Geko-

geologia, ekologia, konsulting

– Wrocław

53-412 Wrocław, ul. Krucza 100 /7

www.geko.wroclaw.pl

Projekt techniczny rekultywacji składowiska

odpadów komunalnych w Nowogrod cu

Inwestor:

Gmina Nowogrodziec

Urz d Miejski w Nowogrod cu

Rynek 1, 59-730 Nowogrodziec

Opracowali:

Imi i nazwisko

Specjalizacja

Podpis

Wrocław listopad 2005

2

SPIS TRE CI

1.

Wst p ................................................................................................ 3

1.1.

Inwestor .............................................................................................................. 3

1.2.

Podstawa wykonania ......................................................................................... 3

1.2.1.

Podstawa prawna opracowania....................................................................... 4

1.3.

Cel i zakres opracowania .................................................................................. 7

1.3.1.

Cel opracowania ............................................................................................. 7

1.3.2.

Zakres opracowania ........................................................................................ 8

1.4.

Ogólne dane lokalizacyjne i stan istniej cy ..................................................... 8

1.4.1.

Lokalizacja...................................................................................................... 8

1.4.2.

Ustalenia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego ................ 9

1.4.3.

Ogólny opis obiektu - stan istniej cy.............................................................. 9

1.4.4.

Obiekty l urz dzenia technologiczne............................................................ 10

1.4.5.

Poło enie i morfologia, hydrografia ............................................................. 10

1.4.6.

Warunki hydrogeologiczne........................................................................... 11

1.4.7.

Warunki przyrodnicze, obszary i obiekty chronione .................................... 11

2.

Rozwi zania projektowe - rekultywacja techniczna ................. 12

2.1.

Podstawowe zało enia do rekultywacji.......................................................... 12

2.2.

Przygotowanie terenu do rekultywacji .......................................................... 12

2.3.

Wykonanie okrywy rekultywacyjnej czaszy składowiska............................ 13

3.

Odgazowanie składowiska............................................................ 15

4.

Rekultywacja biologiczna............................................................. 16

4.1.1.

Wysianie i nasadzenie ro linno ci rekultywacyjnej. .................................... 16

4.1.1.1

Wysianie traw. ........................................................................................... 16

4.1.1.2

Nasadzenie ro linno ci rekultywacyjnej i ochronnej – krzewy i drzewa... 16

5.

Obiekty budowlane ....................................................................... 18

5.1.

Obiekty kubaturowe........................................................................................ 18

5.2.

Drogi i place manewrowe ................................................................................ 18

5.3.

Ogrodzenie terenu............................................................................................ 18

6.

Zestawienie parametrów materiałowych.................................... 19

7.

Harmonogram wykonania robót. ................................................ 20

7.1.

Prace przygotowawcze .................................................................................... 20

7.2.

Prace rekultywacyjne ...................................................................................... 20

8.

Wpływ działa rekultywacyjnych na tereny przyległe ............. 21

9.

Spis rysunków................................................................................ 23

3

1. Wst p

1.1. Inwestor

Gmina Nowogrodziec
Urz d Miejski w Nowogrod cu
Rynek 1, 59-730 Nowogrodziec

1.2. Podstawa wykonania

• Projekt modernizacji i rozbudowy składowiska odpadów komunalnych w dla miasta

Nowogrod ca - koncepcja, WAMECO, Wrocław 1994.

• Ocena oddziaływania na rodowisko modernizowanego składowiska odpadów

komunalnych w dla miasta i gminy Nowogrodziec w powi zaniu z zało eniami do
programu gospodarki odpadami komunalnymi, WAMECO, Wrocław 1994.

• Projekt modernizacji i rozbudowy składowiska odpadów komunalnych w dla miasta

Nowogrod ca - projekt techniczny, WAMECO, Wrocław 1995.

• Projekt budowlano-wykonawczy budowy kwater składowiska odpadów

komunalnych w Nowogrod cu - drena podfoliowy, Zakład Usług Geoin ynieryjnych
GEO-BUD, Sulechów 1999.

• Badania monitoringu składowiska odpadów w Nowogrod cu, Instytut In ynierii

Ochrony rodowiska Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2002.

• Instrukcja eksploatacji składowiska odpadów komunalnych dla gminy i miasta

Nowogrodziec, J.Kłosinski, J.Wilczacki, Sulechów 1998.

• Monitoring lokalny dla składowiska odpadów komunalnych dla gminy i miasta

Nowogrodziec, J.Kłosinski i J.Wilczacki, Sulechów 1998.

• Opinia hydrogeologiczna ustalaj ca warunki podło a w rejonie projektowanej

rozbudowy wysypiska komunalnego w Nowogrod cu, Zakład Usług Geologicznych -
B. Pruchnicki, Jelenia Góra 1993.

• Raport o stanie wód powierzchniowych i podziemnych w obr bie istniej cego

składowiska odpadów w Nowogrod cu, Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna we Wrocławiu, Oddział w Legnicy, 2000.

• Raport z bada wpływu na wody gruntowe i powierzchniowe składowiska odpadów

w Nowogrod cu, ASEKO - Usługi Ekologiczne, Jelenia Góra 1999.

• Raport z bada wpływu na wody gruntowe i powierzchniowe składowiska odpadów w

Nowogrod cu, ASEKO - Usługi Ekologiczne, Jelenia Góra 2000.

