Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

1

Techniki Bezprzewodowe

14W, 8 ćw., 8 lab.

Wykładowca:

dr inż. Jarosław MICHALAK

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

2

Tematyka wykładów podejmowana w semestrze

•

Podział i ogólna charakterystyka systemów łączności radiowej. Budowa nadajnika i
odbiornika radiokomunikacyjnego. Oznaczenia emisji radiowych

•

Metody dostępu do medium transmisyjnego: CDMA, FDMA, TDMA, R-ALOHA,
PODA, PRMA, RAMA

•

Systemy cyfrowej telefonii komórkowej 2G i 3G

•

Systemy radiotelefoniczne i trankingowe

. Budowa i zasada działania na podstawie

wybranych przykładów

•

Charakterystyka łączności krótkofalowej. Modemy stosowane w zakresie

krótkofalowym. Modulacje, kodowanie nadmiarowe, przeplatanie kodowe i korekcja

charakterystyki kanału

•

Charakterystyka łączności UKF. Wprowadzenie do radiostacji inteligentnej

•

Podstawy łączności radioliniowej horyzontowej

•

Podstawy łączności satelitarnej

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

3

Laboratoria

•

Badanie efektywności wybranych metod dostępu do
kanału radiowego………………… .4 godz.

•

Obsługa i pomiary parametrów urządzeń radiowych
zakresu KF, UKF i VHF.. ……...4 godz.

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

4

Ćwiczenia

•

Analiza efektywności metod dostępu do kanału radiowego……..…..2 godz.

•

Systemy telefonii komórkowej 2G. Budowa i zasada działania. Struktura kanałów

fizycznych i logicznych……………………………..………….2 godz.

•

Systemy telefonii komórkowej 3G. Budowa i zasada działania. Struktura kanałów

fizycznych i logicznych ………………………………………..2 godz.

•

Systemy łączności radioliniowej. Budowa i zasada działania. Bilans energetyczny

łącza radioliniowego………………………………….2 godz.

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

5

Uwagi organizacyjne

• Lista adresów e-mail i telefony

j

[e-mail]

, 6839210, p. 105/47

• Sposoby zaliczania (ćwiczenia, laboratoria,

kolokwia i oceny cząstkowe)

• Konsultacje

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

6

LITERATURA

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

7

TEMATYKA WYKŁADU

 Wprowadzenie
 Pojęcie radiokomunikacji
 Podział zakresu fal radiowych
 Zasady łączności radiowej
 Łącze radiokomunikacyjne
 Klasyfikacja urządzeń radiokomunikacyjnych
 Klasyfikacja systemów radiokomunikacji ruchomej
 Schematy blokowe nadajnika i odbiornika radiowego
 Oznaczenia emisji radiowych

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

8

POJĘCIE RADIOKOMUNIKACJI

RADIOKOMUNIKACJA- jest działem telekomunikacji związanym z wykorzystaniem fal
radiowych. Radiokomunikacją nazywa się przesyłanie na odległość sygnałów służących do
wzajemnego porozumiewania się. Sygnały te przenoszone są za pośrednictwem fal
elektromagnetycznych, które rozchodzą się w wolnej przestrzeni, a więc bez potrzeby użycia
przewodów łączących stację nadawczą ze stacją odbiorcza.

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

9

Ze względu na duży zasięg fal elektromagnetycznych i związane z tym wzajemne
zakłócenia, problem radiokomunikacji musi być regulowany na arenie
międzynarodowej. W tym celu przy ONZ został powołany międzynarodowy komitet
doradczy do spraw radiokomunikacji ITU-R (Internatinal Telecomunication Union-
Radiocommunication). ITU-R zajmuje się przydziałem fal radiowych dla
poszczególnych służb i krajów, określa moc nadajników, rodzaj emisji, wymaganą
stabilność częstotliwości, dopuszczalny poziom zakłóceń itp. Wymagania te, w
miarę rosnącego nasycenia środkami radiokomunikacyjnymi oraz ich rozwojem
(rosnące możliwości techniczne) ulegają stałemu zaostrzaniu. Wszelkie wymagania
normy dotyczące parametrów emisji radiowych, ich klasyfikacji i oznaczenia oraz
zasad prowadzenia łączności ujęte są w Regulaminie Radiokomunikacyjnym,
obowiązującym wszystkie kraje członkowskie. Istnieje międzynarodowy organ
kontrolowania nadawań, którego zadaniem jest nadzorowanie przestrzegania
ustalonych przepisów.

