background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

 

Joanna Baran 

 

 

 
 
 
Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem 723[03].O1.05 
 

 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Tomasz Jagiełło 
mgr inż. Andrzej Kulka 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Joanna Baran 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Andrzej Kacperczyk 
 
 
 
 
 
 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej

 

723[03].O1.05 

,,Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem” zawartego w modułowym programie nauczania 
dla zawodu mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych. 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI

 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Klasyfikacja obróbki skrawaniem. Parametry skrawania 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2.  Budowa tokarek. Podstawowe operacje tokarskie 

12 

5.2.1.  Ćwiczenia 

12 

5.3. Budowa frezarek. Podstawowe operacje frezarskie 

14 

5.3.1.  Ćwiczenia 

14 

5.4. Budowa, rodzaje, zastosowanie szlifierek oraz ściernic. Operacje szlifowania 

16 

5.4.1.  Ćwiczenia 

16 

5.5. Obróbka maszynowa gwintów 

17 

5.5.1.  Ćwiczenia 

17 

5.6.  Pomiary  międzyoperacyjne  i  końcowe.  Przepisy  bhp  podczas  wykonywania 

operacji obróbki skrawaniem 

 

18 

5.6.1.  Ćwiczenia 

18 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

19 

7.  Literatura 

31 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1. WPROWADZENIE

 

 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik – operator pojazdów i maszyn 
rolniczych, w jednostce modułowej 723[03].O1.05 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania wstępne, 

 

cele kształcenia, 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

ćwiczenia, które zawierają: 

−  wskazówki do realizacji ćwiczeń 
−  sposób wykonania ćwiczenia, 
−  metody nauczania – uczenia się, 
−  wykaz środków dydaktycznych, 

 

ewaluacja osiągnięć ucznia, 

 

wykaz literatury. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

723[03].O1 

Podstawy techniki ogólnej 

723[03].O1.02 

Posługiwanie się 

dokumentacją techniczną

 

723[03].O1.05 

Wykonywanie operacji 

obróbki skrawaniem 

723[03].O1.03 

Stosowanie materiałów 

konstrukcyjnych i eksploatacyjnych 

723[03].O1.04 

Wykonywanie operacji techniczno-

technologicznych

 

723[03].O1.07  

Obsługiwanie maszyn i urządzeń elektrycznych 

723[03].O1.06 

Analizowanie obwodów elektrycznych  

i elektronicznych 

723[03].O1.01 

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, 

ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

odczytywać rysunki techniczne, 

 

wykonywać proste obliczenia matematyczne, 

 

wykonywać proste pomiary warsztatowe, 

 

przestrzegać zasad bhp i ochrony przeciwpożarowej. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3. CELE KSZTAŁCENIA

 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

sklasyfikować operacje obróbki skrawaniem, 

– 

scharakteryzować  podstawowe  rodzaje  obróbki  skrawaniem  (toczenie,  frezowanie, 
szlifowanie, struganie), 

– 

wyjaśnić geometrię ostrza skrawającego, 

– 

dobrać narzędzia skrawające do wykonywania określonego rodzaju obróbki, 

– 

dobrać  parametry  do  wykonywania  operacji  obróbki  skrawaniem  (toczenie,  frezowanie, 
szlifowanie, struganie), 

– 

dobrać sposób mocowania przedmiotu i określić bazy obrabianych części maszyn, 

– 

wykonać operacje toczenia powierzchni zewnętrznych, 

– 

wykonać operacje toczenia powierzchni wewnętrznych, 

– 

wykonać operacje nacinania gwintów na tokarkach, 

– 

wykonać operacje frezowania powierzchni płaskich, 

– 

wykonać operacje frezowania rowków, 

– 

wykonać operacje szlifowania powierzchni płaskich i walcowych, 

– 

wykonać wykańczające operacje obróbki skrawaniem, 

– 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  podczas  wykonywania  operacji 
obróbki skrawaniem. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

 

 
Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:   Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03] 
Moduł: 

Podstawy techniki ogólnej 723[03].O1 

Jednostka modułowa: 

Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem 723[03].O1.05 

 

Temat:       Toczenie powierzchni walcowych. 

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności planowania i organizowania prac przy wykonywaniu 

części maszyn na tokarkach.

