1
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu
PROGRAM NAUCZANIA
TECHNIK INFORMATYK 312[01]
Warszawa 2004
312[01]/T,SP/MENIS/2004.06.14
2
Autorzy:
mgr in
ż
. Piotr Matuszewski
mgr Grzegorz Samociuk
mgr Marek Sobiech
mgr Andrzej Stachnio
mgr Piotr Bartosiak
Recenzenci:
mgr Marek Muszy
ń
ski
mgr in
ż
. Stanisław Siemieniako
Opracowanie redakcyjne:
mgr Anna Wojciechowska
mgr Piotr Bartosiak
3
Spis tre
ś
ci
I. Plany nauczania
4
II. Programy nauczania przedmiotów zawodowych
6
1. Systemy operacyjne i sieci komputerowe
6
2. Oprogramowanie biurowe
20
3. Programowanie strukturalne i obiektowe
27
4. Urz
ą
dzenia techniki komputerowej
42
5. Multimedia i grafika komputerowa
50
6. J
ę
zyk angielski zawodowy
56
7. Zaj
ę
cia specjalizacyjne
64
Administrowanie sieciowymi systemami operacyjnymi
64
Systemy zarz
ą
dzania bazami danych
78
Aplikacje internetowe
87
Grafika komputerowa
96
8. Praktyka zawodowa
105
4
I. PLANY NAUCZANIA
PLAN NAUCZANIA
Technikum czteroletnie
Zawód:
technik
informatyk
312[01]
Podbudowa programowa: gimnazjum
Lp.
Przedmioty nauczania
Dla młodzie
ż
y
Dla dorosłych
Liczba godzin
tygodniowo
w czteroletnim
okresie
nauczania
Liczba
godzin
tygodniowo
w
czteroletnim
okresie
nauczania
Liczba
godzin
w
czteroletnim
okresie
nauczania
Klasy I-IV
Semestry I-VIII
Forma
stacjonarna
Forma
zaoczna
1.
Systemy operacyjne i sieci
komputerowe
12
8
151
2.
Oprogramowanie biurowe
7
5
88
3.
Programowanie strukturalne
i obiektowe
10
7
127
4.
Urz
ą
dzenia techniki komputerowej
4
3
50
5.
Multimedia i grafika komputerowa
3
2
38
6.
J
ę
zyk angielski zawodowy
2
2
25
7.
Zaj
ę
cia specjalizacyjne*
12
8
151
Razem
50
35
630
Praktyka zawodowa: 4 tygodnie
* do wyboru
5
PLAN NAUCZANIA
Szkoła policealna
Zawód: technik informatyk 312[01]
Podbudowa programowa: szkoła daj
ą
ca wykształcenie
ś
rednie
Lp.
Przedmioty nauczania
Dla młodzie
ż
y
Dla dorosłych
Liczba godzin
tygodniowo
w dwuletnim
okresie
nauczania
Liczba
godzin
tygodniowo
w dwuletnim
okresie
nauczania
Liczba godzin
w dwuletnim
okresie
nauczania
Semestry I-IV
Semestry I-IV
Forma
stacjonarna
Forma
zaoczna
1.
Systemy operacyjne i sieci
komputerowe
12
10
165
2.
Oprogramowanie biurowe
7
5
95
3.
Programowanie strukturalne
i obiektowe
10
7
136
4.
Urz
ą
dzenia techniki komputerowej
4
3
55
5.
Multimedia i grafika komputerowa
3
2
41
6.
J
ę
zyk angielski zawodowy
2
2
27
7.
Zaj
ę
cia specjalizacyjne*
12
8
163
Razem
50
37
682
Praktyka zawodowa: 4 tygodnie
* do wyboru
6
II. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTÓW
ZAWODOWYCH
SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/ słuchacz powinien umie
ć
:
- zastosowa
ć
zasady bezpiecznej pracy z komputerem,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
systemem MS Windows,
- utworzy
ć
nowe obiekty, nowe dokumenty w
ś
rodowisku Windows,
- skopiowa
ć
, przenie
ść
, zmieni
ć
nazwy obiektów,
- wydrukowa
ć
dane,
- skonfigurowa
ć
urz
ą
dzenia i
ś
rodowisko pracy w systemie Windows,
- zinterpretowa
ć
i zmodyfikowa
ć
zawarto
ść
Rejestru,
- utworzy
ć
i skonfigurowa
ć
profile u
ż
ytkownika,
- wyja
ś
ni
ć
rol
ę
pami
ę
ci wirtualnej i pliku wymiany w systemie Windows,
- okre
ś
li
ć
struktur
ę
dysku,
- przygotowa
ć
no
ś
niki informacji do zapisu,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
programami obsługi dysku,
- zastosowa
ć
aplikacje i polecenia DOS,
- zainstalowa
ć
system Windows,
- zainstalowa
ć
i skonfigurowa
ć
nowy sprz
ę
t,
- scharakteryzowa
ć
protokół TCP/IP,
- przesła
ć
informacje i dane w sieciach,
- skonfigurowa
ć
system Windows do współpracy z ró
ż
nymi sieciami
komputerowymi,
- scharakteryzowa
ć
systemy wielodost
ę
pne Unix/Linux,
- wyja
ś
ni
ć
cechy systemu Unix/Linux,
- zastosowa
ć
polecenia powłoki systemu Unix/Linux,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
ś
rodowiskiem graficznym systemu Unix/Linux,
- wyja
ś
ni
ć
przebieg instalacji systemu Unix/Linux,
- skonfigurowa
ć
poł
ą
czenia sieciowe systemu Unix/Linux,
- zastosowa
ć
programy u
ż
ytkowe systemu Unix/Linux,
- wykona
ć
zadania administracyjne w systemie Unix/Linux,
- scharakteryzowa
ć
sieci LAN i WAN,
- scharakteryzowa
ć
topologie, protokoły i typowe usługi sieciowe,
- okre
ś
li
ć
podstawowe składniki sieci,
- wyja
ś
ni
ć
zasady działania ró
ż
nych technologii sieciowych,
- zastosowa
ć
urz
ą
dzenia do rozbudowy sieci,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
poczt
ą
elektroniczn
ą
i zasobami sieci Internet,
- wyja
ś
ni
ć
zasad
ę
działania sieci World Wide Web,
7
- wykona
ć
zadania administracyjne na serwerze i sieci lokalnej,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
terminologi
ą
zawodow
ą
w j
ę
zyku angielskim,
- zastosowa
ć
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Materiał nauczania
1. Charakterystyka komputera PC
Regulamin pracowni komputerowej, zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Normy prawne dotycz
ą
ce rozpowszechniania programów komputerowych,
ochrony praw autorskich. Przest
ę
pczo
ść
komputerowa. Podstawowe poj
ę
cia
dotycz
ą
ce komputera. Podzespoły. Rodzaje pami
ę
ci. Urz
ą
dzenia peryferyjne.
Rodzaje oprogramowania. Pulpit, menu Start, pasek zada
ń
. Obiekty systemu:
folder, plik, skrót. Elementy okna. Praca z dokumentami. Automatyczny start
aplikacji. Aplikacje wbudowane systemu. Programy DOS w
ś
rodowisku
Windows. Zako
ń
czenie pracy Windows.
Ć
wiczenia
• Analizowanie i interpretowanie norm prawnych dotycz
ą
cych
rozpowszechniania programów komputerowych, ochrony praw
autorskich i przest
ę
pczo
ś
ci komputerowej.
• Charakteryzowanie elementów komputera PC i rodzajów
oprogramowania.
• Rozpoznawanie elementów
ś
rodowiska Windows.
• Ustawianie aplikacji domy
ś
lnej, projektowanie menu kontekstowego.
• Uruchamianie aplikacji i programów DOS.
• Zapisywanie danych do pliku.
• Wykonywanie czynno
ś
ci edycyjnych: kopiuj, wytnij i wklej.
• Zamykanie systemu.
2. Systemy plików
Systemy plików FAT, FAT32, NTFS. Katalog główny,
ś
cie
ż
ka dost
ę
pu. Praca
z systemem plików. Obsługa długich nazw. Eksplorator Windows. Atrybuty
plików. Uprawnienia NTFS do folderów i plików, lista kontroli dost
ę
pu ACL.
Zarz
ą
dzanie plikami i folderami. Archiwizacja i kompresja danych. Struktura
dysku. Dysk fizyczny i logiczny. Partycje, FAT, klastry. Narz
ę
dzia do
zarz
ą
dzania partycjami. Bł
ę
dy na dysku, program Scandisk. Zjawisko
fragmentacji
dysku,
defragmentacja.
Profilaktyka
antywirusowa.
Harmonogram zada
ń
.
Ć
wiczenia
• Przegl
ą
danie i otwieranie obiektów w Eksploratorze.
• Przechodzenie do okre
ś
lonych folderów.
8
• Tworzenie folderów i plików.
• Kopiowanie, przenoszenie i zmiana nazw obiektów.
• Analizowanie wła
ś
ciwo
ś
ci i atrybutów obiektów.
• Wyszukiwanie plików i folderów, opcje wyszukiwania.
• Wykonywanie archiwizacji i kompresji.
• Formatowanie dysków.
• Odczytywanie rodzaju i wielko
ś
ci partycji na dysku.
• Zarz
ą
dzanie partycjami: tworzenie, usuwanie, zmiana rozmiaru.
• Uruchamianie programu Scandisk.
• Wykonywanie defragmentacji dysku.
• Instalowanie i uruchamianie programu antywirusowego.
• Wykorzystywanie harmonogramu zada
ń
.
3. Obsługa urz
ą
dze
ń
wej
ś
cia/wyj
ś
cia
Konfiguracja drukarki lokalnej. Drukowanie z poziomu aplikacji Windows.
Mened
ż
er wydruku. Opcje drukowania. Drukowanie do pliku. Drukowanie
w sieci. Konfiguracja ekranu. Konfiguracja kart d
ź
wi
ę
kowych. Konfiguracja
nap
ę
dów CD i CD-RW. Konfiguracja opcji DVD.
Ć
wiczenia
• Ustawianie opcji drukowania dokumentu, podgl
ą
d wydruku.
• Przegl
ą
danie, zmiana, czyszczenie kolejki drukowania.
• Wstrzymywanie, podejmowanie wydruku, anulowanie zada
ń
.
• Korzystanie z metody przeci
ą
gnij i upu
ść
.
• Drukowanie do pliku, wydruk z pliku.
• Zmiana wła
ś
ciwo
ś
ci ekranu: rozdzielczo
ść
, liczba kolorów.
• Przypisywanie d
ź
wi
ę
ków do zdarze
ń
.
• Konfigurowanie karty d
ź
wi
ę
kowej.
• Konfigurowanie urz
ą
dze
ń
CD i DVD.
• Archiwizowanie danych na płytach CD-R i CD-RW.
4. Konfiguracja i zarz
ą
dzanie systemem Windows
Dostosowywanie pulpitu i okien do własnych potrzeb. Menu Start. Pasek
zada
ń
. Pliki zarejestrowane i niezarejestrowane. Wybór aplikacji do otwarcia
plików niezarejestrowanych. Menu kontekstowe, rozszerzanie powłoki. Panel
sterowania. Rejestr systemu, pliki rejestru. Sposoby tworzenia kopii
zapasowej rejestru. Edytor rejestru, dane, klucze i ich zawarto
ść
. Pliki
wpisów rejestru. Profile u
ż
ytkownika w Windows. Narz
ę
dzia administracyjne
Windows w technologii NT. Lokalne konta u
ż
ytkowników i grup. Prawa
i uprawnienia u
ż
ytkowników. Zasady zabezpiecze
ń
lokalnych.
9
Ć
wiczenia
• Ustawianie wygl
ą
du pulpitu: tło, tapeta, wygaszacz ekranu, Active
Desktop.
• Wykorzystywanie i zarz
ą
dzanie menu Start.
• Tworzenie i korzystanie ze skrótów.
• Ustawianie widoku i opcji folderów.
• Identyfikowanie plików zarejestrowanych i niezarejestrowanych.
• Wybór aplikacji do otwarcia plików niezarejestrowanych.
• Rozszerzanie powłoki, definiowanie akcji w menu kontekstowym.
• Okre
ś
lanie daty i czasu.
• Dostosowywanie klawiatury i zmiana ustawie
ń
myszki.
• Zmiana opcji zarz
ą
dzania energi
ą
.
• Wykonywanie kopii bezpiecze
ń
stwa rejestru.
• Odzyskiwanie rejestru z kopii.
• Uruchamianie edytora rejestru, identyfikacja kluczy, danych i warto
ś
ci.
• Znajdowanie informacji w rejestrze, eksportowanie i importowanie
wpisów rejestru.
• Przegl
ą
danie i korzystanie z narz
ę
dzi administracyjnych.
• Zarz
ą
dzanie komputerem poprzez konsol
ę
.
• Tworzenie lokalnych kont i grup u
ż
ytkowników.
• Przegl
ą
danie i ustawianie zasad zabezpiecze
ń
lokalnych.
5. Architektura systemu Windows
32-bitowy model pami
ę
ci w systemie Windows. Pami
ęć
wirtualna i plik
wymiany. Sposoby zwi
ę
kszania efektywno
ś
ci pracy systemu. Zadania
uruchomione w tle. Tryb rzeczywisty i chroniony procesora. Procesy, w
ą
tki,
wielozadaniowo
ść
.
Mened
ż
er
maszyn
wirtualnych.
J
ą
dro
systemu
operacyjnego. Etapy uruchamiania systemu. Uruchamianie kontrolowane.
Menu startowe Windows. Pliki konfiguracyjne.
Ć
wiczenia
• Zmiana rozmiaru i poło
ż
enia pliku wymiany.
• Zarz
ą
dzanie zadaniami uruchomionymi w tle.
• Korzystanie z mened
ż
era zada
ń
.
• Wywoływanie menu startowego Windows.
• Uruchamianie i modyfikacja opcji menu startowego.
6. Praca w trybie MS-DOS
Tryb MS-DOS. Okno aplikacji DOS. Pliki konfiguracji pif. Pami
ęć
dla
programów DOS. Polecenia wewn
ę
trzne i zewn
ę
trzne. Dyskietka
systemowa. Nakładki ułatwiaj
ą
ce prac
ę
z systemem DOS. Drukowanie
z aplikacji DOS.
10
Ć
wiczenia
• Przegl
ą
danie i zmiana wła
ś
ciwo
ś
ci programów DOS w plikach pif.
• Drukowanie z aplikacji DOS.
• Stosowanie podstawowych polece
ń
DOS, uzyskiwanie pomocy.
• Praca w trybie MS-DOS.
• Zarz
ą
dzanie plikami i katalogami przy pomocy nakładki systemowej.
• Konfigurowanie pami
ę
ci DOS: config.sys, autoexec.bat.
• Obsługa urz
ą
dze
ń
w trybie rzeczywistym MS-DOS, ładowanie
sterowników.
• Tworzenie dyskietki systemowej, przenoszenie systemu.
7. Instalacja systemu, sprz
ę
tu i oprogramowania Windows
Instalacja i aktualizacja systemu Windows, wymagania sprz
ę
towe.
Charakterystyka procesu instalacji. Typy i fazy instalacji systemu.
Uruchomienie systemu. Instalowanie sprz
ę
tu. Mechanizm Pług & Play.
R
ę
czna instalacja i konfiguracja sprz
ę
tu. Mened
ż
er urz
ą
dze
ń
. Zasoby
sprz
ę
towe. Urz
ą
dzenia USB. Instalacja oprogramowania.
Ć
wiczenia
• Wykonywanie instalacji typowej i niestandardowej.
• Obserwacja poszczególnych faz instalacji.
• Uruchamianie systemu Windows po raz pierwszy.
• Dodawanie nowego urz
ą
dzenia.
• R
ę
czne instalowanie i konfigurowanie urz
ą
dze
ń
.
• Przegl
ą
danie drzewa urz
ą
dze
ń
, wła
ś
ciwo
ś
ci i zasobów.
• Instalowanie oprogramowania u
ż
ytkownika.
8. Konfiguracja Windows do pracy w sieci
Składniki oprogramowania sieci: klient, karta, protokół, usługa. Bezpo
ś
rednie
poł
ą
czenie kablowe. Modemy i porty COM. Dial-Up networking. Inne metody
dost
ę
pu do Internetu. Główne cechy protokołu TCP/IP. Praca w trybie off-
line. Korzystanie z podstawowych usług Internetu, netykieta. Przegl
ą
darka
internetowa. Poczta elektroniczna. Komunikatory. Bramki SMS.
Ć
wiczenia
• Instalowanie i konfigurowanie składników sieci.
• Konfigurowanie bezpo
ś
redniego poł
ą
czenia kablowego dwóch
komputerów.
• Instalowanie i konfigurowanie modemu i poł
ą
czenia Dial-Up
networking.
• Okre
ś
lanie głównych cech protokołu TCP/IP.
11
• Konfigurowanie opcji i ustawie
ń
przegl
ą
darki internetowej.
• Przegl
ą
danie wybranych stron WWW, wyszukiwanie informacji.
• Konfigurowanie konta pocztowego.
• Wysyłanie i odbieranie poczty e-mail.
• Konfigurowanie i korzystanie z grup dyskusyjnych.
• Wyszukiwanie i pobieranie plików przez FTP.
• Instalowanie i konfigurowanie programów komunikacyjnych.
• Korzystanie z bramek SMS.
9. Praca w sieci równoprawnej
Logowanie do sieci. Udost
ę
pnianie i korzystanie z zasobów w grupach
roboczych. Udost
ę
pnianie folderów, dysków i nap
ę
dów CD-ROM.
Mapowanie dysków. Kontrola dost
ę
pu do udost
ę
pnionych zasobów.
Udost
ę
pnianie i korzystanie z drukarek w sieci. Konfiguracja składników
oprogramowania sieci.
Ć
wiczenia
• Konfigurowanie udost
ę
pniania zasobów.
• Stosowanie zabezpiecze
ń
na poziomie zasobów.
• Korzystanie z udost
ę
pnionych zasobów, mapowanie dysków.
• Instalowanie, udost
ę
pnianie i korzystanie z drukarek w sieci.
10. Współpraca systemu Windows z serwerami sieci lokalnej
Współpraca z serwerem Windows. Architektura sieciowa systemu Windows.
Domena Windows, Active Directory. Uwierzytelnianie u
ż
ytkownika w sieci.
Przegl
ą
danie
zasobów
w
domenie
Windows.
Domenowe
konta
u
ż
ytkowników i grup. Zabezpieczenia sieciowe. Zasady grupy GPO.
Współpraca z serwerem Novell NetWare. Wła
ś
ciwo
ś
ci oprogramowania
Klient sieci NetWare. Uwierzytelnianie w NetWare. Przegl
ą
danie zasobów
sieciowych NetWare. Drukowanie w
ś
rodowisku NetWare.
Ć
wiczenia
• Logowanie lokalne i do domeny Windows.
• Korzystanie z zasobów i usług serwera Windows.
• Analizowanie Active Directory.
• Zarz
ą
dzanie domenowymi kontami indywidualnych u
ż
ytkowników
i grup.
• Tworzenie konta komputera w domenie.
• Przegl
ą
danie zasad grupy GPO.
• Logowanie do serwera Novell NetWare.
• Przegl
ą
danie wła
ś
ciwo
ś
ci Klienta sieci NetWare.
12
• Korzystanie z zasobów i usług serwera Novell NetWare.
• Przegl
ą
danie NDS, eDirectory.
• Udost
ę
pnianie zasobów z kontrol
ą
dost
ę
pu na poziomie u
ż
ytkownika.
11. Systemy wielodost
ę
pne Unix/Linux
Wielozadaniowo
ść
. Wielodost
ę
pno
ść
. Zarz
ą
dzanie pami
ę
ci
ą
. System plików.
Urz
ą
dzenia. Interpretatory polece
ń
, powłoki systemu. Praca w tle. Licencja
GNU. Konsole wirtualne, terminale, zdalne konsole. U
ż
ytkownicy, grupy,
logowanie, uwierzytelnianie. Procesy, zadania, usługi. J
ą
dro, moduły
ładowalne, obsługa urz
ą
dze
ń
. Systemy plików Linuxa.
Ć
wiczenia
• Charakteryzowanie systemów wielodost
ę
pnych.
• Charakteryzowanie głównych cech systemu Unix/Linux.
• Logowanie do systemu.
12. Podstawowe operacje w systemie Unix/Linux
Przegl
ą
d polece
ń
powłoki systemu. Dost
ę
p do podr
ę
cznika systemowego,
manualia. Operacje na plikach i katalogach. Przeszukiwanie systemu plików.
Kompresja i dekompresja plików. Prawa do pliku. Edytory tekstu. Skrypty
powłoki. Podstawy obsługi X. Pulpity, mened
ż
er okien. Konfiguracja pulpitu,
aplety.
Programy
zarz
ą
dzaj
ą
ce
pulpitem.
Programy
terminali
dla
ś
rodowiska X.
Ć
wiczenia
• Wykonywanie podstawowych polece
ń
powłoki systemu.
• Uzyskiwanie pomocy w manualiach i podr
ę
czniku systemowym.
• Wykonywanie polece
ń
na plikach i katalogach.
• Tworzenie j edycja plików, nadawanie praw.
• Praca w dost
ę
pnych powłokach.
• Ładowanie wybranego pulpitu i mened
ż
era okien.
• Konfigurowanie i zarz
ą
dzanie pulpitem.
13. Przebieg instalacji systemu Unix/Linux
Dystrybucje systemu Unix/Linux. Interfejs programu instalacyjnego. Wybór
klawiatury. Rodzaj instalacji. Obsługa urz
ą
dze
ń
. Partycjonowanie dysku.
Wybór pakietów do zainstalowania. Formatowanie i instalacja. Instalacja
bootloadera. Konfiguracja X Windows. Uruchomienie systemu.
Ć
wiczenia
• Instalowanie systemu Unix/Linux.
13
14. Unix/Linux w sieci
Konfiguracja karty sieciowej. Ustawienia protokołu TCP/IP. Poł
ą
czenie PPP.
Konfiguracja, odbieranie i wysyłanie poczty elektronicznej. Przegl
ą
darki
WWW. Protokół FTP, pobieranie plików. Programy komunikacyjne.
Ć
wiczenia
• Konfigurowanie karty sieciowej, ustawienia TCP/IP.
• Konfigurowanie poł
ą
czenia PPP.
• Korzystanie z ró
ż
nych przegl
ą
darek internetowych.
• Konfigurowanie i korzystanie z poczty w systemie Linux.
15. Programy u
ż
ytkowe i narz
ę
dziowe
Procesory
tekstu.
Oprogramowanie
biurowe.
Programy
graficzne.
Multimedia, d
ź
wi
ę
k.
Ć
wiczenia
• Uruchamianie i korzystanie z aplikacji systemu Linux.
• Odczytywane i zapisywanie danych w formatach MS Office.
16. Administrowanie systemem Unix/Linux
Przygotowanie serwera do pracy w sieci Internet. Uruchamianie programów.
Sprawdzanie ilo
ś
ci wolnego miejsca na dysku. Informacje o pami
ę
ci.
Obci
ąż
enie systemu. Zarz
ą
dzanie kontami u
ż
ytkowników. Obsługa plików.
Archiwizacja. Automatyczne wykonywanie zada
ń
.
Ć
wiczenia
• Wykonywanie zada
ń
administracyjnych za pomoc
ą
narz
ę
dzi wybranej
dystrybucji systemu Unix/Linux.
17. Podstawowe zagadnienia dotycz
ą
ce sieci komputerowych
Korzy
ś
ci wynikaj
ą
ce z wdro
ż
enia sieci. Sieci Peer to Peer i sieci
Klient/Serwer. Zakres sieci lokalnych LAN i rozległych WAN. Podstawowe
komponenty
sieci:
karty
sieciowe,
kable,
urz
ą
dzenia
komunikacji
bezprzewodowej. Topologie sieci: magistrala, gwiazda, pier
ś
cie
ń
, siatka,
topologie mieszane. Technologie sieciowe, metody dost
ę
pu, szybko
ść
transferu. Urz
ą
dzenia do rozbudowy sieci: wzmacniaki, koncentratory,
mosty, switche, routery, bramy, urz
ą
dzenia zdalnego dost
ę
pu - funkcje i
zastosowanie.
Ć
wiczenia
• Charakteryzowanie sieci równoprawnych i sieci Klient/Serwer.
14
• Identyfikowanie zakresu sieci.
• Okre
ś
lanie funkcji karty sieciowej.
• Identyfikowanie i okre
ś
lanie wła
ś
ciwo
ś
ci kabli sieciowych.
• Okre
ś
lanie poszczególnych topologii sieci.
• Charakteryzowanie technologii Ethernet i metody dost
ę
pu z wykrywaniem
kolizji.
• Okre
ś
lanie przeznaczenia urz
ą
dze
ń
sieciowych.
• Konfigurowanie i badanie wpływu urz
ą
dze
ń
sieciowych na prac
ę
sieci.
18. Protokoły sieciowe, TCPIP
Typy protokołów. Warstwy modelu ISO/OSI. Typy transmisji danych: unicast,
multicast, broadcast. Protokoły TCP/IP, IPX/SPX, NetBEUI, AppleTalk
i protokoły zdalnego dost
ę
pu. Protokoły komunikacji bezprzewodowej. Stos
protokołów TCP/IP. Protokoły warstwy aplikacji: HTTP, FTP. Protokoły
warstwy transportowej: TCP, UDP. Protokoły warstwy internetowej: IP,
ICMP, IGMP, ARP. Protokoły warstwy interfejsu sieciowego: Ethernet, ATM.
Narz
ę
dzia do protokołów TCP/IP. Identyfikacja aplikacji, socket: adres IP +
port. DNS, mapowanie nazw domenowych na adresy IP. Proces przesyłania
danych, elementy pakietu. Routing, trasowanie przesyłania danych.
Ć
wiczenia
• Okre
ś
lanie protokołów rutowalnych i nierutowalnych.
• Okre
ś
lanie warstw modelu OSI.
• Charakteryzowanie podstawowych protokołów sieciowych.
• Charakteryzowanie poszczególnych protokołów TCP/IP.
• Stosowanie polece
ń
, narz
ę
dzi protokołów TCP/IP.
• Sprawdzanie trasy przesyłania pakietów.
19. Adresowanie IP
Struktura adresu IP, adres sieci, adres hosta. Klasy adresów. Podsieci,
maska podsieci i jej struktura. Zasady adresowania IP. Adresowanie
statyczne i automatyczne. Problemy zwi
ą
zane z przydzielaniem klasycznych
adresów IP. Posta
ć
binarna adresu IP i maski podsieci. Optymalizacja
adresowania IP.
Ć
wiczenia
• Okre
ś
lanie klasy adresu.
• Okre
ś
lanie hostów lokalnych i odległych.
• Identyfikowanie prawidłowych adresów IP.
• Przegl
ą
danie konfiguracji IP.
• Przeliczanie adresu IP i maski podsieci w postaci binarnej.
15
• Okre
ś
lanie liczby sieci i liczby hostów.
20. Sie
ć
Internet
Zasada działania sieci Internet. Domenowa struktura sieci. Usługi sieci
Internet. Protokoły internetowe. Bezpiecze
ń
stwo w sieci, szyfrowanie
danych. Adresy publiczne i prywatne. Podł
ą
czanie sieci lokalnych do
Internetu: NAT, Firewalls, proxy.
Ć
wiczenia
• Charakteryzowanie sieci Internet.
• Korzystanie z usług dost
ę
pnych w Internecie.
• Identyfikowanie zagro
ż
e
ń
w sieci.
• Konfiguracja serwera dost
ę
pu do Internetu.
21. Administracja serwerem sieci lokalnej
Okre
ś
lenie roli i przeznaczenia serwera. Instalacja serwera. Zadania po
instalacji, podstawowa konfiguracja usług. Zarz
ą
dzanie kontami
u
ż
ytkowników. Wdra
ż
anie zabezpiecze
ń
w sieci. Zarz
ą
dzanie zasobami
w sieci. Monitorowanie sieci.
Ć
wiczenia
• Instalowanie wybranego serwera.
• Wykonywanie zada
ń
poinstalacyjnych.
• Konfigurowanie usług serwera.
• Tworzenie kont u
ż
ytkowników i grup u
ż
ytkowników.
• Przypisywanie praw i uprawnie
ń
u
ż
ytkownikom.
• Udost
ę
pnianie zasobów dyskowych i drukarek w sieci.
• Stosowanie narz
ę
dzi do diagnostyki i monitorowania sieci.
Ś
rodki dydaktyczne
Komputery poł
ą
czone w sie
ć
.
Licencjonowane oprogramowanie systemowe.
Plansze i foliogramy zwi
ą
zane z systemami operacyjnymi.
Komputer i panel do prezentacji.
16
Uwagi o realizacji
Program przedmiotu Systemy operacyjne i sieci komputerowe obejmuje
tre
ś
ci dotycz
ą
ce posługiwania si
ę
wiedz
ą
o systemach operacyjnych,
dobierania systemu operacyjnego do okre
ś
lonych potrzeb, obsługiwania,
instalowania i konfigurowania systemów operacyjnych.
Przed przyst
ą
pieniem do realizacji zaj
ęć
, nale
ż
y zdiagnozowa
ć
poziom
oraz zakres opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci
dotycz
ą
cych systemów operacyjnych i sieci komputerowych. Wskazane jest
systematyczne wyrównywanie poziomu wiedzy uczniów, eliminowanie
nieprawidłowych nawyków oraz utrwalanie zasad bezpiecznej pracy
z systemem operacyjnym.
Podczas realizacji programu proponuje si
ę
stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody
nauczania: wykład informacyjny, pokaz z obja
ś
nieniem oraz
ć
wiczenia
praktyczne. W trakcie zaj
ęć
nale
ż
y sygnalizowa
ć
i podkre
ś
la
ć
podobie
ń
stwa
i ró
ż
nice mi
ę
dzy poszczególnymi wersjami systemu MS Windows
wykorzystuj
ą
c plansze, foliogramy i prezentacje multimedialne.
Wykorzystuj
ą
c nabyte wcze
ś
niej wiadomo
ś
ci, dotycz
ą
ce konfigurowania
systemu i zarz
ą
dzania nim, uczniowie opanowuj
ą
niezb
ę
dne umiej
ę
tno
ś
ci
posługiwania si
ę
trybem MS-DOS, instalowania i konfigurowania systemu,
urz
ą
dze
ń
i oprogramowania oraz konfigurowania i dostosowywania systemu
Windows do pracy w sieciach.
W kolejnym etapie procesu kształcenia uczniowie poznaj
ą
wielodost
ę
pny
system operacyjny Unix/Linux. Tematy zostały tak dobrane, aby mo
ż
na je
było realizowa
ć
bez wzgl
ę
du na wybran
ą
dystrybucj
ę
systemu operacyjnego.
Ko
ń
cowy etap realizacji programu dotyczy budowy sieci komputerowych
oraz administrowania wybranym serwerem sieci lokalnej. Wybieraj
ą
c
platform
ę
serwera nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
infrastruktur
ę
sieci oraz mo
ż
liwo
ś
ci
ekonomiczne szkoły.
Wykonywanie
ć
wicze
ń
nale
ż
y ka
ż
dorazowo poprzedzi
ć
instrukta
ż
em,
organizuj
ą
c je tak, aby uczniowie poznaj
ą
c nowe tematy wykorzystywali
i utrwalali wcze
ś
niej nabyte umiej
ę
tno
ś
ci.
Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
w grupach 8-12 osobowych, w pracowni
komputerowej, przy komputerach poł
ą
czonych w sie
ć
. Dyski twarde powinny
by
ć
podzielone na partycje przeznaczone dla ka
ż
dego z systemów,
z zainstalowanym programem rozruchowym umo
ż
liwiaj
ą
cym przy starcie
wybór systemu operacyjnego Windows lub Unix/Linux.
Zaleca si
ę
, aby cz
ęść
zaj
ęć
prowadzona była z wykorzystaniem
angielskiej wersji i angloj
ę
zycznej dokumentacji systemów operacyjnych,
w celu utrwalenia terminologii komputerowej.
17
Proponowany podział godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów
tematycznych przedstawiono w tabeli.
L.p.
Działy programowe
Orientacyjna
liczba godzin
1
Charakterystyka komputera PC
20
2
Systemy plików
22
3
Obsługa urz
ą
dze
ń
wej
ś
cia/wyj
ś
cia
12
4
Konfiguracja i zarz
ą
dzanie systemem Windows
35
5
Architektura systemu Windows
14
6
Praca w trybie MS-DOS
26
7
Instalacja systemu, sprz
ę
tu i oprogramowania Windows
11
8
Konfiguracja Windows do pracy w sieci
17
9
Praca w sieci równoprawnej
14
10
Współpraca systemu Windows z serwerem sieci lokalnej
32
11
Systemy wielodost
ę
pne Unix/Linux
8
12
Podstawowe operacje systemu Unix/Linux
32
13
Przebieg instalacji systemu Unix/Linux
8
14
Unix/Linux w sieci
14
15
Programy u
ż
ytkowe i narz
ę
dziowe
14
16
Administrowanie systemem Unix/Linux
20
17
Podstawowe zagadnienia dotycz
ą
ce sieci komputerowych
14
18
Protokoły sieciowe, TCPIP
17
19
Adresowanie IP
11
20
Sie
ć
Internet
11
21
Administracja serwerem sieci lokalnej
44
Razem:
396
Podane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacj
ę
działów
tematycznych maj
ą
charakter orientacyjny. Nauczyciel mo
ż
e wprowadzi
ć
pewne zmiany w celu dostosowania programu do specyfiki szkoły
i potrzeb lokalnego rynku pracy.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie podczas realizacji programu, na podstawie kryteriów
przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Kryteria oceniania powinny dotyczy
ć
poziomu oraz zakresu
opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze
szczegółowych celów kształcenia. Na podstawie analizy i hierarchizacji
tych celów, nauczyciel powinien opracowa
ć
wymagania edukacyjne na
poszczególne stopnie szkolne.