PODZIAŁ FAL RADIOWYCH

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

10

Podział zakresu fal radiowych

ELF

VF

VLF

LF

MF

HF

VHF

UHF

SHF

EHF

3 KHz

30 KHz

3 MHz

30 MHz

3 GHz

300 MHz

300 GHz

300 KHz

30 GHz

L

I

G

H

T

XIR

F

I

R

M

I

R

N

I

R

UV

X-RAY

GAMMA

C

O

S

M

I

C

1 THz

1 PHz

1 EHz

10

23

Hz

10

19

Hz

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

11

12/3/2014

11

P

ODZIAŁ

WIDMA

CZĘSTOTLIWOŚCI

Nazwa zakresu
częstotliwości

Oznac
zenie

ITU
Band

Częstotliwość

/

Długość fali

Przykładowe zastosowanie

Extremely Low Frequency

ELF

1

3-30 Hz

/

100,000-10,000 Km

Łączność z łodziami podwodnymi

Super Low Frequency

SLF

2

30-300 Hz

/

10,000-1000 Km

Ultra Low Frequency

ULF

3

300-3000 Hz

/

1000-100 Km

Łączność z urządzeniami podwodnymi

Very Low Frequency

VLF

4

3-30 kHz

/

100-10 Km

Bezprzewodowy monitoring pracy serca,
łączność z łodziami podwodnymi

Low frequency

LF

5

30-300 kHz

/

10-1 Km

Nawigacja, Wzorce czasu, Radiofonia AM

Medium Frequency

MF

6

300-3000 kHz

/

1Km-100m

Radiofonia AM

High Frequency

HF

7

3-30 MHz

/

100-10m

Radiofonia SSB, Radioamatorzy

Very High Frequency

VHF

8

30-300 MHz

/

10-1m

Radiofonia FM, Telewizja

Ultra High Frequency

UHF

9

300-3000 MHz

/

1m –100mm

TV, GSM, WLAN (2,4GHz),
łączność G/A i A/A

Super High Frequency

SHF

10

3-30 GHz

/

100 –10mm

Łączność mikrofalowa, WLAN (5GHz),
RADARs

Extremely High Frequency

EHF

11

30-300 GHz

/

10mm-1mm

Radio Astronomy, High speed Microwave
RR

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

12

12/3/2014

12

Oznaczenia zakresów częstotliwości EU, NATO, US ECM

Pasmo

Zakres częstotliwości

A Band

0 to 0.25 GHz

B Band

0 to 0.5 GHz

C Band

0.5 to 1.0 GHz

D Band

1 to 2 GHz

E Band

2 to 3 GHz

F Band

3 to 4 GHz

G Band

4 to 6 GHz

H Band

6 to 8 GHz

I Band

8 to 10 GHz

J Band

10 to 20 GHz

K Band

20 to 40 GHz

L Band

40 to 60 GHz

M Band

60 to 100 GHz

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

13

12/3/2014

13

BAND

FREQUENCY RANGE

ORIGIN OF NAME

HF Band

3 to 30 MHz

High Frequency

VHF Band

30 to 300 Mhz

Very High Frequencies

UHF Band

300 to 3000 MHz

Ultra High Frequency. ( 216-450 MHz were called sometime P band as

PREVIOUS, since British early radars used this band but later moved to higher
frequecies