 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

dobrać noże tokarskie w zależności od wymaganej obróbki, 

 

przygotować stanowisko do wykonywania pracy na tokarce, 

 

zamocować narzędzia skrawające, 

 

zamocować przedmiot obrabiany, 

 

dokonać pomiarów przedmiotu obrabianego, 

 

zinterpretować wyniki pomiarów celem ustalenia zgodności wymiarów z wymaganiami 
przedstawionymi na rysunku, 

 

skorzystać z tablic, poradników, 

 

zastosować przepisy bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

pokaz, 

 

ćwiczenia. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca indywidualna. 

 
Czas:
  5 godzin dydaktycznych. 
 
Środki dydaktyczne: 

  tokarka, 

  narzędzia skrawające, 

  rysunki przedmiotów obrabianych, 

  narzędzia pomiarowe, 

  poradnik ucznia, 

  literatura. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Wprowadzenie. 
2.  Przedstawienie celów zajęć. 
3.  Realizacja tematu: 

  nauczyciel wyjaśnia celowość, zasady wykonywania operacji toczenia,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

  nauczyciel  pokazuje  wszystkie  czynności  wykonywane  podczas  toczenia  powierzchni 

walcowych, przypomina o przestrzeganiu zasad bhp, 

  nauczyciel  przydziela  każdej  osobie  rysunek  techniczny  wykonawczy  według  którego 

ma wykonać toczenie, 

  nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy. 

4.  Po wykonaniu zadania, uczniowie porządkują swoje stanowisko pracy. 
5.  Przeprowadzanie dyskusji na temat wykonanych ćwiczeń. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

  Ewaluacja  poprzez  uzyskanie  informacji  zwrotnej  podczas  prezentacji  i  dyskusji 

podsumowujące.

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca    

 

 

…………………………………….…………. 

Modułowy program nauczania:   Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych 723[03] 
Moduł: 

Podstawy techniki ogólnej 723[03].O1 

Jednostka modułowa: 

Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem 723[03].O1.05 

 
Temat: Szlifowanie powierzchni płaskich. 

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności szlifowania powierzchni płaskich. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

 

dobrać odpowiedni rodzaj szlifierki, 

 

dobrać odpowiedni układ szlifierki do płaszczyzn, 

 

zamocować przedmiot w szlifierce, 

 

dobrać rodzaj ściernicy, 

 

wykonać szlifowanie. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

pokaz, 

 

ćwiczenia. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

 

praca grupowa. 

 
Czas:
  2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

  szlifierka, 

 

ściernice, 

  rysunki przedmiotów obrabianych, 

  narzędzia pomiarowe, 

  poradnik ucznia, 

  literatura. 

 

Przebieg zajęć: 
1.  Wprowadzenie. 
2.  Przedstawienie celów zajęć. 
3.  Realizacja tematu: 

  nauczyciel wyjaśnia celowość, zasady wykonywania operacji szlifowania, 

  nauczyciel  pokazuje  wszystkie  czynności  wykonywane  podczas  szlifowania 

powierzchni płaskich, przypomina o przestrzeganiu zasad bhp, 

  nauczyciel  dzieli  grupę  na  trzyosobowe  zespoły,  przydziela  każdej  grupie  rysunek 

techniczny wykonawczy według którego ma wykonać szlifowanie, 

  nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, omawia popełnione błędy. 

4.  Po wykonaniu zadania, uczniowie porządkują swoje stanowisko pracy. 
5.  Przeprowadzanie dyskusji na temat wykonanych ćwiczeń. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Odszukaj  w  literaturze  informacje  na  temat:  Technika  szlifowania  wałków.  Sporządź 

notatkę i przynieść na następne zajęcia.

 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

  Ewaluacja  poprzez  uzyskanie  informacji  zwrotnej  podczas  prezentacji  i  dyskusji 

podsumowujące.

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5. ĆWICZENIA

 

 

5.1.  Klasyfikacja obróbki skrawaniem. Parametry skrawania

 

 
5.1.1. Ćwiczenia

 

 
Ćwiczenie 1 

W  tabeli  zostały  zapisane  podstawowe  rodzaje  obróbek  skrawaniem,  dopisz  do  każdego 

rodzaju obróbki cechy wspólne obróbek oraz różnice. 

