Wyższa Szkoła Bankowa

TEMAT 15.

BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE

ZAGRANICZNE

I ANALIZA PEST.

ANALIZA STRATEGICZNA SWOT

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Zagadnienia:

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)

•

Definicja

•

Klasyczne korzyści z inwestycji zagranicznych

•

Przegląd teorii BIZ-ów: czynniki sprzyjające
napływowi BIZ-ów raz skutki

Analiza PEST

Analiza SWOT

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Źródła:

Krugman P., Obstfeld P., International Economic. Theory and Policy.
Addison-Wesley, N. York 2000.

Weresa M.A., Skutki inwestycji zagranicznych dla gospodarki kraju

przyjmującego – doświadczenia Polski, [w:] Rola inwestycji zagranicznych
w gospodarce. Zeszyty BRE Bank-Case nr 62, Warszawa 2002.

Benchmark , Definition of Foreign Direct Investment, Third Edition,
OECD, Paris 1996.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce. Praca zbiorowa pod red. Z.

Olesińskiego, Warszawa 1998.

WWW.money.pl

;

WWW.paiz.gov.pl

; WWW.rzeczpospolita.pl;

WWW.pai.pl

;

WWW.unctad.org/wir

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) (ang. foreign direct investment - FDI)

według definicji

UNCTAD

IMF

OECD

•

Są kategorią międzynarodowych inwestycji, dokonywanych przez rezydenta jednego kraju (nazywanym
„inwestorem bezpośrednim” lub „firmą matką”) z zamiarem sprawowania długotrwałej kontroli w
przedsiębiorstwie innego kraju (nazywanym „przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji” lub „firmą-córką”).
Przez „długotrwałą kontrolę” rozumie się tutaj istnieje długoterminowych relacji pomiędzy inwestorem
bezpośrednim i przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji oraz istotny poziom oddziaływania, który daje
inwestorowi bezpośredniemu efektywny głos w zarządzaniu przedsiębiorstwem bezpośredniej inwestycji. Aby
inwestycję uznać za BIZ, minimalny próg zaangażowania kapitałowego inwestora bezpośredniego w
przedsiębiorstwie bezpośredniej inwestycji ustalono na poziomie 10%.

•

Zgodnie z powyższą definicją, komponentami BIZ są:

kapitał zakładowy

(equity capital), reinwestowane zyski

(reinvested earnings) oraz inny kapitał (other capital). Inwestycje w kapitał zakładowy przedsiębiorstwa
bezpośredniej inwestycji dokonane przez inwestora bezpośredniego związane są z zakupem akcji, majątku lub

aportem rzeczowym

w postaci np. maszyn i urządzeń. Reinwestowane zyski, to część lub całość zysków

wypracowanych przez przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji, która nie została wypłacona inwestorowi
bezpośredniemu w formie dywidendy, lecz zainwestowana w przedsiębiorstwo bezpośredniej inwestycji. Inny
kapitał, to pożyczki wewnątrzkorporacyjne (krótko- lub długoterminowe) pomiędzy przedsiębiorstwem
bezpośredniej inwestycji a inwestorem bezpośrednim oraz transakcje związane z obsługą tego długu.

•

Reasumując, BIZ są to długookresowe inwestycje, podejmowane przez przedsiębiorstwo lub osobę fizyczną
jednego kraju w przedsiębiorstwo innego kraju, z zamiarem sprawowania kontroli nad nim i czerpania z niego
zysku. Przy czym istotą BIZ jest transfer nie tylko kapitału, ale również pracy i wiedzy (technologicznej,
marketingowej i organizacyjnej.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne

- definicja według OECD

Przedsięwzięcie, w którym pojedynczy inwestor zagraniczny

kontroluje 10 lub więcej procent akcji zwykłych lub głosów w
firmie kooperacyjnej lub posiada efektywny wpływ na decyzje
firmy.