18
Podczas realizacji programu nauczania osi
ą
gni
ę
cia uczniów proponuje si
ę
sprawdza
ć
za pomoc
ą
:
- ustnych i pisemnych sprawdzianów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci,
- testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych,
- sprawdzianów praktycznych wykonywanych przy stanowisku
komputerowym,
- obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu nauczania przedmiotu, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
metod sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.
W procesie oceniania nale
ż
y tak
ż
e uwzgl
ę
dni
ć
aktywno
ść
ucznia
na zaj
ę
ciach.
Literatura
Bali B.: Linux, Helion, Gliwice 1998
Boyce J.: Windows 98 PL, Vademecum profesjonalisty. Helion,
Gliwice 1999
Cassel P.: Windows 2000 Professional. Ksi
ę
ga eksperta. Helion,
Gliwice 2002
Hallberg B.: Sieci komputerowe - Kurs podstawowy. Wydawnictwo
Edition, Kraków 2000/2002
Hunt C: TCP/IP - Administracja sieci. Oficyna Wydawnicza READ ME,
Warszawa 1998
Karanjit S. Siyan: Windows 2000 Server kompendium. Robomatic,
Wrocław 2001
Koronkiewicz P.: Alchemia konfiguracji Windows 95. Croma,
Wrocław 1997
Madeja L:
Ć
wiczenia z systemu Linux, podstawy obsługi systemu.
Mikom, Warszawa 1999
Michałowska A., Michałowski S.:Sieci komputerowe od A do Z. Mikom,
Warszawa, 2000
Minesi M., Chrystiansen E., Shaper K.: Windows 98 PL, ksi
ę
ga eksperta.
Helion, Gliwice 1999
Neibauer A.: Domowe sieci komputerowe. Wydawnictwo RM,
Warszawa 2000
Petersen R.: Linux. Arkana. Wydawnictwo RM, Warszawa 2000
Shafer K.: Newell. Wielka Ksi
ę
ga Sieci. Akademicka Oficyna
Wydawnicza EXIT, Warszawa 1999
Sloan J. D.: Narz
ę
dzia administrowania sieci
ą
. Wydawnictwo RM,
Warszawa 2002
Sokół M.: E-mail - poczta elektroniczna dla ka
ż
dego. Helion,
Gliwice 1999
19
Strebe M., Perkins Ch.: Firewalls -
ś
ciany ogniowe. Mikom,
Warszawa 2000
Strebe M.: NT SERVER 4. Mikom, Warszawa 2000
Tittel Ed, Stewart J. M.: Intranet - Biblia. Akademicka Oficyna
Wydawnicza EXIT, Warszawa 1999
Urba
ń
ski A.: MS DOS 6.0. Intersoftland, Warszawa 1993
Wo
ź
niak J., Nowicki K.: Sieci LAN, MAN i WAN - protokoły
komunikacyjne. Wydawnictwo Fundacji Post
ę
pu Telekomunikacji,
Kraków 2000
Wright R.: Elementarz Routingu IP. Mikom, Warszawa 1999
Czasopisma informatyczne
Dokumentacja zawarta z oprogramowaniem Windows
Materiały Microsoft MOC
Zasoby internetowe www.microsoft.com, www.microsoft.com/technet/,
support.microsoft.com
Zasoby internetowe, www.jtz.org.pl i inne dotycz
ą
ce systemów
Unix/Linux
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych pozycji
wydawniczych.
20
OPROGRAMOWANIE BIUROWE
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- zastosowa
ć
zasady bezpiecznej pracy z komputerem,
- skonfigurowa
ć
potrzebne oprogramowanie,
- dobra
ć
parametry: czcionki, akapitu, strony, sekcji, dokumentu,
- zaprojektowa
ć
, zmodyfikowa
ć
i zastosowa
ć
style,
- zaimportowa
ć
i wyeksportowa
ć
dokumenty w ró
ż
nych formatach,
- zastosowa
ć
mechanizmy OLE,
- zastosowa
ć
: tabele, ramki, wykresy, elementy graficzne i edytor
równa
ń
w dokumentach tekstowych,
- wydrukowa
ć
dokumenty, koperty i etykiety,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
automatyczn
ą
korekt
ą
bł
ę
dów, i słownikiem synonimów,
- zastosowa
ć
nagłówki, stopki, przypisy i komentarze,
- zastosowa
ć
programy OCR,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
korespondencj
ą
seryjn
ą
,
- zastosowa
ć
urz
ą
dzenia wykorzystywane w pracy biurowej
- wyja
ś
ni
ć
podstawowe hasła i poj
ę
cia wyst
ę
puj
ą
ce w sieci Internet,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
poczt
ą
elektroniczn
ą
oraz zasobami sieci Internet,
- wprowadzi
ć
tekst, liczby, daty i czas do arkusza kalkulacyjnego,
- dokona
ć
edycji i sformatowa
ć
zawarto
ść
arkusza, skoroszytu,
- zastosowa
ć
ró
ż
ne rodzaje adresowania komórek,
- zastosowa
ć
formuły i funkcje do oblicze
ń
,
- zastosowa
ć
poł
ą
czenia pomi
ę
dzy arkuszami i skoroszytami,
- narysowa
ć
obiekty graficzne na arkuszach i dokona
ć
ich edycji,
- przedstawi
ć
wyniki oblicze
ń
w postaci graficznej,
- posortowa
ć
, pogrupowa
ć
i przefiltrowa
ć
dane,
- zaprogramowa
ć
makroinstrukcje do automatyzacji działania arkusza,
- zabezpieczy
ć
dane w arkuszach,
- zarz
ą
dzi
ć
kontaktami, informacjami i przydzieli
ć
im priorytety,
- zaplanowa
ć
zadania przy u
ż
yciu kalendarza,
- zaprojektowa
ć
bazy danych i utworzy
ć
tabele danych,
- okre
ś
li
ć
relacje mi
ę
dzy tabelami, poł
ą
czy
ć
tabele zewn
ę
trzne,
- doł
ą
czy
ć
, usun
ąć
rekordy i dokona
ć
ich edycji,
- wyszuka
ć
, posortowa
ć
, pogrupowa
ć
i przefiltrowa
ć
rekordy,
- zaprojektowa
ć
zapytania, formularze, raporty,
- zaprojektowa
ć
elementy steruj
ą
ce,
- zastosowa
ć
wyra
ż
enia w zapytaniach, formularzach, raportach,
- zaplanowa
ć
i zastosowa
ć
makra oraz polecenia j
ę
zyka SQL,
- zaprojektowa
ć
parametry wydruku formularzy, raportów,
- zastosowa
ć
ochron
ę
baz danych,
21
- zaplanowa
ć
prezentacje i skorzysta
ć
z szablonów,
- doł
ą
czy
ć
do prezentacji slajdy i dokona
ć
edycji zawarto
ś
ci slajdu,
- zmodyfikowa
ć
w prezentacji wykresy, diagramy i obiekty graficzne,
- zastosowa
ć
animacj
ę
tekstu, rysunku i przej
ść
mi
ę
dzy slajdami,
- sporz
ą
dzi
ć
dokumenty w j
ę
zyku angielskim,
- wyja
ś
ni
ć
informacje w j
ę
zyku angielskim przekazywane przez
komputer w poczcie elektronicznej i sieci Internet,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
informacj
ą
z ró
ż
nych
ź
ródeł w j
ę
zyku angielskim.
Materiał nauczania
1. Edytor tekstu
Wprowadzanie i edytowanie tekstu. Formatowanie dokumentu. Tworzenie
dokumentu z uwzgl
ę
dnieniem tabel, elementów graficznych i wykresów.
Tworzenie dokumentu korespondencji seryjnej. Wykorzystanie narz
ę
dzi
gramatycznych programu. Współpraca z innymi programami. Skanowanie
dokumentów. Drukowanie dokumentów. Urz
ą
dzenia wykorzystywane
w pracy biurowej.
Ć
wiczenia
• Formatowanie dokumentu według wzorca.
• Zastosowanie w dokumencie rysunków, tabel i wykresów.
• Wykorzystywanie korespondencji seryjnej do drukowania kopert.
• Importowanie danych z innych programów.
• Wyszukiwanie i zamiana istniej
ą
cego znaku na inny w całym dokumencie.
• Pisanie wzorów za pomoc
ą
edytora równa
ń
.
• Wykorzystywanie skanera i programów OCR.
• Wstawianie obiektów do dokumentów.
2. Poczta elektroniczna i sie
ć
Internet
Wysyłanie i odbieranie poczty elektronicznej. Obsługa przegl
ą
darki
internetowej. Wyszukiwanie informacji w sieci Internet.
Ć
wiczenia
• Zakładanie konta poczty elektronicznej.
• Konfigurowanie programów pocztowych.
• Posługiwanie si
ę
przegl
ą
dark
ą
internetow
ą
.
• Wyszukiwanie informacji na okre
ś
lony temat w sieci Internet.
22
3. Urz
ą
dzenia wykorzystywane w pracy biurowej
Wykorzystanie skanera. Instalacja i konfiguracja modemu. Obsługa faksu.
Ć
wiczenia
• Podł
ą
czanie skanera do komputera.
• Montowanie, instalowanie i konfigurowanie modemu.
• Wysyłanie i odbieranie faksów.
4. Arkusz kalkulacyjny
Tworzenie arkusza kalkulacyjnego. Zastosowanie formuł w arkuszu
kalkulacyjnym. Wykorzystanie funkcji do oblicze
ń
. Tworzenie wykresów na
podstawie danych z arkusza. Sortowanie i filtrowanie danych. Tabela
przesławna.
Makropolecenia.
Wspólne
u
ż
ytkowanie
skoroszytów.
Współpraca z innymi programami. Drukowanie.
Ć
wiczenia
• Projektowanie arkusza okre
ś
laj
ą
cego wielko
ść
nale
ż
nego podatku
dochodowego.
• Obliczanie warto
ś
ci funkcji matematycznych i przedstawianie wyników
na wykresie.
• Importowanie i eksportowanie danych.
• Projektowanie arkusza obliczaj
ą
cego spłat
ę
kredytu bankowego.
• Prezentowanie graficzne danych.
5. Programy do tworzenia prezentacji
Projektowanie prezentacji. Tworzenie zło
ż
onych prezentacji. Korzystanie
z gotowych szablonów. Drukowanie zawarto
ś
ci prezentacji.
Ć
wiczenia
• Wykonywanie prezentacji na zadany temat według własnego projektu.
• Wykonywanie prezentacji na dowolny temat z wykorzystaniem
szablonów.
6. Mened
ż
er informacji osobistej (Organizer)
Prowadzenie kalendarza i planowanie spotka
ń
z innymi u
ż
ytkownikami.
Zarz
ą
dzanie zadaniami i organizowanie list zada
ń
zwi
ą
zanych z
ż
yciem
zawodowym i prywatnym. Prowadzenie dziennika w celu rejestrowania
i
ś
ledzenia ró
ż
nego typu czynno
ś
ci.
Ć
wiczenia
• Planowanie rozkładu zaj
ęć
za pomoc
ą
organizera.
23
• Zarz
ą
dzanie informacjami i przydzielanie im priorytetów.
7. Bazy danych
Projektowanie
prostych
baz
danych.
Normalizacja
bazy.
Tabele.
Zapytania. Formularze. Raporty. Makra. J
ę
zyk SQL. Export i import
danych. Bezpiecze
ń
stwo i korzystanie z danych. Współpraca z innymi
programami.
Ć
wiczenia
• Automatyczne kreowanie baz danych.
• Opracowanie bazy danych na zadany przez nauczyciela temat.
• Doł
ą
czanie tabel z innych baz danych.
• Importowanie danych z arkusza kalkulacyjnego i pliku tekstowego.
Ś
rodki dydaktyczne
Oprogramowanie komputerowe typu edytor tekstu.
Oprogramowanie do tworzenia prezentacji.
Oprogramowanie komputerowe typu arkusz kalkulacyjny.
Oprogramowanie komputerowe typu bazy danych.
Oprogramowanie OCR.
Przegl
ą
darki stron WWW.
Programy do obsługi poczty elektronicznej.
Elektroniczny organizer.
Uwagi o realizacji
Program przedmiotu Oprogramowanie biurowe obejmuje zagadnienia
dotycz
ą
ce oprogramowania typu edytor tekstu, arkusza kalkulacyjnego,
programów do tworzenia prezentacji i baz danych oraz posługiwania si
ę
poczt
ą
elektroniczn
ą
i sieci
ą
Internet.
Zaj
ę
cia nale
ż
y prowadzi
ć
stosuj
ą
c nast
ę
puj
ą
ce metody nauczania: wykład
informacyjny, pokaz z obja
ś
nieniem,
ć
wiczenia praktyczne.
Podczas
realizacji
programu
przedmiotu
mo
ż
na
stosowa
ć
oprogramowanie z pakietu Microsoft Office ze wzgl
ę
du na jego popularno
ść
,
nale
ż
y jednak zaprezentowa
ć
równie
ż
inne, zwłaszcza bezpłatne,
ogólnodost
ę
pne oprogramowanie. Po zako
ń
czeniu realizacji programów
poszczególnych działów tematycznych wskazane jest wykonywanie
ć
wicze
ń
o wysokim stopniu trudno
ś
ci.
Omawiaj
ą
c zagadnienia dotycz
ą
ce edytora tekstu, szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na istniej
ą
ce w edytorach narz
ę
dzia zwi
ą
zane z pisowni
ą
i gramatyk
ą
oraz na posługiwanie si
ę
szablonami. Ponadto wskazane jest
przedstawienie współpracy edytora z innymi programami.
24
W trakcie zaj
ęć
dotycz
ą
cych poczty elektronicznej i sieci Internet,
nale
ż
y
zapozna
ć
uczniów
z
mo
ż
liwo
ś
ciami
jakie
daje
dost
ę
p
do ogólno
ś
wiatowych zasobów. Wa
ż
ne jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci
korzystania z poczty elektronicznej, wyszukiwania i selekcjonowania
informacji oraz planowania spotka
ń
z innymi u
ż
ytkownikami za pomoc
ą
organizera.
W ramach zaj
ęć
z zakresu urz
ą
dze
ń
wykorzystywanych w pracy
biurowej,
nale
ż
y
zaprezentowa
ć
uczniom
sposób
podł
ą
czania,
konfigurowania i korzystania z takich urz
ą
dze
ń
jak: fax, skaner czy modem.
Podczas realizacji zagadnie
ń
obejmuj
ą
cych korzystanie z arkusza
kalkulacyjnego, nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ść
stosowania formuł i funkcji
do rozwi
ą
zywania problemów oraz dokonywania analizy danych. Ka
ż
dy
ucze
ń
powinien wykona
ć
projekt arkusza kalkulacyjnego według zało
ż
e
ń
przygotowanych przez nauczyciela.
Podczas
ć
wicze
ń
dotycz
ą
cych programów do tworzenia prezentacji,
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci rozplanowywania
prezentowanych informacji tak, aby były one przejrzyste i czytelne.
W trakcie zaj
ęć
z zakresu baz danych, szczególnie wa
ż
ne s
ą
ć
wiczenia
obejmuj
ą
ce importowanie i zał
ą
czanie tabel baz danych oraz prac
ę
z makrami.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni wyposa
ż
onej w komputery
z dost
ę
pem do Internetu, w grupie licz
ą
cej do 12 osób.
Proponowany podział godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów
tematycznych zamieszczono w tabeli.
Lp.
Działy programowe
Orientacyjna
liczba godzin
1
Edytor tekstów
48
2
Poczta elektroniczna i sie
ć
Internet
26
3
Urz
ą
dzenia wykorzystywane w pracy biurowej
8
4
Arkusz kalkulacyjny
52
5
Programy do tworzenia prezentacji
26
6
Mened
ż
er informacji osobistej (Organizer)
12
7
Bazy danych
80
Razem:
252
Wynikaj
ą
ca z planu nauczania liczba godzin przeznaczonych na
realizacj
ę
działów tematycznych ma charakter orientacyjny. Nauczyciel
mo
ż
e wprowadzi
ć
pewne zmiany w celu dostosowania programu
do specyfiki szkoły i potrzeb lokalnego rynku pracy.
25
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie podczas realizacji programu, na podstawie kryteriów
przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
W trakcie realizacji programu, osi
ą
gni
ę
cia uczniów proponuje si
ę
sprawdza
ć
za pomoc
ą
:
- ustnych i pisemnych sprawdzianów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci,
- testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych,
- sprawdzianów praktycznych wykonywanych przy stanowisku
komputerowym,
- obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas oceniania sprawdzianów ustnych nale
ż
y bra
ć
pod uwag
ę
merytoryczn
ą
jako
ść
wypowiedzi oraz wła
ś
ciwe stosowanie poj
ęć
technicznych.
Oceniaj
ą
c prac
ę
uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
- formatowanie tekstów,
- tworzenie prezentacji graficznych,
- projektowanie baz danych,
- zarz
ą
dzanie informacj
ą
osobist
ą
.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu nauczania przedmiotu, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich metod
sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.
W procesie oceniania nale
ż
y tak
ż
e uwzgl
ę
dni
ć
aktywno
ść
ucznia
na zaj
ę
ciach.
Literatura
Cassel P., Palmer P.: Access 2000 PL dla ka
ż
dego. Helion,
Gliwice 2000
Forte S.: Access 2000. Ksi
ę
ga eksperta. Helion, Gliwice 2001
Halvorson M., Young M.: MS Office 2000 Professional - Podr
ę
cznik,
Wydawnictwo RM, Warszawa 1999
Kopertowska M.:
Ć
wiczenia z Microsoft Power Point. Mikom,
Warszawa 1997
Kuci
ń
ski K.: abc... Excela 2002. Wydawnictwo Edition,
Kraków 2000/2002
Kuci
ń
ski K.: abc... PowerPointa, Wydawnictwo Edition.
Kraków 2000/2001
Rubin Ch.: Podr
ę
cznik Microsoft Word 2000 Wydawnictwo RM,
Warszawa 1999
Snarska A.:
Ć
wiczenia z makropolece
ń
w Excelu. Mikom,
Warszawa 2000
26
Praca zbiorowa: Microsoft Office 2000 - Podr
ę
cznik u
ż
ytkownika.
Translator s.c, Warszawa 2000 Literatura zawodowa Zasoby sieci Internet
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
27
PROGRAMOWANIE STRUKTURALNE I OBIEKTOWE
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- zastosowa
ć
zasady bezpiecznej pracy z komputerem,
- scharakteryzowa
ć
budow
ę
i
zasad
ę
działania
programu
komputerowego,
- wyja
ś
ni
ć
podstawowe poj
ę
cia zwi
ą
zane z programowaniem,
- zastosowa
ć
podstawowe algorytmy i sposoby ich zapisu,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
edytorem, kompilatorem, debugerem oraz dokumentacj
ą
j
ę
zyka programowania,
- zastosowa
ć
czytelny styl programowania i opracowa
ć
dokumentacj
ę
programu,
- zlokalizowa
ć
i usun
ąć
bł
ę
dy w programach, przetestowa
ć
programy,
- zastosowa
ć
podstawowe typy danych, stałe, zmienne i funkcje,
- zaprojektowa
ć
wyra
ż
enia z operatorami arytmetycznymi, logicznymi
oraz relacji,
- zastosowa
ć
w programach instrukcje: proste, zło
ż
one, steruj
ą
ce oraz
iteracyjne,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
podprogramami: własnymi i standardowymi z biblioteki,
- zaplanowa
ć
podział zadania/problemu na moduły,
- zastosowa
ć
strukturalne typy danych: tablice, pliki, zbiory, rekordy,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
wska
ź
nikami do budowy dynamicznych struktur danych:
stosów, kolejek, list, drzew, grafów,
- wykorzysta
ć
w programach d
ź
wi
ę
ki, grafik
ę
, animacje,
- zaprojektowa
ć
programy współpracuj
ą
ce z systemem operacyjnym,
- zaprojektowa
ć
programy odporne na bł
ę
dne dane,
- wyja
ś
ni
ć
ró
ż
nice pomi
ę
dzy programowaniem strukturalnym
i obiektowym,
- scharakteryzowa
ć
poj
ę
cia dotycz
ą
ce programowania obiektowego:
obiekt, klasa, metoda, atrybut,
- zastosowa
ć
podstawowe konstrukcje j
ę
zyka obiektowego,
- zaprojektowa
ć
klasy i moduły, zastosowa
ć
hermetyzacje,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
konstruktorem i destruktorem,
- zastosowa
ć
dziedziczenie, funkcje wirtualne, zaprzyja
ź
nione,
operatorowe,
- zaprojektowa
ć
aplikacj
ę
typu SDI oraz MDI,
- zaprojektowa
ć
program o charakterze obliczeniowym, graficznym,
- zaprojektowa
ć
aplikacje sieciowe, bazodanowe,
- wyja
ś
ni
ć
przeznaczenie i wła
ś
ciwo
ś
ci apletów,
- zaprojektowa
ć
aplikacje współbie
ż
ne, wielow
ą
tkowe,
- wykona
ć
zło
ż
ony system informatyczny pracuj
ą
c w zespole,
- zmodyfikowa
ć
kod
ź
ródłowy zapisany w j
ę
zyku programowania,
28
- zaprojektowa
ć
programy dla ró
ż
nych
ś
rodowisk, w szczególno
ś
ci
Windows, Linux/Unix,
- skorzysta
ć
z informacji na temat programowania, zgromadzonych
w sieci Internet oraz w innych
ź
ródłach,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
angielsk
ą
terminologi
ą
dotycz
ą
c
ą
tematyki zawodowej.
Materiał nauczania
1. Wprowadzenie do programowania strukturalnego w Pascalu
Podstawowe poj
ę
cia dotycz
ą
ce programowania: program komputerowy,
j
ę
zyki programowania, kompilator, interpretator, konsolidator. Algorytmy
i sposoby ich zapisu. Etapy tworzenia programu: planowanie, pisanie,
kompilacja, konsolidacja, testowanie i optymalizacja. Zasady programowania
strukturalnego. Edytor
ś
rodowiska systemu Pascal. Podstawy zapisywania
programu w j
ę
zyku Pascal: słowa kluczowe, identyfikatory, liczby, symbole
podstawowe, komentarze, stałe logiczne. Typy danych: całkowity,
rzeczywisty, znakowy, ła
ń
cuchowy, logiczny, okrojony, wyliczeniowy.
Struktura programu w j
ę
zyku Pascal. Instrukcje wej
ś
cia/wyj
ś
cia. Deklaracje
zmiennych i stałych. Instrukcja przypisania. Wyra
ż
enia i operatory.
Standardowe funkcje i procedury. Instrukcje: warunkowe, iteracyjne, zło
ż
one.
Ć
wiczenia
• Dobieranie algorytmów do rozwi
ą
zania zadanych problemów.
• Projektowanie algorytmu w formie opisowej.
• Opisywanie algorytmów w postaci listy kroków.
• Zapisywanie algorytmów w postaci schematów blokowych.
• Praca w
ś
rodowisku systemu Pascal: edycja, kompilacja, modyfikacja
i uruchomienie przykładowego programu, zako
ń
czenie pracy.
• Analizowanie przykładowych programów, wykrywanie bł
ę
dów i ich
usuwanie.
• Porz
ą
dkowanie trzech, czterech i pi
ę
ciu liczb.
• Projektowanie prostych programów obliczeniowych.
2. Podprogramy
Ogólna posta
ć
funkcji i procedury. Zmienne lokalne i globalne.
Parametry formalne i aktualne. Przekazywanie parametrów przez
warto
ść
i przez zmienn
ą
. Wywoływanie funkcji i procedur. Rekurencja.
Funkcje i procedury obsługi ekranu. Grafika w Pascalu. Moduły
u
ż
ytkownika - zasady budowy i korzystania z modułów.
29
Ć
wiczenia
• Dokonywanie podziału programu na podprogramy.
• Stosowanie ró
ż
nych metod przekazywania parametrów do podprogramów.
• Stosowanie algorytmów interacyjnych i rekurencyjnych, algorytmu
Euklidesa, obliczania pot
ę
gi, wyznaczania liczb Fibonacciego.
• Opracowywanie interfejsu aplikacji.
• Prezentowanie graficzne wyników oblicze
ń
.
• Tworzenie modułów u
ż
ytkownika.
• Stosowanie w programach sygnalizacji d
ź
wi
ę
kowej, uruchamianej
w przypadku wprowadzania bł
ę
dnych danych.
• Rozwi
ą
zywanie równania kwadratowego, liniowego, układu równa
ń
liniowych.
3. Typy strukturalne
Tablice. Pliki tekstowe i operacje na tekstach. Pliki elementowe.
Operacje na plikach. Zbiory. Rekordy. Ogólne zasady budowy systemów
informatycznych.
Ć
wiczenia
• Stosowanie tablic i wykonywanie podstawowych operacji na tablicach:
sortowanie, wyszukiwanie.
• Zamiana liczb dziesi
ę
tnych na binarne.
• Obliczanie miar centralno
ś
ci danych.
• Znajdowanie zera funkcji metod
ą
połowienia przedziału.
• Operowanie plikami tekstowymi i elementowymi.
• Wykonywanie operacji na tekstach.
• Korzystanie z podstawowych algorytmów umo
ż
liwiaj
ą
cych wykonywanie
operacji na zbiorach.
• Wykorzystywanie rekordów do projektowania baz danych.
• Wykorzystywanie plików do projektowania systemu informatycznego typu
baza danych.
4. Dynamiczne struktury danych
Wska
ź
niki. Funkcje i procedury dynamicznego przydziału pami
ę
ci.
Tworzenie i przetwarzanie dynamicznych struktur danych, stos, kolejka,
listy, drzewa.
30
Ć
wiczenia
• Posługiwanie si
ę
wska
ź
nikami i zmiennymi dynamicznymi.
• Opracowywanie biblioteki podprogramów do operowania listami,
stosami, kolejkami, drzewami i grafami.
5. Elementy zaawansowanego programowania w Pascalu
Dyrektywy
kompilatora.
Obsługa
urz
ą
dze
ń
peryferyjnych.
Rejestry
procesora. Wbudowany asembler. Lokalizacja i usuwanie usterek
w programie za pomoc
ą
debuggera. Poprawno
ść
i zło
ż
ono
ść
obliczeniowa
algorytmów. Optymalizacja działania programu. Dokumentacja programu.
Ć
wiczenia
• Projektowanie programów obsługi wybranych urz
ą
dze
ń
peryferyjnych.
• Stosowanie dyrektyw kompilatora.
• Uruchamianie krokowe programu.
• Posługiwanie si
ę
programem debugger.
• Optymalizowanie działania programu.
• Wykonywanie dokumentacji technicznej programu.
6. Wprowadzenie do programowania obiektowego w C++
Przypomnienie
informacji
o
budowie
i
wła
ś
ciwo
ś
ciach
j
ę
zyka
programowania. J
ę
zyki obiektowe. Kompilator i edytor
ś
rodowiska
programistycznego j
ę
zyka C++. Wielkie i małe litery. Struktura programu
w j
ę
zyku C++. Komentarze. Słowa kluczowe. Funkcja return(). Dyrektywa
#include. Zmienne i stałe. Funkcje wej
ś
cia/wyj
ś
cia. Operatory i wyra
ż
enia.
Instrukcje: pusta, warunkowe, iteracyjne, steruj
ą
ce przebiegiem programu.
Funkcje. Funkcje rekurencyjne. Tablice i wska
ź
niki. Zarz
ą
dzanie pami
ę
ci
ą
.
Struktury, unie, pola bitowe.
Ć
wiczenia
• Instalowanie i konfigurowanie kompilatora j
ę
zyka C++.
• Uruchamianie
ś
rodowiska C++, edycja, modyfikacja, kompilacja
i wykonanie zadanego programu.
• Wykrywanie i analizowanie bł
ę
dów w programach.
• Dobieranie odpowiednich typów danych oraz deklarowanie stałych
i zmiennych potrzebnych do rozwi
ą
zania zadanego problemu.
• Korzystanie z podstawowych funkcji wej
ś
cia/wyj
ś
cia.
• Posługiwanie si
ę
specyfikatorami formatowania.
• Projektowanie prostych programów obliczeniowych.
• Korzystanie z operatora warunkowego przy projektowaniu wyra
ż
e
ń
.
• Stosowanie instrukcji warunkowych i wyboru w programach.
31
• Stosowanie instrukcji iteracyjnych.
• Stosowanie ró
ż
nych metod przekazywania parametrów do funkcji.
• Stosowanie zmiennych statycznych i automatycznych, globalnych
i lokalnych.
• Obliczanie warto
ś
ci wielomianu metod
ą
iteracyjn
ą
i rekurencyjn
ą
.
• Manipulowanie
tablicami:
zamiana
wierszy
i
kolumn
(tablice
dwuwymiarowe).
• Porz
ą
dkowanie tablic, b
ą
belkowe, przez wybór, quicksort.
• Wyszukiwanie danych w tablicach.
• Wykonywanie operacji na ła
ń
cuchach.
• Stosowanie arytmetyki wska
ź
ników.
• Deklarowanie struktur i unii oraz posługiwanie si
ę
zmiennymi typu
strukturalnego.
• Tworzenie, modyfikowanie i wykorzystywanie dynamicznych struktur
danych do realizacji stosów, kolejek i drzew.
7. Klasy i obiekty
Ró
ż
nice pomi
ę
dzy programowaniem strukturalnym i obiektowym. Definicja
obiektu. Obiektowo
ść
jako podstawa naturalnego postrzegania
ś
wiata.
Przykłady
odwzorowania
rzeczywisto
ś
ci
w
kategoriach
obiektów.
Opracowanie obiektowego opisu przykładowego programu. Definiowanie
klas. Składniki klasy. Definiowanie obiektów. Odwoływanie si
ę
do
składowych obiektu. Hermetyzacja danych. Konstruktory i destruktory.
Zagnie
ż
d
ż
ona definicja klasy. Przeładowanie operatorów. Przeładowanie
nazw funkcji. Definiowanie konwersji obiektów. Zaprzyja
ź
nione funkcje
i klasy.
Ć
wiczenia
• Wskazywanie ró
ż
nic pomi
ę
dzy podej
ś
ciem strukturalnym
i obiektowym do rozwi
ą
zania danego problemu.
• Opisywanie otaczaj
ą
cej nas rzeczywisto
ś
ci w kategorii obiektów.
• Analizowanie obiektowe przykładowych systemów.
• Definiowanie klas przykładowych obiektów.
• Deklarowanie składników klas b
ę
d
ą
cych funkcjami oraz obiektami.
• Okre
ś
lanie dost
ę
pu do składników klasy.
• Tworzenie obiektów danych klas.
• Posługiwanie si
ę
funkcjami składowymi.
• Stosowanie konstruktorów i destruktorów w klasach.
• Korzystanie z przeładowania operatorów oraz nazw funkcji.
• Stosowanie funkcji i klas zaprzyja
ź
nionych w programach.
• Przekształcanie wcze
ś
niej opracowanych programów w programy
obiektowe.
32
8. Dziedziczenie i polimorfizm
Opis poj
ę
cia „dziedziczenie”. Dziedziczenie elementarne. Dziedziczenie
zło
ż
one. Funkcje wirtualne, polimorfizm. Klasy abstrakcyjne.
Ć
wiczenia
• Korzystanie w programach z ró
ż
nego rodzaju dziedziczenia.
• Przypisywanie i inicjalizacja obiektów w warunkach dziedziczenia.
• Wykorzystywanie funkcji wirtualnych w programach.
• Tworzenie biblioteki klas u
ż
ytkownika.
• Definiowanie klas do operacji na listach i drzewach.
9. Operacje wej
ś
cia/wyj
ś
cia
Strumienie, operacje na strumieniach. Podstawowe operatory. Sterowanie
formatem. Manipulatory.
Ć
wiczenia
• Opracowywanie przykładowego programu działaj
ą
cego na plikach.
• Wybieranie miejsca czytania lub pisania w pliku.
• Projektowanie i budowanie systemu do gromadzenia i przetwarzania
danych.
10. Podstawy projektowania aplikacji dla
ś
rodowiska graficznego
Tworzenie projektu oraz struktury aplikacji. Zasady projektowania okna
aplikacji, ikona programu, przyciski maksymalizuj, minimalizuj. Dodawanie
podstawowych obiektów kontrolnych do okna aplikacji. Uło
ż
enie obiektów
kontrolnych. Doł
ą
czanie zmiennych do obiektów kontrolnych. Przypisywanie
obiektom kontrolnym zasad funkcjonowania, dodawanie do aplikacji kodu
ź
ródłowego. Predefiniowane okna dialogowe. Projektowanie własnych okien
dialogowych. Projektowanie i dodawanie menu do aplikacji.