 

Rodzaj obróbki 

Cechy wspólne 

Różnice 

Toczenie 

 

 

Frezowanie 

 

 

Struganie 

 

 

Szlifowanie 

 

 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres  

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Uczeń powinien:  

1)  przeczytać treść zadania, 
2)  przeanalizować podobieństwa wymienionych obróbek skrawaniem, 
3)  przeanalizować różnice, które rozróżniają każdą z obróbek, 
4)  wypełnić tabelę. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

 

literatura dotycząca obróbki skrawaniem. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5.2.  Budowa tokarek. Podstawowe operacje tokarskie 
 

5.2.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj narzędzia do obróbki wiórowej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zidentyfikować narzędzia do obróbki wiórowej korzystając z katalogów, 
2)  odczytać parametry narzędzi, 
3)  zanotować nazwy i parametry. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

  zestaw narzędzi do obróbki wiórowej, 

  katalogi. 

 
Ćwiczenie 2 

Dobierz  obrabiarkę  do  wykonania  zadanej  operacji  technologicznej.  Od  nauczyciela 

otrzymasz dokumentacje technologiczną. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować dokumentację technologiczną detalu, 
2)  zidentyfikować potrzebną obrabiarkę, 
3)  wynotować na podstawie dokumentacji technologicznej wymagane parametry obrabiarki, 
4)  przeanalizować instrukcję obsługi obrabiarek, 
5)  określić na podstawie wymaganych parametrów obrabiarkę, 
6)  uzasadnić dobór. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

  dokumentacja technologiczna, 

  instrukcje obsługi obrabiarek. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Ćwiczenie 3 

Wykonaj toczenie rękojeści do narzynki, według rysunku. 

 

Rys.1 rysunek do ćwiczenia 3 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  zamocować materiał w uchwycie, 
2)  wykonać nakiełek, 
3)  wykonać toczenie na zadaną długość oraz średnicę, 
4)  odciąć obrabiany element, 
5)  wykonać toczenie wzdłużne na długości 4 mm na średnicę 5 mm 
6)  wykonać ukosowanie pod kątem 45°, 
7)  obrócić materiał i zamocować nóż kształtowy w celu uzyskania kulistej końcówki, 
8)  uporządkować stanowiska pracy, 
9)  zastosować przepisy bhp podczas pracy.

 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

  stalowy wałek,

 

  tokarka.

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

5.3. Budowa frezarek. Podstawowe operacje frezarskie 
 

5.3.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Twoim zadaniem jest przygotowanie operacji frezowania. W tym celu dobierz narzędzia i  

przyrządy do wykonywania prac na frezarkach. 

 
Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować dokumentację technologiczną wykonania detalu, 
2)  zidentyfikować operacje, jakie należy wykonać, 
3)  dobrać parametry do poszczególnych operacji, 
4)  dobrać  narzędzia, 
5)  uzasadnić dobór narzędzi i przyrządów. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

  dokumentacja technologiczna, 

  instrukcja obsługi obrabiarki, 

  karty katalogowe narzędzi, 

  literatura, 

 

poradnika ucznia.

 

 
Ćwiczenie 2 

Od  nauczyciela  otrzymasz  rysunki  wykonawcze  części  maszyn.  Twoim  zadaniem  jest 

wykonanie frezowania tych części według rysunku wykonawczego. 
 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować dokumentację technologiczną procesu wytwarzania detalu, 
2)  przeanalizować z instrukcję obsługi obrabiarki, 
3)  dobrać narzędzia i przyrządy, 
4)  dobrać parametry skrawania, 
5)  zamocować przedmiot na frezarce, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

6)  wykonać detal, 
7)  sprawdzić jakość wykonanego detalu, 
8)  uporządkować stanowisko pracy, 
9)  zastosować przepisy bhp podczas pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

  dokumentacja technologiczna, 

  instrukcja obsługi obrabiarki, 

  narzędzia skrawające i przyrządy, 

 

obrabiarki skrawające różnego typu,

 

  literatura, 

  poradnik ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

5.4.  Budowa, rodzaje, zastosowanie szlifierek oraz ściernic. 

Operacje szlifowania 

 

5.4.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Wykonaj szlifowanie części maszynowej zgodnie z rysunkiem otrzymanym od nauczyciela. 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować dokumentację technologiczną, 
2)  dobrać kształt ściernicy, 
3)  zamocować przedmiot, 
4)  wykonać szlifowanie, 
5)  uporządkować stanowisko pracy, 
6)  zastosować przepisy bhp podczas pracy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

  dokumentacja technologiczna, 

  instrukcja obsługi obrabiarki, 

  narzędzia skrawające i przyrządy, 

 

szlifierka,

 

  literatura, 

  poradnik ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

5.5.  Obróbka maszynowa gwintów 
 

5.5.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Od  nauczyciela  otrzymasz  rysunek  wykonawczy  gwintu zewnętrznego.  Twoim  zadaniem 

jest wykonanie tego gwintu na tokarce. 
 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować dokumentację technologiczną, 
2)  zamocować przedmiot, 
3)  wykonać toczenie gwintu, 
4)  sprawdzić poprawność wykonania zadania, 
5)  uporządkować stanowisko pracy, 
6)  zastosować przepisy bhp podczas pracy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz, 