Inwestorem bezpośrednim mogą być:
• indywidualni przedsiębiorcy,
• pojedyncze przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw

prywatnych i publicznych,

• rząd

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne

- formy

Przedsiębiorstwo zależne (subsidiary)

Tworzenie nowych lub przejmowanie przedsiębiorstw już
istniejących za granicą, nad którymi firma macierzysta sprawuje
pełną kontrolę;

Odziały (branches)

Zakładanie oddziałów, które nie są samodzielnymi jednostkami

gospodarczymi i nie mogą być rejestrowane poza granicami kraju

macierzystego jako niezależne towarzystwa przemysłowe lub

handlowe (nie posiadają osobowości prawnej);

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne

- formy

Przedsiębiorstwa siostrzane – stowarzyszone (affiliates)

Tworzenie przedsiębiorstw, gdzie udział firmy macierzystej nie

musi wynosić 100 %. Przedsiębiorstwa stowarzyszone mają

odrębną osobowość prawną i są zarejestrowane w krajach

przyjmujących jako oddzielne jednostki gospodarcze o własnych

statutach prawno-organizacyjnych;

Udziały w firmie zagranicznej lub joint venture

Obejmowanie udziałów w firmie zagranicznej (większościowych,
50 % lub mniejszościowych) lub tworzenie joint venture, czyli
współudział w zakładaniu nowej firmy;

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne

- formy

Licencje, porozumienia produkcyjne, patenty

Przekazywanie licencji, zawieranie porozumień produkcyjnych,
Porozumień o wykształceniu personelu, przekazywanie patentów,
know-how, praw autorskich w zamian za udziały własnościowe;

Pożyczki, kredyty, darowizny, w zamian za udziały

własnościowe, a także reinwestowanie zysków.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Podstawowe różnice miedzy bezpośrednimi inwestycjami

zagranicznymi a inwestycjami portfelowymi

Kategorie

różnicujące

Inwestycje bezpośrednie

Inwestycje portfelowe

Najczęstszy
inwestor

Korporacje międzynarodowe

Jednostkowy kapitał
prywatny

Cel inwestycji

Sprawowanie efektywnej
kontroli nad działalnością ze
strony inwestora zagranicznego

Nie prowadzą do
ustanowienia efektywnej
kontroli nad działalnością
firmy

Najważniejsze
motywy

Uwzględnienie nie tylko stopy
zysków i strat, lecz również
wielu innych czynników

Korzystna stopa procentowa
i niskie ryzyko

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Podstawowe różnice miedzy bezpośrednimi inwestycjami

zagranicznymi a inwestycjami portfelowymi

Kategorie

różnicujące

Inwestycje bezpośrednie

Inwestycje portfelowe

Horyzont czasowy

Korzyści z punktu
widzenia maksymalizacji
długookresowej stopy
zysku

Akcje firm zagranicznych i
obligacje skarbowe dające
najwyższe korzyści w krótkim
okresie

Czas trwania
inwestycji

Długookresowa
inwestycja

Krótkookresowa inwestycja

Rodzaj przekazanych
aktywów

Finansowe, rzeczowe,
technologiczne, know-
how

Wyłącznie finansowe

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Podstawowe różnice miedzy bezpośrednimi inwestycjami

zagranicznymi a inwestycjami portfelowymi

Kategorie różnicujące Inwestycje bezpośrednie

Inwestycje portfelowe

Szybkość wejścia na
rynek
i wycofania się
z rynku

Procesy długotrwałe

Łatwość wejścia
i wyjścia z rynku

Stabilność inwestycji

Wysoka; Zainteresowanie
stałym strumieniem
dochodu

Mała;
Nabywanie akcji (obligacji)
w zależności od aktualnych
notowań

Zakres kontroli
inwestora

Inwestor ma większy lub
mniejszy wpływ na
rentowność danej firmy

Inwestor nie ma wpływu na
rentowność firmy, w której
ma udziały

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Podstawowe różnice miedzy bezpośrednimi inwestycjami

zagranicznymi a inwestycjami portfelowymi

Kategorie różnicujące Inwestycje bezpośrednie

Inwestycje portfelowe

Możliwość stosowania

zachęt przez kraj

przyjmujący kapitał

Skomplikowany

i kosztowny program
zachęt dla inwestorów
zagranicznych

Łatwość zachęcania
inwestorów zagranicznych
w przypadku obligacji
rządowych

Stosunek opinii
publicznej w kraju
przyjmującym kapitał

Duża świadomość
społeczeństwa o
rozmiarach inwestycji

Mała świadomość
społeczeństwa o
inwestycjach

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Przyciągamy mało inwestycji

•

Polska ma mniej bezpośrednich inwestycji zagranicznych w stosunku do
PKB, niż inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej. Problemy Polski są
związane nie tylko z gospodarką, ale także z zarządzaniem;