4

1.2.1. Podstawa prawna opracowania

w zakresie prawa ochrony rodowiska:

• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony rodowiska (Dz. U. Z dnia 20 czerwca

2001, nr 62., poz. 627) wraz z pó niejszymi zmianami;

• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony rodowiska, ustawy o

odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. nr 62, poz. 628) wraz z pó niejszymi
zmianami

• Rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie okre lenia rodzajów

przedsi wzi mog cych znacz co oddziaływa na rodowisko oraz szczegółowych
uwarunkowa zwi zanych z kwalifikowaniem przedsi wzi do sporz dzenia raportu o
oddziaływaniu na rodowisko (Dz.U. Nr 257, poz. 2573);

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska w sprawie rodzajów instalacji mog cych powodowa

znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo rodowiska w
cało ci z dnia 26 lipca 2002 r (Dz.U. nr 122, poz.1055)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 9 grudnia 2003 r w sprawie substancji

stwarzaj cych szczególne zagro enie dla rodowiska (Dz.U. nr 217, poz.2141)

• Rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 2003 r. w sprawie opłat za korzystanie ze

rodowiska (Dz.U. nr 55, poz. 477) wraz z pó niejszymi zmianami

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie warunków, jakie nale y

spełni przy wprowadzaniu cieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji
szczególnie szkodliwych dla rodowiska wodnego (Dz.U. Nr 168, poz. 1763)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie dopuszczalnych

mas substancji, które mog by odprowadzane w ciekach przemysłowych (Dz.U. nr 35, poz.
309)

• Rozporz dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 lipca 2002 r. w sprawie sposobu realizacji

obowi zków dostawców cieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania cieków do
urz dze kanalizacyjnych.(Dz. U. Nr 129, poz. 1108)

• Rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 19 maja 1999 r. w sprawie warunków wprowadzania

cieków do urz dze kanalizacyjnych stanowi cych mienie komunalne.(Dz. U. Nr 50, poz.

501)

• Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wod i zbiorowym

odprowadzaniu cieków. (Dz. U. Nr 72, poz. 747)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 9 wrze nia 2002 r. w sprawie standardów jako ci

gleby oraz standardów jako ci ziemi (Dz.U. nr 165, poz.1359);

5

• Rozporz dzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wymaga

dotycz cych jako ci wody przeznaczonej do spo ycia przez ludzi (Dz. U. nr 203, poz.1718)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 11 lutego 2004 w sprawie klasyfikacji dla

prezentowania stanów wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia
monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz.U. nr 32
poz.284)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych

poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w
powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji
(Dz.U. Nr 87, poz. 796);

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów

substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 87, poz.798);

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz.U.

03.163.1584)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie warto ci odniesienia

dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r. Nr 1, poz. 12);

• Rozporz dzenie Ministra Gospodarki, Pracy i polityki społecznej z dnia 29 pa dziernika 2003

roku w sprawie zasadniczych wymaga dla silników spalinowych w zakresie ograniczania
emisji zanieczyszcze gazowych i cz stek stałych przez te silniki (Dz.U. 03.220.2180)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych

poziomów hałasu w rodowisku (Dz. U. Nr 178, poz. 1841).

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie warto ci progowych

poziomów hałasu. (Dz. U. Nr 8, poz. 81)

• Rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 26 marca 2002 r. w sprawie wymaga zasadniczych

dla urz dze u ywanych na zewn trz pomieszcze w zakresie emisji hałasu do rodowiska.
(Dz. U. Nr 60, poz. 546)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 30 pa dziernika 2003 r. w sprawie

dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w rodowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U.03.192.1883)

W zakresie prawa budowlanego i zagospodarowania przestrzennego:

• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr

80, poz. 717)

• Obwieszczenie Marszałka Sejmu z dnia 21 listopada 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego

tekstu ustawy - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 207, poz. 2016) wraz z pó niejszymi zmianami

6

• Rozporz dzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 wrze nia 2000 r. w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiada bazy i stacje paliw płynnych, ruroci gi
dalekosi ne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie – (Dz.U.
Nr 98, poz.1067)

• Rozporz dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 kwietnia 2004 r. zmieniaj ce rozporz dzenie

w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie
(Dz.U. 04. nr109. poz. 1156)

• Rozporz dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu

ustalania wymaga dotycz cych nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku
braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U.03.164.1588)

• Rozporz dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpiecze stwa i

higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. 2003, Nr 47, poz. 401)

W zakresie gospodarki odpadami

• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z dnia 20 czerwca 2001 r. Nr 62, poz.

628) wraz z pó niejszymi zmianami;

• Ustawa z dnia 13 wrze nia 1996 r. o utrzymania czysto ci i porz dku w gminach (Dz. U. z

dnia 20 listopada 1996 r.) wraz z pó niejszymi zmianami;

• Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

(Dz.U.2001.63.638 z dnia 22 czerwca 2001 r.);

• Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowi zkach przedsi biorców w zakresie gospodarowania

niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U.2001.63.639 z
dnia 22 czerwca 2001 r.);

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 27 wrze nia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów

(Dz. U. Nr 112, poz. 1206) wraz z pó niejszymi zmianami ;

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 w sprawie sporz dzania planów

gospodarki odpadami (Dz.U. nr 66, poz. 620)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 11 grudnia 2001 r w sprawie wzoru dokumentów

stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U. nr 152, poz.1736)

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 28 05.2002 r. w sprawie listy rodzajów odpadów,

które wytwarzaj cy mo e przekazywa osobom fizycznym do wykorzystania (Dz. U. Nr 51
poz. 620);

• Rozporz dzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 listopada 2000 r. w sprawie okre lenia

odpadów, które posiadacz odpadów mo e przekazywa osobom fizycznym lub jednostkom

7

organizacyjnym, nieb d cym przedsi biorcami do wykorzystywania na ich własne potrzeby
(Dz. U. nr 74, poz. 686);

• Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 13 maja 2004 w sprawie warunków, w których

uznaje si , e odpady nie s niebezpieczne (Dz.U. nr 128, poz. 1347)

• Rozporz dzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie ogranicze ,

zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i
preparatów niebezpiecznych oraz zawieraj cych je produktów (Dz.U. nr 168, poz. 1762)

• Rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 lipca 2004 w sprawie działa w

zakresie technologii bezpiecznych dla

rodowiska stosowanych w produkcji i

zagospodarowaniu odpadów (Dz.U. nr 162, poz.1708)

W zakresie innych ustaw:

• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z dnia 11 pa dziernika 2001 r. Nr 115,

poz.1229) wraz z pó niejszymi zmianami;

• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92 poz. 880);
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le nych (Tekst jednolity: Dz. U. z

2004 r. Nr 121, poz. 1266);

1.3. Cel i zakres opracowania

1.3.1. Cel opracowania

Celem niniejszego opracowania jest wykonanie projektu technicznego rekultywacji

składowiska odpadów komunalnych zlokalizowanego w Nowogrod cu gmina Nowogrodzec.
Przeprowadzone prace rekultwacyjne spowoduj popraw warunków w otaczaj cym rodowisku i
wzrost ochrony zdrowia z uwagi na ograniczenie niezorganizowanej emisjii gazu wysypiskowego i
bioareozoli oraz skuteczne odprowadzenie wód powierzchniowych poza obszar zło a oraz popraw
estetyki krajobrazowej terenu.

Ostatecznym celem rekultywacji jest:

• ograniczenie ujemnego wpływu składowiska odpadów na powietrze atmosferyczne,

gleb i wod ,

• przywrócenie walorów estetyczno – krajobrazowych terenu

• ograniczenie dost pu wód opadowych do wyrobiska i likwidacja zastoisk wodnych,

• uniemo liwienie „dzikiego” wysypywania odpadów na w/w terenie.

Dokumentacja składa si z cz ci opisowej w skład, której wchodzi:

• zakres opracowania i cel inwestycji,

• charakterystyka obiektu i rodowiska przyrodniczego,

• przedstawienie technicznych aspektów rekultywacji,

8

oraz cz ci rysunkowej w skład której wchodzi:

• mapa inwentaryzacji obiektu do celów projektowych (podkład geodezyjny),

• plan zagospodarowania terenu – rekultywacja - Rysunek nr 1

• przekroje przez składowiska zrekultywowane - Rysunek nr 2, 3

• szczegóły ukształtowania skrp okrywy wraz z odwodnieniem i mocowaniem

bentomaty - Rysunek nr 4,5,6

• studnia odgazowuj ca - Rysunek nr 7

1.3.2. Zakres opracowania

Opracowaniem obj ty jest teren województwa dolno l skiego, powiatu bolesławieckiego

nale cy do Gminy Nowogrodziec, 59-730 Nowogrodziec, Rynek 1 w administracji Burmistrza
Nowogrod ca, 59-730 Nowogrodziec, Rynek 1, obejmuj cy działk nr 128, ark. Mapy 07, le cej
przy ul. Mickiewicza w Nowogrod cu o powierzchni 2,5052 ha. (Stan na dzie 07.06.2005r.). W
przewa aj cej cz ci działka skalda si z nieu ytków (1,1244ha) jak i Gruntów zadrzewionych i
zakrzewionych (1,2718 ha).

Zakres opracowania obejmuje okre lenie sposobu rekultywacji z obliczeniem kubatury robót

ziemnych, drogi dojazdowe i niezb dne prace na terenie, docelowe ukształtowanie terenu (czaszy
składowiska) oraz ziele i infrastruktura techniczna.

1.4. Ogólne dane lokalizacyjne i stan istniej cy

1.4.1. Lokalizacja

Omawiane składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane jest na południowym kra cu

Miasta Nowogrodziec w odległo ci około 1,6 km od jego centrum. Znajduje si w wyrobisku
po eksploatacji gliny dla potrzeb pobliskiej cegielni zamkni tej po 1945 roku. Całkowita
powierzchnia składowiska wynosi 1,965 ha. Składowisko zlokalizowane w jednej z glinianek było
eksploatowane przez szereg lat jako dzikie wysypisko. Jego modernizacj przeprowadzono dopiero w
drugiej połowie lat dziewi dziesi tych ubiegłego stulecia.

Otoczenie terenu składowiska odpadów stanowi :

• od strony wschodniej przechodzi ul. A. Mickiewicza, za któr znajduj si grunty

rolne,

• od strony północnej, północno-zachodniej i zachodniej znajduj si grunty rolne i

nieu ytki,

• na kierunku południowym i południowo-zachodnim lini rozgraniczaj c stanowi linia

kolejowa.

Teren lokalizacji składowiska jest otoczony zieleni i tak od ulicy A.Mickiewicza rosn

drzewa o wysoko ci od kilku do kilkunastu metrów. Natomiast od strony torów kolejowych

9

porasta ziele z sukcesji naturalnej, tworz ca pas o szeroko ci do 20 m. Równie od strony północno-
zachodniej składowisko otoczone jest zadrzewieniami o charakterze nieci głym.

1.4.2. Ustalenia Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego

Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego miasta Nowogrodzie uchwalony został

18 wrze nia 1996r Uchwał Nr XXI/225/96, Rady Gminy i Miasta Nowogrodziec i ogłoszony w
Dzienniku Urz dwowym Woj. Jeleniogórskiego z dnia 21 listopada 1996r Nr 52 poz. 104.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego omawiany teren opisany jest jako:

50 NU - Teren komunalnego składowiska odpadów - do zachowania z projektowana rozbudow w
kierunku północnym; od strony drogi 06 KD V wymagana realizacja pasa wysokiej zieleni izolacyjnej.

1.4.3. Ogólny opis obiektu - stan istniej cy

Zgodnie z projektem technicznym składowisko odpadów innych ni niebezpieczne i oboj tne

w Nowogrod cu przeznaczone jest do deponowania odpadów komunalnych oraz odpadów
innych ni odpady niebezpieczne, a pochodz cych z ró nych rodzajów działalno ci takich
jak: handel, usługi i produkcja rzemie lniczo-przemysłowa w rozumieniu ustawy o odpadach
(Dz.U. nr 62 z 2001, poz.628).