– 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

  dokumentacja technologiczna, 

  instrukcja obsługi obrabiarki, 

 

hala maszyn wyposażona w tokarkę,

 

  literatura. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

5.6. Pomiary międzyoperacyjne i końcowe. Przepisy bhp podczas 

wykonywania operacji obróbki skrawaniem 

 

5.6.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Opisz zagrożenia występujące podczas szlifowania. 

 

Wskazówki do realizacji

 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować wyposażenie stanowiska pracy, 
2)  przeanalizować stanowiskową instrukcją bhp, 
3)  przeanalizować instrukcję obsługi obrabiarki, 
4)  wypisać zagrożenia, 
5)  dokonać oceny ryzyka zawodowego. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

  instrukcje obsługi obrabiarek, 

  instrukcje stanowiskowe bhp, 

  literatura. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego  

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej

 

„Wykonywanie  operacji 

obróbki skrawaniem” 

 
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 5, 9, 10, 11, 14, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 4, 6, 7, 8, 12, 13, 15, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  
 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne:

  

−   dopuszczający – co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 
−   dostateczny – co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 
−   dobry – co najmniej 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego, 
−   bardzo  dobry  –  co  najmniej  19  zadań,  w  tym  co  najmniej  7  z  poziomu 

ponadpodstawowego.

 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  a,  2.  c,  3. b, 4. d, 5. b, 6. b, 7. d, 8. c, 9. a, 10. b, 11. c,  
12. a, 13. b, 14. c, 15. c, 16. d, 17. b, 18. d, 19. b, 20. a. 
 
Plan testu  

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Rozróżnić przeznaczenie obrabiarek 

Rozróżnić operacje obróbki 
skrawaniem 

Zdefiniować pojęcie kąta ostrza noża 

Zastosować parametry skrawania 

PP 

Rozróżnić rodzaje noży 

Scharakteryzować podzespoły tokarki 

PP 

Zastosować metodę toczenia dla 
odpowiednich przedmiotów 

PP 

Zastosować rodzaj narzędzia do 
nacinania gwintów 

PP 

Rozpoznać frezowanie walcowe 

10  Rozróżnić rodzaje frezowania 

11 

Rozpoznać ruch wykonywany przez 
frez 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

12  Dobrać odpowiedni rodzaj frezowania 

PP 

13  Dobrać odpowiedni rodzaj szlifierki 

PP 

14  Zdefiniować proces dogładzania 

15 

Zastosować szlifowanie do 
odpowiednich powierzchni 

PP 

16  Zastosować pomiary warsztatowe 

17  Wyjaśnić zastosowanie suwmiarki 

18 

Dobrać odpowiedni rodzaj narzędzia 
skrawającego do obróbki skrawaniem 

PP 

19  Rozróżnić rodzaje szlifierek 

20  Określić przepisy bhp 

 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
4.  Zapoznaj uczniów z instrukcją przed rozpoczęciem testu. 
5.  Jeśli są jakieś wątpliwości co do zrozumienia instrukcji wyjaśnij wątpliwości. 
6.  Pamiętaj o czasie przeznaczonym na rozwiązanie testu i nie przekraczaj go. 
 

Instrukcja dla ucznia

 

 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.  
3.  Test  składa  się  z  20  zadań,  do  każdego  masz  4  możliwości  wyboru,  tylko  jedna  jest 

prawidłowa. Na karcie odpowiedzi przy odpowiednim zadaniu postaw X, w razie pomyłki 
zaznacz kółeczkiem błędną odpowiedź, następnie zaznacz odpowiedź prawidłową. 

4.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
5.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
6.  Pracuj samodzielnie, będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Na rozwiązanie masz 35 minut. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia:

  

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 

 
1.  Obrabiarką nazywamy maszynę do 

a)  kształtowania przedmiotów. 
b)  zgrzewania przedmiotów. 
c)  przewożenia przedmiotów. 
d)  mierzenia przedmiotów. 
 