Ć
wiczenia
• Tworzenie nowego projektu oraz generowanie struktury aplikacji przy
wykorzystaniu kreatora.
• Modyfikowanie interfejsu aplikacji: umieszczanie przycisków steruj
ą
cych,
doł
ą
czanie kodu.
• Posługiwanie si
ę
podstawowymi obiektami kontrolnymi.
• Projektowanie prostej aplikacji obliczeniowej.
• U
ż
ywanie predefiniowanych okien dialogowych i informacyjnych.
• Tworzenie niestandardowych okien dialogowych aplikacji.
• Dodawanie nowych zasobów menu oraz ich projektowanie.
• Projektowanie menu z systemem klawiszy skrótów.
33
• Tworzenie menu wielopoziomowego, dodawanie separatorów.
• Doł
ą
czanie menu do okna aplikacji.
• Dodawanie funkcji obsługuj
ą
cych polecenia menu.
• Tworzenie menu kontekstowego.
• Tworzenie prostej aplikacji z menu.
11. Projektowanie aplikacji graficznej
Interfejs urz
ą
dzenia graficznego. Generowanie podstawowej struktury
aplikacji. Dodawanie mo
ż
liwo
ś
ci graficznych, rysowanie myszk
ą
. Tworzenie
listy dost
ę
pnych czcionek. Korzystanie z czcionek.
Ć
wiczenia
• Korzystanie z biblioteki funkcji umo
ż
liwiaj
ą
cych wykre
ś
lanie linii
i kształtów.
• Wypełnianie narysowanych figur.
• Prezentowanie graficzne wyników działania programów obliczeniowych.
• Tworzenie animacji.
• Posługiwanie si
ę
funkcjami umo
ż
liwiaj
ą
cymi rysowanie tekstu.
• Zarz
ą
dzanie czcionkami: tworzenie, u
ż
ywanie, usuwanie.
12. Projektowanie aplikacji SDI (Single Document Interface) i MDI
(Multiple Document Interface)
Architektura
dokument/widok.
Zasady
projektowania
aplikacji
jednodokumentowej. Tworzenie powłoki aplikacji SDI. Klasy bazowe
wykorzystywane w aplikacjach SDI. Obsługa SDI. Ró
ż
nice mi
ę
dzy
aplikacjami
jednodokumentowymi
i
wielodokumentowymi.
Zasady
projektowania aplikacji wielodokumentowej. Klasy bazowe wykorzystywane
w aplikacjach MDI. Obsługa MDI. Paski narz
ę
dzi i stanu. Doł
ą
czanie paska
narz
ę
dzi do okna aplikacji. Istota standardowego paska stanu. Dodawanie
nowych elementów paska stanu.
Ć
wiczenia
• Przykładowa implementacja SDI.
• U
ż
ywanie dokumentów i widoków.
• Tworzenie własnej klasy do u
ż
ywania w aplikacji.
• Zapisywanie i odczytywanie dokumentów w architekturze dokument/widok.
• Tworzenie u
ż
ytkowych aplikacji pracuj
ą
cych w oparciu o jeden dokument.
• Tworzenie aplikacji wielodokumentowej.
34
• Korzystanie z szablonów dokumentów MDI.
• Modyfikowanie przykładowych aplikacji MDI.
• Tworzenie prostych aplikacji u
ż
ytkowych.
• Dostosowywanie standardowych pasków narz
ę
dziowych.
• Tworzenie własnych pasków narz
ę
dziowych oraz definiowanie ich
zachowania.
• Dostosowywanie standardowego paska stanu do potrzeb danej aplikacji.
13. Projektowanie aplikacji typu baza danych
Zasady tworzenia podstawowej struktury aplikacji. Przygotowanie własnej
klasy rekordu. Podstawowe operacje wykonywane na rekordach. Obsługa
operacji zapisu i odczytu danych z poziomu aplikacji.
Ć
wiczenia
• Zakładanie bazy danych.
• Wyszukiwanie informacji, usuwanie i dopisywanie danych.
• Wykorzystywanie plików do przechowywania danych.
14. Tworzenie i zarz
ą
dzanie zło
ż
onymi programami
Tworzenie zło
ż
onych projektów przez grup
ę
programistów. Zasady
projektowania
systemów
informatycznych.
Debugger.
Optymalizacja
programów. Dokumentacja techniczna programu.
Ć
wiczenia
• Organizowanie pracy zespołowej.
• Wykonywanie projektu grupowego.
• Scalanie i uruchamianie programów.
• Testowanie, wykrywanie i usuwanie bł
ę
dów.
• Optymalizowanie działania programu.
• Wykonywanie dokumentacji technicznej programu.
15. Wprowadzenie do programowania w j
ę
zyku Java
Narz
ę
dzia.
Beta-kod
i
maszyna
wirtualna.
Porównanie
j
ę
zyków
programowania Java i C++. Struktura programu w j
ę
zyku Java. Typy
podstawowe. Zmienne, operatory i instrukcje.
Ć
wiczenia
• Stosowanie wybranych metod przybli
ż
onego rozwi
ą
zywania równa
ń
.
• Ocenianie wpływu bł
ę
dnych danych na wynik działa
ń
arytmetycznych.
• Wykorzystywanie całek oznaczonych do oblicze
ń
.
35
16. Obiekty i klasy w Javie
Klasa jako typ danych. Metody klasy. Konstruktory. Specyfikatory dost
ę
pu.
Dziedziczenie. Tablice. Obsługa sytuacji wyj
ą
tkowych. Instrukcje: try ... catch,
throws. Hierarchia dziedziczenia klas wyj
ą
tków.
Ć
wiczenia
• Projektowanie klas przykładowych obiektów.
• Wykonywanie operacji na macierzach i wektorach.
• Zabezpieczanie programów przed wyst
ą
pieniem bł
ę
dów.
• Definiowanie klasy wyj
ą
tków.
17. Aplety
Zasady projektowania apletów. Struktura apletu. Tekst w apletach. Metody
odpowiedzialne za rysowanie w aplecie. D
ź
wi
ę
ki i animacje. Obsługa
zdarze
ń
.
Ć
wiczenia
• Osadzanie przykładowych apletów w stronach internetowych.
• Tworzenie prostych banerów.
• Wykorzystywanie przycisków do wywoływania akcji.
• Programowanie obsługi zdarze
ń
myszy i klawiatury.
18. Aplikacje w Javie
Okno i menu aplikacji. Grafika. Komponenty: etykiety, pola wyboru, przyciski,
listy, listy opcji, listy przewijania, pola tekstowe. Operacje wej
ś
cia/wyj
ś
cia
w Javie.
Ć
wiczenia
•
Tworzenie okna aplikacji oraz menu.
•
Przedstawianie wyników działania aplikacji na wykresach.
•
Tworzenie graficznych gier logicznych.
•
Przykłady wykorzystania komponentów w aplikacjach.
•
Operacje na plikach.
19. Programowanie współbie
ż
ne
Zasady programowania współbie
ż
nego. W
ą
tki. Klasa Thread. Implementacja
interfejsu Runnable. Synchronizacja w
ą
tków.
Ć
wiczenia
• Projektowanie programu wielow
ą
tkowego.
• Rozwi
ą
zywanie problemu typu producent-konsument (aplikacja).
36
20. Programy pracuj
ą
ce w sieci
Zasady projektowania aplikacji pracuj
ą
cych w sieci. Gniazda. Aplikacje
klient/serwer.
Ć
wiczenia
• Tworzenie prostych aplikacji sieciowych działaj
ą
cych w trybie konsoli.
• Tworzenie prostych aplikacji sieciowych z interfejsem graficznym.
Ś
rodki dydaktyczne
Ś
rodowisko j
ę
zyka Pascal.
Ś
rodowisko j
ę
zyka C++.
Dokumentacja danego j
ę
zyka programowania.
Dokumentacja danego kompilatora.
Przykładowe programy.
Schematy blokowe algorytmów.
Pakiet C++(Visual C++, C++Builder).
Pakiet J++ (Visual J++, JBuilder).
Uwagi o realizacji
Podstawowym celem realizacji programu przedmiotu Programowanie
strukturalne i obiektowe jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci posługiwania si
ę
ró
ż
nymi j
ę
zykami programowania.
J
ę
zyki Pascal, C++ oraz Java zostały wybrane jako główne j
ę
zyki
programowania, które umo
ż
liwiaj
ą
zapoznanie si
ę
z podstawowymi
konstrukcjami programowania strukturalnego oraz obiektowego, sposobami
ich działania i wykorzystania. Wskazane jest stosowanie nast
ę
puj
ą
cych
metod nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu z obja
ś
nieniem, metody
projektów i
ć
wicze
ń
praktycznych.
W procesie nauczania nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na:
- samodzielne tworzenie poprawnych i efektywnych programów,
- dobór struktur danych i algorytmów umo
ż
liwiaj
ą
cych rozwi
ą
zanie
okre
ś
lonych zada
ń
,
- tworzenie programów i modułów według dostarczonego projektu,
- testowanie i optymalizacj
ę
działania programu,
- tworzenie dokumentacji programu,
- wykorzystanie dokumentacji producenta j
ę
zyka programowania,
- opanowywanie nowych j
ę
zyków programowania.
Nauk
ę
programowania nale
ż
y rozpocz
ąć
od omówienia podstawowych
zasad programowania strukturalnego w j
ę
zyku Pascal.
W czasie zaj
ęć
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na poprawno
ść
składniow
ą
, styl
i optymalizacj
ę
programów, wykorzystywa
ć
typowe algorytmy, jak algorytm
Euklidesa i schemat Homera oraz przykłady algorytmów
37
stosowanych w
ż
yciu codziennym. Omawiaj
ą
c dynamiczne struktury
danych, nale
ż
y rozwa
ż
y
ć
mo
ż
liwo
ść
przedstawienia grafów.
Wybór
ś
rodowiska j
ę
zyka Pascal pozostawia si
ę
nauczycielowi,
jednocze
ś
nie sugeruj
ą
c rozwa
ż
enie mo
ż
liwo
ś
ci zastosowania DELPHI.
Ś
rodowisko to umo
ż
liwia szybkie i efektywne projektowanie kodu w
ś
rodowisku Windows. Wykorzystanie gotowego interfejsu Windows pozwala
skupi
ć
si
ę
na programowaniu, a nie na projektowaniu interfejsu
i formatowaniu wyników. Szkoły, które wykorzystuj
ą
platform
ę
systemow
ą
Linux, mog
ą
skorzysta
ć
z wysokowydajnego
ś
rodowiska programistycznego
Kylix.
Istnieje wiele j
ę
zyków programowania, które mo
ż
na okre
ś
li
ć
jako
zorientowane obiektowo. J
ę
zyk C++ został wybrany jako podstawowy typ
j
ę
zyka obiektowego, poniewa
ż
jest cz
ę
sto u
ż
ywany przez programistów.
Technologia programowania obiektowego posiada wiele zalet, przy pomocy
programowania obiektowego mo
ż
na dla przykładu wiernie opisa
ć
procesy
i zdarzenia zachodz
ą
ce w rzeczywistym
ś
wiecie. Programy obiektowe s
ą
elastyczne, elementy kodu obiektowego mog
ą
by
ć
wykorzystywane
wielokrotnie, mo
ż
na szybko pisa
ć
aplikacje opieraj
ą
ce si
ę
na gotowych
elementach.
Zaj
ę
cia
z
zakresu
programowania
w
C++
nale
ż
y
prowadzi
ć
z wykorzystaniem narz
ę
dzi umo
ż
liwiaj
ą
cych programowanie w
ś
rodowisku
Windows i/lub Unix/Linux i cz
ęś
ciowo w
ś
rodowisku DOS. W trakcie nauki
nale
ż
y zilustrowa
ć
uniwersalno
ść
j
ę
zyka C++ poprzez mo
ż
liwo
ść
osadzania
napisanych przez uczniów programów na ró
ż
nych platformach
systemowych: DOS, WINDOWS, LINUX.
W trakcie realizacji programu nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiadomo
ś
ci
uczniów z zakresu j
ę
zyka Pascal, wskazane jest porównywanie obu
j
ę
zyków programowania.
Wi
ę
kszo
ść
zaj
ęć
powinna by
ć
prowadzona metod
ą
ć
wicze
ń
praktycznych,
podczas których wskazane jest rozbudowywanie wcze
ś
niej opracowanych
przez uczniów programów. Przykłady oraz zadania programistyczne powinny
by
ć
tak dobierane, aby w czasie ich analizy i realizacji ucze
ń
stosował
poznane na zaj
ę
ciach podstawowe algorytmy oraz wykorzystywał
wiadomo
ś
ci z matematyki i fizyki. Zaj
ę
cia powinny by
ć
prowadzone
z wykorzystaniem narz
ę
dzi, które umo
ż
liwiaj
ą
łatwe i szybkie tworzenie
aplikacji pracuj
ą
cych w
ś
rodowisku graficznym Visual C++, C++ Builder lub
w innych. Wskazane jest, aby uczniowie korzystali z bibliotek oraz kreatorów,
zwłaszcza podczas omawiania zasad i technik tworzenia aplikacji dla
ś
rodowiska graficznego.
Działy tematyczne: Klasy i obiekty, Dziedziczenie i polimorfizm oraz
Operacje wej
ś
cia/wyj
ś
cia, zawieraj
ą
podstawowe wiadomo
ś
ci dotycz
ą
ce
programowania obiektowego, dlatego te
ż
ich programy powinny zosta
ć
38
zrealizowane ze szczególn
ą
staranno
ś
ci
ą
, przed realizacj
ą
programów
działów dotycz
ą
cych tworzenia aplikacji dla
ś
rodowiska graficznego.
W programie zaproponowano równie
ż
nauk
ę
programowania w j
ę
zyku
Java, który zawiera elementy programowania strukturalnego i obiektowego,
zdarzeniowego i współbie
ż
nego. J
ę
zyk ten jest całkowicie niezale
ż
ny
od sprz
ę
tu oraz systemu operacyjnego, co oznacza,
ż
e programy napisane
w tym j
ę
zyku mog
ą
by
ć
wykonywane zarówno na komputerach PC
działaj
ą
cych pod kontrol
ą
ró
ż
nych systemów operacyjnych, jak i na
komputerach Macintosh.
Nauk
ę
j
ę
zyka Java nale
ż
y rozpocz
ąć
po opanowaniu przez uczniów
j
ę
zyka C++, poniewa
ż
tekstowo program w Javie wygl
ą
da podobnie jak
napisany w j
ę
zyku C++.
Realizuj
ą
c programy działów tematycznych obejmuj
ą
cych programowanie
w Javie, szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y po
ś
wi
ę
ci
ć
działom: Aplety, obejmuj
ą
cemu
pisanie specjalnych programów umieszczanych na stronach WWW oraz
Programowanie współbie
ż
ne, w którym uczniowie poznaj
ą
zasady
programowania współbie
ż
nego i tworz
ą
niezale
ż
nie wykonywane procesy
współdziel
ą
ce czas procesora.
Wa
ż
nym zagadnieniem dotycz
ą
cym programowania jest optymalizacja
programów, na któr
ą
nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
w trakcie całego cyklu
kształcenia oraz umiej
ę
tno
ść
tworzenia dokumentacji do napisanych
programów.
Nauka tego przedmiotu, oprócz poznawania technik programowania,
doskonali znajomo
ść
j
ę
zyka angielskiego poprzez korzystanie z wersji
angielskiej oprogramowania oraz z dokumentacji technicznej napisanej w
j
ę
zyku angielskim. Podczas projektowania programów uczniowie ucz
ą
si
ę
odczytywania ze zrozumieniem instrukcji oraz wydawania polece
ń
w j
ę
zyku
angielskim, tłumaczenia na j
ę
zyk polski angielskich tekstów dotycz
ą
cych
problematyki zawodowej.
Ze wzgl
ę
du na to, i
ż
programowanie jest umiej
ę
tno
ś
ci
ą
przede wszystkim
praktyczn
ą
, zdecydowan
ą
wi
ę
kszo
ść
czasu nale
ż
y po
ś
wieci
ć
na samodzielne
programowanie na zaj
ę
ciach. Niezb
ę
dne informacje teoretyczne nale
ż
y
prezentowa
ć
z wykorzystaniem przykładów. Zaj
ę
cia powinny by
ć
prowadzone
w grupach 8-12 osobowych.
39
Proponowany podział godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów
tematycznych przedstawiono w tabeli.
Lp.
Działy programowe
Orientacyjna
liczba godzin
Wprowadzenie do programowania strukturalnego w Pascalu
28
Podprogramy
30
Typy strukturalne
18
Dynamiczne struktury danych
20
Elementy zaawansowanego programowania w Pascalu
18
Wprowadzenie do programowania obiektowego w C++
30
Klasy i obiekty
13
Dziedziczenie i polimorfizm
12
Operacje wej
ś
cia/wyj
ś
cia
8
Podstawy projektowania aplikacji dla
ś
rodowiska graficznego
23
Projektowanie aplikacji graficznej
12
Projektowanie aplikacji SDI i MDI
20
Projektowanie aplikacji typu baza danych
12
Tworzenie i zarz
ą
dzanie zło
ż
onymi programami
10
Wprowadzenie do programowania w j
ę
zyku Java
7
Obiekty i klasy w Javie
15
Aplety
9
Aplikacje w Javie
9
Programowanie współbie
ż
ne
9
Programy pracuj
ą
ce w sieci
9
Razem:
312
Podane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacj
ę
poszczególnych działów tematycznych maj
ą
charakter orientacyjny. Szkolne
zespoły przedmiotowe mog
ą
wprowadzi
ć
pewne zmiany maj
ą
ce na celu
lepsze dostosowanie programu do potrzeb uczniów oraz lokalnego rynku
pracy.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
w trakcie realizacji programu, na podstawie okre
ś
lonych kryteriów.
W trakcie realizacji programu, osi
ą
gni
ę
cia uczniów proponuje si
ę
sprawdza
ć
za pomoc
ą
:
- ustnych i pisemnych sprawdzianów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci,
- testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych,
- sprawdzianów praktycznych wykonywanych przy stanowisku
komputerowym,
- obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
40
Sprawdzanie wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
dwuetapowo.
Etap
pierwszy
powinien
zawiera
ć
odpowiednio
skonstruowane
testy
umo
ż
liwiaj
ą
ce
sprawdzanie
wiedzy
ogólnej
na temat programowania oraz stopie
ń
przyswojenia nauczanych tre
ś
ci.
W etapie drugim nale
ż
y ocenia
ć
sposób wykonania praktycznych zada
ń
programowania
i
sprawdzi
ć
umiej
ę
tno
ść
rozwi
ą
zywania
problemów
w sytuacjach typowych i nietypowych.
W procesie sprawdzania i oceniania umiej
ę
tno
ś
ci uczniów, szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
- stosowanie poznanych elementów i konstrukcji j
ę
zyka programowania
do rozwi
ą
zywania zada
ń
praktycznych,
- wybór poprawnego wariantu rozwi
ą
zania danego problemu
programistycznego,
- formułowanie struktury danych dla okre
ś
lonego zadania,
- projektowanie procedur i funkcji realizuj
ą
cych dany algorytm
przetwarzania,
- projektowanie i uruchamianie zło
ż
onych programów,
- wykorzystywanie narz
ę
dzi do programowania,
- dokumentowanie napisanych programów.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów po zako
ń
czeniu realizacji
programu przedmiotu, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych
przez nauczyciela sposobów sprawdzania wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci.
W procesie oceniania nale
ż
y tak
ż
e uwzgl
ę
dni
ć
aktywno
ść
ucznia
na zaj
ę
ciach.
Literatura
Barteczko K.: Java od podstaw do technologii, cz
ęść
2. Mikom,
Warszawa 2004
Barteczko K: Java od podstaw do technologii, cz
ęść
1. Mikom,
Warszawa 2004
Boduch A.: Delphi 7. Kompendium programisty. Helion, Gliwice 2003
Borowik W., Borowik B.: Meandry j
ę
zyka C++ Podr
ę
cznik z zadaniami.
Mikom, Warszawa 1998
Chapman D.: Visual C++ dla ka
ż
dego. Helion, Gliwice 1999
Dorobek M.: C++ Builder. Podr
ę
cznik. Mikom, Warszawa 2002
Gra
ż
y
ń
ski A., Zarzycki Z.: Delphi 7 dla ka
ż
dego. Helion, Gliwice 2003
Gr
ę
bosz J.Symfonia C++. Oficyna Kallimach, Kraków 1999
Holzner S.: Visual C++ 6.0. Helion, Gliwice 1998
JosuttisN.M.: C++. Programowanie zorientowane obiektowo.
Vademecum profesjonalisty. Helion, Gliwice 2003
Kole
ś
nik K.: Wst
ę
p do programowania z przykładami w Turbo Pascalu.
Helion, Gliwice 1999
41
Majczak A.: Od C do C++ Buildera w 48 godzin. Intersoftland,
Warszawa 1999
Marciniak A.: Turbo Pascal 7. Nakom, Pozna
ń
1994
Petzold Ch.: Programowanie Windows. Wydawnictwo RM,
Warszawa 1999
Schildt H., Holmes J.: Java. Sztuka programowania. Helion,
Gliwice 2004
Shtern V.: C++. In
ż
ynieria programowania. Helion, Gliwice 2003
Stasiewicz A.: C++ całkiem inny
ś
wiat. Helion, Gliwice 1997
Wirth N.:Algorytmy + struktury danych = programy. WNT,
Warszawa 1998
Wróblewski P.: Algorytmy struktury danych i techniki programowania.
Helion, Gliwice 1997
Zahorski J.Turbo Pascal 7.0. Helion, Gliwice 1997
Zalewski A.: Programowanie w j
ę
zykach C i C++ z wykorzystaniem
pakietu Borland C++. Nakom, Pozna
ń
1997
Dokumentacja firmowa konkretnych implementacji j
ę
zyków
programowania
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych pozycji
wydawniczych.
42
URZ
Ą
DZENIA TECHNIKI KOMPUTEROWEJ
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- zastosowa
ć
zasady bezpiecznej pracy z urz
ą
dzeniami techniki
komputerowej,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
binarnym systemem liczenia,
- wyja
ś
ni
ć
przeznaczenie podstawowych układów cyfrowych,
- wyja
ś
ni
ć
modułow
ą
budow
ę
komputera i zasady współpracy
poszczególnych urz
ą
dze
ń
,
- scharakteryzowa
ć
standardy procesorów stosowanych do budowy
komputerów oraz omówi
ć
ich podstawowe parametry,
- scharakteryzowa
ć
przeznaczenie i parametry zł
ą
cz montowanych
na płytach głównych,
- wyja
ś
ni
ć
organizacj
ę
i zarz
ą
dzanie pami
ę
ci
ą
operacyjn
ą
komputera,
- okre
ś
li
ć
funkcje chipsetów płyt głównych,
- scharakteryzowa
ć
standardy płyt głównych oraz dobra
ć
odpowiedni
model do procesora uwzgl
ę
dniaj
ą
c przeznaczenie komputera,
- wyja
ś
ni
ć
zasad
ę
pracy karty d
ź
wi
ę
kowej,
- scharakteryzowa
ć
zasady zapisu i odczytu informacji na no
ś
nikach
magnetycznych i optycznych,
- okre
ś
li
ć
fizyczn
ą
budow
ę
nap
ę
dów dysków elastycznych, dysków
twardych i optycznych,
- wyja
ś
ni
ć
zasad
ę
tworzenia obrazów na monitorach CRT oraz
wy
ś
wietlaczach LCD,
- scharakteryzowa
ć
karty graficzne oraz ich dodatkowe funkcje,
- scharakteryzowa
ć
przeznaczenie interfejsów urz
ą
dze
ń
peryferyjnych,
- wyja
ś
ni
ć
zasad
ę
działania klawiatury i urz
ą
dze
ń
wskazuj
ą
cych,
- scharakteryzowa
ć
budow
ę
i zasad
ę
działania drukarek:
atramentowych, igłowych i laserowych,
- dobra
ć
odpowiedni typ drukarki do charakteru wydruków,
- scharakteryzowa
ć
budow
ę
i zasad
ę
działania skanera,
- scharakteryzowa
ć
działanie modemów oraz zasad
ę
transmisji danych
przez kanał telefoniczny,
- scharakteryzowa
ć
budow
ę
karty sieciowej oraz jej zadania,
- scharakteryzowa
ć
topologie i zaprojektowa
ć
sie
ć
komputerow
ą
,
- scharakteryzowa
ć
dodatkowe urz
ą
dzenia wykorzystywane przy
rozbudowie sieci komputerowych,
- zinterpretowa
ć
parametry katalogowe podzespołów komputerowych,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
oprogramowaniem diagnostycznym i narz
ę
dziowym,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
instrukcjami doł
ą
czanymi do urz
ą
dze
ń
,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
angielsk
ą
terminologi
ą
zawodow
ą
,
- przetłumaczy
ć
angielskie teksty dotycz
ą
ce problematyki zawodowej.
43
Materiał nauczania
1. Budowa i obsługa komputera. Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy oraz ochrony przeciwpo
ż
arowej
Podstawowe elementy zestawu komputerowego. Zasady bezpiecznej pracy z
urz
ą
dzeniami techniki komputerowej.
Ś
rodki ochrony przeciwpo
ż
arowej.
Pierwsza pomoc w stanach zagro
ż
enia zdrowia i
ż
ycia.
Ć
wiczenia
• Identyfikowanie i charakteryzowanie podstawowych elementów zestawu
komputerowego.
• Udzielanie pierwszej pomocy na fantomie zgodnie z obowi
ą
zuj
ą
c
ą
procedur
ą
.
• Dobieranie
ś
rodków ga
ś
niczych do rodzaju po
ż
aru.
2. Arytmetyka komputera
Systemy zapisu liczb: dziesi
ę
tny, dwójkowy (binarny), ósemkowy,
szesnastkowy. Podstawowe operacje arytmetyczne na liczbach binarnych.
Zapis liczby binarnej ze znakiem. Reprezentacja stało-i zmiennopozycyjna.
Ć
wiczenia
• Zapisywanie liczb w ró
ż
nych systemach liczbowych.
• Wykonywanie podstawowych działa
ń
arytmetycznych w systemie
binarnym.
• Zapisywanie liczb ze znakiem w systemie dwójkowym.
• Charakteryzowanie reprezentacji stało- i zmiennopozycyjnej.
3. Układy cyfrowe
Elektryczna implementacja systemu binarnego. Podstawowe układy cyfrowe.
Parametry elektryczne układów cyfrowych. Wła
ś
ciwo
ś
ci operacji logicznych
oraz ich realizacja. Układy z pami
ę
ci
ą
.
Ć
wiczenia
• Rozpoznawanie oznacze
ń
układów cyfrowych.
• Analizowanie działania układów zbudowanych z bramek logicznych.
• Charakteryzowanie podstawowych układów z pami
ę
ci
ą
.
4. Zasada działania komputera
Funkcje i zastosowanie najwa
ż
niejszych układów wykorzystywanych
w budowie urz
ą
dze
ń
cyfrowych, jak: rejestry, liczniki, sumatory, pami
ęć
44
operacyjna, procesory, magistrala. Układy wej
ś
cia/wyj
ś
cia. Modułowa
budowa i zasada działania komputera.
Ć
wiczenia
• Rozpoznawanie podstawowych komponentów i układów współczesnych
komputerów.
• Charakteryzowanie zasad wymiany informacji mi
ę
dzy procesorem
i innymi podzespołami komputera.
• Okre
ś
lanie przeznaczenia wybranych układów wykorzystywanych
do budowy urz
ą
dze
ń
cyfrowych.
5. Podstawowe podzespoły zestawu komputerowego
Współczesne procesory, podstawowe parametry i cechy. Architektura
i zasada działania współczesnego procesora. Pami
ęć
wewn
ę
trzna: ROM
i RAM. Standardy i przeznaczenie gniazd rozszerze
ń
. Układy chipset,
podstawowe funkcje. Płyty główne. Karty d
ź
wi
ę
kowe.
Ć
wiczenia
• Identyfikowanie typów procesorów oraz standardów gniazd, w których
s
ą
montowane.
• Charakteryzowanie
poszczególnych
bloków
oraz
parametrów
procesora.
• Charakteryzowanie modułów pami
ę
ci.
• Zarz
ą
dzanie pami
ę
ci
ą
operacyjn
ą
.
• Rozpoznawanie
gniazd
rozszerze
ń
płyt
głównych
oraz
charakteryzowanie ich podstawowych parametrów.
• Charakteryzowanie funkcji układów chipset.
• Montowanie i konfigurowanie płyt głównych, procesorów, pami
ę
ci.
• Konfigurowanie systemu za pomoc
ą
programu BIOS Setup.
• Charakteryzowanie bloków funkcjonalnych typowej karty d
ź
wi
ę
kowej.
• Instalowanie i konfigurowanie kart d
ź
wi
ę
kowych.
• Okre
ś
lanie
zagro
ż
e
ń
wynikaj
ą
cych
ze
zmiany
parametrów
fabrycznych podzespołów komputerowych.
• Analizowanie
dokumentacji
dostarczonej
przez
producentów
poszczególnych podzespołów komputerowych.
6. Pami
ę
ci masowe
Budowa i zasada działania stacji dysków elastycznych. Budowa i zasada
działania dysków twardych. Interfejsy dysków twardych. Budowa i zasada
działania nap
ę
du dysków optycznych.
45
Ć
wiczenia
• Charakteryzowanie zapisu i odczytu informacji na no
ś
nikach
magnetycznych.
• Rozpoznawanie elementów mechanizmów i układów steruj
ą
cych
pami
ę
ci dyskowej.
• Opisywanie budowy oraz zasady działania dysków twardych.
• Charakteryzowanie zasad zapisu i odczytu informacji na dyskach
optycznych.
• Identyfikowanie i opisywanie elementów nap
ę
du optycznego.
• Montowanie i konfigurowanie stacji dyskietek, dysków twardych oraz
nap
ę
dów dysków optycznych.
• Wykrywanie uszkodze
ń
nap
ę
dów dysków elastycznych, dysków twardych,
nap
ę
dów optycznych.
• Posługiwanie si
ę
oprogramowaniem narz
ę
dziowym umo
ż
liwiaj
ą
cym
przeprowadzenie optymalizacji pracy dysku twardego.
• Korzystanie z narz
ę
dzi diagnostycznych i naprawczych.
7. Karty graficzne
Budowa, zasada działania oraz podstawowe parametry monitorów CRT.
Budowa, zasada działania oraz podstawowe parametry wy
ś
wietlaczy LCD.
Karty grafiki: budowa, zasada działania, standardy, parametry, dodatkowe
funkcje. Karty TV.
Ć
wiczenia
• Interpretowanie parametrów katalogowych monitorów CRT, wy
ś
wietlaczy
LCD oraz kart graficznych.
• Prezentowanie budowy oraz zasady działania: monitorów CRT,
wy
ś
wietlaczy LCD oraz kart graficznych.
• Dobieranie parametrów karty graficznej i monitora/wy
ś
wietlacza LCD.
• Instalowanie i konfigurowanie kart graficznych, monitorów i wy
ś
wietlaczy
LCD.
• Programowanie kart graficznych.
• Instalowanie i konfigurowanie kart TV.
• Opisywanie zalet i wad monitorów CRT i wy
ś
wietlaczy LCD.
• Analizowanie dokumentacji dostarczonej z urz
ą
dzeniami.
8. Interfejsy urz
ą
dze
ń
peryferyjnych
Typy transmisji informacji. Interfejs: szeregowy, równoległy, USB, Firewire,
podczerwieni, Blutooth. Przeznaczenie interfejsów.
46
Ć
wiczenia
• Charakteryzowanie ró
ż
nych typów transmisji informacji.
• Identyfikowanie interfejsów.
• Podł
ą
czanie urz
ą
dze
ń
zewn
ę
trznych.
9. Zasilanie i chłodzenie komputera
Zasilacze. Zasilacze awaryjne UPS. Metody odprowadzania ciepła
z podzespołów komputera.
Ć
wiczenia
• Dobieranie zasilaczy do zadanych konfiguracji sprz
ę
towych.
• Interpretowanie parametrów zasilaczy awaryjnych UPS.
• Wykrywanie i usuwanie awarii wynikaj
ą
cych z niewła
ś
ciwego doboru
zasilacza oraz złego chłodzenia komputera.
• Wyciszanie komputera.
10.
Urz
ą
dzenia peryferyjne
Klawiatury. Urz
ą
dzenia wskazuj
ą
ce. Drukarki: budowa, zasada
działania, rodzaje. Skanery: budowa, zasada działania, rodzaje,
podstawowe parametry. Aparaty i kamery cyfrowe.
Ć
wiczenia
• Charakteryzowanie budowy i zasady działania poszczególnych
urz
ą
dze
ń
peryferyjnych.
• Instalowanie, konfigurowanie i obsługa urz
ą
dze
ń
peryferyjnych.
• Porównywanie parametrów urz
ą
dze
ń
peryferyjnych.
• Analizowanie dokumentacji dostarczonej przez producentów.
11. Sieci komputerowe
Rodzaje sieci komputerowych. Metody transmisji w sieciach. Topologie sieci
komputerowych. Karty sieciowe: budowa, zasada działania, rodzaje.
Urz
ą
dzenia sieciowe, przeznaczenie i ich parametry. Podstawowe standardy
sieci komputerowych. Budowa i zasada działania modemu, protokoły,
standardy.