•

Obecny wzrost gospodarczy zawdzięczamy m.in. rosnącemu eksportowi
i coraz większej efektywności produkcji. Ale te procesy mają swoje
ograniczenia. Specjalizacja w tradycyjnych gałęziach przemysłu i w
branżach średnio zaawansowanej technologii jest potencjalnym źródłem
słabości;

•

Polska wypada słabiej na tle Czech i Węgier, bardziej zawansowanych w
produktach i usługach wymagających nowoczesnych technologii i wysoko
kwalifikowanej siły roboczej. Kluczowy dla gospodarczego sukcesu jest
napływ BIZ.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Polska jest atrakcyjna ze względu na:

• Członkostwo w UE,
• Względnie tanią i wykwalifikowaną siłę roboczą,
• Korzystną lokalizację,
• Duży rynek.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Inwestorów odstręcza:

• Słaba infrastruktura,
• Restrykcje w prawie pracy i regulacjach rynkowych,
• Niestabilny system podatkowy i dowolna interpretacja
prawa przez urzędnika państwowego,
• Słabe wykorzystanie unijnych funduszy.

W 2010 roku wartość napływu BIZ wyniosła 6 686 mln EUR, (w 2009 roku napływ wyniósł 9 863 mln EUR). Na tę kwotę składały się:
4 344 mln EUR - reinwestowane zyski,

2 251 mln EUR - inwestycje w kapitał własny polskich spółek,

101 mln EUR - dodatnie saldo obrotów kredytowych.
W 2010 roku z kwoty 6 686 mln EUR napływu kapitału zagranicznego 5 702 mln EUR (85,3%) pochodziło z Unii Europejskiej
(UE27), reszta - 984 mln EUR (14,7%) z pozostałych krajów.
Najwięcej środków pochodziło z Luksemburga (1 945 mln EUR), Niemiec (1627 mln EUR), Włoch (1 020 mln EUR), Cypru (843 mln
EUR), Szwajcarii (510 mln EUR), Wielkiej Brytanii (396 mln EUR), Szwecji (343 mln EUR), Austrii (327 mln EUR), oraz Hiszpanii i

Portugalii (po 252 mln EUR).

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do Polski w 2010 roku wyniósł 6,7 mld EUR. Oznacza to spadek w stosunku do poprzedniego
roku o 32%. W ciągu pierwszych 10 miesięcy 2011 r. wg wstępnych szacunków NBP napłynęło do Polski 9 mld EUR inwestycji. Wartość
skumulowana BIZ w Polsce (liczona jako bieżąca, księgowa wartość tych inwestycji) wyniosła 150 441 mln EUR na koniec 2010 roku. Na
wielkość tą składały się:
110 511 mln EUR (73,5%) kapitały własne i reinwestowane zyski,
39 930 mln EUR (26,5%) zobowiązania z tytułu kredytów otrzymanych od udziałowców zagranicznych.
Dominowały inwestycje z krajów należących do OECD (95,5%), a udział inwestorów z Unii Europejskiej (UE 27) wyniósł 86%.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Największą BIZ w Polsce w 2009 roku była montażownia maszyn przeładunkowych fińskiej firmy
Cargotec w

Stargardzie Szczecińskim

, która wynosiła 64,4 mln euro

Kraj

Wartość

mln EUR

Udział

Luksemburg

1 945

25,9%

Niemcy

1 627

21,7%

Włochy

1 020

13,6%

Cypr

843

11,2%

Szwajcaria

510

6,8%

Wielka

Brytania

396

5,3%

Szwecja

343

4,6%

Austria

327

4,4%

Hiszpania

252

3,4%

Portugalia

252

3,4%

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Według najnowszych analiz napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski w 2011 r.
wzrósł o 46,7 proc., podczas gdy ich wzrost na całym świecie wyniósł 17 proc. To efekt "zielonej
wyspy" i... pracy samorządowców

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

W rankingu państw traktowanych jako interesujące miejsca do prowadzenia inwestycji
(czołówka rankingu - patrz infografika) Polska zdystansowała kraje ze swojego
najbliższego otoczenia - Węgry, Słowację, Czechy. Spośród nich inwestorzy pozytywnie oceniają
tylko ten ostatni kraj, który w rankingu atrakcyjności inwestycyjnej zajął 17. miejsce.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

POZYTYWNE KONSEKWENCJE DZIAŁANIA KAPITAŁU

ZAGRANICZNEGO

Kapitał zagraniczny szansą dla rozwoju kraju.

