SPM (ang. Shock Pulse Method)  

 

-

 

Metoda opatentowana w 1969 roku. 

-

 

Stosowana do detekcji stanu łoŜysk tocznych.  

-

 

Polega na pomiarze impulsów udarowych w obszarze rezonansowym 
czujnika (ok. 32 kHz).  

-

 

Metoda wykrywa i analizuje rozwój mechanicznej fali spręŜystej powstałej 
na skutek uderzenia dwóch mas.  

-

 

Pomiar metodą impulsów uderzeniowych pozwala pośrednio określić 
prędkość uderzenia, tzn. róŜnicę w prędkości dwóch obiektów w momencie 
uderzenia. 

-

 

Wartość maksymalna impulsu uderzeniowego określona jest przez prędkość 
uderzenia i nie wpływa na nią masa czy tez kształt zderzających się 
obiektów. 

 

 

 

POMIAR 
 

-

 

Impuls uderzeniowy tworzący się w łoŜyskach tocznych powstaje w wyniku 
uderzeń elementów tocznych pomiędzy bieŜniami łoŜyska. 

-

 

Uderzenia mechaniczne są wywołane przez nieregularność powierzchni 
bieŜni i elementów tocznych.  

-

 

Wielkość impulsów udarowych (uderzeniowych) jest ściśle zaleŜna od 
prędkości uderzenia.  

-

 

Przetwornik SPM odbiera impulsy uderzeniowe w łoŜysku, następnie 
sygnały z przetwornika są przetwarzane w mikroprocesorze przyrządu 
pomiarowego. Uzyskane wyniki dB

sv

 charakteryzowane są prze dwa 

parametry: 

dB

m

 (poziom maksymalny)  

dB

c

 ( poziom tła)  

i są wyświetlane na wyświetlaczu aparatury. 

-

 

Wartości te są wyznaczane na podstawie analizy 2 sekundowych sekwencji 
sygnału  

-

 

Niektóre przyrządy diagnostyczne SPM mają moŜliwość podłączenia 
słuchawek, (odsłuchać impulsy uderzeniowe) 

 

 
Bezwzględny poziom impulsów dBsv, dla łoŜyska,  

-

 

Wartość dBsv [dB] jest bezwzględnym poziomem impulsów 
uderzeniowych, i stanowi ona podstawę metody pomiaru i oceny stanu 
technicznego łoŜyska.  

-

 

Dokonując pomiaru łoŜyska tocznego otrzymujemy wynik dBsv. Jest to 
jednak wynik wyjściowy potrzebny do oceny stanu łoŜyska. 

-

 

Wielkość dBsv  funkcją zarówno prędkości obrotowej jego średnicy jak i zaleŜy 
od stanu łoŜyska.  

 
 

 

 

 

dBi – poziom odniesienia (początkowy) dla łoŜyska,  
dBc – poziom tła (słabe impulsy),  
dBm – poziom maksymalny (silne impulsy),  
dBn –znormalizowany poziom impulsów,  
dBsv –bezwzględny poziom impulsów.  

 

Wartość początkowa dBi 

-

 

Do oceny stanu dodatkowo potrzebna jest poprawka dBi. 

-

 

Jest to wartości, która określa parametry nowego identycznego lub 
podobnego łoŜyska.  

-

 

Wartość dBi (wartość początkowa ) została wyznaczona na podstawie 
pomiarów wykonanych na duŜej liczbie nowych łoŜysk, 

-

 

Wartość dBi moŜe być wprowadzona ręcznie do przyrządu pomiarowego 
(odczyt z tabel), bądź obliczona przez miernik SPM, na podstawie prędkości 
obrotowej bieŜni wewnętrznej, oraz średnicy wewnętrznej łoŜyska. 

 
 
 

Poziom tła dBc  
 

-

 

Tło drganiowe łoŜyska jest wyznaczane jest na podstawie niewielkich 
impulsów uderzeniowych, powodowanych przez chropowatość powierzchni 
(małe nieregularności) lub drobne zanieczyszczenia.  

-

 

Za wartość tła uderzeniowego jest odpowiedzialny równieŜ film olejowy 
pomiędzy bieŜniami, a elementami tocznymi (stan smarowania łoŜyska). 

-

 

Kiedy w łoŜysku jest normalny poziom środka smarnego, tło łoŜyska jest 
niskie, natomiast jeśli łoŜysko pracuje bez środka smarnego lub z 
ograniczoną jego ilością to tło znacznie rośnie.  

-

 

Poziom tła dBc pomaga w analizie przyczyn pogorszenia warunków 
eksploatacji.  

 
Poziom maksymalny dBm  

-

 

Uszkodzone łoŜysko, które ma znaczne nieregularności powierzchni, 
(uszkodzenie bieŜni lub uszkodzenie elementów tocznych) generuje podczas 
pracy impulsy o duŜej amplitudzie. 

-

 

Maksymalny zmierzony impuls udarowy nazywany maksymalną wartością 
dBm,. Wartość dBm, świadczy o stanie łoŜyska tocznego,  

 

Znormalizowane poziomy impulsów dBn  

 

-

 

Uzyskujemy je w wyniku odjęcia od wartości dBsv wartość dBi, 

-

 

Jest to wielkość, na podstawie której moŜna dokonywać oceny i porównań z 
wartościami granicznymi stanu technicznego. 

-

 

dBn nie zaleŜy od prędkości obrotowej i średnicy łoŜyska. 

 

Technika oceny dBm   i   dBc  

 

-

 

Maksymalna wartość dBm określa pozycję łoŜyska na skali stanu.  

-

 

Parametr dBc wykorzystywana jest do analizy przyczyn obniŜonego lub 
złego stanu łoŜyska  

-

 

RóŜnica pomiędzy dBm i dBc świadczy o stanie smarowania; im wartość 
większa tym lepiej, 

 

Tabela. Ocena na podstawie dBm (normalizowanego)  

 

Kolor 

Stan łoŜyska 

Wartość dBn

(max)

: 

zielony 

dobry 

do 20 dB, 

Ŝ

ółty 

dopuszczalny 

21-34 dB 

czerwony 

zły 

od 35 dB 

 

 
 

 

 

 
Zmiany parametrów dBm i dBc w trakcie eksploatacji łoŜyska. 
 

 

 
Przyczyny zakłóceń pomiaru SPM