W wyniku modernizacji i rozbudowy zako czonej w 1998 roku składowisko zostało

dostosowane do wymogów ochrony rodowiska, co pozwoliło na dalsz jego eksploatacj . A
wi c uszczelniono dno i skarpy składowiska, uj to wody odciekowe i uporz dkowano gospodark
wodno- ciekow obiektu, wprowadzono kontrolowane odgazowanie zło a odpadów oraz zmian
technologii wypełniania odpadami.

Zgodnie z projektem uszczelnienie podło a i system ochronno-filtracyjny składowiska

odpadów komunalnych w Nowogrod cu przedstawia si nast puj co:

• wyrównane i ukształtowane ze spadkiem podłu nym 1% i spadkiem

poprzecznym 0,5% podło e naturalne terenu składowiska zbudowane z gliny,

• dodatkowa warstwa gliny plastycznej grubo ci 0,5 m,
• warstwa folii PEHD grubo ci 2,0 mm,
• drena podstawowy zbieraj cy wody odciekowe z czaszy składowiska,

wykonany z rury PEHD o rednicy <|> 100 mm uło onej na folii PEHD,
obsypany piaskiem grubym o współczynniku filtracji k > 1 x 10~

3

m/s,

• zbieracz układany tak jak drena podstawowy, wykonany z rury PEHD o

rednicy 100 mm,

• warstwa filtracyjno-ochronna drena u o grubo ci 0,3 - 0,4 m, zbudowana z

piasku grubego,

• warstwa drobnej frakcji odpadów (< 50 mm) o grubo ci minimum 0,50 m.

10

Przyj te rozwi zanie projektowe gwarantuje prawidłowy odbiór wód opadowych

infiltruj cych poprzez warstw deponowanych odpadów. Odciek gromadz cy si w warstwie
filtracyjno-ochronnej jest odbierany przez system drena owy i trafia do szczelnego zbiornika, sk d
okresowo jest odpompowywany poprzez studni czerpn i odwo ony do oczyszczalni cieków.

1.4.4. Obiekty l urz dzenia technologiczne

Prawidłow eksploatacj składowiska zapewniaj nast puj ce obiekty i urz dzenia

technologiczne:

• Portiernia
• Pomieszczenia administracyjno-socjalne
• Szczelny zbiornik wód odciekowych
• Studnie odgazowuj ce
• Brodzik dezynfekcyjny
• Droga wewn trzna i place manewrowe
• Składowisko materiału okrywowego
• Ogrodzenie i zamykana brama wjazdowa
• Pas zieleni izolacyjnej

1.4.5. Poło enie i morfologia, hydrografia

Składowisko odpadów komunalnych poło one jest przy ul. Mickiewicza, na granicy obszaru

administracyjnego miasta Nowogrodziec, w jego południowej cz ci, w odległo ci ok. 1,6 km od
centrum. Otoczenie składowiska stanowi grunty rolne lub nieu ytki, jedynie od strony południowo –
zachodniej przylega linia kolejowa, za któr znajduje si glinianka.

Składowisko powstało na terenie wyrobiska po dawnej cegielni, zamkni tej do roku 1945.

Wyrobisko to jest jednym z kilku w tym rejonie, a reszta glinianek jest poro ni ta drzewami lub
krzewami.

Zgodnie z podziałem Polski wg J. Kondrackiego składowiska poło one jest w obr bie

makroregionu Pogórza Zachodniosudeckiego, bezpo rednio przy granicy z Nizin l sko – Łu yck .
Morfologicznie składowisko poło one jest w dolinie biegn cej z północnego – zachodu w kierunku
południowo – wschodnim. Dolina ta jest podzielona na dwie cz ci niewielkim wzniesieniem.
Składowisko zlokalizowane jest na północno – wschodnim zboczu doliny.

Obszar na którym poło one jest składowisko nale y do dorzecza Bobru. Samo składowisko

odpadów znajduje si w zlewni bezimiennego cieku, który wpada w odległo ci ok. 1 km do rzeki
Kwisy. Ciek ten jest zasilany przez wody wypływaj ce z zalanych wyrobisk poeksploatacyjnych.
Pozostałe cieki płyn ce w najbli szym otoczeniu składowiska nie maj kontaktu hydraulicznego z
omawianym terenem.

11

1.4.6. Warunki hydrogeologiczne

Teren, na którym zlokalizowane jest składowisko nale y do sudeckiego regionu

hydrogeologicznego (XXVI). Samo składowisko poło one jest na granicy dwóch podregionów:

arskiego i lwóweckiego.

Na omawianym terenie wody podziemne zwi zane s z dwoma poziomami wodono nymi.

Pierwszy, przypowierzchniowy poziom wyst puje w czwartorz dowych osadach wodnolodowcowych i
jest zasilany prze opady atmosferyczne. Jest to poziom nieci gły, wyst puj cy w przewarstwieniach
piaszczystych w ród piasków gliniastych. Zwierciadło wód na laduje powierzchni terenu a jego
wahania s znaczne. Okresowo wody te w okresach suszy mog zanika . Zasadniczym kierunkiem
spływu wód jest kierunek południowo – zachodni.

Drugi poziom wodono ny zwi zany jest z trzeciorz dowymi osadami piaszczysto –

wirowymi. Wody z tego poziomu s ujmowane przez uj cie miejskie. W studniach strop warstwy na

wiercono na gł boko ciach 41,5 – 65,5 m, a sp g 48,0 – 67,0. Zwierciadło wody stabilizowało si na
gł boko ciach 24,5 -27,0 m (rz dnych: 194,5 -197,2 m npm). Nie zaobserwowano kontaktu
hydraulicznego pomi dzy czwartorz dowym a trzeciorz dowym poziomem wodono nym.