Ć
wiczenia
• Identyfikowanie i charakteryzowanie podstawowych mediów
transmisyjnych.
• Okre
ś
lanie funkcji poszczególnych urz
ą
dze
ń
sieciowych.
• Ł
ą
czenie komputerów przy wykorzystaniu ró
ż
nych mediów
transmisyjnych.
• Projektowanie i monta
ż
lokalnej sieci komputerowej.
47
• Konfigurowanie komputerów do pracy w sieci komputerowej.
• Wykrywanie i usuwanie awarii w sieciach komputerowych.
• Instalowanie, konfigurowanie modemu i ł
ą
czenie si
ę
z sieci
ą
.
• Korzystanie z dodatkowych funkcji modemu.
Ś
rodki dydaktyczne
Plansze i foliogramy ze schematami układów i urz
ą
dze
ń
.
Cz
ęś
ci składowe urz
ą
dze
ń
komputerowych.
Instrukcje obsługi poszczególnych urz
ą
dze
ń
.
Stanowiska wyposa
ż
one w ró
ż
ne standardy sprz
ę
towe.
Media sieciowe.
Drukarki, skanery.
Modemy.
Oprogramowanie diagnostyczne i narz
ę
dziowe.
Uwagi o realizacji
Podstawowym celem przedmiotu jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci obsługi,
diagnozowania i usuwania awarii oraz optymalizacji pracy zestawu
komputerowego. Podczas realizacji programu przedmiotu szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na zasady bezpiecznej pracy z urz
ą
dzeniami techniki
komputerowej
oraz
na
nieprawidłowo
ś
ci
w
zakresie
ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska.
Proponuje si
ę
stosowanie nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania: wykładu
informacyjnego, dyskusji dydaktycznej, pokazu z obja
ś
nieniem, metody
przewodniego tekstu oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni, w grupach licz
ą
cych do 12
osób. W trakcie
ć
wicze
ń
dotycz
ą
cych montowania, konfigurowania
i diagnozowania urz
ą
dze
ń
komputerowych, uczniowie powinni pracowa
ć
w zespołach nie wi
ę
kszych ni
ż
3-osobowe.
W trakcie zaj
ęć
, a szczególnie podczas realizacji działu dotycz
ą
cego
arytmetyki komputera, nale
ż
y odwoływa
ć
si
ę
do wiadomo
ś
ci uczniów z fizyki
i matematyki. Wskazane jest wykorzystanie wiedzy i do
ś
wiadczenia uczniów
z zakresu doboru konfiguracji, optymalizacji i mo
ż
liwo
ś
ci rozbudowy
komputera.
Podczas realizacji zagadnie
ń
obejmuj
ą
cych korzystanie z pami
ę
ci
masowych, nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na logiczn
ą
budow
ę
pami
ę
ci: sektory,
klastry,
ś
cie
ż
ki, cylindry, partycje oraz na ró
ż
nice zachodz
ą
ce pomi
ę
dzy
ró
ż
nymi systemami plików, mo
ż
liwe ograniczenia i konsekwencje ich
stosowania.
W trakcie zaj
ęć
z zakresu budowy oraz zasad działania podzespołów
komputerowych, urz
ą
dze
ń
peryferyjnych, sieci komputerowych, szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na diagnostyk
ę
uszkodze
ń
oraz
48
konserwacj
ę
sprz
ę
tu komputerowego. Dotyczy to równie
ż
urz
ą
dze
ń
przeno
ś
nych - komputerów mobilnych.
W ramach zaj
ęć
dotycz
ą
cych sieci komputerowych nale
ż
y omówi
ć
bezprzewodowe
urz
ą
dzenia
sieciowe
oraz
zalety
i
wady
sieci
bezprzewodowych.
Ze wzgl
ę
du na szybko rozwijaj
ą
c
ą
si
ę
technologi
ę
komputerow
ą
, na
zaj
ę
ciach nale
ż
y wykorzystywa
ć
najnowsze informacje publikowane w sieci
Internet, dokumentacj
ę
techniczn
ą
oraz czasopisma komputerowe.
Uczniowie powinni korzysta
ć
z ró
ż
nych
ź
ródeł informacji, zarówno w j
ę
zyku
polskim, jak i angielskim.
Proponowany podział godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów
tematycznych przedstawiono w tabeli.
Lp.
Działy programowe
Orientacyjna
liczba godzin
1.
Budowa i obsługa komputera. Zasady bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy oraz ochrony przeciwpo
ż
arowej
6
2.
Arytmetyka komputera
12
3.
Układy cyfrowe
17
4.
Zasada działania komputera
9
5.
Podstawowe podzespoły zestawu komputerowego
13
6.
Pami
ę
ci masowe
15
7.
Karty graficzne
16
8.
Interfejsy urz
ą
dze
ń
peryferyjnych
9
9.
Zasilanie i chłodzenie komputera
9
10. Urz
ą
dzenia peryferyjne
18
11. Sieci komputerowe
20
Razem:
144
Podane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacj
ę
poszczególnych działów tematycznych maj
ą
charakter orientacyjny. Szkolne
zespoły przedmiotowe mog
ą
wprowadzi
ć
pewne zmiany maj
ą
ce na celu
dostosowanie programu do potrzeb uczniów oraz lokalnego rynku pracy.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
w trakcie realizacji programu, zgodnie z kryteriami przedstawionymi
na pocz
ą
tku zaj
ęć
. Kryteria oceniania powinny dotyczy
ć
poziomu oraz
zakresu opanowania przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych
ze szczegółowych celów kształcenia.
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno obejmowa
ć
ka
ż
dy
dział tematyczny programu nauczania.
49
Osi
ą
gni
ę
cia uczniów proponuje si
ę
sprawdza
ć
za pomoc
ą
:
- ustnych i pisemnych sprawdzianów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci,
- testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych,
- sprawdzianów praktycznych wykonywanych przy stanowisku
komputerowym,
- obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Oceniaj
ą
c wypowied
ź
ustn
ą
ucznia nale
ż
y wzi
ąć
pod uwag
ę
jako
ść
merytoryczn
ą
wypowiedzi, umiej
ę
tno
ść
wnioskowania i analizowania,
poprawne stosowanie terminologii technicznej.
Po
zako
ń
czeniu
realizacji
programów
poszczególnych
działów
tematycznych, wiadomo
ś
ci uczniów proponuje si
ę
sprawdza
ć
za pomoc
ą
testów.
Dokonuj
ą
c oceny pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na:
- dobór komponentów zestawu komputerowego,
- konfigurowanie płyty głównej i innych urz
ą
dze
ń
zestawu komputerowego,
- dobór parametrów pracy kart graficznych,
- dobór urz
ą
dze
ń
peryferyjnych.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu przedmiotu, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych
przez nauczyciela sposobów sprawdzania wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci. Ocena
ko
ń
cowa powinna tak
ż
e uwzgl
ę
dnia
ć
aktywno
ść
ucznia na zaj
ę
ciach.
Literatura
Kolan Z.: Urz
ą
dzenia techniki komputerowej. CWK Screen,
Wrocław 2003.
Mueller S.: Rozbudowa i naprawa komputerów PC. Helion, Gliwice 2003
Krzy
ż
anowski R.: Urz
ą
dzenia zewn
ę
trzne komputerów. Mikom,
Warszawa 2003
Scott C: W sercu PC - według Petera Nortona. Helion, Gliwice 2003
Weadock G.: Samodzielna rozbudowa komputera. Help,
Michałowice 2002
Madej H.: Pentium od
ś
rodka. WCKP, Wrocław 2001
Metzger P., Jałowiecki A.: Anatomia PC. Helion, Gliwice 1998
Norton P.: W sercu PC. Helion, Gliwice 1995
Dokumentacja techniczna podzespołów komputerowych
Czasopisma informatyczne
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
50
MULTIMEDIA I GRAFIKA KOMPUTEROWA
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- zastosowa
ć
oprogramowanie multimedialne,
- rozró
ż
ni
ć
pliki multimedialne,
- zapisa
ć
i odtworzy
ć
pliki d
ź
wi
ę
kowe,
- przeprowadzi
ć
konwersj
ę
mi
ę
dzy ró
ż
nymi formatami d
ź
wi
ę
ku,
- zastosowa
ć
cyfrow
ą
obróbk
ę
d
ź
wi
ę
ku,
- zastosowa
ć
filtry koryguj
ą
ce i wzbogacaj
ą
ce d
ź
wi
ę
k,
- zastosowa
ć
bazy gotowych efektów d
ź
wi
ę
kowych,
- nagra
ć
głos i specjalne efekty d
ź
wi
ę
kowe,
- przetworzy
ć
scenariusz w
ś
cie
ż
k
ę
d
ź
wi
ę
kow
ą
,
- przeprowadzi
ć
edycj
ę
, miksowanie i monta
ż
d
ź
wi
ę
ku,
- zaprojektowa
ć
grafik
ę
rastrow
ą
,
- dobra
ć
parametry grafiki i format plików graficznych,
- zmieni
ć
atrybuty, zmodyfikowa
ć
i przekształci
ć
obiekty graficzne,
- wykorzysta
ć
narz
ę
dzia retuszerskie,
- zaimportowa
ć
i wyeksportowa
ć
grafik
ę
,
- wykona
ć
przekształcenia i transformacje obiektów graficznych,
- dokona
ć
edycji w
ę
złów, krzywych i konturów obiektów graficznych,
- wypełnienie kolorem, tekstur
ą
obiekty graficzne,
- pogrupowa
ć
elementy graficzne,
- zaprojektowa
ć
grafik
ę
przeznaczon
ą
na strony internetowe,
- zaplanowa
ć
animacje, zaprojektowa
ć
scenariusze animacji,
- zaprojektowa
ć
i naszkicowa
ć
animacje postaci,
- zaprojektowa
ć
tło, ruch tła i kamery,
- zaimportowa
ć
pliki wideo, zastosowa
ć
rotoskopie,
- zaprojektowa
ć
animacj
ę
do Internetu i na wideo,
- zaprojektowa
ć
prezentacj
ę
multimedialn
ą
,
- zastosowa
ć
obiektowe j
ę
zyki skryptowe do obsługi zdarze
ń
i obiektów
animacji,
- zapisa
ć
obraz wideo na płytach CD i DVD i odtworzy
ć
go,
- zastosowa
ć
kompresj
ę
obrazu i konwersj
ę
formatu plików wideo,
- przetworzy
ć
komputerowo i dokona
ć
edycji filmu wideo,
- zastosowa
ć
filtry, przej
ś
cia i efekty specjalne,
- dokona
ć
monta
ż
u sekwencji obrazu wideo,
- doł
ą
czy
ć
podkład d
ź
wi
ę
kowy do obrazu wideo,
- doł
ą
czy
ć
tekst do obrazu wideo,
- wykona
ć
zadania współpracuj
ą
c w zespole,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
terminologi
ą
i literatur
ą
zawodow
ą
w j
ę
zyku angielskim.
51
Materiał nauczania
1. Cyfrowa obróbka d
ź
wi
ę
ku
Formaty plików audio. Zapis analogowy i cyfrowy d
ź
wi
ę
ku. Obróbka d
ź
wi
ę
ku
zapisanego cyfrowo przy zastosowaniu komputera.
Ć
wiczenia:
• Zapisywanie utworu z płyty CD w formacie „wav” na MP3.
• Nagrywanie głosu i efektów d
ź
wi
ę
kowych.
• Modyfikowanie d
ź
wi
ę
ku, zastosowanie filtrów i efektów d
ź
wi
ę
kowych.
• Likwidowanie przerw w sekwencji d
ź
wi
ę
kowej.
• Monta
ż
dwóch lub wi
ę
kszej liczby plików d
ź
wi
ę
kowych.
2. Grafika rastrowa
Oprogramowanie do tworzenia grafiki rastrowej. Charakterystyka formatów
plików graficznych. Narz
ę
dzia dost
ę
pne w programie komputerowym.
Wypełnianie, rysowanie i malowanie obiektów graficznych. Transformacje
obiektów rastrowych. Retusz obiektów graficznych. Zmiana rozdzielczo
ś
ci
i systemu barw. Projektowanie grafiki na stron
ę
WWW. Drukowanie
projektów graficznych.
Ć
wiczenia
• Zapisywanie plików w ró
ż
nych formatach kolorów i rozdzielczo
ś
ci.
• Modyfikowanie zdj
ęć
i obrazów.
• Stosowanie filtrów i efektów specjalnych.
• Wykonywanie korekty barwnej i retuszu fotografii.
• Wykonywanie kola
ż
u na bazie trzech fotografii.
• Przygotowywanie obrazów do publikacji w sieci WWW.
• Drukowanie na okre
ś
lonym no
ś
niku (folii, kopertach, zaproszeniach).
3. Animacje komputerowe z wykorzystaniem obiektowych j
ę
zyków
skryptowych
Rysowanie
i
edycja
podstawowych
obiektów,
obrót,
wypełnienie,
pochylenie.
Rysowanie
i
edycja
krzywych.
Umieszczanie
tekstu
na krzywych. Banery reklamowe. Ł
ą
czenie, przycinanie i spawanie
obiektów. Praca z warstwami. Perspektywa, obwiednia, przepływy
i wyci
ą
gni
ę
cia obiektów. Filtry. Wła
ś
ciwo
ś
ci filmu. Uj
ę
cia i klatki.
Budowanie scen z symboli. Animacja ruchu i kształtu.
Ś
cie
ż
ka ruchu.
Budowa
i
składnia
obiektowych
j
ę
zyków
skryptowych.
Zmienne.
Instrukcje. Obiekty, ich wła
ś
ciwo
ś
ci i metody. Detektory zdarze
ń
.
Zastosowanie skryptów do obsługi zdarze
ń
animacji.
52
Ć
wiczenia
• Tworzenie i edytowanie obiektów.
• Modyfikowanie krzywych obiektu. Wymiarowanie.
• Wykonywanie prostego projektu o zadanych atrybutach.
• Konstruowanie obiektów do animacji.
• Koordynowanie muzyki z animacj
ą
ruchu.
• Stosowanie obiektowych j
ę
zyków skryptowych.
• Programowanie prostej gry animowanej np. kółko i krzy
ż
yk.
• Eksportowanie filmu, animacji do postaci wideo.
• Zapisywanie animacji w formacie umo
ż
liwiaj
ą
cym umieszczenie
na stronach WWW.
4. Cyfrowa obróbka wideo
Formaty plików wideo.
Zapis i odtwarzanie cyfrowego obrazu wideo przy zastosowaniu technik
komputerowych.
Obróbka obrazu wideo przy zastosowaniu komputera.
Ć
wiczenia
• Pobieranie filmu i zapisywanie w formacie VCD, SVCD, DVDVideo,
AVI, MPEG, WMV. Ustawianie kompresji wideo.
• Przycinanie filmu. Podział na mniejsze sceny, edycja scen.
• Monta
ż
scen, przej
ś
cia, efekty specjalne.
• Dodawanie własnego podkładu d
ź
wi
ę
kowego.
• Nakładanie scen.
• Dodawanie tekstu do scen.
Ś
rodki dydaktyczne
Zestawy komputerowe.
Drukarka umo
ż
liwiaj
ą
ca wydruk w kolorze.
Skaner.
Mikrofon.
Magnetofon.
Magnetowid.
Tuner telewizyjny, karta d
ź
wi
ę
kowa, kablowanie poł
ą
czeniowe.
Nagrywarki CD i DVD.
Cyfrowy aparat fotograficzny i kamera wideo.
Oprogramowanie do zapisu i edycji d
ź
wi
ę
ku.
Oprogramowanie do tworzenia grafiki rastrowej.
Oprogramowanie do tworzenia animacji.
Oprogramowanie do zapisywania i edycji obrazów wideo.
53
Obrazy zapisane w grafice rastrowej i cyfrowej.
Oprogramowanie multimedialne typu: słowniki, encyklopedie.
Baza danych zawieraj
ą
ca wzorcowe efekty d
ź
wi
ę
kowe.
Uwagi o realizacji
Program przedmiotu Multimedia i grafika komputerowa powinien by
ć
realizowany w pracowniach komputerowych wyposa
ż
onych w komputery
poł
ą
czone w sie
ć
. Podczas zaj
ęć
ka
ż
dy ucze
ń
powinien pracowa
ć
przy
oddzielnym zestawie komputerowym, w grupie licz
ą
cej 8-12 osób. Pozwoli to
na
kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci
sprawnego
posługiwania
si
ę
oprogramowaniem.
Na pocz
ą
tku zaj
ęć
mo
ż
na zaprezentowa
ć
uczniom wła
ś
ciwo
ś
ci
programów znajduj
ą
cych si
ę
w pracowniach, a nast
ę
pnie przedstawi
ć
inne
oprogramowanie danego typu dost
ę
pne na rynku. Podczas realizacji
programu wskazane jest zwrócenie uwagi na umiej
ę
tno
ść
przetwarzania
przez uczniów plików graficznych i wykonywanie przez nich prostych operacji
dotycz
ą
cych obrazu i d
ź
wi
ę
ku.
Metody nauczania nale
ż
y dobra
ć
tak, aby uczniowie sprawnie posługiwali
si
ę
narz
ę
dziami aplikacji i umieli wykorzysta
ć
nabyte umiej
ę
tno
ś
ci wykonuj
ą
c
ró
ż
ne zadania zawodowe.
W procesie kształcenia powinny znale
źć
zastosowanie nast
ę
puj
ą
ce
metody nauczania: wykład informacyjny, metoda projektów, pokaz
z obja
ś
nieniem, dyskusja dydaktyczna, podczas której mo
ż
na odwoła
ć
si
ę
do do
ś
wiadcze
ń
jej uczestników, metoda przewodniego tekstu oraz
ć
wiczenia praktyczne Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na
ć
wiczenia
praktyczne o rosn
ą
cym stopniu trudno
ś
ci.
Nale
ż
y stosowa
ć
indywidualn
ą
, jak i grupow
ą
form
ę
pracy uczniów. Praca
w grupie pozwala uczniom na zdobycie umiej
ę
tno
ś
ci ponadzawodowych,
takich jak: komunikowanie si
ę
, współpraca w zespole, prezentowanie
wyników.
Proponowany podział godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów
tematycznych przedstawiono w tabeli.
Lp.
Działy programowe
Orientacyjna
liczba godzin
1.
Cyfrowa obróbka d
ź
wi
ę
ku
22
2.
Grafika rastrowa
21
3.
Animacje komputerowe z wykorzystaniem obiektowych j
ę
zyków
skryptowych
45
4.
Cyfrowa obróbka wideo
20
Razem:
108
54
Podane
w
tabeli
liczby
godzin
przeznaczonych
na
realizacj
ę
poszczególnych działów tematycznych maj
ą
charakter orientacyjny. Szkolne
zespoły przedmiotowe mog
ą
wprowadzi
ć
pewne zmiany maj
ą
ce na celu
dostosowanie programu do potrzeb uczniów oraz lokalnego rynku pracy.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych
ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
na
bie
żą
co
podczas
realizacji
programu,
na
podstawie
kryteriów
przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Osi
ą
gni
ę
cia uczniów proponuje si
ę
sprawdza
ć
za pomoc
ą
:
- ustnych i pisemnych sprawdzianów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci,
- testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych,
- sprawdzianów praktycznych wykonywanych przy stanowisku
komputerowym,
- obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Podczas oceniania nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na praktyczne wykorzystanie
wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci, w sytuacjach typowych i wymagaj
ą
cych
rozwi
ą
zywania problemów.
Obserwuj
ą
c czynno
ś
ci ucznia w trakcie wykonywania
ć
wicze
ń
i dokonuj
ą
c
oceny jego pracy, szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwróci
ć
na:
- dobór typu grafiki komputerowej do procesu przetwarzania obrazu,
- dobór jako
ś
ci parametrów grafiki w tworzonej animacji komputerowej
lub elemencie serwisu internetowego,
- ustawianie rozmiaru oraz parametrów obrazu dla uzyskania najlepszego
efektu,
- dokonywanie prostych przekształce
ń
i monta
ż
u obrazów,
- monta
ż
zdj
ęć
,
- dobór formatów plików graficznych do strony internetowej,
- ustawianie rozmiaru baneru reklamowego,
- stosowanie najwa
ż
niejszych formatów plików multimedialnych,
- dobieranie parametrów systemu dotycz
ą
cych nagrywania i odtwarzania,
- monta
ż
plików multimedialnych z ró
ż
nych
ź
ródeł,
- instalowanie i obsług
ę
programów w okre
ś
lonym miejscu,
- czynno
ś
ci monta
ż
owe przy obróbce sekwencji wideo.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu przedmiotu, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich stosowanych
przez nauczyciela sposobów sprawdzania wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci.
55
Literatura
Aland M.: Photoshop 6. Zastosowanie w Internecie. Helion, Gliwice 2003
Bain S.: CorelDRAW 11. Vademecum profesjonalisty. Helion,
Gliwice 2003
Danowski B.: FrontPage 2000.
Ć
wiczenia praktyczne. Helion,
Gliwice 2001
Danowski B.: Nero Burining ROM. Nagrywanie płyt CD.
Ć
wiczenia
praktyczne. Helion, Gliwice 2002
Doł
ę
gowski B.: Bezpiecze
ń
stwo pracy przy obsłudze komputerów.
ODDK, Gda
ń
sk 1999
Flynn D.: Tworzenie cyfrowego wideo. Helion, Gliwice 2002
Korbecki M.: Komputerowe przetwarzanie d
ź
wi
ę
ku. Mikom,
Warszawa 1999
Kwa
ś
ny A.: Od skanera do drukarki. Helion, Gliwice 2002
London S, London D.: Flash 5. Mikom, Warszawa 2001
Margulis D.: Photoshop 6. Korekcja i separacja. Vademecum
profesjonalisty. Helion, Gliwice 2003
Oberlan Ł.: Fotografia cyfrowa.
Ć
wiczenia praktyczne. Helion,
Gliwice 2002
Oberlan Ł.: Photoshop 6.
Ć
wiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2002
Ogórek B.: CorelPHOTO-PAINT 10.
Ć
wiczenia praktyczne. Helion,
Gliwice 2002
Pasek J.: Flash 5.
Ć
wiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2000
Steinbrink B.: Multimedia u progu technologii XXI wieku. Robomatic,
Wrocław 1993
Ulrich K.: Po prostu Flash MX. Helion, Gliwice 2003
Praca zbiorowa: Prawo autorskie. C. H. Beck, Instytut Nauk Prawnych
PAN, Warszawa 2003
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
56
J
Ę
ZYK ANGIELSKI ZAWODOWY
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- posłu
ż
y
ć
si
ę
j
ę
zykiem angielskim w stopniu umo
ż
liwiaj
ą
cym
korzystanie z pisanej po angielsku dokumentacji oprogramowania
i sprz
ę
tu,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
j
ę
zykiem angielskim w zakresie wykonywanych zada
ń
,
- sformułowa
ć
samodzielnie dłu
ż
sze wypowiedzi zarówno ustne,
jak i pisemne,
- skorzysta
ć
z dwuj
ę
zycznych słowników: ogólnych, technicznych
i komputerowych oraz ze słownika polsko-angielskiego i angielsko-
polskiego na płycie CD-ROM,
- skorzysta
ć
ze słownika angloj
ę
zycznego,
- przeczyta
ć
ze zrozumieniem i przetłumaczy
ć
angloj
ę
zyczn
ą
literatur
ę
i pras
ę
z zakresu informatyki oraz teksty ogólne elektroniczne
i techniczne,
- wykorzysta
ć
programy multimedialne wspomagaj
ą
ce nauk
ę
,
- przeczyta
ć
ze zrozumieniem i przetłumaczy
ć
angloj
ę
zyczn
ą
dokumentacj
ę
techniczn
ą
sprz
ę
tu i oprogramowania oraz instrukcje
obsługi programów u
ż
ytkowych typu Word, Excell, Access, Power
Point, Corel, Photo Shop,
- rozró
ż
ni
ć
angielskie nazwy cz
ęś
ci komputera i podzespołów,
- opisa
ć
w j
ę
zyku angielskim, ustnie i pisemnie, skład i ogóln
ą
budow
ę
komputera, cz
ęś
ci komputerowe oraz urz
ą
dzenia peryferyjne,
- zainstalowa
ć
i wykorzysta
ć
oprogramowanie napisane w j
ę
zyku
angielskim,
- rozró
ż
ni
ć
komendy i polecenia wydawane przez komputer podczas
obsługi sprz
ę
tu i oprogramowania,
- przeprowadzi
ć
w j
ę
zyku angielskim korespondencj
ę
z firmami,
instytucjami i osobami prywatnymi w sprawie systemów
komputerowych, nowo
ś
ci na rynku informatycznym, programów
i innych zwi
ą
zanych z zawodem technika informatyka, przy u
ż
yciu
poczty tradycyjnej i elektronicznej,
- dokona
ć
syntezy tekstów usłyszanych i przeczytanych,
- przetworzy
ć
przeczytane lub usłyszane informacje i zredagowa
ć
notatk
ę
w j
ę
zyku angielskim i polskim,
- skorzysta
ć
z angloj
ę
zycznych zasobów Internetu zwi
ą
zanych
z tematyk
ą
zawodow
ą
(poprawnie wpisa
ć
do przegl
ą
darki, wyszuka
ć
,
- przeczyta
ć
i przetłumaczy
ć
hasła dotycz
ą
ce informatyki i komputerów),
- przetłumaczy
ć
, z zachowaniem zasad angielskiej gramatyki
i ortografii, informatyczne teksty napisane w j
ę
zyku polskim,
57
- napisa
ć
oprogramowanie w j
ę
zyku angielskim,
- poprowadzi
ć
rozmow
ę
bezpo
ś
rednio w j
ę
zyku angielskim,
- porozumie
ć
si
ę
z uczestnikami procesu pracy wykorzystuj
ą
c
słownictwo ogólnotechniczne i terminologi
ę
zawodow
ą
,
- wyda
ć
instrukcje i polecenia w j
ę
zyku angielskim,
- uzyska
ć
i przekaza
ć
, w drodze konwersacji telefonicznej, informacje
na temat obsługi i serwisu sprz
ę
tu komputerowego,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
słownictwem zwi
ą
zanym z prowadzeniem działalno
ś
ci
gospodarczej,
- zaprezentowa
ć
w j
ę
zyku angielskim własne kwalifikacje podczas
poszukiwania pracy,
- skorzysta
ć
z angloj
ę
zycznych
ź
ródeł informacji w celu doskonalenia
si
ę
i aktualizowania wiedzy zawodowej.
Materiał nauczania
1. Materiał gramatyczny na poziomie podstawowym i
ś
rednio
zaawansowanym
Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. Rodzajniki okre
ś
lone i nieokre
ś
lone.
Przyimki. Zaimki osobowe, wskazuj
ą
ce, dzier
ż
awcze, wzgl
ę
dne, pytaj
ą
ce,
nieokre
ś
lone.
Przymiotniki,
stopniowanie.
Przysłówki,
stopniowanie.
Powtórzenie czasów i trybów. Zdania warunkowe i nast
ę
pstwo czasów.
Strona bierna czasownika. Mowa zale
ż
na.
Ć
wiczenia
• Wykonywanie testu diagnozuj
ą
cego poziom kompetencji j
ę
zykowych.
• Wykonywanie
ć
wicze
ń
gramatycznych.
2. Zagadnienia leksykalne: j
ę
zyk angielski ogólnotechniczny
Zawody, kraje, narodowo
ś
ci. Okre
ś
lanie wieku, czasu i przestrzeni.
Wyra
ż
anie miary, wagi, pojemno
ś
ci, ilo
ś
ci oraz innych danych liczbowych
w kontek
ś
cie zawodowym. Zasady pisowni i wymowy liczebników głównych
i porz
ą
dkowych. Okre
ś
lanie jako
ś
ci: cechy fizyczne, cechy oceniaj
ą
ce
i kwalifikuj
ą
ce. Usługi. Technika audio-wideo. Podstawowy słowniczek
komputerowy. Podstawowe komendy komputerowe.
Ć
wiczenia
• Opisywanie zawodów.
• Opisywanie wła
ś
ciwo
ś
ci technicznych przedmiotów.
• Okre
ś
lanie wieku ludzi i przedmiotów,
ć
wiczenia z czasem i zegarem.
• Prezentowanie specyfikacji urz
ą
dze
ń
audio-wideo.
58
• Wykonywanie
ć
wicze
ń
leksykalnych z luk
ą
i testów wielokrotnego
wyboru.
3. Zagadnienia leksykalne: j
ę
zyk angielski w terminologii zawodowej
Słownictwo zwi
ą
zane z wykonywaniem zawodu technika informatyka,
zwłaszcza
w
zakresie
obsługi
systemów
operacyjnych
i
sieci
komputerowych, korzystania z oprogramowania biurowego, programowania
strukturalnego i obiektowego, korzystania z urz
ą
dze
ń
techniki komputerowej,
multimediów i projektowania grafiki komputerowej. Angloj
ę
zyczne instrukcje
i polecenia
wydawane
przez
komputer.
Programy
multimedialne
i elektroniczne publikacje. Przegl
ą
darki internetowe, programy pocztowe
i grupy dyskusyjne.
Ć
wiczenia
• Sporz
ą
dzanie specyfikacji sprz
ę
tu komputerowego i urz
ą
dze
ń
peryferyjnych w j
ę
zyku angielskim.
• Wykonywanie plansz z angloj
ę
zycznymi nazwami cz
ęś
ci urz
ą
dze
ń
techniki komputerowej.
• Korzystanie z zasobów ogólno
ś
wiatowej sieci komputerowej i poczty
elektronicznej.
• Wyszukiwanie informacji w angloj
ę
zycznych przegl
ą
darkach
internetowych.
• Przegl
ą
danie wybranych stron WWW w j
ę
zyku angielskim.
• Przesyłanie danych w sieci Internet, wysyłanie i odbieranie poczty
e-mail.
• Korzystanie z angloj
ę
zycznych grup dyskusyjnych.
• Projektowanie witryny internetowej w j
ę
zyku angielskim.
• Wykonywanie testów słownikowych z zakresu znajomo
ś
ci terminologii
zawodowej.
4. Doskonalenie pracy z tekstem
Dokumentacja techniczna urz
ą
dze
ń
techniki komputerowej. Instrukcje
obsługi i podr
ę
czniki u
ż
ytkownika programów komputerowych w j
ę
zyku
angielskim. Angloj
ę
zyczne teksty dotycz
ą
ce budowy i działania komputera
oraz urz
ą
dze
ń
peryferyjnych. Obcoj
ę
zyczna prasa specjalistyczna, normy,
katalogi, poradniki. Specjalistyczne materiały audiowizualne.
Ć
wiczenia
• Korzystanie z materiałów pomocniczych: słowników, opracowa
ń
specjalistycznych, Internetu.
59
• Analizowanie struktury tekstu, identyfikowanie zagadnie
ń
głównych
i drugorz
ę
dnych.
• Wyci
ą
ganie wniosków z informacji podanych w tek
ś
cie.
• Posługiwanie si
ę
kontekstem w zrozumieniu dokumentu.
• Formułowanie pyta
ń
dotycz
ą
cych wysłuchanego i przeczytanego tekstu.
• Sporz
ą
dzanie notatki.
• Tłumaczenie tekstów zawodowych z j
ę
zyka polskiego na j
ę
zyk obcy.
• Tworzenie własnego słowniczka terminologii zawodowej.
•
Ć
wiczenia weryfikuj
ą
ce rozumienie tekstu ze słuchu.
5. Konwersacje zawodowe
Kształtowanie stosunków interpersonalnych. Wyra
ż
anie
ż
ycze
ń
i
żą
da
ń
w j
ę
zyku obcym. U
ż
ycie form grzeczno
ś
ciowych w działalno
ś
ci zawodowej.
Prowadzenie rozmowy telefonicznej.
Ć
wiczenia
• Zadawanie pyta
ń
i udzielanie odpowiedzi.
• Stosowanie zwrotów konwersacyjnych u
ż
ywanych do wyra
ż
ania
pozytywnej opinii, zgłaszania w
ą
tpliwo
ś
ci, stawiania warunków,
argumentowania.
• Stosowanie zwrotów grzeczno
ś
ciowych u
ż
ywanych w rozmowach
zawodowych.
• Uzyskiwanie i udzielanie informacji w konwersacji przez telefon.
6. J
ę
zyk obcy w działalno
ś
ci gospodarczej
Podstawowe elementy
ż
yciorysu i listu motywacyjnego. Zasady i metody
komunikowania si
ę
. Formalno-prawne podstawy działalno
ś
ci gospodarczej.
Działalno
ść
marketingowa firmy.
Ć
wiczenia
• Sporz
ą
dzanie dokumentów zwi
ą
zanych z zatrudnieniem:
ż
yciorysu
i listu motywacyjnego.
• Prowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej o przyj
ę
cie do pracy.
• Rozró
ż
nianie ró
ż
nego typu form działalno
ś
ci i umów o prac
ę
.
• Sporz
ą
dzanie reklamy usług informatycznych.
Ś
rodki dydaktyczne
Słowniki dwuj
ę
zyczne, techniczne, komputerowe i ogólne.
Czasopisma specjalistyczne, normy, katalogi, poradniki.
Podr
ę
czniki zawodowe w j
ę
zyku obcym.
Programy multimedialne.