2.  Do operacji obróbki skrawaniem nie należy 

a)  toczenie. 
b)  frezowanie. 
c)  spawanie. 
d)  szlifowanie. 

 

3.  Kąt ostrza noża to 

a)  kąt pomiędzy powierzchnią natarcia a płaszczyzną skrawania. 
b)  kąt pomiędzy powierzchniami natarcia i przyłożenia. 
c)  kąt  pomiędzy  powierzchniami  natarcia  a  płaszczyzną  prostopadłą  do  płaszczyzny  do 

płaszczyzny skrawania. 

d)  kąt, który ma za zadanie zmniejszenie tarcia narzędzia o obrobioną powierzchnię. 

 

4.  Do parametrów skrawania nie zalicza się 

a)  szybkość skrawania. 
b)  posuwu. 
c)  głębokości skrawania. 
d)  natężenia. 

 

5.  Noże wykańczaki są stosowane do obróbki 

a)  zgrubnej. 
b)  dokładnej i wykańczającej. 
c)  wstępnej. 
d)  podstawowej. 

 

6.  Konikiem nazywa się zespół tokarki służący do 

a)  zamocowania przedmiotu. 
b)  podpierania obrabianych przedmiotów. 
c)  zwiększania obrotów silnika. 
d)  zmiany położenia przedmiotów. 

 

7.  Toczenie stożków ze skręconymi saniami narzędziowymi stosuje się do obróbki 

a)  stożków o małej zbieżności. 
b) stożków wewnętrznych. 
c)  stożków zewnętrznych. 
d) stożków krótkich. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

 

8.  Gwinty wewnętrzne nacina się 

a)  radełkiem. 
b)  narzynką. 
c)  za pomocą gwintowników. 
d)  wiertarką. 

 

9.  Frezowanie walcowe polega na 

a)  skrawaniu materiału frezem z ostrzami leżącymi na powierzchni walcowej. 
b)  skrawaniu materiału frezem z ostrzami położonymi na powierzchni czołowej. 
c)  skrawaniu materiału frezem leżącym na powierzchni stożkowej. 
d)  skrawaniu materiału frezem leżącym na powierzchni okrągłej. 

 

10. Frezowanie przeciwbieżne przedstawia rysunek 

a)  rys.1 
b)  rys. 2 
c)  rys. 3 
d)  rys.1, rys.3 
 
 

11. Frezy podczas pracy wykonują ruch 

a)  wahadłowy. 
b)  postępowo – zwrotny. 
c)  obrotowy. 
d)  prostoliniowy. 

 

12. Przy pomocy freza kształtowego wykonuje się 

a)  koła zębate. 
b)  rowki pod wpust. 
c)  wałki. 
d)  płaszczyzny. 

 

13. Szlifierka planetarna służy do szlifowania 

a)  wałków. 
b)  otworów. 
c)  płaszczyzn. 
d)  stożków. 

 

14. Dogładzanie wykonuje się w celu 

a)  wygładzenia i nadania połysku. 
b)  wygładzenia wcześniej wyszlifowanej powierzchni. 
c)  uzyskania najwyższej gładkości. 
d)  usunięcia błędów po wcześniejszej obróbce. 

 

15. Szlifowanie z posuwem  poprzecznym stosuje się do obrabiania powierzchni nie dłuższych 

niż 
a)  100 mm. 
b)  150 mm. 
c)  200 mm. 
d)  250 mm. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

16. Pomiary warsztatowe wykonujemy w celu 

a)  sprawdzenia stanu wykonanego przedmiotu. 
b)  sprawdzenia wyglądu wykonanego przedmiotu. 
c)  sprawdzenia chropowatości wykonanego przedmiotu. 
d)  sprawdzenia dokładności wykonanego przedmiotu. 

 

17. Suwmiarka służy do wykonania 

a)  pomiarów mniej dokładnych. 
b)  pomiarów zewnętrznych , wewnętrznych i głębokości. 
c)  sprawdzenia płaskości powierzchni. 
d)  sprawdzenia kąta prostego. 

 

18. Szlifowaniem nazywa się sposób obróbki skrawaniem, w którym narzędziem skrawającym 

jest 
a)  wiertło. 
b)  nóż. 
c)  frez. 
d)  ściernica. 

 

19. Szlifierki do wałków korbowych zalicza się do szlifierek 

a)  podstawowych. 
b)  specjalnych. 
c)  specjalizowanych. 
d)  ogólnego przeznaczenia. 