1.4.7. Warunki przyrodnicze, obszary i obiekty chronione

Zgodnie z geobotanicznym podziałem l ska, omawiany obszar nale y do prowincji Górskiej,

podprowincja Hercy sko – Sudecka, dział Sudecki, okr g Przedgórze Sudeckie.

W bezpo rednim s siedztwie składowiska nie ma zlokalizowanych form ochrony przyrody (w

tym obszaru NATURA 2000) na podstawie ustawy o ochronie przyrody ani zabytków chronionych na
podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Składowisko znajduje si na terenie nieudokumentowanego Głównego Zbiornika Wód

Podziemnych nr 317 Niecka zewn trzna sudecka Bolesławiec.

Teren składowiska otoczony jest zieleni . Od strony wschodniej - ul. Mickiewicza rosn

drzewa o wysoko ci od kilku do kilkunastu metrów. Od strony południowej i południowo –wschodniej
(torów kolejowych) wyst puj zadrzewienia i krzewy, tworz ce pas o szeroko ci do 20m. równie od
strony północno – zachodniej składowisko otoczone jest zadrzewieniami.

12

2. Rozwi zania projektowe - rekultywacja techniczna

2.1. Podstawowe zało enia do rekultywacji

Podstawowym zało eniem rekultywacji w/w terenu b dzie ograniczenie negatywnego wpływu

składowiska po poszczególne komponenty rodowiska, tj. wod , powietrze i ziemi . Zapewnione to
b dzie odpowiednim ukształtowaniem czaszy składowiska oraz odpowiedniej jej uszczelnienie co
całkowicie wyeliminuje infiltracj wód opadowych w gł b składowiska.

Teren po rekultywacji powinien tak e przywraca „naturalny” wygl d otoczenia z

mo liwo ci wykorzystania terenu po okresie karencji tj. po okresie 50 lat od momentu rekultywacji.

2.2. Przygotowanie terenu do rekultywacji

Rekultywacja składowiska poci ga za sob konieczno dokonania wcze niejszych prac

modernizacyjnych polegaj cych na przemieszczeniu i uformowaniu zło a odpadów, w tym
uformowanie łagodnych skarp oraz wyprofilowanie wierzchowiny składowiska. Na tak przygotowane
zło e odpadów wykonujemy rekultywacj techniczn i biologiczn .

W pierwszej fazie rekultywacji nale y odpowiednio uformowa czasz składowiska poprzez

zniwelowanie ró nicy wysoko ci oraz rozebra wały otaczaj cych teren składowiska od strony
północno - wschodniej oraz odpowiednio wyprofilowa skarpy.

Uformowanie czaszy b dzie poległo na przemieszczeniu odpadów na teren sektora 2 z

północno - wschodniej cz ci składowiska tj. sektora 1 w miejsca zaznaczone na przekrojach tak aby
otrzyma zało one rz dne, tj. ok. 225,45 m n.p.m. od strony drogi asfaltowej do rz dnej ok. 225,05 m
n. p. m. Od strony sektora 3 Tak wyprofilowany teren ma spadek ok. 5% w kierunku północno -
zachodnim tj. w kierunku sektora nr 3.

Istniej ce skarpy składowiska wył czaj c teren wału od strony północno - wschodniej nale y

prawie w ka dym przypadku cofn o ok. 2 m w kierunku rodka składowiska w celu umo liwienia
wykonania zało onej okrywy rekultywacyjnej.

Wał ziemny od strony północno - wschodniej nale y rozebra w celu umo liwienia wykonania

uszczelnienia z bentomaty. Materiał z wałów mo na wykorzysta na warstw wyrównawcz i
rekultywacyjn . Nadmiar materiału nale y zło y na terenie składowiska w celu pó niejszego
wbudowania go w okryw rekultywacyjn jako grunt inertny.

Tak przygotowan powierzchni składowiska nale y przykry 5 cm warstw (po

zag szczeniu) gruntu inertnego w celu zminimalizowania niekorzystnego oddziaływania na

rodowiska w trakcie przerw technologicznych wykonywania robót rekultywacyjnych jak równie

stanowi ca podkład pod warstw drena u gazowego. Warstwie tej nale y nada zało ony projektowo
spadek i uwałowa .

13

2.3. Wykonanie okrywy rekultywacyjnej czaszy składowiska

Okrywa rekultywacyjna czaszy składowiska ma zapobiega penetracji wód deszczowych do

zło a odpadów i wtórnemu zanieczyszczeniu wód gruntowych, uniemo liwi emisj gazu
składowiskowego, oraz stanowi podstaw do rekultywacji biologicznej.

Okrywa rekultywacyjna b dzie si składało z nast puj cych warstw wymieniaj c od dołu:

• Warstwa odgazowania z grubego piasku - gr. 15 cm
• Warstwa uszczelniaj ca z maty bentonitowej - 3 kg/m

2

• Warstwa ochronna z geowłókniny = 600 g/m

2

• Warstwa drena owa z grubego pisaku - gr. 15 cm
• Warstwa z gruntu inertnego (grunt z wykopów) - gr. 60 cm
• Warstwa urodzajna humusu - gr. 5 cm

Na wyprofilowanej powierzchni gruntu inertnego (np. ziemia z wykopu) grubo ci 5 cm

uło onego bezpo rednio na odpadach, nale y wykona warstw odgazowania biernego z grubego
piasku grub. 15 cm z odpowiednim spadkiem.

Izolacj pryzmy projektuje si wykona z mat bentonitowych, igłowych o masie 3 kg/m2.