Filmy o tematyce zawodowej w wersji angloj
ę
zycznej.
60
Nagrania tekstów z zakresu j
ę
zyka angielskiego ogólnego, technicznego
i zawodowego.
Wzory dokumentów, CV, listów motywacyjnych.
Zestaw plansz z angloj
ę
zyczn
ą
terminologi
ą
urz
ą
dze
ń
techniki komputerowej.
Sprz
ę
t audiowizualny: telewizor, magnetowid, urz
ą
dzenia audio.
Sprz
ę
t
komputerowy
i
urz
ą
dzenia
peryferyjne
z
odpowiednim
oprogramowaniem.
Uwagi o realizacji
Przedstawiony program przedmiotu odpowiada wymaganiom Podstawy
programowej kształcenia w zawodzie technik informatyk. Kieruj
ą
c si
ę
d
ąż
eniem do kształtowania umiej
ę
tno
ś
ci praktycznego posługiwania si
ę
j
ę
zykiem angielskim, przy konstruowaniu programu wzi
ę
to pod uwag
ę
wskazane w podstawie programowej ogólne obszary, w których powinny
znale
źć
si
ę
działania ucznia, wykonywane zarówno pod kierunkiem
nauczyciela, jak i samodzielnie. W programie uj
ę
te s
ą
one jako osi
ą
gni
ę
cia
w zakresie czterech sprawno
ś
ci j
ę
zykowych:
- czytania ze zrozumieniem,
- pisania i redagowania wypowiedzi,
- rozumienia ze słuchu,
- mówienia.
J
ę
zyk angielski jako j
ę
zyk obcy zawodowy, zajmuje szczególn
ą
pozycj
ę
w
ś
ród innych przedmiotów szkolnych, jest on bowiem nie tylko przedmiotem,
ale i narz
ę
dziem nauczania mo
ż
liwym do zastosowania w nauczaniu
pozostałych przedmiotów zawodowych. Zaj
ę
cia przewidziane w programie
bazuj
ą
na umiej
ę
tno
ś
ciach j
ę
zykowych w zakresie ogólnym oraz
na wiadomo
ś
ciach i umiej
ę
tno
ś
ciach z zakresu informatyki i dziedzin jej
pokrewnych. Wskazane jest, aby zaj
ę
cia prowadzone były w porozumieniu
z nauczycielami innych przedmiotów zawodowych, w celu skorelowania
materiału nauczania i tematyki
ć
wicze
ń
. Uczniowie powinni otrzymywa
ć
do opracowania lub przetłumaczenia materiały wykorzystywane na zaj
ę
ciach
z przedmiotów zawodowych.
Zgodnie z przyj
ę
t
ą
zasad
ą
, nauczanie j
ę
zyka obcego zawodowego ma
by
ć
kontynuacj
ą
nauki j
ę
zyka podj
ę
tej na poprzednich szczeblach edukacji.
W my
ś
l tej zasady, program przedmiotu j
ę
zyk angielski zawodowy jest
kontynuacj
ą
j
ę
zyka nauczanego jako przedmiot ogólny, tote
ż
warunkiem
przyst
ą
pienia do nauki jest jego znajomo
ść
przynajmniej w stopniu
podstawowym. Maj
ą
c na uwadze zró
ż
nicowany poziom kompetencji
j
ę
zykowych nabytych w gimnazjum czy te
ż
w szkole
ś
redniej, proponuje si
ę
podzieli
ć
realizacj
ę
programu na trzy etapy:
61
- wyrównawczo-utrwalaj
ą
cy, realizowany na wst
ę
pie, po zdiagnozowaniu
umiej
ę
tno
ś
ci j
ę
zykowych uczniów za pomoc
ą
testów,
- rozszerzaj
ą
cy, kontynuuj
ą
cy i zamykaj
ą
cy proces poznawania systemu
j
ę
zykowego oraz wprowadzaj
ą
cy zagadnienia ogólnotechniczne,
- pogł
ę
biaj
ą
cy, porz
ą
dkuj
ą
cy wiedz
ę
, rozbudowuj
ą
cy umiej
ę
tno
ś
ci j
ę
zykowe
i kształtuj
ą
cy umiej
ę
tno
ść
posługiwania si
ę
j
ę
zykiem zawodowym.
Ze wzgl
ę
du na trudn
ą
do przewidzenia rozpi
ę
to
ść
ró
ż
nic w rozwoju
kompetencji j
ę
zykowych, wskazany jest elastyczny podział czasu
przeznaczonego na realizacj
ę
poszczególnych etapów. Decyzj
ę
co do
potrzebnej liczby godzin powinien podj
ąć
nauczyciel uwzgl
ę
dniaj
ą
c
specyficzne potrzeby uczniów.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w laboratorium j
ę
zykowym ze stanowiskami
dydaktycznymi wyposa
ż
onymi w sprz
ę
t audiowizualny. Z uwagi na specyfik
ę
zawodu, przewa
ż
aj
ą
ca cz
ęść
zaj
ęć
powinna by
ć
realizowana w pracowni
komputerowej z dost
ę
pem do Internetu i poczty elektronicznej. Podczas
zaj
ęć
w pracowni, ka
ż
dy ucze
ń
w grupie powinien mie
ć
do dyspozycji zestaw
komputerowy z odpowiednim oprogramowaniem.
Ze wzgl
ę
du na efektywno
ść
nauczania, grupy nie powinny przekracza
ć
15
osób, co b
ę
dzie sprzyjało opanowaniu sprawno
ś
ci j
ę
zykowej, jak
ą
jest
posługiwanie si
ę
j
ę
zykiem angielskim w mowie.
Maj
ą
c na celu przygotowanie uczniów do samodzielnego zdobywania
i wykorzystywania wiedzy, nale
ż
y kształtowa
ć
umiej
ę
tno
ść
posługiwania si
ę
współczesnymi
ź
ródłami informacji, słownikami, pras
ą
obcoj
ę
zyczn
ą
,
a w tym umiej
ę
tno
ść
czytania ze zrozumieniem, problematyzowania
odczytanego
tekstu
i
hierarchizowania
jego
tre
ś
ci,
streszczania,
sporz
ą
dzania notatki. Nale
ż
y poło
ż
y
ć
równie
ż
nacisk na sprawne korzystanie
z Internetu. Umiej
ę
tno
ść
posługiwania si
ę
ró
ż
nymi
ź
ródłami informacji mog
ą
rozwija
ć
przygotowywane przez uczniów referaty -indywidualne wyst
ą
pienia
na dany temat, streszczenia problematyki dokumentów i artykułów
zawodowych.
Do osi
ą
gni
ę
cia zamierzonych celów kształcenia, poleca si
ę
stosowanie
ró
ż
nych metod nauczania, jednak
ż
e ich dobór nie mo
ż
e by
ć
przypadkowy,
powinien on by
ć
dostosowany do poziomu rozwoju sprawno
ś
ci j
ę
zykowych
uczniów. Ł
ą
cz
ą
c teori
ę
z praktyk
ą
nale
ż
y stosowa
ć
zarówno podej
ś
cie
kognitywne, jak i komunikacyjne. Nowe słownictwo techniczne i zawodowe
proponuje si
ę
wprowadza
ć
i utrwala
ć
stosuj
ą
c metody i techniki pracy
wyzwalaj
ą
ce aktywno
ść
uczniów, takie jak: dyskusja dydaktyczna, metoda
projektów, inscenizacja,
ć
wiczenia praktyczne przy komputerze.
Ć
wiczenia
62
indywidualne, zwi
ą
zane głównie z tłumaczeniami i korzystaniem z Internetu,
powinny by
ć
dostosowane do poziomu umiej
ę
tno
ś
ci j
ę
zykowych uczniów.
Na pocz
ą
tku ka
ż
dych zaj
ęć
nauczyciel powinien przedstawi
ć
uczniom ich
cele. Poszczególne elementy zaj
ęć
oraz
ć
wiczenia powinny by
ć
zawsze
podsumowane przez nauczyciela.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
systematycznie, na podstawie kryteriów przedstawionych na pocz
ą
tku
zaj
ęć
.
Poziom wiadomo
ś
ci uczniów mo
ż
na sprawdza
ć
za pomoc
ą
sprawdzianów
ustnych i pisemnych oraz testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych, umiej
ę
tno
ś
ci nale
ż
y
sprawdza
ć
za pomoc
ą
testów.
Znajomo
ść
słownictwa mo
ż
na kontrolowa
ć
poprzez
ć
wiczenie polegaj
ą
ce
na podaniu wyrazu odpowiadaj
ą
cego danej definicji, b
ą
d
ź
synonimu lub
antonimu, jak równie
ż
na podstawie uzupełniania zda
ń
za pomoc
ą
techniki
wielokrotnego wyboru.
Opanowanie
struktur
poleca
si
ę
weryfikowa
ć
w
kontek
ś
cie
komunikacyjnym,
natomiast
rozumienie
mowy
oceniaj
ą
c
ustn
ą
lub
pisemn
ą
wypowied
ź
ucznia
dotycz
ą
c
ą
wysłuchanego
lub
przeczytanego tekstu.
Umiej
ę
tno
ść
komunikowania si
ę
mo
ż
na sprawdza
ć
w czasie dialogu
ucznia z innymi uczniami lub z nauczycielem. W wypowiedziach ustnych
nale
ż
y ocenia
ć
poprawno
ść
leksykaln
ą
i gramatyczn
ą
, poprawno
ść
i płynno
ść
wymowy, zgodno
ść
wypowiedzi z tematem. W wypowiedziach pisemnych
ocenia
ć
nale
ż
y poprawno
ść
leksykaln
ą
i gramatyczn
ą
, styl, zgodno
ść
wypowiedzi z tematem oraz ortografi
ę
.
Ucze
ń
powinien zna
ć
kryteria oceniania wypowiedzi ustnych i pisemnych -
wiedzie
ć
kiedy otrzyma ocen
ę
negatywn
ą
, a kiedy zasłu
ż
y na celuj
ą
c
ą
(kryteria te odpowiada
ć
musz
ą
obowi
ą
zuj
ą
cemu w danej szkole
wewn
ą
trzszkolnemu systemowi oceniania). Ka
ż
d
ą
dłu
ż
sz
ą
wypowied
ź
nauczyciel powinien zrecenzowa
ć
- wskaza
ć
jej zalety i niedoci
ą
gni
ę
cia.
Recenzja ma u
ś
wiadomi
ć
uczniowi jego osi
ą
gni
ę
cia, informowa
ć
o brakach
i dawa
ć
wskazówki do dalszej pracy. Ocena powinna zach
ę
ca
ć
ucznia
do samodzielnej i poprawnej j
ę
zykowo wypowiedzi.
Wa
ż
ne jest, aby nauczyciel premiował ka
ż
d
ą
samodzieln
ą
prac
ę
ucznia,
jego inicjatyw
ę
w poszerzaniu wiedzy, dodatkowe wiadomo
ś
ci zwi
ą
zane
z obcoj
ę
zycznym
słownictwem
zawodowym.
Konieczne
jest
cz
ę
ste
wykonywanie przez uczniów
ć
wicze
ń
zwi
ą
zanych z wyszukiwaniem informacji
w ró
ż
nych
ź
ródłach, opracowania dotycz
ą
ce
63
zebranych informacji powinny by
ć
systematycznie sprawdzane przez
nauczyciela.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki
wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.
Literatura
f
Program przedmiotu J
ę
zyk angielski zawodowy stanowi kontynuacj
ę
j
ę
zyka
angielskiego nauczanego jako przedmiot ogólny. W zwi
ą
zku z powy
ż
szym
wybór podr
ę
czników nale
ż
y do nauczyciela.
J
ę
zyk angielski - słowniki
Collin P.H., Słupski J.: Słownik biznesu angielsko-polski z indeksem polsko-
angielskim. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1999
Corbeil J.-C: Wieloj
ę
zyczny słownik wizualny. Polski. Angielski. - Niemiecki.
Francuski. Leksykon tematyczny. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996
France C, Mann P., Kolossa B.: Ekonomia. Angielsko-polski słownik
tematyczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 Jastrz
ę
bska-
Oko
ń
I.: Polsko-angielski słownik tematyczny. Harald G., Warszawa 1997
Kienzler I: Słownik terminologii komputerowej angielsko-polski i polsko-
angielski. lvax, Gdynia 2003
Lukszyn J.: Wieloj
ę
zyczny słownik modułowy. Avans, Warszawa 2001
Puławski M., Kozierkiewicz R.: Słownik handlowy angielsko-polski.
Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1991 Mizgalski E.: Słownik
techniczny polsko-angielski, angielsko-polski. Aneks, Wałbrzych 1994
Rosenbaum O.: Praktyczny słownik komputerowy angielsko-polski,
polsko-angielski. Wydawnictwo REA, Warszawa 2001
Ś
mid W.: Słownik terminów angielsko-polski. Placet, Warszawa 2000 Praca
zbiorowa: Wielki słownik angielsko-polski. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2002
Tittenbrun M.: Du
ż
y słownik polsko-angielski i angielsko-polski. Kastor,
Warszawa 2001
Welfe A., Brzeszczy
ń
ski J., Majsterek M.: Słownik terminów metod
ilo
ś
ciowych angielsko-polski, polsko-angielski. Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2002
W procesie nauczania nale
ż
y wykorzysta
ć
równie
ż
aktualn
ą
obcoj
ę
zyczn
ą
pras
ę
zawodow
ą
. Proponuje si
ę
korzystanie ze stron internetowych
o tematyce zawodowej.
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych
pozycji wydawniczych.
64
ZAJ
Ę
CIA SPECJALIZACYJNE
(do wyboru)
ADMINISTROWANIE SIECIOWYMI SYSTEMAMI
OPERACYJNYMI
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- okre
ś
li
ć
wła
ś
ciwo
ś
ci systemów operacyjnych Windows opartych
na technologii NT, Novell Netware, Unix/Linux,
- przeprowadzi
ć
instalacj
ę
i uaktualnienie systemu operacyjnego,
- dokona
ć
analizy konfiguracji i zarz
ą
dzania dyskami w systemie
operacyjnym,
- sprawdzi
ć
system plików i usun
ąć
bł
ę
dy,
- zastosowa
ć
kompresj
ę
i szyfrowanie danych,
- wykona
ć
i odzyska
ć
kopie zapasowe,
- zastosowa
ć
ochron
ę
przed awariami (STF),
- zainstalowa
ć
, skonfigurowa
ć
i zarz
ą
dzi
ć
usług
ą
drukowania,
- okre
ś
li
ć
metody dost
ę
pu do zasobów systemu operacyjnego,
- zainstalowa
ć
i skonfigurowa
ć
usługi terminalowe,
- zainstalowa
ć
usługi sieciowe i internetowe w systemie operacyjnym,
- skorzysta
ć
z narz
ę
dzi do zarz
ą
dzania serwerem,
- okre
ś
li
ć
typowe zadania administracyjne w systemie operacyjnym,
- zastosowa
ć
system zabezpiecze
ń
C2 w systemie operacyjnym,
- zarz
ą
dzi
ć
kontami u
ż
ytkowników,
- zainstalowa
ć
i skonfigurowa
ć
oprogramowanie systemu operacyjnego,
- zarz
ą
dzi
ć
aplikacjami i stacjami roboczymi w
ś
rodowisku systemu
operacyjnego,
- skorzysta
ć
z dokumentacji dostarczonej z systemem operacyjnym,
- skorzysta
ć
z informacji pochodz
ą
cych z sieci Internet, dotycz
ą
cych
systemu operacyjnego,
- wyja
ś
ni
ć
podstawowe poj
ę
cia i mechanizmy gospodarki rynkowej,
- dokona
ć
wyboru formy organizacyjno-prawnej tworzonego
przedsi
ę
biorstwa,
- zastosowa
ć
procedury zwi
ą
zane z podejmowaniem działalno
ś
ci
gospodarczej,
- sporz
ą
dzi
ć
dokumenty niezb
ę
dne do podj
ę
cia działalno
ś
ci gospodarczej
i zorganizowa
ć
własn
ą
firm
ę
,
- sporz
ą
dzi
ć
dokumenty ksi
ę
gowe,
- sporz
ą
dzi
ć
umowy stosowane w działalno
ś
ci gospodarczej,
- sporz
ą
dzi
ć
deklaracje podatkowe, ubezpieczeniowe i rozliczeniowe,
- skalkulowa
ć
cen
ę
wytworzonych produktów i usług,
- zastosowa
ć
Kodeks Pracy i obowi
ą
zuj
ą
ce przepisy prawa,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
angielsk
ą
terminologi
ą
z zakresu problematyki zawodowej.
65
Materiał nauczania
1. Wprowadzenie do sieci Windows
Rodziny systemów operacyjnych Windows opartych na technologii NT.
Wła
ś
ciwo
ś
ci serwerów Windows: wielozadaniowo
ść
, wielodost
ę
pno
ść
,
wieloprocesorowo
ść
, obsługa pami
ę
ci, NTFS, usługi terminalowe, instalacja
zdalna, instalacja nienadzorowana. Logowanie do Windows. Cechy grupy
roboczej. Domena, drzewo domen, las domen. Cechy domeny i Aktywnego
Katalogu. Uwierzytelnianie u
ż
ytkowników i komputerów. Kontrolowany
dost
ę
p. Centralne zarz
ą
dzanie. Jednostki organizacyjne. Lokalizowanie
informacji. Skalowalno
ść
.
Ć
wiczenia
• Charakteryzowanie systemów Windows opartych na technologii NT.
• Logowanie lokalne i do domeny.
• Charakteryzowanie cech grupy roboczej i domeny.
• Przegl
ą
danie Aktywnego Katalogu.
2. Administrowanie systemem Windows opartym na technologii NT
Pomoc w Windows. Rutynowe zadania administracyjne. Harmonogram
zada
ń
. Narz
ę
dzia administracyjne. Dziennik zdarze
ń
. Mened
ż
er zada
ń
.
Monitor systemu. Optymalizacja wydajno
ś
ci. Zasady zabezpiecze
ń
.
Ć
wiczenia
• Korzystanie z pomocy Windows.
• Okre
ś
lanie zada
ń
administracyjnych.
• Planowanie zada
ń
w harmonogramie zada
ń
.
• Korzystanie z narz
ę
dzi administracyjnych.
• Posługiwanie si
ę
panelem sterowania.
• Zarz
ą
dzanie komputerem za pomoc
ą
konsoli.
• Przegl
ą
danie wła
ś
ciwo
ś
ci systemu i informacji o systemie.
• Korzystanie z dziennika zdarze
ń
.
• Korzystanie z mened
ż
era zada
ń
i monitora systemu.
• Zarz
ą
dzanie drukarkami, dyskami i udost
ę
pnionymi folderami.
• Wykonywanie i odzyskiwanie kopii zapasowych.
• Stosowanie zabezpiecze
ń
lokalnych.
3. Bezpiecze
ń
stwo sieci Windows
Konta u
ż
ytkowników: lokalne, domenowe. Grupy u
ż
ytkowników. Prawa
u
ż
ytkowników. Uprawnienia NTFS. Uprawnienia do drukarek i innych
66
obiektów. Zasady tworzenia nowych kont u
ż
ytkowników. Zarz
ą
dzanie
kontami lokalnymi. Zarz
ą
dzanie kontami domenowymi. Profile u
ż
ytkownika.
Zasady zabezpiecze
ń
GPO dla domeny i jednostki organizacyjnej. Szablony
zabezpiecze
ń
. Inspekcja dost
ę
pu do zasobów systemowych. Funkcjonowanie
grup
u
ż
ytkowników
w
systemach
Windows.
Grupy
u
ż
ytkowników
w
ś
rodowisku grupy roboczej. Grupy lokalne. Grupy u
ż
ytkowników
w
ś
rodowisku domeny. Typy i zasi
ę
g grup domenowych. Wbudowane
i predefiniowane domenowe grupy lokalne i globalne.
Ć
wiczenia
• Okre
ś
lanie roli i znaczenia ró
ż
nych typów kont u
ż
ytkowników i grup.
• Identyfikowanie praw u
ż
ytkownika i grupy.
• Charakteryzowanie uprawnie
ń
do plików, do folderów, do drukarek
i innych obiektów.
• Tworzenie i konfigurowanie lokalnych kont u
ż
ytkowników.
• Tworzenie i konfigurowanie domenowych kont u
ż
ytkowników.
• Charakteryzowanie profili u
ż
ytkownika.
• Tworzenie profilu w
ę
druj
ą
cego i obowi
ą
zkowego.
• Tworzenie i konfigurowanie grup lokalnych.
• Identyfikowanie grup domenowych.
• Tworzenie i konfigurowanie grup domenowych.
• Zabezpieczanie hasłem pulpitów i usług.
• Konfigurowanie inspekcji dost
ę
pu do zasobów.
• Zabezpieczanie pulpitów i usług przy wykorzystaniu zasad
zabezpiecze
ń
GPO (Group Policy Object).
• Konfigurowanie inspekcji dost
ę
pu do zasobów.
4. Zarz
ą
dzanie danymi i dost
ę
pem do zasobów w sieci Windows
Lista kontroli dost
ę
pu ACL. Uprawnienia NTFS do folderów. Uprawnienia
NTFS do plików. Uprawnienia specjalne NTFS. Kompresja danych na
partycjach NTFS. Przydziały dyskowe. Zabezpieczanie danych przy u
ż
yciu
EFS (Encrypting File System). Uprawnienia do udost
ę
pnionych folderów.
Kombinacja uprawnie
ń
NTFS z uprawnieniami do udost
ę
pnionych folderów.
Udziały administratorskie. Publikowanie udost
ę
pnionych folderów w usłudze
Active Directory. System DFS (Distributed File System).
Ć
wiczenia
• Przydzielanie uprawnie
ń
NTFS do folderów i plików.
• Wykorzystywanie specjalnych uprawnie
ń
NTFS.
• Stosowanie kompresji i szyfrowania danych.
• Konfigurowanie przydziałów dyskowych.
• Tworzenie udost
ę
pnionych folderów.
67
• Uzyskiwanie dost
ę
pu do folderów w sieci.
• Publikowanie udost
ę
pnionych folderów.
5. Zarz
ą
dzanie dyskami i wdra
ż
anie odporno
ś
ci na uszkodzenia
w systemie Windows
Typy dysków w systemie Windows opartym na technologii NT. Partycje na
dyskach podstawowych. Woluminy na dyskach dynamicznych. Podstawowe
zadania zwi
ą
zane z zarz
ą
dzaniem dyskami. Zagadnienia ochrony przed
awariami. Zasilacze UPS. Wdra
ż
anie odporno
ś
ci na uszkodzenia przy
pomocy systemów RAID. Archiwizacja i odtwarzanie danych. Typy kopii
zapasowych. Narz
ę
dzia do odzyskiwania systemu.
Ć
wiczenia
• Tworzenie partycji na dyskach podstawowych.
• Tworzenie woluminów na dyskach dynamicznych.
• Zarz
ą
dzanie dyskami.
• Konfigurowanie zasilacza UPS.
• Konfigurowanie systemów RAID.
• Archiwizowanie i odtwarzanie danych.
• U
ż
ywanie narz
ę
dzi do odzyskiwania systemu.
6. Usługi w sieci Windows
Usługa drukowania w systemie Windows. Uprawnienia do drukarek.
Drukowanie w Internecie. Wprowadzenie do usług terminalowych. Licencje
terminalowe. Planowanie instalacji usług terminalowych. Rodzaje usług
internetowych. Przył
ą
czanie do Internetu. Translacja adresów. Serwery
proxy. Zapory (Firewalls). Serwery Web.
Ć
wiczenia
• instalowanie i konfigurowanie drukarki sieciowej.
• Konfigurowanie usługi drukowania w Internecie.
• Instalowanie i konfigurowanie usług terminalowych.
• Rozpoczynanie sesji terminalowej.
• Konfigurowanie ustawie
ń
sesji.
• Instalowanie aplikacji na serwerze terminalowym.
• Charakteryzowanie usług internetowych.
7. Instalacja i konfiguracja serwera Windows
Przygotowanie instalacji. R
ę
czna instalacja systemu Windows z płyty CD-
ROM. Aktualizacja wersji systemu Windows. R
ę
czna instalacja sieciowa.
Nienadzorowana instalacja z wykorzystaniem kreatora Setup Manager.
Instalacja z wykorzystaniem powielania obrazu dysku. Zdalna instalacja
z wykorzystaniem usługi RIS. Serwer plików. Serwer wydruku.
68
Serwer aplikacji. Serwer sieci Web. Kontroler domeny. Serwer DNS. Serwer
WINS. Serwer DHCP,
Ć
wiczenia
• Instalowanie systemu Windows.
• Wykonywanie uaktualnienia systemu Windows.
• Instalowanie i konfigurowanie serwerów.
8. Instalacja i konfiguracja systemu Unix/Linux
Przypomnienie podstawowych informacji o systemie Unix/Linux. Operacje na
plikach i katalogach. Nadzorowanie uprawnie
ń
plików. Praca w sieci.
Podstawowe czynno
ś
ci administracyjne. Przygotowanie dysku twardego.
Partycje i systemy plików. Interfejs programu instalacyjnego. Przebieg
instalacji. Wybór sposobu startowania systemu. Konfiguracja karty sieciowej.
Ustawienia protokołu TCP/IP. Moduły j
ą
dra. Konfiguracja i kompilacja j
ą
dra.
Instalowanie łat. Sprawdzanie systemu plików (fsck, e2fsck). Instalacja,
aktualizacja, deinstalacja pakietów. Weryfikacja zainstalowanych pakietów.
Instalacja z kompilacj
ą
.
Ć
wiczenia
• Wykonywanie operacji na plikach i katalogach.
• Zarz
ą
dzanie uprawnieniami do plików i katalogów.
• Wykonywanie podstawowych czynno
ś
ci administracyjnych.
• Instalowanie systemu Unix/Linux.
• Konfigurowanie i kompilowanie j
ą
dra.
• Stosowanie narz
ę
dzi do sprawdzania systemu plików.
• Zarz
ą
dzanie pakietami.
• Przegl
ą
danie niezainstalowanych pakietów.
9. Usługi sieciowe systemu Unix/Linux
Demony sieciowe. Telnet - zdalny dost
ę
p do serwera. FTP (File Transfer
Protocol). Finger - informacje o u
ż
ytkownikach. SMTP - dostarczanie
i odbieranie poczty. Usługa POP - poczta kurierska. Sshd. HTTP. Identd, -
identyfikacja u
ż
ytkownika. Kontrola dost
ę
pu do usług inetd. DNS. Samba -
współpraca z sieci
ą
Windows. IP Masquerading. Dost
ę
p do Internetu. Porty,
przerwania, urz
ą
dzenia. Korzystanie z modemu. Drukowanie w systemie
Unix/Linux. Obsługiwane drukarki. System Ipd. Konfiguracja i podł
ą
czanie
XTerminaii. Zalety i wady Xterminali.
Ć
wiczenia
• Konfigurowanie podstawowych demonów sieciowych.
• Instalowanie i konfigurowanie urz
ą
dze
ń
dost
ę
pu do sieci Internet.
• Konfigurowanie Ipd.
69
• Kontrolowanie systemu Ipd.
• Drukowanie przez sie
ć
.
• Konfigurowanie Xterminali.
• Testowanie poł
ą
czenia.
10. Bezpiecze
ń
stwo danych w systemie Unix/Linux
Bezpiecze
ń
stwo
systemu
operacyjnego.
Logi
systemowe.
Wirusy
komputerowe. Bezpiecze
ń
stwo pracy sieciowej. Firewall - zapora sieciowa.
Narz
ę
dzia
wspomagaj
ą
ce
nadzór
sieci.
Zapobieganie
włamaniom.
Szyfrowanie danych. Prywatne kanały danych.
Ć
wiczenia
• Kontrolowanie logów systemowych.
• Korzystanie z narz
ę
dzi wspomagaj
ą
cych nadzór sieci.
• Konfigurowanie zapory sieciowej Firewall.
11. Wprowadzenie do systemu NetWare
Charakterystyka systemu NetWare. Zakres obowi
ą
zków administratora sieci.
Zasoby i usługi sieciowe. Usługi katalogowe NDS, eDirectory. Struktura
Katalogu, rodzaje obiektów, drzewo NDS. Nazewnictwo obiektów.
Oprogramowanie stacji roboczej. Oprogramowanie u
ż
ytkownika Novell
NetWare. Procedura logowania.
Ć
wiczenia
• Rozpoznawanie: obiektów, klas, kontenerów i li
ś
ci.
• Rozpoznawanie struktur sieci z wykorzystaniem NDS.
• Stosowanie nazw NDS.
• Instalowanie i konfigurowanie oprogramowania u
ż
ytkownika Novella.
• Logowanie u
ż
ytkownika systemu Windows do sieci Newell.
12. Zarz
ą
dzanie dost
ę
pem u
ż
ytkowników do sieci NetWare
Funkcje obiektu typu User. Konta u
ż
ytkowników. Licencje u
ż
ytkowników
NetWare. Rodzaje zabezpiecze
ń
sieciowych systemu NetWare. Wdra
ż
anie
zabezpiecze
ń
procedury logowania. Skrypty logowania. Polecenia i zmienne
stosowane w skryptach logowania.
Ć
wiczenia
• Tworzenie i modyfikowanie obiektów typu User oraz ich cech.
• Zarz
ą
dzanie licencjami u
ż
ytkowników NetWare.
• Konfigurowanie i weryfikowanie zabezpiecze
ń
procedury logowania.
• Konfigurowanie i weryfikowanie ogranicze
ń
kont.
• Tworzenie kontenerowego skryptu logowania.
• Tworzenie profilowego skryptu logowania.
70
13. Zarz
ą
dzanie zabezpieczeniami systemu plików i NDS w NetWare
Systemy plików Newell i NetWare. Narz
ę
dzia do zarz
ą
dzania systemem
plików. Charakterystyka woluminu NetWare. Zasady działania zabezpiecze
ń
systemu plików. Prawa do systemu plików, dysponenci praw, dziedziczenie
praw. Blokowanie uprawnie
ń
dziedziczonych. Filtry IRF (Inheritance Right
Filter). Atrybuty katalogów i plików. Zabezpieczenia NDS. Dost
ę
p do obiektów
NDS: dysponenci obiektów, prawa do obiektów, prawa do cech. Prawa
nadane do obiektów NDS. Blokowanie uprawnie
ń
dziedziczonych. Prawa
efektywne.
Ć
wiczenia
• Okre
ś
lanie i wyznaczanie praw efektywnych.
• Nadawanie uprawnie
ń
, definiowanie filtrów IRF.
• Korzystanie z informacji o prawach efektywnych.
• Planowanie przypisa
ń
dysponentów na podstawie uprawnie
ń
obiektów
typu Group.
• Planowanie uprawnie
ń
do katalogów i plików.
• Zarz
ą
dzanie atrybutami katalogów i plików.
• Wyznaczanie dysponentów obiektów oraz praw do obiektów i do cech.
• Przenoszenie zarz
ą
dzania obiektami NDS na innego u
ż
ytkownika.
• Nadawanie u
ż
ytkownikowi dodatkowych praw do obiektów NDS i praw
do wybranych cech.
• Uzyskiwanie informacji o woluminach, katalogach i plikach.
• Mapowanie dysków sieciowych.
• Zarz
ą
dzanie plikami i katalogami.
• Wykonywanie operacji na plikach w systemie Novell.
• Zarz
ą
dzanie wykorzystaniem przestrzeni woluminu.
• Okre
ś
lanie ogranicze
ń
przestrzeni dost
ę
pnej dla u
ż
ytkownika i katalogu.
• Konfigurowanie kompresji plików.
14. Drukowanie w systemie NetWare
Usługi NDPS (Newell Distributed Print Services). Agent drukowania.
Mened
ż
er NDPS. Rodzaje drukarek NDPS. Zarz
ą
dzanie drukowaniem
za pomoc
ą
usług NDPS. Usługi iPrint.
Ć
wiczenia
• Konfigurowanie usług NDPS.
• Tworzenie mened
ż
era NDPS.
• Tworzenie agentów drukarek dost
ę
pnych publicznie.
• Instalowanie drukarek o dost
ę
pie kontrolowanym.
• Zarz
ą
dzanie dost
ę
pem do drukarek.
• Zarz
ą
dzanie zadaniami drukowania.
71
• Instalowanie usług iPrint.
15. Zarz
ą
dzanie aplikacjami i stacjami roboczymi za pomoc
ą
Z.E.N. Works
Elementy i narz
ę
dzia oprogramowania Z.E.N. Works. Obiekty typu
Application. Szablon obiektu. Harmonogram prac Z.E.N. Works. Rodzaje
obiektów typu Policy Package. Rodzaje zało
ż
e
ń
Z.E.N. Works. Rejestrowanie
i import stacji roboczych. Zdalna kontrola stacji roboczych.
Ć
wiczenia
• Rozpowszechnianie aplikacji.
• Tworzenie i przypisywanie obiektów typu Application.
• Konfigurowanie cech i
ś
rodowiska aplikacji.
• Filtrowanie aplikacji.
• Konfigurowanie odporno
ś
ci na bł
ę
dy.
• Importowanie stacji roboczych.
• Konfigurowanie zało
ż
e
ń
.
• Konfigurowanie
ś
rodowiska pulpitu.
• Konfigurowanie zdalnej kontroli stacji roboczych.