Ekspansja kapitału nadaje nowe silne impulsy rozwoju gospodarki, jest jednym ze
źródeł obecnej koniunktury na świecie.

Zasilenie gospodarki w kapitał.
Inwestycjom kapitału zagranicznego w Polsce przypisać można co najmniej 1/3
przyrostu dochodu narodowego w ostatnich latach.

W Środkowo-Wschodniej Europie Polska jest państwem, które przyciągnęło
z zagranicy najwięcej kapitału.

Nowe miejsca pracy

Unowocześnianie struktury sprzedaży na rynku wewnętrznym

Unowocześnienie technologii i asortymentu

Upowszechnienie nowoczesnych metod zarządzania

Wzrost wydajności pracy

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

POZYTYWNE KONSEKWENCJE DZIAŁANIA KAPITAŁU

ZAGRANICZNEGO

Dynamizująca wzrost produkcji rola kapitału zagranicznego.

Badania nad strukturą produkcji wykazują, że gałęzie, gdzie działają

przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego osiągają wzrost

produkcji, mierzony wielkością sprzedaży o 1/3 szybszy niż w przemyśle

ogółem.

10. Socjologiczne paradoksy w społecznej ocenie kapitału zagranicznego.

( Lepsza ocena indywidualna niż społeczna ).
- niechęć wielu środowisk do kapitału zagranicznego,
- wzrost zadowolenia z pracy po prywatyzacji z udziałem kapitału

zagranicznego (lepsza organizacja pracy, wzrost płac, szanse na nowe
inwestycje,..),
- spadek alkoholizmu wśród załogi (Kwidzyń, FSO Warszawa).

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

ZJAWISKA I TENDENCJE KONTROWERSYJNE A STRATEGIA FIRM

ZAGRANICZNYCH W POLSCE

Teza 1. Stosunek kapitału zagranicznego do poszczególnych segmentów

przemysłu krajowego jest silnie zróżnicowany.

Przemysły wysokiej techniki
Kapitał zagraniczny nie dąży do przejmowania firm krajowych, a stara się
wyeliminować je z rynku wewnętrznego na zasadzie „wolnej konkurencji’.
Potrzebna jest aktywna polska polityka przemysłowa.

Przemysły dóbr inwestycyjnych
KZ dąży tu do redukcji tego wielkiego potencjału przez wykup
przedsiębiorstw i następnie ich reorientację z produkcji finalnej na kooperację
w produkcji prymitywnych półfabrykatów i elementów mniej wymagających
pod względem technologicznym.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

ZJAWISKA I TENDENCJE KONTROWERSYJNE A STRATEGIA FIRM

ZAGRANICZNYCH W POLSCE

Przemysły konsumpcyjne

Postęp w modernizacji tych przemysłów. Liczne przykłady pozytywne w

procesach prywatyzacji. KZ kieruje się na te przemysły konsumpcyjne,
które produkują wyroby najbardziej opłacalne (np.: przemysł
samochodowy, chemia gospodarcza, przemysł cukierniczy, meblarski) oraz
te, które mają stały zbyt.

Tylko w przemyśle lekkim, zwłaszcza

włókienniczym, zakres likwidacji krajowych zakładów jest duży,
a penetracja importowa wzrosła wydatnie. Zastępowanie wyrobów
i surowców krajowych importowanymi dobrami w nadmiernej skali.
Największe zainteresowanie BIZ w naszym kraju wykazują firmy
zagraniczne w tych dziedzinach, gdzie istnieje silna ochrona celna.
(Np.: przemysł samochodowy - pełna protekcja celna do 2002 r.).

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

ZJAWISKA I TENDENCJE KONTROWERSYJNE A STRATEGIA FIRM

ZAGRANICZNYCH W POLSCE

Przemysły surowcowe

Celem KZ wydaje się być maksymalne wykorzystanie potencjału tych

przemysłów przede wszystkim dla zapewnienia sobie korzystnego importu
niezbędnych surowców z Polski.