Bentomat jest prefabrykowanym uszczelnieniem mineralnym składaj cych si z trzech komponentów:
• Wierzchniej tkaniny polopropylenowej
• Naturalnego betonitu sodowego w postaci granulatu o ilo ci 3500 g/m2
• Warstwy no nej z mechanicznie wzmocnionej włókniny polipropylenowej. Poprzez

pełnopłaszczzynowe przeszycie tych warstw otrzymuje si jednorodny produkt o bardzo drobnych
parametrach fizyko-mechanicznych. Współczynnik przepuszczalno ci Bentomatu ma warto
k=10

–11

m/s.

S siaduj ce ze sob pasma Bentomatu układa si na zakładk , przesypa nale y granulatem

bentonitowym. Bezpo rednio przed uło eniem Bentomatu podło e musi zosta ostatecznie
wyrównane. Po zako czeniu tych robót na podło u nie powinny by widoczne wyra ne
nieregularno ci i nagłe zmiany wysoko ci powierzchni. U podstawy skarpy Bentomat nale y zakotwi
w rowie kotwi cym, który po uło eniu bentomatu nale y wypełni glin lub innym materiałem
nieprzepuszczalnym i odpowiednio zag ci . Przebieg rowu kotwi cego pokrywa si z przebiegiem
skarp czaszy zaznaczonym na planie.

W miejscach przej cia kominków odgazowania przez Bentomat nale y wyci w macie

otwór o rednicy nieco mniejszej od rednicy zewn trznej studzienki i nało y na nia mat . Cało
obło y szpachlówk z bentonitu i owin pasem tkaniny. Pod wpływem wilgoci nast pi dokładne
uszczelnienie.

Na warstwie izolacyjnej z Bentomatu nale y uło y geowłóknin o gramaturze 600 g/m

2

, ma

ona chroni przed mechanicznym uszkodzeniem uszczelnienia składowiska.

Wymagane parametry techniczne:

14

o

masa powierzchniowa g/m

2

– 600

o

grubo mm – 4,5

o

wytrzymało na rozci ganie kN/m

a). wzdłu pasma – 16,97
b). wszerz pasma – 30,93

o

wzgl dne wydłu enie przy rozerwaniu

a). wzdłu pasma – 123,67
b). wszerz pasma – 91,33

o

wytrzymało na przebicie w warunkach badania CBR – warto ci rednie 1766,07

Geowłóknina dwuwarstwowa igłowana wykonana z surowców odpornych na czynniki

biodegraduj ce (włókna polipropylenowe). Ł czenie wykona na zakład, zgodnie z wytycznymi
producenta, oraz kotwi w rowkach ł cznie z geomembran .

Po wykonaniu uszczelnienia na geowłókinie wykona nale y obsypk z grubego piasku jako

warstwa drena u dla opadowych wód infiltracyjnych przez okryw rekultywacyjn . Warstw drena u
nale y układa z odpowiednimi spadkami zało onymi na rysunkach.

Na warstwie drena u nale y wykona obsypk z gruntu inertnego, grub 60 cm (ziemia z

wykopów bez gruzu). Podczas wykonania obsypki nale y prowadzi zag szczenie warstwami grub 15
cm układanego gruntu. Wierzchowina składowiska nachylona w kierunku zaprojektowanego
odprowadzenia wody powinna by równa bez zagł bie , aby umo liwiała gromadzenie si wody u
podnó a skarpy. Na warstwie tej nale y wykona warstw z gruntu urodzajnego (humusu) grub. 5
cm. Warstwa ta stanowi b dzie podło e pod wysianie traw i wymaga dokładnego wałowania.

W trakcie formowania warstw uszczelnienia czaszy nal zy zachowa odpowiednie nachylenia

skarp 1 : 3 jak i odpowiednie nachylenie całego terenu - ok.5% w kierunku północno - zachodnim.

15

3. Odgazowanie składowiska

Zaprojektowano wykonanie biernego systemu odgazowania, ze wzgl du na przewidywan

mał ilo tworzonego biogazu. Na czaszy składowiska zaprojektowano kominki wywiewnye Ø 500
w formie studni betonowych prefabrykowanych umieszczonych na warstwie odgazowania. Studnie
b d wypełnione w dolnej cz ci grubym wirem (50 cm) a w górnej biologicznym filtrem

dezodoruj cym (50 cm). W górnej cz ci studni zaprojektowano rur wywiewn perforowan z PE

ø

100 wystaj c 25 cm ponad studni .

Studnie odgazowuj ce powinny si ga warstwy drena u gazowego (patrz rysunek nr 7) tak

aby zbierały i odprowadzały gaz z tej warstwy.

Zaprojektowano 5 sztuk kominków w rozstawie co ok. 50 m równomiernie na całej

powierzchni rekultywowanego składowiska.

16

4. Rekultywacja biologiczna

4.1.1. Wysianie i nasadzenie ro linno ci rekultywacyjnej.

4.1.1.1 Wysianie traw.

Projektuje si wysianie na terenie rekultywowanym odpowiedniej mieszanki traw:

Mietlica- Agrostis tenvis –15%
Kostrzewa owcza –Festuca orina-25 %
Wiechlina łakowa- Poa praensis –15 %
Kostrzewa czerwona – Festuca rubra –45 %
Traw nale y wysia w ilo ci 80 kg/ha na koronie czaszy.

4.1.1.2 Nasadzenie ro linno ci rekultywacyjnej i ochronnej – krzewy i drzewa.

Proponowane gatunki krzewów zostały tak dobrane, aby zmniejszały dopływ wód opadowych

i jednocze nie zabezpieczały zrekultywowane składowisko przed dzikimi wysypywaniem odpadów.
Nasadzenie zieleni ma równie na celu poprawienie warunków estetycznych rekultywowanego
obiektu.

Ogólna powierzchnia przeznaczona do nasadze zieleni rekultywacyjnej i ochronnej wynosi

ok. 1,45 ha.