16. Zarz
ą
dzanie zasobami w
ś
rodowisku wielokontekstowym
Wpływ struktury drzewa NDS na administrowanie sieci
ą
. Planowanie NDS.
Ć
wiczenia
• Udost
ę
pnianie zasobów w drzewie NDS.
• Ustawianie bie
żą
cego kontekstu u
ż
ytkownika.
• Tworzenie aliasu obiektu.
• Tworzenie obiektów typu Group o zasi
ę
gu globalnym.
• Konfigurowanie dost
ę
pu do zasobów w innym kontenerze.
17. Instalowanie systemu NetWare
Serwer systemu NetWare, jego interfejs i elementy składowe. J
ą
dro
systemu. Konsola serwera. Moduły NLM (NetWare, Loadable, Modules).
Ć
wiczenia
• Instalowanie serwera NetWare,
18. Działalno
ść
usługowa w zawodzie
Analiza lokalnego rynku pracy. Struktura lokalnych firm usługowych bran
ż
y
informatycznej. Formy organizacyjno-prawne przedsi
ę
biorstw. Organizacja
pracy. Zatrudnienie w przedsi
ę
biorstwie. Ubezpieczenia społeczne.
Organizacja i przebieg działalno
ś
ci usługowej. Rodzaj,
72
zakres i miejsce działalno
ś
ci usługowej w bran
ż
y informatycznej.
Formalno
ś
ci zwi
ą
zane z podejmowaniem działalno
ś
ci gospodarczej.
Dokumenty obowi
ą
zuj
ą
ce przy rejestracji działalno
ś
ci gospodarczej.
Instytucje w regionie (S
ą
d Rejestrowy, Urz
ą
d Statystyczny, Urz
ą
d
Skarbowy, ZUS, banki i inne) i ich rola w procesie legalizacji działalno
ś
ci
gospodarczej.
Ubezpieczenia
gospodarcze.
Biznesplan
firmy.
Plan
marketingowy. Kształtowanie wizerunku firmy. Certyfikaty jako
ś
ci. Oferta
przetargowa.
Ć
wiczenia
• Sporz
ą
dzanie mapy firm informatycznych na lokalnym rynku pracy.
• Analizowanie otrzymanych wyników badania zapotrzebowania na produkty
i usługi informatyczne.
• Wybieranie formy organizacyjno-prawnej własnej firmy.
• Sporz
ą
dzanie umowy o prac
ę
i umowy zlecenia.
• Sporz
ą
dzanie listy płac pracowników - obliczanie wynagrodzenia.
• Prowadzenie akt osobowych.
• Wypełnianie formularza zgłoszenia działalno
ś
ci gospodarczej do urz
ę
du
gminy lub miasta.
• Wypełnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji jednostek gospodarki
narodowej REGON.
• Wypełnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP.
• Zgłaszanie obowi
ą
zku podatkowego w urz
ę
dzie skarbowym.
• Wypełnianie deklaracji zgłoszeniowej i rozliczeniowej do ZUS.
• Sporz
ą
dzanie biznesplanu własnej firmy.
19. Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie działalno
ś
ci
usługowej w bran
ż
y informatycznej
Kapitały własne i obce firmy usługowej.
Ź
ródła przychodów z działalno
ś
ci
usługowej. Koszty uruchomienia działalno
ś
ci usługowej w bran
ż
y
informatycznej. Kalkulacja kosztów i ceny sprzeda
ż
y. Wynik finansowy firmy.
Zakładanie rachunku bankowego. Rozliczenia gotówkowe. Rozliczenia
bezgotówkowe i ich formy. Rozliczenia publiczno-prawne: opodatkowanie
dochodów, podatek od towarów i usług, rozliczenia z tytułu ubezpiecze
ń
,
podatki i opłaty lokalne. Prowadzenie dokumentacji ksi
ę
gowej. Uproszczone
formy opodatkowania działalno
ś
ci gospodarczej.
Ć
wiczenia
• Ustalanie struktury maj
ą
tku firmy.
• Okre
ś
lanie
zasobów
finansowych
i
osobowych
potrzebnych
do prowadzenia działalno
ś
ci gospodarczej.
• Planowanie wydatków zwi
ą
zanych z uruchomieniem firmy.
• Planowanie
ź
ródeł pozyskania zasobów obcych.
73
• Wypełnianie prostego wniosku kredytowego.
• Porównywanie kosztów zaci
ą
gni
ę
cia kredytu w ró
ż
nych bankach.
• Kalkulowanie kosztów produktów i usług.
• Kalkulowanie ceny sprzeda
ż
y.
• Ustalanie wyniku finansowego.
• Obliczanie wska
ź
ników rentowno
ś
ci.
• Wypełnianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego.
• Wypełnianie przelewu, czeku i weksla.
• Wystawianie zamówienia, rachunku, faktury VAT.
• Prowadzenie ewidencji zdarze
ń
gospodarczych.
• Wypełnianie deklaracji podatkowych.
• Obliczanie obci
ąż
e
ń
z tytułu wynagrodze
ń
na podstawie listy płac.
Ś
rodki dydaktyczne
Zestawy komputerowe z dost
ę
pem do sieci Internet.
Licencjonowane oprogramowanie systemowe.
Dokumentacja systemu operacyjnego.
Publikacje w sieci Internet.
Plansze i foliogramy zwi
ą
zane z systemami operacyjnymi.
Przykłady kosztorysów wyrobów i usług.
Przykłady biznesplanów ró
ż
nych firm.
Zestawy
foliogramów,
plansz
przedstawiaj
ą
cych
cechy
podmiotów
gospodarczych i odpowiadaj
ą
cy im tryb procedury legalizacyjnej.
Formularze stosowane przy rejestracji działalno
ś
ci gospodarczej.
Kodeks cywilny, kodeks pracy, kodeks spółek handlowych.
Zasoby sieci Internet, tak
ż
e w j
ę
zyku angielskim.
Zestawy druków: zamówie
ń
, rachunków, faktury, dokumentów koryguj
ą
cych,
dokumentów magazynowych.
Programy komputerowe wspomagaj
ą
ce prowadzenia firmy.
Obowi
ą
zuj
ą
ce akty prawne zwi
ą
zane z prowadzon
ą
działalno
ś
ci
ą
.
Komputer i panel do prezentacji.
Uwagi o realizacji
W programie nauczania zawarto cztery programy zaj
ęć
specjalizacyjnych
do wyboru.
Szkoła mo
ż
e realizowa
ć
własny program zaj
ęć
specjalizacyjnych,
opracowany zgodnie z potrzebami lokalnego rynku pracy.
Z uwagi na czas potrzebny do wykonywania
ć
wicze
ń
, wskazane jest
organizowanie zaj
ęć
w blokach 3 godzinnych.
Program zaj
ęć
specjalizacyjnych Administrowanie sieciowymi systemami
operacyjnymi zawiera tre
ś
ci dotycz
ą
ce rodziny sieciowych systemów
operacyjnych Microsoft Windows Server, systemów Unix/Linux oraz Novell
NetWare.
74
Celem realizacji programu jest kształtowanie i doskonalenie umiej
ę
tno
ś
ci
uczniów w zakresie:
- posługiwania si
ę
wiedz
ą
o sieciowych systemach operacyjnych,
- stosowania systemu operacyjnego do zarz
ą
dzania sieci
ą
komputerow
ą
,
- instalowania i konfigurowania serwerów,
-
administrowania zasobami serwera sieci komputerowej.
Popularno
ść
systemów Microsoft powoduje konieczno
ść
nabywania
umiej
ę
tno
ś
ci zwi
ą
zanych z prac
ą
w sieciach opartych na Windows.
W trakcie
zaj
ęć
uczniowie
opanowuj
ą
umiej
ę
tno
ś
ci
instalowania,
konfigurowania i zarz
ą
dzania tymi systemami oraz wykonuj
ą
rutynowe
zadania administracyjne za pomoc
ą
narz
ę
dzi administracyjnych. Zaleca si
ę
,
aby zaj
ę
cia odbywały si
ę
w pracowni, w której systemy operacyjne Windows
zostały uaktualnione do wersji 2000 lub XP Professional. W przypadku, gdy
szkoła nie dysponuje licencjonowanym oprogramowaniem serwera,
na potrzeby zaj
ęć
mo
ż
na wykorzystywa
ć
oprogramowanie z limitowanym
okresem u
ż
ywania lub wersje testowe.
Linux jest wielozadaniowym, wielodost
ę
pnym, coraz bardziej popularnym
systemem operacyjnym klasy UNIX. W czasie zaj
ęć
z zakresu tego systemu
nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na instalacj
ę
i konfiguracj
ę
systemu operacyjnego, jak
i usług działaj
ą
cych pod jego kontrol
ą
. Realizacj
ę
programu ka
ż
dego bloku
tematycznego nale
ż
y rozpocz
ąć
od przedstawienia podstaw teoretycznych
dotycz
ą
cych budowy systemu.
Po zako
ń
czeniu realizacji zaj
ęć
specjalizacyjnych uczniowie powinni
umie
ć
samodzielnie instalowa
ć
sieci oparte na NetWare i administrowa
ć
nimi. W przypadku, gdy szkoła nie dysponuje licencjonowanym
oprogramowaniem serwera nale
ż
y wykorzystywa
ć
na zaj
ę
ciach dost
ę
pne
wersje demonstracyjne lub wersje z ograniczon
ą
liczb
ą
u
ż
ytkowników.
Podczas realizacji programu wskazane jest wykorzystywanie wiedzy
uczniów z zakresu systemów operacyjnych oraz zwracanie uwagi
na podobie
ń
stwa mi
ę
dzy ró
ż
nymi systemami operacyjnymi.
Nauczyciel mo
ż
e aktualizowa
ć
i modyfikowa
ć
tre
ś
ci programu
w zale
ż
no
ś
ci od potrzeb kształcenia w zawodzie oraz od potrzeb rynku
pracy.
Zaleca si
ę
, aby niektóre zaj
ę
cia prowadzone były z wykorzystaniem
angielskiej wersji systemów operacyjnych i ich dokumentacji.
Celem realizacji bloku tematycznego Działalno
ść
usługowa w zawodzie
jest
przygotowanie
ucznia
do
prowadzenia
własnej
działalno
ś
ci
gospodarczej. Zakres tre
ś
ci programu nauczania obejmuje zagadnienia
dotycz
ą
ce planowania, zakładania i prowadzenia własnej firmy. Szczególnie
wa
ż
na jest umiej
ę
tno
ść
planowania działalno
ś
ci własnej firmy na podstawie
przeprowadzonej analizy poziomu i struktury
75
bezrobocia oraz analizy wyników badania zapotrzebowania na produkty
i usługi informatyczne na lokalnym rynku pracy.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na poprawne
sporz
ą
dzanie
przez
uczniów
biznesplanu
przedsi
ę
wzi
ę
cia,
oraz
wypełnianie formularzy wymaganych przez banki i inne organizacje dla
małych przedsi
ę
biorstw ubiegaj
ą
cych si
ę
o dofinansowanie. Nale
ż
y
u
ś
wiadomi
ć
uczniom,
ż
e tworzenie bazy danych funduszy i instytucji
wspomagaj
ą
cych działalno
ść
przedsi
ę
biorstw w
ś
rodowisku lokalnym,
ułatwi pozyskiwanie funduszy inwestycyjnych.
Wskazane jest zaplanowanie
ć
wicze
ń
, podczas których uczniowie b
ę
d
ą
wyszukiwa
ć
w Internecie informacje przydatne do prowadzenia własnej
firmy. Nauczyciel powinien przygotowa
ć
instrukcje do
ć
wicze
ń
, a tak
ż
e
wyposa
ż
y
ć
stanowiska
ć
wiczeniowe w teksty
ź
ródłowe i materiały
niezb
ę
dne do planowania działalno
ś
ci gospodarczej.
Szczególnie wa
ż
ne jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci wypełniania
wniosków, formularzy i deklaracji, które nale
ż
y składa
ć
we wła
ś
ciwych
urz
ę
dach i instytucjach w celu uzyskania legalizacji działalno
ś
ci
gospodarczej oraz kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci kalkulacji kosztów i ceny
sprzeda
ż
y, sporz
ą
dzania faktury i rachunku, obliczania wysoko
ś
ci
podatków,
rejestrowania
typowych
zdarze
ń
gospodarczych
w dokumentach ksi
ę
gowych.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni z komputerami poł
ą
czonymi
w sie
ć
, z dost
ę
pem do Internetu.
Proponowany podział godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów
tematycznych przedstawiono w tabeli.
Lp.
Działy programowe
Liczba
godzin
1 Wprowadzenie do sieci Windows
14
2 Administrowanie systemem Windows opartym na technologii NT
9
3 Bezpiecze
ń
stwo sieci Windows
29
4 Zarz
ą
dzanie danymi i dost
ę
pem do zasobów w sieci Windows
24
5 Zarz
ą
dzanie dyskami i wdra
ż
anie odporno
ś
ci na uszkodzenia
w systemie Windows
17
6 Usługi sieciowe Windows
21
7 Instalacja i konfiguracja serwera Windows
23
8 Instalacja i konfiguracja systemu Unix/Linux
21
9 Usługi sieciowe systemu Unix/Linux
33
10 Bezpiecze
ń
stwo danych w systemie Unix/Linux
8
11 Wprowadzenie do systemu NetWare
8
12 Zarz
ą
dzanie dost
ę
pem u
ż
ytkowników do sieci NetWare
13
13 Zarz
ą
dzanie zabezpieczeniami systemu plików i NDS w NetWare
17
14 Drukowanie w systemie NetWare
5
15 Zarz
ą
dzanie aplikacjami i stacjami roboczymi za pomoc
ą
Z.E.N. Works
8
16 Zarz
ą
dzanie zasobami w
ś
rodowisku wielokontekstowym
5
76
17
Instalowanie systemu NetWare
6
18
Działalno
ść
usługowa w zawodzie
41
19
Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie działalno
ś
ci
usługowej w bran
ż
y informatycznej
34
Razem:
336
Podane
w
tabeli
liczby
godzin
przeznaczonych
na
realizacj
ę
poszczególnych działów tematycznych maj
ą
charakter orientacyjny.
Nauczyciel mo
ż
e wprowadzi
ć
pewne zmiany maj
ą
ce na celu dostosowanie
programu do potrzeb uczniów oraz lokalnego rynku pracy.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
podczas
realizacji programu nauczania, na podstawie kryteriów przedstawionych na
pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Kryteria oceniania powinny dotyczy
ć
poziomu oraz zakresu opanowania
przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze szczegółowych
celów kształcenia. Na podstawie analizy i po dokonaniu hierarchizacji tych
celów, nauczyciel powinien opracowa
ć
wymagania edukacyjne na
poszczególne stopnie szkolne.
Podczas realizacji programu, osi
ą
gni
ę
cia uczniów proponuje si
ę
sprawdza
ć
na podstawie:
- ustnych i pisemnych sprawdzianów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci,
- testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych,
- sprawdzianów praktycznych wykonywanych przy stanowisku
komputerowym,
- obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu nauczania przedmiotu, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich metod
sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.
W procesie oceniania nale
ż
y tak
ż
e uwzgl
ę
dni
ć
aktywno
ść
ucznia
na zaj
ę
ciach.
Literatura
Active Education: Microsoft Windows 2000 Professional - wersja polska
Wydawnictwo RM, Warszawa 2000
Albera J.: Novell NetWare 6 -
Ć
wiczenia praktyczne. Helion,
Gliwice 2002
Bali B.: Linux. Helion, Gliwice 1998
Cassel P.: Windows 2000 Professional. Ksi
ę
ga eksperta. Helion,
Gliwice 2002
Cisowski J., Nowak W.: Nikodem L. i inni: Sam prowadz
ę
firm
ę
.
Informer, Tarnowskie Góry 2001
77
Karanjit S. Siyan: Windows 2000 Server kompendium. Robomatic,
Wrocław 2001
Kelley J. P. Lindberg, Jefrey L. Harris: Novell NetWare 6 - Ksi
ę
ga
administratora. Helion, Gliwice 2002
Madeja L:
Ć
wiczenia z systemu Linux, podstawy obsługi systemu.
Mikom, Warszawa 1999
Petersen R.: Linux. Arkana. Wydawnictwo RM, Warszawa 2000
Sta
ń
da B., Wierzbowska B.: Przedsi
ę
biorczo
ść
. Wydawnictwa Szkolne
PWN, Warszawa 2002
ś
aro S., Zygmunt W.: Jak zało
ż
y
ć
i prowadzi
ć
własn
ą
firm
ę
- poradnik
dla przedsi
ę
biorców rozpoczynaj
ą
cych lub kontynuuj
ą
cych działalno
ść
gospodarcz
ą
po 1 stycznia 2001 roku. Sigma, Skierniewice 2001
Czasopisma informatyczne
Dokumentacja zawarta z dystrybucj
ą
systemu Unix/Linux
Dokumentacja zawarta z oprogramowaniem Windows Server
Dokumentacja zawarta z pakietem Novell NetWare
Materiały Microsoft MOC
Witryny internetowe, www.jtz.org.pl i inne po
ś
wi
ę
cone systemom
Unix/Linux
Zasoby internetowe www.microsoft.com, www.microsoft.com/technet/,
support.microsoft.com
Zasoby internetowe www.novell.com
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych pozycji
wydawniczych.
78
SYSTEMY ZARZ
Ą
DZANIA BAZAMI DANYCH
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- dokona
ć
analizy potrzeb i wymaga
ń
u
ż
ytkowników baz danych,
- zastosowa
ć
dost
ę
pne oprogramowanie do wykonywania zada
ń
,
- okre
ś
li
ć
schemat relacyjnej bazy danych,
- zmodyfikowa
ć
projekty baz danych,
- okre
ś
li
ć
zbiór danych przyszłej bazy danych,
- okre
ś
li
ć
zale
ż
no
ś
ci pomi
ę
dzy poszczególnymi grupami danych,
- zaprojektowa
ć
po
ś
redni model danych,
- okre
ś
li
ć
obiekty bazy danych,
- dokona
ć
kontroli poprawno
ś
ci wprowadzanych informacji,
- okre
ś
li
ć
klucze dla ka
ż
dej tabeli,
- dokona
ć
wyboru pól do indeksowania,
- zastosowa
ć
relacje do poł
ą
czenia tabel,
- dobra
ć
dane do testowania struktury projektu bazy,
- zmodyfikowa
ć
struktur
ę
relacji bazy danych,
- zaprojektowa
ć
interfejs u
ż
ytkownika,
- zaplanowa
ć
podział aplikacji na cz
ęś
ci funkcjonalne,
- zaprojektowa
ć
zapytania do efektywnego posługiwania si
ę
aplikacj
ą
,
- zastosowa
ć
j
ę
zyki programowania do budowy zapyta
ń
,
- zaprojektowa
ć
formularze aplikacji,
- zaprogramowa
ć
formularze u
ż
ywaj
ą
c j
ę
zyka programowania,
- zaprojektowa
ć
wła
ś
ciw
ą
kolejno
ść
zdarze
ń
,
- zaprojektowa
ć
raporty,
- zaprogramowa
ć
raporty u
ż
ywaj
ą
c j
ę
zyka programowania,
- zastosowa
ć
funkcje do oblicze
ń
i analiz w raportach i formularzach,
- zastosowa
ć
podprogramy testuj
ą
ce poszczególne fragmenty aplikacji,
- zaplanowa
ć
dodatkowe funkcje upraszczaj
ą
ce obsług
ę
aplikacji,
- zastosowa
ć
j
ę
zyki programowania podczas projektowania,
- zastosowa
ć
mechanizmy wychwytywania bł
ę
dów w aplikacjach,
- zastosowa
ć
transakcje, operacje ksi
ę
gowania i archiwizacji transakcji,
- zastosowa
ć
i zoptymalizowa
ć
projekty baz danych,
- nada
ć
uprawnienia do bazy danych u
ż
ytkownikom indywidualnym
i grupom u
ż
ytkowników,
- okre
ś
li
ć
zasady dost
ę
pu do danych,
- skompaktowa
ć
baz
ę
danych, utworzy
ć
kopie bazy danych (backup),
- udost
ę
pni
ć
baz
ę
danych w Internecie,
- wyja
ś
ni
ć
podstawowe poj
ę
cia i mechanizmy gospodarki rynkowej,
- dokona
ć
wyboru formy organizacyjno-prawnej tworzonego
przedsi
ę
biorstwa,
79
- zastosowa
ć
procedury zwi
ą
zane z podejmowaniem działalno
ś
ci
gospodarczej,
- sporz
ą
dzi
ć
dokumenty niezb
ę
dne do podj
ę
cia działalno
ś
ci gospodarczej
i zorganizowa
ć
własn
ą
firm
ę
,
- sporz
ą
dzi
ć
dokumenty ksi
ę
gowe,
- sporz
ą
dzi
ć
umowy stosowane w działalno
ś
ci gospodarczej,
- sporz
ą
dzi
ć
deklaracje podatkowe, ubezpieczeniowe i rozliczeniowe,
- skalkulowa
ć
cen
ę
wytworzonych produktów i usług,
- zastosowa
ć
Kodeks Pracy i obowi
ą
zuj
ą
ce przepisy prawa,
- si
ę
angielsk
ą
terminologi
ą
z zakresu problematyki zawodowej.
Materiał nauczania
1. Analiza potrzeb u
ż
ytkownika. Projektowanie struktury bazy danych
Analiza potrzeb u
ż
ytkowników systemu. Funkcje systemu. Fizyczna
organizacja danych w bazie. Schematy tabel. Normalizacja bazy danych,
postacie normalne.
Ć
wiczenia
• Wykonywanie modelu bazy danych.
• Analizowanie funkcji bazy danych.
• Grupowanie danych według tematyki i cz
ę
sto
ś
ci u
ż
ycia.
• Projektowanie struktury bazy danych.
• Okre
ś
lanie kluczy podstawowych i obcych dla tabel.
• Projektowanie schematu relacyjnej bazy danych.
2. Tworzenie interfejsu u
ż
ytkownika
Obiekty aplikacji. Metody wyszukiwania informacji w bazie danych.
Aktualizacja danych. Elementy aplikacji: formularze i raporty. Automatyzacja
zada
ń
. Zasady projektowania panelu sterowania aplikacj
ą
. Ustawienia
startowe aplikacji. Testowanie aplikacji.
Ć
wiczenia
• Analizowanie funkcji bazy danych dotycz
ą
cej biblioteki szkolnej.
• Tworzenie obiektów aplikacji przy u
ż
yciu j
ę
zyka programowania.
• Definiowanie zapyta
ń
ułatwiaj
ą
cych dost
ę
p do okre
ś
lonych danych.
• Tworzenie i uruchamianie zapyta
ń
przy u
ż
yciu j
ę
zyka programowania.
• Programowanie formularzy do przegl
ą
dania i wyszukiwania informacji.
• Programowanie formularzy do aktualizacji danych.
80
• Programowanie okien komunikatów.
• Projektowanie raportów z wykorzystaniem filtrowania, grupowania
i podsumowywania informacji.
• Tworzenie głównego ekranu aplikacji.
• Konstruowanie paska menu u
ż
ytkownika i paska narz
ę
dzi.
• Testowanie poprawno
ś
ci działania aplikacji.
3. Zabezpieczanie dost
ę
pu do danych
Konta grupy roboczej i u
ż
ytkownika. Uprawnienia u
ż
ytkowników oraz grup
u
ż
ytkowników do bazy danych. Metody zabezpiecze
ń
bazy danych.
Transakcje. Replikacja obiektów. Metody publikowania danych w Internecie.
Ć
wiczenia
• Tworzenie konta grupy roboczej.
• Tworzenie konta u
ż
ytkownika.
• Umieszczanie u
ż
ytkowników w grupach.
• Przypisywanie Uprawnie
ń
u
ż
ytkowników oraz grup do bazy danych.
• Usuwanie kont indywidualnych.
• Usuwanie konta grupy.
• Sporz
ą
dzanie wykazu u
ż
ytkowników.
• Tworzenie nowego administratora bazy danych.
• Zabezpieczanie bazy danych hasłem.
• Tworzenie transakcji.
• Kompaktowanie bazy danych.
• Zabezpieczanie bazy danych szyfrem.
• Tworzenie replik.
• Konwertowanie danych.
4. Działalno
ść
usługowa w zawodzie
Analiza lokalnego rynku pracy. Struktura lokalnych firm usługowych bran
ż
y
informatycznej. Formy organizacyjno-prawne przedsi
ę
biorstw. Organizacja
pracy. Zatrudnienie w przedsi
ę
biorstwie. Ubezpieczenia społeczne.
Organizacja i przebieg działalno
ś
ci usługowej. Rodzaj, zakres i miejsce
działalno
ś
ci usługowej w bran
ż
y informatycznej. Formalno
ś
ci zwi
ą
zane
z podejmowaniem działalno
ś
ci gospodarczej. Dokumenty obowi
ą
zuj
ą
ce przy
rejestracji działalno
ś
ci gospodarczej. Instytucje w regionie (S
ą
d Rejestrowy,
Urz
ą
d Statystyczny, Urz
ą
d Skarbowy, ZUS, banki i inne) i ich rola w procesie
legalizacji
działalno
ś
ci
gospodarczej.
Ubezpieczenia
gospodarcze.
Biznesplan firmy. Plan marketingowy. Kształtowanie wizerunku firmy.
Certyfikaty jako
ś
ci. Oferta przetargowa.
81
Ć
wiczenia
• Sporz
ą
dzanie mapy firm informatycznych na lokalnym rynku pracy.
• Analizowanie otrzymanych wyników badania zapotrzebowania na produkty
i usługi informatyczne.
• Wybieranie formy organizacyjno-prawnej własnej firmy.
• Sporz
ą
dzanie umowy o prac
ę
i umowy zlecenia.
• Sporz
ą
dzanie listy płac pracowników - obliczanie wynagrodzenia.
• Prowadzenie akt osobowych.
• Wypełnianie formularza zgłoszenia działalno
ś
ci gospodarczej do urz
ę
du
gminy lub miasta.
• Wypełnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji jednostek gospodarki
narodowej REGON.
• Wypełnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP.
• Zgłoszenie obowi
ą
zku podatkowego w urz
ę
dzie skarbowym.
• Wypełnianie deklaracji zgłoszeniowej i rozliczeniowej do ZUS.
• Sporz
ą
dzanie biznesplanu własnej firmy.
5. Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie działalno
ś
ci
usługowej w bran
ż
y informatycznej
Kapitały własne i obce firmy usługowej.
Ź
ródła przychodów z działalno
ś
ci
usługowej. Koszty uruchomienia działalno
ś
ci usługowej w bran
ż
y
informatycznej. Kalkulacja kosztów i ceny sprzeda
ż
y. Wynik finansowy firmy.
Kredyty. Zakładanie rachunku bankowego. Rozliczenia gotówkowe.
Rozliczenia bezgotówkowe i ich formy. Rozliczenia publiczno-prawne:
opodatkowanie dochodów, podatek od towarów i usług, rozliczenia z tytułu
ubezpiecze
ń
, podatki i opłaty lokalne. Prowadzenie dokumentacji ksi
ę
gowej.
Uproszczone formy opodatkowania działalno
ś
ci gospodarczej.
Ć
wiczenia
• Ustalanie struktury maj
ą
tku firmy.
• Okre
ś
lanie zasobów finansowych i osobowych potrzebnych
do prowadzenia działalno
ś
ci gospodarczej.
• Planowanie wydatków zwi
ą
zanych z uruchomieniem firmy.
• Planowanie
ź
ródeł pozyskania zasobów obcych.
• Wypełnianie prostego wniosku kredytowego.
• Porównywanie kosztów zaci
ą
gni
ę
cia kredytu w ró
ż
nych bankach.
• Kalkulowanie kosztów produktów i usług.
• Kalkulowanie ceny sprzeda
ż
y.
• Ustalanie wyniku finansowego.
• Obliczanie wska
ź
ników rentowno
ś
ci.
• Wypełnianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego.
• Wypełnianie przelewu, czeku i weksla.
• Wystawianie zamówienia, rachunku, faktury VAT.
82
• Prowadzenie ewidencji zdarze
ń
gospodarczych.
• Wypełnianie deklaracji podatkowych.
• Obliczanie obci
ąż
e
ń
z tytułu wynagrodze
ń
na podstawie listy płac.
Ś
rodki dydaktyczne
Zestawy komputerowe poł
ą
czone w sie
ć
.
Oprogramowanie umo
ż
liwiaj
ą
ce tworzenie i programowanie relacyjnych baz
danych.
Instrukcje do
ć
wicze
ń
.
Foliogramy.
Przykłady kosztorysów wyrobów i usług.
Biznesplany ró
ż
nych firm.
Zestawy foliogramów, plansz przedstawiaj
ą
cych cechy podmiotów
gospodarczych i odpowiadaj
ą
cy im tryb procedury legalizacyjnej.
Formularze stosowane przy rejestracji działalno
ś
ci gospodarczej.
Kodeks cywilny, kodeks pracy, kodeks spółek handlowych.
Zasoby sieci Internet, tak
ż
e w j
ę
zyku angielskim.
Przykłady druków: zamówie
ń
, rachunków, faktury, dokumentów
koryguj
ą
cych, dokumentów magazynowych.
Programy komputerowe wspomagaj
ą
ce prowadzenia firmy.
Obowi
ą
zuj
ą
ce akty prawne zwi
ą
zane z prowadzon
ą
działalno
ś
ci
ą
.
Komputer i panel do prezentacji.
Uwagi o realizacji
Podczas realizacji zaj
ęć
specjalizacyjnych Systemy zarz
ą
dzania bazami
danych, nale
ż
y wykorzysta
ć
wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci nabyte przez uczniów
w trakcie realizacji programu przedmiotu Oprogramowanie Biurowe.
W ramach specjalizacji uczniowie utrwalaj
ą
, systematyzuj
ą
i rozwijaj
ą
umiej
ę
tno
ś
ci prawidłowego projektowania baz danych i programowania
aplikacji oraz ucz
ą
si
ę
dostosowywa
ć
bazy danych do pracy w sieci
komputerowej i zarz
ą
dza
ć
dost
ę
pem do nich.
W procesie kształcenia proponuje si
ę
stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody
nauczania: wykład informacyjny i problemowy, pokaz z obja
ś
nieniem,
metod
ę
przewodniego tekstu, metod
ę
projektów i
ć
wiczenia praktyczne.
Ć
wiczenia nale
ż
y dostosowa
ć
do posiadanego wyposa
ż
enia pracowni
komputerowej i oprogramowania. J
ę
zyk programowania, wykorzystywany do
tworzenia
aplikacji,
powinien
zosta
ć
okre
ś
lony
przez
nauczyciela
prowadz
ą
cego
zaj
ę
cia
i
dostosowany
do
wyposa
ż
enia
pracowni.
Najpopularniejszym oprogramowaniem dost
ę
pnym w wi
ę
kszo
ś
ci szkół jest
MS Access w pakiecie MS Office, który umo
ż
liwia tworzenie baz danych
z wykorzystaniem j
ę
zyka SQL oraz kodu VBA. W pakiecie tym mamy do
dyspozycji, w zale
ż
no
ś
ci od wersji Accessa, model DAO lub ADO i DDL.
83
Wskazane jest wykorzystanie systemów: ORACLE, Microsoft SQL Server
lub innych systemów zarz
ą
dzania bazami danych.
Coraz wi
ę
ksze mo
ż
liwo
ś
ci w zarz
ą
dzaniu i tworzeniu baz stwarzaj
ą
dost
ę
pne nieodpłatnie programy PostgreSQL i MySQL
Ć
wiczenia z zakresu
SQL mo
ż
na realizowa
ć
za pomoc
ą
innych, popularnych i profesjonalnych
systemów dost
ę
pnych w Internecie: OPENOFFICE, InterBase firmy Inprise
(Borland) oraz DB2 firmy IBM. Nale
ż
y przewidzie
ć
kilka
ć
wicze
ń
obejmuj
ą
cych instalacj
ę
i wykorzystanie tego typu oprogramowania.
Przed
ć
wiczeniami nauczyciel powinien przeprowadzi
ć
krótki wykład
informacyjny, a nast
ę
pnie przej
ść
do projektowania kolejnych etapów bazy
danych. Uczniowie samodzielnie analizuj
ą
zało
ż
enia okre
ś
lonego systemu
informatycznego i wykonuj
ą
ć
wiczenia maj
ą
ce na celu zaprojektowanie
struktury i wykonanie bazy danych oraz tabel.
Wykonany projekt musi zapewnia
ć
integralno
ść
danych, mie
ć
poprawnie
okre
ś
lone klucze i zdefiniowane relacje. Szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na mo
ż
liwo
ść
powstania anomalii przy projektowaniu, które pó
ź
niej mog
ą
powodowa
ć
bł
ę
dne działanie aplikacji. Zaprojektowana i zaprogramowana
przez ucznia aplikacja powinna umo
ż
liwia
ć
sprawne wyszukiwanie danych
przez wszystkich u
ż
ytkowników systemu. Prawidłowo zaprojektowany
interfejs u
ż
ytkownika ma pozwala
ć
na bezpieczn
ą
aktualizacj
ę
danych.
Zgodnie z zapotrzebowaniem klienta bazy danych, posortowane,
pogrupowane i podsumowane informacje, powinny by
ć
przedstawione
w postaci zestawie
ń
i raportów.