L Band

1 to 2 GHz

Long Wave

S Band

2 to 4 GHz

Short Wave

C Band

4 to 8 GHz

Compromise between S and X

X Band

8 to 12 GHz

Used in WWII for fire control, X for cross ( as in cross hair

K

u

Band

12 to 18 GHz

Kurz under

K Band

18 to 26 GHz

Kurz

K

a

Band

26 to 40 GHz

Kurz- above

V Band

40 to 75 GHz

W Band

75 to 111 GHz

W follows V in the alphabet

IEEE US Oznaczenia zakresów częstotliwości

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

14

12/3/2014

14

Używane pasma częstotliwości:

225 - 400 MHz BAND I

610 - 960 MHz BAND II

1350 - 1850 MHz BAND III

1350 - 2700 MHz BAND III+

4.4 - 5 GHz BAND IV *

7 - 8 GHz BAND (Static)**

14.5 - 15.35 GHz Band V

*

Współużytkowanie z systemami troposferycznymi

**

Współużytkowanie z SATCOM

Systemy radioliniowe

( LINE OF SIGHT MICROWAVE )

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

15

ZASADY ŁĄCZNOŚCI RADIOWEJ

Ze względu na sposób wymiany informacji urządzenia mogą pracować w:

Simpleksie - wówczas gdy informacja przekazywana jest jednocześnie tylko w jednym
kierunku. Niemożliwość jednoczesnego nadawania informacji w obu kierunkach stwarza
konieczność pewnej dyscypliny operatorów, którzy muszą przestrzegać kolejności w
nadawaniu i odbiorze. Częstotliwość odbiorcza jest identyczna jak nadawcza. Kierunek
transmisji może być przełączany ręcznie naprzemian przez współpracujących ze sobą
korespondentów.
Dupleksie - wówczas gdy informacja może być przekazywana jednocześnie w obu
kierunkach. Radiostacje pracują na różnych częstotliwościach, w jednym kierunku na jednej
częstotliwości, a w drugim kierunku na innej. Odstęp między tymi częstotliwościami winien
być na tyle duży, aby nadajnik radiostacji nie zakłócał pracy własnego odbiornika. Minimalna
wielkość odstępu częstotliwości zależy od mocy emitowanej przez nadajnik jak również od
wzajemnej odległości między anteną nadajnika a odbiornika.

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

16

Półdupleksie - wówczas gdy informacja przekazywana jest jednocześnie tylko w
jednym kierunku. Radiostacje pracują na różnych częstotliwościach, w jednym
kierunku na jednej częstotliwości, a w drugim kierunku na innej. Kierunek transmisji
przełączany jest ręcznie naprzemian przez współpracujących ze sobą korespondentów.

ZASADY ŁĄCZNOŚCI RADIOWEJ

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

17

Pod względem organizacyjnym rozróżniamy dwa zasadnicze rodzaje łączności
radiowej:

Praca na kierunku - gdy współpracuje ze sobą dwóch abonentów na jednej lub
dwóch częstotliwościach.
Praca w sieci - gdy kilka (minimum 3) radiostacji współpracuje ze sobą na jednej
częstotliwości. Dla utrzymania właściwej dyscypliny i porządku pracy, jedna z
radiostacji winna spełniać rolę stacji nadrzędnej (głównej), która kieruje pracą
stacji podporządkowanych. Zasadą, która musi być bezwzględnie przestrzegana
(dla zapewnienia prawidłowej łączności) jest to, że w danej chwili tylko jedna
stacja może pracować na nadawanie, zaś pozostałe muszą pozostawać na
odbiorze.

ZASADY ŁĄCZNOŚCI RADIOWEJ

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

18

ŁĄCZE RADIOKOMUNIKACYJNE

Źródło
informacji

Nadajnik
radiowy

Odbiornik
radiowy

Odbiorca
informacji

Ośrodek
propagacji

Urządzenie radiowe nadawcze

Urządzenie radiowe odbiorcze

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

19

ŁĄCZE RADIOKOMUNIKACYJNE

Łącze radiokomunikacyjne - służy do przesyłania na odległość określonych sygnałów
wykorzystywanych do wzajemnego porozumiewania się. Przesyłane sygnały są przenoszone za
pośrednictwem fal elektromagnetycznych, które rozchodzą się w przestrzeni, a więc bez użycia
przewodów łączących nadajnik z odbiornikiem, co ma miejsce w łączu telekomunikacyjnym.
Łącze radiokomunikacyjne składa się z nadajnika radiowego, ośrodka propagacji fal radiowych i
odbiornika radiowego.