Uwzgl dniaj c lokalny charakter oraz wymagania stawiane ro linno ci ochronnej wysokiej

zaprojektowano nasadzenie nast puj cych drzew:

Dzrewa (3 letnie sadzonki)

• Klon zwyczajny (Acer platanoides) – szt. 10
• Klon jawor (Acer pseudoplatanus) – szt. 10
• D b bezszypułkowy ( Quercus petraca) – szt. 5
• D b czerwony (Quercus rubra) szt. 5

Przy zało eniu odst pu mi dzy sadzonkami drzew około 10 m. zaprojektowano nasadzenie 30

szt wzdłu ul. Mickiewicza jako pas ochronny zieleni wysokiej.

Uwzgl dniaj c lokalny charakter oraz wymagania stawiane ro linno ci ochronnej

zaprojektowano nasadzenia nast puj cych gatunków krzewów:

• Kalina koralowa Viburnumi opulus – szt.25
• Kruszyna pospolita – Frangula alnis – szt.25
• Ligust pospolity – Ligustrum Vulgare – szt. 30
• Kolcowój szkarłatny –Lycium halimifolium – szt.50

17

Nasadzenia zieleni zaprojektowano przy zało eniu odst pu około 2 m pomi dzy sadzonkami

krzewów (wzdłu drogi nale y ziele nasadza g ciej, aby uniemo liwi dzikie wysypywanie
odpadów). Zało ono 150 sztuk sadzonek w uło eniu „rz dami” w poprzek kierunku spływu wód z
okrywy rekultywacyjnej.

Podana w projekcie ilo sadzonek jest minimalna, niezb dna do przeprowadzenia

rekultywacji wysypiska odpadów komunalnych. W miar mo liwo ci nale y jednak zwi kszy ich
ilo przy zachowaniu doboru gatunków dla poszczególnych stref nasadze .

18

5. Obiekty budowlane

5.1. Obiekty kubaturowe

Nie przewiduje si budowy obiektów kubaturowych na terenie rekultywowanego składowiska.
Istniej cy na terenie składowiska brodzik dezynfekcyjny nale y zasypa piaskiem warstwami

co 15cm zg szczanym mechanicznie do poziomu - 40 cm od poziomu istniej cej drogi betonowej. Na
tak przygotowanym podło u nale y wykona podbudow gr. 20 cm z kruszywa łamanego o frakcji
4/31 mm stabilizowan mechanicznie. Na tak przygotowan powierzchni wykonujemy nawierzchni
z betonu cementowego B-35 - gr. 20 cm

5.2. Drogi i place manewrowe

Na teren składowiska prowadzi droga betonowa wł czona do ul. Mickiewicza. W projekcie

przewidziano zostawienie istniej cego układu komunikacyjnego, drogi betonowej prowadz cej do
zbiornika odcieków wraz z placem manewrowym na jaj ko cu i bramy wjazdowej na teren
składowiska.

Wjazd na okryw rekultywacyjn zaprojektowano od strony północno - wschodniej, w

miejscu gdzie skarpy maj najmniejsze nachylenie (patrz plan zagospodarowania), a na wierzchowinie
zaprojektowano plac manewrowy o wymiarach 10 x 10m. Plac jak i drog na wierzchowin nale y
utwardzi 25 cm warstw kruszywa łamanego 4/64 mm stabilizowana mechanicznie.. Warstwa
podbudowy stanowi kruszywo łamane o frakcji 4/31 mm gr. 15 cm stabilizowana mechanicznie.

5.3. Ogrodzenie terenu

Istniej ce ogrodzenia terenu ma długo ok. 600 mb i jest w stanie ogólnym dobrym.

Przewidziano remont istniej cego ogrodzenia tj. odtworzenie ubytków, czyszczenie, malowanie.
Projekt nie przewiduje rozbiórki ogrodzenia w trakcie realizacji prac rekultywacyjnych lecz je eli ze
wzgl du na technologi wykonywania prac zaistnieje potrzeba rozebrania cz ci ogrodzenia to po
zako czeniu robót nale y przywróci ogrodzenia do stanu z przed rozbiórki i wykona prace
remontowe.

19

6. Zestawienie parametrów materiałowych

• Przemieszczenie i transport odpadów rozmieszczonych w obr bie składowiska, profilowanie skarp

- ok. 11000,0 m

3

• Obj to obwałowa do rozbiórki, z mo liwo ci wykorzystania materiału jako warstwy

wyrównawczej - ok. 500,0 m

3

• Warstwa wyrównawcza z gruntu inertnego - gr. 5 cm - 870,0 m

3

• Warstwa odgazowania biernego - gruby piasek - gr. 15 cm - 2610,0 m

3

• Powierzchnia uszczelnienia ok. 1,45 ha, powierzchnia liczona po długo ci rowu kotwi cego
• Warstwa drena owa - gruby piasek - gr. 15 cm - 2610,0 m

3

• Warstwa gruntu inertnego (grunt z wykopów) - gr. 60 cm -9570,0 m

3

• Warstwa humusu - gr. 5 cm - 870,0 m

3

.

20

7. Harmonogram wykonania robót.

Przewiduje si nast puj c kolejno wykonywania prac zwi zanych rekultywacj

składowiska odpadów komunalnych w Nowogrod cu.

7.1. Prace przygotowawcze

• Uporz dkowanie terenu z zalegaj cych na powierzchni odpadów i przemieszczenie

ich na wierzchowin składowiska, wraz z plantowaniem terenu,

• Przemieszczanie i odpowiednie rozplantowanie po powierzchni odpadów z najwy ej

wyniesionego miejsca czaszy składowiska do uzyskania odpowiednich rz dnych (tj. -
1,0 m od podanych rz dnych warstwy rekultywacyjnej na przekrojach),

• Przemieszczanie skarp składowiska odpadów z wył czeniem miejsc w których istnieje

obwałowanie tj. od strony ul. Mickiewicza w kierunku do rodka o ok. 2 m.