Dopóki istnieje za granicą popyt na

polskie surowce, dopóty są te kraje zainteresowane ich importem z Polski.
Polska jest dla krajów zachodnich tanią rezerwą surowcową. W obszarze
surowców i energii KZ nie wywiera bardziej istotnego wpływu na sytuacje
w naszym przemyśle, a jego rola jest raczej neutralna. Zainteresowanie BIZ
w tych przemysłach znikome - 2,6% całości IZ w przemyśle.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

ZJAWISKA I TENDENCJE KONTROWERSYJNE A STRATEGIA FIRM

ZAGRANICZNYCH W POLSCE

Ekspansja wielkich organizacji handlowych.
Hiper i supermarkety: BILLA, MACRO, LECLERC, AUCHAN, HIT,itp.
- ofensywa na polski handel.

Cele strategiczne KZ:

1/. Maksymalne części zysku transferowanego za granicę;
2/. Zapełnienie półek swoich sklepów głównie towarami importowanymi;
3/. Eliminacja z rynku małych i średnich kupców.

Potrzebne tu są legislacje o ograniczeniu działania hipermarketów

ze względu na konsekwencje dla polskiego rynku pracy.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Wniosek:

Istnieje pilna potrzeba wypracowania
długookresowej strategii w stosunku do kapitału
zagranicznego (KZ).
1. Popierać BIZ, zwłaszcza w branżach high tech.,
2. Zwiększyć kontrolę inwestycji portfelowych,
3. Przeciwdziałać inwestycjom kapitału spekulacyjnego.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

ANALIZA

PEST

PROJEKT BADAWCZY
SŁUCHACZY MBA

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

ANALIZA PEST

- ocena środowiska zewnętrznego firmy

•

olitical environment,

•

Economic environment,

•

ociocultural environment,

•

echnological environment.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

FIRMA X

Pion A

Pion B

• Ustawy, rozporządzenia,
• (koncesje, kodeks pracy),
• ideologia, stabilność rządów,
• podejście polityków do danej

branży

Wartości, styl życia, religia,

etyka pracy, skład s.r.,

wskaźniki demograficzne,

stos. społ. do danej branży

dkrycia naukowe, patenty,

rozwój technologiczny

w danej branży i w branżach
pokrewnych

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

ANALIZA PEST

Cel badania

• wybór najatrakcyjniejszego kraju do inwestowania, gdzie powstanie nasz

nowy zakład produkcyjny (analiza z punktu widzenia zagranicznego
inwestora), przede wszystkim chodzi o zagraniczną ekspansję

polskich

przedsiębiorców.

(Dopuszczamy w analizie ekspansję zagraniczną międzynarodowych
korporacji)

• inwestycja typu „greenfield”,
• charakterystyka firmy planującej ekspansję zagraniczną (naszej firmy).
• analiza podstawowych wskaźników ekonomicznych co najmniej czterech

krajów, w ostatnich 4-5 latach, oraz ocena ich środowiska politycznego,
środowiska społeczno-kulturowego i środowiska technologicznego,

• hierarchizacja znaczenia poszczególnych wskaźników

makroekonomicznych (z punktu widzenia firmy produkcyjnej).

Metoda badawcza

analiza PEST – studia przypadków.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

PROJEKT BADAWCZY:

GDZIE INWESTOWAĆ NA ŚWIECIE?

Wybór strategii zagranicznej ekspansji firmy

Do wyboru strategia zagranicznej ekspansji dowolnego przedsiębiorstwa,

m.in. przedsiębiorstwa, w którym pracujesz:

Może to być np.:

• Kompania Piwowarska. Analizowane kraje:

W. Brytania, Ukraina, Czechy, Niemcy;

• Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. „PTC”. Kraje: Białoruś, Litwa, Łotwa,

Ukraina;

• Gino Rossi. Kraje: Austria, Grecja, Słowenia, Węgry,….etc.
• PESA
• Wittchen, etc

Analiza strategiczna SWOT

 SWOT to jedna z najpopularniejszych heurystycznych metod analitycznych, służąca do

porządkowania informacji. Stosuje się ją we wszystkich obszarach planowania strategicznego
jako uniwersalne narzędzie pierwszego etapu analizy strategicznej. W ekonomii jest stosowana
do:

 analizy wewnętrznego i zewnętrznego środowiska danej organizacji (np. przedsiębiorstwa),
 analizy danego projektu,
 rozwiązania biznesowego itp.