Nast
ę
pnym etapem jest zaprojektowanie i wykonanie ekranu głównego
aplikacji, z własnym paskiem menu. Dla przyszłych u
ż
ytkowników bazy
danych nale
ż
y przygotowa
ć
wskazówki w postaci pliku pomocy. Działaj
ą
ca
aplikacja powinna by
ć
automatycznie uruchamiana, a projekt bazy
zabezpieczony przed nieupowa
ż
nionym dost
ę
pem.
Podczas projektowania i programowania zabezpiecze
ń
dost
ę
pu do
danych, ucze
ń
powinien sporz
ą
dzi
ć
wykaz kont u
ż
ytkowników i grup
posiadaj
ą
cych zwi
ę
kszone uprawnienia. W celu sprawnego zarz
ą
dzania
baz
ą
danych nale
ż
y przypisa
ć
uprawnienia poszczególnym kontom grup,
a nast
ę
pnie umieszcza
ć
w nich u
ż
ytkowników.
Kolejnym etapem jest sporz
ą
dzenie wykazu obiektów i przyznanych
uprawnie
ń
oraz przenoszenie prawa własno
ś
ci do obiektu na innego
u
ż
ytkownika. Działanie aplikacji podczas dodawania i usuwania danych
b
ę
dzie prawidłowe, je
ż
eli zastosowana zostanie transakcja. Popraw
ę
wydajno
ś
ci bazy i zmniejszenie pliku zapewni operacja kompaktowania
bazy, a udost
ę
pnienie w
ś
ród wielu u
ż
ytkowników jest mo
ż
liwe po
zastosowaniu replikacji bazy.
84
Wszystkie wymienione zadania ucze
ń
wykonuje korzystaj
ą
c z gotowych
i dost
ę
pnych narz
ę
dzi interfejsu u
ż
ytkownika, a cz
ęść
wskazan
ą
przez
nauczyciela powinien wykona
ć
w postaci kodu.
Celem realizacji bloku tematycznego Działalno
ść
usługowa w zawodzie
jest przygotowanie ucznia do prowadzenia własnej działalno
ś
ci gospodarczej.
Zakres tre
ś
ci programu nauczania obejmuje zagadnienia dotycz
ą
ce
planowania, zakładania i prowadzenia własnej firmy. Szczególnie wa
ż
na jest
umiej
ę
tno
ść
planowania
działalno
ś
ci
własnej
firmy
na
podstawie
przeprowadzonej analizy poziomu i struktury bezrobocia oraz analizy
wyników badania zapotrzebowania na produkty i usługi informatyczne na
lokalnym rynku pracy.
Podczas realizacji programu, nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na poprawne
sporz
ą
dzanie przez uczniów biznesplanu przedsi
ę
wzi
ę
cia, oraz wypełnianie
formularzy wymaganych przez banki i inne organizacje dla małych
przedsi
ę
biorstw ubiegaj
ą
cych si
ę
o dofinansowanie. Nale
ż
y u
ś
wiadomi
ć
uczniom,
ż
e tworzenie bazy danych funduszy i instytucji wspomagaj
ą
cych
działalno
ść
przedsi
ę
biorstw w
ś
rodowisku lokalnym ułatwi pozyskiwanie
funduszy inwestycyjnych.
Wskazane jest zaplanowanie
ć
wicze
ń
, podczas których uczniowie b
ę
d
ą
wyszukiwa
ć
w Internecie informacje przydatne do prowadzenia własnej firmy.
Nauczyciel powinien przygotowa
ć
instrukcje do
ć
wicze
ń
, a tak
ż
e wyposa
ż
y
ć
stanowiska
ć
wiczeniowe w teksty
ź
ródłowe i materiały niezb
ę
dne do
planowania działalno
ś
ci gospodarczej.
Szczególnie wa
ż
ne jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci wypełniania wniosków,
formularzy i deklaracji, które nale
ż
y składa
ć
we wła
ś
ciwych urz
ę
dach
i instytucjach w celu uzyskania legalizacji działalno
ś
ci gospodarczej oraz
kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci kalkulacji kosztów i ceny sprzeda
ż
y, sporz
ą
dzania
faktury i rachunku, obliczania wysoko
ś
ci podatków, rejestrowania typowych
zdarze
ń
gospodarczych w dokumentach ksi
ę
gowych.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni z komputerami poł
ą
czonymi
w sie
ć
, z dost
ę
pem do Internetu.
Proponowany podział godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów
tematycznych przedstawiono w tabeli.
L.p.
Działy programowe
Orientacyjna
liczba godzin
1 Analiza potrzeb u
ż
ytkownika. Projektowanie struktury bazy danych
52
2 Tworzenie interfejsu u
ż
ytkownika
130
3 Zabezpieczanie dost
ę
pu do danych
76
4 Działalno
ść
usługowa w zawodzie
42
5 Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie działalno
ś
ci
usługowej w bran
ż
y informatycznej
36
Razem:
336
85
Podane w tabeli liczby godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów maj
ą
charakter orientacyjny. Nauczyciel mo
ż
e wprowadzi
ć
pewne zmiany maj
ą
ce
na celu dostosowanie programu do potrzeb uczniów oraz lokalnego rynku
pracy.
Propozycje
metod
sprawdzania
i
oceny
osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
podczas
realizacji
programu
nauczania,
na
podstawie
kryteriów
przedstawionych na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Kryteria oceniania powinny dotyczy
ć
poziomu oraz zakresu opanowania
przez uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze szczegółowych
celów kształcenia. Na podstawie analizy i po dokonaniu hierarchizacji tych
celów, nauczyciel powinien opracowa
ć
wymagania edukacyjne na
poszczególne stopnie szkolne.
Podczas realizacji programu nauczania osi
ą
gni
ę
cia uczniów proponuje si
ę
sprawdza
ć
za pomoc
ą
:
- ustnych sprawdzianów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci,
- pisemnych sprawdzianów i testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych,
- sprawdzianów praktycznych wykonywanych przy stanowisku
komputerowym,
- obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
,
- wykonanych projektów bazy danych.
Dokonuj
ą
c oceny pracy uczniów podczas wykonywania
ć
wicze
ń
nale
ż
y
zwraca
ć
uwag
ę
na:
- samodzielne przygotowanie pełnego modelu bazy danych,
- projektowanie zapyta
ń
i transakcji,
- projektowanie formularzy i raportów
- stosowanie j
ę
zyka programowania w bazach danych,
- administrowanie serwerem bazy danych.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji
programu nauczania przedmiotu, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich
stosowanych przez nauczyciela sposobów sprawdzania wiadomo
ś
ci
i umiej
ę
tno
ś
ci. Ko
ń
cowa ocena ucznia powinna tak
ż
e uwzgl
ę
dnia
ć
aktywno
ść
ucznia na zaj
ę
ciach.
Literatura
Banachowski L: Bazy danych. Tworzenie aplikacji. PLJ, Warszawa 1998
Celko J.: SQL-zaawansowane techniki programowania. Mikom, Warszawa
2003
Cisowski J., Nowak W.: Nikodem L. i inni: Sam prowadz
ę
firm
ę
. Informer,
Tarnowskie Góry 2001
Czogalik B.: Access 2002. Tworzenie baz danych. Helion, Gliwice 2002
86
Jakubowski A.: Podstawy SQL.
Ć
wiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2003
Korol J.: Programowanie w Access. Mikom, Warszawa 2003
Nowakowski M.: MYSQL.
Ć
wiczenia. Helion, Gliwice 2002
Roman S.: Access. Baza danych - projektowanie i programowanie.
Helion, Gliwice 2002
Sta
ń
da B., Wierzbowska B.: Przedsi
ę
biorczo
ść
. Wydawnictwa Szkolne
PWN, Warszawa 2002
Stones R., Matthew N.: Bazy danych i MySQL. Helion, Gliwice 2003
Stones R., Matthew N.: Bazy danych I PostrgreSQL. Od podstaw.
Helion, Gliwice 2002
Szeliga M.: ABC j
ę
zyka SQL. Helion, Gliwice 2002
Ullman L.: My SQL-szybki start. Helion, Gliwice 2003
Viescas J.: Arkana Microsoft Access 97. Wydawnictwo RM, Warszawa 1998
Visual Basic w Bazach Danych. Praca zbiorowa. Robomatic, Wrocław 2000
ś
aro S., Zygmunt W.: Jak zało
ż
y
ć
i prowadzi
ć
własn
ą
firm
ę
- poradnik
dla przedsi
ę
biorców rozpoczynaj
ą
cych lub kontynuuj
ą
cych działalno
ść
gospodarcz
ą
po 1 stycznia 2001 roku. Sigma, Skierniewice 2001
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych pozycji
wydawniczych.
87
APLIKACJE INTERNETOWE
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- zastosowa
ć
przepisy prawa autorskiego,
- zainstalowa
ć
, skonfigurowa
ć
oraz zastosowa
ć
oprogramowanie
zorientowane na prac
ę
w sieci Internet,
- zaprojektowa
ć
dokumenty hipertekstowe i witryny WWW,
- zastosowa
ć
ró
ż
ne standardy kodowania znaków,
- sformatowa
ć
tekst, akapity, nagłówki, listy na stronach WWW,
- zastosowa
ć
hiperł
ą
cza,
- umie
ś
ci
ć
na stronie grafik
ę
, animacje i d
ź
wi
ę
k,
- zastosowa
ć
tabele i ramki do prezentacji danych oraz rozmieszczenia
elementów na stronie WWW,
- zastosowa
ć
arkusze stylów,
- zaprojektowa
ć
formularze do wprowadzania danych do aplikacji,
- doł
ą
czy
ć
do strony internetowej aplety Javy,
- zastosowa
ć
wybrany j
ę
zyk skryptowy po stronie przegl
ą
darki,
- zastosowa
ć
pliki, tablice i napisy w wybranym j
ę
zyku programowania,
- zaprezentowa
ć
wyniki działania aplikacji internetowej na wykresach,
- zastosowa
ć
techniki programowania w architekturze klient - serwer,
- zaprojektowa
ć
internetowe bazy danych,
- poł
ą
czy
ć
si
ę
z baz
ą
danych i wysła
ć
zapytania ze strony WWW,
- przedstawi
ć
zagro
ż
enia bezpiecze
ń
stwa internetowych baz danych,
- zastosowa
ć
ró
ż
ne metody zabezpieczania informacji przechowywanej
na serwerach internetowych,
- wykorzysta
ć
metody uwierzytelniania oraz opracowa
ć
własne metody,
- zaprojektowa
ć
aplikacj
ę
internetow
ą
i umie
ś
ci
ć
j
ą
na serwerze,
- opracowa
ć
dokumentacj
ę
projektu,
- dokona
ć
optymalizacji działania aplikacji internetowych,
- rozró
ż
ni
ć
podstawowe hasła i poj
ę
cia wyst
ę
puj
ą
ce w sieci Internet,
- wyja
ś
ni
ć
podstawowe poj
ę
cia i mechanizmy gospodarki rynkowej,
- dokona
ć
wyboru formy organizacyjno-prawnej tworzonego
przedsi
ę
biorstwa,
- zastosowa
ć
procedury zwi
ą
zane z podejmowaniem działalno
ś
ci
gospodarczej,
- sporz
ą
dzi
ć
dokumenty niezb
ę
dne do podj
ę
cia działalno
ś
ci gospodarczej
i zorganizowa
ć
własn
ą
firm
ę
,
- sporz
ą
dzi
ć
dokumenty ksi
ę
gowe (faktura, weksel, czek, przelew),
- sporz
ą
dzi
ć
umowy stosowane w działalno
ś
ci gospodarczej,
- sporz
ą
dzi
ć
deklaracje podatkowe, ubezpieczeniowe i rozliczeniowe,
- skalkulowa
ć
cen
ę
wytworzonych produktów i usług,
88
- zastosowa
ć
Kodeks Pracy i obowi
ą
zuj
ą
ce przepisy prawa,
- zinterpretowa
ć
teksty pisane w j
ę
zyku angielskim, otrzymane w poczcie
elektronicznej lub publikowane w sieci Internet.
Materiał nauczania
1. Narz
ę
dzia do graficznego projektowania stron internetowych
Prawo autorskie. Przegl
ą
d aplikacji do tworzenia stron WWW. Zasady
projektowania
dokumentów
hipertekstowych.
Projektowanie
witryn
internetowych przy wykorzystaniu edytorów WYSWIG. Publikowanie
dokumentów hipertekstowych na serwerach WWW.
Ć
wiczenia
• Interpretowanie wybranych przepisów prawa autorskiego.
• Charakteryzowanie aplikacji przeznaczonych do projektowania stron
WWW.
• Instalowanie, konfigurowanie i podstawowa obsługa oprogramowania
do tworzenia stron WWW.
• Tworzenie stron internetowych zawieraj
ą
cych: tabele, wykresy, animacje,
grafik
ę
, d
ź
wi
ę
k, ramki, aplety Javy.
• Korzystanie z szablonów stron internetowych.
• Projektowanie witryny internetowej na podstawie okre
ś
lonego wzoru.
• Umieszczanie stron WWW na serwerze.
2. Podstawy HTML
Struktura dokumentu. Kodowanie polskich znaków. Znaczniki umo
ż
liwiaj
ą
ce
formatowanie czcionki. Elementy blokowe. Ł
ą
cza hipertekstowe. Listy
wyliczeniowe i numerowane (wykazy). Grafika i multimedia. Tabele. Ramki.
Ć
wiczenia
• Tworzenie podstawowej struktury dokumentu.
• Posługiwanie si
ę
ró
ż
nymi standardami kodowania.
• Formatowanie czcionki i akapitów w dokumentach hipertekstowych.
• Tworzenie hiperł
ą
czy tekstowych, zakładek.
• Tworzenie map obrazów hiperł
ą
czy.
• Umieszczanie na stronach WWW list wyliczeniowych i numerowanych.
• Dodawanie grafiki, animacji oraz efektów d
ź
wi
ę
kowych do stron WWW.
• Wykorzystywanie tabel do rozmieszczenia elementów strony WWW.
• Stosowanie ramek na stronach WWW.
89
3. Wykorzystanie j
ę
zyka programowania po stronie przegl
ą
darki
Kaskadowe
arkusze
stylów.
Wybrany
j
ę
zyk
programowania
interpretowany przez przegl
ą
darki internetowe: składnia i konstrukcje
j
ę
zyka. Zdarzenia i ich obsługa. Operacje na oknach. Dynamiczna
zmiana stylu i zawarto
ś
ci strony WWW. Dynamiczna modyfikacja
rozmieszczenia elementów na stronie WWW. Formularze. Dynamiczna
obsługa tabel.
Ć
wiczenia
• Korzystanie z arkuszy stylów przy projektowaniu stron WWW.
• Umieszczanie kodu skryptów w dokumentach HTML.
• Poznawanie składni i konstrukcji wybranego j
ę
zyka programowania
interpretowanego przez przegl
ą
darki internetowe.
• Programowanie obsługi typowych zdarze
ń
.
• Otwieranie nowych okien, kontrola ich wygl
ą
du i zamykanie.
• Zmiana atrybutów tekstu.
• Zast
ę
powanie tekstów i grafik innymi tekstami i grafikami.
• Przemieszczanie obiektów po stronie WWW.
• Projektowanie formularzy z polami tekstowymi, polami wyboru, list
ą
przewijan
ą
, przyciskami polece
ń
.
• Doł
ą
czanie do stron internetowych dynamicznie generowanych tabel.
4. Uruchamianie aplikacji internetowych po stronie serwera
Wybrany j
ę
zyk programowania umo
ż
liwiaj
ą
cy tworzenie interaktywnych
witryn WWW uruchamianych po stronie serwera: składnia i konstrukcje
j
ę
zyka. Zasady projektowania i tworzenia internetowych baz danych.
Ł
ą
czenie si
ę
i praca z baz
ą
danych. Bezpiecze
ń
stwo witryn WWW,
uwierzytelnianie
u
ż
ytkowników.
Tworzenie
praktycznych
projektów.
Dokumentacja projektu. Testowanie i optymalizacja witryn WWW.
Ć
wiczenia
• Uruchamianie przykładowych skryptów po stronie serwera.
• Poznawanie składni i konstrukcji wybranego j
ę
zyka programowania.
• Projektowanie i tworzenie internetowej bazy danych.
• Rozpoczynanie i zamykanie poł
ą
czenia z baz
ą
danych.
• Wykonywanie podstawowych operacji na bazie danych.
• Stosowanie metod uwierzytelniania dost
ę
pu do bazy danych.
• Planowanie i prowadzenie prostego projektu aplikacji internetowej.
• Projektowanie sklepu internetowego.
• Projektowanie strony z ksi
ę
g
ą
go
ś
ci.
• Projektowanie serwisu poczty elektronicznej opartego na WWW.
• Projektowanie forum dyskusyjnego.
90
• Opracowywanie dokumentacji projektu.
• Testowanie witryny WWW oraz jej optymalizacja.
5. Działalno
ść
usługowa w zawodzie
Analiza lokalnego rynku pracy. Struktura lokalnych firm usługowych bran
ż
y
informatycznej. Formy organizacyjno-prawne przedsi
ę
biorstw. Organizacja
pracy.
Zatrudnienie
w
przedsi
ę
biorstwie.
Ubezpieczenia
społeczne.
Organizacja i przebieg działalno
ś
ci usługowej. Rodzaj, zakres i miejsce
działalno
ś
ci usługowej w bran
ż
y informatycznej. Formalno
ś
ci zwi
ą
zane
z podejmowaniem działalno
ś
ci gospodarczej. Dokumenty obowi
ą
zuj
ą
ce przy
rejestracji działalno
ś
ci gospodarczej. Instytucje w regionie (S
ą
d Rejestrowy,
Urz
ą
d Statystyczny, Urz
ą
d Skarbowy, ZUS, banki i inne) i ich rola w procesie
legalizacji
działalno
ś
ci
gospodarczej.
Ubezpieczenia
gospodarcze.
Biznesplan firmy. Plan marketingowy. Kształtowanie wizerunku firmy.
Certyfikaty jako
ś
ci. Oferta przetargowa.
Ć
wiczenia
• Sporz
ą
dzanie mapy firm informatycznych na lokalnym rynku pracy.
• Analizowanie otrzymanych wyników badania zapotrzebowania
na produkty i usługi informatyczne.
• Wybieranie formy organizacyjno-prawnej własnej firmy.
• Sporz
ą
dzanie umowy o prac
ę
i umowy zlecenia.
• Sporz
ą
dzanie listy płac pracowników - obliczanie wynagrodzenia.
• Prowadzenie akt osobowych.
• Wypełnianie formularza zgłoszenia działalno
ś
ci gospodarczej do urz
ę
du
gminy lub miasta.
• Wypełnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji jednostek gospodarki
narodowej REGON.
• Wypełnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP.
• Zgłaszanie obowi
ą
zku podatkowego w urz
ę
dzie skarbowym.
• Wypełnianie deklaracji zgłoszeniowej i rozliczeniowej do ZUS.
• Sporz
ą
dzanie biznesplanu własnej firmy.
6.
Finansowanie,
rozliczanie
i
ewidencjonowanie
działalno
ś
ci
usługowej w bran
ż
y informatycznej
Kapitały własne i obce firmy usługowej.
Ź
ródła przychodów z działalno
ś
ci
usługowej. Koszty uruchomienia działalno
ś
ci usługowej w bran
ż
y
informatycznej. Kalkulacja kosztów i ceny sprzeda
ż
y. Wynik finansowy firmy.
Kredyty. Zakładanie rachunku bankowego. Rozliczenia gotówkowe.
Rozliczenia bezgotówkowe i ich formy. Rozliczenia publiczno-prawne:
opodatkowanie dochodów, podatek od towarów i usług, rozliczenia z tytułu
ubezpiecze
ń
, podatki i opłaty lokalne.
91
Prowadzenie dokumentacji ksi
ę
gowej. Uproszczone formy opodatkowania
działalno
ś
ci gospodarczej.
Ć
wiczenia
• Ustalanie struktury maj
ą
tku firmy.
• Okre
ś
lanie
zasobów
finansowych
i
osobowych
potrzebnych
do prowadzenia działalno
ś
ci gospodarczej.
• Planowanie wydatków zwi
ą
zanych z uruchomieniem firmy.
• Planowanie
ź
ródeł pozyskania zasobów obcych.
• Wypełnianie prostego wniosku kredytowego.
• Porównywanie kosztów zaci
ą
gni
ę
cia kredytu w ró
ż
nych bankach.
• Kalkulowanie kosztów produktów i usług.
• Kalkulowanie ceny sprzeda
ż
y.
• Ustalanie wyniku finansowego.
• Obliczanie wska
ź
ników rentowno
ś
ci.
• Wypełnianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego.
• Wypełnianie przelewu, czeku i weksla.
• Wystawianie zamówienia, rachunku, faktury VAT.
• Prowadzenie ewidencji zdarze
ń
gospodarczych.
• Wypełnianie deklaracji podatkowych.
• Obliczanie obci
ąż
e
ń
z tytułu wynagrodze
ń
na podstawie listy płac.
Ś
rodki dydaktyczne
Zestawy komputerowe z zainstalowan
ą
graficzn
ą
przegl
ą
dark
ą
internetow
ą
.
Serwer WWW.
Serwer baz danych.
Dokumentacja j
ę
zyka HTML.
Dowolnie wybrany edytor HTML.
Programy do obróbki grafiki, muzyki i animacji.
Narz
ę
dzia umo
ż
liwiaj
ą
ce prac
ę
w wybranych j
ę
zykach programowania.
Dokumentacja wybranych j
ę
zyków programowania.
Przykładowe witryny WWW.
Publikacje dotycz
ą
ce programowania w wybranym j
ę
zyku, dost
ę
pne w sieci
Internet.
Przykłady kosztorysów wyrobów i usług.
Biznesplany ró
ż
nych firm.
Zestawy foliogramów, plansz przedstawiaj
ą
cych cechy podmiotów
gospodarczych i odpowiadaj
ą
cy im tryb procedury legalizacyjnej.
Formularze stosowane przy rejestracji działalno
ś
ci gospodarczej.
Kodeks cywilny, kodeks pracy, kodeks spółek handlowych.
92
Zasoby sieci Internet, tak
ż
e w j
ę
zyku angielskim.
Zestawy druków: zamówie
ń
, rachunków, faktury, dokumentów koryguj
ą
cych,
dokumentów magazynowych.
Programy komputerowe wspomagaj
ą
ce prowadzenia firmy.
Obowi
ą
zuj
ą
ce akty prawne zwi
ą
zane z prowadzon
ą
działalno
ś
ci
ą
.
Uwagi o realizacji
Internet jest jednym z najbardziej rozwijaj
ą
cych si
ę
działów informatyki.
Jego charakterystyczn
ą
cech
ą
jest pojawianie si
ę
nowatorskich rozwi
ą
za
ń
oraz narz
ę
dzi w bardzo krótkich odst
ę
pach czasu. Wymaga to od nauczyciela
stałego
ś
ledzenia zmian i dokonywania odpowiedniej modyfikacji programu.
W procesie kształcenia proponuje si
ę
stosowa
ć
nast
ę
puj
ą
ce metody
nauczania: wykład informacyjny, pokaz z obja
ś
nieniem, metod
ę
projektów
i tekstu przewodniego oraz
ć
wiczenia praktyczne.
Nauk
ę
przedmiotu nale
ż
y rozpocz
ąć
od zapoznania uczniów z przepisami
prawa autorskiego dotycz
ą
cymi tworzenia publikacji internetowych. Wa
ż
ne
jest równie
ż
zwrócenie uwagi na ró
ż
norodno
ść
narz
ę
dzi umo
ż
liwiaj
ą
cych
projektowanie i tworzenie stron WWW oraz wspomagaj
ą
cych te procesy.
Wskazane jest korzystanie z ró
ż
nych narz
ę
dzi do tworzenia stron WWW.
Uczniowie
powinni
mie
ć
mo
ż
liwo
ść
porównania
ró
ż
nych
typów
oprogramowania do tworzenia stron WWW.
Ze wzgl
ę
du na du
żą
ró
ż
norodno
ść
oprogramowania dobrze jest zapewni
ć
uczniom mo
ż
liwo
ść
pracy w ró
ż
nych
ś
rodowiskach systemowych, z ró
ż
nymi
serwerami: w
ś
rodowisku WINDOWS z serwerem IIS lub UNIX/LINUX
APACHE.
Nauk
ę
tworzenia stron nale
ż
y zacz
ąć
od wykorzystania edytorów
pozwalaj
ą
cych na tworzenie stron WWW, bez konieczno
ś
ci edycji czystego
kodu HTML (WYSWIG – „What You See is What You Get”).
Czynnikiem powoduj
ą
cym tak du
żą
popularno
ść
Internetu s
ą
strony
WWW, a fundamentem stron internetowych jest HTML, dlatego te
ż
kolejnym
etapem nauki jest zapoznanie uczniów z podstawowymi znacznikami HTML.
W dziale tematycznym dotycz
ą
cym j
ę
zyka programowania, uczniowie
poznaj
ą
j
ę
zyk
programowania
interpretowany
przez
przegl
ą
dark
ę
internetow
ą
. Proponuje si
ę
zapozna
ć
uczniów z j
ę
zykiem JavaScript oraz/lub
VBScript - z uwagi na jego popularno
ść
. Wykorzystanie tych j
ę
zyków
programowania umo
ż
liwia tworzenie interaktywnych, pełnych dynamiki stron
WWW.
W trakcie realizacji programu działu dotycz
ą
cego aplikacji internetowych,
uczniowie poznaj
ą
j
ę
zyk programowania serwera WWW, tworz
ą
internetowe
bazy danych oraz aplikacje do ich obsługi. Wybieraj
ą
c oprogramowanie,
nauczyciel powinien wzi
ąć
pod uwag
ę
93
oprogramowanie znajduj
ą
ce si
ę
w szkole, zainteresowania uczniów
okre
ś
lonymi narz
ę
dziami programistycznymi oraz potrzeby lokalnego rynku
pracy. Zaj
ę
cia mo
ż
na realizowa
ć
korzystaj
ą
c z oprogramowania dla systemu
Windows, jak i Linux, dobór narz
ę
dzi pozostawia si
ę
nauczycielowi. Bior
ą
c
pod uwag
ę
dost
ę
pno
ść
oraz popularno
ść
oprogramowania, proponuje si
ę
zapoznanie uczniów z j
ę
zykiem programowania PHP oraz z baz
ą
danych
MySQL.
Uczniowie powinni pozna
ć
instrukcje i konstrukcj
ę
j
ę
zyka programowania
w
stopniu
umo
ż
liwiaj
ą
cym
realizowanie
zada
ń
zwi
ą
zanych
z programowaniem internetowych baz danych.
Nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na prawidłowy sposób wy
ś
wietlania stron
tworzonych przez uczniów w ró
ż
nych przegl
ą
darkach internetowych.
Celem realizacji działu tematycznego Działalno
ść
usługowa w zawodzie
jest przygotowanie ucznia do prowadzenia własnej działalno
ś
ci gospodarczej.
Zakres tre
ś
ci programu nauczania obejmuje zagadnienia dotycz
ą
ce
planowania, zakładania i prowadzenia własnej firmy. Szczególnie wa
ż
na jest
umiej
ę
tno
ść
planowania
działalno
ś
ci
własnej
firmy
na
podstawie
przeprowadzonej analizy poziomu i struktury bezrobocia oraz analizy
wyników badania zapotrzebowania na produkty i usługi informatyczne na
lokalnym rynku pracy.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na poprawne
sporz
ą
dzanie przez uczniów biznesplanu przedsi
ę
wzi
ę
cia oraz wypełnianie
formularzy wymaganych przez banki i inne organizacje dla małych
przedsi
ę
biorstw ubiegaj
ą
cych si
ę
o dofinansowanie. Nale
ż
y u
ś
wiadomi
ć
uczniom,
ż
e tworzenie bazy danych funduszy i instytucji wspomagaj
ą
cych
działalno
ść
przedsi
ę
biorstw w
ś
rodowisku lokalnym ułatwi pozyskiwanie
funduszy inwestycyjnych.
Wskazane jest zaplanowanie
ć
wicze
ń
, podczas których uczniowie b
ę
d
ą
wyszukiwa
ć
w Internecie informacje przydatne do prowadzenia własnej firmy.
Nauczyciel powinien przygotowa
ć
instrukcje do
ć
wicze
ń
, a tak
ż
e wyposa
ż
y
ć
stanowiska
ć
wiczeniowe w teksty
ź
ródłowe i materiały niezb
ę
dne do
planowania działalno
ś
ci gospodarczej.
Szczególnie wa
ż
ne jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci wypełniania wniosków,
formularzy i deklaracji, które nale
ż
y składa
ć
we wła
ś
ciwych urz
ę
dach
i instytucjach w celu uzyskania legalizacji działalno
ś
ci gospodarczej oraz
kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci kalkulacji kosztów i ceny sprzeda
ż
y, sporz
ą
dzania
faktury i rachunku, obliczania wysoko
ś
ci podatków, rejestrowania typowych
zdarze
ń
gospodarczych w dokumentach ksi
ę
gowych. Zaj
ę
cia powinny
odbywa
ć
si
ę
w pracowni z komputerami poł
ą
czonymi w sie
ć
, z dost
ę
pem do
Internetu.
94
Proponowany podział godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów
tematycznych przedstawiono w tabeli.
1Lp.
Działy programowe
Orientacyjna
liczba godzin
1. Narz
ę
dzia do graficznego projektowania stron internetowych
52
2. Podstawy HTML
52
3. Wykorzystanie j
ę
zyka programowania po stronie przegl
ą
darki
72
4. Uruchamianie aplikacji internetowych po stronie serwera
82
5. Działalno
ść
usługowa w zawodzie
44
6. Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie działalno
ś
ci
usługowej w bran
ż
y informatycznej
34
Razem:
336
Podane
w
tabeli
liczby
godzin
przeznaczonych
na
realizacj
ę
poszczególnych działów tematycznych maj
ą
charakter orientacyjny.
Nauczyciel mo
ż
e wprowadzi
ć
pewne zmiany maj
ą
ce na celu dostosowanie
programu do potrzeb uczniów oraz lokalnego rynku pracy.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
w trakcie realizacji
programu, zgodnie z kryteriami przedstawionymi na pocz
ą
tku zaj
ęć
. Kryteria
oceniania powinny dotyczy
ć
poziomu oraz zakresu opanowania przez
uczniów wiadomo
ś
ci i umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze szczegółowych celów
kształcenia.
Osi
ą
gni
ę
cia uczniów nale
ż
y ocenia
ć
na podstawie wykonanych projektów
i ich prezentacji oraz obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
.
Oceniaj
ą
c prac
ę
ucznia podczas wykonywania
ć
wicze
ń
, nale
ż
y wzi
ąć
pod
uwag
ę
:
- projektowanie stron WWW,
- stosowanie j
ę
zyków programowania do obsługi stron WWW,
- jako
ść
grafiki prezentowanej na stronach,
- funkcjonowanie projektowanych stron.
Dokonuj
ą
c oceny wykonanego przez ucznia projektu nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
poprawno
ść
wykonania poszczególnych etapów projektu oraz sposób jego
prezentacji. Wskazane jest, aby uczniowie przed wykonaniem projektu znali
kryteria jego oceny.
W ko
ń
cowej ocenie osi
ą
gni
ęć
uczniów, po zako
ń
czeniu realizacji programu
nauczania przedmiotu, nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
wyniki wszystkich metod
sprawdzania zastosowanych przez nauczyciela.
W procesie oceniania nale
ż
y tak
ż
e uwzgl
ę
dni
ć
aktywno
ść
ucznia
na zaj
ę
ciach.
95
Literatura
Active Education: Microsoft FrontPage 2000 krok po kroku.
Wydawnictwo RM, Warszawa 2000
Atkinson L: PHP. Programowanie. Helion, Gliwice 2003
Buczek G.: ASP. Kompendium programisty. Helion, Gliwice2002
Cisowski J., Nowak W.: Nikodem L. i inni: Sam prowadz
ę
firm
ę
.
Informer, Tarnowskie Góry 2001
Jamsa K.: Programowanie WWW. Mikom, Warszawa 1997
Lemayn L: HTML 4, Helion, Gliwice 1998
Niederst J.: HTML. Leksykon kieszonkowy. Helion-O'Reilly, Gliwice 2000
Spainhour S. Quercia V.: WebMaster podr
ę
cznik Administratora.
Wydawnictwo RM, Warszawa 2000
Sta
ń
da B., Wierzbowska B.: Przedsi
ę
biorczo
ść
. Wydawnictwa Szkolne
PWN, Warszawa 2002
Stigler M. S., Lisenbardt M. A.: ISS i Proxy Serwer. Mikom,
Warszawa 2000
Wainwright P.: Apache 2.0 dla zaawansowanych. Helion, Gliwice 2003
Watt A., Watt J.: JavaScript dla ka
ż
dego. Helion, Gliwice 2003
Welling L, Thomson L: PHP i MySQL tworzenie stron WWW. Helion,
Gliwice 2002
ś
aro S., Zygmunt W.: Jak zało
ż
y
ć
i prowadzi
ć
własn
ą
firm
ę
- poradnik
dla przedsi
ę
biorców rozpoczynaj
ą
cych lub kontynuuj
ą
cych działalno
ść
gospodarcz
ą
po 1 stycznia 2001 roku. Sigma, Skierniewice 2001
Dokumentacja wybranych j
ę
zyków programowania interaktywnych stron
WWW
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych pozycji
wydawniczych.