 

20. W czasie pracy urządzeń należy 

a)  mieć założone ubranie robocze. 
b)  dotykać ręką przedmiot obrabiany. 
c)  usuwać ręką wióry. 
d)  zdejmować osłony zabezpieczające. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 

 
Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem

 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź.
 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1.    

 

2.    

 

3.    

 

4.    

 

5.    

 

6.    

 

7.    

 

8.    

 

9.    

 

10.  

 

 

11.  

 

 

12.  

 

 

13.  

 

 

14.  

 

 

15.  

 

 

16.  

 

 

17.  

 

 

18.  

 

 

19.  

 

 

20.  

 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

TEST 2 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej

 

„Wykonywanie  operacji 

obróbki skrawaniem” 

 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 5, 8, 9, 10, 11, 14, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 4, 6, 7, 12, 13, 15, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

  dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

  bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 6 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  c,  2.  c,  3. b, 4. d, 5. b, 6. b, 7. d, 8. a, 9. a, 10. b, 11. c, 
12 a, 13. b, 14. a, 15. c, 16. c, 17. b, 18. d, 19. b, 20. a. 
 
Plan testu 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Rozróżnić rodzaje frezarek 

Rozróżnić operacje obróbki 
skrawaniem 

Rozróżnić powierzchnię natarcia ostrza 
skrawającego 

Zastosować parametry skrawania 

PP 

Rozróżnić przeznaczenie tokarek 

Scharakteryzować podzespoły tokarki 

PP 

Zastosować rodzaj uchwytów dla 
odpowiednich przedmiotów 

PP 

Rozróżnić metody frezowania 

Rozróżnić metodę nacinania gwintów 

10  Rozróżnić główne elementy frezarki 

11  Rozpoznać rodzaje frezów 

12  Dobrać rodzaj frezowania 

PP 

13  Dobrać rodzaj szlifierki 

PP 

14  Dobrać metodę obróbki 

15 

Zastosować odpowiedni rodzaj 
szlifierki do płaszczyzn 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

16  Rozróżnić metody szlifowania 

17  Określić zastosowanie mikrometra 

18  Dobrać rodzaj ściernicy 

PP 

19  Rozróżnić rodzaje pomiarów 

20  Rozróżnić rodzaje noży tokarskich 

 

Przebieg testowania  

 

Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
4.  Zapoznaj uczniów z instrukcją przed rozpoczęciem testu. 
5.  Jeśli są jakieś wątpliwości co do zrozumienia instrukcji wyjaśnij wątpliwości. 
6.  Pamiętaj o czasie przeznaczonym na rozwiązanie testu i nie przekraczaj go. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.  
3.  Test  składa  się  z  20  zadań,  do  każdego  masz  4  możliwości  wyboru,  tylko  jedna  jest 

prawidłowa. Na karcie odpowiedzi przy odpowiednim zadaniu postaw X, w razie pomyłki 
zaznacz kółeczkiem błędną odpowiedź, następnie zaznacz odpowiedź prawidłową. 

4.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. 
5.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
6.  Pracuj samodzielnie, będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Na rozwiązanie masz 35 minut. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia:

 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 

 
1.  Na rysunku przedstawiono frezarkę 

a)  poziomą zwykłą.

 

 

b)  poziomą uniwersalną. 
c)  wspornikową. 
d)  pionową. 
 

2.  Do operacji obróbki skrawaniem należy 

a)  nitowanie. 
b)  zgrzewanie 
c)  frezowanie. 
d) spawanie. 
 

3.  Powierzchnią natarcia ostrza skrawającego nazywamy 

a)  powierzchnię klina zwróconą do materiału. 
b)  powierzchnię narzędzia, po której spływa wiór. 
c)  płaszczyznę styczną do powierzchni skrawania. 
d)  powierzchnię, która na przedmiocie obrabianym wytwarza krawędź tnącą. 
 

4.  Jednym z parametrów skrawania jest 

a)  skrawalność. 
b)  średnica skrawania 
c)  gładkość skrawania. 
d)  posuw. 
 

5.  Na tokarkach produkcyjnych nie wykonuje się 

a)  toczenia zewnętrznych powierzchni walcowych. 
b)  gwintowania. 
c)  toczenia stożków. 
d)  wiercenia. 
 