 Technika analityczna SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji o danej sprawie

na cztery grupy (cztery kategorie czynników strategicznych):

 S (Strengths) – mocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego

obiektu,

 W (Weaknesses) – słabe strony: wszystko to co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego

obiektu,

 O (Opportunities) – szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej

zmiany,

 T (Threats) – zagrożenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczeństwo

zmiany niekorzystnej.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Analiza SWOT

 Informacja strategiczna, posegregowana według opisanych kryteriów na cztery grupy, jest następnie zapisywana

w czterodzielnej macierzy strategicznej, w której lewa połowa zawiera dwie kategorie czynników pozytywnych
a prawa – dwie kategorie czynników negatywnych. Natomiast w piśmiennictwie istnieją co najmniej trzy ujęcia,
wyjaśniające czym różni się górna połowa macierzy od dolnej (a więc mocne strony od szans, a słabe strony od
zagrożeń). (zob. następny slajd)



W niektórych wykładniach mówi się: mocne strony i słabe strony, to czynniki wewnętrzne, szanse i zagrożenia
— to czynniki zewnętrzne;



W innej interpretacji: mocne strony i słabe strony to cechy stanu obecnego, a szanse i zagrożenia, to
spodziewane zjawiska przyszłe;



U niektórych autorów: mocne strony i słabe strony to czynniki zależne od nas (te, na które mamy wpływ
planistyczny i zarządczy), a szanse i zagrożenia, to czynniki obiektywne, na które nie mamy bezpośredniego
wpływu sprawczego.

 Analiza SWOT daje wartościowy rezultat analityczny przy zastosowaniu każdego z trzech wymienionych ujęć,

pod warunkiem, że jest ono stosowane konsekwentnie i świadomie. Najczęstszym błędem w praktyce
stosowania techniki SWOT jest mieszanie trzech ujęć (np. zapisanie jakiejś przewagi w obszarze szans na
podstawie tego, że jest ona czynnikiem zewnętrznym, a potem odczytywanie jej z macierzy SWOT, jako
czynnika przyszłego (który dopiero pojawi się), lub – jako czynnika na który nie mamy wpływu sprawczego.
Należy zatem jednoznacznie określić kryteria rozróżnienia wertykalnego na wstępie przeprowadzanej analizy.

 W popularnych ujęciach mikroekonomicznych dwa pierwsze obszary odnoszą się najczęściej do środowiska

wewnętrznego i zawierają najistotniejsze w danym przedsiębiorstwie elementy, np. silna

marka

(S), czy słabe

zaplecze

kapitałowe

(W). Natomiast dwa ostatnie odnoszą się analogicznie do środowiska zewnętrznego, np.

otwarcie wspólnego rynku międzynarodowego (O) lub pojawienie się

konkurencyjnych produktów

nowej

generacji (T).

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

siła

słabości

przyszłość

teraźniejszość

Analiza SWOT – ocena projektu

– strengths) (W– weaknesses)

(O - opportunities) (T - threats)

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Analiza SWOT

 Jest to bardzo rozpowszechniony obecnie schemat analizy. Najczęściej stosowany jest w uproszczonej formie,

tzn. w postaci czterech list czynników (zwykle przedstawianych w formie tabelarycznej). Pełnia użyteczności
techniki SWOT ujawnia się jednak dopiero gdy poddamy cztery pozornie niezależne grupy czynników analizie
wzajemnych powiązań. W praktyce ćwiczenie to sprowadza się do odpowiedzi na serię pytań:

•

Czy dana mocna strona pozwoli nam wykorzystać daną szansę?

•

Czy dana mocna strona pozwoli nam zniwelować dane zagrożenie?

•

Czy dana słaba strona ogranicza możliwość wykorzystania danej szansy?

•

Czy dana słaba strona potęguje ryzyko związane z danym zagrożeniem?

Jak łatwo wywnioskować analizę można też przeprowadzić w odwrotnym kierunku, tzn. od zewnątrz do wewnątrz:

•

Czy dana szansa wzmacnia daną silną stronę?

•

Czy dana szansa pozwala zniwelować daną słabość?

•

Czy dane zagrożenie niweluje daną silną stronę?

•

Czy dane zagrożenie uwypukla daną słabość?