Urządzenie radiowe nadawcze - służy do wytwarzania fal elektromagnetycznych i
wypromieniowania ich w przestrzeń zwaną ośrodkiem propagacji. Urządzenie radiowe posiada
nadajnik w którym wytwarzany jest prąd wielkiej częstotliwości uzależniony od przesyłanej
informacji. Proces uzależniania prądu wielkiej częstotliwości od przesyłanej informacji nazywa
się modulacją lub manipulacją. Modulowany lub manipulowany prąd wielkiej częstotliwości
zasila antenę nadajnika, która zamienia energię prądów wielkiej częstotliwości na energię fali
elektromagnetycznej wypromieniowanej przez antenę w przestrzeń zwaną ośrodkiem
propagacji.

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

20

ŁĄCZE RADIOKOMUNIKACYJNE

Ośrodek propagacji - oddziałuje na rozchodzącą się falę elektromagnetyczną powodując
naturalne rozproszenie oraz tłumienie energii fali, a ponadto występuje zjawisko odbicia i
załamania.

Urządzenie radioodbiorcze - zadaniem urządzenia radioodbiorczego jest selektywne
odbieranie z otaczającej przestrzeni fal elektromagnetycznych, zwanych też falami
radiowymi, za pomocą których nadawana jest informacja oraz takie przekształcenie fal
radiowych, aby były one dostępne zmysłom człowieka.

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

21

Ze względu na rodzaj transportu możemy podzielić urządzenia na:

 Osobiste- noszone przez poszczególnych użytkowników i wykorzystywane w ruchu
 Przenośne- transportowane przez ludzi
 Urządzenia pokładowe- pojazdów transportowych, jednostek latających lub morskich. Wszystkie
powyższe urządzenia winne charakteryzować się prostotą obsługi, tak aby mogły być
wykorzystywane przez osoby nie posiadające specjalnego przygotowania fachowego
 Radiostacje przewoźne- wyposażone w specjalne środki transportu, przeznaczone dla danego
urządzenia w odróżnieniu od radiostacji pokładowych, które stanowią jeden z integralnych
elementów wyposażenia jednostki pokładowej, zabezpieczających prawidłowe jej funkcjonowanie.
Radiostacje przewoźne są urządzeniami bardziej rozbudowanymi o większej mocy i zasięgu,
wymagającymi etatowej, wykwalifikowanej (często wieloosobowej) obsługi. Przeznaczone są
głównie do pracy na postoju, mogą pracować również w ruchu, ale z gorszymi parametrami.
Użytkownik korzysta z nich w sposób pośredni
 Urządzenia stacjonarne- zainstalowane na stałe w jednym miejscu. Wykorzystywane są na ogół
w specjalnych służbach

KLASYFIKACJA URZĄDZEŃ RADIOKOMUNIKACYJNYCH

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

22

KLASYFIKACJA URZĄDZEŃ RADIOKOMUNIKACYJNYCH

Ze względu na zadanie spełniane w systemie łączności możemy podzielić
urządzenia na:

 Rozsiewcze czyli radiodyfuzyjne - przekazujące informacje z jednego punktu
do wielu odbiorców (np. stacje radiofoniczne)
 Zbiorcze - przyjmujące informacje od wielu nadawców
 Korespondencyjne - wymieniające informacje w obu kierunkach. Będą to
radiostacje nadawczo-odbiorcze

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

23

KLASYFIKACJA URZĄDZEŃ RADIOKOMUNIKACYJNYCH

Z punktu widzenia mocy promieniowanej rozróżniamy radiostacje:

 małej mocy

poniżej 100 W

 średniej mocy

od 100 do 1000 W

 dużej mocy

powyżej 1000 W

Z punktu widzenia zakresu wykorzystywanych fal dzielimy urządzenia na
np:

 HF (1



30 MHz)

 VHF (30



225 MHz)

 UHF (225



800 MHz)

Zasięg działania:

 Lokalne
 Krajowe
 Kontynentalne
 Globalne

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

24

Klasyfikacja urządzeń radiokomunikacyjnych

Ze względu na organizację pracy

•

simpleksowe

•

dupleksowe

•

Półdupleksowe

•

inne

Ze względu na rodzaj przesyłanych informacji

• foniczne
• telegraficzne
• foniczno-telegraficzne
• transmisji danych

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

25

KLASYFIKACJA SYSTEMÓW

RADIOKOMUNIKACJI RUCHOMEJ

Umiejscowieni stacji przekaźnikowych:

 Naziemne
 Satelitarne

Wykorzystywana technologia:

 Analogowe
 Cyfrowe

Architektura systemu:

 Punkt-punkt
 Punkt-wielopunkt
 Komórkowe
 Trunkingowe
 Klastrowe
 Ad-hoc
 inne

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

26

Systemy RRL

Telefonia
komórkowa

Systemy
trankingowe

Systemy
przywoławcze

Telefonia
bezprzewodowa

Systemy
bezprzewodowej
transmisji danych

KLASYFIKACJA SYSTEMÓW

RADIOKOMUNIKACJI RUCHOMEJ

Radioliniowe
Satelitarne
Troposferyczne

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

27

NADAJNIK RADIOWY

Przetwornik

informacja-sygnał

Wzmacniacz

sygnału

elektrycznego

Generator fali

nośnej

Wzmacniacz

Modulator

Układ

dołączania

anteny

Antena

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

28

NADAJNIK RADIOWY

Nadajnik składa się z następujących bloków podstawowych:



Przetwornik informacji na sygnał elektryczny- (np. mikrofon, kamera telewizyjna, dalekopis,

laryngofon itp.)
 Wzmacniacz sygnału elektrycznego- zapewnia podanie na modulator odpowiedniego poziomu
sygnału elektrycznego w celu prawidłowego jego wysterowania
 Generator częstotliwości nośnej- jego zadaniem jest wytworzenie siatki wysokostabilnych
częstotliwości. W większości przypadków ilość oraz zakres wytwarzanych częstotliwości pokrywa się
z ilością częstotliwości i zakresem pracy nadajnika
 Modulator- nanosi informację na wygenerowaną w generatorze falę nośną. Ponadto przenosi
widmo częstotliwości sygnału wzmocnionego we wzmacniaczu sygnału elektrycznego do zakresu
częstotliwości wokół częstotliwości fali nośnej
 Wzmacniacz mocy- wzmacnia zmodulowaną falę nośną do poziomu zapewniającego odpowiedni
zasięg nadajnika
 Układ dołączania anteny- służy do przesyłania sygnału w.cz. do anteny
 Antena- służy do wypromieniowania energii fali elektromagnetycznej w eter

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

29

Układ

zabezp.

Tłumik

Układ

wejść.

Wzm.

Sygn.

M

M

H

H

Wzm.

P.cz.

Wzm.

P.cz.

Demodulator

Strojenie

Blok wzmacniaczy

sygnałowych

Blok przemiany częstotliwości

Blok ostatniej

częstotliwości

pośredniej

Wyjście

Tor m.cz.

System ustawiania i

stabilizacji częstotliwości

ODBIORNIK SUPERHETERODYNOWY

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

30

ODBIORNIK RADIOKOMUNIKACYJNY

W skład odbiornika radiokomunikacyjnego wchodzą następujące bloki funkcjonalne:



Układ zabezpieczający (włączony między antenę a układ wstępnej selekcji), służy do tłumienia

promieniowania usytuowanego blisko odbiornika
 Tłumik przewidziany jest do wybierania optymalnego poziomu sygnału pożądanego, co jest
szczególnie istotne przy pracy z dużymi poziomami napięć wejściowych odbiornika
 Blok wielkiej częstotliwości odbiornika (obejmuje wszystkie stopnie od jego wejścia do układu
detektora) służy do przygotowania sygnału radiowego do jego ostatecznej obróbki w optymalnych
warunkach w detektorze. Proces przygotowania składa się z:

 selekcji sygnału pożądanego od zakłóceń
 wzmocnienia sygnału do niezbędnego poziomu na wejściu detektora
 odpowiedniego przesunięcia widma częstotliwości sygnału radiowego

 Blok wzmacniaczy sygnałowych (zwany także selektorem lub preselektorem) ma za zadanie
wyfiltrować wstępnie sygnał odebrany
 Blok przemiany częstotliwości
 Blok małej częstotliwości

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

ODBIORNIK RADIOKOMUNIKACYJNY

Podstawowymi parametrami odbiornika są:

Czułość użytkowa odbiornika - jest to taki najmniejszy poziom sygnału wejściowego, przy którym uzyskuje się
normalną moc wyjściową przy dopuszczalnym stosunku mocy (napięcia) sygnału użytecznego S do mocy szumów
własnych lub napięcia N na wyjściu odbiornika. Stosunek ten najczęściej podaje się w decybelach jako S/N lub SINAD.
Selektywność odbiornika - jest to zdolność odbiornika do wydzielania sygnałów pożądanych spośród sygnałów
jednocześnie odebranych przez antenę. Miarą selektywności odbiornika jest między innymi pasmo przenoszenia
odbiornika określone na poziomie 3dB lub 6dB
Stabilność pracy odbiornika - w najogólniejszym pojęciu możemy nazwać jego zdolność do utrzymania stałego efektu
na wyjściu, uzyskiwanego pod wpływem sygnału wejściowego o stałych parametrach działającego w przedziale czasu.
Głównymi przyczynami niestabilności są: czas pracy, zmiany napięcia zasilania, zmiany temperatury otoczenia itd.
Główną wielkością charakteryzującą stabilność odbiornika jest wielkość zmian częstotliwości dostrojenia odbiornika.
Wierność odtwarzania informacji - opisuje się zniekształceniami, które nie powinny przekraczać dopuszczalnych
granic dla danego rodzaju klasy odbiornika. Zniekształcenia polegają na niedokładnym lub nieprawidłowym
odtwarzaniu przesyłanego sygnału. Podstawową miarą zniekształceń nieliniowych jest współczynnik zawartości
harmonicznych

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

OZNACZENIA EMISJI RADIOWYCH

1

2

3

4

5

6

7

8

9

I grupa

II grupa

III grupa

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Niezbędna szerokość

pasma

Podstawowe cechy

charakterystyczne

emisji

Dodatkowe cechy
charakterystyczne

emisji

Rodzaj

modulacji

Charakter

sygnału

modulującego

Rodzaj

sygnału

mod.

Szczegóły

sygnału

Zwielokrotnienie

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

33

OZNACZENIA EMISJI RADIOWYCH

Niezbędna szerokość pasma

Szerokość

pasma

Oznaczenie

0.002Hz

H002

180.5kHz

181k

6.6GHz

6G60

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

OZNACZENIA EMISJI RADIOWYCH

Rodzaj modulacji

Emisja niezmodulowanej fali nośnej

N

Mdulacja

amplitudy

Podwójna wstęga boczna

A

Pojedyncza wstęga boczna, pełna fala nośna

H

Pojedyncza wstęga boczna, przytłumiona fala nośna

R

Pojedyncza wstęga boczna, stłumiona fala nośna

J

Niezależne wstęgi boczne

B

Szczątkowa wstęga boczna

C

Modulacja kątowa

Modulacja częstotliwości

F

Modulacja fazowa

G

Emisja w której fala nośna jest modulowana amplitudowo i kątowo jednocześnie albo w ustalonej kolejności

D

Emisja

impulsów

Niemodulowany ciąg impulsów

P

Ciąg

impulsów

Modulowany amplitudowo

K

O modulowanej szerokości

L

O modulowanym położeniu

M

W którym fala nośna modulowana jest kątowo w czasie trwania okresu impulsu

Q

W którym występują kombinacje wyżej wymienionych emisji lub wytwarzane w inny sposób

V

Wypadki nie objęte wyżej, w których główna fala nośna jest modulowana dwoma lub więcej sposobami. Jednocześnie lub w

ustalonej kolejności.