• Rozbiórka obwałowa składowiska od strony ul. Mickiewicza z wykorzystaniem

materiału na warstw wyrównawcz

• Przykrycie i zag szczenie 5 cm warstw wyrównawcz wyprofilowanych odpadów.

7.2. Prace rekultywacyjne

• wykonanie warstwy rekultywacyjnej tj.:

- Warstwa odgazowania z grubego piasku - gr. 15 cm
- Warstwa uszczelniaj ca z maty bentonitowej - 3 kg/m

2

- Warstwa ochronna z geowłókniny = 600 g/m

2

- Warstwa drena owa z grubego pisaku - gr. 15 cm
- Warstwa z gruntu inertnego (grunt z wykopów) - gr. 60 cm
- Warstwy urodzajna humusu - gr. 5 cm

z odpowiednimi spadkami.

• Wykonanie drogi dojazdowej wraz z placem manewrowym o wymiarach 10 x 10 m
• Wysianie i nasadzenie ro linno ci rekultywacyjnej

21

8. Wpływ działa rekultywacyjnych na tereny przyległe

Projektowana rekultywacja zdegradowanego terenu składowiska odpadów w Nowogrod cu

jest działaniem proekologicznym.

Zastosowany sposób uszczelnienia składowiska, okre lenie materiału, który mo e do tego

słu y , a tak e obsadzenie terenu ro linno ci wpłynie korzystnie na ograniczenie rozprzestrzeniania
si zanieczyszcze zarówno w powietrzu jak i w rodowisku gruntowo – wodnym.

Projektowane przedsi wzi cie polegaj ce na rekultywacji składowiska metod zabezpieczenia

i uszczelnienia jego powierzchni zdecydowanie polepszy stan rodowiska na tym obszarze.
Rekultywacja tym sposobem zatrzyma infiltracj wód opadowych do zło a odpadów i tym samym
zahamuje ewentualne przenikanie ługowanych zanieczyszcze do gruntów i wód podziemnych.

Zakładane przemieszczanie i splantowanie odpadów b dzie prowadzone w obr bie

istniej cego składowiska i nie naruszy stanu rodowiska gruntowo – wodnego w otoczeniu. Nie
przewiduje si wtórnego zanieczyszczenia gruntu w wyniku prowadzenia prac ziemnych.

W bilansie ko cowym zrekultywowany teren zyska na pokryciu zieleni . Powierzchnia

składowiska zostanie obsadzona gatunkami traw o wymaganiach dostosowanych do zró nicowanych
warunków siedliskowych.

Po zrekultywowaniu teren składowiska nie b dzie ródłem emisji zanieczyszcze do

powietrza atmosferycznego oraz hałasu. Funkcjonowanie obszarów zielonych powoduje obni enie
st e zanieczyszcze w powietrzu emitowanych przez inne ródła, oraz poziomu hałasu w

rodowisku.

Planowane działania rekultywacyjne ogranicz całkowicie proces ługowania si

zanieczyszcze . Zagospodarowanie przez ziele wód opadowych z powierzchni składowiska
gwarantowa b dzie podczas deszczy nawalnych unikni cie kumulacji nadmiaru wód opadowych na
powierzchni i gwałtownego spływu powierzchniowego.

Planowane nasadzenia maj za zadanie podnie walory estetyczne terenu. Przeprowadzona

rekultywacja spowoduje zatem rehabilitacj istniej cego krajobrazu i rodowiska przyrodniczego w
otoczeniu działki.

Potencjalnymi, krótkotrwałymi ródłami zanieczyszcze powietrza i ródłami hałasu mog

by podczas rekultywacji terenu pojazdy i urz dzenia spalinowe, wykorzystywane do prac
rekultywacyjnych. S to ródła niskiej emisji powierzchniowej niezorganizowanej, b dzie wi c
nast powa szybkie rozrzedzenie spalin, a ich zasi g oddziaływania nie powinien by zbyt du y (do
kilkunastu metrów). Dzi ki zastosowaniu dobrej organizacji pracy mo na ograniczy zaistniałe
uci liwo ci do nieodzownego minimum.

Nale y jednak zauwa y , e prace jednorazowe, jakim s prace rekultywacyjne nie podlegaj

normowaniu ani w zakresie uci liwo ci hałasowej, ani w zakresie powodowanych st e

22

zanieczyszcze , cho istnieje ustawowy obowi zek ograniczania tych uci liwo ci do granic
maksymalnie mo liwych.

Nie przewiduje si niekorzystnego wpływu działa rekultywacyjnych na tereny

przyległe.

Projektowana rekultywacja polega wi c b dzie na przywróceniu powierzchni ziemi do stanu

pierwotnego i ukształtowanie terenu w nawi zaniu do najbli szego otoczenia.

23

9. Spis rysunków

Rysunek nr 1 – Plan zagospodarowania terenu, Skala 1:500
Rysunek nr 2 – Przekrój A - A przez okryw rekultywacyjn składowiska, Skala 1:100/200
Rysunek nr 3 – Przekrój B - B przez okryw rekultywacyjn składowiska, Skala 1:100/200
Rysunek nr 4 – Szczegół uszczelnienia skarpy okrywy rekultywacyjnej przy znacznej ró nicy

wysoko ci skarpy; Skala 1:25

Rysunek nr 5 – Szczegół uszczelnienia skarpy okrywy rekultywacyjnej przy granicznej

ró nicy wysoko ci skarpy, Skala 1: 25

Rysunek nr 6 – Szczegół uszczelnienia skarpy okrywy rekultywacyjnej przy minimalnej

ró nicy wysoko ci skarpy, Skala 1: 25

Rysunek nr 7 – Studnia odgazowuj ca, Skala 1:10