 Zwykle oba podejścia stosuje się uzupełniająco, stąd często w literaturze mowa o analizie SWOT/TOWS.
Odpowiedzi na powyższe pytania pozwalają zidentyfikować tzw. silne powiązania, obszary problemowe w obrębie
których można rozpocząć tworzenie rozwiązań, strategii cząstkowych – co czyni ze SWOT nie tylko narzędzie
analityczne ale również planistyczne.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Przykładowy zapis powiązań czynników w formie macierzy z punktami, np. 0 – brak

oddziaływania, 1 – słabe oddziaływanie, 2 – silne oddziaływanie:

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

może prowadzić do kolejnego typu wnioskowania ze SWOT tj. wyboru odpowiedniej
strategii w zależności od najsilniejszej – wykazującej najwięcej powiązań ćwiartki:

Szanse

Zagrożenia

Siły

Strategia agresywna

Strategia konserwatywna

Słabości

Strategia konkurencyjna

Strategia defensywna

Analiza SWOT

 Przy założeniu, iż mocne i słabe strony traktujemy jako czynniki wewnętrzne, a szanse i

zagrożenia jako czynniki zewnętrzne, powyższe strategie możemy wyjaśnić następująco:

 Strategia agresywna: W przedsiębiorstwie przeważają mocne strony a w jego otoczeniu silnie

powiązane z nimi szanse – strategia agresywna jest strategią silnej ekspansji oraz rozwoju
wykorzystującego obydwa czynniki.

 Strategia konserwatywna: Przedsiębiorstwo działa w niekorzystnym dla niego otoczeniu

zewnętrznym, ale posiada silnie powiązany z zagrożeniami zewnętrznymi zespół mocnych stron
wewnątrz organizacji, jest więc w stanie zdecydowanie odpowiedzieć na zagrożenia.
W istniejącym otoczeniu przedsiębiorstwo nie jest się w stanie intensywnie rozwijać, gdyż zespół
mocnych stron nie koresponduje z szansami otoczenia, niemniej jednak jest w stanie skutecznie
przezwyciężać zagrożenia w oczekiwaniu na poprawę warunków zewnętrznych.

 Strategia konkurencyjna: Przedsiębiorstwo posiada przewagę słabych stron nad mocnymi, ale

funkcjonuje w przyjaznym dla siebie otoczeniu, co pozwala mu utrzymywać swoją pozycję.
Niemniej jednak słabość wewnętrzna uniemożliwia skuteczne wykorzystanie szans, które daje
otoczenie zewnętrzne, strategia konkurencyjna powinna koncentrować się więc na takim
eliminowaniu wewnętrznych słabości, aby w przyszłości lepiej wykorzystać szanse otoczenia.

 Strategia defensywna: Słabe strony przedsiębiorstwa są silnie powiązane z zewnętrznymi

zagrożeniami, istnieje duże ryzyko upadku przedsiębiorstwa. Strategia defensywna jest strategią
nastawioną na przetrwanie przedsiębiorstwa na rynku.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Analiza SWOT – ocena projektu

Konkluzje

Analize SWORT przeprowadza się przed rozpoczęciem
każdego nowego projektu biznesowego i powtarza się (raz do

roku)

Służy minimalizacji słabych stron i wykorzystaniu mocnych

Wskazuje na szanse rozwoju i możliwe zagrożenia, których
trzeba uniknąć

Analiza SWOT to specyficzny schemat/algorytm
wnioskowania w ramach którego korzysta się z wielu innych

technik. (

Przykładowo do identyfikacji czynników zewnętrznych (szczególnie

w przypadku przedsiębiorstw) często wykorzystuje się analizę tzw. pieciu sił

Portera, a także analize makroekonomiczną PEST.

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

MODEL BIZNESOWY

Elżbieta Kwella: BIZ. Analiza PEST i analiza SWOT.

Życzę moim studentom satysfakcji

z pracy zawodowej oraz badawczej, ciekawych

i inspirujących prezentacji multimedialnych.

POWODZENIA !!!!

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Analiza PEST 3
ANALIZA STRATEGICZNA I SWOT ?nku BZ WBK S A
Analiza PEST
Analiza PEST(1)
Analiza PEST(2)
analiza strategiczna SWOT TOWS (15 str), Analiza i inne
Analiza PEST cyrk
Szablon do Analizy PEST
Analiza stratecziczna SWOT
Analiza otoczenia SWOT (2)
ANALIZA STRATEGICZNA I SWOT Banku BZ WBK S A
Analiza życia SWOT, UZDROWIENIE wewnętrzne
analiza pest, szkoła
Analiza PEST dębica
Analiza TOWS SWOT , Zarządzanie i inżynieria produkcji, Semestr 5, Zarządzanie strategiczne

więcej podobnych podstron