W

Wypadki nie uwzględnione wyżej

X

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

OZNACZENIA EMISJI RADIOWYCH

Charakter sygnału modulującego

Brak sygnału modulującego

0

Pojedynczy kanał zawierający informację skwantowaną lub cyfrową bez modulacji
podnośnej

1

Pojedynczy kanał zawierający informację skwantowaną lub cyfrową z
zastosowaniem modulacji podnośnej

2

Pojedynczy kanał zawierający informację analogową

3

Dwa lub więcej kanałów zawierających informację cyfrową lub skwantowaną

7

Dwa lub więcej kanałów zawierających informację analogową

8

System obejmujący jeden lub więcej kanałów zawierających informację złożoną
(skwantowaną, cyfrową, analogową) w jednym lub więcej kanałach

9

Wypadki nie uwzględnione wyżej

X

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

36

OZNACZENIA EMISJI RADIOWYCH

Rodzaj sygnału modulującego

Brak przesyłanej informacji

N

Telegrafia dla odbioru słuchowego

A

Telegrafia dla odbioru automatycznego

B

Telekopia (facsimile)

C

Transmisja danych, telemetria, telesterowanie

D

Telefonia (w tym radiofonia)

E

Telewizja (sygnał wizyjny)

F

Kombinacje wyżej wymienionych rodzajów informacji

W

Wypadki nie uwzględnione wyżej

X

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

37

OZNACZENIA EMISJI RADIOWYCH

Szczegóły sygnału

Kod dwuwartościowy o elementach sygnałów, które różnią się albo ilością, albo czasem trwania

A

Kod dwuwartościowy z elementami sygnałów identycznymi co do ilości i czasu trwania, bez korekcji błędów

B

Kod dwuwartościowy z elementami sygnałów identycznymi co do ilości i czasu trwania, z korekcją błędów

C

Kod czterowartościowy, w którym każdy stan określa jeden element sygnału (jeden lub więcej bitów)

D

Wielowartościowy kod, w którym każdy stan określa jeden element sygnału (jeden lub więcej bitów)

E

Wielowartościowy kod, w którym każdy stan lub kombinacja stanów określa znak alfanumeryczny

F

Sygnał radiofoniczny

G

Sygnał radiofoniczny (stereo lub kwadrofonia)

H

Sygnał foniczny komercyjnej jakości (z wyłączeniem kategorii oznaczonych K i L

J

Sygnał foniczny komercyjnej jakości z zastosowaniem inwersji częstotliwości lub z podziałem pasma

K

Sygnał foniczny komercyjnej jakości z oddzielnymi sygnałami modulowanymi częstotliwościowo dla regulacji poziomu
sygnału zdemodulowanego

L

Sygnał wizyjny (obraz monochromatyczny)

M

Sygnał wizyjny (obraz kolorowy)

N

Kombinacje wypadków wymienionych wyżej

W

Wypadki nie uwzględnione wyżej

X

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Wprowadzenie

38

OZNACZENIA EMISJI RADIOWYCH

Zwielokrotnienie

Bez zwielokrotnienia

N

Zwielokrotnienie kodowe

C

Zwielokrotnienie częstotliwościowe

F

Zwielokrotnienie czasowe

T

Kombinacje zwielokrotnienia czasowego i
częstotliwościowego

W

Inne rodzaje zwielokrotnienia

X

Instytut Telekomunikacji

WEL WAT

ITK

Akronimy popularnych typów modulacji

• BPSK
• QPSK
• DQPSK
• QAM
• 16QAM
• TCM
• MSK
• FSK
• GMSK

Wprowadzenie

39