6.  Suportem nazywa się zespół tokarki służący do 

a)  podpierania obrabianych przedmiotów. 
b)  zamocowania narzędzi skrawających. 
c)  zwiększania obrotów silnika. 
d)  zmiany położenia przedmiotów. 
 

7.  Uchwyty samocentrujące zębatkowe w tokarce służą do mocowania 

a)  przedmiotów o nieregularnych kształtach. 
b) średnich przedmiotów. 
c)  małych przedmiotów. 
d) dużych przedmiotów. 
 

8.  Na rysunku przedstawione jest frezowanie 

a)  walcowe.

 

 

b)  czołowe.  
c)  przeciwbieżne. 
d)  współbieżne. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

9.  Gwinty bardzo dokładne nacina się 

a)  nożem tokarskim. 
b)  gwintownikiem. 
c)  narzynką. 
d)  gwintownikiem maszynowym. 

 
10. Główną częścią frezarki wspornikowej nie jest 

a)  podstawa. 
b)  trzpień frezarski. 
c)  korpus. 
d)  belka usztywniająca. 
 

11. Rysunek przedstawia frez 

a)  pojedynczy walcowy.  
b)  trzpieniowy. 
c)  walcowo – czołowy. 
d)  piłkowy. 
 

12. Przy pomocy freza kształtowego wykonuje się 

a)  koła zębate. 
b)  rowki pod wpust. 
c)  wałki. 
d)  płaszczyzny. 
 

13. Szlifierka do otworów zwykła służy do szlifowania 

a)  wałków. 
b)  otworów w przedmiotach, które wykonują ruch obrotowy. 
c)  płaszczyzn. 
d)  stożków. 

 

14. Wały szlifuje się metodą 

a)  kłową. 
b)  bezkłową. 
c)  powierzchnią czołową ściernicy. 
d)  planetarną. 
 

15. Rysunek przedstawia 

a)  szlifierkę  z  poziomą  osia  wrzeciona  i  stołem  wykonującym 

ruch postępowo-zwrotny. 

b)  szlifierkę  z  poziomą  osią  wrzeciona  i  stołem  wykonującym 

ruch obrotowy. 

c)  szlifierkę  z  pionową  osia  wrzeciona  i  stołem  wykonującym 

ruch obrotowy. 

d)  szlifierkę  z  pionową  osia  wrzeciona  i  stołem  wykonującym 

ruch postępowo-zwrotny. 

 
 
 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

16. Rysunek przedstawia 

a)  szlifowanie wałków.

 

 

b)  szlifowanie otworów. 
c)  szlifowanie gwintów. 
d)  szlifowanie stożków. 
 

17. Mikrometr służy do 

a)  pomiarów mniej dokładnych. 
b)  pomiarów długości, grubości i średnicy. 
c)  sprawdzenia płaskości powierzchni. 
d)  sprawdzenia kąta prostego. 
 

18. Na rysunku przestawiona jest ściernica 

a)  z zaokrągleniem. 
b)  płaska. 
c)  pierścieniowa. 
d)  talerzowa. 
 

19. Metoda pomiarowa bezpośrednia polega na 

a)  obliczeniu wielkości mierzonej. 
b)  odczytywaniu wielkości mierzonej wprost. 
c)  porównaniu wielkości mierzonej z inną znaną wielkością. 
d)  zmierzeniu różnicy i porównaniu jej z inną znaną wartością.  
 

20. Rysunek przestawia nóż tokarski 

a)  zdzierak. 
b)  wykańczak. 
c)  osadzony. 
d)  zwykły. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko.......................................................................................... 

 
Wykonywanie operacji obróbki skrawaniem

 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź
 

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1.    

 

2.    

 

3.    

 

4.    

 

5.    

 

6.    

 

7.    

 

8.    

 

9.    

 

10.  

 

 

11.  

 

 

12.  

 

 

13.  

 

 

14.  

 

 

15.  

 

 

16.  

 

 

17.  

 

 

18.  

 

 

19.  

 

 

20.  

 

 

Razem:   

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

7. LITERATURA

 

 
1.  Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. WSiP, Warszawa 

1993 

2.  Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. WSiP, Warszawa 1992 
3.  Malinowski J.: Pasowanie i pomiary. WSiP, Warszawa 1991 
 

Literatura metodyczna 

 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 
3.  Plewka  Cz.:  Metodyka  nauczania  teoretycznych  przedmiotów  zawodowych.  Cz.  1  i  2. 

ITeE, Radom 1999