96
GRAFIKA KOMPUTEROWA
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- zastosowa
ć
wybrane programy do obróbki grafiki wektorowej i rastrowej,
- zastosowa
ć
narz
ę
dzia
programistyczne
dost
ę
pne
w
programach
do modyfikacji projektów graficznych,
- zmodyfikowa
ć
obiekty graficzne,
- zmodyfikowa
ć
atrybuty i wypełnienie obiektów graficznych,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
kadrowaniem, kompozycj
ą
, stylizacj
ą
, perspektyw
ą
fotograficzn
ą
, o
ś
wietleniem w celu budowania obrazu graficznego,
zaprojektowa
ć
na komputerze znaki firmowe i towarowe, stanowi
ą
ce
elementy systemu identyfikacji firmy,
- zeskanowa
ć
obraz,
- zastosowa
ć
dost
ę
pne w programach filtry i efekty specjalne,
- zastosowa
ć
retusz i kadrowanie grafiki,
- zastosowa
ć
system ochrony zdj
ęć
przed kopiowaniem,
- poł
ą
czy
ć
tekst i elementy graficzne w druki reklamowe,
- zmodyfikowa
ć
atrybuty i zweryfikowa
ć
pisowni
ę
tekstu,
- zoptymalizowa
ć
grafik
ę
pod k
ą
tem witryn WWW,
- zastosowa
ć
wybrane programy do tworzenia grafiki 3D,
- zaprojektowa
ć
makiety i zaplanowa
ć
sceny w projektach grafiki 3D,
zastosowa
ć
wybrane programy do składu tekstu,
- sformatowa
ć
dokumenty, poł
ą
czy
ć
grafik
ę
z tekstem,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
krojem i wielko
ś
ci
ą
pisma, odpowiedni
ą
interlini
ą
i długo
ś
ci
ą
,
- zaprojektowa
ć
raporty z wykorzystaniem grafiki,
- zaimportowa
ć
i wyeksportowa
ć
grafik
ę
mi
ę
dzy plikami i programami,
- utworzy
ć
pliki do obróbki poligraficznej,
- zapisa
ć
pliki w wybranym formacie (pdf, WWW, ploter, drukarka,
na
ś
wietlarka),
- zoptymalizowa
ć
grafiki pod k
ą
tem witryn WWW,
- zastosowa
ć
skrypty w poznanych programach do automatyzacji
najcz
ęś
ciej wykonywanych zada
ń
,
- wykona
ć
projekty graficzne współpracuj
ą
c z zespołem,
- wyja
ś
ni
ć
podstawowe poj
ę
cia i mechanizmy gospodarki rynkowej,
- dokona
ć
wyboru formy organizacyjno-prawnej tworzonego
przedsi
ę
biorstwa,
- zastosowa
ć
procedury zwi
ą
zane z podejmowaniem działalno
ś
ci
gospodarczej,
97
- sporz
ą
dzi
ć
dokumenty niezb
ę
dne do podj
ę
cia działalno
ś
ci gospodarczej,
zorganizowa
ć
i prowadzi
ć
własn
ą
firm
ę
,
- sporz
ą
dzi
ć
dokumenty ksi
ę
gowe (faktura, weksel, czek, przelew),
- sporz
ą
dzi
ć
umowy stosowane w działalno
ś
ci gospodarczej,
- sporz
ą
dzi
ć
deklaracje podatkowe, ubezpieczeniowe i rozliczeniowe,
- skalkulowa
ć
cen
ę
wytworzonych produktów i usług,
- zastosowa
ć
Kodeks Pracy i obowi
ą
zuj
ą
ce przepisy prawa,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
terminologi
ą
zawodow
ą
w j
ę
zyku angielskim,
- zastosowa
ć
instrukcje i literatur
ę
w j
ę
zyku angielskim.
Materiał nauczania
1. Grafika rastrowa
Programy do obróbki grafiki rastrowej. Warstwy i narz
ę
dzia kolorowania.
Wprowadzanie i edycja tekstu. Rysowanie linii i konturów. Narz
ę
dzia
rysowania. Linie pomocnicze. Przesuwanie, modyfikowanie i zaznaczanie
obiektów graficznych. Kadrowanie obrazków. Modyfikowanie rozmiarów
i warstw obiektów graficznych. Zmiana jasno
ś
ci i kontrastu obrazków. Retusz
obrazków. Rozja
ś
nienie, wzmocnienie, smu
ż
enie i klonowanie koloru. Filtry
i efekty specjalne. Cieniowanie,
ż
łobienie, płaskorze
ź
ba, artystyczne
rozmycie, zniekształcenie, szum, rendering, wyostrzenia, szkice, stylizacje,
tekstury, znak wodny, bichromia, tworzenie tła, czyszczenie wcze
ś
niej
wydrukowanych materiałów, korekcja czerwonych oczu, modyfikacja barwy
i nasycenie, bilans kolorów, zmiana odcienia twarzy. Rze
ź
bienie sylwetki.
Kadrowanie obrazka. Kola
ż
e i maski warstw. Konwersja zdj
ęć
kolorowych na
czarno-białe. Ochrona plików przed kopiowaniem.
Ć
wiczenia
• Rysowanie prostych obiektów graficznych.
• Modyfikowanie zdj
ęć
i obrazków.
• Wykonywanie retuszu i kadrowania fotografii.
• Stosowanie filtrów i efektów specjalnych do obróbki obrazków.
• Wykonywanie korekty tonalnej i bilansu kolorów zdj
ęć
.
• Dokonywanie konwersji zdj
ęć
kolorowych do skali szaro
ś
ci.
• Przygotowywanie obrazów do publikacji w sieci WWW.
• Wykonywanie kola
ż
u zdj
ęć
.
• Umieszczanie tekstu w zdj
ę
ciach.
98
2. Grafika wektorowa
Programy do obróbki grafiki wektorowej. Podstawowe operacje na rysunku.
Narz
ę
dzia graficzne dost
ę
pne w programie. Tworzenie prostych obiektów
grafiki wektorowej. Rysowanie i wymiarowanie obiektów. Modyfikowanie
atrybutów obiektu, konturu, wypełnienia. Grupowanie obiektów, operacje na
grupie obiektów. Przekształcenia obiektów, przesuni
ę
cia, obroty, skalowanie,
ukosowanie, kopiowanie i klonowanie, zmiana kształtu, edycja w
ę
złów
i krzywych obiektu, rozdzielanie i ł
ą
czenie elementów, narz
ę
dzia edycji
krzywych kształtu. Edycja tekstu, korekcja pisowni i modyfikacja atrybutów
tekstu, przekształcenia atrybutów i tekstu. Aran
ż
acja obiektu, transformacje,
obrót, przesuni
ę
cie ukosowanie. Wyrównywanie, ł
ą
czenie i rozdzielanie
obiektów. Efekty specjalne, perspektywa, obwiednia obiektu. Przepływ -
mi
ę
dzy obiektami, wyci
ą
gni
ę
cia, kontury, filtry. Obiektowe j
ę
zyki skryptowe.
Zmienne. Instrukcje. Obiekty, ich wła
ś
ciwo
ś
ci i metody.
Ć
wiczenia
• Rysowanie prostych obiektów wektorowych.
• Wykonywanie transformacji obiektów wektorowych.
• Wpisywanie i formatowanie tekstu.
• Nadawanie wypełnie
ń
i modyfikowanie konturów.
• Zmiana kształtu krzywych i obiektów.
• Stosowanie efektów specjalnych w grafice wektorowej.
• Wykonywanie projektu dyplomu, plakatu, ogłoszenia z wykorzystaniem
efektów specjalnych.
• Stosowanie skryptów do automatyzacji zada
ń
graficznych.
3. Grafika 3D
Programy do obróbki grafiki 3D. Projektowanie makiet i modeli.
Graficzna reprezentacja obiektów 3D w przestrzeni. O
ś
wietlenie. Efekty
o
ś
wietlenia, temperatura
ś
wiatła, rozmieszczenie
ś
wiatła, o
ś
wietlenie
pierwszo- i drugoplanowe, o
ś
wietlenie mi
ę
kkie i twarde. Modele kolorów.
Skala czasowa, ramki kluczowe. Ruch obiektów i kamery. Efekty
specjalne zwi
ą
zane z ruchem. Ci
ę
cia, zlewanie, przenikanie i nakładanie
wstawki obiektów. Modelowanie makiet obiektów. Kopiowanie obiektów,
modyfikatory obiektów. Charakterystyka materiałów obiektów - kolor,
tekstura, połysk, odblaski, przezroczysto
ść
, współczynnik odbicia. Mapy
powierzchni, komponenty materiałów. Wła
ś
ciwo
ś
ci o
ś
wietlenia. Bilans
ś
wiatła. Rendering. Animacja
ś
cie
ż
ki.
99
Ć
wiczenia
• Modelowanie obiektów 3D.
• Stosowanie efektów o
ś
wietlenia w modelowaniu 3D.
• Projektowanie ruchu obiektów 3D.
• Modelowanie struktury obiektów 3D.
• Animacja obiektów 3D.
4. Komputerowy skład dokumentów
Wybrane programy do składu. Przygotowanie dokumentów do druku.
Ustawianie parametrów strony. Wybór systemu zarz
ą
dzania kolorem.
Narz
ę
dzia dost
ę
pne w programie. Zarz
ą
dzanie stron
ą
wydruku. Dopasowanie
do rozmiaru strony. Operowanie na tek
ś
cie, ramki. Import tekstu, filtry.
Formatowanie tekstu. Style. Wprowadzenie grafiki do publikacji. Obróbka
grafiki. Oblewanie grafiki tekstem. Definiowanie kolorów. Separacja kolorów.
Spis tre
ś
ci, indeksy, przypisy, skorowidze. Skrypty w programie
i automatyzacja zada
ń
. Zapis pliku na dysku w wybranym formacie: pdf,
WWW, drukarka, na
ś
wietlarka, ploter, postscript.
Ć
wiczenia
• Ustawianie układu strony w publikacji.
• Formatowanie tekstu według zadanego wzoru.
• Umieszczanie grafiki w tek
ś
cie publikacji.
• Tworzenie indeksów, spisów, odno
ś
ników, przypisów w publikacji.
• Zapisywanie publikacji w wybranym formacie.
5. Działalno
ść
usługowa w zawodzie
Analiza lokalnego rynku pracy. Struktura lokalnych firm usługowych bran
ż
y
informatycznej. Formy organizacyjno-prawne przedsi
ę
biorstw. Organizacja
pracy. Zatrudnienie w przedsi
ę
biorstwie. Ubezpieczenia społeczne.
Organizacja i przebieg działalno
ś
ci usługowej. Rodzaj, zakres i miejsce
działalno
ś
ci usługowej w bran
ż
y informatycznej. Formalno
ś
ci zwi
ą
zane
z podejmowaniem działalno
ś
ci gospodarczej. Dokumenty obowi
ą
zuj
ą
ce przy
rejestracji działalno
ś
ci gospodarczej. Instytucje w regionie (S
ą
d Rejestrowy,
Urz
ą
d Statystyczny, Urz
ą
d Skarbowy, ZUS, banki i inne) i ich rola w procesie
legalizacji
działalno
ś
ci
gospodarczej.
Ubezpieczenia
gospodarcze.
Biznesplan firmy. Plan marketingowy. Kształtowanie wizerunku firmy.
Certyfikaty jako
ś
ci. Oferta przetargowa.
100
Ć
wiczenia
• Sporz
ą
dzanie mapy firm informatycznych na lokalnym rynku pracy.
Analizowanie otrzymanych wyników badania zapotrzebowania na produkty
i usługi informatyczne.
• Wybieranie formy organizacyjno-prawnej własnej firmy.
• Sporz
ą
dzanie umowy o prac
ę
i umowy zlecenia.
• Sporz
ą
dzanie listy płac pracowników - obliczanie wynagrodzenia.
• Prowadzenie akt osobowych.
• Wypełnianie formularza zgłoszenia działalno
ś
ci gospodarczej do urz
ę
du
gminy lub miasta.
• Wypełnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji jednostek gospodarki
narodowej REGON.
• Wypełnianie wniosku o nadanie numeru identyfikacji podatkowej NIP.
• Zgłaszanie obowi
ą
zku podatkowego w urz
ę
dzie skarbowym.
• Wypełnianie deklaracji zgłoszeniowej i rozliczeniowej do ZUS.
• Sporz
ą
dzanie biznesplanu własnej firmy.
6. Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie działalno
ś
ci
usługowej w bran
ż
y informatycznej
Kapitały własne i obce firmy usługowej.
Ź
ródła przychodów z działalno
ś
ci
usługowej. Koszty uruchomienia działalno
ś
ci usługowej w bran
ż
y
informatycznej. Kalkulacja kosztów i ceny sprzeda
ż
y. Wynik finansowy firmy.
Kredyty. Zakładanie rachunku bankowego. Rozliczenia gotówkowe.
Rozliczenia bezgotówkowe i ich formy. Rozliczenia publiczno-prawne:
opodatkowanie dochodów, podatek od towarów i usług, rozliczenia z tytułu
ubezpiecze
ń
, podatki i opłaty lokalne. Prowadzenie dokumentacji ksi
ę
gowej.
Uproszczone formy opodatkowania działalno
ś
ci gospodarczej.
Ć
wiczenia
• Ustalanie struktury maj
ą
tku firmy.
• Okre
ś
lanie zasobów finansowych i osobowych potrzebnych
do prowadzenia działalno
ś
ci gospodarczej.
• Planowanie wydatków zwi
ą
zanych z uruchomieniem firmy.
• Planowanie
ź
ródeł pozyskania zasobów obcych.
• Wypełnianie prostego wniosku kredytowego.
• Porównywanie kosztów zaci
ą
gni
ę
cia kredytu w ró
ż
nych bankach.
• Kalkulowanie kosztów produktów i usług.
• Kalkulowanie ceny sprzeda
ż
y.
• Ustalanie wyniku finansowego.
• Obliczanie wska
ź
ników rentowno
ś
ci.
• Wypełnianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego.
101
• Wypełnianie przelewu, czeku i weksla.
• Wystawianie zamówienia, rachunku, faktury VAT.
• Prowadzenie ewidencji zdarze
ń
gospodarczych.
• Wypełnianie deklaracji podatkowych.
• Obliczanie obci
ąż
e
ń
z tytułu wynagrodze
ń
na podstawie listy płac.
Ś
rodki dydaktyczne
Zestaw komputerowy.
Drukarka umo
ż
liwiaj
ą
ca wydruk w kolorze, ploter, drukarka laserowa.
Skaner.
Cyfrowy aparat fotograficzny.
Oprogramowanie do tworzenia grafiki wektorowej, rastrowej, 3D oraz
składu tekstów.
Obrazy zapisane w grafice rastrowej i cyfrowej.
Przykłady kosztorysów wyrobów i usług.
Biznesplany ró
ż
nych firm.
Zestawy foliogramów, plansz przedstawiaj
ą
cych cechy podmiotów
gospodarczych i odpowiadaj
ą
cy im tryb procedury legalizacyjnej.
Formularze stosowane przy rejestracji działalno
ś
ci gospodarczej.
Kodeks cywilny, kodeks pracy, kodeks spółek handlowych.
Zasoby sieci Internet, tak
ż
e w j
ę
zyku angielskim.
Zestawy druków: zamówie
ń
, rachunków, faktury, dokumentów koryguj
ą
cych,
dokumentów magazynowych.
Programy komputerowe wspomagaj
ą
ce prowadzenia firmy.
Obowi
ą
zuj
ą
ce akty prawne zwi
ą
zane z prowadzon
ą
działalno
ś
ci
ą
.
Uwagi o realizacji
Program zaj
ęć
specjalizacyjnych z zakresu grafiki komputerowej
proponuje si
ę
realizowa
ć
z wykorzystaniem nast
ę
puj
ą
cych metod nauczania:
wykładu informacyjnego, pokazu z obja
ś
nieniem, metody projektów i tekstu
przewodniego oraz
ć
wicze
ń
praktycznych.
Zaj
ę
cia
powinny
odbywa
ć
si
ę
w
pracowniach
komputerowych
z odpowiednim wyposa
ż
eniem. Podczas zaj
ęć
ka
ż
dy ucze
ń
powinien
pracowa
ć
przy oddzielnym zestawie komputerowym. Zaj
ę
cia nale
ż
y
prowadzi
ć
w grupach 8-12 osobowych.
Podczas realizacji programu mo
ż
na skorzysta
ć
z oprogramowania typu
CorelDraw oraz programu Adobe Photoshop. Mo
ż
na tak
ż
e wykorzysta
ć
program wchodz
ą
cy w skład pakietu CorelDraw - Corel PHOTO-PAINT.
Do realizacji zaj
ęć
dotycz
ą
cych tworzenia grafiki 3D zaleca si
ę
stosowanie
programu 3D Studio. Do składania tekstu mo
ż
na zastosowa
ć
programy typu
PageMaker, InDesign. Nale
ż
y zapozna
ć
102
uczniów z prac
ą
wymienionych typów programów lub ich odpowiedników na
innych platformach sprz
ę
towych i programowych np.: Apple Macintosh lub
Unix/Linux.
W procesie nauczania szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y zwraca
ć
na:
- projektowanie grafiki rastrowej, wektorowej i grafiki 3D,
- dobór narz
ę
dzi graficznych do wykonywania grafiki,
- wykonywanie kola
ż
u, stosowanie masek, filtrów i efektów specjalnych,
- skanowanie obrazu,
- wykonywanie składu i łamania publikacji.
Proponuje si
ę
zorganizowa
ć
wystaw
ę
najciekawszych prac.
W działalno
ś
ci usługowej wa
ż
na jest umiej
ę
tno
ść
planowania działalno
ś
ci
własnej firmy na podstawie przeprowadzonej analizy poziomu i struktury
bezrobocia oraz analizy wyników badania zapotrzebowania na produkty
i usługi informatyczne na lokalnym rynku pracy.
Podczas realizacji programu nale
ż
y zwraca
ć
uwag
ę
na poprawne
sporz
ą
dzanie przez uczniów biznesplanu przedsi
ę
wzi
ę
cia oraz na
wypełnianie formularzy wymaganych przez banki i inne organizacje dla
małych przedsi
ę
biorstw ubiegaj
ą
cych si
ę
o dofinansowanie. Nale
ż
y
u
ś
wiadomi
ć
uczniom,
ż
e tworzenie bazy danych funduszy i instytucji
wspomagaj
ą
cych działalno
ść
przedsi
ę
biorstw w
ś
rodowisku lokalnym ułatwi
pozyskiwanie funduszy inwestycyjnych.
Wskazane jest zaplanowanie
ć
wicze
ń
, podczas których uczniowie b
ę
d
ą
wyszukiwa
ć
w Internecie informacje przydatne do prowadzenia własnej
firmy. Nauczyciel powinien przygotowa
ć
instrukcje do
ć
wicze
ń
, a tak
ż
e
wyposa
ż
y
ć
stanowiska
ć
wiczeniowe w teksty
ź
ródłowe i materiały niezb
ę
dne
do planowania działalno
ś
ci gospodarczej.
Szczególnie wa
ż
ne jest kształtowanie umiej
ę
tno
ś
ci wypełniania wniosków,
formularzy i deklaracji, które nale
ż
y składa
ć
we wła
ś
ciwych urz
ę
dach
i instytucjach w celu uzyskania legalizacji działalno
ś
ci gospodarczej oraz
kształtowanie
umiej
ę
tno
ś
ci
kalkulacji
kosztów
i
ceny
sprzeda
ż
y,
sporz
ą
dzania faktury i rachunku, obliczania wysoko
ś
ci podatków,
rejestrowania
typowych
zdarze
ń
gospodarczych
w
dokumentach
ksi
ę
gowych.
Zaj
ę
cia powinny odbywa
ć
si
ę
w pracowni z komputerami poł
ą
czonymi
w sie
ć
, z dost
ę
pem do Internetu.
103
Proponowany podział godzin na realizacj
ę
poszczególnych działów
programowych przedstawiono w tabeli.
L.p. Działy tematyczne
Orientacyjna
liczba godzin
1.
Grafika rastrowa
82
2.
Grafika wektorowa
74
3.
Grafika 3D
74
4.
Komputerowy skład dokumentów
32
5.
Działalno
ść
usługowa w zawodzie
40
6.
Finansowanie, rozliczanie i ewidencjonowanie działalno
ś
ci
usługowej w bran
ż
y informatycznej
34
Razem:
336
Podane w tabeli liczby godzin przeznaczonych na realizacj
ę
poszczególnych działów tematycznych maj
ą
charakter orientacyjny.
Nauczyciel mo
ż
e wprowadzi
ć
pewne zmiany maj
ą
ce na celu
dostosowanie programu do potrzeb uczniów oraz lokalnego rynku pracy.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
przez
cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych
na pocz
ą
tku zaj
ęć
.
Wiadomo
ś
ci niezb
ę
dne do realizacji
ć
wicze
ń
praktycznych mog
ą
by
ć
sprawdzane za pomoc
ą
testów osi
ą
gni
ęć
szkolnych.
Kontrol
ę
poprawno
ś
ci wykonania zada
ń
nale
ż
y prowadzi
ć
w trakcie
i po realizacji
ć
wicze
ń
. Ucze
ń
powinien sprawdzi
ć
wyniki swojej pracy
według przygotowanego przez nauczyciela arkusza oceny post
ę
pów.
Nast
ę
pnie, według tego samego arkusza, kontroli dokonuje nauczyciel.
W procesie oceniania osi
ą
gni
ęć
uczniów szczególn
ą
uwag
ę
nale
ż
y
zwraca
ć
na:
- poprawno
ść
kompozycji graficznych,
- dobór barw i zestawienia kolorystyczne,
- warto
ś
ci artystyczne grafiki,
- prawidłowy skład publikacji.
Zaliczenie przedmiotu powinno mie
ć
charakter praktyczny. Podstaw
ą
uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny powinno by
ć
poprawne
wykonanie projektów i
ć
wicze
ń
.
104
Literatura
Aaland M.: Photoshop 6. Zastosowanie w Intemecie. Helion,
Gliwice 2002
Bain S.: CorelDRAW 10. Vademecum profesjonalisty. Helion,
Gliwice 2002
Boardman T.: 3ds max 5 prosto - pogl
ą
dowo - wnikliwie o grafice.
Mikom, Warszawa 2003.
Cisowski J., Nowak W.: Nikodem L. i inni: Sam prowadz
ę
firm
ę
. Informer,
Tarnowskie Góry 2001
Danowski B.: Nero Burining ROM. Nagrywanie płyt CD.
Ć
wiczenia
praktyczne. Helion, Gliwice 2002
Danuloff C: PageMaker - Biblia. PLJ, Warszawa 2002
Georges G.: Techniki obróbki zdj
ęć
cyfrowych. Praktyczne projekty.
Helion, Gliwice 2001
Kwa
ś
ny A.: Od skanera do drukarki. Helion, Gliwice 2002
Margulis D.: Photoshop 6. Korekcja I separacja. Vademecum
profesjonalisty. Helion, Gliwice 2003
Miklasiewicz J.: 3ds max 5 -
ć
wiczenia praktyczne, Helion Gliwice 2002
Miller D.: CorelDRAW 9. Zaawansowane techniki. Biblia. Helion,
Gliwice 2001
Oberlan Ł.: Fotografia cyfrowa.
Ć
wiczenia praktyczne. Helion,
Gliwice 2002
Oberlan Ł.: Photoshop 6.
Ć
wiczenia praktyczne. Helion, Gliwice 2002
Ogórek B.: CorelPHOTO-PAINT 10.
Ć
wiczenia praktyczne. Helion,
Gliwice 2002
Sta
ń
da B., Wierzbowska B.: Przedsi
ę
biorczo
ść
. Wydawnictwa Szkolne
PWN, Warszawa 2002
Steinbrink B.: Multimedia u progu technologii XXI wieku. Robomatic,
Wrocław 1993
ś
aro S., Zygmunt W.: Jak zało
ż
y
ć
i prowadzi
ć
własn
ą
firm
ę
- poradnik
dla przedsi
ę
biorców rozpoczynaj
ą
cych lub kontynuuj
ą
cych działalno
ść
gospodarcz
ą
po 1 stycznia 2001 roku. Sigma, Skierniewice 2001
Wykaz literatury nale
ż
y aktualizowa
ć
w miar
ę
ukazywania si
ę
nowych pozycji
wydawniczych.
105
PRAKTYKA ZAWODOWA
Szczegółowe cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia ucze
ń
/słuchacz powinien umie
ć
:
- scharakteryzowa
ć
struktur
ę
organizacyjn
ą
sekcji informatycznej w firmie,
- rozró
ż
ni
ć
rodzaje działalno
ś
ci prowadzonej w firmie,
- zorganizowa
ć
własne stanowisko pracy w zakresie przetwarzania
informacji,
- dobra
ć
konfiguracj
ę
sprz
ę
tu i oprogramowania komputerowego do
ró
ż
nych zastosowa
ń
,
- przetestowa
ć
i zdiagnozowa
ć
sprz
ę
t komputerowy,
- rozbudowa
ć
i unowocze
ś
ni
ć
zestaw komputerowy poprzez wymian
ę
elementów,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
gotowymi
pakietami
oprogramowania
u
ż
ytkowego
i narz
ę
dziowego,
- zebra
ć
dane dla systemów przetwarzania informacji,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
programami u
ż
ytkowymi w celu graficznego przedstawienia
danych,
- zorganizowa
ć
i wykona
ć
prace w zakresie usług informatycznych dla
u
ż
ytkowników i zleceniodawców,
- obsłu
ż
y
ć
lokalne sieci komputerowe,
- zaprojektowa
ć
proste bazy danych na u
ż
ytek przedsi
ę
biorstwa,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
bazami danych i systemami przetwarzania informacji
w przedsi
ę
biorstwie,
- skorzysta
ć
z zasobów sieci Internet i poczty elektronicznej,
- posłu
ż
y
ć
si
ę
terminologi
ą
zawodow
ą
w j
ę
zyku angielskim,
- przetłumaczy
ć
teksty w j
ę
zyku angielskim przekazywane przez komputer
w poczcie elektronicznej i sieci Internet,
- skorzysta
ć
z instrukcji obsługi programów w j
ę
zyku angielskim.
Materiał nauczania
1. Organizowanie stanowiska pracy
Przestrzeganie przepisów bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpo
ż
arowej i ochrony
ś
rodowiska. Stosowanie podr
ę
cznego sprz
ę
tu
i
ś
rodków ga
ś
niczych. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagro
ż
enia
zdrowia i
ż
ycia. Organizowanie stanowiska informatycznego zgodnie
z zasadami ergonomii. Rozpoznawanie czynników szkodliwych i uci
ąż
liwych
wyst
ę
puj
ą
cych w procesie pracy. Stosowanie zasad współpracy w zespole.
Przestrzeganie
przepisów,
regulaminów
i
zasad
obowi
ą
zuj
ą
cych
pracowników firmy.
106
2. Formy działalno
ś
ci gospodarczej i administracyjnej firmy
Okre
ś
lanie struktury organizacyjnej firmy i charakteru jej działalno
ś
ci.
Okre
ś
lanie miejsca i znaczenia prac informatycznych w działalno
ś
ci firmy.
Przetwarzanie informacji na podstawie danych wej
ś
ciowych. Wprowadzanie
danych do systemu, przedstawianie wyników przetwarzania informacji i ich
wykorzystanie.
3. Konfigurowanie sprz
ę
tu komputerowego i oprogramowania
Instalowanie i uruchamianie oprogramowania u
ż
ytkowego. Eksploatacja
sprz
ę
tu komputerowego w firmie (monta
ż
zestawu komputerowego,
naprawa, konserwacja i obsługa serwisowa).
4. Obsługa oprogramowania u
ż
ywanego w firmie
Obsługa oprogramowania systemowego i u
ż
ytkowego stosowanego
w firmie. Ochrona danych, programów i procesów przetwarzania informacji.
5. Organizacja i wyposa
ż
enie przedsi
ę
biorstwa na potrzeby
przetwarzania informacji
Okre
ś
lanie zakresu prac prowadzonych w firmie. Wykorzystywanie
technicznych
ś
rodków do zbierania informacji przeznaczonych do
przetwarzania. Wykorzystywanie sieci Internet w działalno
ść
firmy. Obsługa
lokalnych
sieci
komputerowych.
Administrowanie
systemami
informatycznymi oraz archiwizowanie danych.
6. Stosowanie technologii przetwarzania informatycznego
Czytanie dokumentacji technologicznej procesu przetwarzania informacji.
Planowanie procesów przetwarzania oraz optymalizacja wykorzystania
zasobów. Kontrola poprawno
ś
ci procesu przetwarzania. Korzystanie
z bibliotek oprogramowania i zbiorów danych.
7. Projektowanie i programowanie
Wybieranie
odpowiedniego
wariantu
rozwi
ą
zania
danego
problemu
programistycznego.
Okre
ś
lanie
elementów
procesu
projektowania,
programowania i uruchamiania programów komputerowych i systemów
przetwarzania danych. Organizowanie pracy projektantów i programistów
na stanowiskach komputerowych. Obsługa programów do wspomagania
procesu projektowania i programowania.
107
Uwagi o realizacji
Praktyka
zawodowa
powinna
odbywa
ć
si
ę
w
instytucjach
i przedsi
ę
biorstwach zajmuj
ą
cych si
ę
tworzeniem i wykorzystywaniem
oprogramowania komputerowego lub prowadz
ą
cych serwis sprz
ę
tu
komputerowego.
Uczniowie
powinni
mie
ć
mo
ż
liwo
ść
instalowania,
uruchamiania i konserwacji sprz
ę
tu komputerowego oraz prowadzenia baz
danych lub systemów oprogramowania u
ż
ytkowego.
Plan i organizacj
ę
zaj
ęć
do zrealizowania w ramach praktyki nale
ż
y
dostosowa
ć
do mo
ż
liwo
ś
ci danego przedsi
ę
biorstwa, maj
ą
c na uwadze
realizacj
ę
zało
ż
onych w programie celów kształcenia.
Przewidziana programem nauczania praktyka zawodowa powinna
odbywa
ć
si
ę
na stanowiskach, na których w przyszło
ś
ci b
ę
dzie pracował
technik informatyk, a w szczególno
ś
ci administratora, projektanta czy
programisty. W przedsi
ę
biorstwach sprzedaj
ą
cych sprz
ę
t komputerowy,
u
ż
ytkuj
ą
cych komputery lub prowadz
ą
cych punkty serwisowe sprz
ę
tu
komputerowego, uczniowie powinni mie
ć
mo
ż
liwo
ść
konfigurowania
stanowisk komputerowych, konfigurowania sieci, testowania i diagnozowania
sprz
ę
tu komputerowego oraz rozbudowywania i unowocze
ś
niania zestawów
komputerowych poprzez wymian
ę
elementów.
Praktyka
powinna
stwarza
ć
mo
ż
liwo
ść
poznania
praktycznych
zastosowa
ń
informatyki
i
organizacji
prac
informatycznych
w przedsi
ę
biorstwach podczas wykonywania prac na rzecz u
ż
ytkowników lub
zleceniodawców.
Przed rozpocz
ę
ciem praktyki, opiekun praktyk oraz przedstawiciel
przedsi
ę
biorstwa powinni wspólnie opracowa
ć
harmonogram praktyki.
Przed przyst
ą
pieniem do zaj
ęć
ucze
ń
powinien pozna
ć
obowi
ą
zuj
ą
ce
przepisy bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy.
Uczniowie odbywaj
ą
cy praktyk
ę
zawodow
ą
zobowi
ą
zani s
ą
do
prowadzenia dzienniczka praktyk, w którym odnotowuj
ą
tematy prac i opisy
wykonywanych czynno
ś
ci. Zapisy powinny by
ć
sprawdzane i potwierdzane
przez osob
ę
prowadz
ą
c
ą
praktyk
ę
zawodow
ą
. Praktyk
ę
uczniowie mog
ą
odbywa
ć
w kraju lub za granic
ą
.
Propozycje metod sprawdzania i oceny osi
ą
gni
ęć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osi
ą
gni
ęć
uczniów powinno odbywa
ć
si
ę
przez
cały czas realizacji programu praktyki, na podstawie okre
ś
lonych kryteriów.
Kryteria oceniania powinny dotyczy
ć
poziomu oraz zakresu opanowania
przez uczniów umiej
ę
tno
ś
ci wynikaj
ą
cych ze szczegółowych celów
kształcenia.
108
Ze wzgl
ę
du na charakter zaj
ęć
w procesie oceniania dominowa
ć
b
ę
dzie
obserwacja pracy uczniów oraz ocena efektów tej pracy.
Dokonuj
ą
c oceny pracy uczniów nale
ż
y uwzgl
ę
dni
ć
:
- przestrzeganie dyscypliny pracy,
- organizacj
ę
pracy,
- samodzielno
ść
podczas wykonywania pracy,
- jako
ść
wykonywanej pracy,
- postaw
ę
zawodow
ą
.
Po zako
ń
czeniu realizacji programu praktyki, osoba prowadz
ą
ca praktyk
ę
powinna wpisa
ć
w dzienniczku praktyk opini
ę
o pracy ucznia oraz wystawi
ć
ocen
ę
ko
ń
cow
ą
.